Diagnoza potrzeb kulturalnych mieszkańców Rembertowa

Raport został przygotowany przez Fundację Pole Dialogu

dla Domu Kultury „Rembertów” w ramach programu Narodowego Centrum

Kultury „Dom Kultury+ Inicjatywy lokalne 2014”

Autorzy: Jakub Rozenbaum, Zofia Włodarczyk

Dofinansowano ze środków Narodowego Centrum Kultury w ramach programu Dom Kultury+ Inicjatywy lokalne 2014

2

Zbieranie materiału badawczego

• Informacje o diagnozie

• Oferta kulturalna w dzielnicy Rembertów

• Czas wolny i zainteresowania

– licealiści

– seniorki

• Pomysły na działania DK „Rembertów”

• Podsumowanie diagnozy

Spis treści

3

s. 4

s. 7

s. 12

s. 14

s. 18

s. 23

s. 35

• Diagnoza została przeprowadzona w okresie maj-czerwiec 2014 w ramach projektu „Rembertowska Inicjatywa Kulturalna 2014”.

• Celem diagnozy było odkrycie potencjału kulturowego wybranych grup mieszkańców Rembertowa i zasobów, którymi dysponują oraz ocena możliwości nawiązania współpracy z Domem Kultury „Rembertów”, a także wypracowanie rekomendacji końcowych dotyczących pomysłów na działania, które będą mogły zostać wykorzystane w ramach programu Dom Kultury+ Inicjatywy Lokalne".

• Diagnoza była realizowana we współpracy z Domem Kultury „Rembertów” oraz „lotnym punktem informacyjnym”.

• Ze względu na aktualne dane zastane na temat usług kulturalnych w dzielnicy Rembertów, podczas diagnozy zrezygnowano z tradycyjnej metody ankietowej i zaproponowano inne, w naszym odczuciu bardziej pogłębione, metody badawcze.

Informacje o diagnozie

4

• W ramach diagnozy: – dokonaliśmy analizy materiałów zastanych (raporty Wydziału Badań i

Analiz Centrum Komunikacji Społecznej: „Usługi kulturalne w dzielnicy Rembertów”, „Analiza danych zastanych dotycząca wybranych usług publicznych w dzielnicy Rembertów”, „Ocena wybranych usług publicznych w dzielnicy Rembertów”;

– przeprowadziliśmy spotkania warsztatowe z dwiema grupami mieszkańców Rembertowa (uczniowie LO im. Kościuszki oraz grupa malarska Rembertowskiej Akademii Seniora);

– zebraliśmy opinie odwiedzających Dom Kultury „Rembertów” za pomocą animacyjnej metody „pytanie na sznurku”;

– lotny punkt informacyjny przeprowadził serię spotkań na terenie Rembertowa (m.in. spotkania w Młodzieżowym Ośrodku Wychowawczym Nr 2 przy ul. Strażackiej, spotkania informacyjne z matkami)

5

Informacje o diagnozie cd.

• Łącznie w diagnozie wzięło udział ponad 80 osób.

• W raporcie przedstawiamy: – krótki opis oferty kulturalnej w Rembertowie

– opis sposobów spędzania czasu wolnego oraz zainteresowań grup, z którymi przeprowadziliśmy warsztaty: uczniów LI Liceum Ogólnokształcącego im. T. Kościuszki oraz seniorek z grupy malarskiej Rembertowskiej Akademii Seniora (RAS);

– zestawienie pomysłów na działania DK „Rembertów”, które zgłaszali mieszkańcy w trakcie warsztatów oraz za pomocą „pytania na sznurku”.

• Pojawiające się w raporcie cytaty pochodzą z przeprowadzonych warsztatów bądź odpowiedzi z „pytania na sznurku”.

Informacje o diagnozie cd.

6

Oferta kulturalna w dzielnicy Rembertów

7

• W dzielnicy znajdują się 2 domy kultury: DK „Wygoda” w części Kawęczyn-Wygoda oraz DK „Rembertów” na Nowym Rembertowie.

• Wydarzenia kulturalne organizuje również Biblioteka Publiczna im. Jana Pawła II, mieszcząca się na Starym Rembertowie. Odbywają się tam m.in. wystawy obrazów, zajęcia dla dzieci, pokazy filmowe.

• Na terenie dzielnicy działa Rembertowska Akademia Seniora, posiadająca ofertę kulturalną dla rembertowskich seniorów.

Oferta kulturalna w Rembertowie

8

• 27% mieszkańców Rembertowa uczestniczy w wydarzeniach kulturalnych odbywających się w dzielnicy – najpopularniejsze z nich to imprezy plenerowe i koncerty muzyki rozrywkowej.

• Oferta wydarzeń kulturalnych w dzielnicy jest oceniana przez mieszkańców lepiej niż 2 lata temu (3,63 pkt. na 5-punktowej skali w stosunku do 3,37 pkt. w 2011 r.)

• W zajęciach Domu Kultury wzięło udział w 2013 r. 9% mieszkańców Rembertowa.

• Oferta Domu Kultury jest oceniana przez mieszkańców lepiej niż 2 lata temu (3,60 pkt. na 5-punktowej skali w stosunku do 3,39 pkt. w 2011 r.)

Źródło: badania Centrum Komunikacji Społecznej Urzędu m.st. Warszawy

Oferta kulturalna w Rembertowie cd.

9

• Licealiści obecni podczas warsztatów znali DK „Rembertów” dość dobrze, mieli dużo doświadczeń pobytu tam i były one w większości pozytywne. Najczęściej znali DK poprzez: – projekcje filmów

– udział w warsztatach, zajęciach

– wolontariat Towarzystwa Przyjaciół Dzieci odbywający się w Domu Kultury

• Dom Kultury nie kojarzył im się z miejscem przyjemnym do wspólnego spędzania czasu, lecz raczej z „drętwą atmosferą” – miejscem, gdzie przychodzi się na zajęcia, a po nich się wychodzi. Z drugiej strony, jeden z uczestników zauważył, że same zajęcia mogą być okazją do integracji.

Oferta DK „Rembertów”

10

• Na podstawie warsztatu z seniorkami można stwierdzić, że Akademia oferuje swoim uczestnikom niemalże nadmiar aktywności. Nie poszukują oni dodatkowych zajęć poza Akademią – zajęcia oraz wydarzenia organizowane przez Dom Kultury mogą nie być dla nich w związku z tym atrakcyjne:

My praktycznie osiągamy to [tj. realizację swoich zainteresowań], wpisując

deklarację tych naszych spotkań cotygodniowych w RAS-ie, gdzie też mamy propozycję tego, jakie wykłady i zajęcia chcielibyśmy mieć.

Rembertowska Akademia Seniora

11

Czas wolny i zainteresowania

12

• uczniowie z LI Liceum Ogólnokształcącego im. T. Kościuszki • grupa malarska Rembertowskiej Akademii Seniora (RAS)

13

Warsztaty z licealistami

Spotkania ze znajomymi: Ważne jest nie tylko to, co się robi w wolnym czasie, ale przede wszystkim

to, że spędza się go wspólnie ze znajomymi!

Dla mnie wyjątkowe są zwykłe spotkania, czy rowerek ze znajomymi. Uważam, że

wspólnie najfajniejsze rzeczy można robić.

„Najfajniejsze rzeczy”, czyli:

• Spacery

• Wycieczki rowerowe: Samemu za bardzo nie lubię, bo to jest trochę nudne. Jeżdżę po Sulejówku, a ze mną tak 3-4 osoby.

• Gry RPG: To uważam za bardzo rozwijające i ambitne. Bardzo to lubię. Zawsze mamy stały skład. Siadamy sobie razem w niedzielę i sobie gramy.

• Spotkania w centrach handlowych: W ramach alternatywy można sobie posiedzieć na kanapach przy kinie w Złotych Tarasach. Żeby wesoło spędzić czas.

• Gry internetowe: Najbardziej lubię grać zorganizowaną grupą, bo z obcymi graczami to jest

nuda trochę.

Zainteresowania licealistów

14

Zainteresowania licealistów cd.

• Sport (bieganie, siłowania, piłka nożna, kosz, siatkówka, rolki, fitness, pole

dance)

• Muzyka (słuchanie i tworzenie)

– Śpiewanie: Jest taka strona karaoke party i nagrywam na kamerkę internetową jak śpiewam i tam wrzucam.

– Gra na gitarze: Jestem samoukiem i gra na gitarze to jest moja pasją, spełniam się w tym.

• Rysowanie/malowanie

• Czytanie (zarówno materiałów internetowych, jak i książek): Najbardziej lubię

fantasy i science-fiction.

15

• Gotowanie i pieczenie: Gotuję, bo lubię. Przede wszystkim lubię piec

ciasta.

• Tworzenie grafiki: Tworzę grafikę komputerowo. Trochę dla zabawy,

trochę na zlecenia. Nauczyłem się sam, czytałem o tym dużo w Internecie.

• Lotnictwo: Spaceruję dookoła lotniska, bo się tym bardzo pasjonuje.

Pasjonuję się lotnictwem, chcę iść w tym kierunku i zostać pilotem.

• Telewizja/film (oglądanie i tworzenie): Chodzę na zajęcia w Domu

Kultury. To są różne filmy, tam jest raczej jakaś fabuła. Sama nakręcam, montuję i w ogóle.

• Komputer: Wszystko. I granie, i informacja, i kontakt ze znajomymi.

Zainteresowania licealistów cd.

16

• Dla licealistów bardzo ważne jest spędzanie czasu i realizacja swoich zainteresowań w gronie przyjaciół.

• Dominującą rolę w czasie wolnym licealistów odgrywa aktywność fizyczna oraz muzyka.

• Licealiści mają łatwy dostęp do nowych technologii, które nie tylko umożliwiają stały kontakt ze znajomymi, ale są także źródłem informacji czy narzędziem do rozwijania pasji (np. tworzenie grafiki).

• Licealiści nastawieni są zarówno na odbiór szeroko pojętej sztuki, jak i na jej tworzenie (np. oglądanie i tworzenie filmów, udział w koncertach w charakterze słuchacza jak i występującego).

17

Zainteresowania licealistów - podsumowanie

• Kultura „wysoka”: teatr, wystawy malarskie, muzyka Biegam w lecie na koncerty do Ogrodów Frascati.

• Aktywności domowe: pielęgnacja ogrodu, robienie na drutach, robienie przetworów, gotowanie Przy uprawianiu kwiatów to jest sporo czasu do spędzenia, ale jest to

dla mnie wielka przyjemność. No i wtedy radyjko mam też i muzykę.

W okresie takim już chłodniejszym bardzo lubię robić na drutach. Dla przyjemności, to odpręża bardzo.

• Podróże Wyjazdy sobotnio-niedzielne poza Warszawę, typu Sopot i nie tylko.

Oczywiście kocham podróże, bo całe życie pracowałam w turystyce.

Zainteresowania seniorek

18

• Malarstwo praktykowane dzięki Rembertowskiej Akademii Seniora jest pasją w dużej mierze organizującą życie: Mimo że mamy zajęcia te obowiązkowe z instruktorem raz w tygodniu, to

drugi raz spotykamy się same.

Jest to moja w tej chwili pasja, co prawda siedzieć też nie mogę za dużo ze względu na kręgosłup, ale poświęcam wiele godzin na malowanie.

Wystarczy spojrzeć na nasze obrazy, w jaki sposób wyżywamy się.

Dużo poświęcamy czasu, bo wystawy mamy, więc tych obrazów trzeba trochę namalować.

• Uczestniczki warsztatu swobodnie korzystają z nowych technologii: Mailujemy, przelewy robimy przez komputery!

Na komputerze podglądamy na przykład, jak maluje nasz ulubiony malarz.

Zainteresowania seniorek cd.

19

• Uwarunkowania wpływające na sposoby spędzania czasu wolnego:

– samotność Chyba najwięcej słucham muzyki, ponieważ jestem osobą samotną.

– problemy ze zdrowiem swoim lub innych Ze względu na stan zdrowia często chodzę do lekarzy, nie lubię tego.

Chodzę na spacery z moim mężem, bo on musi spacerować.

– problemy ze wzrokiem Książek mniej się czyta bo już oczy nie te.

Zainteresowania seniorek cd.

20

• Uwarunkowania wpływające na sposoby spędzania czasu wolnego:

– poświęcanie czasu dla rodziny (zwłaszcza dla wnuków) Lubię przebywać z wnukami, mam 7 wnuków, są w różnym wieku, z

nimi do tej pory mogę się bawić, rozmawiać o różnych rzeczach.

I co najważniejsze w moim życiu: spędzanie czasu z dorosłymi, studiującym wnukami.

– poczucie braku czasu mimo emerytury W ogóle nie mamy czasu generalnie. Ja nie mam wnuków, a też nie

mam czasu. Chodzę spać koło pierwszej, wstaję gdzieś koło ósmej i po prostu nie ma czasu no!

Zainteresowania seniorek cd.

21

• Seniorki nastawione są na odbiór kultury, zwłaszcza rozumianej tradycyjnie (kultura „wysoka”).

• Nie postrzegają swoich umiejętności (malarstwo, ale też np. pielęgnacja ogrodu czy robienie na drutach) jako czegoś, czym mogłyby się podzielić z innymi, ponieważ nie uważają się za specjalistki. Raczej wciąż chciałyby same poznawać nowe umiejętności, wiedzę.

• Seniorki łączą uczestnictwo w kulturze ze wspólnym spędzaniem czasu – malowanie, ale też np. wychodzenie na wystawy jest również okazją, żeby spotkać bliskie osoby.

Zainteresowania seniorek – podsumowanie

22

Pomysły na działania Domu Kultury

23

Poniżej prezentujemy szereg pomysłów na działania, które zebraliśmy podczas warsztatów oraz rożnego rodzaju wydarzeń kulturalnych organizowanych przez Dom Kultury „Rembertów”. Nie są to rozbudowane koncepcje, ale luźne pomysły, które mogą stać się inspiracją do wyznaczenia dalszego kierunku rozwoju DK „Rembertów”. Pogrupowaliśmy je tematycznie, by wyraźniej było widać pojawiające się potrzeby. Pomysły zostały zebrane podczas: - warsztatów z młodzieżą licealną i seniorkami z Akademii Seniora, - akcji animacyjnej „pytanie na sznurku” przeprowadzonej między innymi w czasie: imprezy tanecznej w Domu Kultury; 100. rocznicy urodzin Tove Jansson; koncertu dzieci uczestniczących w zajęciach muzycznych Domu Kultury. 24

Pomysły na działania

25

Zbieranie pomysłów na działania przez Lotny Punkt Informacyjny

Pomysły na działania

TANIEC

Zajęcia taneczne dla

przedszkolaków

Zajęcia taneczne dla

dorosłych Balet

MUZYKA

Śpiew operowy

Koncert Leszka

Możdżera

Karaoke dla dzieci i

dorosłych

Kurs gry na gitarze i ukulele

Chór

Warsztaty o muzyce

świata dla dorosłych

26

Pomysły na działania 2

SPORT

Fitness

Zumba

Pilates

Zajęcia sportowe dla

dzieci

Ćwiczenia wzmacniające

kręgosłup

Rajdy na poligonie

Co robić latem, gdy nie ma wody? Jestem bardzo zbulwersowana tym, że usunęli basem odkryty z Rembertowa. Tam co tydzień chodziły rodziny z dziećmi. Teraz nie ma miejsca gdzie można by pójść popływać czy się poopalać. Można by to miejsce jakoś wykorzystać, niekoniecznie do pływania!

27

Pomysły na działania 3

KULINARIA

Warsztaty o zdrowym żywieniu

Kółko kulinarne (wymiana

doświadczeń)

Warsztaty kulinarne dla dorosłych i dorosłych z

dziećmi

Degustacja wina i piwa

Zajęcia kulinarno-

ekologiczne dla dorosłych

Fitness wraz ze zdrowym odżywianiem: Żeby był fitness pod chmurką, żeby rozpowszechnić to zdrowy tryb życia, a jednocześnie żeby mówić o zdrowym odżywianiu, bo nie każdy wie co jest zdrowe.

28

Pomysły na działania 4

TWÓRCZOŚĆ PLASTYCZNA

Warsztaty szycia i

projektowania

Rękodzieło artystyczne

dla dorosłych

Zajęcia malarskie dla

dorosłych

Zajęcia z découpage

Plener malarski

Robienie okazjonalnych

ozdób

Międzypokoleniowy mural: - Kto? – młodzież i seniorzy. - Gdzie? - mur na ul. Republikańskiej, który odgradza osiedle wojskowe. - Jak? 1. warsztaty na temat techniki

malowania murali, 2. wspólny projekt, 3. wspólne wykonanie.

29

Pomysły na działania 5

WYPOSAŻENIE DOMU

KULTURY

Stoły, przy których można usiąść podczas

imprez

Nowe zasłony w oknach i na

scenie

Klimatyzacja

Kolorowe światła na imprezy

WSPÓLNE DZIAŁANIA

Organizacja dożynek

Wspólne sadzenie drzew

i krzewów

Kino letnie lub samochodowe

30

Pomysły na działania 6

NA SCENIE

Warsztaty teatralne

Warsztaty kabaretowe

Mnie się zawsze marzyły zajęcia z improwizacji kabaretowej. To by było bardzo fajne. Ja bym chciał wziąć w czymś takim udział. Żeby nauczyć młodych rozwijania wyobraźni.

31

Pomysły na działania 7

PRZEKAZYWANIE WIEDZY

Warsztaty historyczne

Kurs pisarski

Kursy językowe

Korepetycje

Ludzie, którzy studiują dawaliby korki młodym. Tylko żeby to nie było drogie. Chodzi o taką wymianę dwustronną.

Te, które są teraz pisane są trochę nudne (…) Chodzi o to, ze jest mało fajnych książek, więc można by zorganizować kurs pisania książek.

32

Pomysły na działania 8

INNE

Koło szachistów

Harcówka (przestrzeń

dla harcerzy)

Warsztaty Montessori dla

dzieci

Klub miłośników

kotów

Kluby dyskusyjne

Zajęcia z wykorzystaniem

klocków lego

Spotkania z podróżnikami

33

• Wachlarz pomysłów na działania jest bardzo szeroki. Obejmuje propozycje na regularne kursy, jednorazowe wydarzenia, jak i zakup nowego wyposażenia do Domu Kultury.

• W pomysłach tych przeważa nacisk na działania grupowe (jak np. wspólne sadzenie drzew) aniżeli na aktywności indywidualne.

• Pomysły na działania obejmują właściwie wszystkie grupy wiekowe – od przedszkolaków do seniorów. Niektóre wręcz nastawione są na integrację międzypokoleniową (jak np. tworzenie muralu przez młodzież i seniorki).

• Część pomysłów związana było z wychodzeniem poza budynek Domu Kultury i wykorzystaniem innych przestrzeni, np. poligonu, nieczynnego basenu, murów w dzielnicy.

34

Pomysły na działania – podsumowanie

• DK „Rembertów” jest dobrze rozpoznawany przez licealistów oraz seniorki. Licealiści nie traktują go jednak jako przyjaznego miejsca do spędzania czasu. Z kolei oferta Rembertowskiej Akademii Seniora jest na tyle bogata, że jej niektórzy uczestnicy nie mają czasu i potrzeby, by chodzić do Domu Kultury.

• Dla obu badanych grup ważne jest łączenie realizacji zainteresowań ze spędzaniem czasu w gronie przyjaciół.

• Wśród pomysłów na działania DK „Rembertów” najwięcej jest różnego rodzaju zajęć. Dużo propozycji nastawionych jest na integrację mieszkańców. Pojawiają się także pomysły wyjścia z działaniami poza budynek Domu Kultury.

35

Podsumowanie diagnozy