Chełmscy "Żołnierze Wyklęci" -

wybrane sylwetki

Na podstawie dokumentów z archiwum płk. Henryka Lewczuka "Młota" i dokumentów IPN

opracował Jerzy Masłowski. Zdjęcia ze zbiorów autora i IPN.

CHEŁMSKI INSPEKTORAT

AK - WiN

1944 - 1947

Podpułkownik Władysław Zalewski „Leśnik”

Urodził się w 1905 roku we wsi Szewno (kieleckie). Po ukończeniu szkoły w Hrubieszowie zawodowy oficer artylerii, w 1939 roku kapitan. W konspiracji niepodległościowej nieprzerwanie od ucieczki z niewoli niemieckiej jesienią 1939 roku do aresztowania przez UB w marcu 1945r. Komendant obwodu hrubieszowskiego, a następnie obwodu Janów Lubelski ZWZ. Zastępca inspektora zamojskiego ZWZ-AK. Od jesieni 1942 roku do marca 1945 inspektor chełmski. Od jesieni 1944 roku równolegle pełnił funkcję zastępcy komendanta okręgu lubelskiego. Po aresztowaniu przeszedł ciężkie śledztwo na Zamku w Lublinie. Z więzienia wyszedł w ramach tzw. „amnestii Radosława” w sierpniu 1945 roku. Wyjechał do Wrocławia, gdzie zmarł na początku lat 90. XX wieku.

Kapitan Franciszek Jarocki „Jadźwing”

Urodził się w 1905 roku w Borowie (pow. krasnostawski). Po ukończeniu gimnazjum w Krasnymstawie wstąpił do szkoły oficerskiej. Porucznik w 7 Pułku Piechoty Legionów w Chełmie. Po ucieczce z niewoli niemieckiej od listopada 1939 w konspiracji. Od września 1942 roku komendant obwodu krasnostawskiego AK. W lutym 1944 roku zastępca inspektora chełmskiego. Od wiosny 1944 równocześnie dowódca oddziałów AK - OP 7. Po aresztowaniu „Leśnika” do maja 1945 roku pełnił obowiązki inspektora. Aresztowany przez UB i skazany na 5 lat więzienia „za przynależność do AK”. Zwolniony w 1947 roku w ramach amnestii. Wyjechał na Śląsk. W 1954 roku ponownie aresztowany i skazany na 8 lat wiezienia. Wyszedł na wolność w 1956 roku. Mieszkał w Warszawie i pracował w hucie. Zmarł w 1985 roku.

Major Józef Gniewkowski„Sambor”, „Orsza”, „Wład”, „Narbut”,”Trak”

Urodził się w 1908 roku w Tomaszowie Lubelskim. Oficer zawodowy WP. W konspiracji od lutego 1940 roku – komendant obwodu Tomaszowskiego ZWZ. Zagrożony aresztowaniem przeniósł się w biłgorajskie i został mianowany komendantem rejonu Aleksandrów. Od jesieni 1942 zastępca komendanta obwodu , a od stycznia 1943 komendant obwodu – kierował nim nieprzerwanie do maja 1945 roku. Od maja 1945 inspektor chełmski. Inspektoratem kierował do lipca 1946 roku – początkowo stale przebywał w Chełmie, a od jesieni 1945 roku przeniósł się do Bydgoszczy. Od lipca 1946 roku przeniesiony do okręgu Lublin – do dyspozycji komendanta okręgu. Ujawnił sięw marcu 1947 roku i zamieszkał we Wrocławiu. Zmarł w 1958 roku.

Kapitan Jan Małek „Zrąb”, „Zawada”, „Maczek”

Urodził się we wsi Olszanka (pow. Krasnystaw)w 1916 roku. Po maturze ukończył Szkołę Podchorążych Rezerwy Artylerii we Włodzimierzu Wołyński. W konspiracji nieprzerwanie od listopada 1939 roku. Od maja 1942 komendant rejonu w obwodzie Krasnystaw. W kwietniu 1944 mianowany dowódcą oddziału partyzanckiego w zgrupowaniu OP 7 (tzw. oddział „Zręba”. Odziałem dowodził do rozformowania w sierpniu 1944 roku. Od listopada 1944 roku przeniesiony do Inspektoratu Chełmskiego - pełnił funkcję adiutanta inspektora. W lipcu 1946 roku został powołany na pełniącego obowiązki inspektora. Podczas pobytu w Chełmie używał nazwisk Janusz Mostowski i Edward Dolata. Ujawnił się wraz z Komendą Okręgu lubelskiego w marcu 1947 roku w Warszawie. Aresztowany w 1949 roku , więziony do 1956. Zmarł w 1984 roku. Pochowany został na cmentarzu w Częstoborowicach.

KOMENDANCI OBWODU

CHEŁMSKIEGO

Porucznik Leon Bornus „Klucznik”, „Barcicki”, „Boryna”

Urodził się w 1912 roku w Rożdżałowie. Po maturze odbył służbę wojskową w szkole podchorążych rezerwy. Uczestnik obrony Twierdzy Brzeskiej. Zbiegł z niewoli sowieckiej i powrócił do rodzinnego Rożdżałowa. Od 1940 roku jeden z organizatorów podziemia ludowego w powiecie chełmskim. W 1943 roku został komendantem Batalionów Chłopskichw powiecie, a po zjednoczeniu BCh z AK komendantem Obwodu Chełmskiego Armii Krajowej. Jesienią 1944 roku zerwałz konspiracją i opuścił obwód. Ukończył studia i pracował jako naukowiec w Puławach. Zmarł w 2010 roku.

Porucznik Wacław Makara „Liść”

Oficer rezerwy Wojska Polskiego. Do 1939 roku nauczyciel w Cycowie. W konspiracji od 1940 roku. Komendant placówki AK w Cycowie, a od sierpnia 1943 roku zastępca komendanta obwodu. W okresie od września 1945 do stycznia 1945 roku komendant obwodu chełmskiego AK. Zagrożony aresztowaniem przeniósł się do Gdańska. Tam nadal działał w konspiracji. Ujawnił się w 1947 roku. Aresztowany w 1952 roku - przebywał w więzieniu do 1956. Po wyjściu z wiezienia osiedlił się w Bydgoszczy.

Porucznik Jerzy Neyman (Nejman) „Boryna”, „Bułat”

W konspiracji chełmskiej używał nazwiska Antoni Dębiński. Oficer zawodowy kawalerii. W 27 Wołyńskiej Dywizji Piechoty AK dowódca 21 Pułku Ułanów Nadwiślańskich ( tzw. szwadron „Hińczy”). Funkcję komendanta obwodu chełmskiego sprawował od stycznia do 10 marca 1945 roku. Ranny w potyczce z UB w Wojsławicach. Został aresztowany podczas transportu do szpitala. Zamordowany w areszcie UB na ul. Reformackiej w Chełmie i pochowany w nieznanym miejscu.

Porucznik Edward Woll „Gruby”, „Milek”

Urodził się w 1901 roku w Przemyślu. W latach 1919 – 1921 brał udział w wojnie z bolszewikami. W okresie II RP zawodowy podoficer Wojska Polskiego, między innymi służył w 7 pułku piechoty w Chełmie. W okresie okupacji niemieckiej w konspiracji w Warszawie i obwodzie warszawskim. W kwietniu 1945 roku objął obwód chełmski i kierował nim bezpośrednio do jesieni 1946 roku. Zagrożony aresztowaniem wyjechał do Torunia i zostawił upoważnienia do prowadzenia bieżącej pracy swojemu zastępcy „Karolowi”. W marcu 1947 roku ujawnił się w Warszawie i przeniósł na stałe do Torunia. W latach 50. i 60. XX wieku stale inwigilowany przez komunistów. Zmarł w 1968 roku. Pochowany na cmentarzu w Przemyślu.

Porucznik Józef Drzymała „Karol”

Urodził się w 1908 roku w Borysławiu. Po maturze i odbyciu służby wojskowej w szkole podchorążych rezerwy pracował w straży więziennej. W okresie okupacji niemieckiej zamieszkał w Bukowej Małej (pow. Chełm). W konspiracji od 1943 roku – dowódca placówki Bukowa, a od 1944 roku komendant rejonu. W maj 1945 roku mianowany zastępcą komendanta obwodu z zachowaniem funkcji komendanta rejonu. Od października 1946 roku pełnił funkcję komendanta obwodu. Ujawnił się w marcu 1947 roku i wyjechał na ziemie zachodnie. Skutecznie zatarł za sobą wszelkie ślady – mimo usilnych poszukiwań UB i SB do końca systemu komunistycznego nie zdołały go odnaleźć. Nigdy też nie kontaktował się ze swoimi przełożonymi i podwładnymi. Mieszkał prawdopodobnie w okolicy Wrocławia i zmarł w latach 80.

Komendanci rejonu I

Porucznik Witold Fałkowski „Wik”

Urodził się w 1914 roku w Chełmie. Absolwent Seminarium Nauczycielskiego i Szkoły Podchorążych Rezerwy Piechoty. W konspiracji od 1939 roku. W 1943 przez kilka miesięcy pełnił obowiązki komendanta obwodu chełmskiego AK. Komendant rejonu od 1943 roku. Aresztowany przez NKWD w październiku 1944 roku, skazany na 10 lat więzienia. Zwolniony w październiku 1945. Zerwał kontakty z konspiracją i podjął pracę w szkolnictwie. Zmarł w 1994 roku, pochowany na cmentarzu przy ul. Lwowskiej.

Porucznik Ryszard Markiewicz „Mohort”, „Styr”

Urodził się w 1917 roku w Kursku na Uralu. Po ukończeniu Seminarium Nauczycielskiego w Krzemieńcu i szkoły podchorążych podjął pracę jako nauczyciel w Lubomlu. W konspiracji od 1942 roku. Dowódca kompanii w 27 Wołyńskiej Dywizji AK. Po rozbrojeniu Dywizji przez sowietów uniknął wywózki na Sybir i włączył się do konspiracji chełmskiej. W październiku 1944 roku mianowany komendantem rejonu. Aresztowany przez UB w styczniu 1945 roku , skazany na 10 lat wiezienia. Zwolniony

w wyniku amnestii. Wyjechał na Wybrzeże i podjął pracę w szkolnictwie. Zmarł w 2006 roku. Jego imię nosi Gimnazjum w Melechowie (woj. zachodniopomorskie).

Porucznik Jerzy Neuman (Nejman) „Boryna” „Bułat”

W konspiracji chełmskiej używał nazwiska Antoni Dębiński. Oficer zawodowy kawalerii. W 27 Wołyńskiej Dywizji Piechoty AK dowódca 21pułku Ułanów Nadwiślańskich. Od jesieni 1944 roku komendant rejonu Pawłów – Rejowiec. Po aresztowaniu „Mohorta” przejął również jego rejon. Funkcję komendanta rejonów pełnił równolegle z funkcją komendanta obwodu. Ranny w potyczce z UB w Wojsławicach został aresztowany w czasie transportu do szpitala. Zamordowany w areszcie UB na ul. Reformackiej w Chełmie i pochowany w nieznanym miejscu.

Józef Michalik„Ślązak”

Do 1939 roku zawodowy podoficer WP. Pochodził z powiatu lubartowskiego, gdzie od 1942 roku był w konspiracji akowskiej. W marcu 1945 roku otrzymał nominację na komendanta rejonu I w obwodzie chełmskim. Zginął w kwietniu -1945, (zastrzelony w potyczce z UB).

Porucznik Stanisław Sekuła (po 1944 roku używał nazwiska Sokół) „Sokół”

Urodził się w 1923 roku w Kowlu. Żołnierz samoobrony wołyńskiej i 27 Wołyńskiej Dywizji Armii Krajowej o pseudonimie „Marszałek”. Po przybyciu do obwodu chełmskiego w konspiracji rejowieckiej pod pseudonimem „Sokół”. Początkowo dowódca bojówki rejonu, a następnie oddziału znanego jako oddział AK „Sokoła”. Komendant rejonu po śmierci „Ślązaka” do czerwca 1945 roku. Następnie w konspiracji w kieleckim – ujawnił się jesienią 1946 roku. Ponownie w konspiracji od 1948 roku w powiecie chełmskim i hrubieszowskim. Aresztowany w 1950 roku i skazany na 15 lat więzienia. Zwolniony z wiezienia w 1956 roku zamieszkał w Wojsławicach. Zmarł w latach 80.

Porucznik Henryk Lewczuk „Młot”

Urodził się w 1923 roku w Chełmie. W konspiracji od 1940 roku. Żołnierz oddziału „Jelenia” i „Sędzimira”. Po wejściu sowietów w strukturach organizacji antykomunistycznej NIE. Komendant rejonu od lipca 1945 do marca 1947 roku. Dowódca oddziału zbrojnego obwodu chełmskiego WiN. Po ujawnieniu na przymusowej emigracji we Francji – działacz organizacji polonijnej OGNIWO. W 1992 roku powrócił do kraju – Poseł RP IV kadencji. Zmarł w 2009 roku. Pochowany na cmentarzu w Chełmie.

Oddział „Młota” 1945 - 1947

OFICEROWIE

Porucznik Henryk Lewczuk „Młot” - dowódca

Urodził się w 1923 roku w Chełmie. W konspiracji od 1940 roku. Żołnierz oddziału „Jelenia” i „Sędzimira”. Po wejściu sowietów w strukturach organizacji antykomunistycznej NIE. Komendant rejonu od lipca 1945 do marca 1947 roku. Dowódca oddziału zbrojnego obwodu chełmskiego WiN. Po ujawnieniu na przymusowej emigracji we Francji – działacz organizacji polonijnej OGNIWO. W 1992 roku powrócił do kraju – Poseł RP IV kadencji. Zmarł w 2009 roku.

Podporucznik Wacław Witnicki „Kos”

Urodził się w 1923 roku w Chełmie. Uczeń gimnazjum im. S. Czarnieckiego. W konspiracji od 1942 roku. Od wiosny 1944 roku żołnierz oddziału AK „Sędzimira” (Zygmunt Szumowski). Od jesieni 1944 roku w Oficerskiej Szkole Artylerii w Chełmie. Po promocji oficerskiej wraz z „Młotem” i innymi kolegami poszedł do podziemia. Poległ 18 maja 1945 roku z rąk UB w leśniczówce w Sajczycach.

Podporucznik Ryszard Targowski „Dzik” – zastępca dowódcy i oficer wywiadu

Urodził się w 1923 roku w Stańkowie. Absolwent Gimnazjum im. S. Czarnieckiego w Chełmie. W konspiracji od 1943 roku. Po wkroczeniu sowietów wstąpił do Oficerskiej Szkoły Artylerii w Chełmie. Po promocji przeszedł do podziemia. Razem z „Młotem” i „Lwem” porządkowali i reorganizowali rejon od lipca 1945 roku. Zginął podczas ataku NKWD, UB i MO na kwaterę dowództwa oddziału w gajówce Zażdżary w nocy z 15 na 16 grudnia 1945 roku.

Podporucznik Józef Taszycki,, Lew” – kwatermistrz rejonu

Urodził się w 1921 roku w Józefowie gm. Sobibór. W konspiracji od 1942 roku. W 1944 roku zmobilizowany do LWP – w czerwcu 1945 roku zdezerterował i powrócił do konspiracji. Otrzymał nominację na kwatermistrza rejonu. Wraz z „Młotem” i „Lwem” przejmował i odtwarzał struktury konspiracyjne. Aresztowany przypadkowo przez UB nierozpoznany zbiegł z aresztu na ul. Reformackiej. Ponownie aresztowany w listopadzie 1945 roku i po śledztwie na UB skazany na 5 lat więzienia. W 1947 na podstawie amnestii zwolniony z więzienia w Sieradzu. Osiedlił się na Śląsku. Dalsze losy nieznane.

Podporucznik Witold Wasilewski „Litwin” zastępca dowódcy

Urodził się w 1923 roku na Wileńszczyźnie. W konspiracji od 1942 roku. Po wejściu sowietów uniknął aresztowania i wywózki na Sybir i po przybyciu na Lubelszczyznę zgłosił się do OSA w Chełmie. Po promocji wraz z kolegami przeszedł do konspiracji niepodległościowej. Poległ w grudniu 1945 roku z rąk UB w zasadzce w Zażdżarach.

Podporucznik Mieczysław Charapkiewicz ”Ciunio”

Pochodził z Wileńszczyzny . W konspiracji od 1941 roku. Po wejściu sowietów uniknął aresztowania i wywózki na Sybir. Przybył na Lubelszczyznę i wstąpił do Oficerskiej Szkoły Artylerii w Chełmie. Po promocji oficerskiej przeszedł do konspiracji. W oddziale „Młota” był od sierpnia do grudnia 1945 roku. Jako jeden z dwóch oficerów (obok „Młota”) ocalał podczas akcji UB/MO na kwaterę dowództwa oddziału w Zażdżarach. Pod koniec grudnia wyjechał na ziemie zachodnie. Dalsze losy nie są znane.

Podporucznik Mieczysław Niedzielski „Grot” – zastępca dowódcy

Urodził się w 1925 roku w Nikołowicach gmina Mościska (woj. lwowskie). W Chełmie od 1943 roku. W sierpniu 1944 roku wstąpił do Oficerskiej Szkoły Piechoty i po jej ukończeniu w stopniu podporucznika został wysłany na front. W lutym 1945 roku został ranny i po leczeniu szpitalnym przybył do Chełma do rodziny. Wstąpił do oddziału „Fali”, a następnie powrócił do wojska. Zdemobilizowany wiosną 1946 roku został skierowany do oddziału „Młota” jako jego zastępca. W oddziale przebywał do sierpnia 1946 roku. Wyjechał do Wrocławia. Nie ujawnił się i poza krótkimi pobytami w areszcie UB w 1948 i 1953 roku nie był represjonowany. Pracował i mieszkał we Wrocławiu. Jeden z 4 żyjących żołnierzy oddziału „Młota”.

Podporucznik Stanisław Maślanka „Legenda” – zastępca dowódcy, oficer wywiadu

Urodził się w 1924 roku . w Kowlu, woj. wołyńskie. W konspiracji od 1943 roku. Żołnierz 27 Wołyńskiej Dywizji AK. Od maja 1945 roku zastępca dowódcy oddziału „Młota”. Ujawnił się wraz z całym oddziałem w marcu 1947 roku w Wojsławicach. Nie wyraził zgody na propozycję wyjazdu na emigrację. Od 1948 roku w strukturach organizacji antykomunistycznej PAP. Organizator PAP we Wrocławiu. Aresztowany w 19 50 roku, po okrutnym śledztwie w UB w Łodzi skazany na karę śmierci. Po prawie 6 miesięcznym pobycie w celi śmierci kara została zamieniona na dożywocie. Wyszedł na wolność grudniu 1956 roku. Mieszkał i pracował w Warszawie. Organizator środowiska 27 WD AK i animator wielu akcji upamiętniających tę bohaterską jednostkę. Honorowy prezes Inspektoratu Chełmskiego Zrzeszenia „Wolność i Niezawisłość” - Stowarzyszenia Społeczno – Kombatanckiego. Jeden z 4 żyjących żołnierzy oddziału „Młota”.

Podporucznik Tadeusz Kwiatkowski „Krzysztof” – oficer łączności

Urodził się w 1923 roku w Chełmie. W konspiracji od 1942 roku. Po wejściu sowietów wstąpił do szkoły oficerskiej łączności i do 1946 roku służył w LWP. W sierpniu 1946 roku wraz z posiadanym sprzętem telefonicznym wstąpił do oddziału „Młota” i pełnił funkcję oficera łączności. Ujawnił się w marcu 1947 roku. Mieszkał i pracował w Chełmie. Do śmierci inwigilowany i szykanowany przez UB/SB. Zmarł w 19 87 roku.

Podporucznik Stefan Winiarczyk „Wyrwa” – oficer wywiadu

Urodził się w 1916 roku w Gardzienicach. W latach 1938 – 39 służył w 24 pułku piechoty WP. W wojnie 1939 roku dostał się do niewoli niemieckiej i przebywał w obozie jenieckim, a następnie na robotach rolnych. W konspiracji od 1943 roku. W styczniu 1946 roku został oficerem wywiadu rejonu I WiN. Ranny podczas akcji UB w październiku 1946 roku aresztowany i umieszczony pod strażą w szpitalu został odbity przez żołnierzy „Młota” . Ujawnił się w kwietniu 1947 roku. Inwigilowany i rozpracowywany przez UB/ SB do końca lat 80. XX wieku. Zmarł w 1997 roku.

ŻOŁNIERZE

Albiniak Stanisław „Ryszard”

Urodził się w 1928 roku w Maryninie gm. Staw. W konspiracji od 1945 roku u „Iskry” (Zygmunt Urbański), a od jesieni do końca 1945 roku u „Młota” . Ujawnił się w 1947 roku. Po 1956 roku mieszkał w Okopach.

Baran Jerzy Jan"Jerzyk”, ,,Poręba”

Urodził się w 1927 roku w Uściługu. Do oddziału „Młota” wstąpił w kwietniu 1946 roku. Brał udział w rozbiciu PUBP w Hrubieszowie i innych akcjach oddziału. Ujawnił się w marcu 1947 roku w Wojsławicach. Wyjechał na zachód Polski i wstąpił do LWP - zawodowy podoficer. Zmarł w 1994 roku.

Biegalski Jerzy ,,Skośny”

Urodził się w 1927 roku w Chełmie. W konspiracji od 1945 roku. W kwietniu 1945 roku wstąpił do oddziału „Sokoła” (Stanisław Sekuła) pluton „Zrywa” (Kazimierza Stefańskiego), a w czerwcu przeszedł do oddziału „Młota”. W październiku został aresztowany przez UB i przebywał w areszcie na Reformackiej. Zwolniony za obietnicę zabicia „Młota” powrócił do oddziału i opowiedział o wszystkim dowódcy. Brał udział we wszystkich akcjach zbrojnych oddziału. Ujawnił się w marcu 1947 roku. W 1948 roku był jednym z trzech żołnierzy oddziału, którzy odprowadzali do Lublina odjeżdżającego na obczyznę „Młota”. Aresztowany w 1950 roku w sprawie PAP, mimo obciążających go zeznań został zwolniony z aresztu. Mieszkał i pracował w Chełmie. Zmarł w 2010 roku.

Błaszczuk Józef,,Lis”

Urodził się w 1913 roku w Leszczance pow. Chełm. W latach 1935 -36 odbywał służbę wojskową w 7 Pułku Piechoty Legionów w Chełmie. Od lutego 1945 do maja 1946 roku był milicjantem na posterunku MO w Wojsławicach. Przez cały czas współpracował z podziemiem antykomunistycznym. W maju 1946 roku przeszedł do oddziału „Młota” wraz ze wszystkimi kolegami z posterunku. Ujawnił się w marcu 1947 roku. W 1950 roku uwięzionyi skazany na 8 lat więzienia. Zwolniony po 1956 roku. Mieszkał we wsi Kanie.

Błazucki Franciszek ,,Sarna”

Urodził się w 1917 roku na Wołyniu. Żołnierz 27 Wołyńskiej Dywizji AK o pseudonimie „Sarenka”. W konspiracji chełmskiej od jesieni 1944 roku. Był w oddziale „Sokoła” (Stanisław Sekuła), a następnie „Młota”. Aresztowany w grudniu 1945 roku zbiegł z więzienia na Reformackiej. Poległ z rak UB w sierpniu 1946 roku w okolicy Putnowic. Pochowany na cmentarzu w Turowcu.

Fic Jan ,,Ryś”

Urodził się w 1927 roku w Gdeszynie, pow. Hrubieszów. Od jesieni 1944 roku w oddziale „Sokoła” (Stanisław Sekuła), od lata 1945 roku do ujawnienia w marcu 1947 roku u „Młota”. Brał udział we wszystkich akcjach zbrojnych oddziału. Po ujawnieniu aresztowany w lecie 1947 roku za kontakty ze „Zdybkiem” – w październiku zwolniony. Wyjechał na ziemie zachodnie. W latach sześćdziesiątych XX wieku mieszkał w Ostródzie.

Flach Janusz,,Pazur”

Urodził się w 1928 roku w Warszawie. W okresie okupacji przebywał w Łucku. W 1944 roku wstąpił do sowieckiego oddziału Miedwiediewa, a następnie został wcielony do Armii Czerwonej. Po przeniesieniu do LWP zwolniony ze służby jako nieletni. Od jesieni 1944 roku w oddziale „Ciąga” (Józef Śmiech), a od grudnia 1945 roku do ujawnienia w marcu 1947 u „Młota”. Jeden z wyróżniających się żołnierzy oddziału. Brał udział we wszystkich akcjach zbrojnych. Ranny w nogę podczas rozbicia PUBP w Hrubieszowie. Po ujawnieniu wyjechał do rodziny do Warszawy i ukończył Politechnikę Warszawską. Od 1954 roku mieszkał i pracował w Zakopanem. Wybitny taternik i grotołaz. Odkrywca wielu jaskiń. Od 1957 roku stale inwigilowany przez SB, podejrzewany

o działalność antykomunistyczną. Zginął w górach w niewyjaśnionych okolicznościach w 1965 roku.

Gałecki Edward ,,Grom”

Urodził się w 1921 roku w Dorohusku. W okresie okupacji niemieckiej wywieziony na roboty do Niemiec. Po powrocie z Niemiec w grudniu 1945 roku wstąpił do MO. Służył na posterunku w Wojsławicach. W maju 1945 roku cała załoga posterunku przeszła do oddziału „Młota”. Od tego czasu brał udział we wszystkich akcjach zbrojnych oddziału. Ujawnił się w marcu 1947 roku. W 1950 roku aresztowany i po brutalnym śledztwie skazany na 10 lat więzienia. Zwolniony w 1956 roku. Mieszkał w Dorohusku.

Hawryluk Mieczysław ,,Syrena”

Urodził się w 1923 roku w Łukówku, pow. Chełm. W konspiracji od 1942 roku. W oddziale „Młota” od jesieni 1945 do ujawnienia w marcu 1947 roku. Brał udział we wszystkich akcjach oddziału. Aresztowany przez UB w 1950 roku w związku ze sprawą Polskiej Armii Podziemnej. Przeszedł okrutne śledztwo w Chełmie i Lublinie. Wyrokiem z marca 1951 roku skazany na 2 lata i 6 miesięcy ze słynnego komunistycznego paragrafu „wiedział, nie powiedział”. Zwolniony warunkowo w sierpniu 1952 roku. Inwigilowany przez UB/SB do lat 80. XX wieku. Mieszkał w Leśniczówce. Zmarł w 2006 roku.

Jarosz Czesław,,Hiena”, „Szloma”

Urodził się w Chełmie w 1924 roku. W konspiracji od 1942 roku. W oddziale od jesieni 1945 roku do ujawnienia. Dowodził podczas akcji uwolnienia oficera wywiadu Stefana Winiarczyka ps. „Wyrwa” ze szpitala w Chełmie. W oddziale i wioskach, gdzie kwaterował oddział „Młota” znany był z mistrzowskiej gry na harmonii. Ujawnił się wraz z całym oddziałem w marcu 1947 roku. Zmarł w 1985 roku w Puławach.

Kasiedczuk Jan ,,Miś”

Urodził się w 1925 roku w Ochoży. Od 1944 roku w AK. W oddziale „Młota” od 1945 roku do ujawnienia. Brał udział w we wszystkich akcjach zbrojnych oddziału. Dalsze losy nie są znane.

Kaszewski (Rzepiak) Roman lub Kowalski Stanisław"Zdybek”

Prawdziwe nazwisko i bliższe dane nigdy nie zostały ustalone. Pochodził z kresów wschodnich Rzeczypospolitej. Służył w armii sowieckiej, a następnie w jednostce obsługi OSA w Chełmie. Do oddziału „Zrywa” (Kazimierz Stefański) dołączył podczas zasadzki na konwój wojskowy w lesie pobołowickim wiosną 1945 roku. Od jesieni 1945 roku u „Młota”. Nie ujawnił się. Stworzył kilkuosobowy oddział zbrojny. Poległ podczas potyczki z UB w 1947. Miejsce pochówku nieznane.

Koćmirowski Roman ,,Jar”

Urodził się w 1923 roku w Chełmie. W konspiracji od 1943 roku. Od wiosny 1944 roku w oddziale AK „Sędzimira” (Zygmunt Szumowski). W lecie 1944 roku wstąpił do Oficerskiej Szkoły Artylerii w Chełmie. Aresztowany przez Informację Wojskową zbiegł z obozu na Majdanku i ukrywał się. Wiosną 1946 roku wstąpił do oddziału „Młota”. Brał udział w akcji na PUBP w Hrubieszowie. Od listopada 1946 roku ze względu na stan zdrowia urlopowany z oddziału. Aresztowany przez UB w styczniu 1947 roku przeszedł ciężkie śledztwo w UB na Reformackiej. W grudniu 1947 roku skazany na 6 lat więzienia. Po zwolnieniu inwigilowany przez UB/SB do 1987 roku. Zmarł w 2008 roku.

Kraszewski Roman ,,Ździebko”

Urodził się w 1928 roku w kolonii Stanisławów pow. Włodzimierz Wołyński. Od 1943 roku mieszkał na terenie powiatu chełmskiego. W 1945 roku wstąpił do MO i został przydzielony na posterunek w Wojsławicach. W maju 1946 roku przeszedł wraz z kolegami z posterunku do oddziału „Młota”. Ujawnił się w marcu 1947 roku w Wojsławicach. Aresztowany w 1950 i skazany na 15 lat więzienia. Zwolniony po 1956 roku. Dalsze losy nieznane.

Kulik Eugeniusz ,,Wicher”

Urodził się w 1925 roku w Dorohusku. W konspiracji od 1943 roku. W 1945 roku służył w MO – zwolniony jako akowiecw listopadzie 1945 roku. Po zamordowaniu przez UB starszego brata Waleriana, zagrożony aresztowaniem w grudniu 1945 roku wstąpił do oddziału „Młota”. Brał udział we wszystkich akcjach oddziału. Ujawnił się wraz z całym oddziałem w Wojsławicach w marcu 1947 roku. Ponownie w konspiracji od 1948 roku – PAP. Aresztowany w czerwcu 1950 roku – przeszedł przez kazamaty UB w Chełmie i w Lublinie. W 1951 roku skazany na 5 lat więzienia. Warunkowo zwolniony w 1953 roku. Wyjechał do Gubina, gdzie zmarł w 1994 roku.

Lichaczewski Piotr ,,Piter”

Urodził się w 1927 roku w Chełmie. W okresie okupacji niemieckiej harcerz Szarych Szeregów. Od kwietnia 1945 roku w oddziale „Sokoła” (Stanisław Sekuła), a potem u „Młota” aż do ujawnienia. Jeden z najdzielniejszych żołnierzy oddziału, brał udział we wszystkich akcjach zbrojnych. Od 1949 roku w PAP. Aresztowany w czasie odbywania służby wojskowej przeszedł okrutne śledztwo w Informacji Wojskowej i UB. Skazany na 15 lat więzienia, zwolniony w 1955 roku. Wyjechał do Zakopanego. Inwigilowany przez SB do końca lat 80. Zmarł w 1993 roku.

Madejewski Jan ,,Szabelka”, „Szabela”

Urodził się w 1927 roku w miejscowości Baraki, gmina Siennica. W konspiracji od 1943 roku – oddział „Ciąga” (Józef Śmiech), używał pseudonimu „Miś”. Do oddziału „Młota” wstąpił w kwietniu 1946 roku i od tego czasu brał udział we wszystkich akcjach zbrojnych oddziału. Ujawnił się w marcu 1947 roku w Wojsławicach. Po ujawnieniu mieszkał w Bończy. Okresowo inwigilowany przez UB/SB. Zmarł w 2003 roku.

Matejski Roman ,,Skała”

Urodził się w 1926 roku w Hrubieszowie. W Armii Krajowej w okręgu białostockim od 1943 roku. W oddziale od lata 1945 roku do ujawnienia w 1947. Brał udział we wszystkich akcjach zbrojnych oddziału. W lecie 1947 roku wyjechał do Wrocławia i podjął studia prawnicze. W 1948 roku aresztowany i przez 2 miesiące przetrzymywany w areszcie UB we Wrocławiu. Po ukończeniu studiów przeniósł się do Zakopanego, gdzie pracował na kierowniczych stanowiskach w spółdzielczości. Jeden z 4 żyjących do dziś żołnierzy Oddziału „Młota”.

Miś Stanisław ,,Poruta”, ,,Kula”

Urodził się w 1927 roku w Krasnymstawie. W oddziale od jesieni 1945 roku. Brał udział we wszystkich akcjach zbrojnych. Ujawnił się wraz z oddziałem w marcu 1947 roku i wyjechał do Augustowa. W 1961 roku zamieszkał w Krasnymstawie.

Padkowski Mieczysław ,,Gruby” - ,,Frycha”

Urodził się w 1921 roku w Mołodutynie. W konspiracji od 1944 roku. W oddziale pełnił funkcję woźnicy i nieformalnego adiutanta dowódcy. Ujawnił się wraz z całym oddziałem w marcu 1947 roku. Mieszkał i pracował na gospodarstwie rolnym w Kumowie. Inwigilowany przez UB/SB do śmierci. Zginął wraz z żoną i córką w wypadku samochodowym w 1968 (?) roku.

Piekut Leonard

,,Orzeł”

Urodził się w 1922 roku w Mińsku Mazowieckim. W okresie okupacji niemieckiej mieszkał w Siedlcach. W sierpniu 1944 roku wstąpił do MO – ukończył szkołę podoficerską. Od grudnia 1945 roku zastępca do spraw polityczno – wychowawczych komendanta posterunku MO w Wojsławicach. Od 6 maja wraz z kolegami z posterunku w oddziale „Młota”. Ujawnił się w marcu 1947 roku. Aresztowany w 1950 i skazany na 15 lat więzienia. Zwolniony po 1956 roku. Dalsze losy nie są znane.

Prystupa Wacław "Piskorz"

Urodził się w 1929 roku w Chełmie. Od 1942 roku współpracował z AK. Od 1946 roku w oddziale „Młota” do ujawnienia w marcu 1947 roku, a następnie w oddziale „Zdybka”. Zatrzymany przez UB w sierpniu 1947 roku w Leszczanach. Po brutalnym śledztwie skazany na karę śmierci , po pewnym czasie zamienioną na dożywotnie więzienie. Na wolność wyszedł w 1957 roku. Inwigilowany i rozpracowywany przez SB do końca lat 80. XX wieku. Jedyny żyjący w Chełmie żołnierz oddziału „Młota”.

Rutkowski Ludwik ,,Błysk”

Urodził się w 1929 roku w osadzie Jazłowce w powiecie Równe na Wołyniu. Z Wołynia przybył do Wólki Putnowieckiej w 1945 roku. W oddziale od kwietnia 1946 roku do ujawnienia w marcu 1947 roku. Wyjechał na ziemie zachodnie. Zawodowy podoficer LWP – kierowca.

Skiba Czesław ,,Granit”

Urodził się w 1926 roku w Tuczępach pow. Hrubieszów. W lecie 1945 roku wstąpił do MO i służył na posterunku w Wojsławicach. W maju 1946 roku wraz kolegami z posterunku przeszedł do oddziału „Młota”. Ujawnił się w marcu 1947 roku. Aresztowany w 1950 roku i skazany na 15 lat więzienia. Po zwolnieniu w 1956 roku stale inwigilowany i rozpracowywany przez SB. Nie mógł znaleźć stałej pracy, opuściła go rodzina. Przez ostatnie lata życia przebywał w Domu Pomocy Społecznej w Różance. Zmarł w 1996 roku.

Sobolewski Tadeusz ,,Jordan”

Urodził się w 1925 roku w Białej Podlaskiej. Zesłaniec syberyjski. Od lata 1943 w armii Berlinga. Dezerter z KBW w stopniu plutonowego. Wstąpił do oddziału „Tarzana” (Stanisław Kulik), a następnie oddziału „Młota”. Aresztowany w 1950 roku w sprawie PAP. W 1851 roku skazany na 5 lat więzienia. Zwolniony w 1953 roku.. Od 1965 roku pracował w Puławach. Zmarł w 2008 roku.

Sołdon Bogusław

,,Majtek”

Urodził się w 1925 roku w Chełmie. W konspiracji od 1941 roku. Od wiosny 1944 roku żołnierz oddziału AK „Liścia” (Wacław Makara) – brał udział we wszystkich walkach zgrupowania chełmskich oddziałów AK. Zmobilizowany do LWP chroniąc się przed wywózką na Sybir uciekł i ukrywał się na terenie Chełma. Aresztowany w styczniu 1945 roku został poddany torturom w areszcie UB na Reformackiej i skazany na karę śmierci. Po zmianie wyroku na 10 lat więzienia skierowany został do batalionu karnego LWP. Po kolejnej udanej ucieczce wstąpił do oddziału „Łobuza” (Marian Wołosiuk), a następnie przeniósł się do oddziału „Młota”. Uczestniczył we wszystkich akcjach zbrojnych. Po ujawnieniu w marcu 1947 roku nadal pozostawał w łączności ze swoim dowódca i kolegami z oddziału. Aresztowany w 1950 roku ponowie przeszedł przez piekło ubeckich przesłuchań. W 1951 roku skazany został na 10 lat więzienia. Na wolność wyszedł w 1955 roku. Inwigilowany przez SB do końca lat 80. XX wieku. Zmarł w 2009 roku.

Śliwiński Jerzy ,,Śliwa”

Urodził się w 1926 roku w Chełmie. W konspiracji od 1943 roku. Od wiosny 1945 roku żołnierz oddziału „Sokoła” (Stanisław Sekuła), pluton „Zrywa” (Kazimierz Stefański), a następnie „Młota”. Brał udział we wszystkich akcjach zbrojnych oddziału. Ranny podczas potyczki z UB w lesie pobołowickim w listopadzie 1946 roku został zamęczony w kazamatach UB na Reformackiej.

Wojnakowski Tadeusz ,,Mściwy”

Urodził się w 1927 roku w Brodach. Od kwietnia 1945 roku w oddziale „Sokoła” (Stanisław Sekuła), a następnie u „Młota” do ujawnienia w marcu 1947 roku. Należał go wąskiej grupy najbardziej zaufanych żołnierzy „Młota”. Brał udział we wszystkich akcjach zbrojnych oddziału. Od 1948 roku komendant okręgu lubelskiego antykomunistycznej organizacji PAP. Aresztowany w 1950 roku przeszedł okrutne śledztwo w lubelskim UB. W 1951 roku skazany na 12 lat więzienia. Zwolniony w 1956 roku ze względu na stan zdrowia. Nadal rozpracowywany i szykanowany przez SB zmarł w 1960 roku.

Zdjęcia oddziału z lat 1946 - 1947

Ryngraf wręczony przez żołnierzy oddziału „Młota” komendantowi obwodu Edwardowi Wollowi „Grubemu”

•

Spalony Budynek PUBP w Hrubieszowie po akcji oddziału „Młota” w maju 1946 roku.

•

•