Gmina Bystrzyca – Kodzka
O p e r a t U z d r o w i s k o w y
Uzdrowisko
UZDROWISKO – Dugopole - Zdrój
Powiat – Kodzko Województwo – Dolnolskie
Powierzchnia Uzdrowiska: 2206,2 ha
Nazwa uzdrowiska: Dugopole – Zdrój
Wykonawca: Fundacja „Uzdrowiska” ul. Szolc – Rogoziskiego 5/26 02-777 Warszawa
Zespó w skadzie 1) mgr in. – Józef Mateja 2) mgr in. – Andrzej Sokoowski 3) Przedsibiorstwo Geo - Projekt Sp. z o.o. Warszawa Konsultacje: 1) dr n. przyr. – Mieczysaw Kucharski 2) lek. med. – Aleksandra Sdziak 3) mgr in. – Wadim Karpiski
- 2 -
S p i s t r e c i :
I. Cz opisowa „A” - Ogólna
1. Podstawy prawne opracowania operatu uzdrowiskowego .......................................................................................................................... str. 4
2. Ogólne informacje o Kodzku i powiecie kodzkim .......................................................................................................................... str. 5
3. Opis gminy Bystrzyca Kodzka .......................................................................................................................... str. 7
4. Opis uzdrowiska Dugopole-Zdrój .......................................................................................................................... str. 24
5. Zakady i urzdzenia lecznictwa uzdrowiskowego w Dugopolu-Zdrój .......................................................................................................................... str. 31
6. Profile lecznicze, wskazania i przeciwwskazania do leczenia w uzdrowisku Dugopole-Zdrój .......................................................................................................................... str. 55
7. Strefy ochrony uzdrowiskowej uzdrowiska Dugopole-Zdrój .......................................................................................................................... str. 61
8. Infrastruktura techniczna uzdrowiska Dugopole-Zdrój .......................................................................................................................... str. 65
9. Naturalne surowe na terenie uzdrowiska: .......................................................................................................................... str. 68 a) Opis uj wód leczniczych b) Uzdrowiskowy Zakad Górniczy .......................................................................................................................... str. 69
10. Opis klimatu .......................................................................................................................... str. 70
11. Perspektywy rozwoju uzdrowiska Dugopole-Zdrój .......................................................................................................................... str. 71
12. Spenienie przez Dugopole-Zdrój kryteriów statusu uzdrowiska .......................................................................................................................... str. 75
- 3 -
„B” - wiadectwa potwierdzajce waciwoci lecznicze wód z wynikami bada
„C” - wiadectwo potwierdzajce waciwoci lecznicze klimatu
a) Dokumentacja klimatyczna
II. Cz Graficzna
1. Mapa strefy „A” ochrony uzdrowiskowej w skali 1: 5 000. 2. Mapa strefy „B” ochrony uzdrowiskowej (z naniesion stref „A”) w skali
1:10 000 3. Mapa strefy „C” ochrony uzdrowiskowej (z naniesion stref „A” i „B”)
w skali 1: 25 000. 4. Mapa terenu i obszaru górniczego w skali 1:25 000 5. Mapy pomocnicze
- 4 -
I. C z o g ó l n a
1. Podstawy prawne opracowania Operatu Uzdrowiskowego:
1.1. Ustawa z dnia 28 lipca 2005 r. o lecznictwie uzdrowiskowym, uzdrowiskach i obszarach ochrony uzdrowiskowej oraz gminach uzdrowiskowych. (Dz. U. z dnia 1 wrzenia 2005 r. Nr 167, poz.1399 z pón. zm.). 1.2. Ustawa z dnia 4 lutego 1994 r. prawo geologiczne i górnicze. (Dz. U. z 2005 r. Nr 228, poz.1947 z pón. zm.). 1.3. Ustawa z dnia 18 lipca 2001 r. prawo wodne. (Dz. U z dnia 11 padziernika 2001 r. Nr 111, poz.1229 z pón. zm.). 1.4. Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. prawo ochrony rodowiska . (Dz. U. z dnia 20 czerwca 2001 r. Nr 62, poz. 627 z pón. zm.). 1.5. Ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. prawo budowlane. (Dz. U. Nr 106, poz. 1126 z pón. zm.). 1.6. Ustawa z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu. przestrzennym (Dz. U. z dnia 10 maja 2003 r. Nr 80, poz. 717 z pón. zm). 1.7. Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. o usugach turystycznych. (Dz. U. Nr 273 poz. 2703 z pón. zm.). 1.8. Ustawa z dnia 28 wrzenia 1991 r. o lasach. (Dz. U. z 2005 r. Nr 45, poz.435 z pón. zm.). 1.9. Ustawa z dnia 7 lipca 2006 r. o podatkach i opatach lokalnych. (Dz. U. z 2006 r. Nr 121 poz. 844 z pón. zm.). 1.10. Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach. (Dz. U. z dnia 20 czerwca 2001 r. Nr 62 poz. 628 z pón. zm.). 1.11. Rozporzdzenie Rady Ministrów z dnia 9 listopada 2004 r. w sprawie okrelenia rodzajów przedsiwzi mogcych znaczco oddziaywa na rodowisko oraz szczegóowych uwarunkowa zwizanych z kwalifikowaniem przedsiwzicia do sporzdzenia raportu o oddziaywaniu na rodowisko. ( Dz. U. z dnia 3 grudnia 2004 r. Nr 257, poz. 2573 z pón. zm.). 1.12. Rozporzdzenie Ministra rodowiska z dnia 28 lipca 2004 r. w sprawie dopuszczalnych poziomów haasu w rodowisku. (Dz. U. z dnia 13 sierpnia 2004 Nr 178 poz.1841). 1.13. Ustawa z dnia 28 listopada2005 r. o utrzymaniu czystoci i porzdku w gminach. ( Dz. U. Nr 236, poz. 2008 z pón. zm.).
- 5 -
2. Ogólne informacje o Kodzku i powiecie kodzkim.
Kodzko – miasto powiatowe w województwie dolnolskim, jedno z najstarszych miejscowoci na lsku, wzmiankowane w 981 roku. Prawa miejskie od 1275 r. W XIV w. w klasztorze kanoników regularnych powsta jeden z najstarszych zabytków jzyka polskiego – Psaterz floriaski. Na pocztku XVI w. zaoono tu drukarni. Miasto poone w Kotlinie Kodzkiej nad Nys Kodzk i jej dopywami na wysokoci 280-300 m npm. Powierzchnia 24,84 km2 Liczba mieszkaców ok. 29 000. Gsto zaludnienia ok. 1140 osób/ km2. Orodek gospodarczy, kulturalny, turystyczny, owiatowy (filia Uniwersytetu Wrocawskiego, Politechniki Dolnolskiej, Wyszej Szkoy Zarzdzania i Finansów we Wrocawiu, Wysze Seminarium Duchowne). Miasto bardzo atrakcyjne turystycznie, posiada wiele cennych zabytków sakralnych, kocioy i klasztory, unikalny redniowieczny gotycki most kamienny z barokowymi figurami, twierdz bastionow z systemem podziemnych kazamat, podziemn tras turystyczn im Tysiclecia Pastwa Polskiego, dzielnic staromiejsk z neorenesansowym ratuszem. Wany wze kolejowy na linii Kazimierz Zbkowicki - Midzylesie, oraz linii kolejowych do Kudowy i do Wabrzycha. Wany wze drogowy na trasie z Wrocawia, Opola, Wabrzycha do przej granicznych w Boboszowie i Kudowie - Sonem. Powiat kodzki to region turystyczny o wyjtkowych walorach krajobrazowych i przyrodniczych. Na jego terenie znajduje si Park Narodowy Gór Stoowych, parki krajobrazowe nienicki i Gór Sowich. Na terenie powiatu znajduje si pi uzdrowisk, szereg orodków wypoczynkowych i sportów zimowych. rodkow cz powiatu kodzkiego zajmuje Kotlina Kodzka, najwiksza ródgórska dolina Sudetów. której dugo przekracza 40 km a szeroko waha si od 10 - 12 km. Na wschodzie rozcigaj si: Masyw Snienika i Góry Zote, na zachodzie i pónocnym zachodzie: Pogórze Orlickie, Góry Stoowe, Góry Bystrzyckie, Góry Kamienne, Góry Sowie i Góry Bardzkie. Gówne rzeki: Nysa Kodzka, Wilczka, Biaa Ldecka, Bystrzyca, omnica, cinawka. Powiat kodzki pooony w poudniowej czci województwa dolnolskiego, od poudnia, wschodu i zachodu graniczy z Czechami, a od pónocy z powiatami: wabrzyskim, dzieroniowskim, zbkowickim. Powierzchnia powiatu 1643 km2, liczba mieszkaców ok. 180 000. Gsto zaludnienia ok. 110 mieszkaców/ km2.
- 6 -
Uytki rolne zajmuj 48,6% powierzchni ( w tym grunty orne 27,3%, ki i pastwiska 21.3%,) lasy 42,6%, pozostae 8,8%.
W skad powiatu wchodz gminy miejskie: Duszniki- Zdrój, Kodzko, Kudowa - Zdrój, Nowa Ruda, Polanica - Zdrój. gminy miejsko - wiejskie : Bystrzyca Kodzka, Ldek - Zdrój, Midzylesie, Radków, Stronie lskie, Szczytna. gminy wiejskie: Kodzko, Lewin Kodzki, Nowa Ruda.
W powiecie kodzkim eksploatuje si zoa marmurów, gnejsów, gabra, iów, wapieni krystalicznych, dolomitów, gnejsów, czerwonego piaskowca. Na bazie surowców naturalnych rozwin si przemys:
− spoywczy, − elektrotechniczny, − lekki, − drzewny, − papierniczy, − odzieowy, − wókienniczy, − szklarski, − materiaów budowlanych, − fabryka domów, − cegielnia, − zakady graficzne, − zakady chemii gospodarczej. − zakady metalowe,
- 7 -
3. Opis gminy Bystrzyca Kodzka
3.1 Rys historyczny Nie znany jest akt lokacyjny miasta, ale mona przyj, e Bystrzyc lokowano na prawie niemieckim ok. poowy XIII w. Wanie z tego okresu pochodzi najstarszy Bystrzycki zabytek, koció parafialny w. Michaa Archanioa. Z 4 lipca 1319 r. pochodzi jeden z najdawniejszych dokumentów dotyczcych Bystrzycy, nadajcy w imieniu króla Jana Luksemburskiego wójtostwo oraz inne przywileje Jakubowi Rückerowi, który zasuy si miastu wznoszc mury obronne. Ich pozostaoci s dzi wielk atrakcj miasta. W cig fortyfikacji wbudowano: Bram Kodzk, Bram Doln, zwan potem Wodn, wzmocnione basztami. Jedn z nich mona oglda do dzi, jest to tzw. Wiea Rycerska.
- 8 -
W tym okresie Bystrzyca przeywaa jeden ze swych okresów rozkwitu, uprawiano z powodzeniem handel (midzy innymi handlowano sol, co wtedy naleao do niecodziennych przywilejów, a take przyprawami korzennymi) oraz rzemioso, w tym najpopularniejsze sukiennictwo. W XV w. Bystrzyc dotkny, najazdy husyckie. Bystrzyca zostaa zupiona, ulega te zarazie i klsce poarów (w 1475 r. spono doszcztnie cae miasto). Ziemia Bystrzycka, jak i wiele innych lskich regionów bya nieustannie przedmiotem sporów midzy monowadcami korony polskiej, czeskiej i ksitami niemieckimi. Po polskim okresie piastowskim dugo wadz nad tym terenem sprawowali czescy wielmoa. W 1567r. Ziemia Kodzka staa si czci Korony Habsburgów. Zachowany do dzi kamienny prgierz pochodzi z tego okresu. Nowa sytuacja i nowe prdy wyraay si take w zmianie architektury. Wybudowano w Bystrzycy nowy ratusz oraz wiele innych budowli a take unowoczeniono oblicze ju istniejcych, nadajc im cechy stylu renesansowego. Budynki drewniane zastpowano murowanymi, brukowano ulice, zakadano wodocigi miejskie. Jak cay lsk, Ziemia Bystrzycka przeywaa wtedy swoje dobre lata. Bogate mieszczastwo wznosio zdobione kamienice, a moni paace. W tym okresie wybudowano rezydencj w Gorzanowie. Wybuch wojny trzydziestoletniej oraz konflikty zwizane z kontrreformacj zachwiay dotychczasowym yciem. Bystrzyca nie powrócia ju do poprzedniej pomylnoci i rozkwitu. Rysunki porucznika Wernera pokazuj jak wygldaa Bystrzyca w wieku XVIII. rycinie widoczne s: posg Trójcy witej w Rynku, a na wzniesieniu Góry Parkowej – kaplica w. Floriana- przed któr wtedy znajdowaa si pustelnia. Na podstawie rysunku mona stwierdzi, i ogólna sylwetka miasta niewiele zmienia si do dzi. Z XVIII wieku, okresu kiedy fundowano wiele obiektów sakralnych, pochodzi kilka zachowanych kocioów:
− koció Matki Boej nienej w Midzygórzu, − drewniany koció w Zalesiu, − drewniany koció w Nowej Bystrzycy, − koció w Wyszkach.
Wojny lskie znowu przyniosy okres niepokojów, a Bystrzyca przechodzia z rk do rk. W rezultacie przesza jak i cay niemal lsk pod panowanie Prus. Nastpiy zmiany w sposobie funkcjonowania administracji. Bystrzycy zostaa miastem powiatowym w 1818 r.. Po okresie wojen napoleoskich i klskach ywioowych nie oszczdzajcych Bystrzycy i okolicznych miejscowoci, w poowie XIX w. nastpi czas oywienia gospodarczego. Nastpiy zmiany w ukadzie urbanistycznym Bystrzycy, zostaa rozebrana Brama Kodzka, przestaa istnie fosa miejska, rozwijay si przedmiecia,
- 9 -
pojawiy si nowe formy przemysu, zmienia si tradycyjny system komunikacji. W 1875 roku uruchomiono lini kolejow. Z tego okresu pochodzi nowy ratusz w rynku, którego ksztat wzorowany by na stylu woskich republik miejskich. Rozbudowa miasta, trwaa do 1939 r. II wojna wiatowa, okazaa si dla Bystrzycy nieco askawsza od wojen poprzednich i przyniosa wielk zmian. W 1945 r. rzdy w miecie przejy wadze polskie. Stare ziemie piastowskie wróciy do macierzy. Do miasta i gminy napynli osadnicy z terenów zajtych przez Sowietów, Bez wtpienia o specyfice Ziemi Bystrzyckiej stanowi jej historyczne bogactwo, niezwyka przeszo zwizana z dziejami trzech pastw i narodów. Bystrzycka starówka o oryginalnej tarasowej zabudowie porównywana jest do woskiego Nemi i niemieckiego Rothenburga. Zachowane cenne zabytki wkomponowane s w pikne krajobrazy, z których synie Ziemia Kodzka.
3.2 Pooenie Gmina miejsko-wiejska Bystrzyca Kodzka jest pooona w Sudetach rodkowych w poudniowej czci Kotliny Kodzkiej w zlewni górnego biegu rzeki Nysa Kodzka na wysokoci od 300 do 900 m npm, pomidzy Górami Bystrzyckimi od zachodu a Masywem nienika od wschodu w poudniowej czci powiatu kodzkiego. Jest to rejon atrakcyjny turystycznie o urozmaiconej rzebie terenu z agodnym podgórskim klimatem.
3.3 Ssiednie gminy: Gmina Bystrzyca Kodzka graniczy z gminami powiatu kodzkiego: Kodzko, Szczytna, Polanica - Zdrój, Ldek - Zdrój, Stronie lskie i Midzylesie a od strony zachodniej gmina graniczy z Republik Czesk.
- 10 -
3.4 rodowisko przyrodnicze Gmina Bystrzyca Kodzka naley do najbardziej zalesionych w Polsce. Lasy obejmuj obszar okoo 154 km2, co stanowi blisko 46% powierzchni gminy. Due zasoby drewna s baz surowcow dla przemysu drzewno-papierniczego. Na terenie Gminy Bystrzyca Kodzka znajduje si nienicki Park Krajobrazowy, rezerwat Wodospadu Wilczki, liczne szlaki turystyki pieszej i trasy narciarskie. Na obszarze gminy wystpuje 1 obszar chronionego krajobrazu, 1 park krajobrazowy, 1 rezerwat przyrody oraz 22 pomniki przyrody. Stolica gminy - Bystrzyca Kodzka, to miasto centralnie pooone na ziemi bystrzyckiej o bogatej historii i zasobach kulturowych stanowice centrum administracyjne rejonu. nienicki Park Krajobrazowy utworzony w 1981 roku obejmuje trzy grupy górskie Sudetów Wschodnich: Masyw nienika, Góry Bialskie i Góry Zote, o wybitnych walorach przyrodniczych. Powierzchnia Parku wynosi 28 800 ha, a jego strefa ochronna 14 900 ha. Obszar parku i jego otuliny znajduje si na terenie gmin: Stronie lskie, Bystrzyca Kodzka, Ldek Zdrój, Zoty Stok, Midzylesie i Kodzko. Obszar Parku cechuje wystpowanie rónych typów krajobrazowych: od nizinnych kotlin ródgórskich, poprzez krajobrazy starych gór rednich, starych dolin rzecznych, po erozyjny krajobraz krawdzi tektonicznych oraz stref szczytow nienika o subalpejskim charakterze. Du atrakcje stanowi równie skaki, gooborza i rozlege jaskinie o unikalnej czci naciekowej. Na terenie nienickiego Parku Krajobrazowego znajduje si pi rezerwatów przyrody: „nienik Kodzki”, „Nowa Morawa”, „Puszcza nienej Biaki”, „Wodospad Wilczki” i „Jaskinia Niedwiedzia”. W parku wystpuj liczne gatunki flory i fauny w tym wiele gatunków chronionych a take cenne gatunki endemicznych i reliktowych gatunków bezkrgowców. Lasy stanowi 80% powierzchni nienickiego Parku Krajobrazowego. Wród innych walorów Parku naley wymieni:
− wystpowanie wód mineralnych: siarczkowych i fluorkowych, − dugotrwae zaleganie pokrywy nienej (od wysokoci 900 m n.p.m. do
150 dni w roku), − wartoci historyczno - kulturowe Parku, które charakteryzuj si
zgodnoci architektoniczn z warunkami przyrodniczymi terenu, klasycznym ukadem wsi acuchowej o architekturze typowej dla wsi sudeckiej, licznymi zabytkami, w tym zespoem architektury pensjonatowej w alpejskim stylu, jaki posiada Midzygórze. Przez teren nienickiego Parku Krajobrazowego przebiega ponad 360 km szlaków turystycznych.
- 11 -
cieki zostay wyposaone w miejsca dla odpoczynku. Na kadym stanowisku zostay zamontowane tablice informacyjne dotyczce najbliszej okolicy.
1. cieka Kletno - nienik Trasa cieki pokrywa si z fragmentem ótego szlaku turystycznego na Hal Pod nienikiem a std szlakiem zielonym na szczyt nienika. Dugo trasy okoo 4,25 km, rónica wzniesie 640 m., czas przejcia okoo 2 godzin. Na trasie zlokalizowanych jest 6 stanowisk turystyczno - informacyjnych. cieka zaczyna si od stanowiska zlokalizowanego przy Jaskini Niedwiedziej. Z trasy otwieraj si wspaniae widoki na Dolin Klenicy. Masyw nienika jest drugim po Karkonoszach pod wzgldem wysokoci pasmem górskim w polskich Sudetach. Informacje zawarte na tablicach zapoznaj z budow geologiczn, rzeb terenu, informuj o wiecie zwierzcym i rolinnym oraz problemach ekologicznych tego bardzo ciekawego terenu. 2. cieka Przecz Puchaczówka - Hala Pod nienikiem cieka przebiega fragmentem gównego szlaku Sudeckiego im. Mieczysawa Orowicza (znaki czerwone). Dugo trasy okoo 8,5 km, rónica wzniesie 125 m., czas przejcia ok. 2 godzin 30 minut. cieka prowadzi z Przeczy Puchaczówka przez Czarn Gór, mijow Polan i mijowiec na Hal Pod nienikiem na której zostao wybudowanych 6 stanowisk turystycznych oraz 3 wiaty turystyczne. Z trasy a szczególnie z przeczy Puchaczówka i z wierzchoka Czarnej Góry rozcinaj si jedne z pikniejszych panoram w Sudetach. 3. cieka Midzygórze - Hala Pod nienikiem Trasa cieki pokrywa si z fragmentem czerwonego szlaku turystycznego. Dugo trasy okoo 7,5 km, czas przejcia okoo 2 godzin 30 minut, rónica wzniesie 720 m. cieka prowadzi z miejscowoci Midzygórze poprzez Dolin Wilczki zboczem redniaka na Hal Pod nienikiem na której umiejscowionych jest 5 stanowisk turystycznych. Z trasy otwieraj si przepikne widoki na May nienik. Przed przejciem trasy naley koniecznie zwiedzi Midzygórze ze wspaniaym Wodospadem Wilczki i Ogrodem Bajek. 4. cieka krasowa wokó Jaskini Niedwiedziej Trasa zostaa przygotowana na terenie rezerwatu „Jaskinia Niedwiedzia” w bliskim ssiedztwie jaskini.
- 12 -
Dugo cieki okoo 2,75 km, czas przejcia okoo 1 godziny 30 minut. Przechodzc ciek na której zostao wybudowanych 8 stanowisk turystyczno- -informacyjnych bdziecie mogli zapozna si z wspaniaymi i rzadkimi zjawiskami krasowymi dziki którym moga powsta jedna z najpikniejszych jaski polskich. Roliny chronione licznie wystpuj na trasie stanowi dodatkow atrakcj. Góry otaczajce Kotlin Kodzk porastaj lasy gównie dolnoreglowe, gównie wierkowe. Wystpuje tu buk, klon zwyczajny, lipa szerokolistna a take tojad mocny i sosna zwyczajna. W dolnych pitrach ronie malina, borówka, czernica, marzanna wonna. Okazy pierwotnej flory to penik europejski o piknych kulistych kwiatach barwy zocistej. W jesieni kwitnie zimowit podobny do krokusa, ronie kilka gatunków storczyka, goryczka polna, chaber austriacki, nieyca wiosenna, pierwiosnka wyniosa. Na przylenych pastwiskach, kach i uprawach rolnych spotyka si zajce, sarny, dziki, w Górach Bystrzyckich bobry a w okolicy nienika sprowadzone kozice. Roczna ilo opadów w Bystrzycy Kodzkiej wynosi 790 mm, na nieniku 1500 mm. Okres wegetacyjny trwa ok.180 dni, w najwyszych partiach ok. 100 dni. Na terenie gminy dominuj gleby brunatne, bielicowe, mady o niskich klasach i niskiej jakoci uytkowo-rolniczej.
3.5 Charakterystyka gminy Liczba ludnoci : 20 273 w tym:
− miasto - 10 858 − wie - 9 415
Powierzchnia gminy - 338 km2, stanowi 20,56% powierzchni powiatu. Uytki rolne -16 198 ha stanowi 48%, uytki lene 45%, pozostae 7%. W produkcji rolnej przewaa uprawa zbó - ok. 45 % powierzchni zasiewów, gryki - ok. 12% zasiewów i ziemniaków - ok. 32%. Funkcjonuje tu 1801 indywidualnych gospodarstw rolniczych.
Struktura osadnictwa - 31 soectw, w tym 40 wsi: Dugopole Dolne, Dugopole-Zdrój, Gorzanów, Huta, Idzików, Kamienna- Marcinków, Lasówka, Marianówka, Mielnik, Midzygórze, Moty, Mostowice, Niedwiedna, Nowa Bystrzyca, Nowa omnica, Nowy Waliszów, Paszków, Piotrowice, Pawnica, Pokrzywno, Poniatów, Ponikwa, Porba, Rudawa, Spalona, Stara Bystrzyca, Stara omnica, Stary Waliszów, Starkówek, Szczawina, Szklarka, Szklary, Topolice, Wilkanów, Wójtowice, Wyszki, Zabocie, Zalesie.
3.6 Gospodarka
Gospodarka miasta i gminy ma charakter przemysowo - rolniczy, posiada due tradycje przemysowe oraz stosunkowo bogate zaplecze surowcowe. Przemys gminy opiera si gównie na wykorzystaniu istniejcych zasobów naturalnych: lenych, rolnych i mineralnych. Dziaajce podmioty gospodarcze w gminie s zwizane z turystyk, lecznictwem uzdrowiskowym, przemysem nieuciliwym dla rodowiska:
− przetwórstwo rolno-spoywcze, − przemys drzewny, tartaki, fabryka zapaek, produkcja mebli, − przemys papierniczy, − eksploatacja surowców mineralnych: wapieni, piaskowców, marmurów,
Wiksze zakady pracy: Modni Packaging „Cyranka”, Gminna Spódzielnia Samopomoc Chopska, Meblex, Dominujcym sektorem gospodarki gminnej jest sektor handlu i usug. Do istotnych zasobów materialnych gminy nale obiekty hotelarskie, tereny rekreacyjne i obiekty turystyczne o unikatowej architekturze. Dziki swojemu usytuowaniu oraz walorom przyrodniczym i historycznym, miasto i gmina Bystrzyca Kodzka stanowi znaczcy orodek turystyczny. Gmina Bystrzyca Kodzka posiada gleby niskiej wartoci ale pod wzgldem za- lesienia plasuje si w czoówce wród gmin Polski. Lasy odgrywaj istotn rol w tworzeniu dobrych warunków rodowiskowych, wpywaj pozytywnie na rozwój lokalnych ekosystemów oraz s znaczcym skadnikiem krajobrazu.
3.7 Instytucje kulturalne i sportowe Bystrzycy Kodzkiej: − Miejsko-Gminny Orodek Kultury, − Biblioteka Publiczna Miasta i Gminy z 6-ma Filiami Wiejskimi w
Dugopolu, Gorzanowie, Idzikowie, Midzygórzu, Starej omnicy, Wilkanowie i jednej miejskiej w Bystrzycy Kodzkiej
− Muzeum Filumenistyczne, − Pastwowa Szkoa Muzyczna I-go St. − Bystrzyckie Centrum Kultury Fizycznej
3.8 Kalendarz imprez kulturalnych i rekreacyjnych na rok 2009 obejmuje: − 78 imprez kulturalnych i rekreacyjnych, ( konkursy literackie, wystawy
fotograficzne, grafiki i malarstwa, koncerty wokalne i zespoów muzycznych, spotkania autorskie, kiermasze i jarmarki, festyny, pikniki, przegldy modzieowych teatrów ulicznych, koncerty kold) organizowane przez wszystkie instytucje kulturalne Gminy.
− 11 imprez turystycznych, (rajdów pieszych i rowerowych) organizowanych przez PTTK.
- 14 -
− 59 imprez sportowych, lokalnych, ( tenis stoowy, narciarstwo, siatkówka, pika nona, biegi przeajowe, lekkoatletyka), organizowanych przez BCKF.
3.9 Twórcy ludowi Na terenie gminy 16 twórców kultywuje stare tradycje sztuki ludowej uprawiajc:
− hafciarstwo - 3 twórców, − kowalstwo artystyczne - 2 twórców, − wyroby z wosku - 1 osoba, − Kompozycje kwiatowe i wyroby z bibuy - 4 osoby.
3.10 Obiekty sportowe − Stadion sportowy: Bystrzyca Kodzka ,ul. Mickiewicza 14, − Boiska klubowe : Midzygórze, Nowa Bystrzyca, Gorzanów, Stara
omnica, Szklarka, Wilkanów, Mielnik, Dugopole Zdrój, Dugopole Dolne, Pawnica,
− Kort tenisowy BCKF: Bystrzyca Kodzka, ul. Straacka, − Basen kpielowy: Bystrzyca Kodzka, ul. Floriaska
Hale sportowe: − Szkoa Podstawowa Nr 2, Bystrzyca Kodzka, ul. Wojska Polskiego 68, − Zespó Szkó Ponadgimnazjalnych, Bystrzyca Kodzka, ul. Sowackiego 4 − OW LZS "Jagna", Nowa Bystrzyca 74. − rzeba w drewnie - 4 artystów,
3.9 Twórcy ludowi Na terenie gminy 16 twórców kultywuje stare tradycje sztuki ludowej uprawiajc:
− hafciarstwo - 3 twórców, − rzeba w drewnie - 4 artystów, − wyroby z drewna - 3 twórców, − witrae, ceramika, malowanie na szkle i jedwabiu - 3 twórców, − kowalstwo artystyczne - 2 twórców, − wyroby z wosku - 1 osoba, − kompozycje kwiatowe i wyroby z bibuy - 4 osoby.
3.10 Obiekty sportowe
omnica, Szklarka, Wilkanów, Mielnik, Dugopole Zdrój, Dugopole Dolne, Pawnica,
− Kort tenisowy BCKF: Bystrzyca Kodzka, ul. Straacka, − Basen kpielowy: Bystrzyca Kodzka, ul. Floriaska
Hale sportowe: − Szkoa Podstawowa Nr 2, Bystrzyca Kodzka, ul. Wojska Polskiego 68, − Zespó Szkó Ponadgimnazjalnych, Bystrzyca Kodzka,
ul. Sowackiego 4, − OW LZS "Jagna", Nowa Bystrzyca 74
3.11 Zabytki Bystrzycy Kodzkiej:
• Ratusz, • Wójtostwo, • Muzeum Filumenistyczne, • Baszta Kodzka, • Brama Wodna, • Baszta Rycerska, • Koció w. Michaa Archanioa, • Koció w. Jana Nepomucena, • Figura Trójcy witej, • Kaplica w. Floriana, • Prgierz, • Mury obronne, • Kolumna Maryjna, • Kaplica w. Franciszka, • Pomnik w. Jana Nepomucena, • Kamienice mieszczaskie, • Bystrzyckie podziemia, • Izba Pamici Rolnictwa,
- 16 -
3.12 Baza noclegowa
W gminie Bystrzyca Kodzka funkcjonuj:
− trzy orodki szkoleniowe (w sumie 164 miejsca), − dwadziecia domów i orodków wczasowych i wypoczynkowych (w
sumie 1094 miejsca), − stacja ratunkowa GOPR w Midzygórzu (15 miejsc), − dwadziecia gospodarstw agroturystycznych (w sumie 289 miejsc), − hotel "Piast" w Bystrzycy Kodzkiej (82 miejsca), − hotel "Korona" w Mostowicach (57 miejsc), − schronisko "Na nieniku"(60 miejsc), − schronisko "Szarotka" w Lasówce (35 miejsc), − schronisko "Jagodna" w Spalonej (60 miejsc).
Ponadto gmina oferuje 86 miejsc noclegowych w pokojach gocinnych. cznie na terenie gminy - 1942 miejsc noclegowych.
- 17 -
- 18 -
Szlaki turystyczne w Gminie Bystrzyca Kodzka szlak wejcie zejcie
Bystrzyca Kodzka - Przecz Spalona przez yso zielony 75 3¾ h 3 h
Midzygórze - Hala Pod nienikiem przez Dolin Wilczki
czerwony 171 2¼ h 1¾ h
Midzygórze - Hala Pod nienikiem pod Smerkowcem
niebieski 171 2¾ h 2¼ h
Midzygórze - pod Czarn Gór przez Przecz Puchaczówka
niebieski 171 2 h ¾ h
Midzygórze - Igliczna przez Ogród Bajek óty 171 1¼ h 1 h
Midzygórze - Igliczna przez Wodospad Wilczki czerwony 172 1 h ¾ h
Midzygórze - Igliczna przez zapor zielony 172 1½ h 1¼ h
Igliczna - Przecz Puchaczówka przez Czarna Gór zielony 172 2¼ h 2¼ h
Przecz Spalona - Duszniki Zdrój Przez Biesiec niebieski 136 8 h 7 h
Przecz Spalona - Duszniki Zdrój przez Zieleniec czerwony 137 7 h 7 h
Spalona - Zieleniec przez Lasówk czerwony 140 3¾ h 4¼ h
Bystrzyca Kodzka - Polanica Zdrój przez Pokrzywno óty 145 6 h 6 h
Przecz Spalona - Ruiny zamku Szczerba przez Jagodn
niebieski 149 4 h 3½ h
Midzygórze - Smerkowiec - Hala pod nienikiem zielony 172 3½ h 3½ h
Przecz Spalona - Dugopole Zdrój przez Ponikw czerwony 151 2 h 2½ h
Gsto sieci drogowej na terenie Gminy jest wystarczajca. Stan techniczny nawierzchni i parametrów drogowych, wymaga modernizacji. Znaczna cz dróg gminnych i powiatowych ma zbyt mae szerokoci pasów drogowych. Cz ma nawierzchni gruntow, Droga krajowa nr 33, Kodzko - Midzylesie - Boboszów - Gr. Pastwa, biegnie po wschodniej czci miasta i gminy (trasa tranzytowa).
- 19 -
czna dugo dróg w gminie Bystrzyca Kodzka wynosi okoo 223 km, ich struktura przedstawia si nastpujco:
− droga krajowa Nr 33, Wrocaw – Kodzko – Midzylesie – granica pastwa, (obwodnica) stanowica odcinek trasy Warszawa – Praga – Wiede, - 14 km,
− drogi wojewódzkie: • Nr 388 Ratno - Bystrzyca Kodzka, 15,9 km • Nr 392 Bystrzyca Kodzka - Stronie lskie, - 12,6 km • Nr 389 Duszniki – Midzylesie - 23.5 km
− drogi powiatowe: • 3228D (cz) Trzebieszowice - Nowy Waliszów - Bystrzyca
Kodzka, • 3231D Wilkanów - Midzygórze, • 3235D (cz) Bystrzyca Kodzka - Dugopole Zdrój - Roztoki, • 3236D Spalona - Nowa Bystrzyca - Bystrzyca Kodzka, • 3237D Gorzanów - Mielnik, • 3238D (cz) Kodzko - Krosnowice - Gorzanów - Stara omnica, • 3264D Piotrowice - Stary Waliszów, • 3265 D Bystrzyca Kodzka - Stary Waliszów, • 3266D Nowy Waliszów - Kamienna - Idzików, • 3267D Idzików - Marianówka - Szklary, • 3268D Idzików - Wilkanów, do drogi krajowej nr 33, • 3274D (cze) Mostowice - Poniatów - Niemojów - Lesica -
Midzylesie, • 3276D (cz) Poniatów - Porba - Dugopole Zdrój, • 3278D Gorzanów - Zabocie - Bystrzyca Kodzka, • 3281D Gorzanów - Topolice, • 3282D Stara Bystrzyca - Zalesie, • 3283D Szklarka - Szczawina, • 3284D Wójtowice - Huta, • 3285D od drogi wojewódzkiej nr 389 - Moty - Nowa Bystrzyca, • 3286D Starkówek - Nowa omnica - Stara omnica, • 3287D Starkówek - Paszków, - 3288D Starkówek - Pokrzywno, • 3289D Stary Wielisaw - Stara omnica, • 3311D przez wie Stara omnica.
− czna dugo dróg powiatowych wynosi - 136 km, − czna dugo dróg gminnych wynosi - 20,4 km. Drogami powiatowymi zarzdza Zarzd Dróg Powiatowych w Kodzku.
Drogi powiatowe s drogami o zasigu ponad lokalnym, a ich stan na terenie gminy jest zy. Wymagaj w wikszoci remontów nawierzchni, poszerzenia poboczy i poprawy odwodnienia.
- 20 -
W Wieloletnim Planie Inwestycyjnym dla powiatu kodzkiego na lata 2007 - 2013 na licie podstawowej znajduj si projekty przebudowy nastpujcych dróg zlokalizowanych na terenie Gminy Bystrzyca Kodzka : 3231D, 3232D, 3268D, 3274D, natomiast na licie rezerwowej znajduj si nastpujce drogi: 3235D, 3236D, 3237D, 3264D, 3266D, 3267D, 3277D, 3278D, 3281D, 3282D, 3284D, 3285D, 3286D. Drogi gminne bdce w gestii Samorzdu Gminy, zapewniaj wewntrzny transport i komunikacj na terenie gminy, jak równie zapewniaj poczenie z drogami krajowymi, wojewódzkimi i powiatowymi. Na terenie Gminy znajduj si równie drogi lene bdce w zarzdzie nadlenictwa.
Przez obszar miasta i gminy przebiega midzynarodowa linia kolejowa (Warszawa - Wrocaw - Kodzko - Midzylesie - granica pastwa - Praga). Na terenie gminy znajduj si:
− cztery przystanki kolejowe: Gorzanów, Bystrzyca Kodzka, Bystrzyca Kodzka Przedmiecie i Dugopole Zdrój.
− przejcie graniczne we wsi Mostowice, obsugujce may ruch graniczny.
System transportu osobowego opiera si obecnie na samochodach osobowych i coraz wicej na komunikacji autobusowej, przy zmniejszaniu znaczenia kolei. Na terenie gminy znajduje si lotnisko polowe, od 2003 r. bdce jej wasnoci. Mog tu ldowa samoloty typu sportowego, sanitarnego i turystycznego. Rozgrywane s na nim od 5 lat Bystrzyckie Zawody spadochronowe organizowane przez Aeroklub Wrocawski.
3.15 Rejestr pomników przyrody na terenie miasta i gminy Bystrzyca Kodzka.
Lp .
Opis obiektu obwód [cm]
1. Joda pospolita
Midzygórze, w pn. czci wsi, przed budynkiem FWP „Azalia”, ul. Sanatoryjna
225 7140/157/82
2. Buk pospolity
Midzygórze, w rodkowej czci wsi przed budynkiem FWP „Gigant”, ul. Sanatoryjna 5
357 7140/158/82
Midzygórze, w pn. czci wsi, przed budynkiem dawnego przedszkola ul. Sanatoryjna
315 7140/160/82
4. Db szypukowy
Gorzanów, w centrum wsi, w parku przypaacowym, przy pn. – wsch. Naroniku boiska sportowego
480 7140/153/82
5. Db szypukowy
Gorzanów, w centrum wsi, w parku przypaacowym, przy dawnej kaplicy na poudnie od boiska sportowego
456 7140/151/82
6. Klon jawor Gorzanów, w centrum wsi, w parku przypaacowym 388 7140/171/82
7. Kasztanowiec biay
Brak drzewa w terenie - wskazanie do zniesienia ochrony
8. Db szypukowy
Gorzanów, w centrum wsi, w parku przypaacowym, w poudniowej czci parku
578 7140/166/82
9. Buk pospolity Gorzanów w centrum wsi, w parku przypaacowym
358 7140/150/82
Brak drzewa w terenie- wskazanie do zniesienia ochrony
10. Klon jawor Gorzanów, w centrum wsi, w parku przypaacowym 365 7140/152/82
Brak drzewa w terenie- wskazanie do zniesienia ochrony
- 22 -
11. Sosna pospolita Gorzanów, w centrum wsi, w parku przypaacowym 312 7140/154/82
Brak drzewa w terenie- wskazanie do zniesienia ochrony
12. Jesion wyniosy Gorzanów, w centrum wsi, w parku przypaacowym 566 7140/167/82
13. Lipa drobnolistna Gorzanów 365 7140/168/82
14. Lipa drobnolistna
Nowy Waliszów, w rodkowej czci wsi, w parku paacowym, na pd. – wsch. skraju polany parkowej, zamienionej na boisko sportowe
400 7140/164/82
15. Sosna czarna
Nowy Waliszów, w rodkowej czci wsi, w parku paacowym, na pd. – wsch. skraju polany parkowej, zamienionej na boisko sportowe
353 7140/161/82
16. Cis pospolity
Nowy Waliszów, w rodkowej czci wsi, w parku paacowym, na pd.-wsch. skraju polany parkowej, zamienionej na boisko sportowe
118 +72 7140/162/82
17. Tulipanowiec amerykaski
Bystrzyca Kodzka, w centrum miasta, park przy ul. H. Sienkiewicza
182 7140/172/82
18. Sosna czarna Bystrzyca Kodzka, w centrum miasta, park przy ul. H. Sienkiewicza
216 7140/173/82
Bystrzyca Kodzka, ul. Midzylena 5, w ogrodzie
344 7140/175/82
177 7140/176/82
21. Cis pospolity
Porba,70 m na pónocny zachód od szosy Dugopole Zdrój-Poniatów przy posesji Porba 53
268 14/66
22. Cis pospolity Paszków, na posesji Paszków 15, za budynkiem
315 5/70
4. Opis Uzdrowiska Dugopole-Zdrój. 4.1. Rys historyczny uzdrowiska Dugopole-Zdrój.
Dugopole od lat synie z naturalnych wód mineralnych z trzech róde: Renata, Kazimierz i Emilia. Historia Zdroju w Dugopolu siga drugiej poowy XVI wieku. Za oficjaln dat powstania uzdrowiska uznaje si odkrycie róda Emilia w 1798 r. Pierwsz analiz skadu chemicznego wód wykona na pocztku XIX w. znany lski geolog dr Ohm. Pierwsze powane inwestycje zrealizowano w 1817 r. kiedy powsta dom kpielowy z 16 pokojami i jadalni. W 1819 r. wybudowano drewnian altan, pijalni wód nad ródem „Emilia”. Z inicjatywy Rady Miejskiej Bystrzycy Kodzkiej wybudowano pierwszy zakad kpielowy, azienki z 12 kabinami i drewnianymi wannami. W miejscu dzisiejszego sanatorium „Dbrówka”, zaoono park zdrojowy na wysokoci ulicy Lenej. W 1927 r. wybudowano drugi dom dla kuracjuszy. W 1834 r. na miejscu dawnych azienek wybudowano murowany dom zdrojowy, z pomieszczeniami zabiegowymi, pokojami mieszkalnymi, jadalni, sal taneczn, winiarni, pokojem bilardowym. W 1835 r. chemik Fiszer wykona pierwsz analiz chemiczn wody ze róda Emilia okrelajc j jako szczaw elazist. Znaczcy rozwój uzdrowiska zacz si od przejcia go przez dr Juliusa Hancke w 1839 r. W 1840 r. wzniesiono now pijalni w stylu neogotyckim, rozbudowano park zdrojowy. W 1846 r. wybudowano now kolumnad spacerow a w latach 1850-51 nowe azienki. W tym czasie powstao równoczenie kilka pensjonatów. W 1850-51 wybudowano nowe azienki z 6 marmurowymi wannami (obecnie zakad przyrodoleczniczy Karol). W 1875 r. poprowadzono kolej z Kodzka do Midzylesia i powikszono park zdrojowy. W 1876 odkryto przy promenadzie ródo „Elizy”- obecnie Kazimierz a w roku 1909 odwiercono kolejne ródo „Renata”, które okazao si najwydajniejsze. W 1878 r. powikszono park zdrojowy, przeduono doln lipow promenad. W okresie midzywojennym istniay 3 hotele i 10 pensjonatów. W 1992 r. w uzdrowisku pracuje polak dr Zakrzewski a na jego miejsce w 1996 r. przyjeda z poznania dr Grabowski. W 1903 r. wydano 7089 zabiegów, w 1904r. 8410 zabiegów i przyjto 1870 osób, W 1905 r. wydano 9571 kpieli mineralnych, przyjto 2140 osób, W 1906 r. do Dugopola przyjechao na kuracj 2896 osób.
- 25 -
W czasie II wojny wiatowej uzdrowisko zamieniono na szpital wojskowy. Przy kocu wojny urzdzenia zdrojowe i wyposaenie pensjonatów zostay zdewastowane i rozgrabione. 10 maja 1945 r. Dugopole Zdrój zostaje zajte przez Wojska Radzieckie (po wczeniejszej kapitulacji hitlerowskich Niemiec w dniu 8 maja 1945 r.) W latach 1945 – 46 miejscowo nosi nazw Duewo. Uzdrowisko zaczo funkcjonowa ju w 1946 r. majc 40 miejsc sanatoryjnych leczc choroby ukadu krenia, choroby kobiece i reumatyzm, wprowadzono rehabilitacj po wirusowym zapaleniu wtroby. W latach 1958 – 64 odrestaurowano i zmodernizowano zakad przyrodoleczniczy „Karol”, wykonano remonty obiektów i rozbudowano sanatoria. W latach 1965-70 poddano renowacji park zdrojowy. W 1966 r. poczono uzdrowisko Dugopole-Zdrój z uzdrowiskiem Ldek Zdrój w jeden zespó organizacyjno-administracyjny Przedsibiorstwo Pastwowe „Uzdrowisko Ldek-Dugopole” który funkcjonuje do dzi pod zmienion w 1999 r. nazw, Uzdrowisko Ldek-Dugopole S.A. NZOZ.
4.2 Charakterystyka uzdrowiska Dugopole-Zdrój Uzdrowisko Dugopole-Zdrój jest pooone u stóp Gór Bystrzyckich, na poudnie od Bystrzycy Kodzkiej nad Nys Kodzk usytuowana na wysokoci 370 do 400 m n.p.m Miejscowo bdca najmniejszym uzdrowiskiem Ziemi Kodzkiej, ley w Rowie Górnej Nysy, w przeweniu doliny Nysy Kodzkiej pomidzy poudniowym kracem Wyszkowskiego Grzbietu na zachodzie, a Wronk na wschodzie, pomidzy ujciem Ponika i Porbnika w Bukowej Dolinie. Cignie si na dugo ok. 1,0 km, gównie wzdu lewego brzegu Nysy Kodzkiej. Graniczy bezporednio z zabudowaniami Dugopola Dolnego na pónocy i Dugopola Górnego na poudniu. Panujce tu warunki klimatyczne sprzyjaj wypoczynkowi, rehabilitacji i leczeniu. Centrum uzdrowiska zajmuje rozlegy Park Zdrojowy. W parku zachoway si elementy maej architektury ogrodowej (alejki, podmurowane skarpy, schody terenowe, altanki, sadzawki). Dugopole Zdrój posiada w wikszoci zabudow willow typu miasta-ogrodu, charakterystyczn dla uzdrowisk. Wikszo budynków w uzdrowisku zasuguje na ochron konserwatorsk, poniewa tworz do jednolity zespó o cechach charakterystycznych dla budownictwa kurortowego z przeomu stuleci. W uzdrowisku zachoway si do liczne pensjonaty i domy mieszkalne z II poowy XIX i pocz. XX w. Zabytkowy Park Zdrojowy w centrum uzdrowiska posiada pikne okazy starodrzewia: buki, sosny, cisy, jawory, lipy i klony.
- 26 -
Dugopole-Zdrój jest znakomit baz wypadowa do wielu atrakcji turystycznych pooonych w Kotlinie Kodzkiej i do Czech.
Ilo mieszkaców 610 osób, zatrudnienie wynosi 183 osoby, w tym w brany uzdrowiskowej 98 osób. Powierzchnia wsi 78,6 ha. Dugopole Zdrój posiada: 1. Aptek, 2. Poczt, 3. Restauracje, 4. Kawiarnie 5. Stacj PKP, 6. Przystanek PKS, 7. Muzeum Dugopola-Zdroju, 8. Korty tenisowe i boiska sportowe, 9. Uzdrowiskowe Szpitale, Sanatoria i Pensjonaty,
10. Park Zdrojowy, 11. Sklepy i punkty usugowe.
Obszar stref ochrony uzdrowiskowej uzdrowiska Dugopole-Zdrój obejmuje wsie: 1. Dugopole-Zdrój, 2. Dugopole Dolne, 3. Ponikwa, 4. Wyszki.
ad 2) Dugopole Dolne - duga, luno zabudowana wie acuchowa nad Nys Kodzk. Nie ma wyksztaconego wyranego centrum. Cignie si na d. 3,0 km w obnieniu Bystrzycy Kodzkiej, pomidzy miastem Bystrzyc Kodzk i Dugopolem Zdrój na wys. ok. 340-360 m n.p.m. Znaczcy rozwój wsi nastpi po powstaniu uzdrowiska Dugopole-Zdrój i przeprowadzeniu przez Dugopole Dolne linii kolejowej z Kodzka przez Bystrzyc Kodzk do Midzylesia w 1875 r. Dugopole Dolne posiada potencjalne moliwoci rozwojowe jako zaplecze uzdrowiska, ale nie s one dotychczas w peni wykorzystywane. Posiada sie wodocigow, w 2009 r. planuje si budow kolektora sanitarnego z Dugopola-Zdroju do oczyszczalni w Bystrzycy Kodzkiej do którego zostanie podczone Dugopole Dolne. ZWiK obsuguje wie wywoc nieczystoci stae i cieki kanalizacyjne z przydomowych zbiorników fekalnych. Zabytki - pónobarokowo - klasycystyczny Koció parafialny w. Jerzego z lat 1793-94 przebudowany w II poowie XIX w. – kaplica z XIX wieku na zboczu Wyszkowskiego Grzbietu - szkoa murowana z XIX/XX w. – remiza stray poarnej z XIX w. z murowanym budynkiem i drewnian wie
- 27 -
ad 3) Ponikwa - duga wie acuchowa w dolinie Ponika, cignca si pomidzy Masywem Jagodnej w Górach Bystrzyckich. Wie znajduje si pomidzy Dugopolem Zdrój, a Wyszkami, cignie si na dugoci 3,0 km, na wysokoci ok. 410-520 m. Jest jedn z najwikszych i najludniejszych wsi w rejonie. Naley do najstarszych wsi w tej czci Ziemi Kodzkiej, jej ukad przestrzenny wiadczy o powstaniu najpóniej w 1 poowie XIII w. W Ponikwie mia istnie jaki gródek zniszczony w czasie wojen husyckich. Ponikw otaczaj rozlege uytki rolne a sama dolina potoku jest bardzo malownicza. Roztaczaj si std adne widoki na Jagodn i poudniow cz Gór Bystrzyckich. Przy kociele rosn okazae pomnikowe lipy drobnolistne. Zabytki:
− koció filialny w. Józefa Robotnika, − kapliczka pokutna, − krzye i figurki przydrone.
Wie posiada wodocig ale nie jest skanalizowana. Wywóz nieczystoci staych oraz fekalii oferuje ZWiK. ad 4) Wyszki - wie acuchowa cignca si w Dolinie Tocznej pomidzy Masywem Jagodnej na zachód i Wyszkowskim Grzbietem na wschód. Ley na wysokoci 460-520 m n.p.m. Z przeczy roztacza si rozlegy widok na Góry Bystrzyckie, Masyw nienika i Rów Górnej Nysy. Wokó wsi cign si uytki rolne, ale na zachód, pónoc i wschód od nich rosn rozlege kompleksy lasów regla dolnego. W lasach przewaaj drzewostany wierkowe i wierkowo-bukowe lub z du domieszk gatunków liciastych i sosen. Zabytki:
− koció filialny w. Jana Chrzciciela, barokowy z II poowy XVIII w., salowa budowla z prezbiterium zakoczonym pókolicie, dwuspadowym dachem z sygnaturk, zwieczona barokowym hemem z przewitem, dach kryty upkiem.
− stare domy mieszkalne i mieszkalno-gospodarskie, murowane i drewniano – murowane z XVIII/XIX w.
Wie nie posiada wodocigu i nie jest skanalizowana. Wywóz nieczystoci staych oraz fekalii oferuje ZWiK.
Wykaz zabytków architektury i budownictwa uzdrowiska Dugopole-Zdrój
Zakad przyrodoleczniczy Przed 1830 rokiem na miejscu dzisiejszego zakadu przyrodoleczniczego wybudowano pierwsze azienki dla kuracjuszy. Na ich miejscu w 1850 roku postawiono nowe azienki borowinowe z 6 pomieszczeniami i murowanymi wannami. Rozbudowano je do obecnej wielkoci w 1870 roku. Posiada 27 pomieszcze do kpieli elazistych, 7 do borowinowych, 3 natryski, 2 oddzielne
- 28 -
pomieszczenia dla dodatkowych kpieli oraz ani parow. Dzi w dalszym cigu spenia swoj funkcj jako zakad przyrodoleczniczy „Karol”.
Pensjonat „Elisenhof” Zbudowany w 1875 roku przez Georga syna waciciela uzdrowiska dr. Juliusa Hancke. Niegdy luksusowy i znany w uzdrowisku. Po wojnie egzystowa jako Sanatorium nr I potem nosi nazw „Piast”. W latach ’80 rozpoczto jego remont, którego jednak nie dokoczono i tak popad w ruin. Niedawno wykupiony, moe zostanie odbudowany?
Dawna kolumnada spacerowa Pierwszy tego typu budynek powsta w uzdrowisku w 1830 r. w stylu neoklasycystycznym. W niepogodne dni suy kuracjuszom do spacerów. Przebudowany w 1846 roku. Po wzniesieniu drugiej hali spacerowej (obecnie kawiarnia „Zdrojowa”) straci sw popularno i w 1880 roku zosta zaoony tu bazar. Po wojnie przebudowany na kino-teatr „Dugopolanka” mieszczce 240 widzów, które dziaao do lat ’90. Dzi wasno prywatna.
„Piekielna Dolina” („Piekieko”) Od lat jedno z ulubionych miejsc spacerów kuracjuszy. T malownicz dolin przebiega droga czca Dugopole Dolne i Zdrój z Ponikw. W poowie doliny znajduje si chtnie odwiedzana pikna, supowa Kapliczka Maryjna, spod której, wg mieszkaców, wypywa cudowne ródeko.
Szpital Uzdrowiskowy „Dbrówka” (dawny „Dom Zdrojowy”) Jeden z pierwszych budynków uzdrowiskowych. Wybudowany w 1834 r. Na miejscu starszego drewnianego z 1819 roku. Przyjmowa goci kpielowych oferujc m.in. sal bilardow, skad win Richarda Greera z Wrocawia oraz czytelni dysponujc 24 tytuami czasopism. Pierwsza promenada spacerowa znajdowaa si pod „Domem Zdrojowym” gdzie po poudniu graa orkiestra zdrojowa. Gruntownie przebudowany 1964 r.
Szpital Uzdrowiskowy „Mieszko” („St. Margaretha”) Wzniesiony w 1881 roku jako „Villa Urban”. W latach ’20 XX w. przej go zakon ss. Najwitszego Serca Pana Jezusa. Wtedy to zosta powanie rozbudowany o boczne skrzyda i dwukondygnacyjny dach, którego cz spona w poarze w 1969 roku. Ogie zaprószyy pielgniarki mieszkajce na poddaszu. Podczas poaru stopia si miedziana sygnaturka kaplicy wraz z dzwonem. Spalony dach zastpiono dodatkowym pitrem.
Pijalnia nad ródem „Emilia” (Brunnenfuhlhaus) Wybudowana w 1840 r. na miejscu drewnianej z 1817 roku. By to may, szecioboczny budynek zbudowany w gotyckim stylu. Znajdoway si w niej
- 29 -
ujcia 3 róde mineralnych – „Emilii”, „Renaty” i „Elizy”. Z nieznanych przyczyn rozebrana w 1964 roku.
Sanatorium „Fortuna” Wybudowana ok. roku 1830 jako „Zakad kpielowy”. Znajdoway si tu pomieszczenia zabiegowe. Przebudowana wewntrz w roku 1872 na komfortowy pensjonat z 32 pokojami. Dzi sanatorium „Fortuna” zachowao swój dawny wygld i nazw.
Poczta Wybudowany w 1876 roku. Do dzi spenia swoja funkcj.
OW. „Zbyszko” (dawny pensjonat „Merkur”) Wybudowany w 1826 roku przez zarzd uzdrowiska jako „das Gelbe Haus”. Przebudowany w 1881 roku przez póniejszego waciciela Georga Hancke. Ten wysoki budynek posiada balkon dla podziwiania widoków w kierunku Wronki. Posiada 32 pokoje, renomowan cukierni, aptek oraz skad wina Kampfmayera z Berlina. Kilka lat po wojnie nie by uytkowany. Potem zosta wyremontowany i zaadaptowany na sanatorium „Metalowiec”. Dzi funkcjonuje jako prywatny OW. „Zbyszko”.
Kawiarnia „Horus” Jest to dawny Koció Ewangelicki wzniesiony w Parku Wschodnim w roku 1893 ze rodków fundacji „Zwizku Gustawa Adolfa i hrabiny von Richthofen” z przeznaczeniem dla Ewangelików licznie odwiedzajcych uzdrowisko. Nalea do bystrzyckiej parafii. Po wojnie wykorzystywany jako magazyn rodków chemicznych, póniej popad w ruin. W latach ’80 wykupiony, wyremontowany i przebudowany na stylow kawiarni „Horus”.
Kawiarnia „Zdrojowa” Jest to dawna Hala spacerowa otwierajca si ku parkowi wybudowana w 1840 roku z inicjatywy dr. Juliusa Hancke. Przebudowana na pocz. XX w. W niepogodne dni suya kuracjuszom do spacerów. Zaoono tam take cukierni i pijalni. Po wojnie front zosta cakowicie zabudowany oknami. W jej pónocnej czci rzdzono kawiarni a w poudniowej bibliotek z czytelni oraz wietlic. Flagowy budynek uzdrowiska. W kawiarni „Zdrojowa” odbywaj si dancingi i koncerty Orkiestry Zdrojowej. Cz poudniowa znajduje si obecnie w remoncie.
- 30 -
4.3 Atrakcyjne imprezy dla mieszkaców i kuracjuszy organizowane w uzdrowisku : Dni Dugopola-Zdroju - wzbudzaj szerokie zainteresowanie wród miejscowej i okolicznej spoecznoci, urozmaicaj pobyt kuracjuszy jaki przyjezdnym turystom. Tegoroczne dni obfitoway w wiele atrakcji. Na scenie w Parku Zdrojowym wystpio kilka zespoów artystycznych. Nie zabrako równie tradycji NOCY WITOJASKIEJ. Zaprezentowano pokaz sprztu motoparalotniowego. Odbyy si zawody wdkarskie, konkursy plastyczne dla dzieci i modziey, bieg kuracjusza, wycigi rowerowe. Otwarto wystaw fotograficzn w budynku Kina Zdrojowego z dzieami rónych wykonawców.
- 31 -
5. Zakady i urzdzenia lecznictwa uzdrowiskowego w Dugopolu-Zdroju Zakady lecznictwa uzdrowiskowego: 5.1. „MIESZKO” - szpital uzdrowiskowy 100 miejsc 5.2. “ONDRASZEK” - szpital uzdrowiskowy 54 miejsca 5.3. “DBRÓWKA” - szpital uzdrowiskowy 70 miejsc 5.4. “FORTUNA” - sanatorium uzdrowiskowe 46 miejsc 5.5. ZAKAD PRZYRODOLECZNICZY „Karol” ------------ 5.6. PRZYCHODNIA UZDROWISKOWA „Ondraszek ” ------------
Razem 270 miejsc
cznie 380 miejsc
5.1 Szpital Uzdrowiskowy „MIESZKO” Dugopole-Zdrój ul. Zdrojowa 8
Szpital Uzdrowiskowy "Mieszko"
Rok budowy 1900. W 1979 wykonano remont kapitalny z wymian stropów. Obiekt posiada 100 miejsc, jest budynkiem wolnostojcym, cakowicie podpiwniczony, piciokondygnacyjny z wind, murowany z cegy penej ceramicznej. Posiada kaplic z osobnym wejciem. Stan techniczny budynku - b. dobry w czci zmodernizowanej, wskazana dalsza modernizacja pozostaych pokoi z wykonaniem wzów sanitarnych oraz wykonanie instalacji TVK i telefonicznej. Fundamenty: z kamienia amanego i cegy ceramicznej penej. Stropy: nad piwnicami sklepienia ceglane odcinkowe na belkach stalowych pozostae stropy z WPS na dwigarach stalowych. Dach: w postaci stropodachu wentylowanego z pyt korytkowych opartych na cianach aurowych cao oparta na konstrukcji WPS, Instalacje:
− wodno-kanalizacyjna z lokalnym odprowadzeniem cieków, − ciepej wody uytkowej z wasnej kotowni olejowej, − centralnego ogrzewania z wasnej kotowni olejowej, − elektryczna, − odgromowa, − telefoniczna.
A. Funkcje: piwnice: pomieszczenia kuchni, magazyny punktu ywienia, kotownia olejowa, maszynownia windy, parter: hall, jadalnia, pomieszczenia socjalne, pokoje z azienkami, gabinet pielgniarski, zabiegowy, lekarski, lekarza dyurnego, kaplica, I pitro: pokoje dla kuracjuszy z azienkami i bez wzów sanitarnych,
oraz pomieszczenia socjalne, azienki i toalety dla kuracjuszy, pomieszczenia administracyjne,
II pitro : pokoje dla kuracjuszy z umywalkami i z penymi wzami sanitarnymi, azienki i toalety dla kuracjuszy, gabinet psychoterapii III pitro: pokoje dla kuracjuszy z umywalkami i z penymi wzami sanitarnymi, azienki i toalety dla kuracjuszy. Komunikacje pionowa zapewniaj 2 klatki schodowe oraz winda, któr zamontowano w 2005 r. B. Charakterystyka powierzchnia zabudowy - 673,30 m2
powierzchnia uytkowa - 2142,00 m2
− 3 pokoje dwuosobowe z penym wzem sanitarnym wyposaone standardowo (tapczan, szafka, lampka nocna, radio, stó, krzesa), przedpokój (szafa trzydrzwiowa wbudowana),
− 15 pokoi trzyosobowych jak wyej,
- 33 -
− 15 pokoi jednoosobowych z umywalk i standardowym wyposaeniem (tapczan, stó, szafa, szafka, radio, krzesa, lampka nocna),
− 8 pokoi dwuosobowych z umywalk i standardowym wyposaeniem, − 6 pokoi trzyosobowych z umywalk i standardowym wyposaeniem.
Organizacja lecznictwa uzdrowiskowego: Szpital Uzdrowiskowy „Mieszko” peni funkcje lecznicze, rehabilitacyjne, edukacyjne i profilaktyczne dla chorych posiadajcych okrelone wskazania lecznicze. W szpitalu funkcjonuj dwa pododdziay: 50 ókowy Szpitalny Oddzia Rehabilitacji Narzdu Ruchu, 50 ókowy Sanatoryjny Oddzia Chorób Wewntrznych. Prowadzone w tym Orodku leczenie ma charakter caoroczny, kompleksowy, uwzgldniajcy zabiegi balneologiczne, hydroterapi, kinezyterapi, fizykotera- pi, farmakoterapi, leczenie dietetyczne i edukacj zdrowotn.
Kadra lekarska - 4 osoby: 1. Lekarz Ordynator – lekarz chorób wewntrznych, specjalista
rehabilitacji medycznej, specjalista balneologii i medycyny fizykalnej 2. Asystent Oddziau Chorób Wewntrznych – specjalista chorób
zakanych, specjalista balneologii i medycyny fizykalnej 3. Asystent Oddziau Chorób Wewntrznych - lekarz chorób
wewntrznych 4. Asystent Oddziau Rehabilitacji Narzdu Ruchu – specjalista neurolog,
w trakcie specjalizacji z balneologii i medycyny fizykalnej.
Wyszy i redni personel medyczny: 1. Zespó pielgniarski:
− 5 osób (pielgniarka oddziaowa, 4 pielgniarki odcinkowe - ukoczone dodatkowe kursy i szkolenia: „Resuscytacja kreniowo – oddechowa”
− 3 osoby, „EKG – zapis i interpretacja” − 3 osoby, „Opiekun osób starszych” − 3 osoby, „Szczepienia ochronne” − 1 osoba, „Organizacja i zarzdzanie dla pielgniarek i poonych” − 1 osoba, „Kurs dla pielgniarek oddziaowych” - 2 osoby),
2. Zespó rehabilitacyjny: − 1 magister fizjoterapi, − 1 masaysta, − 1 dyplomowany dietetyk, − 1 magister psychologii.
Pozostay personel: 1. personel administracji i techniczny,
- 34 -
Baza diagnostyczno – terapeutyczna i zabiegowa, sprzt medyczny: 1. dwa gabinety lekarskie, gabinet lekarza dyurnego, 2. gabinet pielgniarski i zabiegowy (z gabinetem EKG i punktem pobra
bada laboratoryjnych, wyposaony m.in. w: przenony defibrylator, aparat Ambu, zestaw przeciwwstrzsowy, glukometry, zestaw do tlenoterapii, pomoce ortopedyczno - rehabilitacyjne, (wózek, balkoniki, kule okciowe),
3. dzia ywienia (z kuchni, jadalni i gabinetem dietetyka), 4. gabinet edukacji i psychoterapii (wyposaony w sprzt multimedialny), 5. sala gimnastyki indywidualnej, gabinet masau, gabinet fototerapii
i termoterapii, 6. pozostae zabiegi z zakresu balneo-, hydro-, kinezy-, i fizykoterapii
wiadcz: Zakad Przyrodoleczniczy „Karol”, Szpital Uzdrowiskowy „Fortuna”, Szpital Uzdrowiskowy „Ondraszek” (obiekty pooone nie dalej ni 300m
od Szpitala „Mieszko”). 7. krenoterapia – kuracja pitna: ujcia wody „Renata”, „Kazimierz”
i „Emilia” w Zakadzie Przyrodoleczniczym „Karol” oraz w Parku Zdrojowym (obiekty pooone nie dalej ni 300m od Szpitala „Mieszko”).
Aparatura i urzdzenia zabiegowe: Sala gimnastyczna:
− cykloergometr /rower/- 1 szt. − stepper - 1szt., − rotor koczyn górnych 1 szt. − PUR z osprztem - 2szt. − stó do wicze manualnych 1szt., − aweczka - 1szt., drabinki -2szt., − materace skadane - szt., − pika rehabilitacyjna -1szt., − pika lekarska - 1szt., − równowania -1szt., − hantle -2szt., − masaer do stóp -1 szt.
- 35 -
Gabinet fototerapii i termoterapii: − lampa Sollux -1 szt., − okady elowe do termoterapii - 10 szt.
Gabinet masau: − stó do masau - 1 szt.
Ogólna zdolno zabiegowa: 100 zabiegów dziennie (w zakresie kinezyterapii - 50, fototerapii, 20 termoterapii, 30 masau). Wokó obiektu zlokalizowany jest teren rekreacyjny przeznaczony na wypoczynek, gimnastyk na wolnym powietrzu, krótkie spacery.
- 36 -
Szpital Uzdrowiskowy „Ondraszek” jest obiektem 4-kondygnacyjnym, wolnostojcym, nie podpiwniczonym, z poddaszem uytkowym. W budynku mieci si 54 ókowy oddzia, czynny cay rok. Rok budowy 1974. W 2000 roku zakoczono remont kapitalny w czasie którego wykonano szereg prac modernizacyjnych, dobudowano klatk schodow, wykonano wind, przebudowano dach, dobudowano klatk schodow oraz szyb windy. Wymieniono nowe instalacje, nowy wystrój, zmodernizowano azienki. Budynek murowany z cegy penej ceramicznej i porotermu . Fundamenty: - betonowe i elbetowe, Stropy: WPS na belkach stalowych i Terriwa Dach: drewniany impregnowany, pokryty gontem. Instalacje:
− wodno-kanalizacyjna ( z lokalnym odprowadzeniem cieków), − ciepej wody uytkowej z wasnej kotowni olejowej, − centralnego ogrzewania z wasnej kotowni olejowej, − elektryczna, − odgromowa,
- 37 -
A. Funkcje parter : hall, pokój dla kuracjuszy niepenosprawnych, azienki gabinet lekarski, pielgniarski, zabiegowy, sala rehabilitacyjna, jadalnia, biura Centrum Obsugi Kuracjuszy, kotownia olejowa. I pitro: pomieszczenia socjalne, pokoje dla kuracjuszy z azienkami, II pitro pokoje dla kuracjuszy z penymi wzami sanitarnymi, III pitro pokoje dla kuracjuszy z penymi wzami sanitarnymi, sala TV, magazynki podrczne. Komunikacj pionow zapewnia klatka schodowa oraz winda. B. Charakterystyka powierzchnia zabudowy - 342,80 m2
powierzchnia uytkowa - 1075,30 m2
kubatura - 3986,70 m3
Cz hotelowa - 27 pokoi, w tym: − 1 apartament trzyosobowy z penym wzem sanitarnym, przedpokojem
i balkonem, wyposaony ponad standardowo (tapczany, lodówka, radio, wersalka, telewizor, krzesa, fotele, szafki, lampki nocne, toaletka z lustrem, komoda, szafa ubraniowa),
− 3 pokoje jednoosobowe z penym wzem sanitarnym, wyposaone stan- dardowo (tapczan, szafka, lampka nocna, radio, telewizor, stó, krzesa) w przedpokoju szafa),
− 22 pokoje dwuosobowe z penym wzem sanitarnym, wyposaone standardowo, jak wyej,
− 1 pokój czteroosobowy z penym wzem sanitarnym, wyposaony standardowo jak wyej.
Organizacja lecznictwa uzdrowiskowego: Szpital Uzdrowiskowy „Ondraszek” peni funkcje lecznicze, rehabilitacyjne, edukacyjne i profilaktyczne dla chorych posiadajcych okrelone wskazania lecznicze. W szpitalu funkcjonuj dwa pododdziay: I pitro: 21 ókowy Szpitalny Oddzia Rehabilitacji Ogólnoustrojowej, II i III pitro: 33 ókowy Sanatoryjny Oddzia Chorób Wewntrznych.
- 38 -
W budynku funkcjonuje Przychodnia Uzdrowiskowa wiadczca porady ambulatoryjne.
Kadra lekarska – 2 osoby: 1. Ordynator Szpitala Uzdrowiskowego „Ondraszek” – lekarz chorób
wewntrznych, specjalista rehabilitacji medycznej, specjalista balneologii i medycyny fizykalnej.
2. Asystent Oddziau Chorób Wewntrznych – lekarz chorób wewntrznych.
Wyszy i redni personel medyczny: 1. Zespó pielgniarski - 5 osób: 5 Pielgniarek Odcinkowych - ukoczone
dodatkowe kursy i szkolenia: „Resuscytacja kreniowo - oddechowa” - 5 osób, „EKG - zapis i interpretacja”- 4 osoby, „Opiekun osób starszych”- 5 osób, „Kurs dla pielgniarek oddziaowych” - 1 osoba. Prac zespou koordynuje Pielgniarka Oddziaowa Oddziau Dugopole Zdrój, której stanowisko zlokalizowane jest w Szpitalu Uzdrowiskowym „Mieszko”,
2. Zespó rehabilitacyjny: 1 magister fizjoterapii, 1 licencjonowany fizjoterapeuta,
3. Do dyspozycji pacjentów Szpitala „Ondraszek”: dyplomowany dietetyk oraz magister psychologii (spotkania i porady na terenie Szpitala „Ondraszek”).
Pozostay personel: 1. personel Centrum Obsugi Kuracjusza (2 osoby), 2. personel administracji i techniczny, 3. salowe.
Baza diagnostyczno – terapeutyczna i zabiegowa, sprzt medyczny: 1. gabinet lekarski i lekarza dyurnego, 2. gabinet pielgniarski i gabinet zabiegowy (z gabinetem EKG i punktem
pobra bada laboratoryjnych, wyposaony m.in. w: − aparat Ambu, − zestaw przeciwwstrzsowy, − glukometry, − zestaw do tlenoterapii, − pomoce ortopedyczno- -rehabilitacyjne − wózek, − balkoniki, − kule okciowe),
- 39 -
3. sala wielofunkcyjna z gabinetem edukacji i psychoterapii (wyposaona w sprzt multimedialny),
4. sala gimnastyki indywidualnej z zapleczem do foto- i krioterapii, 5. pozostae zabiegi z zakresu balneo-, hydro-, kinezy-, i fizykoterapii
wiadcz: Zakad Przyrodoleczniczy „Karol”, Szpital Uzdrowiskowy „Fortuna”, Szpital Uzdrowiskowy „Mieszko”
6. krenoterapia – kuracja pitna: ujcia wody „Renata”, „Kazimierz” i „Emilia” w Zakadzie Przyrodoleczniczym „Karol”.
7. jadalnia - na terenie Szpitala „Ondraszek”.
Aparatura i urzdzenia zabiegowe: Sala gimnastyczna:
− cykloergometr - 4 szt., − atlas 1 stanowiskowy -1szt., − rotor koczyn dolnych - 1szt., − rotor koczyn górnych - 1 szt., − stepper - 1szt., − fotel bytomski - 1szt., − UGUL - 1szt., − PUR - 1szt., − stoliki manualne - 2szt., − drabinki - 2szt., − materace - 4szt., − aweczka 2m - 1szt., − dyski korekcyjne - 2szt., − piki rehabilitacyjne - 4 szt., − pika lekarska - 1szt., − równowanie - 2szt., − hantle - 3 pary, − masaer do stóp - 1szt., − urzdzenie do krioterapii z uyciem stonego CO2 (CRIO FLEX) - 1szt., − lampa Solaris - 1 szt.. − lampa Sollux 1 szt.
Ogólna zdolno zabiegowa: − 150 zabiegów dziennie − 100 w zakresie kinezyterapii fototerapii − 20 fototerapii − 30 krioterapii
Wokó obiektu jest teren rekreacyjny przeznaczony na wypoczynek, gimnastyk na wolnym powietrzu, krótkie spacery.
- 40 -
5.3 Szpital Uzdrowiskowy„Dbrówka”, Dugopole-Zdrój, ul. Wolna 4
Pooony w centrum uzdrowiska w Parku Zdrojowym wybudowany w 1906 roku. Szpital Uzdrowiskowy „Dbrówka” posiada 70 miejsc, skada si z 2 obiektów poczonych w jedn cao tj. budynku gównego – hotelowego, 3-kondygnacyjnego i jadalni parterowej dobudowanej w latach 1970-tych. Budynek murowany z cegy penej ceramicznej. Fundamenty z kamienia amanego na zaprawie cementowo-wapiennej. Stropy: w budynku gównym, pod parterem–25% powierzchni stanowi sklepienia ceglane pozostae stropy typu DZ3i WPS na dwigarach stalowych. Dach: na budynku gównym- stropodach wentylowany z pyt korytkowych na cianach aurowych z cegy ceramicznej ocieplony, nad jadalni - stropodach elbetowy.
Instalacje: − wodno-kanalizacyjna z lokalnym odprowadzeniem cieków, − ciepej wody uytkowej z wasnej kotowni olejowej, − centralnego ogrzewania z wasnej kotowni olejowej, − elektryczna, − odgromowa, − telefoniczna,
Stan techniczny budynku: modernizacji wymagaj pokoje – budowa wzów sanitarnych, wymiana stolarki okiennej i drzwiowej w caym obiekcie.
- 41 -
powierzchnia uytkowa - 1555,00 m2
A. Funkcje: parter hall, jadalnia, pomieszczenie kuchenne, magazynowe, kotownia olejowa, pomieszczenia socjalne, pokój administracji, I pitro pomieszczenia socjalne, azienki i toalety dla kuracjuszy, gabinet lekarski, pielgniarski i zabiegowy, pokoje dla kuracjuszy bez wzów sanitarnych, sala TV, o pokoje dla kuracjuszy bez wzów sanitarnych, azienki i toalety dla kuracjuszy, Komunikacj pionow zapewnia klatka schodowa. Gabinety: lekarskie 1, pielgniarskie - 1, zabiegowe - 1.
Cz hotelowa -33 pokoje, w tym:
− 3 pokoje jednoosobowe z umywalk i standardowym wyposaeniem (tapczan, szafa, lampka nocna, krzesa, stó, radio),
− 23 pokoje dwuosobowe z umywalk i standardowym wyposaeniem, − 7 pokoi trzyosobowych z umywalk i standardowym wyposaeniem.
Organizacja lecznictwa uzdrowiskowego: Szpital Uzdrowiskowy „Dbrówka” peni funkcje lecznicze, rehabilitacyjne, edukacyjne i profilaktyczne dla chorych posiadajcych okrelone wskazania lecznicze. W szpitalu funkcjonuj dwa pododdziay: I pitro - 40 ókowy Szpitalny Oddzia Hepatologii, Gastrologii i Chorób Przemiany Materii, II pitro - 30 ókowy Sanatoryjny Oddzia Rehabilitacji Ogólnoustrojowej.
W okresie wakacji orodek okresowo funkcjonuje jako Szpital Uzdrowiskowy dla Dzieci. Prowadzone w tym Orodku leczenie ma charakter caoroczny, kompleksowy, uwzgldniajcy zabiegi balneologiczne, hydroterapi, kinezyterapi, fizykoterapi, farmakoterapi, leczenie dietetyczne i edukacj zdrowotn.
Kadra lekarska – 3 osoby: 1. Lekarz Ordynator Szpitala „Dbrówka” - specjalista chorób zakanych,
specjalista balneologii i medycyny fizykalnej 2. Asystent Oddziau Rehabilitacji Ogólnoustrojowej - specjalista neurolog,
w trakcie specjalizacji z balneologii i medycyny fizykalnej
- 42 -
3. Asystent Oddziau Hepatologii, Gastrologii i Chorób Przemiany Materii- lekarz chorób wewntrznych.
Wyszy i redni i personel medyczny: 1. Zespó pielgniarski - 5 osób (5 Pielgniarek Odcinkowych - ukoczone
dodatkowe kursy i szkolenia: „Resuscytacja kreniowo - oddechowa” - 2 osoby, „EKG - zapis i interpretacja” - 2 osoby, „Opiekun osób starszych” - 4 osoby, „Szczepienia ochronne” - 4 osoby) - prac zespou koordynuje Pielgniarka Oddziaowa Oddziau Dugopole Zdrój, której stanowisko zlokalizowane jest w Szpitalu Uzdrowiskowym „Mieszko”,
2. Zespó rehabilitacyjny: 1 technik fizjoterapii, 3. Do dyspozycji pacjentów Szpitala „Dbrówka”: dyplomowany dietetyk
oraz magister psychologii (spotkania i porady na terenie Szpitala „Dbrówka”).
Pozostay personel: 1. personel administracji i techniczny, 2. salowe, 3. w okresie wakacyjnym: wykwalifikowani opiekunowie do dzieci
zatrudniani w systemie caodobowym.
Baza diagnostyczno – terapeutyczna i zabiegowa, sprzt medyczny: 1. gabinet lekarski i lekarza dyurnego, 2. gabinet pielgniarski i gabinet zabiegowy (z gabinetem EKG i punktem
pobra bada laboratoryjnych, wyposaony m.in. w aparat Ambu, zestaw przeciwwstrzsowy, glukometry, zestaw do tlenoterapii, pomoce ortopedyczno-rehabilitacyjne (wózek, balkoniki, kule okciowe),
3. sala wielofunkcyjna z gabinetem edukacji i psychoterapii (wyposaona w sprzt multimedialny).
4. gabinet fizykoterapii 5. pozostae zabiegi z zakresu balneo-, hydro-, kinezy-, i fizykoterapii
wiadcz: Zakad Przyrodoleczniczy „Karol”, Sanatorium „Fortuna”, Szpital Uzdrowiskowy „Mieszko”, Szpital Uzdrowiskowy „Ondraszek” (obiekty pooone nie dalej ni 300m od Szpitala „Dbrówka”).
6. krenoterapia - kuracja pitna: ujcia wody „Renata”, „Kazimierz” i „Emilia” w zakadzie przyrodoleczniczym „Karol” oraz w parku zdrojowym (obiekty pooone nie dalej ni 300m od Szpitala „Dbrówka”).
7. dietetyka z dziaem ywienia
Aparatura i urzdzenia zabiegowe: Gabinet elektroterapii, fototerapii i termoterapii: Stymat S - 300 - 1 szt., lampa Solaris- 1 sztuka, okady elowe do termoterapii - 10 szt.
- 43 -
- 44 -
Pooone w Parku Zdrojowym Sanatorium Uzdrowiskowe „Fortuna” posiada 46 miejsc, jest obiektem wolnostojcym, dwukondygnacyjnym, z dwuspadowym dachem, z poddaszem uytkowym. Budynek murowany z cegy penej ceramicznej . Rok budowy 1876/1910. Stan techniczny budynku: modernizacji wymagaj pokoje - dobudowa wzów sanitarnych, wymiana stolarki okiennej i drzwiowej w caym obiekcie, wymiana pokrycia dachu, remont pomieszczenia suchych kpieli CO2.
Fundamenty: z kamienia amanego na zaprawie cementowo- wapniowej, Stropy: nad piwnicami sklepienia ceglane na belkach stalowych pozostae stropy drewniane, belkowe, Dach: dwuspadowy, konstrukcji drewnianej,
Instalacje: − wodno-kanalizacyjna ( z lokalnym odprowadzeniem cieków), − ciepej wody uytkowej z kotowni olejowej centralnej, − centralnego ogrzewania z kotowni olejowej centralnej, − elektryczna, − odgromowa, − telefoniczna.
- 45 -
A. Funkcje: parter pomieszczenia zabiegowe ( suche kpiele CO2 ) pokoje sanatoryjne
z umywalkami, sala TV, toalety i azienki dla kuracjuszy, gabinet zabiegowy, lekarski i pielgniarski,
I pitro azienki i toalety dla kuracjuszy, pokoje dla kuracjuszy bez wzów sanitarnych, II pitro j/w oraz trzy pomieszczenia magazynowe. Jadalnia w Dbrówce. Komunikacj pionow zapewnia klatka schodowa. A. Charakterystyka: powierzchnia zabudowy - 400,40 m2
powierzchnia uytkowa - 741,20 m2
− 4 pokoje jednoosobowe z umywalk i standardowym wyposaeniem (tapczan, szafa, szafka,, lampka nocna, radio, stó, krzesa),
− 12 pokoi dwuosobowych z umywalk i standardowym wyposaeniem − 6 pokoi trzyosobowych z umywalk i standardowym wyposaeniem.
ywienie: Usugi ywieniowe wiadczy stoówka w Szpitalu Uzdrowiskowym „Dbrów- ka” (kuchnia, jadalni, gabinetem dietetyka) pooony ok. 20 m od Sanatorium „Fortuna”.
Organizacja lecznictwa uzdrowiskowego: Sanatorium Uzdrowiskowe „Fortuna” peni funkcje lecznicze, rehabilitacyjne, edukacyjne i profilaktyczne dla chorych posiadajcych okrelone wskazania lecznicze. W budynku funkcjonuje sanatoryjny Oddzia Rehabilitacji Ogólnoustrojowej. Prowadzone w tym Orodku leczenie ma charakter sezonowy (lub - w miar po- trzeb Uzdrowiska - caoroczny), kompleksowy, uwzgldniajcy zabiegi balne- ologiczne, hydroterapi, kinezyterapi, fizykoterapi, farmakoterapi, leczenie dietetyczne i edukacj zdrowotn.
Kadra lekarska - 2 osoby: 1. Lekarz Ordynator Oddziau Rehabilitacji Ogólnoustrojowej - lekarz
chorób wewntrznych, specjalista rehabilitacji medycznej, specjalista balneologii i medycyny fizykalnej
2. Asystent Oddziau Rehabilitacji Ogólnoustrojowej – lekarz chorób wewntrznych.
Wyszy i redni i personel medyczny:
- 46 -
2. Zespó rehabilitacyjny: 1 technik fizjoterapii, 3. Do dyspozycji pacjentów Sanatorium „Fortuna”: dyplomowany dietetyk
(porady w Szpitalach „Dbrówka” lub „Mieszko”), magister psychologii (spotkania i porady na terenie Sanatorium „Fortuna”),
Pozostay personel: 1. personel administracji i techniczny, 2. salowe.
Baza diagnostyczno - terapeutyczna i zabiegowa, sprzt medyczny: 1. gabinet lekarski, 2. gabinet pielgniarski i gabinet zabiegowy (z gabinetem EKG i punktem
pobra bada laboratoryjnych, wyposaony m.in. w: aparat Ambu, zestaw przeciwwstrzsowy, glukometry, zestaw do tlenoterapii, pomoce ortopedyczno- -rehabilitacyjne - (wózek, balkoniki, kule okciowe),
3. sala wielofunkcyjna z gabinetem edukacji i psychoterapii (wyposaona w sprzt multimedialny),
4. pomieszczenie - gabinet suchych kpieli w dwutlenku wgla, 5. gabinet elektroterapii, 6. gabinet laseroterapii, 7. pozostae zabiegi z zakresu balneo-, hydro-, kinezy-, i fizykoterapii
wiadcz: Zakad Przyrodoleczniczy „Karol”, Szpital Uzdrowiskowy „Mieszko”, Szpital Uzdrowiskowy „Ondraszek” (obiekty pooone nie dalej ni 300m od Sanatorium „Fortuna”).
8. krenoterapia - kuracja pitna: ujcia wody „Renata”, „Kazimierz” i „Emilia” w Zakadzie Przyrodoleczniczym „Karol” oraz w Parku Zdrojowym (obiekty pooone w bezporednim otoczeniu Sanatorium „Fortuna”).
Aparatura i urzdzenia zabiegowe: Gabinet do kpieli suchych CO2 - urzdzenie do zbiorowych kpieli w naturalnym dwutlenku wgla, wyposaone w wentylacj nawiewno -wywiewn, wycigow oraz przewaow, a take w instalacj alarmow suca do wezwania personelu obsugi zabiegu. Gabinet laseroterapii - laser - 1 szt. Gabinet elektroterapii - Stymat S - 300 - 1 szt.
Ogólna zdolno zabiegowa: 110 zabiegów dziennie (w zakresie laseroterapii- 30, elektroterapii - 30, suchych kpieli CO2 - 50 zabiegów).
- 47 -
- 48 -
5.5 Uzdrowiskowy Zakad Przyrodoleczniczy „KAROL” Dugopole – Zdrój, ul. Zdrojowa 16
Zakad Przyrodoleczniczy Karol
− wodocigowa - podczona do wodocigu komunalnego, − kanalizacyjna ( z lokalnym odprowadzeniem cieków), − wody mineralnej, − centralnego ogrzewania i ciepej wody uytkowej z centralnej kotowni
olejowej, − elektryczna − odgromowa, − telefoniczna,
powierzchnia uytkowa - 661,40 m2
rok budowy - 1874 ( przebudowany w roku 2000), podpiwniczenie - czciowo, ilo kondygnacji nadziemnych - 1
Organizacja lecznictwa uzdrowiskowego: Zakad przyrodoleczniczy „Karol” peni funkcje lecznicze, rehabilitacyjne i profilaktyczne dla chorych posiadajcych okrelone wskazania lecznicze. Prowadzone w zakadzie leczenie ma charakter caoroczny, kompleksowy, uwzgldniajcy zabiegi balneologiczne, hydroterapi, kinezyterapi, fizykoterapi, aerozoloterapi i kuracj pitn. Zakad posiada zdolno zabiegow:
− 735 zabiegów dziennie - przy jednozmianowym systemie pracy, − 1400 zabiegów - przy systemie dwuzmianowym.
W Zakadzie zlokalizowana jest pijalnia uzdrowiskowa.
Kadra medyczna: 1. Nadzór merytoryczny nad Zakadem Przyrodoleczniczym sprawuje
Ordynator Oddziau Dugopole Zdrój, Zastpca Dyrektora ds. Lecznictwa, specjalista rehabilitacji medycznej, specjalista balneologii i medycyny fizykalnej,
2. Kierownik Zakadu Przyrodoleczniczego organizuje prac Zakadu Przyrodoleczniczego.
3. Zespó rehabilitacyjny: 1 magister fizjoterapii, 1 licencjonowany fizjoterapeuta, 2 techników fizjoterapii, 5 zabiegowych balneologicznych, 1 masaysta (obsada dla systemu jednozmianowego),
4. Pielgniarka zakadu przyrodoleczniczego.
− 2 pomieszczenia- kpiele mineralne kwasowglowe, − 2 pomieszczenia- kpiele mineralno – borowinowe, − 2 pomieszczenia- okady borowinowe (6 óek),
Hydroterapia: − pomieszczenia- kpiele perekowe z hydromasaem, − pomieszczenie- masa podwodny, − 1 pomieszczenie- natrysk biczowy / natrysk paszczowy,
- 50 -
− 1 pomieszczenie- kpiel wirowa koczyn dolnych, kpiel wirowa koczyn górnych.
Masa: − 2 pomieszczenia- aquawibron, − pomieszczenie- masa klasyczny-1stó do masau, − 1 pomieszczenie- masa uciskowy BOA - 1 óko, − 1 pomieszczenie- materac wibracyjny-1 óko.
Aerozoloterapia: − pomieszczenie - inhalacje olejkowe, solankowe - 3 stanowiska.
Kinezyterapia: − pomieszczenie - sala gimnastyki grupowej-15 stanowisk.
Fizykoterapia: wiatolecznictwo:
− pomieszczenie - buda polano–1óko; lampa Solaris - 1óko; lampa Sollux -
− 1 óko; lampa UV+IR - 1óko, − 1 pomieszczenie - laser - 1 óko.
Elektroterapia: − pomieszczenie - kpiel 4-komorowa, − 1 pomieszczenie - prdy diadynamiczne i stae – 2 óka, prdy
interferencyjne - 2 óka. Magnetoterapia i ultradwiki:
− pomieszczenie - magnetoterapia - 2 óka; ultradwiki - 1 óko. Termoterapia:
− pomieszczenie - diatermia krótkofalowa - 1 óko, − pomieszczenia - okady parafinowe (6 óek).
Pomieszczenia dodatkowe: − hol gówny - pijalnia wody „Renata”, „Kazimierz” i „Emilia” − pomieszczenie - gabinet pielgniarski i zabiegowy (wyposaony m.in. w:
aparat Ambu, zestaw przeciwwstrzsowy, glukometr, zestaw do tlenoterapii, pomoce ortopedyczno - rehabilitacyjne - wózek, balkoniki, kule okciowe),
− 1 pomieszczenie - szatnia dla kuracjuszy, − 1 pomieszczenie - pokój socjalny, − 3 pomieszczenia - pomieszczenia sanitarne, toalety, − pomieszczenia - magazyny.
- 51 -
Liczba pacjentów przyjtych w Zakadzie Przyrodoleczniczym „Karol” w trzech ostatnich latach - bilans wykonanych zabiegów: 2006 rok – 3676 os. - 170.980 zabiegów 2007 rok – 3752 os. - 191.132 zabiegów 2008 rok – 3415 os. - 144.102 zabiegów
Wyposaenie w sprzt medyczny, zabiegowy: Wanny balneologiczne (POOL SPA) - 4 szt. Wanny do kpieli perekowej - Orion S 10 CR - 4 szt. Wanna do masau podwodnego - T-UWM - 1 szt. Wanna do kpieli wirowej nóg - 1117T - 1 szt. Wanny do kpieli wirowej rk - 1114T - 1 szt. Wanny do kpieli 4-komorowej -T-4KTE - 1 szt. Katedra biczy szkockich (ETH Techmex) - 1 szt. Natrysk paszczowy (ETH Techmex) - 1 szt. Stó do masau – 1 szt. Aparaty Aquavibron (Medimark) - 2 szt. Materac wibracyjny („Promasa”) - 1 szt. Inhalatory pneumatyczne – Monsun MP1 – 2 szt. Inhalatory typu „Bullinga” - 3 szt. Interdynamik ID-8C - 2 szt. Diatronic DT-10B - 2 szt. Aparat do sekwencyjnego masau uciskowego BOA - 1 szt. Diatermia Krótkofalowa SW-500 - 1szt. Laser - CTL 1106 MX - 1szt Skaner laserowy - CTL 2386 - 1 szt. Sonicator 715 - 1 szt. Magnetronic MF-10 -1 szt. Parafiniarka P-04 - 1 szt. Podgrzewacz okadów borowinowych - ania wodna typ BM1 - 1 szt. Lampa Solaris-Medicolux - 1szt. Lampa Sollux SD3 - 1 szt. Lampa kwarcowa - VT-800 - 1 szt. Buda polano 603 - 1 szt. Materace gimnastyczne - 15 szt. Drabinki gimnastyczne - 9 szt.
Stosowane zabiegi: (z ujciem dziennej zdolnoci zabiegowej przy jednozmianowym trybie pracy)
Balneologia: − Kpiele mineralne kwasowglowe (28) − Kpiele mineralno - borowinowe (28)
- 52 -
− Okady borowinowe (70)
Hydroterapia: − Kpiele perekowe z hydromasaem (68) − Masa podwodny (8) − Natrysk biczowy (24) − Natrysk paszczowy (21) − Kpiel wirowa koczyn dolnych (21) − Kpiel wirowa koczyn górnych (21)
Masa: − Masa Aquavibron (42) − Masa klasyczny (21) − Masa uciskowy BOA (6) − Masa wibracyjny (12)
Aerozoloterapia: − Inhalacje solankowe, olejkowe (54)
Kinezyterapia: − Gimnastyka grupowa (60)
Elektroterapia: − Kpiel 4-komorowa (21) − Prdy diadynamiczne i stae (30) − Prdy interferencyjne (30)
Magnetoterapia i ultradwiki: − Magnetoterapia (48) − Ultradwiki (8)
Termoterapia: − Diatermia krótkofalowa (15) − Okady parafinowe (20)
- 53 -
Kadra lekarska – 2 osoby: 1. Lekarz chorób wewntrznych, specjalista rehabilitacji medycznej,
specjalista balneologii i medycyny fizykalnej 2. Specjalista neurolog, w trakcie specjalizacji z balneologii i medycyny
fizykalnej.
Ogóem dzienna zdolno zabiegowa wynosi przy pracy jednozmianowej 1165zabiegów/7h. Przy dwuzmianowej pracy Zakadu Przyrodoleczniczego 1830 zabiegów.
- 54 -
5.7 Obiekt hotelowo-sanatoryjny Hotel Spa Medical „Dwór Elizy” w budowie, projektowany. termin uruchomienia czerwiec 2009 r. Podmiot prowadzcy: „Dwór Elizy” Spóka z o. o.
Istniejcy obiekt pooony jest pomidzy Nys Kodzk a Parkiem Zdrojowym w poudniowej czci Dugopola Zdrój. Zosta wybudowany przez Georga Hancke w 1874 roku jako ekskluzywny pensjonat uzdrowiskowy i nosi nazw Elisenhof. W 1987 r. - PPU „Uzdrowisko Ldek - Dugopole” (ówczesny waciciel) rozpoczo jego rozbudow. Z caoci rozbudowy zrealizowano jedynie wymian stropów w czci istniejcej, przebudow klatki schodowej (w czci piwnicy i parteru) oraz wybudowano piwnic nowego skrzyda parterow, podpiwniczon dobudówk. Budynek od 1987 roku niszcza na skutek znacznej dewastacji dachu braku rynien i rur spustowych. Znaczne szkody poczynia wielka powód z 1997 roku. W 2007 roku obiekt zakupia Spóka „Dwór Elizy”. Aktualnie budynek jest w trakcie gruntownej modernizacji i rozbudowy, zosta zaprojektowany jako zespó hotelowy z basenem i odnow biologiczn oraz czci zabiegowo - lecznicz z gabinetem lekarskim z pokojem pielgniarskim, gabinety zabiegowe i kosmetyczne, poczekalnia. Przygotowywany jest do rejestracji jako NZOZ.
Cz hotelowa: 4 apartamenty 8 miejsc 43 pokoje 2 osobowe 86 miejsc 4 pokoje 1 osobowe 4 miejsca 4 pokoje rodzinne 12 miejsc
Razem 110 miejsc Charakterystyka:
Powierzchnia istniejcej zabudowy 790,30 m2 Powierzchnia projektowanej zabudowy 348,00 m2
Kadra: Planowane zatrudnienie ogóem 36 osób, w tym: 10 osób - obsuga czci medycznej, zabiegowej i rekreacyjnej, 7 osoby - administracja, recepcja, 15 osób - obsuga kuchni, restauracji i kawiarni, personel sprztajcy, 4 osoby - pozostay personel.
- 55 -
6. Profile lecznicze, wskazania i przeciwwskazania do leczenia w uzdrowisku Dugopole-Zdrój
W oparciu o: 1. Art. 13. Ustawy z dnia 28. lipca 2005 o lecznictwie uzdrowiskowym,
uzdrowiskach i obszarach ochrony uzdrowiskowej oraz o gminach uzdro- wiskowych,
2. Rozporzdzenie Ministra Zdrowia z dnia 13. lutego 2007 roku w sprawie zasad kierowania i kwalifikowania pacjentów do zakadów lecznictwa uzdrowiskowego,
3. Zarzdzenie nr 59/2007/DSOZ Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia z dnia 19 wrzenia 2007 roku w sprawie okrelenia warunków zawierania i realizacji umów w rodzaju leczenie uzdrowiskowe,
4. Rekomendacje Konsultanta Krajowego w dziedzinie balneologii i medy- cyny fizykalnej prof. dr hab. Ireny Ponikowskiej („Kompendium Balne- ologii – Rekomendacje Krajowego Konsultanta”),
5. Zaczone wiadectwa potwierdzajce waciwoci lecznicze naturalnych surowców leczniczych i waciwoci lecznicze klimatu,
Wnioskuje si dla uzdrowiska Dugopole-Zdrój o nastpujce kierunki lecznicze: 1.Choroby ortopedyczno - urazowe 2.Choroby naczy obwodowych 3.Choroby ukadu trawienia 4.Cukrzyca 5.Choroby krwi i ukadu krwiotwórczego
Uzasadnienie:
Dugopole-Zdrój usytuowane jest w dobrze osonitej i nasonecznionej dolinie o zalesionych zboczach co sprawia, e klimat jest tu agodny i sabo bodcowy a zmienno cinienia czstkowego tlenu i dua ilo sonecznych dni korzystnie wpywaj na czynnoci ukadu krenia, ukadu oddechowego oraz czynno krwiotwórcz. Do prowadzonych terapii wykorzystywane s trzy naturalne swoiste wody mineralne: ródo „Renata” (woda mineralna 0,13% wodorowglanowa, wapniowa, magnezowa, sodowa, szczawa, krzemowa, elazista), ródo „Emilia” (woda sabo zmineralizowana 0,08% wodorowglanowa, wapniowa, magnezowa, szczawa, elazista, radonowa), ródo „Kazimierz” (woda mineralna 0,11% wodorowglanowa, wapniowa, magnezowa, sodowa, szczawa, elazista) o udowodnionych waciwociach leczniczych i dziaaniu biologicznym na ustrój w zakresie: transmineralizacji ustroju (wprowadzanie takich deficytowych pierwiastków jak: sód, potas, wap, magnez oraz
- 56 -
Terapia chorób narzdu ruchu: choroby ortopedyczno – urazowe Bogata gama zabiegów z zakresu balneoterapii, fizykoterapii, hydroterapii i wicze leczniczych umoliwia skuteczn rehabilitacj choroby zwyrodnieniowej stawów i krgosupa, zespoów korzeniowych, stanów po urazach i zabiegach operacyjnych, wad postawy, schorze reumatycznych. Uzdrowisko Dugopole Zdrój posiada zmodernizowan i nowoczesn baz rehabilitacyjn - oferuje ponad 30 rodzajów zabiegów z zakresu balneoterapii, peloidoterapii, kinezyterapii indywidualnej i grupowej, terenoterapii i fizykoterapii (w tym krioterapii). Leczenie prowadzone jest przez zespó rehabilitacyjny z udziaem lekarzy specjalistów rehabilitacji medycznej, neurologii, balneologii i medycyny fizykalnej oraz dowiadczonych magistrów i licencjatów fizjoterapii. W uzasadnionych przypadkach wykonywane s u pacjentów w trakcie pobytu badania radiologiczne. Istotnym elementem terapii jest edukacja zdrowotna, zarówno w zakresie prozdrowotnego stylu ycia jak i motywacji do kontynuowania wyuczonych wicze leczniczych w warunkach domowych.
Terapia chorób naczy obwodowych Odpowiednie warunki klimatyczne, wykorzystywanie kpieli mineralnych kwasowglowych i stosowanie naturalnych suchych kpieli CO2, od lat zapewniaj skuteczno terapii chorób ukadu krenia. Wskazania do leczenia w Dugopolu Zdroju obejmuj w szczególnoci zaburzenia krenia obwodowego: miadyc ttnic, ylaki koczyn, stany po przebytym
- 57 -
przez skór, rozszerzeniu naczy wosowatych i ttniczek. Powoduje to przesu- nicie krwi centralnej na obwód, praca serca staje si bardziej ekonomiczna, a krenie obwodowe ulega znacznej poprawie. O efektach leczenia decyduje poczenie metod balneologicznych (kpiele kwa- sowglowe, suche CO2) z bogat gam hydroterapii (hydromasae, masae pod- wodne, perekowe, kpiele wirowe, natryski), kinezyterapii grupowej i indywidualnej, terenoterapii i fizykoterapii (np. elektroterapia, kpiele elek- tryczno – wodne, pole magnetyczne).
Terapia chorób ukadu trawienia Uzdrowisko Dugopole Zdrój od ponad 50 lat specjalizuje si w leczeniu chorób wtroby, w tym stanów po zapaleniu wirusowym, zapale przewlekych, marskoci w fazie wyrównanej, stanów po przeszczepie wtroby. Leczy si tu take zaburzenia funkcji pcherzyka óciowego i dróg óciowych, zespoy po wyciciu pcherzyka, choroby trzustki, nieyty odka, czynnociowe zaburzenia przewodu pokarmowego. Podstaw terapii stanowi kuracja pitna w poczeniu z zabiegami balneologicznymi i fizjoterapeutycznymi (z wykorzystaniem borowiny, kpieli kwasowglowych, pola magnetycznego i diatermii krótkofalowej) oraz zrónicowany, stale doskonalony systemem ywieniowy – uzdrowisko oferuje pi rodzajów diet podstawowych oraz diety specjalne. Leczenie dietetyczne opiera si na urozmaiconym doborze skadników pokarmowych i waciwej technologii przyrzdzania potraw, uwzgldnia pi posików dziennie, wieo przyrzdzonych, nieobfitych, ciepych. Dieta stosowana jest w poczeniu z kuracj pitn.
Terapia chorób przemiany materii - cukrzyca Uzdrowisko Dugopole Zdrój dysponuje zoami naturalnymi, odpowiedni baz zabiegow i dowiadczeniem w leczeniu pacjentów z cukrzyc, otyoci, hiperlipidemi i dn moczanow. W terapii wykorzystuje si w szczególnoci surowce naturalne do leczenia powika narzdowych cukrzycy i zaburze metabolicznych – naturalne kpiele mineralne kwasowglowe, suche kpiele w dwutlenku wgla, kpiele zawiesinowe borowinowe, past borowinow. Uzdrowisko zapewnia specjalistyczn diet cukrzycow (6 posików dziennie), diety redukujce, niskotuszczowe, diety eliminacyjne i specjalne uwzgldniajce indywidualne potr