Wczesna interwencja psychologiczna zapobiega

depresji, zespołom lękowym oraz zespołowi stresu

pourazowego u pacjentów OIT

Critical Care 2011Critical Care 2011

A. Peris, D. Iozzelli, M. A. Peris, D. Iozzelli, M. Migliaccio, G. Zagli, A. Migliaccio, G. Zagli, A.

Bacheretti, M.Debolini i inni… Bacheretti, M.Debolini i inni…

Wprowadzenie

Pacjenci hospitalizowani w OIT cierpią z powodu

zaburzeń psychologicznych. Współistnienie

zaburzeń lękowych, depresji i zespołu stresu

pourazowego (PTSD) stwierdza się u

odpowiednio 40%, 30% i 60% pacjentów OIT.

Wiąże się to z pogorszeniem jakości życia i

zwiększoną śmiertelnością.

Metodyka badaniaDo udziału w badaniach kwalifikowani byli pacjenci spełniający

nastepujące kryteria: 18-75 lat, ISS>15, hospitalizacja w OIT> 72h, potrzeba wentylacji mechanicznej, zdolność do udziału w badaniu – udzielenie wywiadu w trakcie hospitalizacji w OIT jak i po 12 miesiącach,brak chorób psychicznych jak i uzaleznień w przeszłości.

Grupa kontrolna (181 z 323)-po roku 86 osób01.2005- 03.2007 Grupa badana (195 z 356)- po roku 12304.2007-08.2009

Obie grupy poddawane analgosedacji- propofol, fentanyl i/lub midazolam

Metodyka badania c.d.

Zbierane dane: płeć, wiek, BMI, wywiad

psychiatryczny, GCS- przy przyjęciu i

wypisie, ciężkość urazu, czas wentylacji

mechanicznej, czas hospitalizacji, oceniano

potrzebę interwencji psychologicznej lub

psychiatrycznej, powrót do aktywności

zawodowej w ciągu 12 miesięcy od

zakończenia leczenia w OIT.

Organizacja OIT• ‘mieszany’ oddział 10-o łóżkowy- single

bed rooms• opieka pielęgniarska: od 1 pielęgniarka- 1

pacjent, do 1 pielęgniarka- 2 pacjentów, 1-3 pracowników pomocniczych/ zmianę

• możliwość odwiedzin przez rodziny 24h/db• opieka psychologiczna- 3 psychologów

klinicznych 12.00-16.00, 24h „pod telefonem”, roczny koszt psychologa ok. 30 tyś €

Opieka psychologicznaNa interwencję psychologiczną w OIT składał się szeroki zakres

czynności wykonywanych zarówno przez psychologów jak i przez przeszkolony personel lekarski i pielęgniarski, mający na celu

zapewnić przytomnym pacjentom i ich rodzinom wsparcie emocjonalne.

Było to postępowanie edukacyjne, konsultacje, nauka technik radzenia sobie ze stresem, wsparcie psychologiczne mające na

celu redukcję poziomu stresu, lęku, poczucia bezradności oraz

prowadzenie dokumentacji. Po odzyskaniu przytomności pacjenci wymagali ok.

5-6 interwencji psychologicznych. Wsparcia udzielano także rodzinom.

Pacjenci którzy otrzymali wsparcie psychologiczne oceniani byli psychologicznie po wypisaniu z OIT, zgodnie z protokołem badania.

Ocena psychologiczna stanu zdrowia

• Skala IESr (Impact of Event Scale- revised

questionnaire- ocena PTSD (ocena natręctw,

wycofania, nadpobudliwości)

• Skala HADS (Hospital Anxiety and

Depression Scale)

• EQ5D- ocena jakości życia

• VAS- subiektywna ocena jakościżycia

Wyniki

• Sposród 679 pacjentów urazowych kryteria

włączenia do badania spełniło 376

(55,4%)

• 86- grupa kontrolna

• 123- grupa badana

• Obie grupy podobne zarówno pod kątem

demograficznym i klinicznym

Ocena stanu zdrowia

• Występowanie stanów lekowych i depresji

było rzadsze w grupie otrzymującej

wsparcie psychologiczne vs grupa kontrolna

(8.9% vs 17.4% i 6.5% vs 12.8%)

• PTSD- rzadsze występowanie w gr.

otrzymującej pomoc psychologiczną

(21.1% vs 57%)

Ocena stanu zdrowia c.d.• Subiektywna ocena jakości życia była

wyższa w grupie otrzymującej wsparcie

• (77.4% vs 72.4%)• Pacjenci wymagający anksjolityków lub

antydepresantów po wypisaniu ze szpitala:

• - gr. kontrolna 41,7%• - gr. otrzymująca wsparcie

psychologiczna- 8,1%

PTSD

• Pacjenci z wysokim ryzykiem rozwinięcia się PTSD (IESr> 33) nie różnią się znacząco pod względem danych demograficznych i klinicznych od chorych z niskim ryzykiem (IESr<33), ale analiza danych wykazała, że interwencja psychologiczna w OIT znacząco obniżała ryzyko wystąpienia tego zespołu. Brak opieki psychologicznej wiązał się z 4-krotnie większym ryzykiem PTSD w ciągu 12 mcy.

• Zaobserwowano znacznie częstsze stosowanie antydepresantów w grupie pacjentów z PTSD niż non-PTSD (75.3% vs 50.7%)

PTSD c.d.

• Po analizie danych demograficznych i

klinicznych stwierdzono brak czynników

predysponujących do wystąpienia PTSD,

zaburzeń lękowych i depresji.

• GCS< 9 – większe ryzyko PTSD

• GCS< 13- częstsze zaburzenia lękowe

Dyskusja

Głównym ustaleniem tego badania jest to,

iż wczesna interwencja psychologiczna

skutkować może rzadszym

występowaniem PTSD w ciągu 12 mcy od

wypisu z OIT. Zachęca się, aby w terapii

psychologicznej pacjenta brał czynny

udział personel pielęgniarski.

Dyskusja c.d.• Wcześniejsze badania wskazywały na

istnienie czynników behawioralnych, socjalnych i osobowościowych związanych z częstszym występowaniem PTDS. W tym badaniu tego nie potwierdzono, niemniej jednak głównym celem badania była zasadność prowadzenia wczesnej interwencji psychologicznej.

• W przedstawionym badaniu nie oceniano zdolności poznawczych pacjentów, jest to uwzględnione w badaniach od roku 2010.

Dyskusja c.d.• Ponadto pomimo stosowania

wewnętrznych standaryzowanych protokołów sedacji w obu grupach pacjentów, nie da się wykluczyć wpływu stosowania różnych leków na wyniki badania.

• W badaniu nie uwzględniono poziomu lęku i depresji poprzedzającego hospitalizację.

• Na wyniki badań wpływ może mieć także różnica procentowa pacjentów, którzy odpadli w trakcie badania, pomiędzy grupą kontrolną i badaną (14,4% vs 10.8%) oraz różnice w śmiertelności (26% vs 18%).

PodsumowanieWyniki otrzymane w trakcie badania

wskazują na zasadność wprowadzenia wczesnej interwencji psychologicznej jako rutynowego postępowania terapeutycznego w OIT. Co warto podkreślić- jest to chyba jedyna terapia o udowodnionej skuteczności, nie związana z niekorzystnymi skutkami ubocznymi leczenia.