Instrumenty jakości przestrzennej

Ujęcie komparatystyczne.Dr Olga Hołub-Śniadach

Jakość przestrzeni

• Jakość przestrzeni = wartości użytkowe + wartości estetyczno-zmysłowe + wartości dla przyszłości

• Rzymski budowniczy Vitruwiusz około 60 roku

pne. używał do opisu jakości budowli

następujących terminów: Utilitas (użytkowość–celowość), Venustas (piękno) i Firmitas

(trwałość).

Jakość szyta na miarę

• Jakość przestrzenna jest przez każdego inaczej

postrzegana i opisywana. Nie istnieje jedna wspólna miara

czy norma jakości. Istnieje natomiast wiele aspektów

jakości przestrzennej. Nie dla każdego są one tak samo

ważne. Nawet jeżeli są one tak samo ważne, często ma

miejsce różnica w ich interpretacji

Jakość przestrzenna w procesie planowania

• Realizacja jakości przestrzennej jest procesem długotrwałym.

• W fazie wstępnej przekłada się ją w kategoriach wartości, celów i kierunków rozwoju.

• W fazie tworzenia wizji rozwoju stawia się pytanie jakie jakości należy zastosować i rozwinąć

• Faza realizacji to faza, w której jakość wyraża się w formie projektów zagospodarowania .

• Dopiero w fazie użytkowania jakość przestrzenna staje się rzeczywistością się.

Zarządzanie jakością przestrzenną w Holandii

• „ jakość formy przestrzennej” ,quality of urban form, beeldkwaliteit plan- te pojęcia pojawiają się w latach 80 XX w.

• Pierwsze plany jakości przestrzennej /city urban form/ powstały na początku lat 90

• W 1992 roku w Holandii opublikowano instrukcję „ Plan Jakości Przestrzennej, instrument zarządzania jakością”.

Nota jakości przestrzennej

• Ustalana przez Radę Gminy• Zawiera kryteria , które będą stosowane przez

władze samorządowe oceniające formę i jakość proponowanej zabudowy w relacji do otoczenia;

• Jest bardziej zorientowana na zachowanie istniejących elementów jakości istniejących w danym obszarze

Plan jakości przestrzennej

• Pełni funkcję uzupełniającą dla planu miejscowego• Dotyczy raczej obszarów nowoprojektowanych, w

których ma miejsce rozwój, transformacja lub restrukturyzacja

• Zawiera kryteria które pozwalają na kontrolowanie jakości również przy wydawaniu pozwolenia na budowę

• Może dotyczyć różnych typów obszarów• Może określać ogólne wytyczne ale również bardzo

szczegółowo zajmować się detalem

Komisje Jakości Przestrzennej

• Komisja jakości przestrzennej jest komisją niezależną, mianowaną przez burmistrza i radę miasta, której zadaniem jest sformułowanie opinii dotyczącej projektowanych zmian przestrzennych.

• Zapytanie o pozwolenie na budowę zostaje przedstawione komisji.

• Komisja wykonuje w imieniu gminy kontrolę jakości przestrzennej.

Komisja Jakości Przestrzennej

• Komisja składa się najczęściej z architektów, architektów krajobrazu i sekretarza ( przedstawiciela gminy)

• Komisja generalnie ocenia formę budowli, zastosowanie materiałów, funkcjonalność i powiązanie przestrzenne z istniejącym otoczeniem oraz innymi planami budowlanymi w otoczeniu projektowanego obiektu

• Zwracający się o pozwolenie na budowę może przedstawić Komisji projekt osobiście

• Obrady nad projektem odbywają się w komisji wieloosobowej. Obrady są jawne. Efektem obrad jest opinia, którą przekazuje się gminie.

Mocne strony holenderskich rozwiązań

• usadowienie kontroli jakości przestrzennej w systemie prawnym

• decydująca rola gmin w trosce o jakość przestrzenną. Gminy wskazują jaki obszar wchodzi w zasięg kontroli jakości przestrzennej. Gminy przy pomocy noty jakości określają według jakich kryteriów testowane będą poszczególne plany budowlane

• istnienie niezależnych komisji jakości przestrzennych przy gminach, które pozwalają na partycypację wszystkich zainteresowanych stron.