łożyska konstrukcyjne

i urządzenia dylatacyjne

GUMBA

2 3

1. Profil firmy

2. Informacje ogólne o łożyskach mostowych

3.1. Łożyska elastomerowe zbrojone według EN 1337-3

3.2. Łożyska elastomerowe zbrojone z konstrukcjami podtrzymującymi

według EN 1337-8 i DIN 4141-13

3.3. Łożyska elastomerowo-ślizgowe

3. Łożyska elastomerowe

4. Łożyska garnkowe według EN 1337-5

5. Łożyska sferyczne według EN 1337-7

6. Łożyska prowadzące i łożyska blokujące według EN 1337-8

spis treści

7. Łożyska i konstrukcje specjalne

8.Wskazówki montażowe dla łożysk mostowych

9. Odnawianie obiektów mostowych

10. Urządzenia dylatacyjne

11. Teksty do przetargów

4

11

32

39

47

54

55

61

50

45

7

spis treści

2 3

1. Profil firmy

2. Informacje ogólne o łożyskach mostowych

3.1. Łożyska elastomerowe zbrojone według EN 1337-3

3.2. Łożyska elastomerowe zbrojone z konstrukcjami podtrzymującymi

według EN 1337-8 i DIN 4141-13

3.3. Łożyska elastomerowo-ślizgowe

3. Łożyska elastomerowe

4. Łożyska garnkowe według EN 1337-5

5. Łożyska sferyczne według EN 1337-7

6. Łożyska prowadzące i łożyska blokujące według EN 1337-8

spis treści

7. Łożyska i konstrukcje specjalne

8.Wskazówki montażowe dla łożysk mostowych

9. Odnawianie obiektów mostowych

10. Urządzenia dylatacyjne

11. Teksty do przetargów

4

11

32

39

47

54

55

61

50

45

7

spis treści

Profil firmy

4

Profil firmy

Łożyska konstrukcyjne GUMBA

Od ponad 40 lat nazwa „GUMBA” tożsama jest z kompetencją we wszystkich dziedzinach łożyskowania mostów, stała się znakiem markowym w przemyśle i usługach budowlanych na całym świecie.

Nasi inżynierowie i technicy wspierają naszych klientów oraz biura inżynierskie, inwestorów oraz firmy budowlane w znajdowaniu technicznych oraz praktycznych rozwiązań, nasza praca znacznie wykracza poza projektowanie i produkcję łożysk elastomerowych.

Paleta naszych produktów obejmuje łożyska elastomerowe, łożyska garnkowe i sferyczne. Oprócz produkcji łożysk konstrukcyjnych do obciążeń 20 000 kN (SGU) oraz sił horyzontalnych do 2 000 kN (SGU) jesteśmy w stanie opracować i wykonać łożyska specjalne.

W zakresie łożysk sferycznych polegamy na doświadczeniu naszej siostrzanej firmy ELA Łożyska Konstrukcyjne. Zajmuje się ona również produkcją łożysk elastomerowych i konstrukcji podtrzymujących.

Coraz częściej przedsiębiorstwa decydują się na współpracę międzynarodową w zakresie produkcji, mimo to GUMBA cały ten proces wykonuje wyłącznie w Niemczech. „Made in Germany” - gwarancją jakości, stwierdzenie to jest wciąż aktualne. Poza tym jesteśmy w stanie spełniać częste prośby naszych klientów dotyczące krótkiego czasu realizacji zamówień.

Naszą ofertę obejmującą głównie łożyska konstrukcyjne uzupełniliśmy dylatacjami mostowymi, które stosowane są w wyposażeniu mostów oraz w produkty do łożyskowania maszyn i konstrukcji specjalnych do specjalnych warunków zastosowania. Taśmy elastomerowe są produktami

naszej siostrzanej firmy BESAPLAST.

Na kolejnych stronach znajdą Państwo informacje z zakresu techniki łożyskowania i wyposażenia mostów. Poza tym zawsze służymy pomocą

i radą naszym klientom, architektom oraz inwestorom.

dzięki naszym pracownikom

5

Profil firmy GUMBA

Zarządzenie jakością

Zarządzenie jakością łożyska konstrukcyjnego

Jakość i zadowolenie klienta są dla nas największym priorytetem. Dlatego też ustalono własne procedury zarządzenia jakością.

Nasza świadomość jakości oraz wymogi norm, przepisów oraz świadectw kontroli nadzoru budowlanego określają w sposób decydujący sposób postępowania nadzoru własnego oraz zewnętrznego.

Jako dostawca

zbrojonych łożysk elastomerowych EN 1337-3

łożysk odkształcalnych z konstrukcjami podtrzymującymi według EN 1337-8 i DIN 4141-13

łożysk odkształcalno ślizgowych EN 1337

łożysk garnkowych EN 1337-5

łożysk soczewkowych EN 1337-7

łożysk prowadzących i łożysk na siły horyzontalne EN 1337-8

Oferujemy naszym klientom możliwość udziału w zarządzaniu jakością i tym samym urzeczywistniania celów ich własnego zarządzania jakością.

Oprócz ustalonych etapów i naszych wewnętrznych środków zapewnienia jakości ma miejsce również regularna kontrola oraz dokumentacja jakości naszych łożysk i poszczególnych komponentów przez niezależne organizacje zewnętrzne.

Należą do nich:

Nadzór nad zbrojonymi łożyskami elastomerowymi

Nadzór zewnętrzny łożysk elastomerowych produkowanych według EN 1337-3 sprawuje według DIN 18200 MPA (Urząd Kontroli Materiałów) NRW Dortmund

Nadzór nad konstrukcjami łożysk

Nadzór zewnętrzny nad wszystkimi konstrukcjami łożysk (łożyska odkształcalne, łożyska garnkowe, łożyska soczewkowe, łożyska prowadzące oraz łożyska przenoszące siły horyzontalne) przeprowadzany jest przez MPA Stuttgart na podstawie Umowy Nadzoru i Certyfikacji. Niniejszy nadzór polegający na kontroli produkcji w zakładzie ma miejsce raz na kwartał.

Dowód kwalifikacji DIN 18800-7

Prowadnice oraz konstrukcje podtrzymujące są nośnymi elementami ze stali. Dlatego też posiadamy kwalifikacje do spawania elementów

stalowych według DIN 18800-7. Nasi wykwalifikowani spawacze szkoleni są i nadzorowani przez SLV Duisburg.

w naszej firmie

n

n

n

n

n

n

n

n

n

Galeria

Profil firmy

4

Profil firmy

Łożyska konstrukcyjne GUMBA

Od ponad 40 lat nazwa „GUMBA” tożsama jest z kompetencją we wszystkich dziedzinach łożyskowania mostów, stała się znakiem markowym w przemyśle i usługach budowlanych na całym świecie.

Nasi inżynierowie i technicy wspierają naszych klientów oraz biura inżynierskie, inwestorów oraz firmy budowlane w znajdowaniu technicznych oraz praktycznych rozwiązań, nasza praca znacznie wykracza poza projektowanie i produkcję łożysk elastomerowych.

Paleta naszych produktów obejmuje łożyska elastomerowe, łożyska garnkowe i sferyczne. Oprócz produkcji łożysk konstrukcyjnych do obciążeń 20 000 kN (SGU) oraz sił horyzontalnych do 2 000 kN (SGU) jesteśmy w stanie opracować i wykonać łożyska specjalne.

W zakresie łożysk sferycznych polegamy na doświadczeniu naszej siostrzanej firmy ELA Łożyska Konstrukcyjne. Zajmuje się ona również produkcją łożysk elastomerowych i konstrukcji podtrzymujących.

Coraz częściej przedsiębiorstwa decydują się na współpracę międzynarodową w zakresie produkcji, mimo to GUMBA cały ten proces wykonuje wyłącznie w Niemczech. „Made in Germany” - gwarancją jakości, stwierdzenie to jest wciąż aktualne. Poza tym jesteśmy w stanie spełniać częste prośby naszych klientów dotyczące krótkiego czasu realizacji zamówień.

Naszą ofertę obejmującą głównie łożyska konstrukcyjne uzupełniliśmy dylatacjami mostowymi, które stosowane są w wyposażeniu mostów oraz w produkty do łożyskowania maszyn i konstrukcji specjalnych do specjalnych warunków zastosowania. Taśmy elastomerowe są produktami

naszej siostrzanej firmy BESAPLAST.

Na kolejnych stronach znajdą Państwo informacje z zakresu techniki łożyskowania i wyposażenia mostów. Poza tym zawsze służymy pomocą

i radą naszym klientom, architektom oraz inwestorom.

dzięki naszym pracownikom

5

Profil firmy GUMBA

Zarządzenie jakością

Zarządzenie jakością łożyska konstrukcyjnego

Jakość i zadowolenie klienta są dla nas największym priorytetem. Dlatego też ustalono własne procedury zarządzenia jakością.

Nasza świadomość jakości oraz wymogi norm, przepisów oraz świadectw kontroli nadzoru budowlanego określają w sposób decydujący sposób postępowania nadzoru własnego oraz zewnętrznego.

Jako dostawca

zbrojonych łożysk elastomerowych EN 1337-3

łożysk odkształcalnych z konstrukcjami podtrzymującymi według EN 1337-8 i DIN 4141-13

łożysk odkształcalno ślizgowych EN 1337

łożysk garnkowych EN 1337-5

łożysk soczewkowych EN 1337-7

łożysk prowadzących i łożysk na siły horyzontalne EN 1337-8

Oferujemy naszym klientom możliwość udziału w zarządzaniu jakością i tym samym urzeczywistniania celów ich własnego zarządzania jakością.

Oprócz ustalonych etapów i naszych wewnętrznych środków zapewnienia jakości ma miejsce również regularna kontrola oraz dokumentacja jakości naszych łożysk i poszczególnych komponentów przez niezależne organizacje zewnętrzne.

Należą do nich:

Nadzór nad zbrojonymi łożyskami elastomerowymi

Nadzór zewnętrzny łożysk elastomerowych produkowanych według EN 1337-3 sprawuje według DIN 18200 MPA (Urząd Kontroli Materiałów) NRW Dortmund

Nadzór nad konstrukcjami łożysk

Nadzór zewnętrzny nad wszystkimi konstrukcjami łożysk (łożyska odkształcalne, łożyska garnkowe, łożyska soczewkowe, łożyska prowadzące oraz łożyska przenoszące siły horyzontalne) przeprowadzany jest przez MPA Stuttgart na podstawie Umowy Nadzoru i Certyfikacji. Niniejszy nadzór polegający na kontroli produkcji w zakładzie ma miejsce raz na kwartał.

Dowód kwalifikacji DIN 18800-7

Prowadnice oraz konstrukcje podtrzymujące są nośnymi elementami ze stali. Dlatego też posiadamy kwalifikacje do spawania elementów

stalowych według DIN 18800-7. Nasi wykwalifikowani spawacze szkoleni są i nadzorowani przez SLV Duisburg.

w naszej firmie

n

n

n

n

n

n

n

n

n

Galeria

Normy

Niemieckie Przepisy Ministerstwa Transportu

2. Informacje ogólne o łożyskach konstrukcyjnych

Łożyska konstrukcyjne GUMBA

I nformacje ogólne o łożyskach konstrukcyjnych

Projektowanie i montaż łożysk GUMBA opierają się na podanych niżej normach, przepisach, dyrektywach technicznych i dopuszczeniach

nadzoru budowlanego.

Oprócz tego mogą obowiązywać przepisy publicznych i prywatnych inwestorów oraz przepisy techniczne i regulacje wynikające z umowy

z klientem.

PN-EN 1337 – łożyska konstrukcyjne

DIN 4141 część 13 – łożyska prowadzące z elementami ślizgowymi (stal- stal)

DIN 18800 – konstrukcje stalowe ( PN-EN 1090, PN-EN 1993 - w trakcie opracowania)

DIN 18200 – wewnątrzzakładowa kontrola produkcji

PN-EN 10025 – produkty ze stali budowlanej

PN-EN 10204 – dokumenty kontrolne

Dyrektywy Niemieckiej Kolei

Ril 804

ZTV-ING

Lag 1-13

TL/TP-KOR- budowle stalowe

Dopuszczenie Nadzoru Budowlanego Dibt (Niemiecki Instytut Techniki Budowlanej)

Z-16.7-452

Łożyska konstrukcyjne oferowane przez firmę GUMBA są zgodne z właściwymi dyrektywami, ustawami i rozporządzeniami traktującymi o wyrobach budowlanych. W postanowieniach tych kładziony jest nacisk na stałą wewnątrzzakładową kontrolę produkcji, która ma zagwarantować, iż produkt całkowicie spełnia wymogi techniczne. Wyniki wewnątrzzakładowej kontroli produkcji należy dokumentować

i przechowywać, co firma GUMBA czyni dla wszystkich wyrobów.

Nasze wewnętrzne środki gwarantujące jakość są zgodne z wymogami tychże norm i przepisów i są optymalizowane i sprawdzane pod kątem ich skuteczności.

Profil firmyProcedury zarządzania jakością w GUMBIE

Projektant KlientBiuro konstrukcyjne

Biura inżynierskieGUMBA

Produkcja Gumba Klient (budowa)

Projekt

Przetarg, dokumentacja techniczna, opis usług,

schemat łożyska, obciążenia, informacje o

obiekcie budowlanym,tabela z obciążeniami łożysk

Doradztwo fachowe

Wystarczające informacjetechniczne

Nie

Oferta łożyska (zapotrzebowanie lub przetarg publiczny)

Oferta łożyska (zapotrzebowanie lub przetarg publiczny)

Oferta (łożysko jako część)

Tak

Zlecenie Projekt zakończeniowyNie

Zlecenie łożyskaTak Projekt zakończeniowy

Dopuszczalne obciążeniai schematy

Nie

Tak

Kontrola (ewentualnie

przeprowadzona przez osoby

trzecie)

Spełnione wymagania techniczne

Pisemna akceptacja(wiążąca)

Tak

Opracowanie zlecenia

Planowanie produkcji,produkcja,kontrola

pośrednia i końcowa

Transport na budowę

Kontrola wejściowa

Archiwizacja dokumentacji

Wszystko w porządku

Informacja do biura

inżynierskiego GUMBA

Montaż (ewentualnie przez

specjalistów mostowych)

Tak

NieWyjaśnienie

Zmiany dopuszczalnych obciążeń i schematów

Opracowanie formularzałożyska mostowego

informacje uzupełniające

Nie

Profil firmy

Łożyska konstrukcyjne GUMBA

6 7

Normy

Niemieckie Przepisy Ministerstwa Transportu

2. Informacje ogólne o łożyskach konstrukcyjnych

Łożyska konstrukcyjne GUMBA

I nformacje ogólne o łożyskach konstrukcyjnych

Projektowanie i montaż łożysk GUMBA opierają się na podanych niżej normach, przepisach, dyrektywach technicznych i dopuszczeniach

nadzoru budowlanego.

Oprócz tego mogą obowiązywać przepisy publicznych i prywatnych inwestorów oraz przepisy techniczne i regulacje wynikające z umowy

z klientem.

PN-EN 1337 – łożyska konstrukcyjne

DIN 4141 część 13 – łożyska prowadzące z elementami ślizgowymi (stal- stal)

DIN 18800 – konstrukcje stalowe ( PN-EN 1090, PN-EN 1993 - w trakcie opracowania)

DIN 18200 – wewnątrzzakładowa kontrola produkcji

PN-EN 10025 – produkty ze stali budowlanej

PN-EN 10204 – dokumenty kontrolne

Dyrektywy Niemieckiej Kolei

Ril 804

ZTV-ING

Lag 1-13

TL/TP-KOR- budowle stalowe

Dopuszczenie Nadzoru Budowlanego Dibt (Niemiecki Instytut Techniki Budowlanej)

Z-16.7-452

Łożyska konstrukcyjne oferowane przez firmę GUMBA są zgodne z właściwymi dyrektywami, ustawami i rozporządzeniami traktującymi o wyrobach budowlanych. W postanowieniach tych kładziony jest nacisk na stałą wewnątrzzakładową kontrolę produkcji, która ma zagwarantować, iż produkt całkowicie spełnia wymogi techniczne. Wyniki wewnątrzzakładowej kontroli produkcji należy dokumentować

i przechowywać, co firma GUMBA czyni dla wszystkich wyrobów.

Nasze wewnętrzne środki gwarantujące jakość są zgodne z wymogami tychże norm i przepisów i są optymalizowane i sprawdzane pod kątem ich skuteczności.

Profil firmyProcedury zarządzania jakością w GUMBIE

Projektant KlientBiuro konstrukcyjne

Biura inżynierskieGUMBA

Produkcja Gumba Klient (budowa)

Projekt

Przetarg, dokumentacja techniczna, opis usług,

schemat łożyska, obciążenia, informacje o

obiekcie budowlanym,tabela z obciążeniami łożysk

Doradztwo fachowe

Wystarczające informacjetechniczne

Nie

Oferta łożyska (zapotrzebowanie lub przetarg publiczny)

Oferta łożyska (zapotrzebowanie lub przetarg publiczny)

Oferta (łożysko jako część)

Tak

Zlecenie Projekt zakończeniowyNie

Zlecenie łożyskaTak Projekt zakończeniowy

Dopuszczalne obciążeniai schematy

Nie

Tak

Kontrola (ewentualnie

przeprowadzona przez osoby

trzecie)

Spełnione wymagania techniczne

Pisemna akceptacja(wiążąca)

Tak

Opracowanie zlecenia

Planowanie produkcji,produkcja,kontrola

pośrednia i końcowa

Transport na budowę

Kontrola wejściowa

Archiwizacja dokumentacji

Wszystko w porządku

Informacja do biura

inżynierskiego GUMBA

Montaż (ewentualnie przez

specjalistów mostowych)

Tak

NieWyjaśnienie

Zmiany dopuszczalnych obciążeń i schematów

Opracowanie formularzałożyska mostowego

informacje uzupełniające

Nie

Profil firmy

Łożyska konstrukcyjne GUMBA

6 7

Informacje ogólne o łożyskach konstrukcyjnych

8

Łożyska konstrukcyjne GUMBA

Normy i przepisy

Informacje ogólne o łożyskach konstrukcyjnych

Planowe i odpowiednie pod kątem obciążeń łożyskowanie obiektów budowlanych jest od dawna ważnym tematem w budownictwie inżynieryjnym. Można powiedzieć, że najpopularniejszy obecnie rodzaj łożysk stosowany jest od prawie 50 lat. Zaliczają się do tego łożyska odkształcalne, łożyska garnkowe i soczewkowe. Częściowo stosowane w historycznych obiektach budowlanych łożyska rolkowe oraz

przechylne postrzegane są jako przestarzałe. Dlatego też ograniczamy nasz program do wymienionych trzech typów łożysk oraz do łożysk specjalnych.

Zasadniczo te trzy typy łożysk spełniają z technicznego punktu widzenia ogólne wymogi dotyczące łożysk konstrukcyjnych. Przenoszą one siły pionowe z przęseł na przyczółki lub podpory i umożliwiają przesuw, o ile nie jest to celowo uniemożliwione przez zastosowane rozwiązania

(w całości lub częściowo). Poza tym umożliwiają one obrót wokół wszystkich osi.

Jednakże nie w każdym przypadku można zastosować wszystkie typy łożysk. Ustaleniem właściwego typu łożyska zajmuje się projektant

konstrukcji nośnej, który zna wszystkie oddziałujące czynniki i uwzględnia je podczas konstruowania obiektu.

BETOMAX wraz z firmą GUMBA oferują dla swoich klientów bezpłatne doradztwo techniczne.

Normą dla łożysk konstrukcyjnych jest EN 1337.

Składa się ona z 11 części, które zawierają ogólne bądź konkretne dla danego typu łożyska informacje. Na etapie projektowania, wykonywania

i montażu potrzebna jest znajomość praktycznie wszystkich części normy EN 1337. Podkreślić należy zwłaszcza potrzebę znajomości części 10 oraz 11, które zawierają istotne informacje o sposobie transportu łożysk na budowę,transportu bliskiego na placu budowy i ważne wskazówki montażowe. Tym samym te dwie części są istotne dla wszystkich kupujących.

Oprócz tego zastosowanie znajdują również, w zależności od konkretnego przypadku, przepisy przytoczone w punkcie „Gwarancja jakości łożysk” (str. 7).

9

Oznaczanie

Łożyska mostowe GUMBA można poznać po ich oznaczeniu. Zgodnie z EN 1337 produkty muszą być oznaczane w celu umożliwienia jednoznacznej identyfikacji. Oznaczane są również poszczególne części łożysk, co umożliwia ich rozpoznawanie.

Łożyska elastomerowe zbrojone posiadają etykiety z numerami oraz znak CE.

Łożyska elastomerowe zbrojone z konstrukcjami podtrzymującymi oraz łożyska garnkowe i soczewkowe posiadają tabliczki znamionowe. Służy to identyfikacji oraz wskazuje (oprócz znaku CE) na ważne cechy oraz certyfikaty (na. znak Ü). Poniżej przedstawiamy przykład tabliczki

znamionowej GUMBA.

Poza tym na górze łożyska posiadają oznaczenie osi x oraz osi y oraz rodzaju łożyska i pozycje łożysk sąsiednich.

Oznaczanie c.d.

Jakość materiałów

Ochrona antykorozyjna

Zabezpieczenia montażowe

Do produkcji łożysk konstrukcyjnych GUMBA stosujemy stal S355J2+N posiadającą konieczne świadectwa oraz

badania. Na specjalne zamówienie możemy wykorzystywać inny gatunek i rodzaj stali.

Łożyska elastomerowe zbrojone zgodnie z EN 1337-3 produkowane są ze specjalnej mieszanki kauczuku

chloroprenowego, dostosowanej do specjalnych wymogów. Alternatywnie oferujemy także zgodną z EN 1337-3

mieszankę kauczuku naturalnego. Wszystkie składniki użyte do produkcji łożysk konstrukcyjnych spełniają co najmniej minimalne wartości podane w normie. Jakość ta poświadczana jest świadectwami odbioru poszczególnych części

łożyska.

Ochrona antykorozyjna łożysk konstrukcyjnych GUMBA spełnia wymogi normy EN 1337-9. Standardowo stosowany jest system ochronny nr 1 podany w ZTV-ING część 4, tabela A 4.3.2. Składa się on z:

100µm nakładanej poprzez metalizowanie powierzchni Sa3

80 µm podkładu epoksydowego

80 µm wierzchniej, poliuretanowej warstwy powłoki

Podane powyżej warstwy powłok przyporządkowane są według kolejności nakładania na powierzchnię metalu. Zastosowany przez nas system antykorozyjny jest, jak wynika z naszego wieloletniego doświadczenia, najlepszy. Inne systemy powłok antykorozyjnych są dostępne na zamówienie.

n

n

n

Nasze łożyska są wyposażone w zabezpieczenia, które aż do końcowego montażu uniemożliwiają przemieszczanie się części łożyska względem siebie. Zabezpieczenia montażowe są oznaczone kolorami i usuwane są przed uruchomieniem łożyska (patrz rozdział 8 „Wskazówki montażowe

dla łożysk mostowych”).

Do pomiaru nachylenia horyzontalnego, łożyska wyposażone są w poziomice. Nie dotyczy to łożysk, które składają się wyłącznie z elastomeru.

Informacje ogólne o łożyskach konstrukcyjnych

8

Łożyska konstrukcyjne GUMBA

Normy i przepisy

Informacje ogólne o łożyskach konstrukcyjnych

Planowe i odpowiednie pod kątem obciążeń łożyskowanie obiektów budowlanych jest od dawna ważnym tematem w budownictwie inżynieryjnym. Można powiedzieć, że najpopularniejszy obecnie rodzaj łożysk stosowany jest od prawie 50 lat. Zaliczają się do tego łożyska odkształcalne, łożyska garnkowe i soczewkowe. Częściowo stosowane w historycznych obiektach budowlanych łożyska rolkowe oraz

przechylne postrzegane są jako przestarzałe. Dlatego też ograniczamy nasz program do wymienionych trzech typów łożysk oraz do łożysk specjalnych.

Zasadniczo te trzy typy łożysk spełniają z technicznego punktu widzenia ogólne wymogi dotyczące łożysk konstrukcyjnych. Przenoszą one siły pionowe z przęseł na przyczółki lub podpory i umożliwiają przesuw, o ile nie jest to celowo uniemożliwione przez zastosowane rozwiązania

(w całości lub częściowo). Poza tym umożliwiają one obrót wokół wszystkich osi.

Jednakże nie w każdym przypadku można zastosować wszystkie typy łożysk. Ustaleniem właściwego typu łożyska zajmuje się projektant

konstrukcji nośnej, który zna wszystkie oddziałujące czynniki i uwzględnia je podczas konstruowania obiektu.

BETOMAX wraz z firmą GUMBA oferują dla swoich klientów bezpłatne doradztwo techniczne.

Normą dla łożysk konstrukcyjnych jest EN 1337.

Składa się ona z 11 części, które zawierają ogólne bądź konkretne dla danego typu łożyska informacje. Na etapie projektowania, wykonywania

i montażu potrzebna jest znajomość praktycznie wszystkich części normy EN 1337. Podkreślić należy zwłaszcza potrzebę znajomości części 10 oraz 11, które zawierają istotne informacje o sposobie transportu łożysk na budowę,transportu bliskiego na placu budowy i ważne wskazówki montażowe. Tym samym te dwie części są istotne dla wszystkich kupujących.

Oprócz tego zastosowanie znajdują również, w zależności od konkretnego przypadku, przepisy przytoczone w punkcie „Gwarancja jakości łożysk” (str. 7).

9

Oznaczanie

Łożyska mostowe GUMBA można poznać po ich oznaczeniu. Zgodnie z EN 1337 produkty muszą być oznaczane w celu umożliwienia jednoznacznej identyfikacji. Oznaczane są również poszczególne części łożysk, co umożliwia ich rozpoznawanie.

Łożyska elastomerowe zbrojone posiadają etykiety z numerami oraz znak CE.

Łożyska elastomerowe zbrojone z konstrukcjami podtrzymującymi oraz łożyska garnkowe i soczewkowe posiadają tabliczki znamionowe. Służy to identyfikacji oraz wskazuje (oprócz znaku CE) na ważne cechy oraz certyfikaty (na. znak Ü). Poniżej przedstawiamy przykład tabliczki

znamionowej GUMBA.

Poza tym na górze łożyska posiadają oznaczenie osi x oraz osi y oraz rodzaju łożyska i pozycje łożysk sąsiednich.

Oznaczanie c.d.

Jakość materiałów

Ochrona antykorozyjna

Zabezpieczenia montażowe

Do produkcji łożysk konstrukcyjnych GUMBA stosujemy stal S355J2+N posiadającą konieczne świadectwa oraz

badania. Na specjalne zamówienie możemy wykorzystywać inny gatunek i rodzaj stali.

Łożyska elastomerowe zbrojone zgodnie z EN 1337-3 produkowane są ze specjalnej mieszanki kauczuku

chloroprenowego, dostosowanej do specjalnych wymogów. Alternatywnie oferujemy także zgodną z EN 1337-3

mieszankę kauczuku naturalnego. Wszystkie składniki użyte do produkcji łożysk konstrukcyjnych spełniają co najmniej minimalne wartości podane w normie. Jakość ta poświadczana jest świadectwami odbioru poszczególnych części

łożyska.

Ochrona antykorozyjna łożysk konstrukcyjnych GUMBA spełnia wymogi normy EN 1337-9. Standardowo stosowany jest system ochronny nr 1 podany w ZTV-ING część 4, tabela A 4.3.2. Składa się on z:

100µm nakładanej poprzez metalizowanie powierzchni Sa3

80 µm podkładu epoksydowego

80 µm wierzchniej, poliuretanowej warstwy powłoki

Podane powyżej warstwy powłok przyporządkowane są według kolejności nakładania na powierzchnię metalu. Zastosowany przez nas system antykorozyjny jest, jak wynika z naszego wieloletniego doświadczenia, najlepszy. Inne systemy powłok antykorozyjnych są dostępne na zamówienie.

n

n

n

Nasze łożyska są wyposażone w zabezpieczenia, które aż do końcowego montażu uniemożliwiają przemieszczanie się części łożyska względem siebie. Zabezpieczenia montażowe są oznaczone kolorami i usuwane są przed uruchomieniem łożyska (patrz rozdział 8 „Wskazówki montażowe

dla łożysk mostowych”).

Do pomiaru nachylenia horyzontalnego, łożyska wyposażone są w poziomice. Nie dotyczy to łożysk, które składają się wyłącznie z elastomeru.

I nformacje ogólne o łożyskach konstrukcyjnych

Łożyska konstrukcyjne GUMBA

Wskaźnik łożyska

Niektóre łożyska konstrukcyjne posiadają urządzenia pomiarowe. Urządzenia te składają się zazwyczaj ze skali pomiarowej oraz wskaźnika

i mocowane są w możliwie najbardziej widocznym miejscu.

Uwaga:

Dokumentacja

W czasie końcowego montażu w zakładzie produkcyjnym dla każdego łożyska wypełniana jest karta kontrolna. W karcie tej potwierdzone

zostają oznaczenia zastosowanych komponentów oraz wymiary, zwłaszcza wymiary konstrukcyjne. Na podstawie oznaczeń podanych

w kartach kontrolonych można przyporządkować świadectwa materiałowe.

W przypadku łożysk elastomerowych zbrojonych, które stosowane są bez żadnych dodatkowych składników, odpada prowadzenie kart

kontrolnych. Identyfikacja możliwa jest dzięki jednoznacznym numerom na etykietach.

W przypadku większości łożysk protokołowany jest także montaż. Patrz EN 1337-11 pkt. 7.

Łożyska mostowe funkcjonują prawidłowo pod warunkiem, że są odpowiednio zamontowane. Dlatego też należy szczególnie przestrzegać

części 10 oraz 11 normy EN 1337. Najważniejsze naszym zdaniem punkty przytoczyliśmy w rozdziale 8 „Wskazówki montażowe dla łożysk konstrukcyjnych”. Podsumowanie to jest jednak tylko krótkim przeglądem i nie zastępuje normy.

Łożyska odkształcalne składają się ze zbrojonego elastomeru oraz w danym przypadku również z otaczającej go konstrukcji stalowej.

Łożyska elastomerowe

Łożyska GUMBAkonstrukcyjne

3. Łożyska elastomerowe

Specyficzne właściwości materiału elastomerowego umożliwiają do pewnego stopnia przesuw samego materiału oraz obrót poprzez

deformację. W porównaniu do innych typów łożysk posiadają one szczególną zaletę - w wielu przypadkach można zrezygnować z kosztownej konstrukcji z blachami ślizgowymi i PTFE. Jeśli przesuw wynikający z właściwości łożyska elastomerowego nie jest wystarczający dla danego przypadku, możliwe jest rozszerzenie zakresu funkcjonalności. Wtedy można ten typ łożyska przekształcić w łożysko odkształcalne (str. 30).

Dalszą zaletą tego typu łożysk jest niski koszt konserwacji, elastomerowe łożyska konstrukcyjne praktycznie nie wymagają żadnych dodatkowych zabiegów w trakcie ich użytkowania. W przeciwieństwie do innych typów łożysk komponent przejmujący siłę wertykalną jest

dobrze widoczny dla inspekcji. Łożyska elastomerowe stosowane są z powodzeniem od wielu lat, tym samym udowadniały swoją

długowieczność. Jeśli zaś będzie konieczność wymiany tego komponentu, następuje to poprzez proste uniesienie części przejazdowej mostu. Nie jest tu konieczne usuwanie i stosowanie nowych mechanicznych elementów mocujących. Nasze łożyska są tak konstruowane, aby ich

wymiana bądź wymiana ich części zużywalnych możliwa była po uniesieniu części przejazdowej mostu o 10 mm.

Łożyska odkształcalne stosowane są do konkretnego przypadku. Z reguły dla danego obciążenia nadaje się wiele wariantów wymiarów

i budowy warstwowej łożyska elastomerowego. Dlatego też konstrukcje można dostosowywać do danych warunków i wymogów.

3.1 Łożyska elastomerowe zbrojone według EN 1337-3

Informacje ogólne

Łożyska elastomerowe zbrojone produkowane są ze specjalnej mieszanki surowego kauczuku i w procesie produkcji tzw. wulkanizacji zaopatrywane są w blachy zbrojeniowe ze stali, które odpowiedzialne są za odpowiednią sztywność łożyska. Łożyska elastomerowe zbrojone

wyróżniają się długą żywotnością i dowolnością konserwacji. Poza tym niektóre typy mogą być stosowane w pewnych warunkach bez dodatkowych konstrukcji stalowych (konstrukcji podtrzymujących).

Elastomerowa część łożyska odkształca się elastycznie. Współczynnik odkształcenia w kierunku wertykalnym (sprężynowanie / ugięcie) pod ciągłym obciążeniem można obliczyć i pozostaje on stały. Wpływ obciążeń ruchomych jest z reguły mały i powoduje on tylko czasowe dalsze

sprężynowanie / ugięcie w niewielkim stopniu, co z reguły dla większości obiektów budowlanych nie stanowi żadnego problemu.

1110

I nformacje ogólne o łożyskach konstrukcyjnych

Łożyska konstrukcyjne GUMBA

Wskaźnik łożyska

Niektóre łożyska konstrukcyjne posiadają urządzenia pomiarowe. Urządzenia te składają się zazwyczaj ze skali pomiarowej oraz wskaźnika

i mocowane są w możliwie najbardziej widocznym miejscu.

Uwaga:

Dokumentacja

W czasie końcowego montażu w zakładzie produkcyjnym dla każdego łożyska wypełniana jest karta kontrolna. W karcie tej potwierdzone

zostają oznaczenia zastosowanych komponentów oraz wymiary, zwłaszcza wymiary konstrukcyjne. Na podstawie oznaczeń podanych

w kartach kontrolonych można przyporządkować świadectwa materiałowe.

W przypadku łożysk elastomerowych zbrojonych, które stosowane są bez żadnych dodatkowych składników, odpada prowadzenie kart

kontrolnych. Identyfikacja możliwa jest dzięki jednoznacznym numerom na etykietach.

W przypadku większości łożysk protokołowany jest także montaż. Patrz EN 1337-11 pkt. 7.

Łożyska mostowe funkcjonują prawidłowo pod warunkiem, że są odpowiednio zamontowane. Dlatego też należy szczególnie przestrzegać

części 10 oraz 11 normy EN 1337. Najważniejsze naszym zdaniem punkty przytoczyliśmy w rozdziale 8 „Wskazówki montażowe dla łożysk konstrukcyjnych”. Podsumowanie to jest jednak tylko krótkim przeglądem i nie zastępuje normy.

Łożyska odkształcalne składają się ze zbrojonego elastomeru oraz w danym przypadku również z otaczającej go konstrukcji stalowej.

Łożyska elastomerowe

Łożyska GUMBAkonstrukcyjne

3. Łożyska elastomerowe

Specyficzne właściwości materiału elastomerowego umożliwiają do pewnego stopnia przesuw samego materiału oraz obrót poprzez

deformację. W porównaniu do innych typów łożysk posiadają one szczególną zaletę - w wielu przypadkach można zrezygnować z kosztownej konstrukcji z blachami ślizgowymi i PTFE. Jeśli przesuw wynikający z właściwości łożyska elastomerowego nie jest wystarczający dla danego przypadku, możliwe jest rozszerzenie zakresu funkcjonalności. Wtedy można ten typ łożyska przekształcić w łożysko odkształcalne (str. 30).

Dalszą zaletą tego typu łożysk jest niski koszt konserwacji, elastomerowe łożyska konstrukcyjne praktycznie nie wymagają żadnych dodatkowych zabiegów w trakcie ich użytkowania. W przeciwieństwie do innych typów łożysk komponent przejmujący siłę wertykalną jest

dobrze widoczny dla inspekcji. Łożyska elastomerowe stosowane są z powodzeniem od wielu lat, tym samym udowadniały swoją

długowieczność. Jeśli zaś będzie konieczność wymiany tego komponentu, następuje to poprzez proste uniesienie części przejazdowej mostu. Nie jest tu konieczne usuwanie i stosowanie nowych mechanicznych elementów mocujących. Nasze łożyska są tak konstruowane, aby ich

wymiana bądź wymiana ich części zużywalnych możliwa była po uniesieniu części przejazdowej mostu o 10 mm.

Łożyska odkształcalne stosowane są do konkretnego przypadku. Z reguły dla danego obciążenia nadaje się wiele wariantów wymiarów

i budowy warstwowej łożyska elastomerowego. Dlatego też konstrukcje można dostosowywać do danych warunków i wymogów.

3.1 Łożyska elastomerowe zbrojone według EN 1337-3

Informacje ogólne

Łożyska elastomerowe zbrojone produkowane są ze specjalnej mieszanki surowego kauczuku i w procesie produkcji tzw. wulkanizacji zaopatrywane są w blachy zbrojeniowe ze stali, które odpowiedzialne są za odpowiednią sztywność łożyska. Łożyska elastomerowe zbrojone

wyróżniają się długą żywotnością i dowolnością konserwacji. Poza tym niektóre typy mogą być stosowane w pewnych warunkach bez dodatkowych konstrukcji stalowych (konstrukcji podtrzymujących).

Elastomerowa część łożyska odkształca się elastycznie. Współczynnik odkształcenia w kierunku wertykalnym (sprężynowanie / ugięcie) pod ciągłym obciążeniem można obliczyć i pozostaje on stały. Wpływ obciążeń ruchomych jest z reguły mały i powoduje on tylko czasowe dalsze

sprężynowanie / ugięcie w niewielkim stopniu, co z reguły dla większości obiektów budowlanych nie stanowi żadnego problemu.

1110

Łożyska elastomerowe

Łożyska konstrukcyjne GUMBA

Opis typów łożysk

Typ B(1) – łożysko zbrojone, składające się z minimum dwóch blach zbrojenia. Górna i dolna powierzchnia w tym

typie łożyska składa się z elastomeru. Obciążenie i siły tarcia zapobiegają poślizgowi.

Typ C (2)- łożysko zbrojone, z dwóch stron zabezpieczone przed poślizgiem. W przypadku tego typu obie powierzchnie podporowe wykonane są w postaci płyt stalowych. Wymiana łożyska jest dość skomplikowana.

W przypadku „pływającego” łożyskowania typ ten może w zależności od sztywności łożyska przenosić siły

horyzontalne (hamulce itp.). Przykład wymiennego łożyska Typ C(2) pokazano poniżej.

pierwotny typ Csytuacja montażowa

łożysko pierwotne,sytuacja przed wymianą

(nowe łożysko nie może być tak zamontowane)

rozwiązanie: wymiana łożyskabez przesuwu z przyspawaną

górną płytą

spoina

Typ B/C (1/2)- łożyska zbrojone, z jednej strony zabezpieczone przed poślizgiem. W łożysku tego typu zawulkanizowana płyta stalowa stanowi dolną powierzchnię podporową. Możliwe jest dowolne zastosowanie płyty stalowej do zakotwienia łożyska np. przy pomocy kołków, prętów gwintowanych, śrub itp. Poprzez jednostronne zabezpieczenie przed poślizgiem łożysko łatwo jest zmontować oraz zdemontować. Przy zbyt małym minimalnym nacisku konieczne jest zakotwienie łożyska. Typ B/C można stosować, jeśli obiekt

budowlany trzymany jest przez np. łożysko stałe lub poprzecznie stałe.

W przypadku mostów kolejowych niezależnie od obciążeń zawsze należy stosować typ B/C (1/2).

Dodatkowe zastosowanie typ ten znajduje w budownictwie kubaturowym jako element buforujący.

Typ C(5) - łożysko zbrojone, z obu stron zabezpieczone przed poślizgiem poprzez zawulkanizowane blachy o żeberkach owalnych. Ponieważ konieczne obciążenie nie może zostać dokładnie zdefiniowane, stosowanie

tego typu łożyska należy ograniczyć do obiektów budowlanych z niewielkim obciążeniem lub do budownictwa kubaturowego. Zastosowanie tego typu łożyska w konstrukcjach podtrzymujących między płytami kotwiącymi czy płytami łożyska możliwe jest dzięki powierzchniom profilowanym.

Wskazówka dotycząca zabezpieczenia przed poślizgiem

2 2,W przypadku zastosowania łożyska elastomerowego Typ B(1) według tabel konieczny jest minimalny nacisk 3 N/mm bądź 5 N/mm w odniesieniu do powierzchni łożyska.

W normach i przepisach nie jest podane, kiedy należy stosować łożyska z jednostronnym a kiedy z dwustronnym zabezpieczeniem przed 2poślizgiem. W przypadku łożyska Typ C(5) zalecamy minimalny nacisk to 1 N/mm . Szczegółowe wymagania podawane są w warunkach

wykonania i odbioru większości klientów.

Wymagania przeciwpożarowe

Łożyska z mieszanki elastomerowej z CR (kauczuku chloroprenowego) ciężko się zapalają a po zapaleniu samoistnie gasną.

Analiza łożysk elastomerowych według EN 1337 dla danych przypadków zastosowania znacznie różni się od tych zawartych w normie DIN 4141,

gdzie stosowano wartości maksymalne dla obciążeń, przesuwu i obrotu. Ze względu na inną ilość wymogów i brakujące wartości graniczne dla poszczególnych obciążeń nie da się z góry wyznaczyć gabarytów łożysk zgodnych z EN 1337.

Jednakże katalog zawiera tabele dla zbrojonych łożysk elastomerowych, które odnoszą się do standardowej budowy łożysk GUMBA. Tabele dotyczące pomiarów wstępnych powinny umożliwiać jedynie ogólne i szybkie oszacowanie wielkości łożyska. Wartości w nich zawarte są

wielkościami charakterystycznymi dla stanu granicznego użytkowalności (SGU). Dla dokładniejszego zwymiarowania łożysk konstrukcyjnych na

naszej stronie www.gumba.de umieszczono program EDV. Umożliwia on optymalny dobór łożysk. Zamieszczono w nim ogólnie znane wielkości łożysk z budową warstwową według standardów firmy GUMBA (odpowiada starej DIN 4141) oraz regularne wielkości łożysk według

EN 1337-3.

Polegając na analizie zgodnej z EN 1337- 3 dla łożyska o wielkości 300 x 400 mm przewidziano maksymalną możliwą wielkość obrotu. Dla

mniejszych łożysk możliwe jest dobranie przemieszczenia i obciążenia pionowego, takiego które spełniają łożyska o większych gabarytach. Przykładowe parametry łożysk elastomerowych podano na str. 14-19.

Wskazówki dotyczące wstępnego wymiarowania łożysk elastomerowych

12 13

Łożyska elastomerowe

Łożyska konstrukcyjne GUMBA

Opis typów łożysk

Typ B(1) – łożysko zbrojone, składające się z minimum dwóch blach zbrojenia. Górna i dolna powierzchnia w tym

typie łożyska składa się z elastomeru. Obciążenie i siły tarcia zapobiegają poślizgowi.

Typ C (2)- łożysko zbrojone, z dwóch stron zabezpieczone przed poślizgiem. W przypadku tego typu obie powierzchnie podporowe wykonane są w postaci płyt stalowych. Wymiana łożyska jest dość skomplikowana.

W przypadku „pływającego” łożyskowania typ ten może w zależności od sztywności łożyska przenosić siły

horyzontalne (hamulce itp.). Przykład wymiennego łożyska Typ C(2) pokazano poniżej.

pierwotny typ Csytuacja montażowa

łożysko pierwotne,sytuacja przed wymianą

(nowe łożysko nie może być tak zamontowane)

rozwiązanie: wymiana łożyskabez przesuwu z przyspawaną

górną płytą

spoina

Typ B/C (1/2)- łożyska zbrojone, z jednej strony zabezpieczone przed poślizgiem. W łożysku tego typu zawulkanizowana płyta stalowa stanowi dolną powierzchnię podporową. Możliwe jest dowolne zastosowanie płyty stalowej do zakotwienia łożyska np. przy pomocy kołków, prętów gwintowanych, śrub itp. Poprzez jednostronne zabezpieczenie przed poślizgiem łożysko łatwo jest zmontować oraz zdemontować. Przy zbyt małym minimalnym nacisku konieczne jest zakotwienie łożyska. Typ B/C można stosować, jeśli obiekt

budowlany trzymany jest przez np. łożysko stałe lub poprzecznie stałe.

W przypadku mostów kolejowych niezależnie od obciążeń zawsze należy stosować typ B/C (1/2).

Dodatkowe zastosowanie typ ten znajduje w budownictwie kubaturowym jako element buforujący.

Typ C(5) - łożysko zbrojone, z obu stron zabezpieczone przed poślizgiem poprzez zawulkanizowane blachy o żeberkach owalnych. Ponieważ konieczne obciążenie nie może zostać dokładnie zdefiniowane, stosowanie

tego typu łożyska należy ograniczyć do obiektów budowlanych z niewielkim obciążeniem lub do budownictwa kubaturowego. Zastosowanie tego typu łożyska w konstrukcjach podtrzymujących między płytami kotwiącymi czy płytami łożyska możliwe jest dzięki powierzchniom profilowanym.

Wskazówka dotycząca zabezpieczenia przed poślizgiem

2 2,W przypadku zastosowania łożyska elastomerowego Typ B(1) według tabel konieczny jest minimalny nacisk 3 N/mm bądź 5 N/mm w odniesieniu do powierzchni łożyska.

W normach i przepisach nie jest podane, kiedy należy stosować łożyska z jednostronnym a kiedy z dwustronnym zabezpieczeniem przed 2poślizgiem. W przypadku łożyska Typ C(5) zalecamy minimalny nacisk to 1 N/mm . Szczegółowe wymagania podawane są w warunkach

wykonania i odbioru większości klientów.

Wymagania przeciwpożarowe

Łożyska z mieszanki elastomerowej z CR (kauczuku chloroprenowego) ciężko się zapalają a po zapaleniu samoistnie gasną.

Analiza łożysk elastomerowych według EN 1337 dla danych przypadków zastosowania znacznie różni się od tych zawartych w normie DIN 4141,

gdzie stosowano wartości maksymalne dla obciążeń, przesuwu i obrotu. Ze względu na inną ilość wymogów i brakujące wartości graniczne dla poszczególnych obciążeń nie da się z góry wyznaczyć gabarytów łożysk zgodnych z EN 1337.

Jednakże katalog zawiera tabele dla zbrojonych łożysk elastomerowych, które odnoszą się do standardowej budowy łożysk GUMBA. Tabele dotyczące pomiarów wstępnych powinny umożliwiać jedynie ogólne i szybkie oszacowanie wielkości łożyska. Wartości w nich zawarte są

wielkościami charakterystycznymi dla stanu granicznego użytkowalności (SGU). Dla dokładniejszego zwymiarowania łożysk konstrukcyjnych na

naszej stronie www.gumba.de umieszczono program EDV. Umożliwia on optymalny dobór łożysk. Zamieszczono w nim ogólnie znane wielkości łożysk z budową warstwową według standardów firmy GUMBA (odpowiada starej DIN 4141) oraz regularne wielkości łożysk według

EN 1337-3.

Polegając na analizie zgodnej z EN 1337- 3 dla łożyska o wielkości 300 x 400 mm przewidziano maksymalną możliwą wielkość obrotu. Dla

mniejszych łożysk możliwe jest dobranie przemieszczenia i obciążenia pionowego, takiego które spełniają łożyska o większych gabarytach. Przykładowe parametry łożysk elastomerowych podano na str. 14-19.

Wskazówki dotyczące wstępnego wymiarowania łożysk elastomerowych

12 13

Łożyska elastomerowe

Łożyska konstrukcyjne GUMBA

min. nacisk

≥ 3N/mm2

min. nacisk2< 3 N/mm

Typ B(1) Typ C (2) i C (5) Typ B/C (1/2)

Obciąże-nie

Wymiaryłożyska

a x b

Warstwy Przesuw+/-

Grubośćłożyska

Przesuw+/-

Grubośćłożyska

Typ 2

Grubośćłożysk

aTyp 5

Grubośćelasto-meru

Przesuw+/-

Grubośćłożysk

Grubośćelasto -meru

Kąt obrotu

Kąt obrotu

Ø

MN mm Stck mm mm mm rad/1000

0,100,15

1 7 14 10 - - - - - - - 4

2 11 21 15 7 42 32 10 9 31,5 12,5 8

100x100 3 14 28 20 11 49 39 15 12 38,5 17,5 12

100x150 4 16 35 25 14 56 46 20 15 45,5 22,5 16

5 18 42 30 16 63 53 25 17 52,5 27,5 20

6 - - - 18 70 60 30 - - - 24

1 7 14 10 - - - - - - - 3

2 11 21 15 7 42 32 10 9 31,5 12,5 6

0,30 150x200 3 14 28 20 11 49 39 15 12 28,5 17,5 9

4 18 35 25 14 56 46 20 16 45,5 22,5 12

5 21 42 30 18 63 53 25 19 52,5 27,5 15

6 23 49 35 21 70 60 30 22 59,5 32,5 18

7 25 56 40 23 77 67 35 24 66,5 37,2 21

8 27 63 45 25 84 74 40 26 73,5 42,5 24

9 28 70 50 27 91 81 45 28 80,5 47,5 27

10 - - - 28 98 88 50 - - - 30

1 9 19 13 - - - - - - - 3 4

2 15 30 21 11 49 39 16 13 39,5 18,5 6 8

0,31 ø200 3 20 41 29 17 60 50 24 19 50,5 26,5 9 12

0,63 200x250 4 26 52 37 22 71 61 32 24 61,5 34,5 12 16

0,75 200x300 5 30 63 45 28 82 72 40 29 72,5 42,5 15 20

1,00 200x400 6 34 74 53 32 93 83 48 33 83,5 50,5 18 24

7 36 85 61 35 104 94 56 36 94,5 58,5 21 28

8 - - - 37 115 105 64 - - - 24 32

Tabele z wymiarami łożysk standardowych GUMBA

Maksymalne dopuszczalne obciążenie pionowe

Wymiary

Maksymalny dopuszczalny kąt obrotu wokół osi wzdłużnej lub kąt obrotu dla łożysko osiowosymetrycznych

Minimalny nacisk na łożysko zabezpieczający przed poślizgiem

Ilość warstw elastomeru Maksymalny dopuszczalny przesuw między elementami obiektu mosotowego

Wysokość nieobciążonego łożyska

min. nacisk

≥ 2 3N/mm

min. nacisk2< 3 N/mm

Typ B(1) Typ C (2) i C (5) Typ B/C (1/2)

Obciąże-nie

Wymiaryłożyska

a x b

Warstwy Przesuw+/-

Grubośćłożyska

Grubośćelasto-meru

Przesuw+/-

Grubośćłożyska

Typ 2

Grubośćłożyska

Typ 5

Grubośćelasto-meru

Przesuw+/-

Grubośćłożyska

Grubośćłożyska

Kąt obrotu

Kąt obrotu

Ø

MN mm Stck mm mm mm rad/1000

1 9 19 13 - - - - - - - 3 4

2 15 30 21 11 49 39 16 13 39,5 18,5 5 8

0,60 Ø250 3 20 41 29 17 60 50 24 19 50,5 26,5 8 12

1,30 250x400 4 26 52 37 22 71 61 32 24 61,5 34,5 10 16

5 32 63 45 28 82 72 40 30 72,5 42,5 13 20

6 37 74 53 34 93 83 48 35 83,5 50,5 15 24

7 40 85 61 38 104 94 56 39 94,2 58,5 18 28

8 43 96 69 41 115 105 64 42 105,5 66,5 20 32

9 46 107 77 44 126 116 72 45 116,5 74,5 23 36

10 - - - 46 137 127 80 - - - 25 40

1 9 19 13 - - - - - - - 2 3

2 15 30 21 11 49 39 16 13 39,5 18,5 4 6

0,90 Ø300 3 20 41 29 17 60 50 24 19 50,5 26,5 6 9

1,80 300x400 4 26 52 37 22 71 61 32 24 61,5 34,5 8 12

5 32 63 45 28 82 72 40 30 72,5 42,5 10 15

6 37 74 53 34 93 83 48 35 83,5 50,5 12 18

7 43 85 61 39 104 94 56 41 94,5 28,2 14 21

8 46 96 69 44 115 105 64 45 105,5 66,5 16 24

9 50 107 77 48 126 116 72 49 116,5 74,5 18 27

10 52 118 85 51 137 127 80 52 127,5 82,5 20 30

11 55 129 93 53 148 138 88 54 138,5 90,5 22 33

12 - - - 56 159 149 96 - - - 24 36

1 11 24 16 - - - - - - - 4

2 19 39 27 15 56 46 22 17 47,5 24,5 8

1,20 Ø350 3 27 54 38 23 71 61 33 25 62,5 33,5 12

4 34 69 49 31 86 76 44 33 77,5 46,5 16

5 42 84 60 39 101 91 55 40 92,5 57,5 20

6 50 99 71 46 116 106 66 48 107,5 68,5 24

7 55 114 82 52 131 121 77 53 122,5 79,5 28

8 59 129 93 57 146 136 88 58 137,5 90,5 32

9 63 144 104 61 161 151 99 62 152,5 101,5 36

10 66 159 115 64 176 166 110 65 167,5 112,5 40

Tabele z wymiarami łożysk standardowych GUMBA

Grubośćelasto-meru

14 15

Łożyska elastomerowe

Łożyska konstrukcyjne GUMBA

min. nacisk

≥ 3N/mm2

min. nacisk2< 3 N/mm

Typ B(1) Typ C (2) i C (5) Typ B/C (1/2)

Obciąże-nie

Wymiaryłożyska

a x b

Warstwy Przesuw+/-

Grubośćłożyska

Przesuw+/-

Grubośćłożyska

Typ 2

Grubośćłożysk

aTyp 5

Grubośćelasto-meru

Przesuw+/-

Grubośćłożysk

Grubośćelasto -meru

Kąt obrotu

Kąt obrotu

Ø

MN mm Stck mm mm mm rad/1000

0,100,15

1 7 14 10 - - - - - - - 4

2 11 21 15 7 42 32 10 9 31,5 12,5 8

100x100 3 14 28 20 11 49 39 15 12 38,5 17,5 12

100x150 4 16 35 25 14 56 46 20 15 45,5 22,5 16

5 18 42 30 16 63 53 25 17 52,5 27,5 20

6 - - - 18 70 60 30 - - - 24

1 7 14 10 - - - - - - - 3

2 11 21 15 7 42 32 10 9 31,5 12,5 6

0,30 150x200 3 14 28 20 11 49 39 15 12 28,5 17,5 9

4 18 35 25 14 56 46 20 16 45,5 22,5 12

5 21 42 30 18 63 53 25 19 52,5 27,5 15

6 23 49 35 21 70 60 30 22 59,5 32,5 18

7 25 56 40 23 77 67 35 24 66,5 37,2 21

8 27 63 45 25 84 74 40 26 73,5 42,5 24

9 28 70 50 27 91 81 45 28 80,5 47,5 27

10 - - - 28 98 88 50 - - - 30

1 9 19 13 - - - - - - - 3 4

2 15 30 21 11 49 39 16 13 39,5 18,5 6 8

0,31 ø200 3 20 41 29 17 60 50 24 19 50,5 26,5 9 12

0,63 200x250 4 26 52 37 22 71 61 32 24 61,5 34,5 12 16

0,75 200x300 5 30 63 45 28 82 72 40 29 72,5 42,5 15 20

1,00 200x400 6 34 74 53 32 93 83 48 33 83,5 50,5 18 24

7 36 85 61 35 104 94 56 36 94,5 58,5 21 28

8 - - - 37 115 105 64 - - - 24 32

Tabele z wymiarami łożysk standardowych GUMBA

Maksymalne dopuszczalne obciążenie pionowe

Wymiary

Maksymalny dopuszczalny kąt obrotu wokół osi wzdłużnej lub kąt obrotu dla łożysko osiowosymetrycznych

Minimalny nacisk na łożysko zabezpieczający przed poślizgiem

Ilość warstw elastomeru Maksymalny dopuszczalny przesuw między elementami obiektu mosotowego

Wysokość nieobciążonego łożyska

min. nacisk

≥ 2 3N/mm

min. nacisk2< 3 N/mm

Typ B(1) Typ C (2) i C (5) Typ B/C (1/2)

Obciąże-nie

Wymiaryłożyska

a x b

Warstwy Przesuw+/-

Grubośćłożyska

Grubośćelasto-meru

Przesuw+/-

Grubośćłożyska

Typ 2

Grubośćłożyska

Typ 5

Grubośćelasto-meru

Przesuw+/-

Grubośćłożyska

Grubośćłożyska

Kąt obrotu

Kąt obrotu

Ø

MN mm Stck mm mm mm rad/1000

1 9 19 13 - - - - - - - 3 4

2 15 30 21 11 49 39 16 13 39,5 18,5 5 8

0,60 Ø250 3 20 41 29 17 60 50 24 19 50,5 26,5 8 12

1,30 250x400 4 26 52 37 22 71 61 32 24 61,5 34,5 10 16

5 32 63 45 28 82 72 40 30 72,5 42,5 13 20

6 37 74 53 34 93 83 48 35 83,5 50,5 15 24

7 40 85 61 38 104 94 56 39 94,2 58,5 18 28

8 43 96 69 41 115 105 64 42 105,5 66,5 20 32

9 46 107 77 44 126 116 72 45 116,5 74,5 23 36

10 - - - 46 137 127 80 - - - 25 40

1 9 19 13 - - - - - - - 2 3

2 15 30 21 11 49 39 16 13 39,5 18,5 4 6

0,90 Ø300 3 20 41 29 17 60 50 24 19 50,5 26,5 6 9

1,80 300x400 4 26 52 37 22 71 61 32 24 61,5 34,5 8 12

5 32 63 45 28 82 72 40 30 72,5 42,5 10 15

6 37 74 53 34 93 83 48 35 83,5 50,5 12 18

7 43 85 61 39 104 94 56 41 94,5 28,2 14 21

8 46 96 69 44 115 105 64 45 105,5 66,5 16 24

9 50 107 77 48 126 116 72 49 116,5 74,5 18 27

10 52 118 85 51 137 127 80 52 127,5 82,5 20 30

11 55 129 93 53 148 138 88 54 138,5 90,5 22 33

12 - - - 56 159 149 96 - - - 24 36

1 11 24 16 - - - - - - - 4

2 19 39 27 15 56 46 22 17 47,5 24,5 8

1,20 Ø350 3 27 54 38 23 71 61 33 25 62,5 33,5 12

4 34 69 49 31 86 76 44 33 77,5 46,5 16

5 42 84 60 39 101 91 55 40 92,5 57,5 20

6 50 99 71 46 116 106 66 48 107,5 68,5 24

7 55 114 82 52 131 121 77 53 122,5 79,5 28

8 59 129 93 57 146 136 88 58 137,5 90,5 32

9 63 144 104 61 161 151 99 62 152,5 101,5 36

10 66 159 115 64 176 166 110 65 167,5 112,5 40

Tabele z wymiarami łożysk standardowych GUMBA

Grubośćelasto-meru

14 15

Tabele z wymiarami łożysk standardowych GUMBA c.d.

Łożyska elastomerowe

Łożyska konstrukcyjne GUMBA

min. nacisk2≥ 5 N/mm

min. nacisk2< 5 N/mm

Typ B(1) Typ C (2) i C (5) Typ B/C (1/2)

Obciąże-nie

Wymiaryłożyska

a x b

Warstwy Przesuw+/-

Grubośćłożyska

Grubośćelasto-meru

Przesuw+/-

Grubośćłożyska

Typ 2

Grubośćłożyska

Typ 5

Grubośćelasto-meru

Przesuw+/-

Grubośćłożyska

Grubośćelasto-meru

Kąt obrotu

Kąt obrotu

Ø

MN mm Stck mm mm mm rad/1000

3 27 54 38 23 81 61 33 25 67,5 33,5 8

4 34 69 49 31 96 76 44 33 82,5 46,5 10

2,40 350x450 5 42 84 60 39 111 91 55 40 97,5 57,5 13

6 50 99 71 46 126 106 66 48 112,5 68,5 15

7 55 114 82 52 141 121 77 53 127,5 79,5 18

8 59 129 93 57 156 136 88 58 142,5 90,5 20

9 63 144 104 61 171 151 99 62 157,5 101,5 23

10 66 159 115 64 186 166 110 65 172,5 112,5 25

3 27 54 38 23 81 61 33 25 67,5 35,5 6 9

4 34 69 49 31 96 76 44 33 82,5 46,5 8 12

1,90 Ø400 5 42 84 60 39 111 91 55 40 97,5 57,5 10 15

3,00 400x500 6 50 99 71 46 126 106 66 48 112,5 68,5 12 18

7 57 114 82 54 141 121 77 56 127,5 79,5 14 21

8 62 129 93 60 156 136 88 61 142,5 90,5 16 24

9 67 144 104 65 171 151 99 66 157,5 101,5 18 27

10 70 159 115 69 186 166 110 70 172,5 112,5 20 30

11 74 174 126 72 201 181 121 73 187,5 123,5 22 33

12 - - - 75 216 196 132 - - - 24 36

3 27 54 38 23 81 61 33 25 67,5 33,5 6 9

4 34 69 49 31 96 76 44 33 82,5 46,5 8 12

2,40 Ø450 5 42 84 60 39 111 91 55 40 97,5 57,5 10 15

4,21 450x600 6 50 99 71 46 126 106 66 48 112,5 68,5 12 18

7 57 114 82 54 141 121 77 56 127,5 79,5 14 21

8 65 129 93 62 156 136 88 63 142,5 90,5 16 24

9 70 144 104 67 171 151 99 68 157,5 101,5 18 27

10 74 159 115 72 186 166 110 73 172,5 112,5 20 30

11 78 174 126 76 201 181 121 77 187,5 123,5 22 33

12 82 189 137 80 216 196 132 81 202,5 134,5 24 36

13 85 204 148 83 231 211 143 84 217,5 145,5 26 39

min. nacisk2≥ 5 N/mm

min. nacisk2< 5 N/mm

Typ B(1) Typ C (2) i C (5) Typ B/C (1/2)

Obciąże-nie

Wymiaryłożyska

a x b

Warstwy Przesuw+/-

Grubośćłożyska

Grubośćelasto-meru

Przesuw+/-

Grubośćłożyska

Typ 2

Grubośćłożyska

Typ 5

Grubośćelasto-meru

Przesuw+/-

Grubośćłożyska

Grubośćłożyska

Kąt obrotu

Kąt obrotu

Ø

MN mm Stck mm mm mm rad/1000

3 27 54 38 23 81 61 33 25 67,5 33,5 6 6

4 34 69 49 31 96 76 44 33 82,5 46,5 8 8

2,90 Ø 500 5 42 84 60 39 111 91 55 40 97,5 57,5 10 10

3,60 Ø 550 6 50 99 71 46 126 106 66 48 112,5 68,5 12 12

4,50 500x600 7 57 114 82 54 141 121 77 56 127,5 79,5 14 14

8 65 129 93 62 156 136 88 63 142,5 90,5 16 16

9 72 144 104 69 171 151 99 71 157,5 101,5 18 18

10 77 159 115 75 186 166 110 76 172,5 112,5 20 20

11 82 174 126 80 201 181 121 81 187,5 123,5 22 22

12 86 189 137 84 216 196 132 85 202,5 134,5 24 24

13 89 204 148 88 131 211 143 89 217,5 145,5 26 26

14 93 219 159 91 146 226 154 92 232,5 156,5 28 28

15 - - - 94 161 141 165 - - - 30 30

3 35 70 50 32 95 75 45 33 82,5 47,5 6 6

4 46 90 65 42 115 95 60 44 102,5 62,5 8 8

4,10 Ø 600 5 56 110 80 53 135 115 75 54 122,5 77,5 10 10

5,00 Ø 650 6 67 130 95 63 155 135 90 65 142,5 92,5 12 12

6,30 600x700 7 77 150 110 74 175 155 105 75 162,5 107,5 14 14

8 86 170 125 84 195 175 120 85 182,5 122,5 16 16

9 93 190 140 91 215 195 135 92 202,5 137,5 18 18

10 99 210 155 98 235 215 150 98 222,5 152,5 20 20

11 105 230 170 103 255 235 165 104 242,5 167,5 22 22

12 109 250 185 108 275 255 180 109 262,5 182,5 24 24

13 113 270 200 112 295 275 195 113 282,5 197,5 26 26

Tabele z wymiarami łożysk standardowych GUMBA c.d.

16 17

Tabele z wymiarami łożysk standardowych GUMBA c.d.

Łożyska elastomerowe

Łożyska konstrukcyjne GUMBA

min. nacisk2≥ 5 N/mm

min. nacisk2< 5 N/mm

Typ B(1) Typ C (2) i C (5) Typ B/C (1/2)

Obciąże-nie

Wymiaryłożyska

a x b

Warstwy Przesuw+/-

Grubośćłożyska

Grubośćelasto-meru

Przesuw+/-

Grubośćłożyska

Typ 2

Grubośćłożyska

Typ 5

Grubośćelasto-meru

Przesuw+/-

Grubośćłożyska

Grubośćelasto-meru

Kąt obrotu

Kąt obrotu

Ø

MN mm Stck mm mm mm rad/1000

3 27 54 38 23 81 61 33 25 67,5 33,5 8

4 34 69 49 31 96 76 44 33 82,5 46,5 10

2,40 350x450 5 42 84 60 39 111 91 55 40 97,5 57,5 13

6 50 99 71 46 126 106 66 48 112,5 68,5 15

7 55 114 82 52 141 121 77 53 127,5 79,5 18

8 59 129 93 57 156 136 88 58 142,5 90,5 20

9 63 144 104 61 171 151 99 62 157,5 101,5 23

10 66 159 115 64 186 166 110 65 172,5 112,5 25

3 27 54 38 23 81 61 33 25 67,5 35,5 6 9

4 34 69 49 31 96 76 44 33 82,5 46,5 8 12

1,90 Ø400 5 42 84 60 39 111 91 55 40 97,5 57,5 10 15

3,00 400x500 6 50 99 71 46 126 106 66 48 112,5 68,5 12 18

7 57 114 82 54 141 121 77 56 127,5 79,5 14 21

8 62 129 93 60 156 136 88 61 142,5 90,5 16 24

9 67 144 104 65 171 151 99 66 157,5 101,5 18 27

10 70 159 115 69 186 166 110 70 172,5 112,5 20 30

11 74 174 126 72 201 181 121 73 187,5 123,5 22 33

12 - - - 75 216 196 132 - - - 24 36

3 27 54 38 23 81 61 33 25 67,5 33,5 6 9

4 34 69 49 31 96 76 44 33 82,5 46,5 8 12

2,40 Ø450 5 42 84 60 39 111 91 55 40 97,5 57,5 10 15

4,21 450x600 6 50 99 71 46 126 106 66 48 112,5 68,5 12 18

7 57 114 82 54 141 121 77 56 127,5 79,5 14 21

8 65 129 93 62 156 136 88 63 142,5 90,5 16 24

9 70 144 104 67 171 151 99 68 157,5 101,5 18 27

10 74 159 115 72 186 166 110 73 172,5 112,5 20 30

11 78 174 126 76 201 181 121 77 187,5 123,5 22 33

12 82 189 137 80 216 196 132 81 202,5 134,5 24 36

13 85 204 148 83 231 211 143 84 217,5 145,5 26 39

min. nacisk2≥ 5 N/mm

min. nacisk2< 5 N/mm

Typ B(1) Typ C (2) i C (5) Typ B/C (1/2)

Obciąże-nie

Wymiaryłożyska

a x b

Warstwy Przesuw+/-

Grubośćłożyska

Grubośćelasto-meru

Przesuw+/-

Grubośćłożyska

Typ 2

Grubośćłożyska

Typ 5

Grubośćelasto-meru

Przesuw+/-

Grubośćłożyska

Grubośćłożyska

Kąt obrotu

Kąt obrotu

Ø

MN mm Stck mm mm mm rad/1000

3 27 54 38 23 81 61 33 25 67,5 33,5 6 6

4 34 69 49 31 96 76 44 33 82,5 46,5 8 8

2,90 Ø 500 5 42 84 60 39 111 91 55 40 97,5 57,5 10 10

3,60 Ø 550 6 50 99 71 46 126 106 66 48 112,5 68,5 12 12

4,50 500x600 7 57 114 82 54 141 121 77 56 127,5 79,5 14 14

8 65 129 93 62 156 136 88 63 142,5 90,5 16 16

9 72 144 104 69 171 151 99 71 157,5 101,5 18 18

10 77 159 115 75 186 166 110 76 172,5 112,5 20 20

11 82 174 126 80 201 181 121 81 187,5 123,5 22 22

12 86 189 137 84 216 196 132 85 202,5 134,5 24 24

13 89 204 148 88 131 211 143 89 217,5 145,5 26 26

14 93 219 159 91 146 226 154 92 232,5 156,5 28 28

15 - - - 94 161 141 165 - - - 30 30

3 35 70 50 32 95 75 45 33 82,5 47,5 6 6

4 46 90 65 42 115 95 60 44 102,5 62,5 8 8

4,10 Ø 600 5 56 110 80 53 135 115 75 54 122,5 77,5 10 10

5,00 Ø 650 6 67 130 95 63 155 135 90 65 142,5 92,5 12 12

6,30 600x700 7 77 150 110 74 175 155 105 75 162,5 107,5 14 14

8 86 170 125 84 195 175 120 85 182,5 122,5 16 16

9 93 190 140 91 215 195 135 92 202,5 137,5 18 18

10 99 210 155 98 235 215 150 98 222,5 152,5 20 20

11 105 230 170 103 255 235 165 104 242,5 167,5 22 22

12 109 250 185 108 275 255 180 109 262,5 182,5 24 24

13 113 270 200 112 295 275 195 113 282,5 197,5 26 26

Tabele z wymiarami łożysk standardowych GUMBA c.d.

16 17

Tabele z wymiarami łożysk standardowych GUMBA c.d.

Łożyska elastomerowe

Łożyska konstrukcyjne GUMBA

min. nacisk2≥ 5 N/mm

min. nacisk2< 5 N/mm

Typ B(1) Typ C (2) i C (5) Typ B/C (1/2)

Obciąże-nie

Wymiaryłożyska

a x b

Warstwy Przesuw+/-

Grubośćłożyska

Grubośćelasto-meru

Przesuw+/-

Grubośćłożyska

Typ 2

Grubośćłożyska

Typ 5

Grubośćelasto-meru

Przesuw+/-

Grubośćłożyska

Grubośćelasto-meru

Kąt obrotu

Kąt obrotu

Ø

MN mm Stck mm mm mm rad/1000

3 35 70 50 32 95 75 45 33 82,5 47,5 6 6

4 46 90 65 42 115 95 60 44 102,5 62,5 8 8

5,80 Ø 700 5 56 110 80 53 135 115 75 54 122,5 77,5 10 10

6,60 Ø 750 6 67 130 95 63 155 135 90 65 142,5 92,5 12 12

8,40 700x800 7 77 150 110 74 175 155 105 75 162,5 107,5 14 14

8 88 170 125 84 195 175 120 86 182,5 122,5 16 16

9 98 190 140 95 215 195 135 96 202,5 137,5 18 18

10 105 210 155 103 135 215 150 104 222,5 152,5 20 20

11 112 230 170 110 255 235 165 111 242,5 167,5 22 22

12 118 250 185 116 275 255 180 117 262,5 182,5 24 24

13 123 270 200 121 295 275 195 122 282,5 197,5 26 26

14 127 290 215 126 315 295 210 127 302,5 212,5 28 28

15 131 310 230 130 335 315 225 131 322,5 227,5 30 30

3 41 79 59 38 104 84 54 40 91,5 56,5 6 6

4 54 102 77 50 127 107 72 52 114,5 74,5 8 8

7,50 Ø 800 5 67 125 95 63 150 130 90 65 137,5 92,5 10 10

8,50 Ø 850 6 79 148 113 76 173 153 108 77 160,5 110,5 12 12

9,60 800x800 7 92 171 131 88 196 176 126 90 183,5 128,5 14 14

8 104 194 149 101 219 199 144 103 206,5 146,5 16 16

9 115 217 167 113 242 222 162 114 229,5 164,5 18 18

10 124 240 185 122 265 245 180 123 252,5 182,5 20 20

11 131 263 203 129 288 268 198 130 275,5 200,5 22 22

12 138 286 221 136 311 291 216 137 298,5 218,5 24 24

13 144 309 239 142 334 314 234 143 321,5 236,5 26 26

14 149 332 257 147 357 337 252 148 344,5 254,5 28 28

min. nacisk2≥ 5 N/mm

min. nacisk2< 5 N/mm

Typ B(1) Typ C (2) i C (5) Typ B/C (1/2)

Obciąże-nie

Wymiaryłożyska

a x b

Warstwy Przesuw+/-

Grubośćłożyska

Grubośćelasto-meru

Przesuw+/-

Grubośćłożyska

Typ 2

Grubośćłożyska

Typ 5

Grubośćelasto-meru

Przesuw+/-

Grubośćłożyska

Grubośćelasto-meru

Kąt obrotu

Kąt obrotu

Ø

MN mm Stck mm mm mm rad/1000

3 41 79 59 38 104 84 54 40 91,5 56,5 5 5

4 54 102 77 50 127 107 72 52 114,5 74,5 6 6

9,50 Ø 800 5 67 125 95 63 150 130 90 65 137,5 92,5 8 8

12,00 900x900 6 79 148 113 76 173 153 108 77 160,5 110,5 9 9

7 92 171 131 88 196 176 126 90 183,5 128,5 11 11

8 104 194 149 101 219 199 144 103 206,5 146,5 12 12

9 117 217 167 113 242 222 16 115 229,5 164,5 14 14

10 128 240 185 126 265 245 180 127 252,5 182,5 15 15

11 137 263 203 135 288 268 198 136 275,5 200,5 17 17

12 145 286 221 143 311 291 216 144 298,5 218,5 18 18

13 152 309 239 150 334 314 234 151 321,5 236,5 20 20

14 158 332 257 156 357 337 252 157 344,5 254,5 21 21

15 163 355 275 162 380 360 252 163 367,5 272,5 23 23

16 168 378 293 167 403 383 270 391 390,5 290,5 24 24

Tabele z wymiarami łożysk standardowych GUMBA c.d.

18 19

Tabele z wymiarami łożysk standardowych GUMBA c.d.

Łożyska elastomerowe

Łożyska konstrukcyjne GUMBA

min. nacisk2≥ 5 N/mm

min. nacisk2< 5 N/mm

Typ B(1) Typ C (2) i C (5) Typ B/C (1/2)

Obciąże-nie

Wymiaryłożyska

a x b

Warstwy Przesuw+/-

Grubośćłożyska

Grubośćelasto-meru

Przesuw+/-

Grubośćłożyska

Typ 2

Grubośćłożyska

Typ 5

Grubośćelasto-meru

Przesuw+/-

Grubośćłożyska

Grubośćelasto-meru

Kąt obrotu

Kąt obrotu

Ø

MN mm Stck mm mm mm rad/1000

3 35 70 50 32 95 75 45 33 82,5 47,5 6 6

4 46 90 65 42 115 95 60 44 102,5 62,5 8 8

5,80 Ø 700 5 56 110 80 53 135 115 75 54 122,5 77,5 10 10

6,60 Ø 750 6 67 130 95 63 155 135 90 65 142,5 92,5 12 12

8,40 700x800 7 77 150 110 74 175 155 105 75 162,5 107,5 14 14

8 88 170 125 84 195 175 120 86 182,5 122,5 16 16

9 98 190 140 95 215 195 135 96 202,5 137,5 18 18

10 105 210 155 103 135 215 150 104 222,5 152,5 20 20

11 112 230 170 110 255 235 165 111 242,5 167,5 22 22

12 118 250 185 116 275 255 180 117 262,5 182,5 24 24

13 123 270 200 121 295 275 195 122 282,5 197,5 26 26

14 127 290 215 126 315 295 210 127 302,5 212,5 28 28

15 131 310 230 130 335 315 225 131 322,5 227,5 30 30

3 41 79 59 38 104 84 54 40 91,5 56,5 6 6

4 54 102 77 50 127 107 72 52 114,5 74,5 8 8

7,50 Ø 800 5 67 125 95 63 150 130 90 65 137,5 92,5 10 10

8,50 Ø 850 6 79 148 113 76 173 153 108 77 160,5 110,5 12 12

9,60 800x800 7 92 171 131 88 196 176 126 90 183,5 128,5 14 14

8 104 194 149 101 219 199 144 103 206,5 146,5 16 16

9 115 217 167 113 242 222 162 114 229,5 164,5 18 18

10 124 240 185 122 265 245 180 123 252,5 182,5 20 20

11 131 263 203 129 288 268 198 130 275,5 200,5 22 22

12 138 286 221 136 311 291 216 137 298,5 218,5 24 24

13 144 309 239 142 334 314 234 143 321,5 236,5 26 26

14 149 332 257 147 357 337 252 148 344,5 254,5 28 28

min. nacisk2≥ 5 N/mm

min. nacisk2< 5 N/mm

Typ B(1) Typ C (2) i C (5) Typ B/C (1/2)

Obciąże-nie

Wymiaryłożyska

a x b

Warstwy Przesuw+/-

Grubośćłożyska

Grubośćelasto-meru

Przesuw+/-

Grubośćłożyska

Typ 2

Grubośćłożyska

Typ 5

Grubośćelasto-meru

Przesuw+/-

Grubośćłożyska

Grubośćelasto-meru

Kąt obrotu

Kąt obrotu

Ø

MN mm Stck mm mm mm rad/1000

3 41 79 59 38 104 84 54 40 91,5 56,5 5 5

4 54 102 77 50 127 107 72 52 114,5 74,5 6 6

9,50 Ø 800 5 67 125 95 63 150 130 90 65 137,5 92,5 8 8

12,00 900x900 6 79 148 113 76 173 153 108 77 160,5 110,5 9 9

7 92 171 131 88 196 176 126 90 183,5 128,5 11 11

8 104 194 149 101 219 199 144 103 206,5 146,5 12 12

9 117 217 167 113 242 222 16 115 229,5 164,5 14 14

10 128 240 185 126 265 245 180 127 252,5 182,5 15 15

11 137 263 203 135 288 268 198 136 275,5 200,5 17 17

12 145 286 221 143 311 291 216 144 298,5 218,5 18 18

13 152 309 239 150 334 314 234 151 321,5 236,5 20 20

14 158 332 257 156 357 337 252 157 344,5 254,5 21 21

15 163 355 275 162 380 360 252 163 367,5 272,5 23 23

16 168 378 293 167 403 383 270 391 390,5 290,5 24 24

Tabele z wymiarami łożysk standardowych GUMBA c.d.

18 19

Łożyska elastomerowe

Łożyska konstrukcyjne GUMBA

Podstawa obliczeń według EN 1337-3

Do projektowania i produkcji łożysk elastomerowych zbrojonych stosuję się wyłącznie zharmonizowaną normę europejską z dyrektywą

budowlaną EN 1337-3. Normy narodowe straciły swoją ważność. EN 1337-3 obowiązuje dla łożysk elastomerowych zbrojonych o powierzchni do 1200 x 1200 mm i reguluje zastosowanie tych łożysk w zakresie temperatur od -25°C do +50°C, krótkookresowo do 70°C. Dla temperatur

roboczych poniżej -25°C do -40°C obowiązują regulacje specjalne. W takim przypadku są one oddzielnie ustalane.

W przytoczonych poniżej informacjach o EN 1337-3 chodzi jedynie o fragmenty, które powinny wskazać ważne etapy obliczeń. Uwagi

uzupełniające i dalsze wskazówki dotyczące zastosowania tychże etapów obliczeń znajdują się w normie oraz w częściach normy 1337.

Do obliczeń łożysk elastomerowych należy stosować zakładane wartości obciążeń wg 1337-3 (obciążenia wraz ze współczynnikami

bezpieczeństwa częściowego). Przeprowadzenie dowodu następuje w stanie granicznym nośności (SGN).

Wartości graniczne należy obliczać w stanie granicznym nośności dla łącznego odkształcenia wynikającego z obciążenia, przesuwu i obrotu jak i

odkształcenia z wynikającego przesuwu.

Tabela na str. 23 pokazuje przykładowo, które informacje konieczne są do zwymiarowania łożyska według EN 1337-3. Można ją wykorzystać

jako przykład do wymienionych w niej parametrów. W wypełnionej tabeli znajdują się również konieczne warunki brzegowe, tak aby otrzymane

informacje w tej czy innej formie były korzystne przy obliczaniu konkretnych łożysk.

Uwaga:

Łożyska muszą sprostać następującym wymogom:

1. Maksymalne odkształcenie obliczeniowe

W dowolnym punkcie łożyska suma odkształceń (Ɛ ) wywołanych efektami obciążenia obliczeniowego (E ) jest dana wyrażeniem:dt,d

Ɛ =K (Ɛ + t,d L c,d Ɛ + Ɛ ) ≤ 7q,d ɑ,d

Ɛ - odkształcenie obliczeniowe wywołane ściskającymi obciążeniami obliczeniowymic,d

Ɛ - odkształcenie obliczeniowe ścinające wywołane obliczeniowymi przemieszczeniami poziomymiq,d

K - współczynnik typu obciążeniaL

n Odkształcenie obliczeniowe wywołane dociskiem

Ɛ

G - moduł odkształcenia postaciowego łożyska elastomerowego

A - zredukowane efektywne pole łożyska elastomerowego w płaszczyźnier

A - efektywne pole w płaszczyźnie łożyska1

S - współczynnik kształtu

F - wartość obliczeniowa siły pionowejz,d

A = a’·b’ (dla łożysk prostopadłościennych bez otworów)1

a’ - efektywna szerokość łożyska zbrojnego (szerokość blach zbrojenia)

b’ - efektywna długość łożyska zbrojnego (długość blach zbrojenia)

Obliczenia łożysk elastomerowych

Według EN 1337-3 projektant obiektu mosotwego musi przedstawić informacje zastosowane do przeprowadzenia obliczeń. Nie jest możliwe

wyliczenie przez producenta łożysk.

vx,d vy,d

a’ b’Ar = A1 · 1-( )

1,5 · Fz,d

G · Ar · Sc,d =

Obliczenia łożysk elastomerowych

S = a’ · b’

2 · ti · (a’ + b’)

Vxy,d

Tq

q,d = ≤ 1,0

2(a’ · a,d+b’2· b,d)·ti

2·Σ (ti3)α,d = ɑƐ ɑ

2mm K p·Fz,d·(t +t1 2)·Kh· m

Ar·fts

y

= ≥Ɣ

ɑ ∙ɑFz,d·n·t i 1 1 (a’· a,d+b’ b,d)A1 5·G·S2 Eb Kr,d

+ - ≥ 0 ∙

ɑFz,d·n·ti 1 1 (D’· )d

A1 5·G·S2 Eb Kr,d

+ - ≥ 0 ∙

20 21

V - max. poziome przemieszczenie względne części łożyska w kierunku wymiaru a łożyska x,d

V - max. poziome przemieszczenie względne części łożyska w kierunku wymiaru b łożyska y,d

Odkształcenie postaciowe

Ɛ

T - całkowita grubość elastomeru przy odkształceniu postaciowym wraz z górną i dolną otulinąq

V - max. wypadkowe poziome przemieszczenie względne części łożyska otrzymane z sumy wektorowej V i Vxy,d x,d y,d

Odkształcenie z obortu

ɑ - kąt obrotu względem szerokości, a, łożyskaa,d

ɑ - kąt obrotu (o ile występuję) względem długości, b, łożyskab,d

t - grubość pojedynczej warstwy elastomerui

2. Maksymalne naprężenie rozciągające w blachach zbrojeniowych

Grubość płyt zbrojenia

t , t - grubość elastomeru po obu stronach blachy1 2

f - granica plastyczności staliy

K - współczynnik naprężeń rozciągających wywołanych w blasze zbrojenia:h

bez otworów K =1h

z otworami K = 2h

Ɣ - częściowy współczynnik bezpieczeństwa Ɣ = 1,0m m

K - współczynnik korekcyjny K = 1,3p p

t ≥2 mmS

Warunek ograniczonego obrotu

W przypadku łożysk zbrojnych graniczny obrót nie powinien być osiągnięty wtedy, gdy całkowite pionowe ściśnięcie ∑V spełnia następujące z,d

warunki:

W przypadku łożysk prostopadłościennych

W przypadku łożysk kołowych:

D’ - efektywna średnia łożyska

K - współczynnik obrotu = 3r,d

∑V - całkowite pionowe ściśnięcie wywołujące ɑ i ɑ z,d a b

E - moduł odkształcenia objętościowego E = 2000 MPab b

n

n

n

n

3. Warunki graniczne

Łożyska elastomerowe

Łożyska konstrukcyjne GUMBA

Podstawa obliczeń według EN 1337-3

Do projektowania i produkcji łożysk elastomerowych zbrojonych stosuję się wyłącznie zharmonizowaną normę europejską z dyrektywą

budowlaną EN 1337-3. Normy narodowe straciły swoją ważność. EN 1337-3 obowiązuje dla łożysk elastomerowych zbrojonych o powierzchni do 1200 x 1200 mm i reguluje zastosowanie tych łożysk w zakresie temperatur od -25°C do +50°C, krótkookresowo do 70°C. Dla temperatur

roboczych poniżej -25°C do -40°C obowiązują regulacje specjalne. W takim przypadku są one oddzielnie ustalane.

W przytoczonych poniżej informacjach o EN 1337-3 chodzi jedynie o fragmenty, które powinny wskazać ważne etapy obliczeń. Uwagi

uzupełniające i dalsze wskazówki dotyczące zastosowania tychże etapów obliczeń znajdują się w normie oraz w częściach normy 1337.

Do obliczeń łożysk elastomerowych należy stosować zakładane wartości obciążeń wg 1337-3 (obciążenia wraz ze współczynnikami

bezpieczeństwa częściowego). Przeprowadzenie dowodu następuje w stanie granicznym nośności (SGN).

Wartości graniczne należy obliczać w stanie granicznym nośności dla łącznego odkształcenia wynikającego z obciążenia, przesuwu i obrotu jak i

odkształcenia z wynikającego przesuwu.

Tabela na str. 23 pokazuje przykładowo, które informacje konieczne są do zwymiarowania łożyska według EN 1337-3. Można ją wykorzystać

jako przykład do wymienionych w niej parametrów. W wypełnionej tabeli znajdują się również konieczne warunki brzegowe, tak aby otrzymane

informacje w tej czy innej formie były korzystne przy obliczaniu konkretnych łożysk.

Uwaga:

Łożyska muszą sprostać następującym wymogom:

1. Maksymalne odkształcenie obliczeniowe

W dowolnym punkcie łożyska suma odkształceń (Ɛ ) wywołanych efektami obciążenia obliczeniowego (E ) jest dana wyrażeniem:dt,d

Ɛ =K (Ɛ + t,d L c,d Ɛ + Ɛ ) ≤ 7q,d ɑ,d

Ɛ - odkształcenie obliczeniowe wywołane ściskającymi obciążeniami obliczeniowymic,d

Ɛ - odkształcenie obliczeniowe ścinające wywołane obliczeniowymi przemieszczeniami poziomymiq,d

K - współczynnik typu obciążeniaL

n Odkształcenie obliczeniowe wywołane dociskiem

Ɛ

G - moduł odkształcenia postaciowego łożyska elastomerowego

A - zredukowane efektywne pole łożyska elastomerowego w płaszczyźnier

A - efektywne pole w płaszczyźnie łożyska1

S - współczynnik kształtu

F - wartość obliczeniowa siły pionowejz,d

A = a’·b’ (dla łożysk prostopadłościennych bez otworów)1

a’ - efektywna szerokość łożyska zbrojnego (szerokość blach zbrojenia)

b’ - efektywna długość łożyska zbrojnego (długość blach zbrojenia)

Obliczenia łożysk elastomerowych

Według EN 1337-3 projektant obiektu mosotwego musi przedstawić informacje zastosowane do przeprowadzenia obliczeń. Nie jest możliwe

wyliczenie przez producenta łożysk.

vx,d vy,d

a’ b’Ar = A1 · 1-( )

1,5 · Fz,d

G · Ar · Sc,d =

Obliczenia łożysk elastomerowych

S = a’ · b’

2 · ti · (a’ + b’)

Vxy,d

Tq

q,d = ≤ 1,0

2(a’ · a,d+b’2· b,d)·ti

2·Σ (ti3)α,d = ɑƐ ɑ

2mm K p·Fz,d·(t +t1 2)·Kh· m

Ar·fts

y

= ≥Ɣ

ɑ ∙ɑFz,d·n·t i 1 1 (a’· a,d+b’ b,d)A1 5·G·S2 Eb Kr,d

+ - ≥ 0 ∙

ɑFz,d·n·ti 1 1 (D’· )d

A1 5·G·S2 Eb Kr,d

+ - ≥ 0 ∙

20 21

V - max. poziome przemieszczenie względne części łożyska w kierunku wymiaru a łożyska x,d

V - max. poziome przemieszczenie względne części łożyska w kierunku wymiaru b łożyska y,d

Odkształcenie postaciowe

Ɛ

T - całkowita grubość elastomeru przy odkształceniu postaciowym wraz z górną i dolną otulinąq

V - max. wypadkowe poziome przemieszczenie względne części łożyska otrzymane z sumy wektorowej V i Vxy,d x,d y,d

Odkształcenie z obortu

ɑ - kąt obrotu względem szerokości, a, łożyskaa,d

ɑ - kąt obrotu (o ile występuję) względem długości, b, łożyskab,d

t - grubość pojedynczej warstwy elastomerui

2. Maksymalne naprężenie rozciągające w blachach zbrojeniowych

Grubość płyt zbrojenia

t , t - grubość elastomeru po obu stronach blachy1 2

f - granica plastyczności staliy

K - współczynnik naprężeń rozciągających wywołanych w blasze zbrojenia:h

bez otworów K =1h

z otworami K = 2h

Ɣ - częściowy współczynnik bezpieczeństwa Ɣ = 1,0m m

K - współczynnik korekcyjny K = 1,3p p

t ≥2 mmS

Warunek ograniczonego obrotu

W przypadku łożysk zbrojnych graniczny obrót nie powinien być osiągnięty wtedy, gdy całkowite pionowe ściśnięcie ∑V spełnia następujące z,d

warunki:

W przypadku łożysk prostopadłościennych

W przypadku łożysk kołowych:

D’ - efektywna średnia łożyska

K - współczynnik obrotu = 3r,d

∑V - całkowite pionowe ściśnięcie wywołujące ɑ i ɑ z,d a b

E - moduł odkształcenia objętościowego E = 2000 MPab b

n

n

n

n

3. Warunki graniczne

Łożyska elastomerowe

Łożyska konstrukcyjne GUMBA

Obliczenia łożysk elastomerowych

Tablica. Współczynnik momentu odporowego Ks

A·G·vxy.dRTe

xy =

b/a 0,5 0,75 1 1,2 1,25 1,3 1,4 1,5

Ks 137 100 86,2 80,4 79,3 78,4 76,7 75,3

b/a 1,6 1,7 1,8 1,9 2 2,5 10 ¥

Ks 74,1 73,1 72,2 71,5 70,8 68,3 61,9 60

n

n

n

n

n

Stateczność wyboczeniowa

W zbrojonych łożyskach elastomerowych nacisk powinien spełniać następujące wyrażenie:

T - suma wszystkich warstw elastomerue

S - współczynnik kształtu najgrubszych warstw1

Warunek braku poślizgu

Łożyska niezakotwione muszą spełniać następujące wyrażenie:

I pod obciążeniami stałymi2σ = F / A ≥ 3 [N/mm ]c,d min z,d min r

F - wypadkowa wszystkich sił poziomychxy,d

F - minimalna pionowa siła obliczeniowa sprzężona z Fz,d min xy,d

2σ - średnie naprężenie docisku wynikające z F w MPa [ N/mm ]m z,d min

4. Siły, momenty i odkształcenia oddziałujące na konstrukcje

Docisk powierzchni kontaktowych

Wystarczy sprawdzić, czy średni docisk na powierzchnię nie przekracza wytrzymałości materiału podstawy.

Wypadkowa sił oporu na przemieszczenie poziome

A - całkowite pole łożyska w planie

Opór przy obrocie

Łożyska prostopadłościenne

K - współczynnik momentu odporowegos

Łożyska kołowe

µ - współczynnik tarcia wg następującego równania:e

K = 0,6 w przypadku betonuf

K = 0,2 we wszystkich innych powierzchniach wraz z zaprawami żywicznymi podlewkif

e = 0,1 + 1,5 Kfµσm

·a’5·b’ n·ti

3·Ks

M = G· ɑ

· ·D’6

512·n·ti3

M = G· ɑ π

Fxy,d ≤ e · Fz,d minµ

Typowy formularz łożyska mostowego

Informacje konieczne:

1) max. przesuw V i V przy F min.y,d x,d z,d

2) max. przesuw V i Vy,d x,d

3) max przesuw V i V przy F miny,d x,d z,d

Nazwa lub numer referencyjny mostu

Znak identyfikacyjny łożyska

Liczba łożysk1Materiał osadzania Powierzchnia górna

Powierzchnia dolna

Dopuszczalny średni docisk2(N/mm )

Powierzchnia

górna

Użytkowalność

Nośność

Powierzchnia

dolna

Użytkowalność

Nośność

Efekty obciążenia

obliczeniowego

(kN)

Stan graniczny nośności Pionowe

max.

stałe

min.1max. przesuw

2max3max. przesuw

Poprzeczne

Podłużne

Stan graniczny

użytkowalności

Pionowe max.

min.

Poprzeczne

Podłużne

Przemieszczenie

(mm)

Stan graniczny

nośności

Poprzeczne

Podłużne

Stan graniczny

użytkowalności

Poprzeczne

Podłużne

Obrót (radialny) Stan graniczny

nośności

Poprzeczne

Podłużne

Maksymalne wymiary łożyska

(mm)

Poprzeczne

Podłużne

Wysokość całkowita

Dopuszczalne przemieszczenia łożyska pod obciążeniami

zmiennymi (mm)

Jeśli występują

Pionowe

Poprzeczne

Podłużne

Dopuszczalny opór na przemieszczenie w stanie granicznym

użytkowalności (kN)

Jeśli występuje

Poprzeczne

Podłużne

Dopuszczalny opór przy obrocie w stanie granicznym

użytkowalności (kN·m)

Jeśli występuje

Poprzeczne

Podłużne

Wymagany rodzaj mocowania Powierzchnia górna

Powierzchnia dolna

UWAGA! Wszelkie inne wymagania należy podać na osobnym arkuszu1Na przykład zaprawa cementowa, zaprawa epoksydowa, beton wylewany na miejscu, beton prefabrykowany, stal, drewno.

Fz,d·n·ti 2·a’·G·S 1

Ar 3·Te

Fz,d

Ar

<

22 23

Łożyska elastomerowe

Łożyska konstrukcyjne GUMBA

Obliczenia łożysk elastomerowych

Tablica. Współczynnik momentu odporowego Ks

A·G·vxy.dRTe

xy =

b/a 0,5 0,75 1 1,2 1,25 1,3 1,4 1,5

Ks 137 100 86,2 80,4 79,3 78,4 76,7 75,3

b/a 1,6 1,7 1,8 1,9 2 2,5 10 ¥

Ks 74,1 73,1 72,2 71,5 70,8 68,3 61,9 60

n

n

n

n

n

Stateczność wyboczeniowa

W zbrojonych łożyskach elastomerowych nacisk powinien spełniać następujące wyrażenie:

T - suma wszystkich warstw elastomerue

S - współczynnik kształtu najgrubszych warstw1

Warunek braku poślizgu

Łożyska niezakotwione muszą spełniać następujące wyrażenie:

I pod obciążeniami stałymi2σ = F / A ≥ 3 [N/mm ]c,d min z,d min r

F - wypadkowa wszystkich sił poziomychxy,d

F - minimalna pionowa siła obliczeniowa sprzężona z Fz,d min xy,d

2σ - średnie naprężenie docisku wynikające z F w MPa [ N/mm ]m z,d min

4. Siły, momenty i odkształcenia oddziałujące na konstrukcje

Docisk powierzchni kontaktowych

Wystarczy sprawdzić, czy średni docisk na powierzchnię nie przekracza wytrzymałości materiału podstawy.

Wypadkowa sił oporu na przemieszczenie poziome

A - całkowite pole łożyska w planie

Opór przy obrocie

Łożyska prostopadłościenne

K - współczynnik momentu odporowegos

Łożyska kołowe

µ - współczynnik tarcia wg następującego równania:e

K = 0,6 w przypadku betonuf

K = 0,2 we wszystkich innych powierzchniach wraz z zaprawami żywicznymi podlewkif

e = 0,1 + 1,5 Kfµσm

·a’5·b’ n·ti

3·Ks

M = G· ɑ

· ·D’6

512·n·ti3

M = G· ɑ π

Fxy,d ≤ e · Fz,d minµ

Typowy formularz łożyska mostowego

Informacje konieczne:

1) max. przesuw V i V przy F min.y,d x,d z,d

2) max. przesuw V i Vy,d x,d

3) max przesuw V i V przy F miny,d x,d z,d

Nazwa lub numer referencyjny mostu

Znak identyfikacyjny łożyska

Liczba łożysk1Materiał osadzania Powierzchnia górna

Powierzchnia dolna

Dopuszczalny średni docisk2(N/mm )

Powierzchnia

górna

Użytkowalność

Nośność

Powierzchnia

dolna

Użytkowalność

Nośność

Efekty obciążenia

obliczeniowego

(kN)

Stan graniczny nośności Pionowe

max.

stałe

min.1max. przesuw

2max3max. przesuw

Poprzeczne

Podłużne

Stan graniczny

użytkowalności

Pionowe max.

min.

Poprzeczne

Podłużne

Przemieszczenie

(mm)

Stan graniczny

nośności

Poprzeczne

Podłużne

Stan graniczny

użytkowalności

Poprzeczne

Podłużne

Obrót (radialny) Stan graniczny

nośności

Poprzeczne

Podłużne

Maksymalne wymiary łożyska

(mm)

Poprzeczne

Podłużne

Wysokość całkowita

Dopuszczalne przemieszczenia łożyska pod obciążeniami

zmiennymi (mm)

Jeśli występują

Pionowe

Poprzeczne

Podłużne

Dopuszczalny opór na przemieszczenie w stanie granicznym

użytkowalności (kN)

Jeśli występuje

Poprzeczne

Podłużne

Dopuszczalny opór przy obrocie w stanie granicznym

użytkowalności (kN·m)

Jeśli występuje

Poprzeczne

Podłużne

Wymagany rodzaj mocowania Powierzchnia górna

Powierzchnia dolna

UWAGA! Wszelkie inne wymagania należy podać na osobnym arkuszu1Na przykład zaprawa cementowa, zaprawa epoksydowa, beton wylewany na miejscu, beton prefabrykowany, stal, drewno.

Fz,d·n·ti 2·a’·G·S 1

Ar 3·Te

Fz,d

Ar

<

22 23

Łożyska elastomerowe

Łożyska konstrukcyjne GUMBA

Kryteria pomiaru i wykonania konstrukcji podtrzymujących (zgodnie z DIN 4141 część 13 oraz EN 1337 część 8).

Wiadomości ogólne

3.2 Łożyska elastomerowe zbrojone z konstrukcjami podtrzymującymi według EN 1337-8 i DIN 4141-13

Konstrukcje podtrzymujące są komponentami stalowymi w które wyposażono zbrojone łożyska elastomerowe. Służą one do przenoszenia sił

horyzontalnych pomiędzy przęsłem mostu a konstrukcją przyczółka.

Typowo występujące siły horyzontalne to np. wiatr, siły tarcia i siły odśrodkowe w zakrzywionych mostach kolejowych, siły wywołane hamowaniem pojazdów.

Konstrukcje podtrzymujące składają się z płyt stalowych i podpór kątowych, i mogą, w zależności od rodzaju konstrukcji podtrzymującej,

przejmować niektóre z podanych poniżej wielkości :

Fx – siły podłużne [kN]

Fy – siły poprzeczne [kN]

Vx- przesuw w kierunku x [mm]

Vy – przesuw w kierunku y [mm]

Wskazówka: w zastosowaniu praktycznym „x” jest głównym kierunkiem (kierunkiem podłużnym) mostu.

Wśród konstrukcji podtrzymujących rozróżnia się Grupę I oraz Grupę II. Do konstrukcji podtrzymujących Grupy I (stal/stal) zaliczają się takie

konstrukcje, które stosowane są dla przesuwów ≤50 m (SGU) lub w przypadku mostów kolejowych o długości do 25 m. Grupa II (stal nierdzewna / materiał ślizgowy) stosowana jest w pozostałych przypadkach.

Wymiarowanie konstrukcji podtrzymujących następuje na podstawie przedłożonych przez projektanta. Konstrukcje, jeśli to możliwe, dostosowywane są do warunków panujących na budowie (ilość miejsca na łożysko, wysokości zabudowy itp.).

Najpopularniejsze są następujące rodzaje konstrukcji podtrzymujących:

podłużnie stałe: łożysko nie przesuwa się w kierunku podłużnym obiektu budowlanego. Siły przenoszone są w tym kierunku.

poprzecznie stałe: łożysko nie przesuwa się w kierunku poprzecznym obiektu budowlanego. Siły przenoszone są w tym kierunku.

stałe: łożysko jest nieprzesuwne w kierunku podłużnym i poprzecznym obiektu budowlanego. Siły przenoszone są w obu kierunkach.

Przy wyborze schematu łożyskowania tzn. rodzaju i rozmieszczenia konstrukcji podtrzymujących należy pamiętać, by obiekt budowlany mógł

się swobodnie wydłużać.

W celu jednoznacznego zdefiniowania, który rodzaj łożyska zaznaczony został w schemacie łożyskowania, w normie EN 1337 część 1 Łożyska

Konstrukcyjne – Ogólne Reguły Projektowania, przypisane zostały symbole i numery łożysk.

danych

n

n

n

Najczęściej stosowane symbole łożysk:

1.1 Wielokierunkowo przesuwne (V2)

1.2 Poprzecznie i podłużnie stałe (V1)

1.6 Stałe (V)

Przykład uzupełnionego typowego formularza łożyska mostowego

Nazwa lub numer referencyjny mostu

Znak identyfikacyjny łożyska 1.1 (V2) 1.2 (V1Q) 1.2(V1L) 1.6(V)

Liczba łożysk 10/2 20/2 10/1 20/11Materiał osadzania Powierzchnia górna B B B B

Powierzchnia dolna B B B B

Dopuszczalny średni docisk2(N/mm )

Powierzchnia

górna

Użytkowalność

Nośność

Powierzchnia

dolna

Użytkowalność

Nośność

Efekty obciążenia

obliczeniowego

(kN)

Stan graniczny nośności Pionowe

max. 2400 2400 2400 2400

stałe 950 950 950 950

min. 400 400 400 4001max. przesuw 5/15 0/15 0/5 -

2max 10/25 0/25 0/10 -3max. przesuw 500 500 500 500

Poprzeczne - 150 - 150

Podłużne - - 200 200

Stan graniczny

użytkowalności

Pionowe max. 1800 1800 1800 1800

min. 400 400 400 400

Poprzeczne - 110 - 110

Podłużne - - 150 150

Przemieszczenie

(mm)

Stan graniczny

nośności

Poprzeczne 10 - 10 -

Podłużne 25 25 - -

Stan graniczny

użytkowalności

Poprzeczne 10 - 10 -

Podłużne 20 20 - -

Obrót (radialny) Stan graniczny

nośności

Poprzeczne 5 5 5 5

Podłużne 3 3 3 3

Maksymalne wymiary łożyska

(mm)

Poprzeczne

Podłużne

Wysokość całkowita

Dopuszczalne przemieszczenia łożyska pod obciążeniami

zmiennymi (mm)

Jeśli występują

Pionowe

Poprzeczne

Podłużne

Dopuszczalny opór na przemieszczenie w stanie granicznym

użytkowalności (kN)

Jeśli występuje

Poprzeczne

Podłużne

Dopuszczalny opór przy obrocie w stanie granicznym

użytkowalności (kN·m)

Jeśli występuje

Poprzeczne

Podłużne

Wymagany rodzaj mocowania Powierzchnia górna

Powierzchnia dolna

UWAGA! Wszelkie inne wymagania należy podać na osobnym arkuszu1Na przykład zaprawa cementowa, zaprawa epoksydowa, beton wylewany na miejscu, beton prefabrykowany, stal, drewno.

Informacje konieczne:

1) max. przesuw V i V przy F min.y,d x,d z,d

2) max. przesuw V i Vy,d x,d

3) max przesuw V i V przy F miny,d x,d z,d

24 25

Łożyska elastomerowe

Łożyska konstrukcyjne GUMBA

Kryteria pomiaru i wykonania konstrukcji podtrzymujących (zgodnie z DIN 4141 część 13 oraz EN 1337 część 8).

Wiadomości ogólne

3.2 Łożyska elastomerowe zbrojone z konstrukcjami podtrzymującymi według EN 1337-8 i DIN 4141-13

Konstrukcje podtrzymujące są komponentami stalowymi w które wyposażono zbrojone łożyska elastomerowe. Służą one do przenoszenia sił

horyzontalnych pomiędzy przęsłem mostu a konstrukcją przyczółka.

Typowo występujące siły horyzontalne to np. wiatr, siły tarcia i siły odśrodkowe w zakrzywionych mostach kolejowych, siły wywołane hamowaniem pojazdów.

Konstrukcje podtrzymujące składają się z płyt stalowych i podpór kątowych, i mogą, w zależności od rodzaju konstrukcji podtrzymującej,

przejmować niektóre z podanych poniżej wielkości :

Fx – siły podłużne [kN]

Fy – siły poprzeczne [kN]

Vx- przesuw w kierunku x [mm]

Vy – przesuw w kierunku y [mm]

Wskazówka: w zastosowaniu praktycznym „x” jest głównym kierunkiem (kierunkiem podłużnym) mostu.

Wśród konstrukcji podtrzymujących rozróżnia się Grupę I oraz Grupę II. Do konstrukcji podtrzymujących Grupy I (stal/stal) zaliczają się takie

konstrukcje, które stosowane są dla przesuwów ≤50 m (SGU) lub w przypadku mostów kolejowych o długości do 25 m. Grupa II (stal nierdzewna / materiał ślizgowy) stosowana jest w pozostałych przypadkach.

Wymiarowanie konstrukcji podtrzymujących następuje na podstawie przedłożonych przez projektanta. Konstrukcje, jeśli to możliwe, dostosowywane są do warunków panujących na budowie (ilość miejsca na łożysko, wysokości zabudowy itp.).

Najpopularniejsze są następujące rodzaje konstrukcji podtrzymujących:

podłużnie stałe: łożysko nie przesuwa się w kierunku podłużnym obiektu budowlanego. Siły przenoszone są w tym kierunku.

poprzecznie stałe: łożysko nie przesuwa się w kierunku poprzecznym obiektu budowlanego. Siły przenoszone są w tym kierunku.

stałe: łożysko jest nieprzesuwne w kierunku podłużnym i poprzecznym obiektu budowlanego. Siły przenoszone są w obu kierunkach.

Przy wyborze schematu łożyskowania tzn. rodzaju i rozmieszczenia konstrukcji podtrzymujących należy pamiętać, by obiekt budowlany mógł

się swobodnie wydłużać.

W celu jednoznacznego zdefiniowania, który rodzaj łożyska zaznaczony został w schemacie łożyskowania, w normie EN 1337 część 1 Łożyska

Konstrukcyjne – Ogólne Reguły Projektowania, przypisane zostały symbole i numery łożysk.

danych

n

n

n

Najczęściej stosowane symbole łożysk:

1.1 Wielokierunkowo przesuwne (V2)

1.2 Poprzecznie i podłużnie stałe (V1)

1.6 Stałe (V)

Przykład uzupełnionego typowego formularza łożyska mostowego

Nazwa lub numer referencyjny mostu

Znak identyfikacyjny łożyska 1.1 (V2) 1.2 (V1Q) 1.2(V1L) 1.6(V)

Liczba łożysk 10/2 20/2 10/1 20/11Materiał osadzania Powierzchnia górna B B B B

Powierzchnia dolna B B B B

Dopuszczalny średni docisk2(N/mm )

Powierzchnia

górna

Użytkowalność

Nośność

Powierzchnia

dolna

Użytkowalność

Nośność

Efekty obciążenia

obliczeniowego

(kN)

Stan graniczny nośności Pionowe

max. 2400 2400 2400 2400

stałe 950 950 950 950

min. 400 400 400 4001max. przesuw 5/15 0/15 0/5 -

2max 10/25 0/25 0/10 -3max. przesuw 500 500 500 500

Poprzeczne - 150 - 150

Podłużne - - 200 200

Stan graniczny

użytkowalności

Pionowe max. 1800 1800 1800 1800

min. 400 400 400 400

Poprzeczne - 110 - 110

Podłużne - - 150 150

Przemieszczenie

(mm)

Stan graniczny

nośności

Poprzeczne 10 - 10 -

Podłużne 25 25 - -

Stan graniczny

użytkowalności

Poprzeczne 10 - 10 -

Podłużne 20 20 - -

Obrót (radialny) Stan graniczny

nośności

Poprzeczne 5 5 5 5

Podłużne 3 3 3 3

Maksymalne wymiary łożyska

(mm)

Poprzeczne

Podłużne

Wysokość całkowita

Dopuszczalne przemieszczenia łożyska pod obciążeniami

zmiennymi (mm)

Jeśli występują

Pionowe

Poprzeczne

Podłużne

Dopuszczalny opór na przemieszczenie w stanie granicznym

użytkowalności (kN)

Jeśli występuje

Poprzeczne

Podłużne

Dopuszczalny opór przy obrocie w stanie granicznym

użytkowalności (kN·m)

Jeśli występuje

Poprzeczne

Podłużne

Wymagany rodzaj mocowania Powierzchnia górna

Powierzchnia dolna

UWAGA! Wszelkie inne wymagania należy podać na osobnym arkuszu1Na przykład zaprawa cementowa, zaprawa epoksydowa, beton wylewany na miejscu, beton prefabrykowany, stal, drewno.

Informacje konieczne:

1) max. przesuw V i V przy F min.y,d x,d z,d

2) max. przesuw V i Vy,d x,d

3) max przesuw V i V przy F miny,d x,d z,d

24 25

Kotwienie do przęsła i do przyczółka można zrealizować na wiele sposobów.

Nieistotne jest, jaki rodzaj konstrukcji podtrzymującej jest stosowany.

Łożyska elastomerowe

Łożyska konstrukcyjne GUMBA

Przekroje łożysk

łożysko elastomerowe

płyta stalowa

1.1 wielokierunkowo przesuwne (V2)

płyta stalowa z knagerami

łożysko elastomerowe

1.2 podłużenie stałe (V1L)

łożysko elastomerowe

płyta stalowa z elementami oporowymi

1.2 poprzecznie stałe (V1Q) Gr. I

płyta stalowa z otworami łożysko elastomerowe

płyta stalowa z elementami oporowymi

1.6 stałe (V)

płyta stalowa z elementami oporowymi

łożysko elastomerowe

Urządzenie ślizgowe

1.2 poprzecznie stałe (V1Q) Gr. II

Przód Góra

Przykłady przyłączeń / mocowań

elementblokujący

mocowanie przypomocy śrub

przęsło mostowebeton lany na miejscu

przęsło mostoweelement prefabrykowany

przyczółek/cioswarstwa zaprawy wyrównującej przyczółek/cios

górne płyty kotwiącez bolcami czołowymi

Beton / Beton

mocowanie przy pomocy śrub

warstwa zaprawy wyrównującej

przęsło ze stali

przyczółek/cios

dolna płyta kotwiącaz bolcami czołowymi

Stal / Beton

mocowanie przypomocy śrub

spoina

przęsło ze stali przęsło ze stali

przyczółek/cios

przyczółek/cios

Stal / Stal

26 27

Kotwienie do przęsła i do przyczółka można zrealizować na wiele sposobów.

Nieistotne jest, jaki rodzaj konstrukcji podtrzymującej jest stosowany.

Łożyska elastomerowe

Łożyska konstrukcyjne GUMBA

Przekroje łożysk

łożysko elastomerowe

płyta stalowa

1.1 wielokierunkowo przesuwne (V2)

płyta stalowa z knagerami

łożysko elastomerowe

1.2 podłużenie stałe (V1L)

łożysko elastomerowe

płyta stalowa z elementami oporowymi

1.2 poprzecznie stałe (V1Q) Gr. I

płyta stalowa z otworami łożysko elastomerowe

płyta stalowa z elementami oporowymi

1.6 stałe (V)

płyta stalowa z elementami oporowymi

łożysko elastomerowe

Urządzenie ślizgowe

1.2 poprzecznie stałe (V1Q) Gr. II

Przód Góra

Przykłady przyłączeń / mocowań

elementblokujący

mocowanie przypomocy śrub

przęsło mostowebeton lany na miejscu

przęsło mostoweelement prefabrykowany

przyczółek/cioswarstwa zaprawy wyrównującej przyczółek/cios

górne płyty kotwiącez bolcami czołowymi

Beton / Beton

mocowanie przy pomocy śrub

warstwa zaprawy wyrównującej

przęsło ze stali

przyczółek/cios

dolna płyta kotwiącaz bolcami czołowymi

Stal / Beton

mocowanie przypomocy śrub

spoina

przęsło ze stali przęsło ze stali

przyczółek/cios

przyczółek/cios

Stal / Stal

26 27

Łożyska elastomerowe

Łożyska konstrukcyjne GUMBA

Przęsło mostu

łożysko nr 1.6 - stałe (V)

płyty ślizgowe z kołkami

n

n

Przęsło mostu

łożysko nr 1.2 - podłużne stałe (V1L)

zakotwienie przy pomocy wkręconych tulei

n

n

Przykłady przyłączeń / mocowańPrzykłady przyłączeń / mocowań c.d.

Każdy typ łożyska można mocować dowolnym sposobem przyłączeń.

płyta łożyska

mocowanie przy pomocy śrubpłyta łożyska i łożysko elastomerowe typ C

płyta kotwiąca

mocowanie przy pomocy śrubpłyta kotwiąca i płyta łożyska

łożysko elastomerowe typ C

Przęsło mostu

łożysko nr 1.1 - wielokierunkowo przesuwne (V2)

łączenie przy pomocy śrub

n

n

Obliczanie łożysk elastomerowych przenoszących siły odrywające

Przenoszenie sił odrywających przez łożyska elastomerowe nie jest uregulowane przez normę EN 1337-3. Także przepisy Niemieckiej Kolei

i ZTV-ING nie podają informacji na ten temat.

Tylko angielski przepis (Ministry of Transport: Provisional Rules for the Use of Rubber Bearings in Highway Bridges , Memo. 802 London 1962)

podaje formułę dla naprężenia rozciągającego:

Dla używanych współczynników kształtu S od 8 do 12 wynikają z wyżej podanej formuły dopuszczalne naprężenia rozciągające o wartości 2ok. 1,4-1,5 N/mm .

Próby rozciągające na Uniwersytecie Technicznym w Monachium pokazały, że łożyska zawodzą przy trwałym obciążeniu rozciągającym 23,0 N/mm po kilku tygodniach. Aby łożyska wytrzymały znacznie dłuższy czas obciążenia aż do zniszczenia, siła rozciągająca nie może

2przekraczać ok. 2,0 N/mm .2Jeśli ogranicza się obciążenie rozciągające do 1,0 N/mm (SGU) krótkookresowe obciążenie rozciągające, które może wystąpić w przypadku

niekorzystnych położeń obciążeń jest obojętne.

Przy zastosowaniu łożysk elastomerowych do przenoszenia czasowych sił rozciągających / odrywających należy zwrócić uwagę na możliwość

ich wymiany.

dop. σm = G x (3,6 x S2 - 3,6 x S + 3)

2 + 2,2 x S 2

Przykład konstrukcji łożyska elastomerowego z zakotwieniem odrywającym

28 29

Konstrukcje podtrzymujące z przykładami połączeń z częścią przejazdową mostu

Łożyska elastomerowe

Łożyska konstrukcyjne GUMBA

Przęsło mostu

łożysko nr 1.6 - stałe (V)

płyty ślizgowe z kołkami

n

n

Przęsło mostu

łożysko nr 1.2 - podłużne stałe (V1L)

zakotwienie przy pomocy wkręconych tulei

n

n

Przykłady przyłączeń / mocowańPrzykłady przyłączeń / mocowań c.d.

Każdy typ łożyska można mocować dowolnym sposobem przyłączeń.

płyta łożyska

mocowanie przy pomocy śrubpłyta łożyska i łożysko elastomerowe typ C

płyta kotwiąca

mocowanie przy pomocy śrubpłyta kotwiąca i płyta łożyska

łożysko elastomerowe typ C

Przęsło mostu

łożysko nr 1.1 - wielokierunkowo przesuwne (V2)

łączenie przy pomocy śrub

n

n

Obliczanie łożysk elastomerowych przenoszących siły odrywające

Przenoszenie sił odrywających przez łożyska elastomerowe nie jest uregulowane przez normę EN 1337-3. Także przepisy Niemieckiej Kolei

i ZTV-ING nie podają informacji na ten temat.

Tylko angielski przepis (Ministry of Transport: Provisional Rules for the Use of Rubber Bearings in Highway Bridges , Memo. 802 London 1962)

podaje formułę dla naprężenia rozciągającego:

Dla używanych współczynników kształtu S od 8 do 12 wynikają z wyżej podanej formuły dopuszczalne naprężenia rozciągające o wartości 2ok. 1,4-1,5 N/mm .

Próby rozciągające na Uniwersytecie Technicznym w Monachium pokazały, że łożyska zawodzą przy trwałym obciążeniu rozciągającym 23,0 N/mm po kilku tygodniach. Aby łożyska wytrzymały znacznie dłuższy czas obciążenia aż do zniszczenia, siła rozciągająca nie może

2przekraczać ok. 2,0 N/mm .2Jeśli ogranicza się obciążenie rozciągające do 1,0 N/mm (SGU) krótkookresowe obciążenie rozciągające, które może wystąpić w przypadku

niekorzystnych położeń obciążeń jest obojętne.

Przy zastosowaniu łożysk elastomerowych do przenoszenia czasowych sił rozciągających / odrywających należy zwrócić uwagę na możliwość

ich wymiany.

dop. σm = G x (3,6 x S2 - 3,6 x S + 3)

2 + 2,2 x S 2

Przykład konstrukcji łożyska elastomerowego z zakotwieniem odrywającym

28 29

Konstrukcje podtrzymujące z przykładami połączeń z częścią przejazdową mostu

30

3.3 Łożyska elastomerowo - ślizgowe

Łożyska odkształcalno ślizgowe GUMBA rozszerzają możliwości łożysk elastomerowych pod względem przenoszenia przesuwów

horyzontalnych.

Łożyska odkształcalno ślizgowe składają się ze zbrojonego łożyska elastomerowego, urządzenia ślizgowego i jeśli to konieczne, konstrukcji do

przenoszenia sił horyzontalnych.

Łożysko elastomerowe przejmuje najmniejsze ruchy wynikające z obciążeń poziomych i pozwalają na obroty wokół osi poziomych łożyska. Jedno i dwuosiowe przesuwy horyzontalne , które wykraczają poza możliwości odkształcenia samego elastomeru, mogą występować dzięki

poślizgowi warstwy PTFE w stosunku do blachy ślizgowej ze stali szlachetnej.

Produkcja łożysk odkształcalno ślizgowych wymaga certyfikatu zgodności CE, wystawionego przez notyfikowaną jednostkę badawczą, nadzorczą i certyfikującą.

Certyfikat zgodności CE firmy GUMBA GmbH ma numer 0672-BPR-002.1.

Przy konstruowaniu łożysk odkształcalno ślizgowych konieczna jest bliska współpraca między projektantem a producentem łożysk.

Zazwyczaj stosuje się 3 rodzaje łożysk odkształcalno ślizgowych

1.4 Wielokierunkowo ślizgowe (VG2)

1.1 Podłużnie ślizgowe, poprzecznie stałe (VG1)

1.5 Podłużnie ślizgowe, poprzecznie odkształcalne (VGE2)

Łożyska GUMBAkonstrukcyjne

Łożyska elastomerowo - ślizgowe

przód góra

urządzenie ślizgowe

płyta ślizgowa

łożysko elastomerowe

1.4 wielokierunkowo ślizgowe (VG2)

Stal / Beton

urządzenie ślizgowe

płyta ślizgowa listwa prowadząca

łożysko elastomerowe

1.5 podłużnie ślizgowe, poprzecznie odkształcalne (VGE2)

Przekroje łożysk elastomerowo-ślizgowych

urządzenie ślizgowe

płyta ślizgowa

listwa prowadząca

łożysko elastomerowe trzpień przesuwający/przesuwany

kie

runek p

od

łużn

y m

ost

u

1.3 podłużnie ślizgowe, poprzecznie stałe (VG1)

31

30

3.3 Łożyska elastomerowo - ślizgowe

Łożyska odkształcalno ślizgowe GUMBA rozszerzają możliwości łożysk elastomerowych pod względem przenoszenia przesuwów

horyzontalnych.

Łożyska odkształcalno ślizgowe składają się ze zbrojonego łożyska elastomerowego, urządzenia ślizgowego i jeśli to konieczne, konstrukcji do

przenoszenia sił horyzontalnych.

Łożysko elastomerowe przejmuje najmniejsze ruchy wynikające z obciążeń poziomych i pozwalają na obroty wokół osi poziomych łożyska. Jedno i dwuosiowe przesuwy horyzontalne , które wykraczają poza możliwości odkształcenia samego elastomeru, mogą występować dzięki

poślizgowi warstwy PTFE w stosunku do blachy ślizgowej ze stali szlachetnej.

Produkcja łożysk odkształcalno ślizgowych wymaga certyfikatu zgodności CE, wystawionego przez notyfikowaną jednostkę badawczą, nadzorczą i certyfikującą.

Certyfikat zgodności CE firmy GUMBA GmbH ma numer 0672-BPR-002.1.

Przy konstruowaniu łożysk odkształcalno ślizgowych konieczna jest bliska współpraca między projektantem a producentem łożysk.

Zazwyczaj stosuje się 3 rodzaje łożysk odkształcalno ślizgowych

1.4 Wielokierunkowo ślizgowe (VG2)

1.1 Podłużnie ślizgowe, poprzecznie stałe (VG1)

1.5 Podłużnie ślizgowe, poprzecznie odkształcalne (VGE2)

Łożyska GUMBAkonstrukcyjne

Łożyska elastomerowo - ślizgowe

przód góra

urządzenie ślizgowe

płyta ślizgowa

łożysko elastomerowe

1.4 wielokierunkowo ślizgowe (VG2)

Stal / Beton

urządzenie ślizgowe

płyta ślizgowa listwa prowadząca

łożysko elastomerowe

1.5 podłużnie ślizgowe, poprzecznie odkształcalne (VGE2)

Przekroje łożysk elastomerowo-ślizgowych

urządzenie ślizgowe

płyta ślizgowa

listwa prowadząca

łożysko elastomerowe trzpień przesuwający/przesuwany

kie

runek p

od

łużn

y m

ost

u

1.3 podłużnie ślizgowe, poprzecznie stałe (VG1)

31

32

4. Łożyska garnkowe według EN 1337-5

Wiadomości ogólne

Łożyska garnkowe stosowane są od wielu lat.

Dzięki kombinacji niezbrojonego elastomeru (kauczuk naturalny) w stalowej formie zamkniętej ze wszystkich stron (cylindrze) możliwe jest

przenoszenie wysokich sił wertykalnych na relatywnie małej powierzchni. Wielkość konstrukcji łożysk garnkowych zależy od dopuszczalnych nacisków w elastomerze ale także przede wszystkim od dopuszczalnego nacisku betonu.

Łożyska garnkowe obliczane i produkowane są według EN 1337-5 i oznaczane są odpowiednim znakiem CE.

Sposób działania

Podkładka elastomerowa znajdująca się w stalowym cylindrze jest nieściśliwa i pod wpływem wysokiego nacisku zachowuję się jak ciecz.

Odkształcalność pozwala na przechylne ruchy tłoku wokół każdej osi.

Nasz 3-stopniowy system uszczelniający zabezpiecza przed przedostawaniem się kurzu i wilgoci oraz zapobiega wydostawaniu się elastomeru pod wpływem nacisku.

System uszczelniający składa się z:

uszczelki mosiężnej zapobiegającej wydostawaniu się elastomeru naciskanego, znajdującego się pomiędzy deklem a garnkiem

specjalnej uszczelki z tworzywa sztucznego umieszczonej nad uszczelnieniem mosiężnym, chroniącej garnek przed wilgocią

dodatkowej uszczelki zewnętrznej zapobiegającej przed przedostaniem się kurzu i wilgoci (woda rozpryskowa).

Różne rodzaje łożysk garnkowych (wielokierunkowo ślizgowe, poprzecznie stałe, stałe) określane są przez konstrukcję tłoka. Połączenie ślizgowe składa się z podkładki PTFE wpuszczonej w cylinder kanałami smarowymi i blachy ślizgowej ze stali szlachetnej austenitycznej.

Obliczenie i wykonanie powierzchni ślizgowych (podkładka PTFE) następuje zgodnie z EN 1337-2.

Zasadniczo łożyska garnkowe nie są kotwione w obiekcie budowlanym (wystarczające obciążenie minimalne). Jeśli zaś występujące kombinacje sił powodują, że konieczne jest kotwienie, można zastosować dodatkowe płyty ślizgowe lub kołki..

Łożyska standardowe są tak obliczane, by przy jednoczesnym działaniu sił wertykalnych i horyzontalnych nie były konieczne płyty ślizgowe.

n

n

n

Łożyska GUMBAkonstrukcyjne

Łożyska garnkowe

33

Sposób obliczania:

Ruchy:

Karty informacyjne odzwierciedlają główne wymiary łożyska, w zależności od typu łożyska, z minimalnymi ruchami (+/- 50 mm) i siłami

horyzontalnymi.

Większe przesuwy łożyska oraz kombinacje sił horyzontalnych i wertykalnych nie podane w tabeli możliwe są na zapytanie.

Naciski betonu:

Nacisk betonu przyjmowany jest zgodnie z DIN 1045-1 EC 2 (nacisk płaszczyzny podziału). Dowód jest z reguły spełniony, gdy przy zastosowanej minimalnej jakości betonu C30/37 powierzchnia rozchodzenia się Ac1 wynosił mniej więcej 1,8 wymiaru łożyska garnkowego (a x b).

Rodzaje zakotwień

Jeśli obciążenie wynosi minimum 50% obciążenia maksymalnego a poza tym siła horyzontalna nie jest większa niż 10% maksymalnego

obciążenia (jednokierunkowo przesuwane i stałe), łożyska nie muszą być kotwione do obiektu budowlanego.

Jeśli taka kombinacja obciążeń nie występuje, należy sprawdzić czy zakotwienie jest konieczne czy też nie. Poniżej pokazano kilka przykładów zakotwień. Zakotwienia te stosowane są także w łożyskach soczewkowych.

Przenoszenie sił horyzontalnych przez kołki

Przenoszenie sił horyzontalnych przez płyty kotwiące

Przenoszenie sił horyzontalnych przez stalowe przęsło mostu.

płyta ślizgowa

cylinder

tłok

32

4. Łożyska garnkowe według EN 1337-5

Wiadomości ogólne

Łożyska garnkowe stosowane są od wielu lat.

Dzięki kombinacji niezbrojonego elastomeru (kauczuk naturalny) w stalowej formie zamkniętej ze wszystkich stron (cylindrze) możliwe jest

przenoszenie wysokich sił wertykalnych na relatywnie małej powierzchni. Wielkość konstrukcji łożysk garnkowych zależy od dopuszczalnych nacisków w elastomerze ale także przede wszystkim od dopuszczalnego nacisku betonu.

Łożyska garnkowe obliczane i produkowane są według EN 1337-5 i oznaczane są odpowiednim znakiem CE.

Sposób działania

Podkładka elastomerowa znajdująca się w stalowym cylindrze jest nieściśliwa i pod wpływem wysokiego nacisku zachowuję się jak ciecz.

Odkształcalność pozwala na przechylne ruchy tłoku wokół każdej osi.

Nasz 3-stopniowy system uszczelniający zabezpiecza przed przedostawaniem się kurzu i wilgoci oraz zapobiega wydostawaniu się elastomeru pod wpływem nacisku.

System uszczelniający składa się z:

uszczelki mosiężnej zapobiegającej wydostawaniu się elastomeru naciskanego, znajdującego się pomiędzy deklem a garnkiem

specjalnej uszczelki z tworzywa sztucznego umieszczonej nad uszczelnieniem mosiężnym, chroniącej garnek przed wilgocią

dodatkowej uszczelki zewnętrznej zapobiegającej przed przedostaniem się kurzu i wilgoci (woda rozpryskowa).

Różne rodzaje łożysk garnkowych (wielokierunkowo ślizgowe, poprzecznie stałe, stałe) określane są przez konstrukcję tłoka. Połączenie ślizgowe składa się z podkładki PTFE wpuszczonej w cylinder kanałami smarowymi i blachy ślizgowej ze stali szlachetnej austenitycznej.

Obliczenie i wykonanie powierzchni ślizgowych (podkładka PTFE) następuje zgodnie z EN 1337-2.

Zasadniczo łożyska garnkowe nie są kotwione w obiekcie budowlanym (wystarczające obciążenie minimalne). Jeśli zaś występujące kombinacje sił powodują, że konieczne jest kotwienie, można zastosować dodatkowe płyty ślizgowe lub kołki..

Łożyska standardowe są tak obliczane, by przy jednoczesnym działaniu sił wertykalnych i horyzontalnych nie były konieczne płyty ślizgowe.

n

n

n

Łożyska GUMBAkonstrukcyjne

Łożyska garnkowe

33

Sposób obliczania:

Ruchy:

Karty informacyjne odzwierciedlają główne wymiary łożyska, w zależności od typu łożyska, z minimalnymi ruchami (+/- 50 mm) i siłami

horyzontalnymi.

Większe przesuwy łożyska oraz kombinacje sił horyzontalnych i wertykalnych nie podane w tabeli możliwe są na zapytanie.

Naciski betonu:

Nacisk betonu przyjmowany jest zgodnie z DIN 1045-1 EC 2 (nacisk płaszczyzny podziału). Dowód jest z reguły spełniony, gdy przy zastosowanej minimalnej jakości betonu C30/37 powierzchnia rozchodzenia się Ac1 wynosił mniej więcej 1,8 wymiaru łożyska garnkowego (a x b).

Rodzaje zakotwień

Jeśli obciążenie wynosi minimum 50% obciążenia maksymalnego a poza tym siła horyzontalna nie jest większa niż 10% maksymalnego

obciążenia (jednokierunkowo przesuwane i stałe), łożyska nie muszą być kotwione do obiektu budowlanego.

Jeśli taka kombinacja obciążeń nie występuje, należy sprawdzić czy zakotwienie jest konieczne czy też nie. Poniżej pokazano kilka przykładów zakotwień. Zakotwienia te stosowane są także w łożyskach soczewkowych.

Przenoszenie sił horyzontalnych przez kołki

Przenoszenie sił horyzontalnych przez płyty kotwiące

Przenoszenie sił horyzontalnych przez stalowe przęsło mostu.

płyta ślizgowa

cylinder

tłok

Łożyska garnkowe jednokierunkowo przesuwne TGe – wymiary i wagi

Do tabeli przyjęto następujące warunki:

Minimalne obciążenie=0,5 max. N

Przyjęty kąt obrotu: tan α=10‰

Przesuw poprzeczny: ey=+/-20 mm

1) Ze względu na tolerancje materiałowe i produkcyjne wysokość może wzrosnąć o +10 mm

W przypadku gdy jest to konieczne łożyska można wyprodukować z płytami kotwiącymi czy kołkami. Zewnętrzne wymiary ulegną zmianie.

Typ Obciążenie

NkN(SGU)

Siła Hhoryzontalna

Vv

kN(SGU)

WysokośćH1

mm

T

axbmm

Dex=±50

Masa

kga

mmL

mm

TGe10 1000 100 120 280 330 430 85

TGe15 1500 150 128 320 370 470 115

TGe20 2000 200 130 360 410 500 141

TGe25 2500 250 132 390 440 530 163

TGe30 3000 300 141 420 470 560 200

TGe35 3500 350 141 460 510 590 233

TGe40 4000 400 146 500 550 620 274

TGe45 4500 450 146 520 570 640 296

TGe50 5000 500 149 550 600 670 332

TGe55 5500 550 156 590 640 690 395

TGe60 6000 550 159 610 660 710 426

TGe65 6500 610 161 630 680 730 458

TGe70 7000 635 163 650 700 750 589

TGe80 8000 680 170 700 750 790 586

TGe90 9000 720 173 730 780 820 642

TGe100 10000 720 172 770 820 860 694

TGe110 11000 770 175 810 860 890 772

TGe120 12000 780 178 850 900 920 855

TGe130 13000 780 181 890 940 950 941

TGe140 14000 840 185 920 970 980 1020

TGe150 15000 900 193 940 990 1000 1116

TGe160 16000 960 196 980 1030 1030 1218

TGe170 17000 960 201 1010 1060 1050 1332

TGe180 18000 990 205 1040 1090 1080 1428

TGe190 19000 1026 207 1070 1120 1100 1522

TGe200 20000 1060 215 1100 1150 1130 1673

Da x L

Ta x b

H

Łożyska garnkowe wielokierunkowo przesuwne TGa – wymiary i wagi

Do tabeli przyjęto następujące warunki:

Minimalne obciążenie=0,5 max. N

Przyjęty kąt obrotu: tan α=10‰

Przesuw poprzeczny: ey=+/-20 mm

1) Ze względu na tolerancje materiałowe i produkcyjne wysokość może wzrosnąć o +10 mm

W przypadku gdy jest to konieczne łożyska można wyprodukować z płytami kotwiącymi czy kołkami. Zewnętrzne wymiary ulegną zmianie.

Typ ObciążenieN

kN(SGU)

WysokośćH1

mm

T

axbmm

Dex=±50

Masa

kga

mmL

mmTGa10 1000 107 280 330 420 67

TGa15 1500 115 320 370 460 93

TGa20 2000 117 350 400 490 111

TGa25 2500 119 380 430 520 130

TGa30 3000 128 410 460 550 162

TGa35 3500 128 450 500 580 190

TGa40 4000 132 480 530 610 218

TGa45 4500 137 500 550 630 248

TGa50 5000 139 530 580 660 279

TGa55 5500 141 550 600 680 302

TGa60 6000 144 580 630 700 337

TGa65 6500 151 600 650 720 382

TGa70 7000 152 620 670 740 407

TGa80 8000 154 670 720 780 472

TGa90 9000 162 700 750 810 543

TGa100 10000 166 740 790 850 613

TGa110 11000 173 780 830 880 711

TGa120 12000 176 810 860 910 774

TGa130 13000 178 850 900 940 851

TGa140 14000 187 880 930 970 960

TGa150 15000 190 900 950 990 1014

TGa160 16000 192 940 990 1020 1106

TGa170 17000 192 960 1010 1040 1152

TGa180 18000 200 990 1040 1070 1276

TGa190 19000 202 1020 1070 1090 1365

TGa200 20000 204 1050 1100 1120 1541

Łożyska GUMBAkonstrukcyjne

Łożyska garnkowe

Ta x b

Da x L

H

3534

Łożyska garnkowe jednokierunkowo przesuwne TGe – wymiary i wagi

Do tabeli przyjęto następujące warunki:

Minimalne obciążenie=0,5 max. N

Przyjęty kąt obrotu: tan α=10‰

Przesuw poprzeczny: ey=+/-20 mm

1) Ze względu na tolerancje materiałowe i produkcyjne wysokość może wzrosnąć o +10 mm

W przypadku gdy jest to konieczne łożyska można wyprodukować z płytami kotwiącymi czy kołkami. Zewnętrzne wymiary ulegną zmianie.

Typ Obciążenie

NkN(SGU)

Siła Hhoryzontalna

Vv

kN(SGU)

WysokośćH1

mm

T

axbmm

Dex=±50

Masa

kga

mmL

mm

TGe10 1000 100 120 280 330 430 85

TGe15 1500 150 128 320 370 470 115

TGe20 2000 200 130 360 410 500 141

TGe25 2500 250 132 390 440 530 163

TGe30 3000 300 141 420 470 560 200

TGe35 3500 350 141 460 510 590 233

TGe40 4000 400 146 500 550 620 274

TGe45 4500 450 146 520 570 640 296

TGe50 5000 500 149 550 600 670 332

TGe55 5500 550 156 590 640 690 395

TGe60 6000 550 159 610 660 710 426

TGe65 6500 610 161 630 680 730 458

TGe70 7000 635 163 650 700 750 589

TGe80 8000 680 170 700 750 790 586

TGe90 9000 720 173 730 780 820 642

TGe100 10000 720 172 770 820 860 694

TGe110 11000 770 175 810 860 890 772

TGe120 12000 780 178 850 900 920 855

TGe130 13000 780 181 890 940 950 941

TGe140 14000 840 185 920 970 980 1020

TGe150 15000 900 193 940 990 1000 1116

TGe160 16000 960 196 980 1030 1030 1218

TGe170 17000 960 201 1010 1060 1050 1332

TGe180 18000 990 205 1040 1090 1080 1428

TGe190 19000 1026 207 1070 1120 1100 1522

TGe200 20000 1060 215 1100 1150 1130 1673

Da x L

Ta x b

H

Łożyska garnkowe wielokierunkowo przesuwne TGa – wymiary i wagi

Do tabeli przyjęto następujące warunki:

Minimalne obciążenie=0,5 max. N

Przyjęty kąt obrotu: tan α=10‰

Przesuw poprzeczny: ey=+/-20 mm

1) Ze względu na tolerancje materiałowe i produkcyjne wysokość może wzrosnąć o +10 mm

W przypadku gdy jest to konieczne łożyska można wyprodukować z płytami kotwiącymi czy kołkami. Zewnętrzne wymiary ulegną zmianie.

Typ ObciążenieN

kN(SGU)

WysokośćH1

mm

T

axbmm

Dex=±50

Masa

kga

mmL

mmTGa10 1000 107 280 330 420 67

TGa15 1500 115 320 370 460 93

TGa20 2000 117 350 400 490 111

TGa25 2500 119 380 430 520 130

TGa30 3000 128 410 460 550 162

TGa35 3500 128 450 500 580 190

TGa40 4000 132 480 530 610 218

TGa45 4500 137 500 550 630 248

TGa50 5000 139 530 580 660 279

TGa55 5500 141 550 600 680 302

TGa60 6000 144 580 630 700 337

TGa65 6500 151 600 650 720 382

TGa70 7000 152 620 670 740 407

TGa80 8000 154 670 720 780 472

TGa90 9000 162 700 750 810 543

TGa100 10000 166 740 790 850 613

TGa110 11000 173 780 830 880 711

TGa120 12000 176 810 860 910 774

TGa130 13000 178 850 900 940 851

TGa140 14000 187 880 930 970 960

TGa150 15000 190 900 950 990 1014

TGa160 16000 192 940 990 1020 1106

TGa170 17000 192 960 1010 1040 1152

TGa180 18000 200 990 1040 1070 1276

TGa190 19000 202 1020 1070 1090 1365

TGa200 20000 204 1050 1100 1120 1541

Łożyska GUMBAkonstrukcyjne

Łożyska garnkowe

Ta x b

Da x L

H

3534

Łożyska garnkowe stałe TF – wymiary i wagi

Do tabeli przyjęto następujące warunki:

Minimalne obciążenie=0,5 max. N

Przyjęty kąt obrotu: tan α=10‰

Przesuw poprzeczny: ey=+/-20 mm

1). Ze względu na tolerancje materiałowe i produkcyjne wysokość może wzrosnąć o +10 mm

W przypadku gdy jest to konieczne łożyska można wyprodukować z płytami kotwiącymi czy kołkami. Zewnętrzne wymiary ulegną zmianie.

Typ Obciążenie

NkN(SGU)

Siła Hhoryzontalna

Vv

kN(SGU)

WysokośćH1

mm

T

axbmm

D

axbmm

Masa

kg

TF10 1000 100 86 280 280 46

TF15 1500 150 89 320 320 61

TF20 2000 200 91 360 360 79

TF25 2500 250 93 390 390 94

TF30 3000 300 97 420 420 111

TF35 3500 350 97 460 460 134

TF40 4000 400 101 500 500 162

TF45 4500 450 101 520 520 175

TF50 5000 500 103 550 550 197

TF55 5500 550 105 590 590 232

TF60 6000 600 108 610 610 254

TF65 6500 650 110 630 630 275

TF70 7000 700 111 650 650 293

TF80 8000 800 113 700 700 344

TF90 9000 900 116 730 730 380

TF100 10000 1000 120 770 770 433

TF110 11000 1100 122 810 810 486

TF120 12000 1200 125 850 850 548

TF130 13000 1300 132 890 890 637

TF140 14000 1330 136 920 920 697

TF150 15000 1350 139 940 940 741

TF160 16000 1440 141 980 980 811

TF170 17000 1530 141 1010 1010 864

TF180 18000 1620 144 1040 1040 924

TF190 19000 1710 146 1070 1070 998

TF200 20000 1800 148 1100 1100 1059

Łożyska GUMBAkonstrukcyjne

Łożyska garnkowe

Budowa głównych elementów łożyska garnkowego TGa

P ł y t a ś l i z g o w a z b l a c h ą ś l i z g o w ą z wypolerowanej stali szlachetnej

Tłok z wpuszczoną PTFE i dodatkową uszczelką chroniącą przed wilgocią

Uszczelka wewnętrzna z mosiądzu

Poduszka elastomerowa

Cylinder

Płyta ślizgowa, tłok i cylinder w zależności od typu mają różną budowę, co umożliwia przenoszenie sił horyzontalnych.

Da x b

Ta x b

H

3736

Łożyska garnkowe stałe TF – wymiary i wagi

Do tabeli przyjęto następujące warunki:

Minimalne obciążenie=0,5 max. N

Przyjęty kąt obrotu: tan α=10‰

Przesuw poprzeczny: ey=+/-20 mm

1). Ze względu na tolerancje materiałowe i produkcyjne wysokość może wzrosnąć o +10 mm

W przypadku gdy jest to konieczne łożyska można wyprodukować z płytami kotwiącymi czy kołkami. Zewnętrzne wymiary ulegną zmianie.

Typ Obciążenie

NkN(SGU)

Siła Hhoryzontalna

Vv

kN(SGU)

WysokośćH1

mm

T

axbmm

D

axbmm

Masa

kg

TF10 1000 100 86 280 280 46

TF15 1500 150 89 320 320 61

TF20 2000 200 91 360 360 79

TF25 2500 250 93 390 390 94

TF30 3000 300 97 420 420 111

TF35 3500 350 97 460 460 134

TF40 4000 400 101 500 500 162

TF45 4500 450 101 520 520 175

TF50 5000 500 103 550 550 197

TF55 5500 550 105 590 590 232

TF60 6000 600 108 610 610 254

TF65 6500 650 110 630 630 275

TF70 7000 700 111 650 650 293

TF80 8000 800 113 700 700 344

TF90 9000 900 116 730 730 380

TF100 10000 1000 120 770 770 433

TF110 11000 1100 122 810 810 486

TF120 12000 1200 125 850 850 548

TF130 13000 1300 132 890 890 637

TF140 14000 1330 136 920 920 697

TF150 15000 1350 139 940 940 741

TF160 16000 1440 141 980 980 811

TF170 17000 1530 141 1010 1010 864

TF180 18000 1620 144 1040 1040 924

TF190 19000 1710 146 1070 1070 998

TF200 20000 1800 148 1100 1100 1059

Łożyska GUMBAkonstrukcyjne

Łożyska garnkowe

Budowa głównych elementów łożyska garnkowego TGa

P ł y t a ś l i z g o w a z b l a c h ą ś l i z g o w ą z wypolerowanej stali szlachetnej

Tłok z wpuszczoną PTFE i dodatkową uszczelką chroniącą przed wilgocią

Uszczelka wewnętrzna z mosiądzu

Poduszka elastomerowa

Cylinder

Płyta ślizgowa, tłok i cylinder w zależności od typu mają różną budowę, co umożliwia przenoszenie sił horyzontalnych.

Da x b

Ta x b

H

3736

38

Widoki łożysk garnkowych

Łożyska GUMBAkonstrukcyjne

Łożyska garnkowe

39

5. Łożyska sferyczne według EN 1337-7

Wiadomości ogólne

Łożyska sferyczne firmy ELA składają się ze stalowej, chromowanej na twardo części kuli - soczewki, gniazda soczewki z wyobloną częścią , oraz

z urządzenia ślizgowego po płaskiej stronie, które składają się z PTFE i blachy ślizgowej ze stali szlachetnej austenitycznej.

Konstrukcja ta przejmuje zarówno siły horyzontalne (translacja) jak i obroty (rotacja) przez dwa niezależne od siebie ruchy ślizgowe, poprzez co

spełniony jest warunek nieblokowanego łożyskowania. Przy pomocy dodatkowych listew prowadzących czy pierścienia odbijającego możliwe

jest też przenoszenie sił horyzontalnych.

Ten rodzaj łożysk wyróżnia się relatywnie kompaktową budową jak i tym, że pod ciężarem nie występuje praktycznie żaden ruch w kierunku

pionowym. W pewnych przypadkach zastosowaniach jest to ważne kryterium.

Nie jest konieczne zakotwienie w obiekcie budowlanym tego rodzaju łożysk obciążenia. Jeśli zaś ze względu na zewnętrzne zakotwienie okaże

się konieczne, stosowane są płyty kotwiące z odpowiednimi elementami kotwiącymi.

Standardowo łożyska są tak wymiarowane, by przy jednoczesnym występowaniu sił wertykalnych i horyzontalnych nie były konieczne płyty

kotwiące.

Możliwości zakotwienia są zasadniczo takie same jak w przypadku łożysk garnkowych (patrz str. 33).

Łożyska sferyczne firmy ELA wymiarowane są i produkowane zgodnie z EN 1337 część 7.

Są one oznaczane odpowiednim znakiem CE.

Typy łożysk sferycznych

n

n

n

Łożysko soczewkowe wielokierunkowo przesuwne KGa.

Ten rodzaj łożyska umożliwia przejmowanie przesuwów zarówno w kierunku podłużnym jak i poprzecznym mostu. Nie mogą one jednak przenosić sił horyzontalnych.

Łożyska soczewkowe jednokierunkowo przesuwane

Łożyska soczewkowe stałe Kf

Łożyska sferyczne

Łożyska konstrukcyjne GUMBA

Widok z przekrojem przez łożysko garnkowe TF

Zamontowane łożysko garnkowe z zabezpieczeniem powierzchni ślizgowych

Widok z przekrojem przez łożysko garnkowe TGe

38

Widoki łożysk garnkowych

Łożyska GUMBAkonstrukcyjne

Łożyska garnkowe

39

5. Łożyska sferyczne według EN 1337-7

Wiadomości ogólne

Łożyska sferyczne firmy ELA składają się ze stalowej, chromowanej na twardo części kuli - soczewki, gniazda soczewki z wyobloną częścią , oraz

z urządzenia ślizgowego po płaskiej stronie, które składają się z PTFE i blachy ślizgowej ze stali szlachetnej austenitycznej.

Konstrukcja ta przejmuje zarówno siły horyzontalne (translacja) jak i obroty (rotacja) przez dwa niezależne od siebie ruchy ślizgowe, poprzez co

spełniony jest warunek nieblokowanego łożyskowania. Przy pomocy dodatkowych listew prowadzących czy pierścienia odbijającego możliwe

jest też przenoszenie sił horyzontalnych.

Ten rodzaj łożysk wyróżnia się relatywnie kompaktową budową jak i tym, że pod ciężarem nie występuje praktycznie żaden ruch w kierunku

pionowym. W pewnych przypadkach zastosowaniach jest to ważne kryterium.

Nie jest konieczne zakotwienie w obiekcie budowlanym tego rodzaju łożysk obciążenia. Jeśli zaś ze względu na zewnętrzne zakotwienie okaże

się konieczne, stosowane są płyty kotwiące z odpowiednimi elementami kotwiącymi.

Standardowo łożyska są tak wymiarowane, by przy jednoczesnym występowaniu sił wertykalnych i horyzontalnych nie były konieczne płyty

kotwiące.

Możliwości zakotwienia są zasadniczo takie same jak w przypadku łożysk garnkowych (patrz str. 33).

Łożyska sferyczne firmy ELA wymiarowane są i produkowane zgodnie z EN 1337 część 7.

Są one oznaczane odpowiednim znakiem CE.

Typy łożysk sferycznych

n

n

n

Łożysko soczewkowe wielokierunkowo przesuwne KGa.

Ten rodzaj łożyska umożliwia przejmowanie przesuwów zarówno w kierunku podłużnym jak i poprzecznym mostu. Nie mogą one jednak przenosić sił horyzontalnych.

Łożyska soczewkowe jednokierunkowo przesuwane

Łożyska soczewkowe stałe Kf

Łożyska sferyczne

Łożyska konstrukcyjne GUMBA

Widok z przekrojem przez łożysko garnkowe TF

Zamontowane łożysko garnkowe z zabezpieczeniem powierzchni ślizgowych

Widok z przekrojem przez łożysko garnkowe TGe

ex = ± 50 ex = ± 100 ex = ± 150

Typ

Obciązenie

NkN(SGU)

Amm

Szero-kość

Bmm

Długość

Lmm

Wyso-kość

Hmm

Masa

kg

Długość

Lmm

Wyso-kość

Hmm

Masa

kg

Długość

Lmm

Wyso-kość

Hmm

Masa

kg

KGa10 1000 260 320 360 73 45 460 78 56 560 78 63

KGa15 1500 310 370 410 87 70 510 87 78 610 92 95

KGa20 2000 350 410 450 95 94 550 100 112 650 100 122

KGa25 2500 380 440 480 98 117 580 98 133 680 103 147

KGa30 3000 420 480 520 107 150 620 112 174 720 112 188

KGa35 3500 450 510 550 113 181 650 118 207 750 123 237

KGa40 4000 470 530 570 123 216 670 123 232 770 128 263

KGa45 4500 500 560 600 131 196 700 131 273 800 136 307

KGa50 5000 520 580 620 124 258 720 129 291 820 129 310

KGa55 5500 550 610 650 136 324 750 136 344 850 141 384

KGa60 6000 570 630 670 141 350 770 141 371 870 146 414

KGa65 6500 590 650 690 147 389 790 147 410 890 152 454

KGa70 7000 610 670 710 152 426 810 157 474 910 157 498

KGa75 7500 630 690 730 144 426 830 149 471 930 154 522

KGa80 8000 650 710 750 154 497 850 154 523 950 159 575

KGa90 9000 690 750 790 165 588 890 170 541 990 170 672

KGa100 10000 720 780 820 172 667 920 177 724 1020 182 787

KGa110 11000 760 820 860 175 761 960 175 794 1060 180 859

KGa120 12000 790 850 890 184 860 990 189 927 1090 189 967

KGa130 13000 820 880 920 192 963 1020 197 1034 1120 202 1112

KGa140 14000 850 910 950 198 1078 1050 198 1120 1150 203 1201

KGa150 15000 880 940 980 199 1159 1080 204 1241 1180 204 1286

KGa160 16000 900 960 1000 205 1135 1100 210 1219 1200 215 1312

KGa170 17000 930 990 1030 211 1352 1130 211 1414 1230 216 1511

KGa180 18000 960 1020 1060 219 1522 1160 224 1619 1260 224 1673

KGa190 19000 980 1040 1080 217 1582 1180 222 1681 1280 222 1736

KGa200 20000 1000 1060 1100 228 1744 1200 228 1800 1300 233 1910

Łożyska sferyczne wielokierunkowo przesuwne KGa – wymiary i wagi

Łożyska sferyczne

Łożyska konstrukcyjne GUMBA

W tabelach przyjęte zostały następujące warunki

Minimalne obciążenie: 0,5 x max. N

Przyjęty kąt obrotu tan α=10‰

ex= dopuszczalny przesuw łożyska (KG)

Ze względu na tolerancje materiałowe i produkcyjne wysokość może odbiegać o 10 mm

W razie konieczności można wyprodukować łożysko z płytami kotwiącymi i /lub kołkami. Zewnętrzne wymiary ulegną zmianie.

Łożyska sferyczne jednokierunkowo przesuwne KGe – wymiary i wagi

W tabelach przyjęte zostały następujące warunki

Minimalne obciążenie: 0,5 x max. N

Przyjęty kąt obrotu tan α=10‰

ex= dopuszczalny przesuw łożyska (KG)

Ze względu na tolerancje materiałowe i produkcyjne wysokość może odbiegać o 10 mm

W razie konieczności można wyprodukować łożysko z płytami kotwiącymi i /lub kołkami. Zewnętrzne wymiary ulegną zmianie.

„e” oznacza w tym oznakowaniu łożysko jednokierunkowo stałe / jednokierunkowo przesuwne

Przy znakowaniu łożysk „e” zastępowane jest przez „l” (podłużnie stałe) lub „q” (poprzeczenie stałe).

ex = ± 50 ex = ± 100 ex = ± 150

Typ

Obciążenie

NkN(SGU)

Amm

Szero-kość

Bmm

Długość

Lmm

WysokośćH

mm

Masa

kg

Długość

Lmm

WysokośćH

mm

Masa

kg

Długość

Lmm

WysokośćH

mm

Masa

kg

KGe10 1000 260 420 360 78 60 460 78 69 560 83 86

KGe15 1500 310 470 410 87 83 510 92 102 610 92 113

KGe20 2000 350 530 450 100 123 550 100 135 650 105 161

KGe25 2500 380 560 480 98 141 580 103 167 680 103 182

KGe30 3000 420 600 520 112 188 620 112 205 720 117 238

KGe35 3500 450 640 550 118 226 650 123 260 750 123 280

KGe40 4000 470 660 570 123 252 670 128 287 770 128 308

KGe45 4500 500 690 600 136 310 700 136 332 800 141 375

KGe50 5000 520 720 620 129 318 720 129 340 820 136 386

KGe55 5500 550 760 650 141 374 750 146 420 850 146 447

KGe60 6000 570 780 670 146 422 770 146 450 870 151 504

KGe65 6500 590 810 690 152 469 790 152 498 890 157 555

KGe70 7000 610 830 710 157 513 810 162 568 910 162 601

KGe75 7500 630 850 730 149 513 830 154 570 930 154 604

KGe80 8000 650 870 750 154 566 850 159 625 950 164 692

KGe90 9000 690 920 790 170 695 890 175 763 990 175 803

KGe100 10000 720 960 820 177 782 920 182 854 1020 187 934

KGe110 11000 760 1010 860 180 896 960 180 940 1060 185 1025

KGe120 12000 790 1040 890 189 1001 990 194 1087 1090 194 1136

KGe130 13000 820 1080 920 202 1157 1020 202 1208 1120 207 1306

KGe140 14000 850 1120 950 203 1255 1050 208 1354 1150 208 1411

KGe150 15000 880 1150 980 204 1342 1080 209 1445 1180 209 1504

KGe160 16000 900 1180 1000 215 1375 1100 215 1435 1200 220 1551

KGe170 17000 930 1210 1030 216 1576 1130 221 1691 1230 221 1757

KGe180 18000 960 1240 1060 224 1739 1160 229 1859 1260 229 1927

KGe190 19000 980 1260 1080 227 1857 1180 227 1926 1280 232 2059

KGe200 20000 1000 1290 1100 233 1991 1200 233 2062 1300 238 2198

B x L

A

H

A

H

B x L

40 41

ex = ± 50 ex = ± 100 ex = ± 150

Typ

Obciązenie

NkN(SGU)

Amm

Szero-kość

Bmm

Długość

Lmm

Wyso-kość

Hmm

Masa

kg

Długość

Lmm

Wyso-kość

Hmm

Masa

kg

Długość

Lmm

Wyso-kość

Hmm

Masa

kg

KGa10 1000 260 320 360 73 45 460 78 56 560 78 63

KGa15 1500 310 370 410 87 70 510 87 78 610 92 95

KGa20 2000 350 410 450 95 94 550 100 112 650 100 122

KGa25 2500 380 440 480 98 117 580 98 133 680 103 147

KGa30 3000 420 480 520 107 150 620 112 174 720 112 188

KGa35 3500 450 510 550 113 181 650 118 207 750 123 237

KGa40 4000 470 530 570 123 216 670 123 232 770 128 263

KGa45 4500 500 560 600 131 196 700 131 273 800 136 307

KGa50 5000 520 580 620 124 258 720 129 291 820 129 310

KGa55 5500 550 610 650 136 324 750 136 344 850 141 384

KGa60 6000 570 630 670 141 350 770 141 371 870 146 414

KGa65 6500 590 650 690 147 389 790 147 410 890 152 454

KGa70 7000 610 670 710 152 426 810 157 474 910 157 498

KGa75 7500 630 690 730 144 426 830 149 471 930 154 522

KGa80 8000 650 710 750 154 497 850 154 523 950 159 575

KGa90 9000 690 750 790 165 588 890 170 541 990 170 672

KGa100 10000 720 780 820 172 667 920 177 724 1020 182 787

KGa110 11000 760 820 860 175 761 960 175 794 1060 180 859

KGa120 12000 790 850 890 184 860 990 189 927 1090 189 967

KGa130 13000 820 880 920 192 963 1020 197 1034 1120 202 1112

KGa140 14000 850 910 950 198 1078 1050 198 1120 1150 203 1201

KGa150 15000 880 940 980 199 1159 1080 204 1241 1180 204 1286

KGa160 16000 900 960 1000 205 1135 1100 210 1219 1200 215 1312

KGa170 17000 930 990 1030 211 1352 1130 211 1414 1230 216 1511

KGa180 18000 960 1020 1060 219 1522 1160 224 1619 1260 224 1673

KGa190 19000 980 1040 1080 217 1582 1180 222 1681 1280 222 1736

KGa200 20000 1000 1060 1100 228 1744 1200 228 1800 1300 233 1910

Łożyska sferyczne wielokierunkowo przesuwne KGa – wymiary i wagi

Łożyska sferyczne

Łożyska konstrukcyjne GUMBA

W tabelach przyjęte zostały następujące warunki

Minimalne obciążenie: 0,5 x max. N

Przyjęty kąt obrotu tan α=10‰

ex= dopuszczalny przesuw łożyska (KG)

Ze względu na tolerancje materiałowe i produkcyjne wysokość może odbiegać o 10 mm

W razie konieczności można wyprodukować łożysko z płytami kotwiącymi i /lub kołkami. Zewnętrzne wymiary ulegną zmianie.

Łożyska sferyczne jednokierunkowo przesuwne KGe – wymiary i wagi

W tabelach przyjęte zostały następujące warunki

Minimalne obciążenie: 0,5 x max. N

Przyjęty kąt obrotu tan α=10‰

ex= dopuszczalny przesuw łożyska (KG)

Ze względu na tolerancje materiałowe i produkcyjne wysokość może odbiegać o 10 mm

W razie konieczności można wyprodukować łożysko z płytami kotwiącymi i /lub kołkami. Zewnętrzne wymiary ulegną zmianie.

„e” oznacza w tym oznakowaniu łożysko jednokierunkowo stałe / jednokierunkowo przesuwne

Przy znakowaniu łożysk „e” zastępowane jest przez „l” (podłużnie stałe) lub „q” (poprzeczenie stałe).

ex = ± 50 ex = ± 100 ex = ± 150

Typ

Obciążenie

NkN(SGU)

Amm

Szero-kość

Bmm

Długość

Lmm

WysokośćH

mm

Masa

kg

Długość

Lmm

WysokośćH

mm

Masa

kg

Długość

Lmm

WysokośćH

mm

Masa

kg

KGe10 1000 260 420 360 78 60 460 78 69 560 83 86

KGe15 1500 310 470 410 87 83 510 92 102 610 92 113

KGe20 2000 350 530 450 100 123 550 100 135 650 105 161

KGe25 2500 380 560 480 98 141 580 103 167 680 103 182

KGe30 3000 420 600 520 112 188 620 112 205 720 117 238

KGe35 3500 450 640 550 118 226 650 123 260 750 123 280

KGe40 4000 470 660 570 123 252 670 128 287 770 128 308

KGe45 4500 500 690 600 136 310 700 136 332 800 141 375

KGe50 5000 520 720 620 129 318 720 129 340 820 136 386

KGe55 5500 550 760 650 141 374 750 146 420 850 146 447

KGe60 6000 570 780 670 146 422 770 146 450 870 151 504

KGe65 6500 590 810 690 152 469 790 152 498 890 157 555

KGe70 7000 610 830 710 157 513 810 162 568 910 162 601

KGe75 7500 630 850 730 149 513 830 154 570 930 154 604

KGe80 8000 650 870 750 154 566 850 159 625 950 164 692

KGe90 9000 690 920 790 170 695 890 175 763 990 175 803

KGe100 10000 720 960 820 177 782 920 182 854 1020 187 934

KGe110 11000 760 1010 860 180 896 960 180 940 1060 185 1025

KGe120 12000 790 1040 890 189 1001 990 194 1087 1090 194 1136

KGe130 13000 820 1080 920 202 1157 1020 202 1208 1120 207 1306

KGe140 14000 850 1120 950 203 1255 1050 208 1354 1150 208 1411

KGe150 15000 880 1150 980 204 1342 1080 209 1445 1180 209 1504

KGe160 16000 900 1180 1000 215 1375 1100 215 1435 1200 220 1551

KGe170 17000 930 1210 1030 216 1576 1130 221 1691 1230 221 1757

KGe180 18000 960 1240 1060 224 1739 1160 229 1859 1260 229 1927

KGe190 19000 980 1260 1080 227 1857 1180 227 1926 1280 232 2059

KGe200 20000 1000 1290 1100 233 1991 1200 233 2062 1300 238 2198

B x L

A

H

A

H

B x L

40 41

Łożyska sferyczne stałe Kf – wymiary i wagi

Minimalne obciążenie= 0,5 x max. N

Przyjęty kąt obrotu tan α=10‰

Ze względu na tolerancje materiałowe i produkcyjne

wysokość może odbiegać o 10 mm

W razie konieczności można wyprodukować łożysko z płytami kotwiącymi i /lub kołkami. Zewnętrzne

wymiary ulegną zmianie.

Typ ObciążenieN

kN(SGU)

DługośćA/Bmm

WysokośćH

mm

Masa

kg

Kf10 1000 370 98 69

Kf15 1500 440 127 117

Kf20 2000 490 100 158

Kf25 2500 530 133 193

Kf30 3000 580 147 255

Kf35 3500 610 158 303

Kf40 4000 640 163 340

Kf45 4500 680 176 416

Kf50 5000 700 174 432

Kf55 5500 740 181 491

Kf60 6000 760 191 539

Kf65 6500 790 197 584

Kf70 7000 810 207 646

Kf75 7500 830 204 688

Kf80 8000 860 220 742

Kf90 9000 900 225 857

Kf100 10000 940 242 994

Kf110 11000 990 240 1121

Kf120 12000 1020 249 1218

Kf130 13000 1060 262 1363

Kf140 14000 1100 268 1524

Kf150 15000 1130 269 1613

Kf160 16000 1160 280 1775

Kf170 17000 1190 286 1893

Kf180 18000 1220 294 2042

Kf190 19000 1250 297 2196

Kf200 20000 1270 308 2365

Łożyska sferyczne

Łożyska konstrukcyjne GUMBA

Budowa głównych elementów łożyska sferycznego KGa

Płyta ślizgowa z blachą ślizgową z polerowanej stali

szlachetnej

Soczewka chromowana na twardo w wpuszczoną warstwą PTFE

„Gniazdo soczewki” z wpuszczoną warstwą PTFE

A

B

H

42 43

Łożyska sferyczne stałe Kf – wymiary i wagi

Minimalne obciążenie= 0,5 x max. N

Przyjęty kąt obrotu tan α=10‰

Ze względu na tolerancje materiałowe i produkcyjne

wysokość może odbiegać o 10 mm

W razie konieczności można wyprodukować łożysko z płytami kotwiącymi i /lub kołkami. Zewnętrzne

wymiary ulegną zmianie.

Typ ObciążenieN

kN(SGU)

DługośćA/Bmm

WysokośćH

mm

Masa

kg

Kf10 1000 370 98 69

Kf15 1500 440 127 117

Kf20 2000 490 100 158

Kf25 2500 530 133 193

Kf30 3000 580 147 255

Kf35 3500 610 158 303

Kf40 4000 640 163 340

Kf45 4500 680 176 416

Kf50 5000 700 174 432

Kf55 5500 740 181 491

Kf60 6000 760 191 539

Kf65 6500 790 197 584

Kf70 7000 810 207 646

Kf75 7500 830 204 688

Kf80 8000 860 220 742

Kf90 9000 900 225 857

Kf100 10000 940 242 994

Kf110 11000 990 240 1121

Kf120 12000 1020 249 1218

Kf130 13000 1060 262 1363

Kf140 14000 1100 268 1524

Kf150 15000 1130 269 1613

Kf160 16000 1160 280 1775

Kf170 17000 1190 286 1893

Kf180 18000 1220 294 2042

Kf190 19000 1250 297 2196

Kf200 20000 1270 308 2365

Łożyska sferyczne

Łożyska konstrukcyjne GUMBA

Budowa głównych elementów łożyska sferycznego KGa

Płyta ślizgowa z blachą ślizgową z polerowanej stali

szlachetnej

Soczewka chromowana na twardo w wpuszczoną warstwą PTFE

„Gniazdo soczewki” z wpuszczoną warstwą PTFE

A

B

H

42 43

Widoki łożysk sferycznych

Łożyska sferyczne

Łożyska konstrukcyjne GUMBA

Wiadomości ogólne

6. Łożyska prowadzące i łożyska blokujące według EN 1337-8

Przy pomocy konstrukcji podtrzymujących mogą być przenoszone kombinowane i siły horyzontalne działające na przęsło mostowe.

W przypadku dużych sił horyzontalnych zastosowanie łożysk prowadzących i blokujących może być ekonomicznie uzasadnione.

Łożyska poziome stałe przenoszą siły podłużne i / lub siły poprzeczne. Łożyska prowadzące pozwalają na przenoszenie sił horyzontalnych

w jednej osi oraz na przesuwy horyzontalne w innej osi. Dzięki temu , jeśli konstrukcja tego wymaga, łożyska te mogą przemieszczać się

w płaszczyźnie poziomej

Znaczącą zaletą jest fakt, iż łożyska poziome stałe także w przypadku zmian obciążeń przejmują siły horyzontalne a tym samym nie są konieczne

dodatkowe środki zabezpieczające (np. w postaci klinów).

Łożyska prowadzące i łożyska blokujące produkowane są zgodnie z EN 1337-8.

Symbole:

H 8.1 Łożysko horyzontalne, stałe

H1 8.2 Łożysko prowadzące z elementami oporowymi w jednej osi

obciążenia

Propozycja nowoczesnej koncepcji łożysk

Układ łożyskowania

Łożyska prowadzące i łożyska blokujące

Łożyska konstrukcyjne GUMBA

Fy

Fx

Przekrój łożyska sferycznego Kf

Zmontowane łożysko sferyczne KGe z ochroną powierzchni ślizgowych

Przekrój łożyska sferycznego KGe

44 45

Widoki łożysk sferycznych

Łożyska sferyczne

Łożyska konstrukcyjne GUMBA

Wiadomości ogólne

6. Łożyska prowadzące i łożyska blokujące według EN 1337-8

Przy pomocy konstrukcji podtrzymujących mogą być przenoszone kombinowane i siły horyzontalne działające na przęsło mostowe.

W przypadku dużych sił horyzontalnych zastosowanie łożysk prowadzących i blokujących może być ekonomicznie uzasadnione.

Łożyska poziome stałe przenoszą siły podłużne i / lub siły poprzeczne. Łożyska prowadzące pozwalają na przenoszenie sił horyzontalnych

w jednej osi oraz na przesuwy horyzontalne w innej osi. Dzięki temu , jeśli konstrukcja tego wymaga, łożyska te mogą przemieszczać się

w płaszczyźnie poziomej

Znaczącą zaletą jest fakt, iż łożyska poziome stałe także w przypadku zmian obciążeń przejmują siły horyzontalne a tym samym nie są konieczne

dodatkowe środki zabezpieczające (np. w postaci klinów).

Łożyska prowadzące i łożyska blokujące produkowane są zgodnie z EN 1337-8.

Symbole:

H 8.1 Łożysko horyzontalne, stałe

H1 8.2 Łożysko prowadzące z elementami oporowymi w jednej osi

obciążenia

Propozycja nowoczesnej koncepcji łożysk

Układ łożyskowania

Łożyska prowadzące i łożyska blokujące

Łożyska konstrukcyjne GUMBA

Fy

Fx

Przekrój łożyska sferycznego Kf

Zmontowane łożysko sferyczne KGe z ochroną powierzchni ślizgowych

Przekrój łożyska sferycznego KGe

44 45

Łożysko prowadzące

Łożysko blokujące

Łożyska prowadzące i łożyska blokujące

Łożyska konstrukcyjne GUMBA

Łożyska regulowane

7. Łożyska i konstrukcje specjalne

Regulowane łożyska odkształcalne poszerzają granice funkcjonowania łożysk elastomerowych pod względem przejmowania jednorazowych

lub rzadko występujących dużych przesuwów horyzontalnych dzięki dodatkowemu urządzeniu.

Przy pomocy regulowanego urządzenia łożyska elastomerowe mogą być przesuwane w kierunku horyzontalnym bez unoszenia konstrukcji

nośnej. Jednorazowe lub rzadkie przesuwy obiektu budowlanego (zmiana punktu stałego, kurczenie i pełzanie betonu, zmiany w obszarze

fundamentowym) mogą być przejmowane także przez niskie łożyska elastomerowe. Łożysko elastomerowe bowiem przejmuje krótko i długookresowe przesuwy i obroty (wiatr, ruch, dobowe i sezonowe wahania temperatur, pozostałe pełzanie i kurczenie).

Ten podział zadań może znacznie redukować wysokość zabudowy łożysk, a w niektórych przypadkach, przy niekorzystnych warunkach łożyskowania,

rozwiązania specjalne są jedynymi możliwymi urządzenia.

Sama regulacja jest w praktyce wykonywana przed dopuszczeniem do

ruchu. Przy pomocy regulowanego urządzenia, przy uwzględnieniu chwilowej temperatury obiektu budowlanego, zostaje wymuszony przesuw części przejazdowej mostu.

Z biegiem czasu (w ciągu miesięcy) odkształcenie łożysk staje się ustawieniem normalnym z którego później przejmowane są krótkookresowe oraz sezonowe przesuwy łożyska elastomerowego.

Łożyska przenoszące siły odrywające

Te konstrukcje specjalne stosowane są w celu znoszenia sił odrywających i sił nacisku. W przeciwieństwie do łożysk odkształcalnych z zakotwieniem przenoszących siły odrywające (patrz str. 29), łożyska te stosuje się w przypadku występowania ciągłych obciążeń odrywających i nacisku. Łożyska te są konstrukcjami ze stali, czasem również w ich skład wchodzą urządzenia ślizgowe i stosowane są w pojedynczych

przypadkach.

Łożyska i konstrukcje specjalne

Łożyska konstrukcyjne GUMBA

Łożyskowanie wahliwe / wahadłowe

Łożyska elastomerowe mogą również efektywnie i trwale redukować drgania np.

spowodowane przez maszyny, łożyskowania nieckowate pociągów i przy obelkowaniach do zawieszania dzwonów. Obliczanie łożysk wykonywane jest podobnie jak do łożysk

mostowych. Dodatkowo należy jednak uwzględnić obciążenia dynamiczne wywołane przez

drgania. Często ten rodzaj łożyskowania stosowany jest w ciężkich maszynach produkcyjnych jak np. nożyce udarowe, młoty maszynowe.

Do ustalenia łożysk konieczne są następujące informacje:

- Maks. obciążenie i minimalne obciążenie (SGU)

- Częstość własna wymuszenia

- Przemieszczenie układu (jeśli występuje)

- Proponowany schemat łożyskowania

GUMBA łożysko elastomerowe

46 47

Łożysko prowadzące

Łożysko blokujące

Łożyska prowadzące i łożyska blokujące

Łożyska konstrukcyjne GUMBA

Łożyska regulowane

7. Łożyska i konstrukcje specjalne

Regulowane łożyska odkształcalne poszerzają granice funkcjonowania łożysk elastomerowych pod względem przejmowania jednorazowych

lub rzadko występujących dużych przesuwów horyzontalnych dzięki dodatkowemu urządzeniu.

Przy pomocy regulowanego urządzenia łożyska elastomerowe mogą być przesuwane w kierunku horyzontalnym bez unoszenia konstrukcji

nośnej. Jednorazowe lub rzadkie przesuwy obiektu budowlanego (zmiana punktu stałego, kurczenie i pełzanie betonu, zmiany w obszarze

fundamentowym) mogą być przejmowane także przez niskie łożyska elastomerowe. Łożysko elastomerowe bowiem przejmuje krótko i długookresowe przesuwy i obroty (wiatr, ruch, dobowe i sezonowe wahania temperatur, pozostałe pełzanie i kurczenie).

Ten podział zadań może znacznie redukować wysokość zabudowy łożysk, a w niektórych przypadkach, przy niekorzystnych warunkach łożyskowania,

rozwiązania specjalne są jedynymi możliwymi urządzenia.

Sama regulacja jest w praktyce wykonywana przed dopuszczeniem do

ruchu. Przy pomocy regulowanego urządzenia, przy uwzględnieniu chwilowej temperatury obiektu budowlanego, zostaje wymuszony przesuw części przejazdowej mostu.

Z biegiem czasu (w ciągu miesięcy) odkształcenie łożysk staje się ustawieniem normalnym z którego później przejmowane są krótkookresowe oraz sezonowe przesuwy łożyska elastomerowego.

Łożyska przenoszące siły odrywające

Te konstrukcje specjalne stosowane są w celu znoszenia sił odrywających i sił nacisku. W przeciwieństwie do łożysk odkształcalnych z zakotwieniem przenoszących siły odrywające (patrz str. 29), łożyska te stosuje się w przypadku występowania ciągłych obciążeń odrywających i nacisku. Łożyska te są konstrukcjami ze stali, czasem również w ich skład wchodzą urządzenia ślizgowe i stosowane są w pojedynczych

przypadkach.

Łożyska i konstrukcje specjalne

Łożyska konstrukcyjne GUMBA

Łożyskowanie wahliwe / wahadłowe

Łożyska elastomerowe mogą również efektywnie i trwale redukować drgania np.

spowodowane przez maszyny, łożyskowania nieckowate pociągów i przy obelkowaniach do zawieszania dzwonów. Obliczanie łożysk wykonywane jest podobnie jak do łożysk

mostowych. Dodatkowo należy jednak uwzględnić obciążenia dynamiczne wywołane przez

drgania. Często ten rodzaj łożyskowania stosowany jest w ciężkich maszynach produkcyjnych jak np. nożyce udarowe, młoty maszynowe.

Do ustalenia łożysk konieczne są następujące informacje:

- Maks. obciążenie i minimalne obciążenie (SGU)

- Częstość własna wymuszenia

- Przemieszczenie układu (jeśli występuje)

- Proponowany schemat łożyskowania

GUMBA łożysko elastomerowe

46 47

Przykład zastosowania łożysk specjalnych

Wykonawca: ARGE Alptransit Brenner

Zadanie: opracowanie i dostawa łożysk do wibroizolacji na północnym odcinku doprowadzającym do tunelu Brenner w systemie sprężyn masowych.

Firma GUMBA GmbH dostarczyła na wymieniony obcinek budowy łożyska podłużne i boczne do wibroizolacji koryta jezdni. Wcześniej inwestor

zażądał obszernych badań.

Próby przeprowadzono na Uniwersytecie Technicznym w Monachium, Wydział i Urząd Kontroli Budowa Dróg.

Łożysko podłużne Łożysko boczne

łożysko elastomerowe zbrojone

Typ B 400 x 500 x 107

budowa warstw „specjalnych”

łożysko elastomerowe zbrojone

Typ B 290 x 300 x 74

budowa warstw „specjalnych”

Badania

sprawdzenie planowej statycznej sztywności

sprawdzenie planowej sztywności dynamicznej

sprawdzenie dopuszczalnej siły maksymalnej

6próba zmęczeniowa 3,0 - 10 cykli. Częstotliwość 1Hz

6próba zmęczeniowa 10 - 10 cykli. Częstotliwość 1,5 Hz

sprawdzenie poziomej sztywności statycznej

Ilość

231 szt. 634 szt.

Łożyska i konstrukcje specjalne

Łożyska konstrukcyjne GUMBA

Przekrój

Przekrój podłużny

GUMBAłożysko elastomerowe

Przykład zastosowania łożysk specjalnych c.d.

GUMBAłożysko elastomerowe

GUMBAłożysko elastomerowe

GUMBAłożysko elastomerowe

48 49

Przykład zastosowania łożysk specjalnych

Wykonawca: ARGE Alptransit Brenner

Zadanie: opracowanie i dostawa łożysk do wibroizolacji na północnym odcinku doprowadzającym do tunelu Brenner w systemie sprężyn masowych.

Firma GUMBA GmbH dostarczyła na wymieniony obcinek budowy łożyska podłużne i boczne do wibroizolacji koryta jezdni. Wcześniej inwestor

zażądał obszernych badań.

Próby przeprowadzono na Uniwersytecie Technicznym w Monachium, Wydział i Urząd Kontroli Budowa Dróg.

Łożysko podłużne Łożysko boczne

łożysko elastomerowe zbrojone

Typ B 400 x 500 x 107

budowa warstw „specjalnych”

łożysko elastomerowe zbrojone

Typ B 290 x 300 x 74

budowa warstw „specjalnych”

Badania

sprawdzenie planowej statycznej sztywności

sprawdzenie planowej sztywności dynamicznej

sprawdzenie dopuszczalnej siły maksymalnej

6próba zmęczeniowa 3,0 - 10 cykli. Częstotliwość 1Hz

6próba zmęczeniowa 10 - 10 cykli. Częstotliwość 1,5 Hz

sprawdzenie poziomej sztywności statycznej

Ilość

231 szt. 634 szt.

Łożyska i konstrukcje specjalne

Łożyska konstrukcyjne GUMBA

Przekrój

Przekrój podłużny

GUMBAłożysko elastomerowe

Przykład zastosowania łożysk specjalnych c.d.

GUMBAłożysko elastomerowe

GUMBAłożysko elastomerowe

GUMBAłożysko elastomerowe

48 49

8. Wskazówki montażowe dla łożysk konstrukcyjnych

Łożyska mostowe są częściami nośnymi obiektów budowlanych stale poddawanymi dużym obciążeniom. Powinny spełniać swoje funkcje niezawodnie przez długi okres czasu. Mają duże znaczenie w stabilności całego obiektu budowlanego. Zazwyczaj po zamontowaniu dostęp do

nich jest kłopotliwy, tym samym prace remontowe są utrudnione.

Z tych tez powodów norma EN 1337 stawia wysokie wymagania dotyczące jakości stosowanego materiału i produkcji łożysk mostowych. Jako

producent tych produktów stosujemy te przepisy w naszej codziennej pracy. Łożyska konstrukcyjne, które opuszczają nasz zakład, to produkty

„Made in Germany”, przeznaczone do długookresowego zastosowania w zaplanowanych warunkach. Firma GUMBA ma bezpośredni wpływ na łożyska jedynie do momentu opuszczenia naszego zakładu. Przewidywane użytkowanie może jednak zostać przesunięte w czasie od terminu

wysyłki z naszej siedziby.

Aby nasze produkty trafiały do miejsca zamontowane w należytym stanie, przedstawiamy najważniejsze punkty, których należy przestrzegać.

Odnosimy się tu do normy EN 1337 części 10 (inspekcja i utrzymanie w dobrym stanie) i 11 (transport, magazynowanie i montaż) zawierającej ważne informacje, które należy uwzględniać.

Transport i pakowanie

Przyjęcie towaru oraz magazynowanie

Po dostarczeniu łożysk na miejsce budowy należy niezwłocznie sprawdzić przesyłkę. Należy natychmiast zgłosić wszelkie niezgodności. To samo dotyczy widocznych uszkodzeń, które wykraczają poza lekkie, spowodowane transportem uszkodzenia ochrony antykorozyjnej.

Jeśli łożyska konstrukcyjne nie są od razu montowane, należy je właściwie magazynować. Należy je położyć na płaskim, nośnym podłożu.

Miejsce magazynowania musi być suche i dobrze wentylowane. Łożyska konstrukcyjne należy chronić przed zanieczyszczeniami. Przykrycie plandeką czy folią przy właściwej wentylacji można uznać za wystarczające.

Łożyska mostowe są odpowiednio pakowane. Z reguły wysyłka następuje na paletach zabezpieczonych taśmą pakową. Zabezpieczenia

montażowe oznaczone są kolorem czerwonym. Łożyska z urządzeniami ślizgowymi posiadają ochronę. Przy pierwszym rozładunku oraz przy kolejnych przeładunkach należy uważać aby powierzchnie pokryte ochroną antykorozyjną nie stykały się ze sobą i z innymi przedmiotami.

Ładunek należy właściwie zabezpieczyć. Należy przy tym uważać, by ochrona antykorozyjna oraz wskaźnik łożyska nie zostały uszkodzone

przez pasy zabezpieczające czy inne środki zabezpieczające transport. Nie wolno również obciążać pasami gwintowanych zabezpieczeń montażowych.

Przygotowanie do montażu

Do właściwego montażu z reguły konieczne są następujące dokumenty:

szczegółowy schemat łożyskowania – zawiera konstrukcje poszczególnych łożysk oraz schemat łożyskowania; wykonywany jest przez

producenta łożysk;

plan osadzenia / rozmieszczenia łożysk – zawiera wszystkie ważnie informacje montażowe i sporządzany jest przez projektanta konstrukcji nośnej.

Oprócz zwyczajowo stosowanych narzędzi do podnoszenia stosowanych na budowie konieczna jest również poziomica lub 3- punktowa poziomica z dokładnością min. 0,5 mm / m. Odpowiednie są modele takie jak Stabila 81 czy dwuosiowa poziomica systemu MPA Stuttgart.

Ponieważ nie można wykluczyć uszkodzeń ochrony antykorozyjnej w czasie montażu, konieczne są odpowiednie materiały do nanoszenia powłoki i przyrządy. Materiały malarskie dostarcza firma Betomax.

n

n

Wskazówki montażowe dla łożysk konstrukcyjnych

Łożyska konstrukcyjne GUMBA

Wiadomości ogólne - montaż

W celu właściwego montażu zalecamy nadzór nad montażem sprawowany przez doświadczony personel. Montaż może przeprowadzić firma

BETOMAX.

Przed ustawieniem łożyska należy skontrolować właściwe położenie zabezpieczeń montażowych. Należy również usunąć opakowania,

urządzenia ślizgowe oraz wskaźniki łożysk, jeśli takowe są.

Łożyska należy ustawić na właściwym miejscu. Należy przy tym uwzględnić oznaczenia na górnej płycie. Obowiązuje następujące oznaczenie

osi:

X –kierunek podłużny mostu (= główny kierunek mostu)

Y—kierunek poprzeczny mostu

Poza tym oznaczenie zawiera informacje dotyczące miejsca przeznaczenia łożyska oraz łożysk sąsiednich. Pozycjonowanie można ustalić czy skontrolować na podstawie szczegółowego planu łożyskowania. Łożyska należy montować zgodnie ze wszystkimi punktami planu

łożyskowania, który podaje ich położenie, kierunek, wysokość i nachylenie. Na łożysku znajdują się poziomy czy miejsca pomiarowe, służące do określenia położenia horyzontalnego (nachylenia) łożysk mostowych. Przy pomocy poziomic można sprawdzić nachylenie. Maksymalne

dopuszczalne odchylenie od wartości żądanej wynosi 5% (0,3 % w przypadku łożysk odkształcalno ślizgowych).

W czasie montażu łożysk odkształcalnych należy uwzględnić dodatkowo następujące punkty dotyczące elastomerów:

nie nanosić powłok malarskich,

unikać kontaktu z otwartymi płomieniami,

żadnego kontaktu z kwasami czy innymi mediami agresywnymi,

nie wystawiać na długookresowe działanie temperatur powyżej 50ºC (krótkookresowo maksymalnie 70ºC),

unikać prac spawalniczych na łożysku,

w przypadku prac spawalniczych w pobliżu, łożysko chronić przed odpryskami spawalniczymi,

unikać uszkodzeń powierzchni, czyścić łożysko po instalacji,

po zamontowaniu łożyska usunąć zanieczyszczenia.

Montaż łożyska może mieć formę protokołu.

n

n

n

n

n

n

n

n

Sytuacje montażowe

W zależności od materiału powierzchni przyłączeniowych wyróżniamy następujące sposoby montażu:

a) beton lany na miejscu – łożyska ustawiane są na cokole/ciosie (bolce w przewidzianych do tego celu wydrążeniach) na śrubach nastawnych (można zamówić u producenta łożysk) a następnie umieszczane na pozycji zgodnej z schematem łożyskowania (patrz rys. 1). W celu ustawienia

pozycji horyzontalnej przy pomocy 2-osiowej poziomicy wykorzystujemy miejsce pomiarowe na dolnej płycie łożyska. W przypadku łożysk z oznaczonymi miejscami pomiarowymi do określania położenia można wykorzystać poziomicę.

Między dolną płytą kotwiącą i cokołem należy przewidzieć ok. min. 20-max. 50 mm na zaprawę wyrównującą. Można stosować jedynie mało kurczliwe zaprawy (np. PAGEL). Należy stosować się do wskazówek i informacji podawanych przez producentów zapraw. Warstwa

wyrównująca może powstać w postaci podlewki bądź podbitki. Należy uważać, by nie powstały puste przestrzenie, a łożyskowanie było

całopowierzchniowe (patrz rys. 2).

Śruby nastawne20 - 50 mm

cokół łożyska

Warstwa zaprawywyrównującej

50 51

8. Wskazówki montażowe dla łożysk konstrukcyjnych

Łożyska mostowe są częściami nośnymi obiektów budowlanych stale poddawanymi dużym obciążeniom. Powinny spełniać swoje funkcje niezawodnie przez długi okres czasu. Mają duże znaczenie w stabilności całego obiektu budowlanego. Zazwyczaj po zamontowaniu dostęp do

nich jest kłopotliwy, tym samym prace remontowe są utrudnione.

Z tych tez powodów norma EN 1337 stawia wysokie wymagania dotyczące jakości stosowanego materiału i produkcji łożysk mostowych. Jako

producent tych produktów stosujemy te przepisy w naszej codziennej pracy. Łożyska konstrukcyjne, które opuszczają nasz zakład, to produkty

„Made in Germany”, przeznaczone do długookresowego zastosowania w zaplanowanych warunkach. Firma GUMBA ma bezpośredni wpływ na łożyska jedynie do momentu opuszczenia naszego zakładu. Przewidywane użytkowanie może jednak zostać przesunięte w czasie od terminu

wysyłki z naszej siedziby.

Aby nasze produkty trafiały do miejsca zamontowane w należytym stanie, przedstawiamy najważniejsze punkty, których należy przestrzegać.

Odnosimy się tu do normy EN 1337 części 10 (inspekcja i utrzymanie w dobrym stanie) i 11 (transport, magazynowanie i montaż) zawierającej ważne informacje, które należy uwzględniać.

Transport i pakowanie

Przyjęcie towaru oraz magazynowanie

Po dostarczeniu łożysk na miejsce budowy należy niezwłocznie sprawdzić przesyłkę. Należy natychmiast zgłosić wszelkie niezgodności. To samo dotyczy widocznych uszkodzeń, które wykraczają poza lekkie, spowodowane transportem uszkodzenia ochrony antykorozyjnej.

Jeśli łożyska konstrukcyjne nie są od razu montowane, należy je właściwie magazynować. Należy je położyć na płaskim, nośnym podłożu.

Miejsce magazynowania musi być suche i dobrze wentylowane. Łożyska konstrukcyjne należy chronić przed zanieczyszczeniami. Przykrycie plandeką czy folią przy właściwej wentylacji można uznać za wystarczające.

Łożyska mostowe są odpowiednio pakowane. Z reguły wysyłka następuje na paletach zabezpieczonych taśmą pakową. Zabezpieczenia

montażowe oznaczone są kolorem czerwonym. Łożyska z urządzeniami ślizgowymi posiadają ochronę. Przy pierwszym rozładunku oraz przy kolejnych przeładunkach należy uważać aby powierzchnie pokryte ochroną antykorozyjną nie stykały się ze sobą i z innymi przedmiotami.

Ładunek należy właściwie zabezpieczyć. Należy przy tym uważać, by ochrona antykorozyjna oraz wskaźnik łożyska nie zostały uszkodzone

przez pasy zabezpieczające czy inne środki zabezpieczające transport. Nie wolno również obciążać pasami gwintowanych zabezpieczeń montażowych.

Przygotowanie do montażu

Do właściwego montażu z reguły konieczne są następujące dokumenty:

szczegółowy schemat łożyskowania – zawiera konstrukcje poszczególnych łożysk oraz schemat łożyskowania; wykonywany jest przez

producenta łożysk;

plan osadzenia / rozmieszczenia łożysk – zawiera wszystkie ważnie informacje montażowe i sporządzany jest przez projektanta konstrukcji nośnej.

Oprócz zwyczajowo stosowanych narzędzi do podnoszenia stosowanych na budowie konieczna jest również poziomica lub 3- punktowa poziomica z dokładnością min. 0,5 mm / m. Odpowiednie są modele takie jak Stabila 81 czy dwuosiowa poziomica systemu MPA Stuttgart.

Ponieważ nie można wykluczyć uszkodzeń ochrony antykorozyjnej w czasie montażu, konieczne są odpowiednie materiały do nanoszenia powłoki i przyrządy. Materiały malarskie dostarcza firma Betomax.

n

n

Wskazówki montażowe dla łożysk konstrukcyjnych

Łożyska konstrukcyjne GUMBA

Wiadomości ogólne - montaż

W celu właściwego montażu zalecamy nadzór nad montażem sprawowany przez doświadczony personel. Montaż może przeprowadzić firma

BETOMAX.

Przed ustawieniem łożyska należy skontrolować właściwe położenie zabezpieczeń montażowych. Należy również usunąć opakowania,

urządzenia ślizgowe oraz wskaźniki łożysk, jeśli takowe są.

Łożyska należy ustawić na właściwym miejscu. Należy przy tym uwzględnić oznaczenia na górnej płycie. Obowiązuje następujące oznaczenie

osi:

X –kierunek podłużny mostu (= główny kierunek mostu)

Y—kierunek poprzeczny mostu

Poza tym oznaczenie zawiera informacje dotyczące miejsca przeznaczenia łożyska oraz łożysk sąsiednich. Pozycjonowanie można ustalić czy skontrolować na podstawie szczegółowego planu łożyskowania. Łożyska należy montować zgodnie ze wszystkimi punktami planu

łożyskowania, który podaje ich położenie, kierunek, wysokość i nachylenie. Na łożysku znajdują się poziomy czy miejsca pomiarowe, służące do określenia położenia horyzontalnego (nachylenia) łożysk mostowych. Przy pomocy poziomic można sprawdzić nachylenie. Maksymalne

dopuszczalne odchylenie od wartości żądanej wynosi 5% (0,3 % w przypadku łożysk odkształcalno ślizgowych).

W czasie montażu łożysk odkształcalnych należy uwzględnić dodatkowo następujące punkty dotyczące elastomerów:

nie nanosić powłok malarskich,

unikać kontaktu z otwartymi płomieniami,

żadnego kontaktu z kwasami czy innymi mediami agresywnymi,

nie wystawiać na długookresowe działanie temperatur powyżej 50ºC (krótkookresowo maksymalnie 70ºC),

unikać prac spawalniczych na łożysku,

w przypadku prac spawalniczych w pobliżu, łożysko chronić przed odpryskami spawalniczymi,

unikać uszkodzeń powierzchni, czyścić łożysko po instalacji,

po zamontowaniu łożyska usunąć zanieczyszczenia.

Montaż łożyska może mieć formę protokołu.

n

n

n

n

n

n

n

n

Sytuacje montażowe

W zależności od materiału powierzchni przyłączeniowych wyróżniamy następujące sposoby montażu:

a) beton lany na miejscu – łożyska ustawiane są na cokole/ciosie (bolce w przewidzianych do tego celu wydrążeniach) na śrubach nastawnych (można zamówić u producenta łożysk) a następnie umieszczane na pozycji zgodnej z schematem łożyskowania (patrz rys. 1). W celu ustawienia

pozycji horyzontalnej przy pomocy 2-osiowej poziomicy wykorzystujemy miejsce pomiarowe na dolnej płycie łożyska. W przypadku łożysk z oznaczonymi miejscami pomiarowymi do określania położenia można wykorzystać poziomicę.

Między dolną płytą kotwiącą i cokołem należy przewidzieć ok. min. 20-max. 50 mm na zaprawę wyrównującą. Można stosować jedynie mało kurczliwe zaprawy (np. PAGEL). Należy stosować się do wskazówek i informacji podawanych przez producentów zapraw. Warstwa

wyrównująca może powstać w postaci podlewki bądź podbitki. Należy uważać, by nie powstały puste przestrzenie, a łożyskowanie było

całopowierzchniowe (patrz rys. 2).

Śruby nastawne20 - 50 mm

cokół łożyska

Warstwa zaprawywyrównującej

50 51

Sytuacje montażowe c.d.

b) dźwigar prefabrykowany – z reguły górna płyta kotwiąca zabetonowywana jest w zakładzie prefabrykacji. Pozostałe części łożyska mocowane są później do płyty kotwiącej w dźwigarze prefabrykowanym na budowie jako jedna całość przy pomocy dostarczonych śrub.

Wskazówki montażowe dla łożysk konstrukcyjnych

Łożyska konstrukcyjne GUMBA

Dźwigar prefabrykowany

Usunięte zabezpieczenie montażowe

Beton lany przęsło mostu

Przęsło mostu przyłączone zostaje do łożyska (rys. 3)

Dopiero po stwardnieniu zaprawy - ale przed obciążeniem łożyska - oddzielone zostają pręty gwintowane zabezpieczeń montażowych

(oznaczone na czerwono) (rys. 4)

Dalszy montaż następuje analogicznie do montażu w betonie lanym na miejscu.

Wskazówka: dźwigar prefabrykowany z podwieszonym łożyskiem należy postawić na konstrukcji pomocniczej (np. pierścień nastawny).

Sytuacje montażowe c.d.

c) konstrukcja stalowa – płyty łożyska mocowane są z jednej lub dwóch stron przy pomocy śrub do elementów połączeniowych (patrz rys. 6).

Należy używać śrub podanych w schematach łożyskowania, a jeśli to konieczne przykręcać je przy pomocy klucza dynamometrycznego przewidzianym momentem skręcającym. Śruby do przęsła mostu nie są dostarczane wraz z łożyskami.

Śruby łączące

Przęsło mostowe stalowe

d) łożyska zabezpieczone przed poślizgiem

Łożyska elastomerowe, które montowane są bez płyt kotwiących, zabezpieczane są przed poślizgiem przez kołki (typ C(2)) bądź blachy żeberkowe (typ C(5)). Wymiana tego typu łożysk jest niemożliwa zwłaszcza w przypadku łożysk typ C(2).

Łożyska typu C(5) stosowane są z reguły z konstrukcjami podtrzymującymi. Typ C(5) z obustronnym zabezpieczeniem przed poślizgiem w postaci powierzchni profilowanej należy montować tak aby były obustronnie zakotwione w zaprawie (patrz rys. 7)

chropowata powierzchnia

śruby nastawne

górna warstwa zaprawy nie jest wymagana przy użyciu betonu lanego

30 - 35 mm

~30 mm

Typ C (5) Łożysko elastomerowe

Prace końcowe

Po montażu należy usunąć ewentualne zabrudzenia i nieczystości (mleczko betonowe czy zaprawa) przy pomocy odpowiednich środków czyszczących. Odpowiednie środki czyszczące, czyli takie, które są nieszkodliwe dla łożysk elastomerowych, jeśli chodzi o ten typ łożysk.

Lekkie uszkodzenia ochrony antykorozyjnej można naprawić na miejscu poprzez ręczne naniesienie powłoki.

Kontakt prowadnic czy konstrukcji podtrzymujących przy jednocześnie występujących przesuwach może powodować małe odpryśnięcia powłok ochrony antykorozyjnej. Z reguły chodzi tu o odpryski górnej powłoki - nie jest to wadą.

Wskazówka: Niepłaskie powierzchnie łączone (stal – płyta łożyska) muszą zostać właściwie dostosowane. Należy je tak obrobić, by największe

odchylenie od teoretycznie płaskiej powierzchni nie było większe niż 0,0003 x DLP lub 0,2 mm (DLP = długość przekątnej płyty łożyska). Miarodajna jest większa wartość.

Z reguły można stosować materiały wyrównujące jak np. Diamant-Multimetal. Dla konkretnego przypadku należy ustalić odpowiedni sposób

postępowania.Jeśli w szczególnych przypadkach przeprowadza się prace spawalnicze, muszą one zostać wykonane przez fachowy personel. Części wrażliwe na gorąco jak np. poduszka elastomerowa, materiały ślizgowej części z tworzyw sztucznych należy chronić przy pomocy

odpowiednich środków. Działanie temperatury powyżej 70°C prowadzi do trwałych uszkodzeń łożysk elastomerowych, których nie wolno już

stosować jako konstrukcyjne.

52 53

Sytuacje montażowe c.d.

b) dźwigar prefabrykowany – z reguły górna płyta kotwiąca zabetonowywana jest w zakładzie prefabrykacji. Pozostałe części łożyska mocowane są później do płyty kotwiącej w dźwigarze prefabrykowanym na budowie jako jedna całość przy pomocy dostarczonych śrub.

Wskazówki montażowe dla łożysk konstrukcyjnych

Łożyska konstrukcyjne GUMBA

Dźwigar prefabrykowany

Usunięte zabezpieczenie montażowe

Beton lany przęsło mostu

Przęsło mostu przyłączone zostaje do łożyska (rys. 3)

Dopiero po stwardnieniu zaprawy - ale przed obciążeniem łożyska - oddzielone zostają pręty gwintowane zabezpieczeń montażowych

(oznaczone na czerwono) (rys. 4)

Dalszy montaż następuje analogicznie do montażu w betonie lanym na miejscu.

Wskazówka: dźwigar prefabrykowany z podwieszonym łożyskiem należy postawić na konstrukcji pomocniczej (np. pierścień nastawny).

Sytuacje montażowe c.d.

c) konstrukcja stalowa – płyty łożyska mocowane są z jednej lub dwóch stron przy pomocy śrub do elementów połączeniowych (patrz rys. 6).

Należy używać śrub podanych w schematach łożyskowania, a jeśli to konieczne przykręcać je przy pomocy klucza dynamometrycznego przewidzianym momentem skręcającym. Śruby do przęsła mostu nie są dostarczane wraz z łożyskami.

Śruby łączące

Przęsło mostowe stalowe

d) łożyska zabezpieczone przed poślizgiem

Łożyska elastomerowe, które montowane są bez płyt kotwiących, zabezpieczane są przed poślizgiem przez kołki (typ C(2)) bądź blachy żeberkowe (typ C(5)). Wymiana tego typu łożysk jest niemożliwa zwłaszcza w przypadku łożysk typ C(2).

Łożyska typu C(5) stosowane są z reguły z konstrukcjami podtrzymującymi. Typ C(5) z obustronnym zabezpieczeniem przed poślizgiem w postaci powierzchni profilowanej należy montować tak aby były obustronnie zakotwione w zaprawie (patrz rys. 7)

chropowata powierzchnia

śruby nastawne

górna warstwa zaprawy nie jest wymagana przy użyciu betonu lanego

30 - 35 mm

~30 mm

Typ C (5) Łożysko elastomerowe

Prace końcowe

Po montażu należy usunąć ewentualne zabrudzenia i nieczystości (mleczko betonowe czy zaprawa) przy pomocy odpowiednich środków czyszczących. Odpowiednie środki czyszczące, czyli takie, które są nieszkodliwe dla łożysk elastomerowych, jeśli chodzi o ten typ łożysk.

Lekkie uszkodzenia ochrony antykorozyjnej można naprawić na miejscu poprzez ręczne naniesienie powłoki.

Kontakt prowadnic czy konstrukcji podtrzymujących przy jednocześnie występujących przesuwach może powodować małe odpryśnięcia powłok ochrony antykorozyjnej. Z reguły chodzi tu o odpryski górnej powłoki - nie jest to wadą.

Wskazówka: Niepłaskie powierzchnie łączone (stal – płyta łożyska) muszą zostać właściwie dostosowane. Należy je tak obrobić, by największe

odchylenie od teoretycznie płaskiej powierzchni nie było większe niż 0,0003 x DLP lub 0,2 mm (DLP = długość przekątnej płyty łożyska). Miarodajna jest większa wartość.

Z reguły można stosować materiały wyrównujące jak np. Diamant-Multimetal. Dla konkretnego przypadku należy ustalić odpowiedni sposób

postępowania.Jeśli w szczególnych przypadkach przeprowadza się prace spawalnicze, muszą one zostać wykonane przez fachowy personel. Części wrażliwe na gorąco jak np. poduszka elastomerowa, materiały ślizgowej części z tworzyw sztucznych należy chronić przy pomocy

odpowiednich środków. Działanie temperatury powyżej 70°C prowadzi do trwałych uszkodzeń łożysk elastomerowych, których nie wolno już

stosować jako konstrukcyjne.

52 53

Konserwacja i inspekcja

Nie przewiduję sie prac konserwacyjnych łożysk firmy GUMBA.

W trakcie inspekcji mostu łożyska konstrukcyjne również podlegają kontroli. W czasie inspekcji sprawdzane są między innymi następujące czynniki:

pozycja łożyska elastomerowego,

wielkość powierzchni kontaktowych łożyska elastomerowego z otaczającymi powierzchniami,

jakość powierzchni łożyska elastomerowego (następstwa sprężynowania, powstanie pęknięć),

przesuw horyzontalny w dopuszczalnym zakresie,

obrót w dopuszczalnym zakresie,

jakość powierzchni ślizgowych,

jakość ochrony antykorozyjnej.

Fachowa ocena stanu łożysk elastomerowych wymaga w dużym stopniu znajomości i doświadczenia i musi być przeprowadzona przez wykwalifikowany personel. W przypadku stwierdzenia odchyleń, zalecamy konsultacje z producentem łożysk.

Żywotność obiektu budowlanego może być częściowo dłuższa niż użytkowanie łożysk. Dzisiejsze łożyska zgodne z EN 1337 są tak skonstruowane, by możliwa była wymiana poszczególnych komponentów i by można było uniknąć wymiany całego łożyska. W przypadku

wcześniejszych konstrukcji łożysk aspekt ten nie był uwzględniany, więc w starszych obiektach budowlanych często spotykane łożyska rolkowe

i przechylne muszą być zastępowane z powodu ich zużycia.

Ponieważ te typy łożysk z reguły nie mogą już być więcej stosowane, m.in. z powodu ochrony zabytków, są w przypadku renowacji zastępowane

przez często dziś używane inne rodzaje łożysk. Jako szczególnie właściwe okazały się tu łożyska odkształcalne , które w większości przypadków bez problemu gwarantują funkcjonalność i stanowią ekonomiczne rozwiązanie.

W tym zakresie mamy bogate doświadczenie i oferujemy obszerne spektrum rozwiązań sięgające od oceny stanu starego łożyska przez opracowanie nowej koncepcji łożyska aż do praktycznego zastosowania tzn. podniesienia części przejazdowej mostu, demontażu starego

i montażu nowego łożyska.

Poniżej przedstawiamy kilka przykładów przeprowadzonych renowacji. Zdjęcia udostępnione przez Other Montagen.

n

n

n

n

n

n

n

Przed Po Przed Po

Odnawianie obiektów mostowych

Łożyska konstrukcyjne GUMBA

10. Urządzenia dylatacyjne

Dylatacje mostowe GUMBA BJ i BJR przeznaczone są do przejmowania ruchów w osi podłużnej obiektu budowlanego od 50 mm do 165 mm na

mostach, w budownictwie drogowym i budownictwie lądowym. Dzięki swojej nieskomplikowanej budowie zarówno montaż jak i utrzymanie w dobrym stanie jest bardzo proste.

Dylatacje mostowe zamontowane w szczelinach kompensacyjnych między nawierzchniami mostu a drogą mają przejmować ruchy z temperatury, pełzania i kurczenia się oraz obciążenia wywołującego ruchem kołowym. W szczególnych przypadkach muszą one kompesować

również ruchy poprzeczne i obroty wokół trzech osi Należy uwzględnić również podłużne nachylenia. Urządzenia dylatacyjne firmy GUMBA są

wodoszczelne.

Typy BJ i BJR produkowane są w długościach standardowych 1100 mm (poza krawężnikiem). Produkcja krótszych kawałków kończących

i narożnych jest również możliwa. Montaż wszystkich typów profili możliwy jest poprzez zakotwienie np. kotwami reakcyjnymi firmy Fischer.

Występują 2 typy dylatacji mostowych, każdy z nich w 4 wariantach. Zasadniczo dylatacje mostowe składają się z trzpienia elastomerowego,

który musi spełniać wymogi dotyczące rozszerzenia, twardości, wytrzymałości oraz odporności ozonowej.

Typ GUMBA BJ

Niniejszy typ posiada jako profil ścierający się żeberkową płytę aluminiową, która chroni elastomer przed ścieraniem na skutek ruchu pojazdów. Zawulkanizowane profile stalowe gwarantują wytrzymałość konstrukcji.

Typ GUMBA BJR

W odróżnieniu do BJ posiada na górnej powierzchni profilowaną warstwę elastomerową. Pod nią zawulkanizowane są blachy stalowe

zbrojeniowej. Pozostała budowa oraz nośności odpowiadają wariantom BJ.

Wiadomości ogólne

Urządzenia dylatacyjne

Łożyska GUMBAkonstrukcyjne

BJ 50

BJ 75

BJ 100

BJ 165

Rysunki przekrojowe

54 55

9. Odnawianie obiektów mostowych

Konserwacja i inspekcja

Nie przewiduję sie prac konserwacyjnych łożysk firmy GUMBA.

W trakcie inspekcji mostu łożyska konstrukcyjne również podlegają kontroli. W czasie inspekcji sprawdzane są między innymi następujące czynniki:

pozycja łożyska elastomerowego,

wielkość powierzchni kontaktowych łożyska elastomerowego z otaczającymi powierzchniami,

jakość powierzchni łożyska elastomerowego (następstwa sprężynowania, powstanie pęknięć),

przesuw horyzontalny w dopuszczalnym zakresie,

obrót w dopuszczalnym zakresie,

jakość powierzchni ślizgowych,

jakość ochrony antykorozyjnej.

Fachowa ocena stanu łożysk elastomerowych wymaga w dużym stopniu znajomości i doświadczenia i musi być przeprowadzona przez wykwalifikowany personel. W przypadku stwierdzenia odchyleń, zalecamy konsultacje z producentem łożysk.

Żywotność obiektu budowlanego może być częściowo dłuższa niż użytkowanie łożysk. Dzisiejsze łożyska zgodne z EN 1337 są tak skonstruowane, by możliwa była wymiana poszczególnych komponentów i by można było uniknąć wymiany całego łożyska. W przypadku

wcześniejszych konstrukcji łożysk aspekt ten nie był uwzględniany, więc w starszych obiektach budowlanych często spotykane łożyska rolkowe

i przechylne muszą być zastępowane z powodu ich zużycia.

Ponieważ te typy łożysk z reguły nie mogą już być więcej stosowane, m.in. z powodu ochrony zabytków, są w przypadku renowacji zastępowane

przez często dziś używane inne rodzaje łożysk. Jako szczególnie właściwe okazały się tu łożyska odkształcalne , które w większości przypadków bez problemu gwarantują funkcjonalność i stanowią ekonomiczne rozwiązanie.

W tym zakresie mamy bogate doświadczenie i oferujemy obszerne spektrum rozwiązań sięgające od oceny stanu starego łożyska przez opracowanie nowej koncepcji łożyska aż do praktycznego zastosowania tzn. podniesienia części przejazdowej mostu, demontażu starego

i montażu nowego łożyska.

Poniżej przedstawiamy kilka przykładów przeprowadzonych renowacji. Zdjęcia udostępnione przez Other Montagen.

n

n

n

n

n

n

n

Przed Po Przed Po

Odnawianie obiektów mostowych

Łożyska konstrukcyjne GUMBA

10. Urządzenia dylatacyjne

Dylatacje mostowe GUMBA BJ i BJR przeznaczone są do przejmowania ruchów w osi podłużnej obiektu budowlanego od 50 mm do 165 mm na

mostach, w budownictwie drogowym i budownictwie lądowym. Dzięki swojej nieskomplikowanej budowie zarówno montaż jak i utrzymanie w dobrym stanie jest bardzo proste.

Dylatacje mostowe zamontowane w szczelinach kompensacyjnych między nawierzchniami mostu a drogą mają przejmować ruchy z temperatury, pełzania i kurczenia się oraz obciążenia wywołującego ruchem kołowym. W szczególnych przypadkach muszą one kompesować

również ruchy poprzeczne i obroty wokół trzech osi Należy uwzględnić również podłużne nachylenia. Urządzenia dylatacyjne firmy GUMBA są

wodoszczelne.

Typy BJ i BJR produkowane są w długościach standardowych 1100 mm (poza krawężnikiem). Produkcja krótszych kawałków kończących

i narożnych jest również możliwa. Montaż wszystkich typów profili możliwy jest poprzez zakotwienie np. kotwami reakcyjnymi firmy Fischer.

Występują 2 typy dylatacji mostowych, każdy z nich w 4 wariantach. Zasadniczo dylatacje mostowe składają się z trzpienia elastomerowego,

który musi spełniać wymogi dotyczące rozszerzenia, twardości, wytrzymałości oraz odporności ozonowej.

Typ GUMBA BJ

Niniejszy typ posiada jako profil ścierający się żeberkową płytę aluminiową, która chroni elastomer przed ścieraniem na skutek ruchu pojazdów. Zawulkanizowane profile stalowe gwarantują wytrzymałość konstrukcji.

Typ GUMBA BJR

W odróżnieniu do BJ posiada na górnej powierzchni profilowaną warstwę elastomerową. Pod nią zawulkanizowane są blachy stalowe

zbrojeniowej. Pozostała budowa oraz nośności odpowiadają wariantom BJ.

Wiadomości ogólne

Urządzenia dylatacyjne

Łożyska GUMBAkonstrukcyjne

BJ 50

BJ 75

BJ 100

BJ 165

Rysunki przekrojowe

54 55

9. Odnawianie obiektów mostowych

BJR 50

BJR 75

BJR 100

BJR 165

Rysunki przekrojowe

Właściwości materiałów i wymiary

według

Rodzaj elastomeru CR

Twardość Shore A 60°±5° ISO 48

Wytrzymałość na rozciąganie 2≥16 N/mm ISO 37

Wydłużenie przy zerwaniu ≥ 425 % ISO 37

Wytrzymałość na rozdzieranie 2≥ 10 N/mm ISO 34-1

Współczynnik skurczu ≤ 15 % ISO 815

Odporność ozonowa Stopień „0" brak pęknięć ISO 1431-1

Stal zbrojeniowa S235/S355 DIN EN 10025

Aluminium AIMgSi 0,5 F254 EN AW 6063, T66/EN 573

Odporność na temperaturę -30°-+ 100° C

Urządzenia dylatacyjne

Łożyska GUMBAkonstrukcyjne

Właściwości materiałów i wymiary c.d.

Inne wiekości na zapytanie

Wskazówki montażowe dotyczące dylatacji mostowych

GUMBA BJ i BJR

Dylatacje mostowe GUMBA BJ i BJR są bardzo proste w montażu. Z reguły nie jest konieczne zlecanie montażu wyspecjalizowanym

podwykonawcom.

Procedura montażowa obejmuje wykonanie podlewki, wykonanie otworów na kotwy reakcyjne w ustalonych wcześniej pozycjach, wstawianie

kotew reakcyjnych i prętów gwintowanych, położenie i połączenie folii uszczelniających i części BJ czy BJR, przymocowanie do prętów gwintowanych i zalanie wydrążeń.

Konieczne komponenty:

BJ lub BJR (długość standardowa 1100 mm)

Oprzyrządowanie:

Kotwy reakcyjne z prętami gwintowanymi, podkładki i nakrętki

BJ(R) podkładki

Folia uszczelniająca

Zaprawa naprawcza na bazie żywic reakcyjnych

Uniwersalna żywica epoksydowa

Elastomer uszczelniający

n

n

n

n

n

n

n

Wymiary Odstęp kotewmontażowych

Wymiary wyżłobienia

Typ Kompensacjaruchu szczeliny

destylacyjnejmm

Długość

mm

Szerokość

mm

Wysokość

mm

Masa

kg

e

mm

A

mm

B

mm

C min

mm

C max

mm

D

mm

50 50 1100 270 44 26 212 310 54 25 75 39

75 75 1100 410 55 44 340 450 65 35 110 47

100 100 1100 580 60 63 492 620 70 25 125 56

165 165 1100 710 84 104 614 750 94 38 203 66

A

e

B

D

C min/max

56 57

BJR 50

BJR 75

BJR 100

BJR 165

Rysunki przekrojowe

Właściwości materiałów i wymiary

według

Rodzaj elastomeru CR

Twardość Shore A 60°±5° ISO 48

Wytrzymałość na rozciąganie 2≥16 N/mm ISO 37

Wydłużenie przy zerwaniu ≥ 425 % ISO 37

Wytrzymałość na rozdzieranie 2≥ 10 N/mm ISO 34-1

Współczynnik skurczu ≤ 15 % ISO 815

Odporność ozonowa Stopień „0" brak pęknięć ISO 1431-1

Stal zbrojeniowa S235/S355 DIN EN 10025

Aluminium AIMgSi 0,5 F254 EN AW 6063, T66/EN 573

Odporność na temperaturę -30°-+ 100° C

Urządzenia dylatacyjne

Łożyska GUMBAkonstrukcyjne

Właściwości materiałów i wymiary c.d.

Inne wiekości na zapytanie

Wskazówki montażowe dotyczące dylatacji mostowych

GUMBA BJ i BJR

Dylatacje mostowe GUMBA BJ i BJR są bardzo proste w montażu. Z reguły nie jest konieczne zlecanie montażu wyspecjalizowanym

podwykonawcom.

Procedura montażowa obejmuje wykonanie podlewki, wykonanie otworów na kotwy reakcyjne w ustalonych wcześniej pozycjach, wstawianie

kotew reakcyjnych i prętów gwintowanych, położenie i połączenie folii uszczelniających i części BJ czy BJR, przymocowanie do prętów gwintowanych i zalanie wydrążeń.

Konieczne komponenty:

BJ lub BJR (długość standardowa 1100 mm)

Oprzyrządowanie:

Kotwy reakcyjne z prętami gwintowanymi, podkładki i nakrętki

BJ(R) podkładki

Folia uszczelniająca

Zaprawa naprawcza na bazie żywic reakcyjnych

Uniwersalna żywica epoksydowa

Elastomer uszczelniający

n

n

n

n

n

n

n

Wymiary Odstęp kotewmontażowych

Wymiary wyżłobienia

Typ Kompensacjaruchu szczeliny

destylacyjnejmm

Długość

mm

Szerokość

mm

Wysokość

mm

Masa

kg

e

mm

A

mm

B

mm

C min

mm

C max

mm

D

mm

50 50 1100 270 44 26 212 310 54 25 75 39

75 75 1100 410 55 44 340 450 65 35 110 47

100 100 1100 580 60 63 492 620 70 25 125 56

165 165 1100 710 84 104 614 750 94 38 203 66

A

e

B

D

C min/max

56 57

dwa ostatnie elementyGUMBA BJ

krawędzie cięcia pokryte elastomerem uszczelniającym

żłobek i wypustka pokryte elastomerem uszczelniającym

Wskazówki montażowe dotyczące dylatacji mostowych c.d.

Narzędzia:

Klucz dynamometryczny

Narzędzie do przedmuchiwania otworów

Urządzenie do cięcia profili BJ i BJR

Elektryczna szczotka druciana

Wiertarka udarowa

Frezy do betonu

Urządzenie do mieszania

Inne potrzebne na budowie narzędzia i materiały

Procedura montażowa:

1).Wyznaczamy środek szczeliny. Nawierzchnia zostaje nacięta w kierunku podłużnym na całej długości aż do betonu i wykłuta. Odległość od środka szczeliny do krawędzi cięcia powinna być w przybliżeniu taka sama. Szerokość wycięcia powinna być trochę większa od szerokości

profilu BJ (R) – patrz tabela str.57. Wykłuty materiał należy całkowicie usunąć, a powierzchnię wyszlifować frezami do betonu. W celu uzyskania czystej i suchej powierzchni należy oczyścić ją szczotką lub pompką do wydmuchiwania.

2). Powierzchnię pokrywamy uniwersalną żywicą epoksydową, która zapewnia przyczepność zaprawy do podłoża betonowego oraz służy jako

warstwa wyrównująca. Na warstwę żywicy epoksydowej nanosimy zaprawę, której powierzchnia musi być czysta i gładka. Listwa drewniana

służy do wyznaczenia wysokości referencyjnej nawierzchni drogi. Profil BJ (R ) po zamontowaniu powinien być połączony z nawierzchnią.

3). Po stwardnieniu zaprawy wykonujemy otwory na kotwy reakcyjne. Profil BJ (R ) można wykorzystać jako szablony do wyznaczania środków otworów. Element BJ (R ) należy odsunąć przed wykonywaniem otworów.

n

n

n

n

n

n

n

n

wyżłobienie

asfalt

szczelina

4). Nawiercone otwory należy dokładnie oczyścić. Wkręty należy osadzić metodą udarowo-obrotową przy pomocy np. wiertarki młotkowej. Po

stwardnieniu żywicy wkręty można skrócić do wymaganej wysokości.

5). Folia uszczelniająca, która jest szersza od profilu BJ (R ), układna jest na warstwie zaprawy. W szczelinie formowana jest rynna, tak aby folia dobrze wypełniała przestrzeń dylatacyjną. W obszarze nabojów kotew folia zostaje nacięta, aby przeprowadzić przez nie wkręty.

6). Profil BJ (R ) układany jest tak, aby wkręty wystawały przez otwory w BJ (R ). Następnie nakładamy podkładki BJ (R ), dodatkowe proste podkładki oraz nakrętki.Do dokręcania należy użyć klucza dynamometrycznego.

Pierwszy element BJ (R ) powinien być zamontowany w najgłębiej leżącym końcu szczeliny. Kolejny element może być wciśnięty przed

dokręceniem, tak aby szczelina i wypustka obu elementów tworzyły połączenie.

7). Długość szczeliny zazwyczaj nie jest idealnie dopasowana do kompletnego profilu BJ (R ). Minimum 2 odcinki BJ (R ) muszą zostać skrócone.

W tym mogą zostać wykorzystane te same urządzenia, którymi cięta była nawierzchnia. Należy uważać, aby elastomer w profilu BJ (R ) nie został za bardzo rozgrzany. Krawędzie cięcia profilu pokrywa się elastomerem uszczelniającym. Oba elementy są tak układane, by sięgały na zewnętrznych końcach w szczelinie czy rowku do już zamontowanych elementów BJ (R ), a obie krawędzie cięcia zostały połączone oraz obydwa

elementy mogły zostać przykręcone.

Wskazówki montażowe dotyczące dylatacji mostowych c.d.

kotwa reakcyjnai pręt gwintowany

folia uszczelniająca

nakrętka

podkładka

BJ(R) podkładki

listwa drewniana/prowadnicadeska wyrównująca/poziomująca

5 mm min. wysokość

deska szalunkowa i polistyral piankowy

GUMBA BJ

Urządzenia dylatacyjne

Łożyska GUMBAkonstrukcyjne

58 59

dwa ostatnie elementyGUMBA BJ

krawędzie cięcia pokryte elastomerem uszczelniającym

żłobek i wypustka pokryte elastomerem uszczelniającym

Wskazówki montażowe dotyczące dylatacji mostowych c.d.

Narzędzia:

Klucz dynamometryczny

Narzędzie do przedmuchiwania otworów

Urządzenie do cięcia profili BJ i BJR

Elektryczna szczotka druciana

Wiertarka udarowa

Frezy do betonu

Urządzenie do mieszania

Inne potrzebne na budowie narzędzia i materiały

Procedura montażowa:

1).Wyznaczamy środek szczeliny. Nawierzchnia zostaje nacięta w kierunku podłużnym na całej długości aż do betonu i wykłuta. Odległość od środka szczeliny do krawędzi cięcia powinna być w przybliżeniu taka sama. Szerokość wycięcia powinna być trochę większa od szerokości

profilu BJ (R) – patrz tabela str.57. Wykłuty materiał należy całkowicie usunąć, a powierzchnię wyszlifować frezami do betonu. W celu uzyskania czystej i suchej powierzchni należy oczyścić ją szczotką lub pompką do wydmuchiwania.

2). Powierzchnię pokrywamy uniwersalną żywicą epoksydową, która zapewnia przyczepność zaprawy do podłoża betonowego oraz służy jako

warstwa wyrównująca. Na warstwę żywicy epoksydowej nanosimy zaprawę, której powierzchnia musi być czysta i gładka. Listwa drewniana

służy do wyznaczenia wysokości referencyjnej nawierzchni drogi. Profil BJ (R ) po zamontowaniu powinien być połączony z nawierzchnią.

3). Po stwardnieniu zaprawy wykonujemy otwory na kotwy reakcyjne. Profil BJ (R ) można wykorzystać jako szablony do wyznaczania środków otworów. Element BJ (R ) należy odsunąć przed wykonywaniem otworów.

n

n

n

n

n

n

n

n

wyżłobienie

asfalt

szczelina

4). Nawiercone otwory należy dokładnie oczyścić. Wkręty należy osadzić metodą udarowo-obrotową przy pomocy np. wiertarki młotkowej. Po

stwardnieniu żywicy wkręty można skrócić do wymaganej wysokości.

5). Folia uszczelniająca, która jest szersza od profilu BJ (R ), układna jest na warstwie zaprawy. W szczelinie formowana jest rynna, tak aby folia dobrze wypełniała przestrzeń dylatacyjną. W obszarze nabojów kotew folia zostaje nacięta, aby przeprowadzić przez nie wkręty.

6). Profil BJ (R ) układany jest tak, aby wkręty wystawały przez otwory w BJ (R ). Następnie nakładamy podkładki BJ (R ), dodatkowe proste podkładki oraz nakrętki.Do dokręcania należy użyć klucza dynamometrycznego.

Pierwszy element BJ (R ) powinien być zamontowany w najgłębiej leżącym końcu szczeliny. Kolejny element może być wciśnięty przed

dokręceniem, tak aby szczelina i wypustka obu elementów tworzyły połączenie.

7). Długość szczeliny zazwyczaj nie jest idealnie dopasowana do kompletnego profilu BJ (R ). Minimum 2 odcinki BJ (R ) muszą zostać skrócone.

W tym mogą zostać wykorzystane te same urządzenia, którymi cięta była nawierzchnia. Należy uważać, aby elastomer w profilu BJ (R ) nie został za bardzo rozgrzany. Krawędzie cięcia profilu pokrywa się elastomerem uszczelniającym. Oba elementy są tak układane, by sięgały na zewnętrznych końcach w szczelinie czy rowku do już zamontowanych elementów BJ (R ), a obie krawędzie cięcia zostały połączone oraz obydwa

elementy mogły zostać przykręcone.

Wskazówki montażowe dotyczące dylatacji mostowych c.d.

kotwa reakcyjnai pręt gwintowany

folia uszczelniająca

nakrętka

podkładka

BJ(R) podkładki

listwa drewniana/prowadnicadeska wyrównująca/poziomująca

5 mm min. wysokość

deska szalunkowa i polistyral piankowy

GUMBA BJ

Urządzenia dylatacyjne

Łożyska GUMBAkonstrukcyjne

58 59

8). Po upływie ok. 4 godzin można sprawdzić mocowanie przy pomocy śrub. Jeśli jest to konieczne, nakrętki należy ponownie przykręcić

przewidzianym momentem obrotowym.

Następnie należy oczyścić wydrążenia w BJ (R )i zalać je. Szczeliny istniejące między poszczególnymi elementami BJ (R ) zostają zamknięte przy

pomocy elastomeru uszczelniającego. Wolna przestrzeń między krawędzią cięcia nawierzchni i krawędziami elementów BJ (R ) także wypełniana jest elastomerem uszczelniającym a następnie wyczyszczona.

Wskazówki montażowe dotyczące dylatacji mostowych c.d.

zamknięcie otworu wierconegoelastomer uszczelniający

11. Teksty do przetargów

Łożysko odkształcalne 1.1 wielokierunkowe przesuwne (V2)

Łożysko odkształcalne 1.2 poprzecznie stałe (V1Q)

Łożysko odkształcalne wg EN 1337-3, dwuosiowo odkształcalne, montować wg rysunku

Montaż na przyczółku/ filarze

Łożysko prostokątne

Max. siła normalna (wartość charakterystyczna) ...........................kN

Min. siła normalna (wartość charakterystyczna) ............................kN

Przesuw x: ±....................mm; y: ±.....................mm

Kąt obrotu ɑ : .....................rad; ɑ : .......................radx y

Łożysko z górną i dolną płytą kotwiącą

Ochrona antykorozyjna płyt kotwiących

ZTV-ING część 4, punkt 3, tabela A4.3.2 element budowlany nr 3.2, system powłok 1

warstwy TL/TP-KOR, nr materiału 687.13 i 687.71

Przy elementach stalowych w kontakcie z betonem robi się tylko 50 mm pasek brzegowy z ochroną antykorozyjną

Łożysko odkształcalne wg EN 1337-3, jednoosiowo odkształcalne, montować wg rysunku

Konstrukcja podtrzymująca wg DIN 4141-13

Montaż na przyczółku/ filarze

Łożysko prostokątne, odkształcalne wzdłuż, w kierunku poprzecznym stałe

Max. siła normalna (wartość charakterystyczna) ..............................kN

Min. siła normalna (wartość charakterystyczna) ..............................kN

Siła horyzontalna w kierunku poprzecznym (wartość charakterystyczna) .............................kN

Przesuw x: ±.....................mm

Kąt obrotu ɑ : ......................rad; ɑ : ...........................radx y

Konstrukcja podtrzymująca wymienialna

Ochrona antykorozyjna płyt kotwiących i płyt łożyska

ZTV-ING część 4, punkt 3, tabela A4.3.2 element bud. nr 3.2, system powłok 1

warstwy TL/TP-KOR, nr materiału 687.13 i 687.71

Przy elementach stalowych w kontakcie z betonem robi się tylko 50 mm pasek brzegowy z ochroną antykorozyjną

Powierzchnia kontaktowa łożysko odkształcalne/płyta kotwiąca tylko obróbka promieniowa i cynkowanie termiczne

Urządzenia dylatacyjne

Łożyska GUMBAkonstrukcyjne

Teksty do przetargów

Łożyska konstrukcyjne GUMBA

60 61

Łożysko odkształcalne 1.2 podłużne stałe (V1L)

Łożysko odkształcalne wg EN 1337-3, jednoosiowo odkształcalne, montować wg rysunku

Konstrukcja podtrzymująca wg 4141-13

Montaż na przyczółku/ filarze

Łożysko prostokątne, odkształcalne w poprzek, stałe w kierunku podłużnym

Max. siła normalna (wartość charakterystyczna) ................................kN

Min. siła normalna (wartość charakterystyczna) ................................kN

Siła horyzontalna w kierunku podłużnym(wartość charakterystyczna) ................................kN

Przesuw x: ±.....................mm

Kąt obrotu ɑ : ......................rad; ɑ : ..........................radx y

Konstrukcja podtrzymująca wymienialna

Ochrona antykorozyjna płyt kotwiących i płyt łożyska

ZTV-ING część 4, punkt 3, tabela A4.3.2 element bud. nr 3.2, system powłok 1

warstwy TL/TP-KOR, nr materiału 687.13 i 687.71

Przy elementach stalowych w kontakcie z betonem robi się tylko 50 mm pasek brzegowy z ochroną antykorozyjną

Powierzchnia kontaktowa łożysko odkształcalne/płyta kotwiąca tylko obróbka promieniowa i cynkowanie termiczne

8). Po upływie ok. 4 godzin można sprawdzić mocowanie przy pomocy śrub. Jeśli jest to konieczne, nakrętki należy ponownie przykręcić

przewidzianym momentem obrotowym.

Następnie należy oczyścić wydrążenia w BJ (R )i zalać je. Szczeliny istniejące między poszczególnymi elementami BJ (R ) zostają zamknięte przy

pomocy elastomeru uszczelniającego. Wolna przestrzeń między krawędzią cięcia nawierzchni i krawędziami elementów BJ (R ) także wypełniana jest elastomerem uszczelniającym a następnie wyczyszczona.

Wskazówki montażowe dotyczące dylatacji mostowych c.d.

zamknięcie otworu wierconegoelastomer uszczelniający

11. Teksty do przetargów

Łożysko odkształcalne 1.1 wielokierunkowe przesuwne (V2)

Łożysko odkształcalne 1.2 poprzecznie stałe (V1Q)

Łożysko odkształcalne wg EN 1337-3, dwuosiowo odkształcalne, montować wg rysunku

Montaż na przyczółku/ filarze

Łożysko prostokątne

Max. siła normalna (wartość charakterystyczna) ...........................kN

Min. siła normalna (wartość charakterystyczna) ............................kN

Przesuw x: ±....................mm; y: ±.....................mm

Kąt obrotu ɑ : .....................rad; ɑ : .......................radx y

Łożysko z górną i dolną płytą kotwiącą

Ochrona antykorozyjna płyt kotwiących

ZTV-ING część 4, punkt 3, tabela A4.3.2 element budowlany nr 3.2, system powłok 1

warstwy TL/TP-KOR, nr materiału 687.13 i 687.71

Przy elementach stalowych w kontakcie z betonem robi się tylko 50 mm pasek brzegowy z ochroną antykorozyjną

Łożysko odkształcalne wg EN 1337-3, jednoosiowo odkształcalne, montować wg rysunku

Konstrukcja podtrzymująca wg DIN 4141-13

Montaż na przyczółku/ filarze

Łożysko prostokątne, odkształcalne wzdłuż, w kierunku poprzecznym stałe

Max. siła normalna (wartość charakterystyczna) ..............................kN

Min. siła normalna (wartość charakterystyczna) ..............................kN

Siła horyzontalna w kierunku poprzecznym (wartość charakterystyczna) .............................kN

Przesuw x: ±.....................mm

Kąt obrotu ɑ : ......................rad; ɑ : ...........................radx y

Konstrukcja podtrzymująca wymienialna

Ochrona antykorozyjna płyt kotwiących i płyt łożyska

ZTV-ING część 4, punkt 3, tabela A4.3.2 element bud. nr 3.2, system powłok 1

warstwy TL/TP-KOR, nr materiału 687.13 i 687.71

Przy elementach stalowych w kontakcie z betonem robi się tylko 50 mm pasek brzegowy z ochroną antykorozyjną

Powierzchnia kontaktowa łożysko odkształcalne/płyta kotwiąca tylko obróbka promieniowa i cynkowanie termiczne

Urządzenia dylatacyjne

Łożyska GUMBAkonstrukcyjne

Teksty do przetargów

Łożyska konstrukcyjne GUMBA

60 61

Łożysko odkształcalne 1.2 podłużne stałe (V1L)

Łożysko odkształcalne wg EN 1337-3, jednoosiowo odkształcalne, montować wg rysunku

Konstrukcja podtrzymująca wg 4141-13

Montaż na przyczółku/ filarze

Łożysko prostokątne, odkształcalne w poprzek, stałe w kierunku podłużnym

Max. siła normalna (wartość charakterystyczna) ................................kN

Min. siła normalna (wartość charakterystyczna) ................................kN

Siła horyzontalna w kierunku podłużnym(wartość charakterystyczna) ................................kN

Przesuw x: ±.....................mm

Kąt obrotu ɑ : ......................rad; ɑ : ..........................radx y

Konstrukcja podtrzymująca wymienialna

Ochrona antykorozyjna płyt kotwiących i płyt łożyska

ZTV-ING część 4, punkt 3, tabela A4.3.2 element bud. nr 3.2, system powłok 1

warstwy TL/TP-KOR, nr materiału 687.13 i 687.71

Przy elementach stalowych w kontakcie z betonem robi się tylko 50 mm pasek brzegowy z ochroną antykorozyjną

Powierzchnia kontaktowa łożysko odkształcalne/płyta kotwiąca tylko obróbka promieniowa i cynkowanie termiczne

Łożysko odkształcalne 1.6 stałe (V)

Łożysko odkształcalne wg EN 1337-3, jednoosiowo odkształcalne, montować wg rysunku

Konstrukcja podtrzymująca wg 4141-13

Montaż na przyczółku/ filarze

Łożysko prostokątne, odkształcalne w poprzek, stałe w kierunku poprzecznym i podłużnym

Max. siła normalna (wartość charakterystyczna) ................................kN

Min. siła normalna (wartość charakterystyczna) ................................kN

Siła horyzontalna w kierunku podłużnym (wartość charakterystyczna) ................................kN

Siła horyzontalna w kierunku poprzecznym (wartość charakterystyczna) ...............................kN

Przesuw x: ±......................mm

Kąt obrotu ɑ : .......................rad; ɑ : ...........................radx y

Konstrukcja podtrzymująca wymienialna

Ochrona antykorozyjna płyt kotwiących i płyt łożyska

ZTV-ING część 4, punkt 3, tabela A4.3.2 element bud. nr 3.2, system powłok 1

warstwy TL/TP-KOR, nr materiału 687.13 i 687.71

Przy elementach stalowych w kontakcie z betonem robi się tylko 50 mm pasek brzegowy z ochroną antykorozyjną

Powierzchnia kontaktowa łożysko odkształcalne/płyta kotwiąca tylko obróbka promieniowa i cynkowanie termiczne

Wskazówka:

Teksty do przetargów są przykładowe dla łożysk odkształcalnych. Łożyska garnkowe i łożyska soczewkowe mogą być opisane w podobnej formie. Przy obliczaniu cen należy również wypełnić typowy formularz łożyska mostowego (str. 23)

62 63

Teksty do przetargów

Łożyska GUMBAkonstrukcyjne

Poniższe zestawienie zawiera wykaz aprobat i certyfikatów

Certyfikat zgodności Wspólnoty Europejskiej dla łożysk elastomerowych0432-CPD-223604/1

Certyfikat Zgodności dla łożysk elastomerowych z gładkim elementem ślizgowym (łożyska odkształcalno ślizgowe)0672-BPR-002.1

Certyfikat Zgodności Wspólnoty Europejskiej na łożyska garnkowe0672-CPD-002.2

Certyfikat Zgodności Wspólnoty Europejskiej na łożyska soczewkowe ELA0672-CPD-047.1

Certyfikat Zgodności Wspólnoty Europejskiej na łożyska prowadzące oraz konstrukcje podtrzymujące0672-CPD-002.3

Ogólne Świadectwo Kontroli Nadzoru Budowlanego oznaczanie łożysk mostowych znakiem CEZ-16.7-452

Kwalifikacje producenckie na spawanie elementów stalowych według DIN 18800-7 Potwierdzenie klasa D

Sprawozdanie kontrolne TU München urządzenia dylatacyjne

Aprobaty i certyfikaty

języka ALEKSANDRA KUŁAK tfumacz plzysięgły niemieckiego

39-2oo Dębica, ul. Krakowska 1, tel. (14)68218 0Ę kom.601 885 664

ww$'.alemannia.

TŁUMACZENIE UWIERZYTELNIoNEz JĘZYKA NIEMIECKIEGo

j tłumaczenia przedłożono ednostronny dokument.J[Do

MPA NRWKontroli w Nadrenii WestfaliiUrząd Materiałów

obowiązujący we Wspólnocie EuropejskiejCertyfikat Zgodności

0432-CPD-22360411

z grudnia 1988 dotyczącejRady Wspólnoty Europejskiej drtta 2I Zgodnie z dyrektywą kajów w zakesieprawa i członkowskich ujednolicenia przepisów administracyjnych

_ (dyrektyłva dotycząca produktówproduktów budowlanych 89i106/EwG _ Rady Wspólnot Europej skich z dnla 22budowlanych BPR)' zmienioną dyrektywą

* w życie w Niemczech ustawą o produktachlipca 1993 r' - 93/68/EWG wcieloną produktBauPG a dnia 28 kwietnia 1998, niniej szym potwierdza się, Źe budowlanych

budowlany

B oraz C bez powierzchni ślizgowych lubłoźrysko elastonerowe A' tyP Ęp Ęp (chlorokauczuk) mieszanka LPGLT 009C i z NRelementów ślizgowych z CR

(kauczuk LPGLT i LPGLT 115N' zbadane w temp.naturalny) mieszanek 009N i inźrynieryjnych z wymogamiwielokondygnaryjnych do -40 stopni C, dla budowli

poszczególnych łoż,ysk'krrytycznymi odnoszącymi się do

wprowadzonymi do obrotu przez:

GUMBAGmbHEinsteinstrasse 15

4ó325 Borkenprodukowanymi ptzez zaWad wytwórczyi

,rDttpoddane zostały:

_ produkcjiwewnątrzzakładowej kontroli próbek pruez producenta pobranych w zakładzie zgodrtle z- dodatkowemu badaniu

planem wyznaczonym kontroli

jednostka przeprowadziła:oruz, że lznana MPA NRW

_ badania produktu pod względem cech relatyłvnychpierwsze wewnątrzzakładowej kontroli produkcji- pierwszą inspekcję zakładu oraz

kontroli- przeprowadza stały nadzót' ocenę i zatwierdzenie wewnątrzzakładowej

produkcji.

przepisy załryznka ZAten potwierdza, że wszystkje CeĄfikat nonny

EN 1337-3

ALEKSANDRA KUŁAK tfumacz przysięgły języka niemieckiego

39-200 Dębica, ul. Krakowska 1, tel. (14)682 18 0& kom.601 885 664

e-mail: aleksandrakulak@alemannia.pl, www.alemannia.pl

badanie istotnych cech produktu, pięrwszą inspekcję zakładu oraz wewnątrzzakładowej./kontroli produkcji oraz prowadzi ciągły nadzór, ocenę oraz uznanie

wewnątrzzakładowej kontroli plodukcji.

Certyfikat ten potwierdza, że wszystkie przepisy dotyczące potwierdzenia zgodności iwłaściwości produktu, opisane w załączniku ZA

EN 1337-5:2005

Zostały \łplowadzonę w życie i Źe produkt odpowiada wszystkim opisanym w}łnogom.

Niniejszy certyfikat Został wystawiony po raz pierwszy w dniu 28 marca 2009 r. iobowiązuje dopóki nie zmienią się znacznie postanowienia wyżej wymienionej

zharmonizowanej normy lub warunki producenta w zakJadzie lub wewnątrzzakładowej

kontroli produkcji.

stuttgart, dn.28 małca2009 r.

Dr hz. J. WiedemeyerKierownik Jednostk i Cer1y fi kującej

ieczęć okłągła, podpis odręczny nieczytelnyJ[P -/-t-/-t-/-t-t-t-t-/-/-t-/-t-t-/-t-t-t-/-/-t-/-/-t-/-l-/-/-l-/-l-l-/-/-l-l-/-/-/-/-l-/-/-l-/-/-l-/-l-l-/-l-/-/-

ję4yka Aleksandra Kałak, tłumacz pr4ysięgly niemieckiego, zaświadczam zgodność

niniejsx,ego tłumacx,enia z przedłożonJ)m dokumentem.

Nr rep. 266/11

Dębica, dn' 22 marca 2011 r.

Urd/r-"

Sl'ronaz zz

Aprobaty i certyfikaty

Łożysko odkształcalne 1.6 stałe (V)

Łożysko odkształcalne wg EN 1337-3, jednoosiowo odkształcalne, montować wg rysunku

Konstrukcja podtrzymująca wg 4141-13

Montaż na przyczółku/ filarze

Łożysko prostokątne, odkształcalne w poprzek, stałe w kierunku poprzecznym i podłużnym

Max. siła normalna (wartość charakterystyczna) ................................kN

Min. siła normalna (wartość charakterystyczna) ................................kN

Siła horyzontalna w kierunku podłużnym (wartość charakterystyczna) ................................kN

Siła horyzontalna w kierunku poprzecznym (wartość charakterystyczna) ...............................kN

Przesuw x: ±......................mm

Kąt obrotu ɑ : .......................rad; ɑ : ...........................radx y

Konstrukcja podtrzymująca wymienialna

Ochrona antykorozyjna płyt kotwiących i płyt łożyska

ZTV-ING część 4, punkt 3, tabela A4.3.2 element bud. nr 3.2, system powłok 1

warstwy TL/TP-KOR, nr materiału 687.13 i 687.71

Przy elementach stalowych w kontakcie z betonem robi się tylko 50 mm pasek brzegowy z ochroną antykorozyjną

Powierzchnia kontaktowa łożysko odkształcalne/płyta kotwiąca tylko obróbka promieniowa i cynkowanie termiczne

Wskazówka:

Teksty do przetargów są przykładowe dla łożysk odkształcalnych. Łożyska garnkowe i łożyska soczewkowe mogą być opisane w podobnej formie. Przy obliczaniu cen należy również wypełnić typowy formularz łożyska mostowego (str. 23)

62 63

Teksty do przetargów

Łożyska GUMBAkonstrukcyjne

Poniższe zestawienie zawiera wykaz aprobat i certyfikatów

Certyfikat zgodności Wspólnoty Europejskiej dla łożysk elastomerowych0432-CPD-223604/1

Certyfikat Zgodności dla łożysk elastomerowych z gładkim elementem ślizgowym (łożyska odkształcalno ślizgowe)0672-BPR-002.1

Certyfikat Zgodności Wspólnoty Europejskiej na łożyska garnkowe0672-CPD-002.2

Certyfikat Zgodności Wspólnoty Europejskiej na łożyska soczewkowe ELA0672-CPD-047.1

Certyfikat Zgodności Wspólnoty Europejskiej na łożyska prowadzące oraz konstrukcje podtrzymujące0672-CPD-002.3

Ogólne Świadectwo Kontroli Nadzoru Budowlanego oznaczanie łożysk mostowych znakiem CEZ-16.7-452

Kwalifikacje producenckie na spawanie elementów stalowych według DIN 18800-7 Potwierdzenie klasa D

Sprawozdanie kontrolne TU München urządzenia dylatacyjne

Aprobaty i certyfikaty

języka ALEKSANDRA KUŁAK tfumacz plzysięgły niemieckiego

39-2oo Dębica, ul. Krakowska 1, tel. (14)68218 0Ę kom.601 885 664

ww$'.alemannia.

TŁUMACZENIE UWIERZYTELNIoNEz JĘZYKA NIEMIECKIEGo

j tłumaczenia przedłożono ednostronny dokument.J[Do

MPA NRWKontroli w Nadrenii WestfaliiUrząd Materiałów

obowiązujący we Wspólnocie EuropejskiejCertyfikat Zgodności

0432-CPD-22360411

z grudnia 1988 dotyczącejRady Wspólnoty Europejskiej drtta 2I Zgodnie z dyrektywą kajów w zakesieprawa i członkowskich ujednolicenia przepisów administracyjnych

_ (dyrektyłva dotycząca produktówproduktów budowlanych 89i106/EwG _ Rady Wspólnot Europej skich z dnla 22budowlanych BPR)' zmienioną dyrektywą

* w życie w Niemczech ustawą o produktachlipca 1993 r' - 93/68/EWG wcieloną produktBauPG a dnia 28 kwietnia 1998, niniej szym potwierdza się, Źe budowlanych

budowlany

B oraz C bez powierzchni ślizgowych lubłoźrysko elastonerowe A' tyP Ęp Ęp (chlorokauczuk) mieszanka LPGLT 009C i z NRelementów ślizgowych z CR

(kauczuk LPGLT i LPGLT 115N' zbadane w temp.naturalny) mieszanek 009N i inźrynieryjnych z wymogamiwielokondygnaryjnych do -40 stopni C, dla budowli

poszczególnych łoż,ysk'krrytycznymi odnoszącymi się do

wprowadzonymi do obrotu przez:

GUMBAGmbHEinsteinstrasse 15

4ó325 Borkenprodukowanymi ptzez zaWad wytwórczyi

,rDttpoddane zostały:

_ produkcjiwewnątrzzakładowej kontroli próbek pruez producenta pobranych w zakładzie zgodrtle z- dodatkowemu badaniu

planem wyznaczonym kontroli

jednostka przeprowadziła:oruz, że lznana MPA NRW

_ badania produktu pod względem cech relatyłvnychpierwsze wewnątrzzakładowej kontroli produkcji- pierwszą inspekcję zakładu oraz

kontroli- przeprowadza stały nadzót' ocenę i zatwierdzenie wewnątrzzakładowej

produkcji.

przepisy załryznka ZAten potwierdza, że wszystkje CeĄfikat nonny

EN 1337-3

ALEKSANDRA KUŁAK tfumacz przysięgły języka niemieckiego

39-200 Dębica, ul. Krakowska 1, tel. (14)682 18 0& kom.601 885 664

e-mail: aleksandrakulak@alemannia.pl, www.alemannia.pl

badanie istotnych cech produktu, pięrwszą inspekcję zakładu oraz wewnątrzzakładowej./kontroli produkcji oraz prowadzi ciągły nadzór, ocenę oraz uznanie

wewnątrzzakładowej kontroli plodukcji.

Certyfikat ten potwierdza, że wszystkie przepisy dotyczące potwierdzenia zgodności iwłaściwości produktu, opisane w załączniku ZA

EN 1337-5:2005

Zostały \łplowadzonę w życie i Źe produkt odpowiada wszystkim opisanym w}łnogom.

Niniejszy certyfikat Został wystawiony po raz pierwszy w dniu 28 marca 2009 r. iobowiązuje dopóki nie zmienią się znacznie postanowienia wyżej wymienionej

zharmonizowanej normy lub warunki producenta w zakJadzie lub wewnątrzzakładowej

kontroli produkcji.

stuttgart, dn.28 małca2009 r.

Dr hz. J. WiedemeyerKierownik Jednostk i Cer1y fi kującej

ieczęć okłągła, podpis odręczny nieczytelnyJ[P -/-t-/-t-/-t-t-t-t-/-/-t-/-t-t-/-t-t-t-/-/-t-/-/-t-/-l-/-/-l-/-l-l-/-/-l-l-/-/-/-/-l-/-/-l-/-/-l-/-l-l-/-l-/-/-

ję4yka Aleksandra Kałak, tłumacz pr4ysięgly niemieckiego, zaświadczam zgodność

niniejsx,ego tłumacx,enia z przedłożonJ)m dokumentem.

Nr rep. 266/11

Dębica, dn' 22 marca 2011 r.

Urd/r-"

Sl'ronaz zz

Aprobaty i certyfikaty

Referencje Referencje

64 65

Referencje

Łożyska GUMBAkonstrukcyjne

Referencje Referencje

64 65

Referencje

Łożyska GUMBAkonstrukcyjne

67

GALERIA

66

GALERIA

Galeria

Łożyska GUMBAkonstrukcyjne

67

GALERIA

66

GALERIA

Galeria

Łożyska GUMBAkonstrukcyjne

69

GALERIA MONTAŻU

68

GALERIA MONTAŻU

Galeria

Łożyska GUMBAkonstrukcyjne

69

GALERIA MONTAŻU

68

GALERIA MONTAŻU

Galeria

Łożyska GUMBAkonstrukcyjne

Notatki Notatki

70 71

Notatki

Łożyska GUMBAkonstrukcyjne

Notatki Notatki

70 71

Notatki

Łożyska GUMBAkonstrukcyjne

Doradca techniczny

tel.: +48 693 567 438 e-mail: t.kaczmarski@betomax.pl

Nasz Partner handlowy:

Siedziba główna

BETOMAX Polska S.A.ul. Górna 2a / 26-200 Końskietel.: +48 (41) 375 13 47 fax: +48 (41) 375 13 48e-mail: betomax@betomax.pl www.betomax.pl

Szczecin

Wrocław

Kraków

Poznań

Toruń

Olsztyn

Rzeszów

Lublin

Białystok

Zielona Góra

Gdańsk

Warszawa

Łódź

Końskie

6

4

5

8

1

2

7

Wrocław

Łódź

3

8

Katowice