DIALOG W MEDIACJI DIALOG W MEDIACJI MAŁŻEŃSKIEJ I MAŁŻEŃSKIEJ I

RODZINNEJRODZINNEJ

DR SABINA ZALEWSKADR SABINA ZALEWSKA

DEFINICJA MEDIACJIDEFINICJA MEDIACJI mediacja pochodząca od łacińskiego »mediacja pochodząca od łacińskiego »mediatiomediatio« «

oznacza pośrednictwo. Jest to procedura oznacza pośrednictwo. Jest to procedura pośredniczenia w sporze, mająca na celu pośredniczenia w sporze, mająca na celu doprowadzenie skonfliktowanych stron do doprowadzenie skonfliktowanych stron do porozumieniaporozumienia

oznacza metodę (sposób) niewiążącego oznacza metodę (sposób) niewiążącego

rozwiązywania sporu, z udziałem neutralnej osoby rozwiązywania sporu, z udziałem neutralnej osoby trzeciej, której zadaniem jest pomoc stronom trzeciej, której zadaniem jest pomoc stronom zaangażowanym w spór w osiągnięciu wspólnie zaangażowanym w spór w osiągnięciu wspólnie akceptowalnego rozwiązaniaakceptowalnego rozwiązania

definiuje się ją także, jako dobrowolne i poufne definiuje się ją także, jako dobrowolne i poufne porozumiewanie się stron znajdujących się w porozumiewanie się stron znajdujących się w konflikcie w obecności bezstronnej i neutralnej osoby konflikcie w obecności bezstronnej i neutralnej osoby trzeciej – mediatoratrzeciej – mediatora

HISTORIA MEDIACJI W POLSCEHISTORIA MEDIACJI W POLSCE

Historia polskiej mediacji jest bardzo krótka, ponieważ liczy Historia polskiej mediacji jest bardzo krótka, ponieważ liczy ona nieco ponad 10 lat. ona nieco ponad 10 lat.

Jej początek trzeba wiązać głównie z aktywnością Zespołu Jej początek trzeba wiązać głównie z aktywnością Zespołu ds. Wprowadzania Mediacji w Polsce przy Stowarzyszeniu ds. Wprowadzania Mediacji w Polsce przy Stowarzyszeniu Pomocy Osobom Uwięzionym i ich Rodzinom „Patronat”, Pomocy Osobom Uwięzionym i ich Rodzinom „Patronat”, który powstał w 1995 r., a dzięki któremu dwa lata później który powstał w 1995 r., a dzięki któremu dwa lata później wprowadzono instytucję mediacji w KPK.wprowadzono instytucję mediacji w KPK.

Po reformie systemu kontroli administracji wprowadzono Po reformie systemu kontroli administracji wprowadzono mediację do postępowania sądowo-administracyjnego, co mediację do postępowania sądowo-administracyjnego, co miało miejsce w 2004 r.. miało miejsce w 2004 r..

Natomiast w 2005 r. weszła w życie spodziewana Natomiast w 2005 r. weszła w życie spodziewana nowelizacja KPC dotycząca mediacji w sprawach cywilnych nowelizacja KPC dotycząca mediacji w sprawach cywilnych

ZASADY MEDIACJIZASADY MEDIACJI

W odniesieniu do wszystkich uczestników W odniesieniu do wszystkich uczestników postępowania mediacyjnegopostępowania mediacyjnego - mediatora i stron: - mediatora i stron:

dobrowolność udziału w mediacji, dobrowolność udziału w mediacji, poufność postępowania mediacyjnego (zachowanie poufność postępowania mediacyjnego (zachowanie

tajemnicy), tajemnicy), nieformalność postępowania (brak protokołu; nieformalność postępowania (brak protokołu;

notatki mediatora są na końcu postępowania notatki mediatora są na końcu postępowania niszczone), niszczone),

postępowanie w dobrej wierze (uczciwość, postępowanie w dobrej wierze (uczciwość, mówienie prawdy, niemanipulowanie), mówienie prawdy, niemanipulowanie),

poszanowanie godności każdego uczestnika poszanowanie godności każdego uczestnika postępowania mediacyjnego, postępowania mediacyjnego,

ZASADY MEDIACJIZASADY MEDIACJI

W odniesieniu do mediatora:W odniesieniu do mediatora: bezstronność mediatora (w stosunku do stron i bezstronność mediatora (w stosunku do stron i

problemu), problemu),

W odniesieniu do stron konfliktu:W odniesieniu do stron konfliktu: dążenie do kompromisu i gotowość zawarcia ugodydążenie do kompromisu i gotowość zawarcia ugody

- mediator powinien odebrać od stron deklarację - mediator powinien odebrać od stron deklarację takiego postępowania na początku mediacji, takiego postępowania na początku mediacji,

samodzielność, autonomiczność konfliktu (własność)samodzielność, autonomiczność konfliktu (własność)- mediator powinien pozostawić stronom możliwość - mediator powinien pozostawić stronom możliwość samodzielnej decyzji wobec wszystkich kwestii samodzielnej decyzji wobec wszystkich kwestii

ZADANIA I OBOWIĄZKI ZADANIA I OBOWIĄZKI MEDIATORAMEDIATORA

Mediator udziela pomocy stronom w sposób bezstronny i niezależny w Mediator udziela pomocy stronom w sposób bezstronny i niezależny w ich negocjacjach zmierzających do polubownego rozwiązania sporu.ich negocjacjach zmierzających do polubownego rozwiązania sporu.

Mediator nie rozstrzyga sporu między stronami, lecz stara się ułatwić Mediator nie rozstrzyga sporu między stronami, lecz stara się ułatwić stronom osiągnięcie porozumienia.stronom osiągnięcie porozumienia.

Mediator powinien starać się kontrolować przebieg postępowania Mediator powinien starać się kontrolować przebieg postępowania mediacyjnego, kierując się zasadami słuszności, bezstronności i mediacyjnego, kierując się zasadami słuszności, bezstronności i niezależności oraz biorąc pod uwagę wnioski stron.niezależności oraz biorąc pod uwagę wnioski stron.

Mediator może odbywać spotkania z każdą ze stron pod nieobecność Mediator może odbywać spotkania z każdą ze stron pod nieobecność drugiej strony.drugiej strony.

Mediator może proponować stronom skorzystanie z ekspertów lub, w Mediator może proponować stronom skorzystanie z ekspertów lub, w przypadku zgodnego wniosku stron, przedstawić własną opinię na piśmie przypadku zgodnego wniosku stron, przedstawić własną opinię na piśmie co do istoty okoliczności faktycznych i prawnych sporu, o ile posiada co do istoty okoliczności faktycznych i prawnych sporu, o ile posiada wiedzę w danej dziedzinie. wiedzę w danej dziedzinie.

ZADANIA I OBOWIĄZKI MEDIATORA W ZADANIA I OBOWIĄZKI MEDIATORA W MEDIACJACH MAŁŻEŃSKICH I RODZINNYCHMEDIACJACH MAŁŻEŃSKICH I RODZINNYCH

ułatwianie komunikacji, ułatwianie komunikacji, pomoc w uświadamianiu praw każdej ze stron pomoc w uświadamianiu praw każdej ze stron

konfliktu, konfliktu, dostarczanie technik pomocnych podczas dostarczanie technik pomocnych podczas

rozwiązywania sporu, rozwiązywania sporu, formalne przewodniczenie sesjom,formalne przewodniczenie sesjom, edukacja, edukacja, eksploracja problemu, eksploracja problemu, sprawdzanie realności propozycji, sprawdzanie realności propozycji, poszerzanie źródeł informacji poprzez kontakt z poszerzanie źródeł informacji poprzez kontakt z

ekspertami, ekspertami, inicjowanie i kierowanie negocjacjami inicjowanie i kierowanie negocjacjami

SPECYFIKA MEDIACJI SPECYFIKA MEDIACJI MAŁŻEŃSKICH I RODZINNYCHMAŁŻEŃSKICH I RODZINNYCH

Jest to konflikt między osobami związanymi silną, często Jest to konflikt między osobami związanymi silną, często długotrwałą relacją emocjonalną, w którym mogą uczestniczyć inni długotrwałą relacją emocjonalną, w którym mogą uczestniczyć inni członkowie rodziny, najczęściej wspólne dzieci. członkowie rodziny, najczęściej wspólne dzieci.

Kryzys w małżeństwie, związany z rozstaniem w istotny sposób Kryzys w małżeństwie, związany z rozstaniem w istotny sposób wpływa na poczucie własnej wartości i kompetencji stron, wiąże wpływa na poczucie własnej wartości i kompetencji stron, wiąże się z poczuciem porażki jednej lub obydwu ze stron, zmianami w się z poczuciem porażki jednej lub obydwu ze stron, zmianami w zakresie opieki nad dziećmi, a także często z bardzo dużymi zakresie opieki nad dziećmi, a także często z bardzo dużymi zmianami materialnymi.zmianami materialnymi.

W konflikt włączone są z reguły inne osoby bliskie, których reakcje W konflikt włączone są z reguły inne osoby bliskie, których reakcje na sytuację w rodzinie mogą powodować eskalację napięcia, na sytuację w rodzinie mogą powodować eskalację napięcia, nasilenie negatywnych emocji małżonków wobec siebie.nasilenie negatywnych emocji małżonków wobec siebie.

Jedną z ważniejszych kwestii do rozważenia w trakcie mediacji w Jedną z ważniejszych kwestii do rozważenia w trakcie mediacji w sprawach związanych z kryzysem małżeńskim jest sytuacja sprawach związanych z kryzysem małżeńskim jest sytuacja dziecka w rodzinie. Mediacja pomaga stronom odróżnić role dziecka w rodzinie. Mediacja pomaga stronom odróżnić role małżeńskie od ról rodzicielskich i wypracować ustalenia, małżeńskie od ról rodzicielskich i wypracować ustalenia, gwarantujące dziecku poczucie bezpieczeństwa i przynależności gwarantujące dziecku poczucie bezpieczeństwa i przynależności do obojga rodziców. do obojga rodziców.

MEDIACJOM MAŁŻEŃSKIM I RODZINNYM PODLEGAJĄ MEDIACJOM MAŁŻEŃSKIM I RODZINNYM PODLEGAJĄ

NASTĘPUJĄCE RODZAJE SPRAW:NASTĘPUJĄCE RODZAJE SPRAW: kontrakty przedślubne; kontrakty przedślubne;

sprawy rozwodowe (w tym: opieki nad dzieckiem i regulacji sprawy rozwodowe (w tym: opieki nad dzieckiem i regulacji kontaktów z nim, alimentacji, sprawy finansowo-własnościowe, kontaktów z nim, alimentacji, sprawy finansowo-własnościowe, inne); inne);

sprawy opieki nad dzieckiem i regulacji kontaktów z rodzicami sprawy opieki nad dzieckiem i regulacji kontaktów z rodzicami wynikające z innych niż ww. uwarunkowań; wynikające z innych niż ww. uwarunkowań;

problemy rodzinne charakterystyczne dla powtórnych związków problemy rodzinne charakterystyczne dla powtórnych związków małżeńskich, rodzin zrekonstruowanych; małżeńskich, rodzin zrekonstruowanych;

problemy rodzinne wynikające z posiadania rodziców w wieku problemy rodzinne wynikające z posiadania rodziców w wieku starszym; starszym;

adopcje; adopcje;

przemoc domowa przemoc domowa

MEDIACJOM MAŁŻEŃSKIM I RODZINNYM PODLEGAJĄ MEDIACJOM MAŁŻEŃSKIM I RODZINNYM PODLEGAJĄ NASTĘPUJĄCE RODZAJE SPRAW (C.D.)NASTĘPUJĄCE RODZAJE SPRAW (C.D.)

relacje rodzic – dzieckorelacje rodzic – dziecko

uzgodnienie zasad podziału obowiązków uzgodnienie zasad podziału obowiązków domowychdomowych

ustalenie sposobów oszczędzania lub wydawania ustalenie sposobów oszczędzania lub wydawania pieniędzypieniędzy

ustalenie zasad wychowywania dzieci (zakres ustalenie zasad wychowywania dzieci (zakres swobód i obowiązków dzieci)swobód i obowiązków dzieci)

ustalenie zasad spędzania wolnego czasu ustalenie zasad spędzania wolnego czasu (dorosłych i dzieci). (dorosłych i dzieci).

SKUTECZNOŚĆ MEDIACJISKUTECZNOŚĆ MEDIACJIProgram pilotażowych badań prowadzony przez Hannę Przybyłę-Program pilotażowych badań prowadzony przez Hannę Przybyłę-BasistaBasista i i Departamentem Spraw Rodzinnych i Nieletnich Departamentem Spraw Rodzinnych i Nieletnich

Ministerstwa Sprawiedliwości Ministerstwa Sprawiedliwości

w programie wzięło udział ogółem 332 osoby, czyli 166 par w programie wzięło udział ogółem 332 osoby, czyli 166 par małżeńskich, spośród których 86 par zdecydowało się na udział małżeńskich, spośród których 86 par zdecydowało się na udział w mediacjach a 80 nie wyraziło takiej zgody. w mediacjach a 80 nie wyraziło takiej zgody.

Wskaźnik skuteczności przeprowadzonych mediacji wydaje się Wskaźnik skuteczności przeprowadzonych mediacji wydaje się wysoki, gdyż 71,6% mediacji zakończyło się zawarciem wysoki, gdyż 71,6% mediacji zakończyło się zawarciem porozumienia. porozumienia.

Wynik ten jest porównywalny z rezultatami badań nad Wynik ten jest porównywalny z rezultatami badań nad efektywnością mediacji małżeńskich na świecie, bowiem efektywnością mediacji małżeńskich na świecie, bowiem wskaźnik zgody uzyskanej w mediacjach rodzinnych waha się wskaźnik zgody uzyskanej w mediacjach rodzinnych waha się pomiędzy 50-80%, przy czym całkowitą zgodę (tj. we pomiędzy 50-80%, przy czym całkowitą zgodę (tj. we wszystkich zgłoszonych sprawach) osiągało 40-60% par wszystkich zgłoszonych sprawach) osiągało 40-60% par małżeńskich przystępujących do mediacji, a zgodę częściową - małżeńskich przystępujących do mediacji, a zgodę częściową - 10-20% 10-20%

WNIOSKIWNIOSKI

Mediacja w rezultacie dąży i Mediacja w rezultacie dąży i „przymusza” małżonków do podjęcia „przymusza” małżonków do podjęcia

DIALOGU w sytuacji wzmożonego DIALOGU w sytuacji wzmożonego konfliktu, co w rezultacie prowadzi do konfliktu, co w rezultacie prowadzi do

wygenerowania dla obu stron wygenerowania dla obu stron (konfliktu) zadawalającego (konfliktu) zadawalającego

rozwiązania.rozwiązania.

DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘDZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ