,,Charakterystyka wybranego

okresu rozwojowego’’

Starość

Przygotowała : Magdalena Woźniak

Wydział : Pedagogiki i Psychologii

Kierunek : Zdrowie Publiczne

Starość i starzenie sięStarość i starzenie się - to pojęcia, które nie

zostały jeszcze jednoznacznie zdefiniowane,

zarówno przez nauki biologiczne jak i społeczne.

Pierwsze z tych pojęć traktowane jest jako

zjawisko, faza życiowa, drugie natomiast jest

procesem.

Starość jako etap, stan w życiu człowieka ma

charakter statyczny, starzenie się natomiast,

traktowane jako proces rozwojowy jest

zjawiskiem dynamicznym.

Co to jest starość?Starość – stan będący efektem starzenia się,

ostatni okres życia u ludzi. Starość ma przede

wszystkim wymiar biologiczny (fizjologiczny),

lecz także poznawczy, emocjonalny i społeczny.

Czym jest starzenie się?

Oznacza ono stopniowe zmniejszenie

rezerwy czynnościowej narządów, które

zmniejszają możliwość zachowania

równowagi wewnątrzustrojowej. Jest to

proces ciągły i nieodwracalny. Starzenie

się ma duże znaczenie indywidualne i

społeczne, ponieważ zbliża człowieka do

okresu starości.

Czym jest starzenie się?

Granice starości są bardzo płynne a

sam proces starzenia się przebiega

etapami. Najpierw jest etap starzenia

się społecznego, dopiero póŸźniej

następuje starzenie fizyczne.

Starzenie zależy od sposobu i

warunków życia. Odmiennie będzie

przebiegało u mężczyzn i kobiet,

inaczej na wsi i w mieście.

Okresy starości:

- 60-69 lat - wiek początkowej starości,

- 70-74 lata - wiek przejściowy między początkową

starością a wiekiem ograniczonej sprawności

fizycznej i umysłowej,

- 75-84 lata - wiek zaawansowanej starości,

- 85 lat i więcej - niedołężna starość.

Okresy starości według WHO

Według WHO(Światowa Organizacja Zdrowia), za początek starości uznaje się 60 rok życia. Wyróżnia w niej trzy zasadnicze etapy:od 60 - 75 r. ż. - wiek podeszły ( tzw. wczesna starość);od 75 - 90 r. ż. - wiek starczy ( tzw. póź�na starość);90 r. ż. i powyżej - wiek sędziwy ( tzw. długowieczność

CECHY

CHARAKTERYSTYCZNE

STARZENIA•utrata siły i wytrzymałości fizycznej,

• dalekowzroczność

•pogorszenie pamięci krótkotrwałej,

•nadmierne owłosienie przewodów nosowych i

słuchowych

•upośledzenie słuchu

• łysienie,

•spadek masy kośćca

•zmniejszenie wysokości ciała

• meno i andro-pauzę

Aspekty starzenia się

aspekt biologiczny jako naturalne, nieodwracalne, nasilające się zmiany metabolizmu i fizykochemicznych właściwości komórek doprowadzające do:

- upośledzenia samoregulacji, adaptacji i regeneracji organizmu

- zmian morfologicznych i czynnościowych, czyli dotyczących kształtu i funkcji komórek, tkanek i narządów organizmu . Przykładem zaburzenie funkcji komórek odpornościowych (skutek -stany zapalne, zatory, nadciśnienie), a w strukturze międzykomórkowej utrata kolagenu (utrata sprężystości tkanek)

Aspekty starzenia się

aspekt psychiczny – to zmniejszona aktywność psychofizyczna, rzadko nadaktywność – nadwrażliwość

- komórki nerwowe nie rozmnażające się obumierają lub ulegają uszkodzeniu ( mimo, że nie tracą telomerów)

- utrata neuroprzekaźników, zwyrodnienia włókienkowe – choroba Alzheimera - jest statystycznie czwartą przyczyną zgonów w USA

Aspekty starzenia się

aspekt społeczny - czwarty wiek to

stadium życia w którym często

następuje utrata autonomii, potrzeba

opieki społecznej.

Czynniki wpływające na

proces starzenia

- czynniki osobnicze – choroby, kalectwa,

otyłość, zaburzenia regulacyjne

(neurohormonalne)

- czynniki środowiskowe włącznie ze stylem

życia ( powietrze, woda, radiacja, żywienie,

alkohol, palenie tytoniu, leki)

- obciążenia psychiczne – stresy

-warunki socjalno-społeczne i aktywność

społeczną (zawodową, rodzinną, towarzyską).

Zmiany w wyglądzie

zewnętrznym

- pomiędzy 55 a 75 r.ż. ulega obniżeniu masa

ciała, w tym okresie dochodzi do ubytków w

tkance łącznej, kostnej oraz w masie

mięśniowej, dochodzi też do zmniejszenia

całkowitej objętości wody w organizmie.

- starzenie się skóry jest wynikiem działania

czasu, czynników zewnętrznych i wewnętrznych

ZMIANY W NARZĄDACH

ZMYSŁUNarząd wzroku – z biegiem lat soczewka staje się grubsza i cięższa, powoduje to upośledzenie widzenia bliskich przedmiotów. Pierwszymi objawami zmian mogą być np. kłopoty z czytaniem drukowanych liter

Zaburzenia słuchu – Początek tego procesu i tempo jego narastania wykazują indywidualne różnice. W przypadku wystąpienia niedosłuchu jest konieczne badanie lekarskie, ponieważ często u ludzi starszych może być spowodowane zablokowaniem kanału słuchowego przez woskowinę.

Zapach i smak – w raz z wiekiem maleje zdolność rozpoznawania zapachów. Wiele schorzeń może powodować pogorszenie zmysłu powonienia. Również z wiekiem obserwuje się pogorszenie rozpoznawania czterech podstawowych smaków : słonego, kwaśnego, gorzkiego i słodkiego.

Zmiany w układzie nerwowym

U osób w podeszłym wieku częściej

pojawiają się zaburzenia psychiczne

na przykład depresja oraz zaburzenia

świadomości, choroba Alzheimera

oraz otępienie.

Czynniki przyspieszające

proces starzenia się:

• niewłaściwe odżywianie i nieodpowiednia dieta

• promieniowanie jonizujące (słoneczne)

• nałogi i uzależnienie (alkohol, nikotyna)

• obżarstwo

• hałas

• wibracje

• niewłaściwy mikroklimat

• regularne zaburzenia rytmu biologicznego

Problemy ludzi starszych

samotność,

choroba,

życie w ubóstwie,

inwalidztwo,

poczucie nieprzydatności

Na spowolnienie procesu

starzenia się wpływają

następujące czynniki:aktywność ruchowa to znaczy

podejmowanie wysiłku fizycznego,

dzięki spacerom, marszom,

wyprawom turystycznym pieszym lub

rowerowym itp. W wieku podeszłym

spowolniona jest przemiana materii co

prowadzi do popadania w otyłość oraz

chorób takie jak: miażdżyca, cukrzyca,

choroby krążenia, zwyrodnienia w

układzie kostnym.

Na spowolnienie procesu

starzenia się wpływają

następujące czynniki:właściwa dieta u osób w podeszłym wieku widać wszelkie niedobory witamin, białek, soli mineralnych - niewłaściwa dieta lub zaburzenia wchłaniania będące wynikiem chorób przewodu pokarmowego, czy też przyjmowaniem niektórych leków. Do najczęstszych błędów w żywieniu należą: przyjmowanie nadmiernej liczby tłuszczy zwierzęcych oraz cukrów. Zapominając o ważnym składniku diety jakim są warzywa i owoce.

Na spowolnienie procesu

starzenia się wpływają

następujące czynniki:brak uzależnień, nie stosowanie

leków, wolność od palenia tytoniu,

picia alkoholu gdyż zwiększają one

ryzyko występowania chorób

nowotworowych, zwiększają ciśnienie

w krwi, zwężają naczynia krwionośne,

prowadzą do niewydolności płuc oraz

zaburzeń w funkcjonowaniu serca,

nerek, powodują stany depresyjne.

Samotność i izolacja

społeczna osób starszychZachodzące zmiany we współczesnej rodzinie, w tym jej strukturze i funkcjach powodują, że kontakty z przedstawicielami starszego pokolenia mają nierzadko charakter doraźny i okazjonalny. Ograniczone lub osłabione kontakty i więzi emocjonalne z bliskimi prowadzą niejednokrotnie do poczucia osamotnienia i izolacji społecznej seniorów.

Przemoc wobec osób

starszychWedług przyjętych klasyfikacji

rozróżnia się przemoc fizyczną (bicie,

popychanie, zranienie), psychiczną

(wyzwiska, groźby, zastraszanie,

szantażowanie), seksualną, finansową

(pozbawianie dochodu lub majątku,

nieprawne wykorzystywanie

własności), a także intencjonalne lub

nie intencjonalne zaniedbania

(niezapewnienie opieki, pożywienia).

Przemoc-statystyki

Przyjmuje się, że 4-6% osób

starszych doświadcza przemocy w

środowisku domowym, zaś w

instytucjach opiekuńczych odsetek ten

jest jeszcze wyższy (na ryzyko

narażone są przede wszystkim osoby

z demencją lub z chorobą

Alzheimera).

Odbiór osób starszych przez

społeczeństwoLudzie starsi, pomimo posiadania

pewnych gwarancji socjalnych

zarówno we własnej ocenie, jak i w

odbiorze społecznym, postrzegani są

jako grupa o niskim statusie

społecznym i marginalnym znaczeniu

społecznym.

Starość -wyzwanie

Starzenie się jest wyzwaniem, z którym nie każdy potrafi sobie poradzić. Świadomość problemów, jakie mogą pojawić się w starości, odpowiednie przygotowanie się do tej fazy życia, właściwa postawa wobec starości swojej i innych, niewątpliwie pomogą przeżyć każdemu ten okres jak najlepiej, z wykorzystaniem bogactwa doświadczeń całego życia.

Dziękuję za uwagę!

Literatura:

www.inp.uni.opole.pl

www.bryk.pl

http://www.mscrehab.com

http://www.swiatproblemow.pl