Dodatek b ISSN 1230-882X rolniezpłatn abcm.wm.pl/2015/02/20150211rolnicze-231569.pdfbyć...

Barbara [email protected]

Zapowiada się imponująco.Według organizatorów ma tobyć największa wystawa ma-szyn i urządzeń rolniczychw Polsce północno-wschod-niej. Jej gospodarzem jestPolska Izba Gospodarcza Ma-szyn i Urządzeń Rolniczych,która ma wieloletnie doswiad-czenia w realizacji tego typuwydarzen. Mowa tu m. in.o Agro Show, znanej w bran-ży rolniczej już od kilkunastulat profesjonalnej imprezietargowej pod gołym niebem,organizowanej jesieniąw Bednarach koło Poznania.Tamta impreza odbywa sięna otwartym terenie, tym ra-zem maszyny i urządzenia

rolnicze wjadą pod dach Are-ny Ostroda.

Jeszcze przed sezonem

Po raz pierwszy PIGMiURorganizuje targi w naszymregionie. Jest to nowa i zara-zem pierwsza w tym roku wy-stawa maszyn rolniczych. —Chcemy pomóc rolnikom do-brze się przygotować do se-zonu, celowo wybraliśmy więczimowy weekend 14-15 lutego,by nie kolidował z ich co-dziennymi obowiązkami. Bę-dzie to pierwsza tak komple-ksowa wystawa rolniczaw województwie warmińsko-mazurskim. Z pewnością war-to będzie się tu pojawić —mówi Renata Arkuszewska,wiceprezes Polskiej Izby Gos-

podarczej Maszyn i UrządzeńRolniczych, organizatora tar-gów.

Blisko 150 marek

Przez swoich dealerów i dys-trybutorów na wystawie pre-zentowane będą wszystkieczołowe krajowe i światowemarki maszyn i urządzeń rol-niczych. Są to m. in.: JohnDeere, Kuhn, Amazone, Jo-skin, New Holland, Metal-Fach, Pottinger, Krone, Valtra,Lemken, PRONAR, Kverne-land. Na targach obecnychbędzie w sumie blisko 100wystawców, reprezentującychblisko 150 marek.

Dowiesz się więcej o PROW

Podczas trwania wystawydostępne będą punkty do-radcze i informacyjne insty-tucji i agend rządowych:Agencji Rynku Rolnego, KasyRolniczego UbezpieczeniaSpołecznego, Agencji Res-trukturyzacji i ModernizacjiRolnictwa. PracownicyARiMR przeprowadzą semi-narium na temat: „Zasadyprzyznawania płatności bez-

pośrednich w 2015 roku”. Or-ganizatorzy zapraszają wszyst-kich rolników do udziałuw seminarium, które będziemiało miejsce w sobotę i nie-dzielę — 14 i 15 lutego — o godz. 11:30.

Wygodnie, bo pod dachem

To wszystko pod dachemAreny — nowoczesnego cen-trum targowo-konferencyj-nego w Ostródzie. Targi i to-warzyszące im imprezy od-będą się w funkcjonalnej i kli-matyzowanej halali. To do-skonałe miejsce do prezenta-cji dla producentów i dystry-butorów maszyn, firm na-siennych, przedsiębiorstw na-

wozowych oraz innych pod-miotów i instytucji związa-nych z rolnictwem.

Wspólny dojazd będzie tańszy

Debiut PIGMiUR na War-mii i Mazurach zapowiadasię spektakularnie, i to za-równo pod względem ekspo-zycji, jak i liczby odwiedzają-cych targi gości. Organizato-rzy liczą na to, że wystawę od-wiedzi kilkanaście tysięcyosób. PIGMiUR zapewniazorganizowanym grupom do-finansowanie kosztów dojaz-du na wystawę, wstęp na im-prezę i parkingi będą bez-płatne, a ekspozycja czynnaw godz. 9-17. Patronat nad im-

prezą objął Marek Sawicki,Minister Rolnictwa i Rozwo-ju Wsi. Szczegółowe infor-

macje na temat imprezy moż-na znaleźć na serwisie poświęconym wystawie:www.agroshow.pl/arena

Arena Agro Ostróda 2015 już w ten weekend

Tu każdy rolnik powinien być!

abcISSN 1230-882X

rolniczeDodatek bezpłatny nr 2 (293) 11 lutego 2015 r.

abc

519914otbr-b -S

REKLAMA - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -

Za oknem jeszcze śnieg i mróz, ale todobry czas dla rolników, byprzygotowali się do wiosennych prac.W wyborze najnowocześniejszegosprzętu pomogą im targi Arena AgroOstróda 2015, które odbędą sięw dniach 14-15 lutego w Ostródzie.

— Chcemy pomócrolnikom dobrze przy-gotować się do sezo-nu — mówi RenataArkuszewska, wice-

prezes PIGMiUR

Wystawa Arena Agro Ostróda 2015 to nowa inicjatywą tego typu na terenie północno-wschodniej Polski Fot. Łukasz Lamcho

GAZETA OLSZTYŃSKA DZIENNIK ELBLĄSKI 2r PRODUKCJA ROŚLINNA rolnicze abcŚRODA 11.02.2015

mgr Małgorzata Gazda, COBORU SDOO we Wró[email protected]

Wczesny siew wpływa ko-rzystnie na dobre krzewieniesię roślin, co w konsekwencjizwiązane jest z większą ilościąkłosów, a także lepszym roz-wojem systemu korzeniowe-go, który umożliwia pobie-ranie składników pokarmo-wych.

Najbardziej wrażliwy jest owies

Wrażliwość poszczególnychgatunków zbóż na opóźnienieterminu siewu jest różna. Naj-bardziej wrażliwy jest owiesnastępnie pszenica, pszenży-to i jęczmień. Opóźnienie ter-minu siewu zbóż jarych wy-nika przeważnie z przebiegupogody wiosną.

Jęczmień jary jest najbar-dziej tolerancyjnym gatun-kiem, jednakże tak jaki u wszystkich innych zbóż ja-rych, najwyższe plony uzys-kamy, gdy wysiew nastąpi naprzełomie marca i kwietnia.

Owies ma duże wymaganiawodne w czasie kiełkowaniaoraz w trakcie dalszego wzros-tu i dlatego optymalny terminjego siewu w większości rejo-nów kraju przypada na drugąpołowę marca. Wczesny siewumożliwia roślinom korzys-tanie z zimowych zapasówwody w glebie jak równieżogranicza się w ten sposóbpresję chorób oraz uszkodze-nia przez szkodniki. Owiespełni również funkcję roślinyfitosanitarnej.

Wybrać dobrze odmianę

Zboża jare wymagają niż-szych nakładów finansowych

na uprawę niż formy ozime,ale posiadają przy tym niższypotencjał plonotwórczy orazwiększą zawodność w upra-wie. Wysiewając je eliminu-jemy natomiast ryzyko wy-marznięcia jak w przypadkuzbóż ozimych. Wybór odpo-wiedniej odmiany do uprawyma bardzo ważne znaczenie.Każda odmiana charaktery-zuje się genetycznie uwarun-kowanymi cechami decydu-jącymi o jej przydatności dodanych warunków. Wybiera-jąc odpowiednią odmianęmożna podnieść plon orazparametry jakościowe ziar-na. Oprócz wysokości i jako-ści plonu, istotne znaczenie

przy wyborze odmiany mogąmieć inne cechy takie jak np.:wysokość roślin, odpornośćna wyleganie i choroby, ter-min dojrzewania oraz cechyziarna, jego wyrównaniei masa 1000 ziaren. Przy du-żej liczbie oferowanych od-mian wybór tej właściwej niejest często łatwym zadaniem.

Pomocą przy wyborze odmia-ny do uprawy w danym rejoniemoże być Lista Odmian Zaleca-nych (LOZ), tworzona na pod-stawie wyników badań Poreje-strowego DoświadczalnictwaOdmianowego i Rolniczego(PDOiR). Prowadzone badaniasą obiektywne, ukierunkowanena potrzeby praktyki rolniczej,dające możliwość uzyskania ipo-

szerzenia informacji o odmia-nach zuwzględnieniem ich reak-cji na warunki siedliskowe orazelementy agrotechniki.

W pierwszej dekadzie lute-go, po wnikliwej analizie wy-ników doświadczeń prowa-dzonych w ramach PDOiR,Wojewódzki Zespół Poreje-strowego DoświadczalnictwaOdmianowego i Rolniczegoustalił zestaw odmian naj-bardziej wyróżniających sięi przydatnych do uprawy naobszarze województwa war-mińsko-mazurskiego. Na se-zon wegetacyjny 2015 pro-ponowane jest 20 odmianyzbóż jarych, które wykazałysię wysokim plonowaniemw ostatnim roku badań orazwysokim i stabilnym plono-waniem w minionym dwu-i trzyleciu.

Z krajowych i zagranicznych

Owies reprezentowany jestprzez pięć odmian pochodzą-cych z polskich hodowli. Czte-ry odmiany po raz kolejnyznalazły się na LOZ i w tymroku dodano do nich odmia-nę Komfort znajdującą sięw Krajowym Rejestrze (KR)od 2013 roku. Wśród odmianowsa na liście znajduje sięrównież naga odmiana Si-wek. Pozostałe proponowaneodmiany są oplewione i o żół-tym zabarwieniu łuski.

W bieżącym roku jest osiemodmian jęczmienia jarego,w tym jedna odmiana typubrowarnego. Po raz pierwszyna listę odmian zalecanychwpisano odmianę browarnąOlympic, a także odmiany

pastewne KWS Atrika, Od-miany Soldo oraz Oberek,wszystkie zostały wpisane doKrajowego rejestru w 2013roku. Z ośmiu proponowa-nych odmian jęczmienia ja-rego tylko dwie zostały wy-hodowane w naszym kraju(Ella i Oberek).

Odmiany pszenicy jarejznajdujące się w tym roku naLOZ należą do grupy A —pszenic jakościowych. Po razpierwszy na listę zalecanąspośród badanych odmianpszenicy jarej wprowadzonoodmianę Struna wpisaną doKR w 2013 roku. Na liście za-lecanej znalazły się dwie od-miany pochodzące z hodow-li zagranicznych — KWS Tor-ridon i Tybalt.

W tabelach zamieszczonowyniki badań ważniejszychcech rolniczo-użytkowychodmian zamieszczonych naLOZ. Wyniki plonowania sąśrednią z doświadczeń pro-wadzonych w ramach PDO-iR w naszym województwie.Oceniano odmiany na dwóch

poziomach agrotechniki —przeciętnym (a1) i wysokim(a2), co pozwala zaobserwo-wać przyrost plonu odmianprzy zastosowaniu wyższegonawożenia azotowego orazochrony przed chorobami

i wyleganiem.Do zapoznania się ze szcze-

gółowymi wynikami badańprezentowanych odmian za-praszamy na naszą stronę in-ternetową www.wrociko-wo.coboru.pl.

Lista Zalecanych Odmian dla województwa warmińsko-mazurskiego

Zboża jare na sezon 2015W porównaniu do zbóż ozimych jare mają zdecydowaniekrótszy okres wegetacji. Dlatego wczesny termin siewu w ichagrotechnice jest tak ważny i jest jednym z podstawowychwarunków uzyskania wysokiego plonu.

Zboża jare wymagająniższych nakładów fi-nansowych na upra-wę niż formy ozime

Na sezon 2015 proponowane jest 20 odmiany zbóż jarych, które wykazały się wysokim plo-nowaniem Fot. Anna Uranowska

GAZETA OLSZTYŃSKA DZIENNIK ELBLĄSKI

3rAKTUALNOŚCIrolnicze abcŚRODA 11.02.2015

REKLAMA - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -

25615otbr-a-M

Katarzyna [email protected]

Do ogólnopolskich strajkówrolniczych przyłączyli się teżrolnicy z warmińsko-mazur-skiego. Dwa tygodnie temugrupa protestujących bloko-wała przejazd przez drogękrajową nr 15 w Sampławiekoło Lubawy, gdzie uczestni-cy przechodzili nieustannieprzez przejście dla pieszych.Na ulice wyjechały też trak-tory, które przez kilka godzinjeździły od Lubawy do Ro-żentala. Podobny strajk odbyłsię wczoraj, wczoraj w cen-trum Nowego Miasta Lu-bawskiego.

W sklepach ceny bez zmian

Po co rolnicy strajkują? Dla-czego wychodzą na ulicę?

— Chcemy pokazać i za-alarmować rządzącym na-szym krajem, a także innymludziom, że w rolnictwie niejest tak dobrze, jak się wszyst-kim wydaje. Jest wiele pro-blemów nierozwiązanych. Naprzykład od wprowadzeniarosyjskiego embarga dra-stycznie spadły ceny skuputrzody. A czy ktoś z państwawidział w jakimś sklepie spa-dek cen mięsa czy kiełbasy?!Nie! Czy to nie jest chore? —

usłyszeliśmy od strajkującychpod Lubawą.

To, co rolników boli najbar-dziej, to fakt drastycznegospadku cen skupu żywca wiep-rzowego przez zakłady mięsne.Na początku lutego ta cenawynosiła średnio około 3,4 zł zakilogram żywca wieprzowego.Według Izb Rolniczych, cenyktóre utrzymują się od grudniaubiegłego roku, osiągnęły po-ziom notowany w... 2002 roku.Załóżmy, że rolnik kupuje par-kę prosiąt, za które trzeba za-płacić około 300 zł, czyli ok.150 zł za sztukę. Przez kilkamiesięcy trzeba te zwierzętahodować, by sprzedać np. 100-kilogramowego tucznika zaokoło... 360 zł (przeliczając naśrednią cenę w skupach). Przezczas chowu trzodę trzeba kar-mić, czasami potrzebna jestpomoc weterynarza — co teżkosztuje, hodowcy ponoszą teżkoszty utrzymania inwenta-rza — za prąd, wodę też trze-ba przecież zapłacić. Ile z tegozostaje? Rolnicy mówią, żeniewiele. Duży gospodarz, zesporym areałem i dużą ho-dowlą, jakoś sobie poradzi,znacznie gorzej jest w mniej-szych kilkunasto-hektarowychgospodarstwach.

W związku z tak niską cenąskupu rolnicy protestują teżprzeciwko zmasowanemu im-

portowaniu trzody z zagrani-cy. Na rynku krajowym polskąwieprzowinę zastępuje mięsopochodzące z innych krajówUnii Europejskiej.

Minister nie przyjechał

Jak mówią rolnicy, chcą na-wiązać z rządzącymi dialog,zarówno w sprawie trzody,jak i innych nierozwiązanychproblemów. To niestety niejest takie proste.

— W czwartek, 5 lutegoprzedstawiciele rolników z kra-ju, w tym z okolic Lubawy,pojechali do Warszawy naWiejską, by uczestniczyćw spotkaniu z ministrem Sa-wickim. Do stolicy pojecha-li m.in. reprezentanci Lubaw-skiej Spółdzielni Producen-tów Trzody „Lub-Tucz” orazZwiązku Zawodowego Rolni-ków RP „Solidarni” i inni rol-nicy. O godz. 11. zaplanowanebyło spotkanie z ministrem.Jednak przewodniczący ko-misji rolnictwa oznajmił, żeSawicki nie mógł na nie przy-być. Co się okazało w tym sa-mym czasie pan minister spot-kał się z delegacją rolnikówniemieckich. A na komisjęprzybył z 6-godzinnym opóź-nieniem, kiedy to już rolni-ków nie było na miejscu — re-lacjonuje Jan Zelma z Omula,

koło Lubawy, który równieżpojechał do Warszawy. — Panminister wolał spotkać sięz Niemcami, niż porozmawiaćz nami. Bo nam o dialog prze-cież chodzi, dzięki niemu moż-na znaleźć kompromis, roz-wiązać problem.

Kary za mleko

Kolejną sprawą, która fi-nansowo obciąża rolnictwo,jest kwestia wysokich kar zaprzekroczenie kwot mlecz-nych, które mają zapłacić pro-ducenci mleka. O co chodzi?Generalnie o to, że Polskaprzekroczyła limit produkcjimleka w roku kwotowym2014/2015. Zatem każdy pro-ducent, który wyprodukowałwięcej mleka, niż przewi-dziano w jego kwocie mlecz-nej, musi zapłacić karę odkażdego litra powyżej danejkwoty. Agencja Rynku Rol-nego szacuje, że może onawynieść nawet około 80 gr odlitra, gdzie producent otrzy-muje ok. 1,2-1,3 zł za litr.Jeszcze rok temu było to na-wet kilkadziesiąt groszy wię-cej, zatem cena mleka równieżspadła.

Spór o dopłaty

Osoby postronne, krytyku-jące strajki i rolników w ogó-le, zapewne powiedzą, żeprzecież rolnicy otrzymujądopłaty unijne, to o co chodzi,bo przecież mają tak do-brze...?

— Szkoda, że te dopłaty sta-ły się swego rodzaju kościąniezgody między wsią a mias-tem. Cała Unia tak funkcjo-nuje i to nie jest zależne odnas, rolników. Poza tym tedopłaty przyczyniły się dotego, że polskie rolnictwo ru-szyło do przodu, 15-20 lattemu było przecież inaczej.Wielu rolników dopłaty prze-znacza na zakup sprzętu, na-wozów, pasz itd. Dofinanso-wanie to około 1000 zł nahektar, nie po kilka tysięcy jakniektórzy sądzą — dodaje panZelma z Omula.

„Dzikie” szkodyO co walczą jeszcze rolnicy

strajkując na ulicach? Mia-nowicie przeciwko zbyt ni-skim odszkodowaniom zastraty, jakie wyrządzają dzikiniszczące uprawy. Dzików jestcoraz więcej i coraz więcejupraw niszczą. Ich ulubionedania to kukurydza, rzepak,ziemniaki, zboże ozime i ro-śliny rosnące na pastwiskach.Niektórzy rolnicy tracą nawetczasem kilka hektarów upraw,a odszkodowania za straty sąbardzo niskie.

— Gdy zgłaszamy szkodę, totrzeba czekać nawet kilka dni,aż ktoś przyjedzie i ją osza-cuje. Gdy zdarzy się to zimączy wiosną, po zgłoszeniui zdiagnozowaniu, z oszaco-waniem strat czeka się czasemaż do zbiorów. Gdy jesieniąprzychodzi ten moment,a później poznajemy kwotęodszkodowania, to jego wy-

sokość jest po prostu śmiesz-na. Czasem to nawet 1/10 wy-sokości strat. Dzików jestznacznie za dużo, a straty sza-cują ci, którzy muszą wypła-cać odszkodowania, czyli kołałowieckie. Dlatego są takmałe! Niektórzy pytają rolni-ków, czemu nie zakładająspraw sądowych, a ja znamosoby, które o odszkodowaniasądzą się nawet kilka lat, za-zwyczaj bezskutecznie. Spra-wa w sądzie też przecież kosz-tuje — opowiada nam Le-szek Taranowski z Rożentala.

Przy rozwiązaniu problemuzapewne pomogłyby zmianainstytucji, która określa i przy-znaje odszkodowania i regu-lacje dotyczące wielkości po-pulacji dzików. Na razie mówisię jedynie o interwencyjnymodstrzale dzików na Podlasiu,ale to w związku z zagroże-niem dalszego rozprzestrze-niania się afrykańskiego po-moru świń (ASF), którychdziki są nosicielami.

Protest w OlsztynieTo najważniejsze postulaty

strajkujących rolników. Jakzapowiada Marian Golder,przewodniczący Związku Za-wodowego Rolników RP „So-lidarni”, w najbliższy czwartek,12. lutego rolnicy z wojewódz-twa warmińsko-mazurskiegoplanują również protest przedUrzędem Wojewódzkimw Olsztynie. Mają nadzieję, żeich działania przyniosą rezul-tat i pomogą w rozwiązaniu takwielu problemów.

Fala protestów przechodzi przez Polskę

Rolnicy wyszli na ulice— My jako producenci żywności, m.in. trzody chlewnej,najbardziej ucierpieliśmy na wprowadzeniu rosyjskiegoembarga — mówią rolnicy, którzy w ostatnim czasiewychodzą na ulice i strajkują. O co chodzi rolnikom? Jakie sąprzyczyny protestu? Przede wszystkim o spadek cen skuputrzody chlewnej, o duże szkody wyrządzanie przez dziki i karyza nadwyżkę mleka.

28 stycznia grupa protestujących rolników blokowała przejazd przez drogę krajową nr 15w Sampławie koło Lubawy Fot. Katarzyna Michalska

mgr inż. Łukasz Siekaniec, IOR — PIBTSD w Rzeszowiedr hab. inż. Paweł K. Bereś,IOR — PIBTSD w [email protected]

Wzrost popularności kuku-rydzy wiąże się niestety zewzrostem zagrożenia ze stro-ny agrofagów, które mają do-stęp do bogatej bazy pokar-mowej jaką ta roślina stano-wi. Coraz większe znaczeniegospodarcze wśród agrofa-gów zaczynają stanowić cho-roby.

Choroby zmniejszają plon

Szacuje się, że choroby ku-kurydzy w skali kraju mogąpowodować bezpośrednieubytki w plonie ziarna w wy-

sokości do 10-15 proc., a w po-łączeniu ze szkodnikami na-wet do 20-30 proc. Duże zna-czenie ma również ich po-średnia szkodliwość związanaze spadkiem jakości ziarna,zwłaszcza jeżeli jest ono wy-korzystywane na cele paszoweoraz w przetwórstwie. Po-nadto niektóre patogeny, jaknp. grzyby z rodzaju Fusa-rium mogą wytwarzać mi-kotoksyny. Są to silne truciz-ny, których poziom zawarto-ści w ziarnie i produktachwytwarzanych z kukurydzyjest poddawany kontroli.

Zagraża ponad 400 patogenów

Na stopień porażenia ku-kurydzy chorobami dużywpływ ma stosowanie uprosz-czeń agrotechnicznych, ja-kość materiału siewnego, ilośćmateriału infekcyjnego pa-togenów znajdująca się w gle-bie oraz w otoczeniu planta-cji, żerowanie szkodników,a zwłaszcza przebieg warun-ków pogodowych.

Aktualnie szacuje się, że ku-kurydzy zagraża około 400patogenów. Wśród nich naj-liczniejszą grupę stanowiągrzyby patogeniczne odpo-wiedzialne za rozwój choróbgrzybowych: zgorzeli siewek,zgnilizny korzeni i zgorzelipodstawy łodygi (tzw. fuza-riozy łodyg), fuzariozy kolbkukurydzy, rdzy kukurydzy,drobnej plamistości liści, żół-tej plamistości liści (tzw. hel-mintosporiozy) oraz głownikukurydzy (guzowatej)i głowni pylącej kukurydzy.

Ponadto w ostatnich latachodnotowano lokalne poraże-nie kukurydzy przez orga-nizm grzybopodobny odpo-wiedzialny za rozwój chorobyszalonych wiech. Kukurydzęatakują też bakterie wywołu-jące bakteryjną plamistość li-ści kukurydzy, bakteryjne gni-cie łodygi kukurydzy oraz za-razę liści i więdnięcie naczy-niowe kukurydzy i sorga.

Obok grzybów i bakteriiplon kukurydzy mogą rów-nież zmniejszyć wirusy wy-wołujące smugowatą mozai-kę pszenicy na kukurydzy,mozaikę kukurydzy i żółtąkarłowatość jęczmienia nakukurydzy. Na chwilę obecnąchoroby powodowane przezbakterie i wirusy nie stanowiąjeszcze dużego zagrożenia.

Najpierw metodyniechemiczne

W celu ograniczenia strat ilo-ściowych i jakościowych w plo-nach powodowanych przezgrzyby chorobotwórcze ko-nieczne staje się kompleksoweich zwalczanie z wykorzysta-niem zarówno metod nieche-micznych, jak i chemicznych.

Od 2014 roku do walkiz agrofagami, w tym z cho-robami kukurydzy wykorzy-stywana jest integrowanaochrona roślin. Kładzie onabardzo duży nacisk na zna-jomość najważniejszych ga-tunków szkodliwych, w tympoprawność ich identyfikacji,znajomość biologii, szkod-liwości oraz metod zwalcza-nia włącznie z monitorowa-niem pojawu. W ochronietej pierwszeństwo stosowa-nia mają metody nieche-miczne takie jak: zakup kwa-lifikowanego materiału siew-nego, dobór do uprawy od-mian mniej podatnych naszkodniki i choroby (zwłasz-cza na głownię kukurydzy,fuzariozę kolb i fuzariozę ło-dyg), płodozmian (z pomi-nięciem zbóż jako przed-

GAZETA OLSZTYŃSKA DZIENNIK ELBLĄSKI 4r OCHRONA ROŚLIN rolnicze abcŚRODA 11.02.2015

Dostępne w 2015 roku środki chemiczne

Ochronakukurydzy przed chorobamiW ostatnich latach w polskim rolnictwie coraz większą rolęodgrywa uprawa kukurydzy. Od 2012 roku powierzchniazasiewów tej rośliny w Polsce przekracza milion hektarów,przy czym szacuje się, że w przyszłości może zwiększyć sięnawet dwukrotnie.

Od 2014 roku do walki z agrofagami,w tym z chorobami

kukurydzy wykorzysty-wana jest integrowa-

na ochrona roślin

Fuzarioza kolb Zdjęcia Paweł Bereś

Głownia kukurydzy, czyli potocznie głownia guzowata Zgorzel siewek


5rOCHRONA ROŚLINrolnicze abcŚRODA 11.02.2015

46415otbr-A -S

REKLAMA - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -

i poplonów), izolacja prze-strzenna (np. od resztek poż-niwnych kukurydzy), zbi-lansowane nawożenie(zwłaszcza azotem), zwal-czanie chwastów, terminowyzbiór plonu, dokładne roz-drobnienie i głębokie przy-oranie resztek pożniwnych,przedsiewne zabiegi mecha-niczne gleby.

Użyj zapraw nasiennych

Nie zawsze jednak metodyproekologiczne są w stanieobniżyć zagrożenie ze stronypatogenów, stąd też koniecz-ne może być użycie metodychemicznej. Jest ona skiero-wana przeciwko: zgorzeli sie-wek, głowni kukurydzy, głow-ni pylącej kukurydzy, fuza-riozie kolb, drobnej plamis-tości liści, żółtej plamistości li-ści oraz rdzy kukurydzy.

Do ograniczania wczesno-wiosennych patogenów wy-korzystywane są zaprawy na-sienne. Ich użycie ma główniedziałanie profilaktyczne, gdyżna etapie siewów nie możnasprecyzować czy dana choro-ba pojawi się czy też nie. Klu-czową zatem rolę odgrywać tubędzie dokumentacja z po-

przednich sezonów wegeta-cyjnych, która wskaże z jaki-mi problemami gospodar-stwo zmagało się np. w rokuwcześniejszym. Na tej pod-stawie można wstępnie pro-gnozować czy dany patogensię pojawi, zwłaszcza jeżelikukurydza uprawiana jestw monokulturze, gdzie ryzy-ko pojawu wielu patogenówwzrasta.

W większości przypadkówkwalifikowany materiał siew-ny dostępny w sprzedaży jestjuż odgórnie zaprawiony jed-nym z wymienionych w tabelipreparatów. Jeżeli gospodar-stwo dysponuje czystym ziar-nem można zlecić jego usłu-gowe zaprawienie jednymz zarejestrowanych fungicy-dów. Na tym etapie możnatakże zlecić dodatkowe po-krycie ziarniaków zaprawąowadobójczą chroniącą ro-śliny m.in. przed ploniarkązbożówką oraz ptakami.

Preparaty nalistne

Obok zapraw nasiennych,od 2014 roku istnieje moż-liwość również nalistnegoograniczania takich cho-rób jak: fuzariozy kolb, rdzy

Rdza kukurydzy

Integrowana ochrona roślin kukurydzy, w której pierw-szeństwo stosowania mają metody niechemiczne: — zakup kwalifikowanego materiału siewnego, — dobór do uprawy odmian mniej podatnych na szkodnikii choroby,— płodozmian (z pominięciem zbóż jako przed- i poplonów), — izolacja przestrzenna (np. od resztek pożniwnych kukurydzy), — zbilansowane nawożenie (zwłaszcza azotem), — zwalczanie chwastów, — terminowy zbiór plonu, — dokładne rozdrobnienie i głębokie przyoranie resztekpożniwnych, — przedsiewne zabiegi mechaniczne gleby.

ciąg dalszy na str. 6-7

GAZETA OLSZTYŃSKA DZIENNIK ELBLĄSKI 6r OCHRONA ROŚLIN•PRODUKCJA ROŚLINNA rolnicze abcŚRODA 11.02.2015

Jadwiga Nowicka, COBORUSDOO we Wró[email protected]

Wszystkie odmiany znajdu-jące się w rejestrze krajowymi poddawane są kilkuletniemucyklowi badań, podczas któ-rych oceniana jest ich wartośćgospodarcza i wczesnośćw warunkach naszego kraju.Przydatność nowych odmianweryfikowana jest w ramachbadań Porejestrowego Do-świadczalnictwa Odmiano-wego i Rolniczego (PDOiR).

Wczesność i tolerancja na choroby

Lokalizacja uprawy kuku-rydzy w rejonie północno-wschodniej Polski, gdzie wa-runki są znacznie mniej ko-rzystne niż w pozostałej czę-ści kraju, wymaga szerszejwiedzy przy doborze właści-wej odmiany. Istotną cechą naktórą należy zwrócić szcze-gólną uwagę jest wczesnośćokreślana skalą FAO.

W naszym regionie dość wy-

soką jakość plonu w użytko-waniu na kiszonkę dają od-miany wczesne, średniow-czesne i część średniopóźnych.

Poza ważnymi cechami takimijak wczesność, plonowanieoraz odporność na wylega-nie, odmiany kukurydzy douprawy zarówno na kiszonkęz całych roślin, jak i na ziarno,powinny wykazywać równieżtolerancję na najważniejszechoroby — głownię guzowatąi fuzariozy kolb.

Uwaga na zbytwczesny zbiór

W celu uzyskania surowcakiszonkarskiego o dobrych wła-ściwościach jakościowych,a także pełnego wykorzystaniapotencjału plonotwórczego od-miany, należy przede wszyst-kim właściwie określić terminzbioru. Ilość składników po-karmowych i energii jest ku-mulowana do końca wegetacjiroślin, dlatego też zbyt wczes-ny zbiór znacznie obniża war-tość pokarmową plonu. Opóź-nianie terminu zbioru powo-duje zmniejszenie strawnościwłókna oraz przesuszenie masyroślinnej utrudniające właści-wy przebieg procesu fermen-tacji podczas zakiszania. Naj-bardziej właściwym terminemzbioru kukurydzy przeznaczo-nej na kiszonkę jest ogólna za-wartość suchej masy w całej ro-ślinie w granicach 30-35 proc.

Możliwośćwcześniejszych siewów

W regionie północno-wschodnim, gdzie uprawa ku-

kurydzy na ziarno nie jestszczególnie zalecana, wysie-wając wczesne odmiany moż-na uzyskać również dobreefekty. Powodzenie uprawytej rośliny na ziarno w naszym

rejonie umożliwia dopływ od-mian o mniejszych wymaga-niach cieplnych oraz możli-wość wcześniejszych siewówdzięki zmianom klimatycz-nym. Z uwagi na to, że doj-

rzewanie roślin następujeokoło dwa tygodnie późniejniż w rejonach środkowymi południowym, zalecane sąmieszańce wczesne FAO do220, a w latach ciepłych rów-

Plonowanie w warunkach północno-wschodniej Polski

KukurydzaW 2014 roku w Krajowym Rejestrze znajdowały się163 odmiany kukurydzy, z czego 41 pochodziło z hodowlikrajowych, a pozostałe to odmiany zagraniczne. Wśród nichsą odmiany przeznaczone do uprawy na ziarno bądź nakiszonkę.

Dojrzewanie ziarnakukurydzy na naszym

terenie, następujeokoło dwa tygodniepóźniej niż w środko-

wej i południowej Polsce

kukurydzy, żółtej plamis-tości liści kukurydzy orazdrobnej plamistości liścikukurydzy. Do tego celu za-rejestrowano dwa fungicy-dy wymienione w tabeli,które stosuje się zapobie-gawczo oraz interwencyj-nie.

Równolegle zwalczaj szkodniki

Aby w jak największym

stopniu ograniczyć rozwójsprawców chorób należytakże prowadzić zwalczanieniechemiczne oraz che-miczne szkodników, którychżerowanie zwiększa podat-ność roślin na porażenieprzez patogeny. Tylko po-łączenie różnych metodzwalczania agrofagów po-zwoli skutecznie zabezpie-czyć wysokość i jakość plo-nów kukurydzy.

Drobna plamistość liści kukurydzy

Głownia pyląca kukurydzy

Zaprawy fungicydowe zarejestrowane do ochrony kukurydzy przed chorobami w 2015 roku

Dokumentacja z po-przednich sezonów

wegetacyjnych wska-że z jakimi problema-

mi gospodarstwozmagało się w roku

wcześniejszym


7rOCHRONA ROŚLIN•PRODUKCJA ROŚLINNArolnicze abcŚRODA 11.02.2015

nież średniowczesne FAO230-250.

Przy wydłużającym się okre-sie zbioru na ziarno istotnącechą powinna być równieżzwiększona odporność roślin

na wyleganie łodygowe i cho-roby fuzaryjne.

Kolejnym czynnikiem wa-runkującym uzyskanie wyso-kiego plonu ziarna jest sumaopadów w okresie wegetacji.

Brak wody lub jej nadmiarwprost proporcjonalnie wpły-wa na plon. Bardzo istotnejest również wyeliminowaniezachwaszczenia w początko-wej fazie wegetacji roślin.

48315otbr-A -S

REKLAMA - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -

Żółta plamistość liści kukurydzy

Fungicydy nalistne do ograniczania wybranych chorób kukurydzy (stan na grudzień 2014)

Od 2010 rokuobowiązujądodatkowepłatnościobszarowe douprawy roślinstrączkowychi motylkowatych.

inż. Barbara Skowronek,[email protected]

W latach 2010-2011 płatno-ści do hektara wynosiły 207i 220 zł, a w 2012 r. i 2013 r.wzrosły już do 673 i 719 zł/ha.Specjalna płatność obszarowado powierzchni uprawy roślinstrączkowych i motylkowatychdrobnonasiennych w roku2014 wyniosła 556,37 zł/ha.W roku 2015 dla gospodarstwubiegających się o płatnościbezpośrednie zostaną wpro-wadzone obowiązkowe trzypraktyki zazielenienia: dywer-syfikacja upraw, utrzymanietrwałych użytków zielonych,w tym cennych przyrodniczo(TUZ) i utrzymanie obszarówproekologicznych (EFA).

Powyżej 10 hektarówDywersyfikacja upraw pole-

ga na utrzymaniu odpowied-niej liczby i powierzchni upraw

na gruntach ornych w gospo-darstwie rolnym w danymroku i dotyczy rolników posia-dających powyżej 10 ha grun-tów ornych:

— od 10 do 30 ha gruntówornych – minimum 2 różneuprawy na gruntach ornych,w tym uprawa główna nie po-winna zajmować więcej niż 75 proc. gruntów ornych

— powyżej 30 ha gruntów or-nych – minimum 3 uprawy nagruntach ornych; w tym upra-wa główna nie może pokrywaćwięcej niż 75 proc. gruntów or-nych, a dwie uprawy głównełącznie nie mogą pokrywaćwięcej niż 95 proc. gruntów or-nych

Realizacja praktyki dywer-syfikacji upraw będzie możliwapoprzez tzw. praktykę równo-ważną, tj. realizację wymogóww ramach Pakietu 1. „Rolnic-two zrównoważone działaniar o l n o - ś r o d o w i s k o w o -klimatycznego (PROW 2014-2020)”. Rolnicy, uprawnienido Jednolitej Płatności Ob-szarowej (JPO), posiadającyponad 15 ha gruntów ornychzobowiązani są do zapewnie-nia, że obszar odpowiadającyprzynajmniej 5 proc. gruntówornych gospodarstwa stanowiobszar proekologiczny (EFA).

Jako obszarproekologiczny

Argumentem przemawiają-

cym za uprawą bobowatychjest to, że są to uprawy wiążą-ce azot i mogą być zaliczonejako uprawa w ramach dy-wersyfikacji upraw oraz jakoobszar proekologiczny. Do-datkowo według propozycjiMinistra Rolnictwa i RozwojuWsi w ramach nowego syste-mu dopłat bezpośrednich nalata 2015-2020 wysokośćwsparcia dla roślin wysoko-białkowych ma wynieść około326 EUR/ha.

Do tej pory wprowadzeniedodatkowego wsparcia finan-sowego nie spowodowało is-totnego wzrostu produkcji bo-bowatych. W naszym krajuwiadomym jest, że uprawa bo-bowatych (strączkowych gru-bonasiennych oraz motylko-watych drobnonasiennych)może w jakimś stopniu roz-wiązać problem tzw. białko-wego bezpieczeństwa kraju.Może być źródłem białka dlazwierząt i być alternatywą dlaimportowanych w 70 proc.pasz wysokobiałkowych, w tymz roślin genetycznie modyfi-kowanych, głównie śruty sojo-wej.

Bobowate dbają o glebęUprawa roślin bobowatych

może także zminimalizowaćproblem nadmiernego (80 proc.) udziału zbóżw strukturze zasiewów. Ubo-żenie gleb w próchnicęi zmniejszanie się ich wodo-chłonności wyraźnie widocznepodczas powodzi i jest kon-sekwencją uproszczonego gos-podarowania w rolnictwie,z pominięciem w zmianowaniuudziału roślin motylkowatych.

Bardzo niedoceniana jest na-wozowa rola motylkowatych.Nawet rosnące ceny nawozówmineralnych i kosztów ich pro-dukcji oraz problem z pozy-skiwaniem azotu w uprawachekologicznych, nie skierowałrolników w stronę większegozainteresowania bobowatymi.Podczas, gdy symbiotycznewiązanie azotu atmosferycz-nego z bakteriami brodawko-watymi zasiedlającymi systemkorzeniowy bobowatych,umożliwia wykształcenie bo-gatej w białko biomasy nieza-leżnie od zasobności glebyw azot.

Bardzo korzystne jest rów-nież oddziaływanie strączko-wych oraz motylkowatychdrobnonasiennych i ich mie-szanek z trawami na żyznośći urodzajność gleby. Naochronną ich rolę przed eroz-

ją i stratami azotu, czy zdolnośćoczyszczania wód i spowal-niania ich obiegu.

Dają dużą masę resztekpożniwnych

Rośliny motylkowate mająogromne znaczenie gospodar-cze i spełniają przyrodnicząrolę w gospodarstwie rolnym.Powinny być wykorzystanew zasiewach jednogatunko-wych i mieszanych z trawamido produkcji pasz na grun-tach ornych. Duże znaczenieodgrywają roślin motylkowa-te w produkcji pasz w systemiezrównoważonym i ekologicz-nym.

Strukturotwórcze działanietych roślin polega na wzboga-caniu gleby w substancję or-ganiczną przez pozostawianiedużej masy resztek pożniw-nych, zwiększanie zasobnościgleby w składniki pokarmowei poprawianie jej właściwości fi-zyko-chemicznych.

Szczególną rolę pełnią rośli-ny motylkowate w obiegu azo-tu w przyrodzie, gdyż korzys-tając z symbiozy z bakteriamibrodawkowymi asymilująznaczne ilości azotu atmosfe-rycznego i przekazują go ro-ślinom. Korzystanie z azotuatmosferycznego przyczyniasię do zmniejszenia zużycianawozów mineralnych stoso-wanych w mieszankach z tra-wami i pod rośliny następcze.Ponadto rośliny te przedsta-wiają dużą wartość w pszczel-nictwie, obficie nektarując, do-starczają pożytku dla pszczółmiodnych i trzmieli. Ponadtomotylkowate mogą być wysie-wane w celu zabezpieczenia te-renów odłogowanych i nie-użytków przed degradacją, sto-suje się je także w rekultywa-cji terenów zniszczonych przezczłowieka i przemysł.

To cenne białko w diecie zwierząt

Rośliny motylkowate oraznasiona roślin strączkowychodgrywają ogromna rolę w ży-wieniu zwierząt. Zielonki z ro-ślin motylkowatych oraz na-siona roślin strączkowych, todoskonałe źródła białka, umoż-liwiające stosowanie względniejednego systemu żywienia byd-ła w ciągu roku i bilansowaniedawki żywieniowej w żywieniutrzody chlewnej oraz drobiu.W kombinacji z kukurydząi zbożem stanowią białkowo-węglowodanową dietę, do-starczającą wszystkich po-trzebnych składników pokar-

mowych. Natomiast zielonkiz lucerny i koniczyny są tanimsurowcem paszowym, boga-tym w białko o wysokiej war-tości biologicznej i wysokiejstrawności, składniki mine-ralne i witaminy. Są wysoko-produkcyjne i poprawiają żyz-ność gleby.

Łąki i pastwiska wzbogaconemotylkowatymi są i pozostanąpodstawowym miejscem pro-dukcji taniej, wartościowej pa-szy dla przeżuwaczy i innychzwierząt gospodarskich. Jed-nak warunkiem ich istnieniajest użytkowanie runi, czylisystematyczny odbiór bioma-sy, a najlepszym sposobemużytkowania, nie tylko z eko-nomicznego punktu widzenia,jest wypas.

Postęp genetyczny nowych odmian

W Polsce uprawia się różnegatunki roślin strączkowych,wśród których największe zna-czenie

gospodarcze mają łubin żół-ty, groch siewny i bobik. Ro-dzime rośliny strączkowe ce-chują się, co jest ich wadą,dużą zmiennością plonowa-nia, na co wpływ mają czynni-ki agrotechniczne i siedliskowe,a w szczególności pogodowe.W latach 2003–2011 wystę-powały długie okresy suszywiosenno-letniej, którym to-warzyszyły wysokie tempera-tury. Znacznie to ograniczałoplonowanie badanych gatun-

ków roślin strączkowych. Zja-wisko nasilało się tym bar-dziej, iż w wielu przypadkachte trudne warunki występo-wały w fazach krytycznych dlarozwoju roślin, tj. kwitnieniui wiązaniu strąków.

Należy jednak zaznaczyć, żew ostatnich latach dokonał siępostęp w hodowli nowych od-mian roślin strączkowych.Uzyskano np. łatwiejszew uprawie odmiany łubinów:samokończące i termoneut-ralne. Można je uprawiać bezryzyka pękania strąków i nie-równomiernego ich dojrzewa-nia (odmiany samokończące),jak też zmniejszyć niedogod-ności wynikające ze zbyt krót-kiego okresu wegetacjinp. w Polsce północno-wschodniej (odmiany termo-neutralne).

Wyhodowano też odmianybardziej odporne na chorobygrzybowe. Można zatem za-opatrzyć się w materiał siewnydobrej jakości, gwarantującywiększy i pewniejszy plon. Za-tem, dzięki pracy hodowlaneji dostępności nowych odmiano zróżnicowanej charaktery-styce i wymaganiach klima-tyczno-glebowych, można do-brać zarówno gatunek jak i od-mianę rośliny strączkowejw zależności od rejonu uprawy.

Uwaga na błędyagrotechniczne

Wspomniana wcześniejzmienność plonowania roślin

GAZETA OLSZTYŃSKA DZIENNIK ELBLĄSKI 8r PRODUKCJA ROŚLINNA rolnicze abcŚRODA 11.02.2015

Jako cenne źródło białka i jako obszar proekologiczny

Bobowate wszechstronne także w nowym PROW

W płodozmianie bardzo duże znaczenie mają rośliny motyl-kowate. Ich głównym zadaniem jest:— wiązanie azotu atmosferycznego przez bakterie współży-jące i udostępnianie go roślinom następczym, — zwiększenie zawartości substancji organicznej w glebie,dzięki dużej masie systemu korzeniowego, — poprawa właściwości fizycznych gleby w następstwie roz-luźniającego działania palowego systemu korzeniowegoi dobrego jej ocienienia przez rośliny wieloletnie, — zwiększenie biologicznej aktywności gleby poprzez dużeilości wydzielin korzeniowych oraz resztek pożniwnych boga-tych w azot, które stymulują rozwój flory i fauny glebowej, — dostarczenie wysokiej jakości pasz gospodarskich, — ochrona gleby przed erozją wodną i wietrzną, — spulchnianie podglebia i uruchamianie składników po-karmowych z podglebia

Dla bobiku przedplonem mogą być różne rośliny, z wyjąt-kiem motylkowych Fot. Anna Uranowska

strączkowych lub też wręczuzyskiwanie niskich plonóww kolejnych latach, często niewynika z niskiej wartości od-miany, ale z błędów popełnia-nych w trakcie jej uprawy. Po-czynając od nieodpowiedniegoprzygotowania gleby do siewu,opóźnienia jego terminu, zbytpłytkiego siewu, wysiewu na-sion nie zaprawionych prepa-ratami grzybobójczymi, po-przez zbyt niską obsadę ro-ślin, aż po brak zwalczaniachwastów i szkodników. Pro-wadzi to do obniżenia plono-wania, a braki lub zaniedbaniaw agrotechnice powodują, żepotencjalne możliwości roślinnie są wykorzystane. Błędemmoże być także zbyt inten-sywne nawożenie azotowe, copowoduje bardzo duży przyrostzielonej masy roślin, opóźnia-jąc tym samym kwitnienie, za-wiązywanie i dojrzewanie na-sion. Prowadzi to także doosłabienia wiązania azotu at-mosferycznego przez systemkorzeniowy rośliny. Z tych teżpowodów roślin strączkowych(zwłaszcza tych o niższych wy-maganiach glebowych, łubi-nu żółtego, wąskolistnego, gro-chu) nie powinno się upra-wiać 2-3 lata po stosowaniuobornika.

To bobik daje najwięcej białka

Spośród uprawianych w kra-ju roślin strączkowych grubo-nasiennych bobik wyróżnia sięwysokim potencjałem plono-wania i zarazem najwyższymplonem białka z hektara. Jestdoskonałym przedplonem dlapszenicy ozimej. Ponieważ na-siona bobiku zawierają 25-30 proc. białka i wysoką za-wartość lizyny, stanowią dobrykomponent do mieszanek z in-nymi paszami gospodarskimi.

Bobik jest rośliną klimatumorskiego i ma duże wyma-gania wodne. Uprawa bobikujest możliwa na terenie całegokraju z wyjątkiem rejonówpodgórskich i niektórych pół-nocno-wschodnich. Jest wraż-liwy na suszę, zwłaszczaw okresie kwitnienia i zawią-zywania strąków.

Najwyższe plony uzyskujesię na glebach ciężkich, do-brze uwilgotnionych o od-czynie obojętnym, klasy I-III. Jednak w warunkach wy-sokiej kultury i optymalnejwilgotności można go upra-wiać także na glebach klasyIVa. Dla bobiku przedplo-nem mogą być różne rośliny,z wyjątkiem motylkowych.Najczęściej uprawia się gopo zbożach, w 3-4 roku pooborniku. W zmianowaniunajlepiej go stosować jako

przerywnik zbożowy, a więcmiędzy kolejnymi zbożami,poprawia bowiem strukturęi właściwości fitosanitarnegleby.

Na glebach o małej zasob-ności w składniki pokarmowemożna go uprawiać po okopo-wych na oborniku. W miaręmożliwości należy unikać upra-wy bobiku w sąsiedztwie pól,na których były i są uprawiane

motylkowe wieloletnie, bura-ki nasienne lub przemysłowe.

Uwzględnij zasobność gleby

Uprawa roli pod bobik wy-gląda następująco: po zbiorzeprzedplonu należy wykonać ze-spół uprawek pożniwnych,zwracając uwagę na niszczeniechwastów. Jesienią należy wy-konać orkę zimową i pozosta-wić glebę w ostrej skibie przezzimę. Wiosenne zabiegi upra-wowe mają zapewnić jak naj-szybsze przygotowanie pola dosiewu. Z chwilą obeschnięciawierzchołków skib, pole należyzawłókować, a bezpośrednioprzed siewem uprawić kulty-watorem na głębokość 10-12 cmi ponownie zabronować.

Bobik jest rośliną wskaźni-kową i bardzo dobrze plonujena glebach o wysokiej kulturze.Gleby o pH poniżej 5,5 trzebakoniecznie zwapnować najle-piej wapnem magnezowymw ilości do 4 t/ha. Im gleba jestcięższa i bardziej kwaśna, tymdawka wapna powinna byćwyższa. Podczas okresu we-getacyjnego bobik pobiera oko-ło 200-250 kg N, 200 kg K2Oi 80-100 P2O5. Ustalając daw-ki nawozów bierzemy poduwagę zasobność gleby w teskładniki i wielkość spodzie-wanego plonu. Jesienią sto-sujemy nawożenie fosforowo-potasowe. Orientacyjne dawki

fosforu pod bobik mieszcząsię w granicach od 20-115kg/ha, a potasu od 30-130kg/ha, w zależności od kom-pleksu glebowego. Po przed-plonach obficie nawożonychazotem lub po przyoranympoplonie ścierniskowym w wa-runkach dobrego uwilgotnie-nia gleby, nawożenie tymskładnikiem jest zbędne, po-nieważ może spowodować wy-leganie roślin. Natomiast nastanowiskach słabszych i poprzedplonach gorszych, dawkaazotu w czystym składnikumoże dochodzić od 30-60kg/ha. Nawożenie azotowe sto-suje się w całości tuż przed sie-wem nasion.

Nasiona od siewu po zbiór

Bobik należy siać możliwienajwcześniej, jak tylko stangleby na to pozwoli. Im wcześ-niej będą wysiane nasiona,tym roślina lepiej będzie uko-rzeniona, lepiej zawiąże strąkii równomierniej dojrzeje. Mło-de rośliny dobrze znoszą krót-kotrwałe przymrozki do -9oC.

Optymalne zagęszczenie ro-ślin na glebach średnio zasob-nych w składniki pokarmowei dobrze uwilgotnionych win-no wynosić 45-50 roślin/m2.Norma wysiewu nasion wynosiod 230 do 250 kg nasion na ha.Bobik najlepiej wysiewa sięsiewnikiem z redlicami tale-

rzowymi lub specjalnymi dosiewu głębokiego. Przy zasto-sowaniu redlic do siewu głę-bokiego można uprawę przed-siewną uprościć do kultywa-torowania. Najwłaściwsza roz-stawa rzędów — 20-30 cm.Głębokość umieszczenia na-sion w glebie powinna wyno-sić 8-10 cm. Przed siewem na-siona winny być zaprawione.

Pielęgnacja zasiewów polegana częstym bronowaniu (co5-7 dni) w okresie od początkusiewu do wschodów oraz powschodach i po rozwinięciu1-2 liści do 10-12 cm wysoko-ści roślin. Chwasty niszczymypo siewie, przedwschodowoherbicydami, a przy masowychuszkodzeniach przez oprzę-

dziki plantację bobiku należyopryskać insektycydami.

Najkorzystniejszy jest zbiórkombajnem, który rozpoczynasię wówczas, gdy strąki są czar-ne, a nasiona twarde o zawar-tości około 22 proc. wody.W tym czasie łodygi wielu ro-ślin mogą być zielone. Jeślipogoda nie sprzyja i dojrze-wanie opóźnia się, bobik zbie-ramy, gdy ściemnieje 80 proc.strąków, a wilgotność nasionbędzie wynosiła około 30 proc.W celu przyspieszenia dojrze-wania roślin, można zastoso-wać preparat Harvade 25 Fw dawce 1,5-2,0 l/ha w fazie,gdy strąki nabiorą wyglądupergaminowego, a nasiona ła-two odpadają od strąków.


9rPRODUKCJA ROŚLINNArolnicze abcŚRODA 11.02.2015

499314otbr-c-w

Warmińsko-Mazurski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Olsztynie

ul. Jagiellońska 91, 10-356 Olsztyntel. 89 526 44 39, 89 526 82 29

tel./fax 89 535 76 84e-mail: [email protected], www.w-modr.pl

Oddział w Oleckuul. Kolejowa 31, 19-400 Olecko

tel./fax 87 520 30 31, 87 520 30 32e-mail: [email protected]

5514otbr-E-SREKLAMA - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -

REKLAMA - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -

GDZIE NASSZUKAĆ?

REDAKCJAI REKLAMA

Anna Uranowska

tel. (89) 539 74 73fax (89) 539 76 [email protected]

Następne wydanie 11 marca 2015

Zapraszamy

rolnicze abc

12 marca seminarium o bobowatych w WMODR w Olsztynie

Z uwagi na ważność zagadnienia W-MODR zaprasza 12 marca na seminarium na temat „Ulepszanie krajowychźródeł białka roślinnego, ich produkcji, systemu obrotu i wy-korzystania w paszach”. Rozpoczęcie o godzinie 10-tej.

Uprawy bobowatychwiążą azot i mogą byćzaliczone jako uprawaw ramach dywersyfi-kacji upraw oraz jakoobszar proekologiczny

GAZETA OLSZTYŃSKA DZIENNIK ELBLĄSKI 10rPRODUKCJA ZWIERZĘCA rolnicze abcŚRODA 11.02.2015

94314otbr-c -P

p Pasze pełnoporcjowep Mieszanki paszowe uzupełniające

(koncentraty)p Preparaty mlekozastępczep Mieszanki witaminowo-mineralne

(premiksy)

- produkcja roślinna- produkcja zwierzęca- ochrona roślin

- produkcja ekologiczna- maszyny rolnicze- baza ogłoszeń z branży

1715otbp-a -C

Wejdź na www.rolniczeabc.pl i sprawdź!

REKLAMA - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -

prof. dr hab. inż. Jan Miciński,UWM w [email protected]

Udział zielonki pastwisko-wej, siana czy sianokiszonkiw dawce pokarmowej decy-duje o opłacalności produkcjimleka. Koszt produkcji jed-nostki pokarmowej z pas-twiska jest kilkakrotnie niższyaniżeli koszt produkcji jed-nostki pozyskiwanej z uprawpolowych.

Nawet 5 kg więcejz pastwiska

W optymalnie sprzyjającychwarunkach w ciągu sezonupastwiskowego możliwa jestprodukcja 15-20 tys. kg mle-ka z hektara, przy plonie su-chej masy 13 t/ha. Najlepsząrośliną z motylkowatych jestkoniczyna biała. W czasie sta-rzenia się traci mniej na war-tości niż trawy, dlatego jestchętnie wyjadana przez byd-ło.

Dzienna produkcja mlekaod krowy utrzymywanej napastwisku (bez dokarmianiapaszą treściwą) może być bar-dzo wysoka — w dużym stop-niu uzależniona od jakościpaszy. Przy 25 proc. udzialekoniczyny białej w runi dzien-na produkcja mleka od krowymoże przekroczyć 25 kg i byćwiększa o 5 kg w porównaniu

z pastwiskiem, gdzie koni-czyna biała występowaław śladowych ilościach.

Najodpowiedniejszakoniczyna biała

Ruń dobrego pastwiska po-winna charakteryzować sięprzede wszystkim dobrymi urozmaiconym składem bo-tanicznym oraz odpowiedniągęstością, odpowiadającą plo-nowi 0,5-0,6 tony z l ha nakażdy cm wysokości jej głów-nej masy (7-9 t/ha).

Najlepiej pobierana jest ruńo wysokości 12-18 cm, zwartai zawierająca w swej masiegłównie liście. Do najlepiejplonujących i najchętniej zja-danych przez zwierzęta trawzalicza się życicę trwałą, ty-motkę łąkową, wiechlinę łą-kową i koniczynę białą. Na-tomiast do motylkowatych,użytkowanych wszechstron-nie, należą: koniczyna biała,koniczyna białoróżowa i ko-

monica zwyczajna. Najodpo-wiedniejsza jest koniczynabiała, ponieważ chętnie jestzjadana przez zwierzęta, do-brze plonuje oraz znosi częs-te przygryzanie i udeptywanie.Należy jednak pamiętać, żejest ona wrażliwa na wysokienawożenie.

Wiosną, w fazie dojrzałościpastwiskowej, zawartość biał-ka w runi jest wystarczającai wynosi około 15 proc. w su-chej masie. Wbrew po-wszechnemu przekonaniuo nadmiarze białka w całymsezonie pastwiskowym,w końcowej fazie wegetacjitraw występuje jego niedobór.Nie obserwuje się braku biał-ka, gdy w runi pastwiska znaj-dują się koniczyny oraz gdydokarmiamy krowy zielonkąz koniczyny lub lucerny. Nad-miar białka w zielonce wy-stępuje tylko w pierwszymokresie wegetacji roślin,wczesną wiosną i przy inten-sywnym nawożeniu azoto-

wym. Zawartość białka w runipowyżej 18 proc. w suchejmasie może ujemnie wpły-wać na produkcję mlekai płodność krów.

Prawidłowa obsada pastwiska

Intensywność użytkowaniapastwisk może być określanamiędzy innymi za pomocątzw. obsady pastwiska, któramówi o liczbie zwierząt lubich masie ciała, jaką możnaw ciągu sezonu wyżywić l hapastwiska. Ze względu na nie-regularny odrost runi pas-twiskowej, około 50 proc. ca-łorocznego plonu zielonkiuzyskuje się w maju i w czer-wcu, dlatego częstym błędemjest zbyt mała obsada wiosnąi nadmierna latem i jesienią.Przy intensywnym wypasiewiosną obsada powinna wy-nosić około 6 krów na l ha,a latem około 4 krów na l ha.Zbyt duża obsada, podobniejak niedostateczna, zmniejsza

wydajność mleka w przeli-czeniu na jednostkę po-wierzchni.

Wielkość dziennej po-wierzchni pastwiska dla kro-wy zależy od jakości porostupastwiskowego i nie powinnaprzekraczać 80 m2. Po-wierzchnia do wypasu po-winna być wiosną mniejsza,a w dalszych turnusach wy-pasowych większa — 0,5ha/SD (SD (sztuka duża) =500 kg) we wrześniu.

W naszych warunkach nadobrych pastwiskach uzys-kuje się od 4 do 5 odrostów.Tylko na wyjątkowo dobrychpastwiskach część kwaterbywa spasana 6 razy. Przywłaściwym wypasie wyko-rzystanie zielonki na pas-twisku wynosi 80-85 proc.,a czasami więcej. Uwzględ-niając tempo przyrostu zie-lonki od wiosny do jesieni, ob-sada na l ha bardzo dobregopastwiska o wydajności 30-40 t zielonki powinna wyno-

sić od 3 do 3,5 SD, a na pas-twisku dobrym (wydajność20-30 t zielonki z l ha) od 2do 2,5 SD. Na gorszych pas-twiskach obsada powinna byćmniejsza (od 1,3 do 1,6 SD).Należy pamiętać, że na sła-bych pastwiskach rosną gor-sze gatunki traw i krowy niesą w stanie pobrać niezbędnejdla nich ilości paszy.

Przy obsadzie l ha dobregopastwiska w ilości od 3 do 3,5krów zapewnia się potrzebnądo wyżywienia ilość zielonkiw ciągu całego sezonu pas-twiskowego oraz dodatkowo1,5-2,0 t siana lub 8-10 t zie-lonej masy, z której możnasporządzić kiszonki lub sia-nokiszonki.

Wydajność pastwiska

Aby utrzymać produkcjęmleczną krów na maksymal-nym poziomie należy na bie-żąco korygować obsadę zwie-rząt na pastwisku poprzez

Jak uzyskać największa wydajność produkcyjną z pastwiska?

Pastwisko źródłem doskonałej paszyw tradycyjnym żywieniu krówŁąki i pastwiska dostarczają tanieji pełnowartościowej paszy. Właściwewykorzystanie dobrych pastwiskw żywieniu bydła mlecznego w istotnymstopniu decyduje o opłacalnościprodukcji mleka.

Dla krów o wydajno-ści powyżej 20 kgmleka stosuje się

uproszczony sposóbpodawania paszy tre-

ściwej

Przy intensywnym wypasie pastwiska wiosną obsada zwierząt powinna wynosić około 6 krów na hektar, a latem około 4 krów na hektar Fot. Jan Miciński

zwiększanie powierzchni wy-pasu lub zmniejszanie liczbykrów na danej kwaterze.W tym celu należy, co 2-3 ty-godnie spraw dzać wydajnośćpastwiska. Znając wydajnośćpastwiska i zakładając, żekrowa zjada w ciągu dnia 60-80 kg trawy, można łatwoobliczyć maksymalną liczbęzwierząt na pastwisku. W pla-nowaniu powierzchni pas-twiska, niezbędnej do pełne-go pokrycia zapotrzebowa-nia na paszę dla stada w okre-sie wegetacyjnym, należyuwzględnić różne tempo przy-rostu runi przez cały okrespastwiskowy. Obszar pas-twiska niezbędny do wyłącz-nego żywienia krów runiąpastwiskową zależy od wy-dajności pastwiska.

Niezbędną dla stada po-wierzchnię (PP) w każdymmiesiącu można ustalić zapomocą odpowiedniego wy-liczenia:

PP = ZD x SD x DM / PZR x WWP

Gdzie: PP — zapotrzebo-wanie powierzchni pastwiska;ZD — dawka dzienna zielon-ki; SD — liczba sztuk du-żych; DM — liczba dni mie-siąca; PZR — plon pobranejzielonki roczny z l ha (kg);WWP — wskaźnik wydajno-ści pastwiska; x — mnożenie;/ — podzielenie.

Dzienny pobór suchej masy

Krowy mleczne, w zależno-ści od wydajności, pobierajądziennie w paszy około 2,5-3proc. suchej masy na każde100 kg masy ciała. Zatemkrowa o masie 500 kg pobie-ra dziennie około 12,5-15 kgsuchej masy, a o masie 600 kgpobiera 15-18 kg suchej masy,co odpowiada 62,5-75 kg zie-lonki w pierwszym przypad-ku i 75-90 kg w przypadkudrugim. Taką ilość zielonkikrowa może zebrać dziennietylko na dobrym pastwisku,o wartościowej runi i przyodpowiedniej jej wysokości.

Najlepsza wysokość runi

Wypas można rozpocząć,gdy ruń osiągnie dojrzałośćpastwiskową, to znaczy, gdyplon zielonki wynosi 7-9 t z l ha. Plon taki osiąga się przywysokości runi ok. 20-25 cm.Wykorzystanie pastwiska jestwówczas najlepsze, a bydłopobiera najwięcej składni-ków pokarmowych z runi.Wykazano, że przy runi ni-skiej 2-8 cm krowa o masieciała 500 kg może pobraćdziennie ok. 25-30 kg zie-lonki, przy wysokości 8-12 cm— 40-45 kg, a przy runi 15-20 cm — 70-80 kg. Jest tozwiązane ze specyficznym po-bieraniem zielonki na pas-twisku przez bydło. Gatunekten pobiera zielonkę tylkoprzez 8-9 godzin w ciągu dnia,a resztę przeznacza na prze-

żuwanie i odpoczynek. Dla-tego trzeba mu stworzyć wa-runki do pełnego najedzeniasię, czyli udostępnić ruń gęs-tą i w stadium dojrzałościpastwiskowej

Przykaszanie niedojadów

Każde pastwisko zawieraczęść paszy niezjedzonej, okre-ślanej mianem tzw. niedoja-dów. Zalicza się do nich ruńzabrudzoną odchodamii chwasty. Ilość niedojadównie powinna przekraczać 20 proc. plonu. Ważnym za-biegiem pielęgnacyjnym jestprzykaszanie niedojadów, cowpływa na wyrównanie runipastwiska. Pominięcie tegozabiegu powoduje obniżeniewartości runi; pastwisko po-rasta skępioną, zdrewniałą ro-ślinnością, z dużym udziałembezwartościowych gatunków.

Z jednej tony 380 litrów mleka

Młode zielonki, jako warto-ściowsze, zjadane są chętniejw większych ilościach i dajądobre efekty produkcyjne,np.: krowa o masie ciała600 kg jest w stanie pobrać80 kg młodej zielonki, w tym13-14 kg suchej masy, co za-pewnia pokrycie potrzeb by-towych i pokrywa komple-ksowo produkcję 15-16 kgmleka. Spożycie zielonki prze-starzałej nie przekroczy 60 kg,co przy jednocześnie niższejwartości pokarmowej umoż-liwi krowie pokrycie potrzebbytowych i produkcję zaled-wie 7-8 kg mleka.

Dobra zielonka to niskiekoszty żywienia i niewielkiezużycie pasz treściwych. Spa-sając l tonę bardzo dobrej zie-lonki można wyprodukowaćśrednio 380 litrów mleka; spo-rządzając z tej samej zielonkisianokiszonkę — produkcjauzyskanego z niej mleka wy-niesie około 300 l, a zakon-serwowanie w postaci siana daprodukcję tylko 200 l mleka.

Ile paszy treściwej?

Żywienie na pastwisku bar-dzo dobrej jakości nie wy-maga dokarmiania dodatko-wymi paszami krów o wydaj-ności do 20 kg mleka. Doda-tek paszy treściwej przy ży-wieniu pastwiskowym jestwskazany przy pastwiskachgorszej jakości i dużej obsa-dzie zwierząt.

Przy wydajności 15-18 l mle-ka, dla uniknięcia spadkumasy ciała i wydajności krów,wskazany jest dodatek ok. 2-3 kg paszy treściwej nisko-białkowej. Dodatek pasz węg-lowodanowych treściwych lubinnych niezbędny jest przedewszystkim dla utrzymaniawydajności powyżej 16-18 loraz zachowania dobrej kon-dycji krów. Dla krów o wy-dajności powyżej 20 kg mle-ka stosuje się uproszczony

sposób podawania paszy tre-ściwej. Na każdy kg mlekawyprodukowanego powyżej20 kg podaje się 0,33 kg mie-szanki treściwej. Dodatek tenmusi być stosowany przezcały sezon pastwiskowy, po-nieważ równolegle ze spad-kiem wydajności krów w cią-gu okresu laktacji obniża się

również ilość i jakość paszy napastwisku. Dawka paszy tre-ściwej w okresie pastwisko-wym nie powinna przekraczać6 kg, powyżej tej ilości krowaznacznie ogranicza pobieraniezielonki pastwiskowej.

Dostęp do wody

Na pastwisku zwierzęta mu-szą mieć stały i nieograniczo-ny dostęp do wody pitnej.Zwierzęta żywione wiosną zie-lonkami o małej koncentracjisuchej masy nie potrzebujązbyt dużych ilości wody dopojenia. Jednakże powinnabyć ona stale dostępna.

Dzienne zapotrzebowaniekrowy na wodę uzależnionejest od rodzaju skarmianychpasz i wydajności mlecznej.Zakładając, że wynosi ono3,4-5,5 kg wody na każdy litrwyprodukowanego mleka lub5 kg na każdy kilogram spo-żytej suchej masy, możnaprzyjąć, że dzienne zapotrze-bowanie krów na wodęw okresie letnim wynosi 80-100 litrów.

Niedobór wody na pastwis-kach, zwłaszcza silnie nawo-żonych azotem i potasem,może spowodować zatrucie,gdyż krowa nie będzie mogłarozcieńczyć nadmiernego stę-żenia mocznika i wydalić goze zwiększoną ilością moczu.Regularne pojenie krów wy-wiera na ich produkcyjnośćnie mniejszy wpływ od ży-wienia. Nawet najlepsze pas-twisko nie zrekompensujebraku lub ograniczonej ilościwody, a produkcja mleka ob-niży się. Przy dostatku wodymleczność krów zwiększa sięo 8-20 proc., a przy niedo-statecznym pojeniu zmniejszao 40 proc. Wielokrotnie udo-wodniono, że przy braku po-jenia w ciągu dnia wydajnośćmleka od krowy obniża sięo 1,5-2,5 kg mleka. Stały do-stęp do wody powodujewzrost wydajności mleka odkrowy średnio o 0,5-1 kgdziennie.


11rPRODUKCJA ZWIERZĘCArolnicze abcŚRODA 11.02.2015

5815otba-A -S

3715otba-a-M

REKLAMA - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -

REKLAMA - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -

Przy braku pojeniaw ciągu dnia

wydajność mleka od krowy obniża sięo 1,5-2,5 kg mleka

GAZETA OLSZTYŃSKA DZIENNIK ELBLĄSKI 12r PRODUKCJA ZWIERZĘCA•AKTUALNOŚCI rolnicze abcŚRODA 11.02.2015

18315otbr-A -S

WYSŁODZINY BROWARNIANE (młóto)•sprzedaż z dostawą do klienta •atrakcyjne ceny • fachowe doradztwo

Doradcy ds. sprzedaży:Agnieszka – 668 673 613Leszek – 600 310 895, 618 301 301

www.lewtrans.com, [email protected]

REKLAMA - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -

Anna [email protected]

Co mają wspólnego rolnicyi browarnicy? O tym, że rolni-cy dostarczają browarnikomsurowców do produkcji piwawiedzą wszyscy, ale produ-cenci złocistego napoju takżewspomagają rolników,zwłaszcza hodowców bydłamlecznego.

Podczas produkcji piwa po-wstaje produkt uboczny w po-staci młóta browarnianego.Można by je po prostu wy-rzucić, jednak okazuje się, żeto, co browarnikom jest jużniepotrzebne, jest bardzo cen-ne dla hodowców bydłamlecznego. Młóto browar-niane zawiera w suchej masieokoło 30 procent wartościo-wego białka jelitowego, któreświetnie sprawdza się jakododatek do paszy dla krówrównież w żywieniu TMR.Dodatek młóta do dziennejdawki pozwala obniżyć kosztżywienia stada i pozwala nazmniejszenie stosowania śru-ty poekstrakcyjnej sojowej.Co więcej, jest nie tylko łatwoprzyswajalne i ma wysokiewłaściwości odżywcze, ale teżpoprawia smakowitość paszypodawanej bydłu i może byćstosowane również w żywie-niu innych zwierząt gospo-darskich jak owce i trzodachlewna.

Jego skład może być niecoróżny w zależności od rodza-ju ziarna wykorzystywanegodo produkcji piwa. Najczę-ściej w młócie znajduje sięjęczmień i słód jęczmienny,kukurydza i ryż. Gdy młótojest świeże, wygląda jak jas-nobrązowa kasza i pachnieświeżym chlebem. Nic więcdziwnego, że zwierzęta chęt-nie jedzą pokarm wzbogaco-ny młótem browarnianym.

Kiszone lub suszoneOprócz wysokiej zawarto-

ści białka w młocie, ma ono

też sporo aminokwasów,a także mikro i makroele-mentów, w szczególności wi-taminy: B1, B2, B4, B5,A oraz E. Białko, które znaj-duje się w młócie, jest tylkow połowie rozkładanew żwaczu, co oznacza, żew żwaczu nie rośnie kon-centracja azotu amoniakal-nego. Dzięki temu młótobrowarniane jest idealnymskładnikiem odżywczym dlakrów mlecznych. Jest teżsmaczne i zwierzęta chętnieje jedzą co wpływa na wzrostpobierania paszy. Jednakmłóto bardzo szybko traciswoją świeżość, dlatego zimąpowinno być wykorzystanew ciągu 6-7 dni, a latem tyl-ko do 3 dni, w innym wy-padku należy je zakonser-wować przez suszenie lubzakiszanie.

Młóto ma w sobie sporowody, przez co łatwo fer-mentuje. Kiszone wystarczyna dłużej i nie trzeba sięobawiać, że po pewnym cza-sie się zepsuje. Preferowanątechniką jest zakiszanie w rę-kawach foliowych. Kiszeniemłóta nie jest jedynym spo-sobem przedłużenia jego ży-wotności. Równie długo za-chowa swoje właściwościmłóto suszone — niestety,jest droższe niż kiszone, conależy uwzględnić przy kal-kulacji kosztów.

Precyzyjne dawki młótaMłóto browarniane zali-

czamy do pasz mlekopęd-nych — po wprowadzeniugo do dawki pokarmowej dlakrów widoczny jest zauwa-żalny przyrost produkcjimleka. Mleka jest nie tylkowięcej, ale też ma większą za-wartość tłuszczu i kazeiny.

Choć młóto browarnianejest doskonałym pokarmemdla bydła mlecznego, nie za-leca się zbyt dużych dawek.Podawanie dawek wyższychniż zalecane nie sprawi, że

mleka będzie jeszcze więcej.Zalecana optymalna dawkamłóta dla krowy w okresielaktacji nie powinna prze-kraczać 6-8 kilogramów nadobę (maksymalnie 4-14 kg).Najlepiej stosować je w po-czątkowej i środkowej fazielaktacji, w połączeniu z ki-szonką z kukurydzy i ki-szonką z traw. Tymczasemzdarzają się rolnicy, którzydobowo podają krowom aż20 kilogramów młóta bro-warniczego, co jest błędem.Na negatywne efekty nietrzeba długo czekać. Pierw-szym z nich jest obniżeniezawartości tłuszczu w mleku,potem pojawiają się biegun-ki. Nie należy też stosowaćmłóta w żywieniu krów za-suszonych, gdyż może wy-wołać kłopoty w okresie oko-łoporodowym. Jednak przyrozsądnym dawkowaniui precyzyjnym stosowaniuniewątpliwie podnosi sma-kowitość dawki i zwiększaprodukcję mleka.

Kupuj tylko sprawdzonemłóto

Omawiając pozytywne wła-ściwości młóta browarnia-nego trzeba też wspomniećo aspektach higienicznych.Tylko dobrej jakości młóto,pochodzące z browaru speł-niającego wszelkie normysanitarne, sprawdzi się jakopełnowartościowy pokarmdla bydła mlecznego. Bardzoważne jest zachowaniewszelkiej higieny w browa-rze, szczególnie w tym miej-scu, w którym przechowy-wane są pasze.

Równie ważne są warunkikiszenia i przechowywaniamłóta browarnianego. Nale-ży stosować najwyższej ja-kości folie oraz zadbać o ichdoszczelnienie. Koniecznejest również dopilnowanieterminu kiszenia, które po-winno trwać około 3-4 ty-godni.

Czym karmić krowy, by dawały więcej mleka?

Mlekopędne młóto ODSTRZAŁ DZIKÓW NA PODLASIU

Zagrożenie afrykańskim po-morem świń jest nadal spo-re. W związku z tym w wo-jewództwie podlaskim zo-stanie w najbliższym czasieprzeprowadzony przymuso-wy odstrzał dzików. To de-cyzja trudna, ale konieczna— ASF nadal jest niebez-pieczne dla krajowej trzodychlewnej.Już w ubiegłym sezonie2013/2014 odstrzały dzikówzostały zwiększone o 30procent. Do tej pory na róż-ne metody walki z ASF Pol-ska wydała około 13 milio-nów złotych. Ponad połowę,bo 7 milionów złotych prze-znaczono na zdjęcie z rynku50 ton wieprzowiny z woje-wództwa podlaskiego, lubel-skiego oraz mazowieckiego.Około miliona złotych tokwota odszkodowań, jakieotrzymali rolnicy ze strefyzapowietrzonej. Pozostałe 5 milionów to kwota, jakąInspekcja Weterynaryjnawydała na bezpośredniezwalczanie afrykańskiegopomoru świń.

ARR. KWOTOWANIEPRODUKCJI MLEKA

28 lutego — to tegorocznynieprzekraczalny termin,w którym w roku kwoto-wym 2014/2015 możnaskładać wnioski o zatwier-dzenie umowy zbycia prawado kwoty indywidualnej.Agencja Rynku Rolnego,odpowiedzialna za rynekmleka w Polsce poinformo-wała również, że 30 stycznia2015 r. weszła w życie zno-welizowana ustawa o orga-nizacji rynku mleka i prze-tworów mlecznych. Ustawazniosła zasadę potrącaniana rzecz krajowej rezerwy 5 proc. kwoty indywidualnejstanowiącej przedmiotumowy zbycia. Zniesionyzostał również zakaz zbycialub oddania w używaniekwoty przed upływem 2 latod przyznania kwoty z kra-jowej rezerwy. Zakaz ogra-niczono jedynie do wielko-ści kwoty przyznanej z kra-jowej rezerwy.Nowe przepisy o organizacjirynku mleka i przetworówmlecznych obejmą skutka-mi prawnymi transakcjeproducentów zawarte oddnia 1 sierpnia 2014 r., jeżelinie zakończyły się przeddniem 30 stycznia 2015 r.wydaniem decyzji o odmo-wie z powodu złożeniawniosku o zatwierdzenietransakcji przed upływem 2 lat od dnia przyznaniakwoty z rezerwy krajowej.

STAWKI ZWROTU ZAPALIWO ROLNICZE

W 2015 roku nie zmieniasię stawka zwrotu akcyzy za

paliwo rolnicze. Za każdylitr oleju rolnicy otrzymają0,95 zł. Zwrot dotyczy akcy-zy zawartej w cenie olejunapędowego wykorzystywa-nego w rolnictwie.Zwrot dotyczy podatku ak-cyzowego zawartego w cenieoleju napędowego, któryjest wykorzystywany w pro-dukcji rolnej. Jest obliczanyna podstawie faktur VAT,które przedstawia rolnik,potwierdzając w ten sposóbzakup. Kwotę zwrotu obli-cza się mnożąc liczbę litrówzakupionego oleju przezstawkę 0,95 złotych. Limitwysokości zwrotu jest obli-czany indywidualnie dlakażdego rolnika. Kwota li-mitu to iloczyn stawki 81,70oraz ilości hektarów użyt-ków rolnych.Rolnicy mogą składać do-kumenty do wójta lub bur-mistrza w dwóch termi-nach:— 2-27 lutego 2015 r. —faktury mogą pochodzićz okresu od 1 sierpnia2014 r. do 31 stycznia2015 r. Pieniądze trafią dorolników w terminie 1-30kwietnia 2015 r.— 3-31 sierpnia 2015 r. —faktury mogą pochodzićz okresu od 1 lutego 2015 r.do 31 lipca 2015 r. w ra-mach limitu zwrotu podat-ku określonego na 2015 r.pieniądze trafią do rolnikaw terminie 1-31 październi-ka 2015 r.

NOWE WNIOSKI O WPIS DO EWIDENCJI

Od 21 stycznia 2015 rokuobowiązują nowe formula-rze wniosków o wpis doewidencji producentów.Zmiany wynikają z wprowa-dzenia zmian do ustawyo krajowym systemie ewi-dencji producentów, ewi-dencji gospodarstw rolnychoraz ewidencji wnioskówo przyznanie płatności.Zgodnie z aktualną treściąustawy, jeżeli małżonek rol-nika prowadzi samodzielnieodrębne gospodarstwo rol-ne, może wystąpić o nada-nie mu osobnego numeruewidencyjnego. Inną istotnązmianą jest umożliwienieprowadzenia postępowańw sprawach dotyczącychwpisu do ewidencji produ-centów w oparciu o kodekspostępowania administra-cyjnego.

TARGI FERMA W ŁODZIPonad 200 wystawcówz Polski i nie tylko pojawisię w dniach 20-22 lutego2015 roku w Halach ExpoŁódź/MOSiR w Łodzi. TargiFerma to okazja do pozna-nia nowości w branży, wy-miany doświadczeń i nawią-zania ciekawych kontaktówzawodowych.

Podczas dwudniowej impre-zy zostaną zaprezentowanewszelkie technologie nie-zbędne w chowie i hodowli:pasze i systemy ich zadawa-nia, leki i preparaty wetery-naryjne, roboty udojowe,wyposażenie, budynki in-wentarskie, maszyny dozbioru i konserwacji pasz,a także ciągniki. Zwiedzają-cy będą mieli okazję nie tyl-ko do wędrówki między sto-iskami, ale też wzięciaudziału w konferencji nau-kowo-technicznej. Naukow-cy i praktycy wygłoszą aż 30moderowanych referatów.Odbędą się również debaty,między innymi na tematuwolnienia kwot mlecznych,porady jak przetrwać kryzysna rynku świń i dyskusjao nowej WPR.

NADWYŻKI Z DYSCYPLINYFINANSOWEJ

W 2013 roku Komisja Euro-pejska wydała zarządzeniemówiące, że rolnicy, którzyotrzymali dopłaty bezpo-średnie wyższe niż 2 tysiąceeuro, zostaną objęci dyscy-pliną finansową. W prakty-ce oznaczało to, że należnetym rolnikom dopłaty zosta-ły obniżone o współczynnik2,45 proc. Dyscypliną obję-tych zostało 365,5 tysiącarolników, co oznacza, że dounijnej kasy wróciła kwotaw wysokości 153,9 milionazłotych. Takie działanie UEwynikało z faktu, że budżetna realizację dopłat bezpo-średnich za rok 2013 byłwyższy niż dostępne środki.Okazało się jednak, że zezwróconej przez Polskękwoty Unia Europejska wy-korzystała niewiele ponadmilion, co oznacza, że po-została kwota, czyli 152,3miliona złotych zostaniezwrócona polskim rolni-kom. Nadwyżki finansowetrafią do tych rolników, któ-rzy w 2014 roku ubiegali sięo dopłaty bezpośredniei zostali objęci dyscypliną finansową. Takich rolnikówjest ponad 406 tysięcy.W ich przypadku, należneim dopłaty bezpośrednienajpierw zostaną obniżoneo 1,3 proc ( łącznie ok. 93,5 mln zł), a następniepodwyższone, w sumieo kwotę 152,3 mln zł. Z róż-nicy pomiędzy tymi dwomakwotami wynika, że rolnicy,którym przysługują dopłatybezpośrednie za 2014 r.w wysokości ponad 2 tys.euro, pomimo objęcia ichtzw. dyscypliną finansową,otrzymają wyższe dopłatyniż wynika z obliczenia sta-wek płatności i powierzchniupraw. Wypłata dopłat po-trwa do 30 czerwca 2015roku. W tym czasie ARiMRprzekaże rolnikom ok. 14,2 mld zł. abc

SKRÓTEM


13rAKTUALNOŚCI•WE DWOJErolnicze abcŚRODA 11.02.2015

32515otbr-a-m

REKLAMA - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -

Od jesieni ubiegłego rokuw kolejnych państwach euro-pejskich i nie tylko odnotowy-wane są ogniska wysoce zjad-liwej grypy ptaków podtypuH5N8 (HPAI H5N8). Nowa od-miana wirusa rozprzestrzenia-nia się i pojawiła się już w Ho-landii, Niemczech, WielkiejBrytanii, Włoszech, a takżew Stanach Zjednoczonychi Kanadzie.

Z uwagi na dużą skalę zja-wiska zalecane jest, aby pol-scy hodowcy drobiu zacho-wali najwyższe środki ostroż-ności. Należy zwrócić uwagęna nienaturalne zachowanieptaków, takie jak apatia, dużomniejsze pobieranie wodyi pokarmu, spadek produkcjiczy nawet umiarkowanąśmiertelność.

Ochrona przed dzikimptactwem

Hodowcy powinni też pod-jąć działania, których celemjest aktywna ochrona fermprzed możliwością zarażeniawirusem zjadliwej grypy pta-ków. Przede wszystkim nale-ży chronić obiekty fermoweprzed dostępem dzikich pta-ków. Szczególną ostrożnośćpowinni zachować właścicie-le ferm zlokalizowanych w są-siedztwie miejsc bytowania

dzikich ptaków wędrownych,mogących być potencjalnymźródłem zakażenia. Koniecz-ne jest również rygorystyczneprzestrzeganie zasad bioase-kuracji przez osoby, któremają bezpośredni kontaktz utrzymywanym drobiem(np. pracownicy i właścicieleferm drobiu). Jednym ze sku-tecznych i sprawdzonych ele-mentów bioasekuracji po-winno być wyłożenie mat de-zynfekcyjnych. Na fermę dro-biu nie powinny mieć teżwstępu osoby nieupoważnio-ne.

Dezynfekcja i stałaobserwacja

W obliczu zagrożenia ho-dowcy powinni równieżsprawdzać wpisy potwier-dzające przeprowadzenie de-

zynfekcji środków transportuzwierząt, pasz i produktówubocznych pochodzenia zwie-rzęcego przed ich wjazdem nateren fermy. Należy też doko-nywać wizualnej oceny sku-teczności udokumentowa-nych zabiegów mycia i de-zynfekcji pojazdów służącychdo transportu drobiu czy pa-szy. Obowiązkiem hodowcówjest też natychmiastowe in-formowanie powiatowych le-karzy weterynarii o wszel-kich niepokojących objawach,które mogą świadczyć wystą-pienie w stadzie choroby za-kaźnej. Należy również z 24-godzinnym wyprzedzeniemzgłaszać w powiatowych in-spektoratach weterynarii za-miar przywozu drobiu w ra-mach handlu wewnątrz-wspólnotowego. abc

Wojewódzki Inspektorat Weterynarii ostrzega

Grypa ptaków znowu groźnaNależychronićobiektyfermoweprzed do-stępemdzikichptakówFot. AnnaUranowska

PANOWIE 31-45 LATRAK(38/180) Samotny, o dobrym sercu,pozna miłą panią w wieku 35-45 lat.Cel — stały związek lub przyjaźń.CIEMNY BLONDYNKawaler, bez nałogów i zobowiązań,uczciwy, poznam panią w wieku 30-35 lat, z okolic Mrągowa lub Mikoła-jek. Cel — stały związek.BYK(44/191) Kawaler, bez nałogów i zo-bowiązań, wykształcenie średnie, po-siadam gospodarstwo rolne,w związku cenię przyjaźń, uczciwośći prawdomówność, poznam panią do45 lat, z okolic Nowego Miasta Lu-bawskiego.

PANOWIE W WIEKU 46-60 LATSAMOTNY KAWALER46-letni, palący, pracuję i mieszkamsam, poznam panią ze wsi, mieszka-jącą niedaleko Mrągowa, szczerą,uczciwą i wierną, w wieku 40-50 lat,która ma dość samotności. Nie szu-kam przygód.SZATYN(51/176) Przystojny, niezależny finan-sowo, własny dom, domator, poznapanią do lat 50.NIEZALEŻNY(53/176/85) Emeryt, bez nałogów,niezależny finansowo i mieszkaniowo,

poznam panią, najchętniej zeSzczytna lub okolic, która chętnie za-mieszka ze mną na wsi. Cel — stałyzwiązek.WOLNY53-letni, niezależny finansowoi mieszkaniowo, aktualnie mieszkamna wsi, poznam panią, która chcia-łaby zamieszkać razem ze mną. Nieszukam przygód. Cel — stały związek.BLONDYN(180/76) Szczupły kawaler, spokojny,wykształcenie niepełne wyższe, pracu-jący, zainteresowania przyroda, jazdana rowerze, sport.SAMOTNY(53/176/85) Niezależny finansowoi mieszkaniowo, bez nałogów, katolik,poznam panią, która zamieszka ra-zem ze mną. Cel — stały związek.SZCZERYJestem w wieku średnim, prawdo-mówny, niekonfliktowy, niezależny fi-nansowo, pragnę poznać panią do lat50 i pragnę urzeczywistnić Jej marze-nia.OPTYMISTA59-letni, wysoki, szczupły, domator,bez zobowiązań, niezależny finan-sowo i mieszkaniowo, pozna paniąz okolic Olsztyna.ROMANTYKWolny, zmotoryzowany, aktywny za-wodowo, bez nałogów, ciepły, ser-

deczny, pozna panią, chętnie z okolicOlsztyna.WOLNY i MIŁY(54/183/88) Poszukuję bratniej du-szy, prawdziwej przyjaźni, opartej naszczerości i zaufaniu, nie szukam przy-gód, posiadam własne M, pracuję za-wodowo, nie lubię nudy i monotonii.Poznam panią uczciwą i szczerą.UCZCIWY(55/173/80) Rencista, z poczuciemhumoru, wolny, bez zobowiązań,z własnościowym M, poznam paniądo 60 lat, z okolic Bartoszyc.

PANOWIE POWYŻEJ 60 LATTOLERANCYJNY(62/172/85) Wdowiec, bez nało-gów, niezależny finansowo, o mi-łym usposobieniu, jestem zmotory-zowany, posiadam dom, jestemniepalący. Nie szukam przygód, poz-nam panią najchętniej z okolicDziałdowa.RENCISTAWolny, bez zobowiązań, zaradny,zmotoryzowany, poznam paniąw wieku 50-61 lat, może być panimieszkająca na wsi. Cel — przyjaźńlub wzajemna pomoc. Mogę zmienićmiejsce zamieszkania.EMERYTWdowiec po sześćdziesiątce, nieza-leżny finansowo i mieszkaniowo,

z okolic Olsztyna, pozna panią do 60lat.ZIELONOOKI60-letni, niepalący, mieszkam na wsi,posiadam dom, poznam panią na do-bre i złe chwile w życiu.WYSOKI61-letni, wysoki i szczupły, bez nało-gów, katolik, mieszkający niedalekoOstródy, poznam panią w wieku 54-58 lat.WDOWIECNa emeryturze, zmotoryzowany,mieszkam samotnie w okolicachOlsztyna, poznam miłą panią.UCZCIWY EMERYTBez nałogów, niezależny pod każdymwzględem, poznam panią, która ze-chciałaby zamieszkać razem ze mną.Cel — stały związek lub przyjaźń.ZADBANY(68/176/94) Wolny emeryt, wdowiecbez zobowiązań, młody wygląd, beznałogów, niezależny finansowo,mieszkam w ładnej okolicy, las, łąki,woda, poznam panią w odpowied-nim wieku.ZARADNYNiezależny finansowo i mieszka-niowo, prawnie wolny, bez zobowią-zań, o dobrym sercu, ceniący rodzinę,pozna panią w wieku 50-70 lat, prag-nącą ciepła i miłości, na dalsze latażycia we dwoje, z okolic Olsztyna.

PANIE 31-45 LATCIEMNA BLONDYNKA34-letnia panna, pragnie poznać ka-walera w wieku 34-40 lat, bez nało-gów i zobowiązań, w celu założeniarodziny. Numer telefonu ułatwi kon-takt.

PANIE 46-60 LATSZCZUPŁA(55/160) Wolna, niezależna finansowoi mieszkaniowo, bez nałogów, poznampana w odpowiednim wieku, bez nało-gów, uczciwego i bez zobowiązań. Cel —stały związek.WDOWA Z BISKUPCA56-letnia, niezależna finansowo i miesz-kaniowo, pozna pana wysokiego, do 60lat, któremu też dokucza samotność.ROZWIEDZIONAMiła, samotna, atrakcyjna, ceniąca sza-cunek i zaufanie, pozna pana miłego,życzliwego, opiekuńczego, najchętniejzmotoryzowanego. Cel — stały związek.ZADBANA59-letnia wdowa, energiczna, zmotory-zowana, niezależna finansowo i mieszka-niowo, pozna uczciwego pana w wieku55-65 lat, ze Szczytna, Mrągowa lub oko-lic. Numer telefonu przyspieszy kontakt.ZOSIAJestem wdową, miłą, samotną, pragnępoznać pana w średnim wieku, samo-tnego.

WE DWOJE

Drodzy Czytelnicy, rubrykę nasządedykujemy wszystkim poszukują-

cym swojej drugiej połowy wśródosób mieszkających lub chcących za-mieszkać na terenach wiejskich.

Jak zamieścić swój anons lub wysłaćlist? Wystarczy wypełnić i wysłać za-mieszczony poniżej kupon, w którymnależy napisać hasło ogłaszającegosię (np. KAWALER Z MAZUR) i numer

rubryki. W tym wydaniu jest to numer43/2014. Należy też pamiętać, by dolistu załączyć znaczek pocztowy za1,75 zł. Ogłoszenia są bezpłatne, alemuszą być napisane na kuponie za-

mieszczonym poniżej. Listy związanez naszą rubryką, należy wysłać na ad-res redakcji: „Rolnicze ABC”, ul. Tracka5, 10-364 Olsztyn, z dopiskiem: Wedwoje. W razie pytań zapraszamy do

kontaktu telefonicznego pod nume-rem 89 539 76 48. Następne wydaniekącika matrymonialnego w „Rolni-czym ABC” 11 marca 2015 roku.Jadwiga Gliniewicz

Panowie PanieWE DWOJE NR 43/2014

SAMOTNABez nałogów, mieszkająca sama na wsi,uczciwa, szczera, pragnie poznać pana, którytak jak ona jest bardzo samotny i chciałby za-mieszkać razem z nią.

e dwo

jeim

ię i

nazw

isko

......

......

......

......

......

......

......

......

......

......

......

......

......

......

......

......

......

......

...

adre

s....

......

......

......

......

......

......

......

......

......

......

......

......

......

......

......

......

......

......

......

......

....

nr P

ESE

L...

......

......

......

......

......

......

......

......

......

......

......

......

......

......

......

......

......

......

......

..

treś

ć zg

łosz

enia

(mak

sim

um 3

0 sł

ów).

......

......

......

......

......

......

......

......

......

......

......

......

.

......

......

......

......

......

......

......

......

......

......

......

......

......

......

......

......

......

......

......

......

......

......

.....

......

......

......

......

......

......

......

......

......

......

......

......

......

......

......

......

......

......

......

......

......

......

.....

Pow

yższ

e da

ne d

o w

iado

moś

ci re

dakc

jiw

łasn

oręc

zny

podp

is

hasł

o

rok

urod

zeni

a...

......

......

Nr

43/2

015

5251

1otb

p-AT

-S

mgr inż. Eugeniusz Mystkowski, [email protected]

Poprzez wprowadzanie obo-wiązku realizacji działań ukie-runkowanych na poprawę lubutrzymanie dobrego stanuwód i ekosystemów od nichzależnych, plany gospodaro-wania wodami mają równieżwpływ na poszczególne sek-tory gospodarki, w tym rol-nictwo i rybactwo.

Programem wodno-środowiskowym kraju

Plany gospodarowania wo-dami dotyczą obszarów do-rzeczy oraz programów dzia-łań zmierzających do popra-wy stanu wód w Polsce. Pro-

gramy działań dla wszystkichobszarów dorzeczy zapisanesą w jednym dokumencie,zwanym — Programem wod-no-środowiskowym kraju.Program ten obejmuje dzia-łania ograniczające zanie-czyszczenie wód i poprawia-jące warunki życia biologicz-nego w wodach, jak i działa-nia edukacyjne oraz organi-zacyjno-prawne i obowiązująod 2009 r. Zgodnie z wymo-gami Ramowej DyrektywyWodnej (RDW) plany gos-podarowania wodami musząbyć aktualizowane co sześć lat.

Zła kondycjaekosystemów wodnych

Woda jest podstawowymkomponentem środowiska

przyrodniczego, niezbędnymelementem istnienia życia.Niestety coraz częściej spoty-kamy się z problemem nieza-dowalającej jakości zasobówwodnych. Woda jest zanie-czyszczana zrzutami różne-go rodzaju zanieczyszczeń zeźródeł rolniczych i (ściekówkomunalnych). Na skutek za-nieczyszczania wód zmniejszasię dyspozycyjna objętość

wody możliwej do wykorzys-tania do działalności gospo-darczej, a jednocześnie na-stępuje degradacja środowis-ka przyrodniczego. Poprawatej niekorzystnej sytuacji wy-maga podjęcia się komple-ksowych działań ukierunko-wanych na zwiększenie dys-pozycyjnych zasobów wodymożliwych do wykorzystaniaw okresach występowanianiedoborów oraz na ochronęjakości wód. Te założenia sązgodne z celami ramowej Dy-rektywy Wodnej (Dyrektywa2000/60/WE), której wdra-żanie obejmuje działania:

— zapobieganie dalszemupogarszaniu się stanu eko-systemów wodnych i ichochronie oraz poprawie ichstanu;

— propagowanie zrówno-ważonego korzystania z wody(długoterminowa ochrona do-stępnych zasobów wodnych;

— dążenie do większejochrony i poprawy stanu śro-dowiska wodnego;

— ograniczenie zanieczysz-czenia wód podziemnych;

— dążenie do zmniejszeniaskutków powodzi, a przez toprzyczynienie się między in-nymi do zapewnienia odpo-

wiedniego zaopatrzenia lud-ności w dobrej jakości wodępowierzchniową i podziemną.

Też poprzez zalesianieZasoby wody powstają

w przestrzeni zajmowanejprzez obszary rolne i leśne, naktórych opady atmosferyczne(deszcz, śnieg) są częścioworetencjonowane i wykorzysty-wane, zasilając jednocześniewody gruntowe i powierzch-niowe. Wielkość i czas reten-cjonowania wody są uzależ-nione od różnych czynników,takich jak: rodzaj gleby, rzeź-ba terenu, sposób zagospoda-

Mała dostępność wody będzie barierą ograniczającą rozwój

Plany gospodarowaniawodami

GAZETA OLSZTYŃSKA DZIENNIK ELBLĄSKI 14rROLNICTWO A ŚRODOWISKO rolnicze abcŚRODA 11.02.2015

46115otbr-A -S

REKLAMA - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -

Wysokie koszty energii to pro-blem wielu dużych i małychprzedsiębiorstw. O sposobachobniżenia wydatków wartopomyśleć szczególnie w obli-czu kryzysu gospodarczego.Z myślą po przedsiębiorcach,którym zależy nie tylko naekonomii, ale też ekologii,powstała kampania „Przed-siębiorca z klimatem”.

Efektywność energetycznapolskiej gospodarki pozosta-wia wiele do życzenia — jesttrzy razy niższa niż w najbar-dziej rozwiniętych krajacheuropejskich i dwa razy niższaod średniej notowanej w kra-jach europejskich. A niskaefektywność przekłada się na

dużo wyższe koszty. Nic więcdziwnego, że polscy przed-siębiorcy coraz częściej po-szukują skutecznych sposo-bów na obniżenie kosztówenergii w celu optymalizacjiprocesów biznesowych,uwzględniając przy tym za-sadność ekonomiczną po-szczególnych przedsięwzięći krótki okres ich zwrotu. Jed-nocześnie prośrodowiskowezachowania stanowią wyrazodpowiedzialnej postawyprzedsiębiorstwa wobec śro-dowiska i społeczeństwa.

Promowanie rozwiązańproekologicznych

Przedsiębiorcy z naszego re-gionu mogą wziąć udział

w organizowanej przez Fun-dację na rzecz Rozwoju Rol-nictwa kampanii edukacyj-no-informacyjnej „Przedsię-biorca z klimatem”, do którejprzyłączył się Warmińsko-Mazurski Ośrodek DoradztwaRolniczego w Olsztynie. Kam-pania ma na celu podniesie-nie świadomości na tematefektywności energetycznejw sektorze MSP między in-nymi poprzez ograniczeniezużycia energii i paliw ko-palnianych w trakcie prowa-dzenia działalności gospo-darczej oraz przeciwdziała-nie negatywnemu oddziały-waniu mikro, małych i śred-nich przedsiębiorstw na śro-dowisko i zmiany klimatycz-

Klimatyczni przedsiębiorcy

Według Ramowej Dyrektywy Wodnejplany gospodarowania wodami sąnarzędziem planistycznym, które mausprawnić proces osiągania celówśrodowiskowych. Stanowią onefundament podejmowania decyzjimających wpływ na stan zasobówwodnych oraz zasady gospodarowaniawodami w przyszłości.

W zlewniach charakteryzujących się dużymi zdolnościami retencyjnymi odpływ wody następuje wolniej Fot. Anna Uranowska

rowania zlewni, występowaniezbiorników wodnych, jezioritp.

Wody ulegają zanieczysz-czeniu w wyniku przepływuprzez tereny rolnicze, na któ-rych stosowane nawozy or-ganiczne, naturalne, mineral-ne i środki ochrony roślinoraz odprowadzane są mniejlub bardziej oczyszczone ście-ki. Zachowanie dobrej jakościwody na terenach rolniczychw granicach małych zlewnirzecznych ma istotne znacze-nie dla ochrony jej zasobóww skali całego kraju. Ważnymjest dążenie do takiego gos-podarowania terenami rolni-czymi, na których chronionebyłyby walory przyrodniczeobszarów wiejskich i zwięk-szane zasoby wodne terenówrolniczych poprzez prowa-dzenie przemyślanej gospo-darki leśnej — w tym zalesia-nie terenów nieprzydatnychdla rolnictwa jak równieżutrzymywanie w dobrym sta-nie użytków zielonych.

Dodatkowo niezwykle ważnajest uprawa poplonów, zwa-nych inaczej międzyplonamilub śródplonami. Ograniczająone możliwość powstawaniaerozji wodnej, wiatrowej orazpoprawiają zdolności reten-cyjne terenu.

Zasoby wody kurczą sięPostępujący wzrost zapo-

trzebowania na wodę, wpływana większe zużycie wody na po-trzeby ludności, przemysłui rolnictwa. Zachowanie w sta-nie naturalnym mokradeł rzeki cieków wodnych wymaga za-pewnienia odpowiedniej ilościwody. Zasoby wody w Polsce sąograniczone, a nierównomier-ny rozkład opadów w rokui wieloleciu powoduje wystę-powanie okresów z nadmia-rem i niedoborem wody.

Dostępność wody dobrej ja-kości może okazać się w nie-dalekiej przyszłości barierąograniczającą rozwój przemy-

słu, szczególnie gospodarkirolnej. Zarówno działalnośćczłowieka, jak i zmiany kli-matu wywierają dość istotnywpływ na obieg wody w przy-rodzie.

Prognozy wskazują, że nale-ży spodziewać się zwiększonejczęstości występowania eks-tremalnych zjawisk przyrod-niczych, w tym powodzi i susz.W szczególności przewidujesię, że nastąpi:

— wzrost temperatury po-

wietrza, który skutkować bę-dzie zwiększoną ewapotran-spiracją (utratą wody z gle-by), w tym szczególnie paro-wania terenowego, powodującszybkie wyczerpywanie zaso-bów wody dostępnej dla roślin;

— zwiększenie zawartościdwutlenku węgla w powietrzu,co będzie wywierać wpływ naprzebieg procesów biologicz-nych w fazie wzrostu roślin;może objawiać się to zwięk-szoną produkcją biomasyi wzrostem zapotrzebowaniana wodę;

— zmiana okresu opadów— zwiększenie ilości opadóww okresie zimowym (poza-we-getacyjnym) i zmniejszeniemilości opadów letnich w okre-sie wegetacyjnym przyczynisię do powstawania zmianw rodzaju upraw i występo-waniu powodzi w okresie zi-mowym.

W związku z tym na obsza-rach rolniczych powinno sięwdrażać metody oszczędnegogospodarowania zasobamiwody, w tym nawodnienia rol-

nicze oraz gospodarowaniewodami opadowymi oraz me-tody retencjonowania wody,spełniające wymogi ochronyśrodowiska przyrodniczego.

Różny stopieńzatrzymywania wody

Zdolność zatrzymywaniai magazynowania wody jestokreślana mianem retencji,i taką zdolnością w różnymstopniu charakteryzuje się każ-da zlewnia rzeczna. Wodę re-tencjonuje las, gleba, wodo-nośne warstwy gruntowe, ob-niżenia terenowe, jak równieżnaturalne i sztuczne zbiornikiwodne. Retencja umożliwianiejako podtrzymywanie wodyz okresów jej nadmiaru, ogra-niczając ujemne jego skutki,oraz pozwala na wykorzystaniejej w okresach deficytu. Zdol-ność retencyjna zlewni zależyod czynników naturalnychi antropologicznych.

Zlewnie o dużych spadkachterenu, zbudowane z glebzwięzłych mają mniejszą zdol-ność retencyjną niż zlewniepiaszczyste, porośnięte lasa-mi zabudowane naturalnymilub sztucznymi zbiornikamiwodnymi ograniczającymiswobodny odpływ wody.W zlewniach charakteryzują-cych się dużymi zdolnościamiretencyjnymi odpływ wody na-stępuje wolniej i większa ob-

jętość wody infiltruje w pod-łoże, zasilając podziemnewarstwy wodonośne.

Duże znaczenie w racjonal-nym wykorzystaniu zasobówwód powierzchniowych i grun-towych oraz wilgoci glebowejstanowi właściwy płodozmiani technika uprawy i pielęgnacjiuprawianych roślin, dlatego, żewoda jest gromadzona na po-wierzchni terenu, jak równieżw warstwach wodonośnychi profilu glebowym. Utrzymu-jąc glebę w dobrej kulturzemożemy stwierdzić — czymwięcej próchnicy w glebie, tymwięcej retencji wody.

Wystarczy kilkaświadomych zmian

Retencyjność gleby możemypoprawić uprawiając roślinymotylkowate drobnonasienneoraz zwiększając powierzchnięłąk, lasów i zadrzewień śród-polnych.

Działania na rzecz zwiększe-nia małej retencji oznaczajązwiększenie potencjalnychmożliwości zatrzymania wodyw okresach jej nadmiaru i wy-korzystania w okresie wegeta-cji roślin.

Działania poprawiającestrukturę bilansu wodnegoczęsto są działaniami tech-nicznymi i wymagają wyko-nania specjalnych budowlii urządzeń (stawy, obwałowa-

nia, budowle piętrzące itp.),ale w wielu przypadkach wy-starczające są działania nie-techniczne, np. wprowadze-nie odpowiednich zmianw gospodarowaniu wodą naobiektach melioracyjnych,udoskonalenie niektórych me-tod agrotechnicznych, tworze-nie enklaw przyrodniczychograniczających szybki spływwody na powierzchni terenu.

Małe elektrownie wodnePodobnie jak w energetyce,

powoli przechodzi się od pro-dukcji energii elektrycznejw dużych elektrowniach narzecz wielu niewielkich roz-

proszonych źródeł energii od-nawialnej, również w gospo-darce wodnej na terenach rol-niczych stopniowo przecho-dzi się od dużych skoncentro-wanych obiektów retencyjnychw kierunku powszechnego re-tencjonowania wody.

Działania związane z małą re-tencją w systemie rozproszo-nym, wymagają szczególnegopodejścia do upowszechnia-nia i wdrażania małej retencji.Przede wszystkim muszą byćpodjęte działania administra-cyjne i prawne stymulującerealizację prac w zakresie ma-łej retencji przez właścicieligruntów.


15rROLNICTWO A ŚRODOWISKOrolnicze abcŚRODA 11.02.2015

323814otbr-d-M

REKLAMA - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -

ne. Cele kampanii „Przedsię-biorca z klimatem” mają byćosiągnięte poprzez promo-wanie:

— proekologicznych roz-wiązań możliwych do zasto-sowania w każdym przedsię-biorstwie,

— prostych i niskonakła-dowych działań zmniejsza-jących zużycie energii,

— możliwości zastosowa-nia odnawialnych źródełenergii,

— korzystania z lokalnychzasobów i usług regionalnychprzedsiębiorców.

Projekt dla firm MSP

— Udział w projekcie mogąwziąć przedstawiciele mikro,małych i średnich przedsię-biorstw, także rolnych — bę-

dzie bowiem możliwość uzys-kania usług informacyjnychi doradczych z zakresu efek-tywności energetycznej —wyjaśnia Urszula Anculewicz,koordynator projektu ze stro-ny WMODR. Dodatkowoanaliza przedsiębiorstwaprzełoży się na opracowanieplanu działań służących po-prawie efektywności energe-tycznej oraz wdrażania za-chowań proekologicznychi niskonakładowych rozwią-zań ograniczających zużycieenergii w przedsiębiorstwie,czy wprowadzania i rozwija-nia nowoczesnych systemówzarządzania energią w opar-ciu o normy PN-EN 16001oraz według standardu ISO5000. Więcej informacjiw WMODR.

abc

Woda jest podstawo-wym komponentem

środowiska przyrodni-czego, niezbędnym

elementem istnieniażycia

! BYDŁO, maciory, knu-ry kupię- gotówka 731-751-429.

KUPIĘ cielęta, 723-35-25-45.

KUPIĘ konie, krowy,606-655-378.

SKUP koni, bydła rzeź-nego, 603-651-516.

CYKLOP tanio sprze-dam, 694-771-960.

DOJARKI -montaż 504-93-64-90.

SPRZEDAM:OPONYrolnicze do kombajnów,ciągników, przyczep,sprzętu budowlanego.tel.505-212-810, 539-524-795.

SPRZEDAM baloty ki-szonkę, 691-554-109.

ZBOŻA paszowe, kon-s u m p c y j n e - k u p i ę ,tel.606-505-511.

WYSŁODKI PRASO-WANE-BALOTY; MATE-RIAŁ SIEWNY; NAWO-ZY: SALETRA, SALET-RZAK, MOCZNIK, WAP-NO GRANULOWANE,NPK, SIARCZAN MAG-NEZU; BAZI OLSZTY-NEK, (89)519-14-15,605-780-852.

produkty rolne

KUPIĘ: Ciągniki i ma-szyny, najlepsze ceny,tel. 889-851-306

maszyny rolnicze

zwierzęta hodowlane

OGŁOSZENIA DROBNE- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -

GAZETA OLSZTYŃSKA DZIENNIK ELBLĄSKI 16rRYNKI ROLNE rolnicze abcŚRODA 11.02.2015

mgr inż. Robert Stopa,[email protected]

Ogłoszenie jednak przezRosję znacznych utrudnieńw obrocie międzynarodowymoraz zapowiedź ze stronyUkrainy pewnych ograniczeńw eksporcie pszenicy kon-sumpcyjnej, doprowadziło dopojawienia się nowego im-pulsu pro-wzrostowego dlacen zbóż w Unii Europejskiej,w tym także w Polsce.

Ceny zbóż ponowniew górę

Pierwsze cztery tygodnie2015 roku na rynku zbóż sta-ły pod znakiem dalszych nie-znacznych wzrostów cen sku-pu ziarna podstawowych zbóżkonsumpcyjnych jak i paszo-wych. Wyjątkiem był owiespaszowy, którego cena spad-ła.

Według notowań Zintegro-wanego Systemu RolniczejInformacji Rynkowej Minis-

terstwa Rolnictwa i RozwojuWsi cena skupu pszenicy kon-sumpcyjnej osiągnęła na ko-niec stycznia 2015 roku war-tość 747,19 zł/t, co oznaczawzrost miesięczny wynoszący6,48 proc. Porównując war-tości z końca stycznia do cenz analogicznego okresu roku2014 otrzymamy wartość niż-szą o 2,20 proc. (763,63 zł/t).

Za żyto konsumpcyjne ofero-wano w ostatnim tygodniustycznia 2015 roku 539,08 zł/t.Jest to o 0,82 proc. więcej niżceny uzyskiwane w grudniu,jednak w porównaniu do koń-ca stycznia roku ubiegłego,cena ta jest o 5,26 proc. niż-sza.

Również w notowaniachzbóż paszowych na koniecstycznia zaobserwowanowzrost cen. Średnie wartościskupu kukurydzy osiągnęły

poziom 587,07 zł/t, co ozna-cza wzrost o 4 proc. w po-równaniu do cen z końcagrudnia. Jednakże cena tajest niższa o 13,55 proc. niżw 2014 roku.

W przypadku jęczmieniapaszowego osiągnięcie w sku-pie średniej ceny 617,38 zł/toznacza wzrost o 2,21 proc.w skali miesiąca, a w porów-naniu do początku roku 2014ziarno tego zboża potaniało ażo 28,47 proc.

Na światowych rynkachobrotu zbożami sytuacja ce-nowa była zróżnicowana.Większość giełd odnotowy-wała niewielkie wzrosty.

Ceny rzepaku powoli, ale stale w górę

Według Oil World, unijnaprodukcja rzepaku zmniej-szyła się o 3-4 mln ton w od-niesieniu do sezonu bieżące-go i prawdopodobnie wynie-sie ok. 20,5 mln ton. Spadekzbiorów będzie konsekwen-cją m.in. niższej powierzchnizasiewów rzepaku ozime-go. Również tegoroczne plo-ny rzepaku prawdopodob-nie będą niższe w stosunkudo wysokich uzyskanychw 2014 r., ze względu m.in. naunijny zakaz stosowania in-sektycydów z grupy neoniko-tynoidów do zaprawiania na-sion rzepaku.

Według notowań ZSRIRMRiRW na koniec styczniacena skupu nasion rzepaku to1 522 zł/t. Jest to cena o7,16 proc. wyższa niż na prze-łomie roku 2014/2015, gdywynosiła 1 413 zł/t. W po-równaniu do ceny sprzed rokuodnotowano nieznacznywzrost wynoszący 0,99 proc.

Kolejne obniżki cen skupu żywca

W porównaniu do roku2013, według raportu GUSw Polsce w 2014 roku zaob-serwowano wzrost pogłowiaświń około o 2 proc., a bydłaokoło o 1 proc. W cenach po-czątek roku przyniósł nato-miast kolejne spadki noto-wań skupu żywca wołowego,wieprzowego oraz odwrócenietendencji w skupie żywca in-dyczego.

W styczniu ceny na mięsowieprzowe spadły z 4,09 do4,07 zł/kg masy poubojowejciepłej. W tym przypadku

spadek w skali miesiąca wy-nosi 0,40 proc., a w skali roku25,91 proc. (5,12 zł/kg masypoubojowej ciepłej).

Także w cenach w skupie zażywiec wołowy odnotowanodalszy spadek wartości trans-akcji. Notowania średniejceny w wysokości 6,04 zł/kgwagi żywej to o 1,10 proc.mniej niż w grudniu i jedno-cześnie o 1,51 proc. mniej niżstyczniu roku 2014.

Podobnie jak ceny mięsa czer-wonego, tak ceny żywca indy-czego, po okresie wzrostóww skupie w grudniu, w styczniuodnotowywały nieznaczny spa-dek. W ostatnim tygodniustycznia 2015 za 1 kg wagi ży-wej życa indyczego płacono5,93 zł, a więc o 0,47 proc.mniej niż w grudniu. Podanacena jest jednocześnie o 5,79proc. wyższa niż cena noto-wana w analogicznym okresiepoprzedniego roku.

W skupie brojlerów kurzychniewielki wzrost o 1,76 proc.,co oznacza cenę na poziomie3,47 zł/kg wagi żywej (miesiącwcześniej było to 3,41 zł/kgwagi żywej). Cena ta jest jed-nak w porówaniu do 2014roku niższa o 1,74 proc.

Jaja klasy „S” i „XL” droższe

Ostatni miesiąc przyniósłkolejne zmiany w cenach jajspożywczych. Ceny za asorty-ment w najmniejszej klasiewielkości „S” i największej„XL”, dalej podlegały podwyż-ce. Natomiast asortymentw klasach średnich „M” i „L”staniał. Średnia cena wyniosła35,35 zł/100 sztuk, co oznaczalekki wzrost o 1,34 proc. w ska-li miesiąca. Także w porów-naniu do ubiegłego roku uzy-skiwane średnie ceny są wy-ższe o 12,23 proc.

Mniej za stałe produkty mleczarskie

W Polsce odwrotnie jak na

większości monitorowanychrynków europejskich w obro-cie hadlowym, ceny na ofero-wany asortyment stałych pro-duktów mleczarskich (pozaodtłuszczonym mlekiemw proszku) spadły. Ceny z koń-ca stycznia oferowane za peł-ne mleko w proszku wynosły9,55 zł/kg, a więc aż o 13,87proc. mniej niż z końca roku,kiedy cena kształtowała sięna poziomie 10,87 zł/kg. Zaodtluszczone mleko w pro-szku w tym samym czasiepłacono 7,55 zł/kg, a więco 3,20 proc. więcej. W po-równaniu do końca stycznia2014 roku, wartość cen mle-ka spadła o 63,35 proc., na-tomiast cena odłuszczonego

mleka w proszku zmalałao 77,12 proc.

W przypadku masła kon-fekcjonowanego wspomnia-ny spadek oznaczał zmianyz poziomu 14,12 zł/kg na ko-niec grudnia 2014 roku do13,87 zł/kg w notowaniach nakoniec stycznia 2015 roku.Cena masła w blokach w tymsamym okresie spadłaz 12,07 do 11,85 zł/kg wagiżywej. Jest to odpowiednioo 1,80 i 1,81 proc. mniej niżprzed miesiącem. W odnie-sieniu do analogiczego okre-su sprzed roku ceny na obyd-wa wymienione artykuły spad-ły o 25,81 proc. na masło kon-fekcjonowane i 37,49 proc.na masło w blokach.

Pod znakiem względnej stabilizacji cenSpadek cen zbóż z początkowychmiesięcy sezonu 2014-2015 roku byłnaturalną konsekwencją wysokichświatowych zbiorów zbóż, w tymrekordowych zbiorów pszenicy orazdużych zapasów zgromadzonych napoczątku tego okresu.

�� !�� !"�#�� $#%��&'��(��

��#)&��*+&,-&��#� .*��/��-�� 01/�2��-�� .*��34-&��-�� 5��2��+��-�� 0�6��*�-�� .#&*�1-��7�#��8�*+97��/� :� :� :� ; �<�! � => �<� =� � :��?@?A)� :� :� :� ! � =>B�<� =C"� :��+� � �<�D � C �<�� C � " �<�� =C �<� =D � :� �34/+&� :� :� :� D �<�; � =C �<� =D � :��?�/+&� D � D � C �<�� C �<�D � =" �<� =� � :��#��-�� D� :� C"� " � =� � :�.�*�� :� :� :� " �<�C �� =C �<� =D � :��/�4-�&� :� :� :� C �<�; � =�"� :� E�� "=;"� �!=>"� C>=DB� CD=;>� :� > D="��

��

��

��

��

��

��

��

��

� �� !"#�� "�#�$� �� %�"�&�'� �� ('� �� "#��

)*+,-./� #�"�#� #�"00� #1"#1� ��"�#� �"#��

Notowania cenowe jaj spożywczych w skali miesiąca i roku

Na koniec styczniacena skupu nasion

rzepaku to 1 522 zł/t,jest to cena o 7,16proc. wyższa niż na

przełomie roku

ŚREDNIE MIESIĘCZNE CENY SKUPU PODSTAWOWYCH ZBÓŻ, ŻYWCA WOŁOWEGO, WIEPRZOWEGO I DROBIOWEGOW 2013, 2014 I 2015 ROKU

Info

. Rob

ert

Stop

a

Dodatek b ISSN 1230-882X rolniezpłatn abcm.wm.pl/2015/02/20150211rolnicze-231569.pdfbyć...

Documents

Transcript of Dodatek b ISSN 1230-882X rolniezpłatn abcm.wm.pl/2015/02/20150211rolnicze-231569.pdfbyć...