Cykl życia łożyska w procesie utrzymania ruchu · PawełPolubiec, slajd1 Cykl życia łożyska...

42
Cykl życia łożyska w procesie utrzymania ruchu Seminarium MAINTECH’09, Wrocł aw Paweł Polubiec 2009-11-19

Transcript of Cykl życia łożyska w procesie utrzymania ruchu · PawełPolubiec, slajd1 Cykl życia łożyska...

Page 1: Cykl życia łożyska w procesie utrzymania ruchu · PawełPolubiec, slajd1 Cykl życia łożyska Zakup łożyska Montaż i smarowanie Osiowanie Dosmarowywanie Podstawowa diagnostyka

Cykl życia łożyska w procesie utrzymania ruchu

Seminarium MAINTECH’09, Wrocław

Paweł Polubiec

2009-11-19

Page 2: Cykl życia łożyska w procesie utrzymania ruchu · PawełPolubiec, slajd1 Cykl życia łożyska Zakup łożyska Montaż i smarowanie Osiowanie Dosmarowywanie Podstawowa diagnostyka

Paweł Polubiec, slajd 1

Cykl życia łożyska

Zakup łożyska

Montażi smarowanie

Osiowanie

Dosmarowywanie

Podstawowadiagnostyka

Demontaż

Page 3: Cykl życia łożyska w procesie utrzymania ruchu · PawełPolubiec, slajd1 Cykl życia łożyska Zakup łożyska Montaż i smarowanie Osiowanie Dosmarowywanie Podstawowa diagnostyka

Paweł Polubiec, slajd 2

Zakup i przechowywanie łożysk

Page 4: Cykl życia łożyska w procesie utrzymania ruchu · PawełPolubiec, slajd1 Cykl życia łożyska Zakup łożyska Montaż i smarowanie Osiowanie Dosmarowywanie Podstawowa diagnostyka

Paweł Polubiec, slajd 3

Zakup łożyska

• Kupować u autoryzowanych dystrybutorów

• Zachować szczególną ostrożność w przypadku różnych „okazji”

• Uważać na stare łożyska

• Uważać na łożyska podrabiane• Sprawdzać wyrywkowo towar w

momencie dostawy

• Utylizować opakowania po zamontowaniu łożyska

• Zapas kluczowych łożysk z punktu widzenia utrzymania ruchu

Page 5: Cykl życia łożyska w procesie utrzymania ruchu · PawełPolubiec, slajd1 Cykl życia łożyska Zakup łożyska Montaż i smarowanie Osiowanie Dosmarowywanie Podstawowa diagnostyka

Paweł Polubiec, slajd 4

Składowanie łożysk tocznych

Warunki składowania• Suche pomieszczenie –> wilgotność względna < 65% (maks. 70%)

• Temperatura składowania – powyżej 5 °C (2 °C to absolutne minimum)

• Maksymalna temperatura – 40 °C (degradacja środka konserwującego)

• Możliwie małe wahania temperatury, pomieszczenie zamknięte

Czas składowania• Łożyska otwarte bez smaru – 5 lat

• Łożyska fabrycznie wypełnione smarem – 3 lata

• Starsze łożyska poddawać inspekcji i ponownie zakonserwować

• Uwaga na łożyska dostarczane w ilościach hurtowych do OEM

Inne zalecenia• Układać łożyska w położeniu poziomym

• Przechowywać w oryginalnym opakowaniu

Page 6: Cykl życia łożyska w procesie utrzymania ruchu · PawełPolubiec, slajd1 Cykl życia łożyska Zakup łożyska Montaż i smarowanie Osiowanie Dosmarowywanie Podstawowa diagnostyka

Paweł Polubiec, slajd 5

Montaż i smarowanie przed rozpoczęciem pracy

Page 7: Cykl życia łożyska w procesie utrzymania ruchu · PawełPolubiec, slajd1 Cykl życia łożyska Zakup łożyska Montaż i smarowanie Osiowanie Dosmarowywanie Podstawowa diagnostyka

Paweł Polubiec, slajd 6

Nieprawidłowy montaż

jest przyczyną

przedwczesnychuszkodzeń łożysk

16%

Page 8: Cykl życia łożyska w procesie utrzymania ruchu · PawełPolubiec, slajd1 Cykl życia łożyska Zakup łożyska Montaż i smarowanie Osiowanie Dosmarowywanie Podstawowa diagnostyka

Paweł Polubiec, slajd 7

Metody montażu łożysk tocznych

• Mechaniczna (na zimno)

• Termiczna (na gorąco)• Hydrauliczna (na zimno)

Page 9: Cykl życia łożyska w procesie utrzymania ruchu · PawełPolubiec, slajd1 Cykl życia łożyska Zakup łożyska Montaż i smarowanie Osiowanie Dosmarowywanie Podstawowa diagnostyka

Paweł Polubiec, slajd 8

Montaż łożysk – uwagi ogólne

• Sprawdzić oznaczenie łożyska

• Łożysko i inne elementy rozpakowujemy bezpośrednio przed montażem

• Zapoznać się z technologią montażu łożyska

• Protokół pomiarowy elementów współpracujących (wał, oprawa)

• Przygotować potrzebne narzędzia

• Zachować czystość i porządek

• Po rozpakowaniu wytrzeć środek konserwujący z powierzchni otworu i powierzchni średnicy zewnętrznej

• Chronić łożysko przed zanieczyszczeniami na etapie montażu

• Starać się zamontować łożysko tak, aby oznaczenia były widoczne

• Lekko przesmarować olejem powierzchnie montażowe

• Po montażu nasmarować łożysko

Page 10: Cykl życia łożyska w procesie utrzymania ruchu · PawełPolubiec, slajd1 Cykl życia łożyska Zakup łożyska Montaż i smarowanie Osiowanie Dosmarowywanie Podstawowa diagnostyka

Paweł Polubiec, slajd 9

Kontrola elementów współpracujących

Page 11: Cykl życia łożyska w procesie utrzymania ruchu · PawełPolubiec, slajd1 Cykl życia łożyska Zakup łożyska Montaż i smarowanie Osiowanie Dosmarowywanie Podstawowa diagnostyka

Paweł Polubiec, slajd 10

Łożyska z otworem walcowym – montaż na zimno

Małe łożyska:• Na prasie - maks. d = 80 mm

• Tuleja z pierścieniami udarowymi - maks. d = 55 mm

Pasowania nie ciaśniejsze niż k6, m6

Elementy toczne nie mogą przenosić siły montażowej

Page 12: Cykl życia łożyska w procesie utrzymania ruchu · PawełPolubiec, slajd1 Cykl życia łożyska Zakup łożyska Montaż i smarowanie Osiowanie Dosmarowywanie Podstawowa diagnostyka

Paweł Polubiec, slajd 11

Łożyska z otworem walcowym – montaż na zimno

Page 13: Cykl życia łożyska w procesie utrzymania ruchu · PawełPolubiec, slajd1 Cykl życia łożyska Zakup łożyska Montaż i smarowanie Osiowanie Dosmarowywanie Podstawowa diagnostyka

Paweł Polubiec, slajd 12

Łożyska z otworem walcowym – montaż na gorąco

Nagrzewnice indukcyjne• Szybko, czysto, bezpiecznie, produkcja seryjna i warsztat

Płyta grzewcza• Raczej pojedyncze łożyska, mały warsztat, nie nadaje się do dużych łożysk

Piec do nagrzewania łożysk• Czysto, bezpiecznie, długi czas nagrzewania, małe i średnie łożyska

Kąpiel olejowa• Tylko łożyska odkryte, ryzyko zanieczyszczenia łożyska, znaczne koszty,

niebezpieczeństwo pożaru, wypadku, skażenia środowiska

Ogrzewanie palnikiem• Grozi uszkodzeniem łożyska, tylko do łożysk odkrytych

Page 14: Cykl życia łożyska w procesie utrzymania ruchu · PawełPolubiec, slajd1 Cykl życia łożyska Zakup łożyska Montaż i smarowanie Osiowanie Dosmarowywanie Podstawowa diagnostyka

Paweł Polubiec, slajd 13

Uwagi dotyczące nagrzewnic indukcyjnych

Eksploatacja:• Czujnik temperatury przykładać

do pierścienia wewnętrznego

• Smarować wazeliną technicznąpowierzchnie styku zwory zamykającej

• Uważać na pole magnetyczne

• Przy doborze sprawdzać:– Wymiary zwory (zwór)– Wymiary przestrzeni roboczej– Wydajność nagrzewnicy

Page 15: Cykl życia łożyska w procesie utrzymania ruchu · PawełPolubiec, slajd1 Cykl życia łożyska Zakup łożyska Montaż i smarowanie Osiowanie Dosmarowywanie Podstawowa diagnostyka

Paweł Polubiec, slajd 14

Montaż łożysk z otworem stożkowym

Rozwiązania konstrukcyjne:• Na czopie stożkowym

• Na tulei wciąganej

• Na tulei wciskanej

Page 16: Cykl życia łożyska w procesie utrzymania ruchu · PawełPolubiec, slajd1 Cykl życia łożyska Zakup łożyska Montaż i smarowanie Osiowanie Dosmarowywanie Podstawowa diagnostyka

Paweł Polubiec, slajd 15

Montaż łożysk z otworem stożkowym

Metody pomiaru stopnia osadzenia łożyska:• Pomiar luzu wewnętrznego szczelinomierzem przed i po montażu (pomiar

zmniejszenia luzu wewnętrznego)

• Pomiar kąta dokręcenia nakrętki łożyskowej

• Pomiar przemieszczenia osiowego łożyska względem powierzchni osadzenia

• Pomiar rozszerzenia pierścienia wewnętrznego

Inne uwagi dotyczące montażu:• Pomiar miejsca osadzenia łożyska (sprawdziany stożkowe, specjalistyczne

przyrządy pomiarowe)

• W przypadku stosowania tulei stożkowych zwrócić uwagę błąd walcowości miejsca osadzenia (IT5/2 dla h9 oraz IT7/2 dla h10)

Page 17: Cykl życia łożyska w procesie utrzymania ruchu · PawełPolubiec, slajd1 Cykl życia łożyska Zakup łożyska Montaż i smarowanie Osiowanie Dosmarowywanie Podstawowa diagnostyka

Paweł Polubiec, slajd 16

Montaż z kontrolą przemieszczenia osiowego

Page 18: Cykl życia łożyska w procesie utrzymania ruchu · PawełPolubiec, slajd1 Cykl życia łożyska Zakup łożyska Montaż i smarowanie Osiowanie Dosmarowywanie Podstawowa diagnostyka

Paweł Polubiec, slajd 17

Metoda z kontrolą przemieszczenia osiowego

Pozycja startowa• Wykasowane luzy w układzie,

pokonany pierwszy opór chropowatości pasowanych powierzchni. Dalszy przesuw związany z redukcją luzu.

pozycja zerowa

pozycjastartowa

pozycjakońcowa

Page 19: Cykl życia łożyska w procesie utrzymania ruchu · PawełPolubiec, slajd1 Cykl życia łożyska Zakup łożyska Montaż i smarowanie Osiowanie Dosmarowywanie Podstawowa diagnostyka

Paweł Polubiec, slajd 18

Znaczenie smarowania

Nieprawidłowe smarowanie jest przyczyną

przedwczesnych uszkodzeń łożysk

36%

Page 20: Cykl życia łożyska w procesie utrzymania ruchu · PawełPolubiec, slajd1 Cykl życia łożyska Zakup łożyska Montaż i smarowanie Osiowanie Dosmarowywanie Podstawowa diagnostyka

Paweł Polubiec, slajd 19

Smarowanie

Prawidłowe smarowanie• Odpowiedni smar

• Właściwa ilość smaru

• Prawidłowa wymiana lub uzupełnianie smaru

Czynniki wpływające na dobór smaru• Temperatura

• Prędkość– Parametr n*dm

• Obciążenie– Stosunek C/P

• Wymagania dodatkowe

Page 21: Cykl życia łożyska w procesie utrzymania ruchu · PawełPolubiec, slajd1 Cykl życia łożyska Zakup łożyska Montaż i smarowanie Osiowanie Dosmarowywanie Podstawowa diagnostyka

Paweł Polubiec, slajd 20

Smarowanie – tabela doboru smaru

Page 22: Cykl życia łożyska w procesie utrzymania ruchu · PawełPolubiec, slajd1 Cykl życia łożyska Zakup łożyska Montaż i smarowanie Osiowanie Dosmarowywanie Podstawowa diagnostyka

Paweł Polubiec, slajd 21

Ustawianie współosiowości wałów

Page 23: Cykl życia łożyska w procesie utrzymania ruchu · PawełPolubiec, slajd1 Cykl życia łożyska Zakup łożyska Montaż i smarowanie Osiowanie Dosmarowywanie Podstawowa diagnostyka

Paweł Polubiec, slajd 22

Znaczenie osiowania

Przeciążenia łożysk spowodowane niewspółosiowościąwałów współpracujących maszyn są przyczyną

przedwczesnych uszkodzeń łożysk

34%

Page 24: Cykl życia łożyska w procesie utrzymania ruchu · PawełPolubiec, slajd1 Cykl życia łożyska Zakup łożyska Montaż i smarowanie Osiowanie Dosmarowywanie Podstawowa diagnostyka

Paweł Polubiec, slajd 23

Na czym polega niewspółosiowość wałów?

Przesunięcie równoległe

Niewspółosiowośćkątowa

Page 25: Cykl życia łożyska w procesie utrzymania ruchu · PawełPolubiec, slajd1 Cykl życia łożyska Zakup łożyska Montaż i smarowanie Osiowanie Dosmarowywanie Podstawowa diagnostyka

Paweł Polubiec, slajd 24

Osiowanie wałów

Skutki błędów niewspółosiowości wałów:• Zwiększenie obciążeń działających na łożyska

• Zmniejszenie trwałości łożysk

• Szybsze zużycie uszczelnień i sprzęgieł

• Wzrost poziomu drgań

• Wzrost poziomu hałasu

• Zwiększenie zużycia energii

• Uszkodzenia wałów

Ostateczny efekt: nieplanowane przestoje maszyn

Page 26: Cykl życia łożyska w procesie utrzymania ruchu · PawełPolubiec, slajd1 Cykl życia łożyska Zakup łożyska Montaż i smarowanie Osiowanie Dosmarowywanie Podstawowa diagnostyka

Paweł Polubiec, slajd 25

Metody osiowania wałów maszyn

Liniał i szczelinomierz

Laserowe przyrządy pomiarowe

Czujniki zegarowe

Page 27: Cykl życia łożyska w procesie utrzymania ruchu · PawełPolubiec, slajd1 Cykl życia łożyska Zakup łożyska Montaż i smarowanie Osiowanie Dosmarowywanie Podstawowa diagnostyka

Paweł Polubiec, slajd 26

Laserowe przyrządy do osiowania

Page 28: Cykl życia łożyska w procesie utrzymania ruchu · PawełPolubiec, slajd1 Cykl życia łożyska Zakup łożyska Montaż i smarowanie Osiowanie Dosmarowywanie Podstawowa diagnostyka

Paweł Polubiec, slajd 27

Dosmarowywanie w trakcie eksploatacji

Page 29: Cykl życia łożyska w procesie utrzymania ruchu · PawełPolubiec, slajd1 Cykl życia łożyska Zakup łożyska Montaż i smarowanie Osiowanie Dosmarowywanie Podstawowa diagnostyka

Paweł Polubiec, slajd 28

Wymiana smaru czy dosmarowywanie

Okres pracy smaru do wymiany > 6 miesięcy• Całkowita wymiana zasobu smaru

Okres pracy smaru do wymiany < 6 miesięcy• Dosmarowywanie, maksymalnie 5 cykli

• Smarowanie ciągłe (ilość smaru wynikająca z dosmarowywania rozłożona na okres pracy smaru)

Page 30: Cykl życia łożyska w procesie utrzymania ruchu · PawełPolubiec, slajd1 Cykl życia łożyska Zakup łożyska Montaż i smarowanie Osiowanie Dosmarowywanie Podstawowa diagnostyka

Paweł Polubiec, slajd 29

Ilość smaru przy dosmarowywaniu

Z boku łożyskaGp = 0,005*B*D

Przez pierścień zewnętrznyGp = 0,002*B*D

B, D w mm; Gp w g

Page 31: Cykl życia łożyska w procesie utrzymania ruchu · PawełPolubiec, slajd1 Cykl życia łożyska Zakup łożyska Montaż i smarowanie Osiowanie Dosmarowywanie Podstawowa diagnostyka

Paweł Polubiec, slajd 30

Dosmarowywanie ręczne

Uwagi:• Korzystać z licznika smaru

• Wypełnić smarem kanały (przewody) doprowadzające smar (jeśli nie zostały wypełnione podczas montażu łożyska)

Page 32: Cykl życia łożyska w procesie utrzymania ruchu · PawełPolubiec, slajd1 Cykl życia łożyska Zakup łożyska Montaż i smarowanie Osiowanie Dosmarowywanie Podstawowa diagnostyka

Paweł Polubiec, slajd 31

Dosmarowywanie automatyczne

Smarownice jednopunktowe

Smarownice wielopunktowe

Page 33: Cykl życia łożyska w procesie utrzymania ruchu · PawełPolubiec, slajd1 Cykl życia łożyska Zakup łożyska Montaż i smarowanie Osiowanie Dosmarowywanie Podstawowa diagnostyka

Paweł Polubiec, slajd 32

Podstawy diagnostyki łożysk tocznych

Page 34: Cykl życia łożyska w procesie utrzymania ruchu · PawełPolubiec, slajd1 Cykl życia łożyska Zakup łożyska Montaż i smarowanie Osiowanie Dosmarowywanie Podstawowa diagnostyka

Paweł Polubiec, slajd 33

Diagnostyka łożysk tocznych

Uwagi ogólne• Pomiar jednorazowy nie ma większego sensu

• Trudno określić „normalną” temperaturę lub poziom drgań

• Analiza trendu zmian kluczowych parametrów

• Wymagana cierpliwość, sumienność i doświadczenie

• Oględziny łożysk, które uległy awarii lub zostały zakwalifikowane do wymiany

• Możliwość uzyskania znacznych oszczędności w dłuższej perspektywie

Page 35: Cykl życia łożyska w procesie utrzymania ruchu · PawełPolubiec, slajd1 Cykl życia łożyska Zakup łożyska Montaż i smarowanie Osiowanie Dosmarowywanie Podstawowa diagnostyka

Paweł Polubiec, slajd 34

Diagnostyka łożysk – poziom podstawowy

Pomiary temperatury• Termometry dotykowe

• Termometry bezkontaktowe

Pomiary drgań• Prędkość drgań

• Obwiednia przyspieszeń drgań

Osłuchiwanie łożysk• Stetoskop elektroniczny

• Miernik poziomu hałasu

Oględziny łożysk• Endoskop

Page 36: Cykl życia łożyska w procesie utrzymania ruchu · PawełPolubiec, slajd1 Cykl życia łożyska Zakup łożyska Montaż i smarowanie Osiowanie Dosmarowywanie Podstawowa diagnostyka

Paweł Polubiec, slajd 35

Diagnostyka łożysk – poziom zaawansowany

Pomiary ciągłe• Temperatury

• Prędkości drgań

• Obwiedni przyspieszeń

Analiza widmowa drgań• Ocena widma drgań

• Częstotliwości charakterystyczne uszkodzeń poszczególnych elementów

Termografia• Kamery termowizyjne

Page 37: Cykl życia łożyska w procesie utrzymania ruchu · PawełPolubiec, slajd1 Cykl życia łożyska Zakup łożyska Montaż i smarowanie Osiowanie Dosmarowywanie Podstawowa diagnostyka

Paweł Polubiec, slajd 36

Demontaż łożyska

Page 38: Cykl życia łożyska w procesie utrzymania ruchu · PawełPolubiec, slajd1 Cykl życia łożyska Zakup łożyska Montaż i smarowanie Osiowanie Dosmarowywanie Podstawowa diagnostyka

Paweł Polubiec, slajd 37

Metody demontażu łożysk

Mechaniczna• Ściągacze mechaniczne

• Ściągacze ze wspomaganiem hydraulicznym

Termiczna (pierścienie wewnętrzne łożysk walcowych)• Aluminiowe pierścienie grzewcze

• Nagrzewnice indukcyjne

Hydrauliczna• Metoda wtrysku oleju

• Nakrętki hydrauliczne

Page 39: Cykl życia łożyska w procesie utrzymania ruchu · PawełPolubiec, slajd1 Cykl życia łożyska Zakup łożyska Montaż i smarowanie Osiowanie Dosmarowywanie Podstawowa diagnostyka

Paweł Polubiec, slajd 38

Demontaż łożysk – metoda termiczna

Page 40: Cykl życia łożyska w procesie utrzymania ruchu · PawełPolubiec, slajd1 Cykl życia łożyska Zakup łożyska Montaż i smarowanie Osiowanie Dosmarowywanie Podstawowa diagnostyka

Paweł Polubiec, slajd 39

Metoda wtrysku olejowego – wały cylindryczne

PrzygotowanieZasada pracy Sposób działania

Page 41: Cykl życia łożyska w procesie utrzymania ruchu · PawełPolubiec, slajd1 Cykl życia łożyska Zakup łożyska Montaż i smarowanie Osiowanie Dosmarowywanie Podstawowa diagnostyka

Paweł Polubiec, slajd 40

Metoda wtrysku olejowego – wały stożkowe

Aalsdjfaldfj

Zasada pracy Przygotowanie Sposób działania

Page 42: Cykl życia łożyska w procesie utrzymania ruchu · PawełPolubiec, slajd1 Cykl życia łożyska Zakup łożyska Montaż i smarowanie Osiowanie Dosmarowywanie Podstawowa diagnostyka

Paweł Polubiec, slajd 41

Dziękuję za uwagę!

[email protected]