Marzena ŚwigońZakład Archiwistyki, Bibliotekoznawstwa i Informacji Naukowej

Instytut Historii i Stosunków Międzynarodowych

Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie

V Ogólnopolska Konferencja Naukowa Zarządzanie informacją w nauceKatowice, 27-28 listopada 2014 r.

Dzielenie się wiedzą i informacją

Cele i metodyka badań

Wyniki badań

Plan

Badania realizowane w ramach projektu badawczego NCN 2011/03/B/HS2/04436

Dzielenie się wiedzą i informacjąTerminologia

wymiana wiedzy i informacji

transfer

przepływ

rozpowszechnianie

przekazywanie

komunikowanie

knowledge and informationsharing

exchange

transfer

przyrost piśmiennictwa w bazie Scopus (Wilson, 2010)

Model zachowań informacyjnychWilson (1981)

zachowania związane z dzieleniem się wiedzą i informacją

Proceswymiany wiedzy i informacji (w formie jawnej/explicite i ukrytej/tacit) odbywający się w trakcie bezpośrednich rozmów oraz za pośrednictwem technologii informacyjno-komunikacyjnych (pomiędzy dwiema osobami, w grupie, organizacji, społeczności) , służący różnym celom, w tym m.in.:

zdobyciu nowej wiedzy, informacji

konfrontacji poglądów oraz weryfikacji wiedzy i informacji

rozwiązywaniu problemów i podejmowaniu decyzji

autoprezentacji

Dzielenie się wiedzą i informacjąZnaczenie pojęcia

Dzielenie się wiedzą i informacjąPrzedmiot i cele badań

Charakterystyka zachowań związanych z dzieleniem się wiedzą i informacją podejmowanych przez pracowników naukowo-dydaktycznych polskich uczelni (nieformalne procesy komunikacji naukowej)

postrzeganie, postawy i zamiary wobec dzielenia się wiedzą i informacją

tematy rozmów

częstotliwość

powody inicjowania

wielkość niewidzialnych kolegiów

okazje i preferowane miejsca

czynniki wspierające i bariery

technologie i narzędzia

Badania realizowane w ramach projektu badawczego NCN 2011/03/B/HS2/04436Marzena Świgoń (2015, w druku): „Dzielenie się wiedzą i informacją” Olsztyn: Wydawnictwo UWM

Metoda reprezentacyjna, technika ankiety środowiskowej; kwestionariusz

elektroniczny: pytania (88) półotwarte, zamknięte i otwarte

Grupa respondentów: pracownicy naukowo-dydaktyczni polskich uczelni zarejestrowani w bazie OPI Ludzie nauki

Wysłano ponad 40 tys. zaproszeń z linkiem do ankiety (październik 2013)

Otrzymano ponad 1,5 tys. odpowiedzi (zwrot ok. 3,7%):

wszystkie typy uczelni (publiczne i niepubliczne,) z wszystkich województw

wszystkie rodzaje nauk

dane: wiek, płeć, stopień/tytuł, stanowisko, liczba grantów i staży, ranga wydziału

Dzielenie się wiedzą i informacjąOrganizacja i metodyka badań

Grupa respondentów

Badania realizowane w ramach projektu badawczego NCN 2011/03/B/HS2/04436

Odpowiedzi w skali:

od 1 – zdecydowanie nie zgadzam się do 5 – zdecydowanie zgadzam się

Wyniki badań

Badania realizowane w ramach projektu badawczego NCN 2011/03/B/HS2/04436Marzena Świgoń (2015, w druku), Dzielenie się wiedzą i informacją. Olsztyn: Wydaw. UWM

Okazja do pogłębienia wiedzy i weryfikacji poglądów (4,48)

Przyjemność (4,30)

Sposób umacniania pozycji zawodowej (3,52)

Element kreowania własnego wizerunku (3,39)

Konieczność związana z wykonywaną pracą (3,31)

Postrzeganie istotydzielenia się wiedzą i informacją

według pracowników naukowych polskich uczelni

Powody inicjowania rozmówprzez pracowników naukowych polskich uczelni

Poszukiwanie informacji na dany temat (4,22) Chęć wymiany poglądów o bieżącym rozwoju własnej dyscypliny (4,15)

Nawiązanie kontaktu z osobą, które publikacje się ceni (3,85) Poszukiwanie partnerów do współpracy (3,72) Rozpowszechnienie informacji o własnych badaniach (3,65)

Zamiary poszerzania sieci kontaktówwedług pracowników naukowych polskich uczelni

Głównie z przedstawicielami własnej dyscypliny w kraju (4,12) oraz za granicą (4,01)

z innych dyscyplin (3,61), z własnej uczelni (3,44), z najbliższymi współpracownikami (3,06), z osobami, które same się zwrócą (2,90)

Kuluary konferencji (4,25)

Staże i wizyty w innych ośrodkach (3,91)

Spotkania inicjowane przez współpracowników (3,89)

Spotkania w innych organizacjach (3,58)

Spotkania organizowane przez towarzystwa naukowe (3,54)

Internet (3,51)

Zebrania w macierzystej jednostce (3,22)

Okazje do dzielenia się wiedzą i informacjąpreferowane przez pracowników naukowych polskich uczelni

Zainteresowanie okazane przez innych (4,08)

Wzajemne przysługi (3,78)

Dobra opinia w oczach innych osób (3,59)

Niefinansowe formy uznania (3,51)

Gratyfikacje finansowe (3,14)

Zachęta i inspiracja ze strony przełożonych (3,03)

Czynniki wspierające dzielenie się wiedzą i informacjąwedług pracowników naukowych polskich uczelni

Brak czasu (3,80)

Brak systemu oceny i nagradzania promującego dzielenie się wiedzą (3,33)

Niewielu specjalistów zajmujących się podobną problematyką (3,09)

Obawa przed skradzeniem pomysłu (2,87)

Preferowanie pracy indywidualnej (2,80)

Nieznajomość zainteresowań naukowych pracowników swojej uczelni (2,75)

Brak dogodnego miejsca do spotkań w uczelni (2,70)

Brak serwisu internetowego spełniającego oczekiwania (2,37)

Niewystarczające zaznajomienie z technologiami (2,02)

Bariery i przeszkodyw dzieleniu się wiedzą i informacją

według opinii pracowników naukowych uczelni

Poczta elektroniczna (4,25)

Czasopisma OA (punktowane: 3,33; niepunktowane: 2,54)

Serwisy dla naukowców (ResearchGate) (2,28)

Repozytoria OA (preprintów: 2,26; inne 2,07)

Fora internetowe, grupy dyskusyjne (2,05)

Platforma w uczelni (1,99)

Własna strona/blog (1,89)

Serwisy społecznościowe (FB, LinkedIn, Twitter) (1,15)

Technologie i narzędziawykorzystywane w dzieleniu się wiedzą i informacją

przez pracowników naukowych polskich uczelni

PodsumowanieDzielenie się wiedzą przez pracowników naukowo-dydaktycznych

polskich uczelni jest:

zawężone do środowiska akademickiego (rzadkie kontakty z otoczeniem uczelni)

często podejmowane jedynie przez 1/3 respondentów

ograniczone do kontaktów z kilkoma osobami w ramach własnej dyscypliny

utrudniane m.in. przez brak systemu oceny wspierającego dzielenie się wiedzą (lub innych niefinansowych gratyfikacji) oraz brak czasu

sporadycznie podejmowane w sieci (fora dyskusyjne, serwisy)

Marzena Świgoń (2015, w druku): „Dzielenie się wiedzą i informacją” Olsztyn: Wydawnictwo UWM

Dziękuję za uwagęmarzena.swigon@uwm.edu.pl