Dawkowanie leków, Dawkowanie leków, rozpuszczanie leków, rozpuszczanie leków, przeliczanie dawek.przeliczanie dawek.

Jednostki – gazy

• Przepływy gazów mierzymy w litrach/min (np. tlen w przepływie 15l/min)

• Zapas gazu mierzymy w litrach• Pojemność wodną butli (objętość wody, którą

można wlać do butli po wykręceniu z niej zaworu) mierzymy w litrach

• Ciśnienie gazu w butli mierzymy w atmosferach, barach, megapaskalach

1 MPa = ~10 bar = ~10 at

Obrazowo…

• Podczas sprężania gazów każdy litr pojemności wodnej butli „magazynuje” kilka (kilkanaście, kilkadziesiąt) litrów gazu z uwagi na to, że gaz ten jest pod ciśnieniem (gaz jest ściśliwy – w miarę wzrostu ciśnienia zajmuje coraz mniejszą objętość – więc w każdym litrze pojemności wodnej „zmieści” się kilka litrów sprężonego gazu. Gaz jest „ciaśniej upchnięty”…

Zapas gazu w butli

[Zapas gazu w butli] = [pojemność wodna butli] x [ciśnienie]

np.Pojemność wodna butli 2,7 litraCiśnienie 150barZapas gazu ?????

Obliczanie

2,7 l [pojemność wodna butli] x 150 bar [ciśnienie gazu w butli]

= 405 l [zapas gazu]

Na ile minut wystarczy te 405 litrów???

Przepływ (zużycie minutowe)

• Oznacza ile litrów gazu zużywamy podczas każdej minuty

• Jest to wartość ustawiana przez ratownika (np. 6 l/min, 15 l/min itp.) w zależności od potrzeb pacjenta

Czas pracy• Jest to czas na jaki zapas gazu pozwoli nam

utrzymać podaż gazu przy założonym przepływie

• Jeśli ustawimy przepływ 5 l/min to 405 litrów gazu dostępnego w butli wystarczy nam na 81 minut pracy

• Jeśli ustawimy przepływ 15 l/min to 405 litrów wystarczy nam na 27 minut (bo trzykrotnie więcej zużywamy podczas każdej minuty [w porównaniu z 5 l/min] )

Wiązki butli (zestawy wielobutlowe)

• Pojemność wodną sumujemy (bo moglibyśmy zużywać butle po kolei)

• Ciśnienie w butli jest takie samo (bo gaz wyrówna ciśnienie jeśli połączymy 2 butle o różnych ciśnieniach)

Przykład

• Ilość butli 2szt.• Pojemność wodna 2,7 litra• Ciśnienie 150 bar• Przepływ 12 l/minObliczamy:• Zapas gazu ???• Czas pracy ???

Obliczenia

• Sumaryczna pojemność wodna 2 butli:2,7 litra x 2 szt. = 5,4 litra

• Zapas gazu w 2 butlach:5,4 litra x 150 bar = 810 litrów

• Czas pracy przy przepływie 12 l/min:810 litrów : 12 l/min = 67,5 min

Ile litrów pozostało?

• Butla 2,7 litra• Po poprzednim wyjeździe pozostało

ciśnienie 90 bar• Ile gazu pozostało w butli?• Na ile minut wystarczy przy przepływie

6l/min?

Obliczenia

• Zapas gazu:2,7 litra x 90 bar = 243 litry

• Czas pracy przy przepływie 6l/min:243 litry : 6 l/min = 40,5 min

Jednostki – leki • Dawki leków mogą być wyrażone w:

– Gramach [g] 1 g = 1000 mg = 1000000 μg– Miligramach [mg] 1 mg = 1000 μg = 0,001 g– Mikrogramach [mcg] lub [μg] 1 μg = 0,001 mg = 0,000001 g

• A także w:– Jednostkach międzynarodowych– Miliekwiwalentach– Molach – itp.

Przeliczanie

1 g = 1000 mg0,1 g = 100 mg0,01g = 10 mg0,001g = 1 mg

1 mg = 1000 μg0,1 mg = 100 μg0,01 mg = 10 μg0,001 mg = 1 μg

c.d.

1 g = 1000000 μg0,1 g = 100000 μg0,01 g = 10000 μg0,001 g = 1000 μg0,0001 g = 100 μg0,00001 g = 10 μg0,000001 g = 1 μg

Przelicz na:• 10 g = … mg = … μg• 42 g = … mg = … μg• 0,25 g = … mg = … μg• … g = 12 mg = … μg• … g = 1,35 mg = … μg• … g = 0,040 mg = … μg• … g = … mg = 123 μg• … g = … mg = 0,8 μg• … g = … mg = 75 μg

Ilość leku w ampułce

• Zawartość leku w ampułce może być różna w różnej objętości

• Pojemności ampułek mierzymy w ml• W 1 ml może być rozpuszczone 1 mg, 10

mg, 100 mg leku – będzie się różnił stężeniem np. MORFINA 1ml ampułka może zawierać 10 mg leku lub 20 mg leku

Stężenie procentowe

• liczba gramów w 100 g roztworu • Przyjmujemy, że 100 g roztworu to 100ml • Stężenie 1% oznacza, że w 100ml

roztworu znajduje się 1 g substancji

Opis ampułki

Np. CORDARONE, • Ampułka o pojemności 3ml zawiera

150 mg Amiodaronu• Może być opisana dwojako:

– 150mg/3ml, 1ml (całkowita dawka/całkowita objętość, ilość mililitrów)

– 50mg/ml, 3ml (dawka w mililitrze i ilość mililitrów)

Jaki to opis?

Opis procentowy – ułatwienie

% x obj. amp. x 10 = mg

np. Adrenalini 0,1%, 1ml0,1% x 1ml x 10 = 1mg

Dlaczego inne paski na szyjce?

Ile leku w jednej ampułce?

A co jeśli mamy podać mniej niż jedną ampułkę???

Amiodaron

• Dawka w pediatrii 5 mg/kg.m.c.• Dziecko 12kg• Ampułka 3ml• Opis amp. 50mg/ml• Do jakiej strzykawki nabrać?• Ile cm3 (ml) nabrać?1 cm3 = 1ml• Czym rozcieńczyć?• Do ilu cm3 rozcieńczyć?

Obliczanie

• Dawka dla „całego” dziecka5 mg/kg x 12 kg = 60 mg

• Ile ml wziąć z ampułki?2ml (bo 50mg/ml, więc w 2ml => 100mg)

• Do ilu rozcieńczyć?Do 10cm3, bo wtedy w 1cm3 => 10mg

• Ile z tego podać?Skoro 1cm3 => 10mg to 60mg jest w 6cm3

(4cm3 pozostaje w strzykawce)

Lub

• Wziąć z ampułki 3ml (150mg)• Rozcieńczyć do 15 cm3 (w 1cm3 => 10mg)• Podać 6cm3 (pozostaje w strzykawce

9cm3)Lub…• Wziąć 3ml (150mg)• Rozcieńczyć do 10cm3 (w 1cm3 => 15mg)• Podać 4cm3

Podaj 150 μg Adrenaliny dziecku w anafilaksji…

Obliczanie

• W jednej ampułce jest 1mg/1ml (bo 0,1%, 1ml)

• Nabieram 1ml• Rozcieńczam do 10cm3 (1cm3 => 0,1mg

=> 100 μg)• Podaję 1,5cm3 (0,15mg = 150 μg)

Podaj pacjentowi 7mg MF

Podaj pacjentowi 3mg MF

Podaj pacjentowi 0,05 mg

Strzykawka opisana „MF 10mg/20ml”. Podaj 6mg

Fiolka leku 750 mgPodaj dziecku 125 mg

Augmentin

• dziecko 20kg, • dawka 50mg/kg/dobę• lek podaje się w dwóch dawkach na dobę• Postać leku to syrop 457mg / 5ml

Zalecono podanie Betalocu dożylnie. Ampułki są 5ml, zawierają 0,001g/ml. Lek rozpuszczono do 20 w soli (0,9% NaCl). Lekarz zlecił podanie 4mg…

• Rozpuszczono 2 ampułki Clemastine (2mg/ 2ml ) do 20ml soli.

• Z tego podano pacjentowi 5ml• Ile mg leku otrzymał pacjent?

Podać 30mg furosemidu

Podaj 300mg Hydrokortyzonu

Podać pierwszą dawkę 30mg, powtórzyć 20mg

Antyarytmicznie 100mg i.v.