FoliaPhilosophica

26

NR 2640

FoliaPhilosophica

26

pod redakcjąPiotra Łaciaka

Wydawnictwo Uniwersytetu ŚląskiegoKatowice 2008

Redaktor serii: FilozofiaAndrzej Kiepas

RecenzenciWłodzimierz Tyburskiks. Kazimierz Wolsza

Rada ProgramowaBolesław Andrzejewski (Poznań), Heinrich Badura (Wiedeń), GerhardBanse (Cottbus), Józef Bańka (Katowice), Stanisław Borzym (Warsza-wa), Czesław Głombik (Katowice), Jan Hartman (Kraków), AdamJonkisz (Bielsko-Biała), Andrzej Kiepas (Katowice), Jerzy Kopania(Białystok), Vladimír Leško (Košice), Niconor Ursula Lezaun (San Se-bastian), Iwona Lorenc (Warszawa), František Mihina (Preszów),Leon Miodoński (Wrocław), Robert Piłat (Warszawa), Jacek Rąb (Gli-wice), Jan Štěpán (Ołomuniec), Stefan Symotiuk (Lublin), Włodzi-mierz Tyburski (Toruń), Jan Zouhar (Brno)

Rada RedakcyjnaPiotr Łaciak (przewodniczący), Dariusz Kubok, Andrzej J. Noras, Mi-rosław Piróg, Jacek Surzyn, Danuta Ślęczek-Czakon, AleksanderR. Bańka (sekretarz)

Publikacja jest dostępna także w wersji internetowej:

Central and Eastern European Online Librarywww.ceeol.com

Śląska Biblioteka Cyfrowawww.sbc.org.pl

Spis treści

Przekłady

Jan Duns Szkot: Ordinatio (Jacek Surzyn) . . . . . . . . . . . . 13Wilhelm Windelband: Wola prawdy (Tomasz Kubalica) . . . . . . . 45Joseph Maréchal: Dwie drogi krytyki (Aleksander R. Bańka) . . . . 59

Studia z historii filozofii

Rafał Katamay: Zrozumieć Platona . . . . . . . . . . . . . . . 83Jacek Surzyn: Zasada jednostkowienia. Analiza koncepcji Jana Dunsa

Szkota . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 105Anna Gierlińska: Proklos w duchu Georga W.F. Hegla . . . . . . . 135Tomasz Tadeusz Brzozowski: Fichteańska koncepcja jaźni transcen-

dentalnej i jej wpływ na Stanisława Brzozowskiego filozofię czynu 157Dorota Leszczyna: Koncepcja racjowitalizmu w ujęciu José Ortegi

y Gasseta. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 171Magdalena Wołek: Tragiczna świadomość czy odwieczny problem istnie-

nia? Krytyka Wolfganga Welscha ontologii „sztucznych rajów” . . 185

Ontologia i epistemologia

Józef Bańka: Sermonizm jako stanowisko recentywizmu w sporzeo powszechniki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 199

Radosław Kuliniak: Problem wyobraźni w filozofii Kanta i Hegla . . 221

Piotr Łaciak: Prawda jako idea regulatywna. Husserlowska fenomeno-logia wobec absolutyzmu i relatywizmu . . . . . . . . . . . . 237

Agnieszka Woszczyk: Problem prenoetycznego wymiaru bytu w Ennea-dach Plotyna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 257

Etyka, filozofia społeczna, filozofia religii

Hubert T. Mikołajczyk: Metafizyka zła Markiza de Sade’a, czyli o bez-znaczeniowości Innego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 269

Mikołaj Domaradzki: Aksjologiczne presupozycje marksizmu i psycho-analizy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 285

Paweł Nierodka: Etyka prostomyślności a eutyfronika . . . . . . . 303Monika Polaczek: Biesy oswojone Fiodora Dostojewskiego. Ekspery-

ment metafizyczny . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 323Halina Święczkowska: Leibnizjańska wizja oświeconej społeczności . . 349Radosław Małek: Nominalizm a główne tezy Księcia Niccola Machia-

vellego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 365Alfred Skorupka: Filozoficzne rozważania o jedności różnych religii . 375

Recenzje

Mirosław Piróg: Aktualność Jamesa . . . . . . . . . . . . . . . 391Marta Ples: Kant i horyzonty filozofii krytycznej . . . . . . . . . 399Piotr Machura: Etyka z wąskiej perspektywy . . . . . . . . . . . 403

Noty o Autorach . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 406

6 Spis treści

Table of contents

Translations

Jan Duns Szkot: Ordinatio (Jacek Surzyn) . . . . . . . . . . . . 13Wilhelm Windelband: The will of truth (Tomasz Kubalica) . . . . . 45Joseph Maréchal: Two ways of criticism (Aleksander R. Bańka) . . . 59

Studies in the history of philosophy

Rafał Katamay: To understand Plato . . . . . . . . . . . . . . 83Jacek Surzyn: The principle of individualizing. The analysis of the

conception by Jan Duns Szkot . . . . . . . . . . . . . . . . 105Anna Gierlińska: Proclos in the spirit of Georg W.F. Hegel . . . . . 135Tomasz Tadeusz Brzozowski: A Fichtean conception of transcendental

ego and its influence on the philosophy of action by StanisławBrzozowski . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 157

Dorota Leszczyna: The conception of ratiovitalism in the perspectiveof José Ortega y Gasset . . . . . . . . . . . . . . . . . . 171

Magdalena Wołek: A tragic awareness or an ever-lasting problem ofexistence? The critique of the ontology of “artificial paradises” byWolfgang Welsch . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 185

Ontology and epistemology

Józef Bańka: Sermonism as a standpoint of recentivism in a disputeon universals . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 199

Radosław Kuliniak: The issue of imagination in Kant’s and Hegel’sphilosophy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 221

Piotr Łaciak: Truth as a regulative idea. Husserl’s phenomenologytowards absolutism and relativism . . . . . . . . . . . . . . 237

Agnieszka Woszczyk: The problem of a prenoetic dimension of beingin The Enneads by Plotinus . . . . . . . . . . . . . . . . . 257

Ethics, social philosophy, philosophy of religion

Hubert T. Mikołajczyk: The metaphysics of evil of Markis de Sade,that is on the meaninglessness of Other . . . . . . . . . . . 269

Mikołaj Domaradzki: Axiological presuppositions of Marxism andpsychoanalysis . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 285

Paweł Nierodka: The ethics of straight-thinking and euthyphronics . 303Monika Polaczek: Timid fiends by Fyodor Dostoyevski. A metaphysical

experiment . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 323Halina Święczkowska: A Leibnizean vision of the enlightened society . 349Radosław Małek: Nominalism and the main theses of Prince by

Niccolò Machiavelli . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 365Alfred Skorupka: Philosophical considerations on the unity of various

religions . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 375

Reviews

Mirosław Piróg: The updateness of James . . . . . . . . . . . . 391Marta Ples: Kant and the horizons of the critical philosophy . . . . 399Piotr Machura: Ethics from the narrow perspective . . . . . . . . 403

Notes on Authors . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 406

8 Table of contents

Inhaltsverzeichnis

Übersetzungen

Jan Duns Szkot: Ordinatio (Jacek Surzyn) . . . . . . . . . . . . 13Wilhelm Windelband: Der Wille zur Wahrheit (Tomasz Kubalica) . . 45Joseph Maréchal: Zwei Kritikwege (Aleksander R. Bańka) . . . . . 59

Geschichtsphilosophische Studien

Rafał Katamay: Platon zu verstehen . . . . . . . . . . . . . . . 83Jacek Surzyn: Das Individuationsprinzip. Die Analyse der Konzeption

von Jan Duns Szkot . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 105Anna Gierlińska: Proklos nach Georg W.F. Hegel . . . . . . . . . 135Tomasz Tadeusz Brzozowski: Fichtes Konzeption des transzendenta-

len Ichs und deren Einfluss auf Stanisław Brzozowskis Tatphilo-sophie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 157

Dorota Leszczyna: Der Ratiovitalismus nach José Ortega y Gasset. . 171Magdalena Wołek: Tragisches Bewusstsein oder ewiges Daseinspro-

blem? Die Beurteilung der Ontologie von Wolfgang Welsches„künstlichen Paradiesen“ . . . . . . . . . . . . . . . . . . 185

Ontologie und Epistemologie

Józef Bańka: Der Sermonismus als die rezentivistische Stellung zumStreit um die Allgemeinbegriffe . . . . . . . . . . . . . . . 199

Radosław Kuliniak: Das Problem der Einbildungskraft in Kants undHegels Philosophie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 221

Piotr Łaciak: Die Wahrheit als eine regulative Idee. Husserls Phäno-menologie dem Absolutismus und Relativismus gegenüber . . . . 237

Agnieszka Woszczyk: Das pränoetische Ausmaß des Seins in PlotinsEnneaden. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 257

Ethik, Sozialphilosophie, Religionsphilosophie

Hubert T. Mikołajczyk: Die Metaphysik des Bösen von Marquise deSade, oder von der Bedeutungslosigkeit des Anderen . . . . . . 269

Mikołaj Domaradzki: Axiologische Präsuppositionen des Marxismusund der Psychoanalyse . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 285

Paweł Nierodka: Die Aufrichtigkeitsethik und die Eutyphronik . . . 303Monika Polaczek: Gezähmte Teufel von Fjodor Dostojewski. Ein meta-

physisches Experiment . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 323Halina Święczkowska: Leibnizes Vorstellung von einer aufgeklärten

Gemeinschaft . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 349Radosław Małek: Der Nominalismus und die Hauptthesen des Werkes

Der Prinz von Niccolò Machiavelli . . . . . . . . . . . . . . 365Alfred Skorupka: Philosophische Betrachtungen über die Einheit von

verschiedenen Religionen . . . . . . . . . . . . . . . . . . 375

Rezensionen

Mirosław Piróg: Bleibt James immer noch aktuell? . . . . . . . . 391Marta Ples: Kant und die Horizonte der kritischen Philosophie . . . 399Piotr Machura: Die eng betrachtete Ethik . . . . . . . . . . . . 403

Autorenverzeichnis . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 406

10 Inhaltsverzeichnis

Noty o Autorach

Tomasz Kubalica, dr, adiunkt w Zakładzie Historii FilozofiiNowożytnej i Współczesnej Instytutu Filozofii Uniwersytetu Ślą-skiego.

Aleksander R. Bańka, dr, adiunkt w Zakładzie Logiki i Metodolo-gii Instytutu Filozofii Uniwersytetu Śląskiego.

Rafał Katamay, dr, absolwent Instytutu Filozofii UniwersytetuŚląskiego.

Jacek Surzyn, dr, adiunkt w Zakładzie Historii Filozofii Starożyt-nej i Średniowiecznej Instytutu Filozofii Uniwersytetu Śląskiego.

Anna Gierlińska, mgr, doktorantka w Instytucie Filozofii Uniwer-sytetu Jagiellońskiego.

Tomasz Tadeusz Brzozowski, dr, adiunkt w Katedrze EkonomiiWyższej Szkoły Handlowej we Wrocławiu.

Dorota Leszczyna, mgr, doktorantka w Instytucie Filozofii Uni-wersytetu Wrocławskiego.

Magdalena Wołek, dr, adiunkt w Zakładzie Antropologii Filozo-ficznej i Filozofii Cywilizacji Instytutu Filozofii UniwersytetuŚląskiego.

Józef Bańka, prof. zw. dr hab., profesor w Zakładzie AntropologiiFilozoficznej i Filozofii Cywilizacji Instytutu Filozofii Uniwersyte-tu Śląskiego.

Radosław Kuliniak, dr hab. prof. UWr., kierownik Zakładu Filozo-fii Nowożytnej Instytutu Filozofii Uniwersytetu Wrocławskiego.

Piotr Łaciak, dr hab., adiunkt w Zakładzie Historii Filozofii No-wożytnej i Współczesnej Instytutu Filozofii Uniwersytetu Śląskiego.

Agnieszka Woszczyk, dr, adiunkt w Zakładzie Historii FilozofiiStarożytnej i Średniowiecznej Instytutu Filozofii UniwersytetuŚląskiego.

Hubert T. Mikołajczyk, dr hab. prof. Akademii Pomorskiejw Słupsku, kierownik Katedry Filozofii.

Mikołaj Domaradzki, dr, adiunkt w Zakładzie Teorii i FilozofiiKomunikacji Instytutu Filozofii Uniwersytetu im. Adama Mickie-wicza.

Paweł Nierodka, dr, asystent w Zakładzie Ochrony Dóbr KulturyŚląskiej Wyższej Szkoły Zarządzania im. gen. Jerzego Ziętkaw Katowicach.

Monika Polaczek, dr, absolwentka Instytutu Filozofii Uniwersyte-tu Śląskiego.

Halina Święczkowska, dr hab. prof. UwB, kierownik Zakładu Se-miotyki Logicznej Wydziału Prawa Uniwersytetu w Białymstoku.

Radosław Małek, mgr, asystent w Zakładzie Filozofii SpołecznejInstytutu Filozofii Uniwersytetu Śląskiego.

Alfred Skorupka, dr, adiunkt w Katedrze Zarządzania ProcesamiTechnologicznymi Politechniki Śląskiej.

Mirosław Piróg, dr, adiunkt w Zakładzie Historii Filozofii No-wożytnej i Współczesnej Instytutu Filozofii Uniwersytetu Śląskie-go.

Marta Ples, mgr, doktorantka w Instytucie Filozofii UniwersytetuŚląskiego.

Piotr Machura, dr, adiunkt w Zakładzie Etyki Instytutu FilozofiiUniwersytetu Śląskiego.

Noty o Autorach 407

RedaktorMałgorzata Pogłódek

Projektant okładkiGrzegorz Nowak

Redaktor technicznyBarbara Arenhövel

KorektorAgnieszka Plutecka

Copyright © 2008by Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego

Wszelkie prawa zastrzeżone

ISSN 0208-6336ISSN 1231-0913

WydawcaWydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego

ul. Bankowa 12B, 40-007 Katowicewww.wydawnictwo.us.edu.ple-mail: wydawus@us.edu.pl

Wydanie I. Ark. druk. 25,5. Ark. wyd. 28,5. Przekaza-no do łamania w sierpniu 2008 r. Podpisano do drukuw październiku 2008 r. Papier offset. kl. III, 90 g

Cena 43 złŁamanie: Pracownia Składu Komputerowego

Wydawnictwa Uniwersytetu ŚląskiegoDruk i oprawa: EXPOL, P. Rybiński, J. Dąbek,

Spółka Jawnaul. Brzeska 4, 87-800 Włocławek