CO MOŻNA MONITOROWAĆ?

Przestrzeganie konkretnego prawa na określonym obszarze geograficznym

np.:wolność od tortur,prawo do sprawiedliwego procesu,prawo do prywatności,wolność słowa itp.

Przestrzeganie praw członków mniejszości społecznych

np.:mniejszości narodowe, religijne, uchodźcy, mniejszości seksualne,niepełnosprawni fizycznie, narkomani, prostytutki itp.

badanie przestrzegania tych praw i wolności, które są związane z cechą wyróżniającą daną grupę (np. badanie realizacji prawa do nauki w języku ojczystym)

Przestrzeganie praw osób przebywających w zamkniętych i otwartych placówkach

np.:•areszty śledcze, zakłady karne,•izby wytrzeźwień, •szpitale, szpitale psychiatryczne,•domy dziecka, domy pomocy społecznej, •statki dalekomorskie itp.

warto badać nie tylko prawa ich klientów, prawa pracowników tych placówek bywają również poważnie naruszane; łatwiej będzie prowadzić badania, jeżeli funkcjonariusze zauważą, że interesujemy się także ich prawami

Przestrzeganie prawa podczas incydentalnych kontaktów z osobami reprezentującymi instytucje

państwa

np.:•zatrzymanie, •przeszukanie osoby funkcjonariuszy państwowych, •załatwianie spraw przez administrację rządową i samorządową, •wizyty w przychodniach lekarskich, •uczestniczenie w procesach sądowych, •zajęcie mienia przez komornika, •eksmisja, •przetargi na zamówienia publiczne, •wydawanie koncesji itp.

Przestrzeganie prawa przez instytucje publiczne (funkcjonowanie całej instytucji)

np.:•policja, •straż graniczna, urzędy celne, •straż leśna, straż wodna, •policja podatkowa, izby skarbowe, •kuratela sądowa, •lokalna administracja rządowa i samorządowa itp.

Przestrzeganie praw członków grup wchodzących w określoną trwałą

relację z instytucjami państwowymi

np. :•uczniowie, studenci, •pacjenci, •osoby korzystające z pomocy społecznej,•przedsiębiorstwa zabiegające o zamówienia publiczne itp.

Przestrzeganie praw człowieka przy kontakcie z osobami wykonującymi określone prawem zawody parapolicyjne

np.:prywatni detektywi, ochroniarze sklepów, klubów, restauracji, kontrolerzy biletów,biuro ochrony rządu,konwojenci pieniędzy itp.

www.flickr.com/gflaig

Przestrzeganie prawa przez instytucje państwa zaangażowane w konkretne jednorazowe akcje

np.:•wybory, •ewakuacja ludności, •klęski żywiołowe, •wywłaszczanie mieszkańców ze względu na budowę autostrady itp.

Przestrzeganie prawa przez siły porządkowe, które likwidują naruszające prawo akcje protestacyjne…

np.:•blokady szos, torów, •okupacja budynków rządowych itp.

…lub przeciwdziałają naruszaniu prawa przez uczestników imprez zbiorowych

np.:•mecze piłkarskie, •koncerty rockowe, •wizyty papieża itp.

Wpływ określonej ustawy na przestrzeganie praw człowieka...

np.:•tzw. ustawa psychiatryczna, •ustawa o ochronie danych osobowych, •ustawa o cudzoziemcach, •kodeks pracy, •kodeks karny itp.

...lub zgodność z konstytucją lub międzynarodowymi standardami praw człowieka aktów prawnych stanowionych

przez parlament krajowy, rząd oraz lokalne organy władzy ustawodawczej i wykonawczej

np.:• regulaminy wewnętrzne placówek, •zakresy obowiązków funkcjonariuszy

źródło:

1. Monitoring praw człowieka – podręcznikHelsińska Fundacja Praw Człowiekawww.hfhrpol.waw.pl

przygotowanie:Stowarzyszenie Liderów Lokalnych Grup Obywatelskichwww.lgo.pl

Kurs realizowany dzięki wsparciu: