Charakter psa dla bystrzaków - pdf.helion.plpdf.helion.pl/chapsa/chapsa-4.pdf · Charakter psa dla...

22
Charakter psa dla bystrzaków Autor: Stanley, PhD Coren, Sarah Hodgson T³umaczenie: Olga Kwiecieñ-Maniewska ISBN: 978-83-246-2056-2 Tytu³ orygina³u: Understanding Your Dog For Dummies (For Dummies (Pets)) Format: 180x235, stron: 288 Sekrety psiej psychiki Zastanawiasz siê, jak wygl¹da œwiat widziany oczami Twojego psa? Chcesz wiedzieæ, co sprawia, ¿e czasami jest przygnêbiony, a innym razem bez wyraŸnej przyczyny zaczyna szaleæ jak pijany zaj¹c? Masz ochotê poznaæ osobowoœæ swojego psa i nauczyæ siê porozumiewaæ z nim w jego jêzyku? Zapraszamy Ciê zatem na fascynuj¹c¹ wycieczkê w g³¹b psiego umys³u. Autorzy ksi¹¿ki — psycholog i trenerka psów — pomog¹ Ci zrozumieæ emocjonalne potrzeby szczeniaka i wskazaæ najlepsze sposoby wychowania oraz kszta³towania charakteru Twojego pupila. Doradz¹ równie¿, jak opiekowaæ siê starzej¹cym siê psem, zmagaj¹cym siê z problemem zniedo³ê¿nienia. Przedstawi¹ pozytywne techniki szkolenia Twojego czworono¿nego przyjaciela, dostosowane do jego wieku. Znajdziesz tu tak¿e niezawodne sposoby postêpowania z psami o ró¿nej osobowoœci i temperamencie, prowadzenia zwierz¹t lêkliwych oraz agresywnych. • Interpretacja cech charakterystycznych i przewidywanie zachowania na podstawie rasy. • Jak psy rozumiej¹ ludzki jêzyk oraz interpretacja intonacji i sygna³ów wokalnych. • Techniki motywacyjne umo¿liwiaj¹ce modyfikowanie zachowania. • Rozwi¹zywanie problemów z zachowaniem oraz nauka czystoœci. Ponadto znajdziesz tu dekalogi: 10 najpopularniejszych nieporozumieñ, 10 sposobów, by zostaæ przywódc¹ dla swojego psa oraz 10 sposobów na ciche porozumienie.

Transcript of Charakter psa dla bystrzaków - pdf.helion.plpdf.helion.pl/chapsa/chapsa-4.pdf · Charakter psa dla...

Page 1: Charakter psa dla bystrzaków - pdf.helion.plpdf.helion.pl/chapsa/chapsa-4.pdf · Charakter psa dla bystrzaków Autor: Stanley, PhD Coren, Sarah Hodgson T³umaczenie: Olga Kwiecieñ-Maniewska

Charakter psadla bystrzaków

Autor: Stanley, PhD Coren, Sarah HodgsonT³umaczenie: Olga Kwiecieñ-ManiewskaISBN: 978-83-246-2056-2Tytu³ orygina³u: Understanding Your DogFor Dummies (For Dummies (Pets))Format: 180x235, stron: 288

Sekrety psiej psychiki

Zastanawiasz siê, jak wygl¹da œwiat widziany oczami Twojego psa? Chcesz wiedzieæ, co sprawia, ¿e czasami jest przygnêbiony, a innym razem bez wyraŸnej przyczyny zaczyna szaleæ jak pijany zaj¹c? Masz ochotê poznaæ osobowoœæ swojego psai nauczyæ siê porozumiewaæ z nim w jego jêzyku? Zapraszamy Ciê zatemna fascynuj¹c¹ wycieczkê w g³¹b psiego umys³u.

Autorzy ksi¹¿ki — psycholog i trenerka psów — pomog¹ Ci zrozumieæ emocjonalne potrzeby szczeniaka i wskazaæ najlepsze sposoby wychowania oraz kszta³towania charakteru Twojego pupila. Doradz¹ równie¿, jak opiekowaæ siê starzej¹cym siê psem, zmagaj¹cym siê z problemem zniedo³ê¿nienia. Przedstawi¹ pozytywne techniki szkolenia Twojego czworono¿nego przyjaciela, dostosowane do jego wieku. Znajdziesz tu tak¿e niezawodne sposoby postêpowania z psami o ró¿nej osobowoœcii temperamencie, prowadzenia zwierz¹t lêkliwych oraz agresywnych.

• Interpretacja cech charakterystycznych i przewidywanie zachowania na podstawie rasy. • Jak psy rozumiej¹ ludzki jêzyk oraz interpretacja intonacji i sygna³ów wokalnych.• Techniki motywacyjne umo¿liwiaj¹ce modyfikowanie zachowania.• Rozwi¹zywanie problemów z zachowaniem oraz nauka czystoœci.

Ponadto znajdziesz tu dekalogi: 10 najpopularniejszych nieporozumieñ, 10 sposobów, by zostaæ przywódc¹ dla swojego psa oraz 10 sposobów na ciche porozumienie.

Page 2: Charakter psa dla bystrzaków - pdf.helion.plpdf.helion.pl/chapsa/chapsa-4.pdf · Charakter psa dla bystrzaków Autor: Stanley, PhD Coren, Sarah Hodgson T³umaczenie: Olga Kwiecieñ-Maniewska

Spis tre�ciO autorach ........................................................................................................................ 13

Podzi�kowania od autorów ............................................................................................... 15

Wst�p ................................................................................................................................ 17O ksi��ce ................................................................................................................................ 18Konwencje zastosowane w ksi��ce ....................................................................................... 18Czego nie czyta� .................................................................................................................... 18Naiwne za�o�enia .................................................................................................................. 19Jak podzielona jest ksi��ka .................................................................................................... 19

Cz��� I: Fascynuj�cy �wiat psów ...................................................................................... 19Cz��� II: Wyj�tkowa osobowo�� Twojego psa ................................................................ 19Cz��� III: Psie wyst�pki .................................................................................................... 20Cz��� IV: Psy nie zachowuj� si� �le,

czyli o b��dnych wyobra�eniach i dobrych rozwi�zaniach ......................................... 20Cz��� V: Dekalogi ............................................................................................................. 20

Ikony wykorzystane w ksi��ce .............................................................................................. 20Co dalej .................................................................................................................................. 21

Cz��� I: Fascynuj�cy �wiat psów ...............................23Rozdzia� 1: Pies na ca�e �ycie: podstawy psiej psychologii ............................................. 25

Czy Twój pies jest owc� w wilczej skórze? ......................................................................... 25Ludzie i psy: równoleg�a ewolucja ................................................................................... 26Osobowo�� ........................................................................................................................ 26Nadmiar bod�ców ............................................................................................................ 27

Wp�yw wieku ......................................................................................................................... 27Wp�yw na uczenie si� psa ..................................................................................................... 28Psy nie s� niegrzeczne ........................................................................................................... 29

Dlaczego psy musz� si� wy�adowa�? ............................................................................... 30Analiza codziennych frustracji ......................................................................................... 30Gdy rzeczywisto�� k�sa: w g��b psiej agresji .................................................................... 31

Page 3: Charakter psa dla bystrzaków - pdf.helion.plpdf.helion.pl/chapsa/chapsa-4.pdf · Charakter psa dla bystrzaków Autor: Stanley, PhD Coren, Sarah Hodgson T³umaczenie: Olga Kwiecieñ-Maniewska

6 Charakter psa dla bystrzaków

Rozdzia� 2: Zrozumie� psa .................................................................................................33Jak pies sta� si� psem? ............................................................................................................ 33

Pocz�tki .............................................................................................................................. 34Pierwszy krok ze strony wilków ....................................................................................... 35Drugi krok — ze strony ludzi ........................................................................................... 36Wieczny szczeniak ............................................................................................................. 37

Cechy zachowania s� we krwi .............................................................................................. 40Jak wyleczy� psa o zbyt silnym instynkcie pogoni? ............................................................. 41ycie seksualne psów ............................................................................................................ 43

Prawda o kastracji i sterylizacji ......................................................................................... 44Teraz czy pó�niej? Najlepszy wiek na przeprowadzenie zabiegu sterylizacji lub kastracji ..... 45

Rozdzia� 3: Porozumiewanie si� z psem ............................................................................47Z polskiego na psie ................................................................................................................ 47Oko w oko ............................................................................................................................. 48Interpretacja intonacji i sygna�ów wokalnych ...................................................................... 51Dobrze wykorzystaj swoje s�owa .......................................................................................... 52S�uchaj g�osu swojego psa ..................................................................................................... 52Czytanie mowy cia�a ............................................................................................................. 56

Uszy w gór�, uszy w dó� ................................................................................................... 59Wyraz pyska ....................................................................................................................... 60Ogon .................................................................................................................................. 61

Rozdzia� 4: Spojrzenie na �ycie z psiej perspektywy .........................................................65Jaki pan, taki kram, czyli o podobiestwach i ró�nicach ..................................................... 65Twój pies potrzebuje Twojej mi�o�ci ................................................................................... 66

Identyfikacja z grup� ......................................................................................................... 67Wykorzystanie refleksji i pochwa�y, by wp�yn�� na zachowanie psa .............................. 69

Czym hierarchia ró�ni si� od demokracji ................................................................................ 69To jest w ich genach .......................................................................................................... 70Obj�cie �askawych rz�dów ................................................................................................ 72Ustalenie swojej pozycji .................................................................................................... 75

Wzmacnianie dobrego zachowania ...................................................................................... 78

Cz��� II: Wyj�tkowa osobowo�� Twojego psa .............. 79Rozdzia� 5: Poznanie osobowo�ci Twojego psa ................................................................81

Poznanie osobowo�ci swojego psa ....................................................................................... 81Test osobowo�ci dla szczeni�t .............................................................................................. 82

Przygotowanie do testu ..................................................................................................... 83Przebieg testu .................................................................................................................... 85

Ocena doros�ego psa ............................................................................................................. 94Wyniki testów osobowo�ci ................................................................................................ 95Interpretacja wyników ....................................................................................................... 96

Page 4: Charakter psa dla bystrzaków - pdf.helion.plpdf.helion.pl/chapsa/chapsa-4.pdf · Charakter psa dla bystrzaków Autor: Stanley, PhD Coren, Sarah Hodgson T³umaczenie: Olga Kwiecieñ-Maniewska

Spis tre�ci 7

Rozdzia� 6: Interpretacja cech charakterystycznych poszczególnych ras ........................ 99Po co stworzono rasy psów? ................................................................................................. 99Klasyfikacja ras psów ........................................................................................................... 101

Psy my�liwskie (sporting) ............................................................................................... 101Psy gocze ....................................................................................................................... 103Psy pracuj�ce ................................................................................................................... 104Teriery ............................................................................................................................. 105Miniaturowe psy do towarzystwa .................................................................................. 106Psy pasterskie ................................................................................................................... 106Rasy niemy�liwskie ......................................................................................................... 107

Przewidywanie zachowania psa na podstawie rasy ........................................................... 107Inteligencja i zdolno�� uczenia si� ................................................................................. 108Dominacja i terytorializm ............................................................................................... 108Towarzysko�� .................................................................................................................. 109Reaktywno�� emocjonalna ............................................................................................. 109Poziom energii ................................................................................................................ 110

Rozdzia� 7: Postrzeganie zmys�owe ................................................................................ 111Wzrok, psychologia i przetrwanie ...................................................................................... 111

Czy psy widz� kolory? .................................................................................................... 112Czy psy widz� w nocy? ................................................................................................... 113A co z widzeniem ruchu? ............................................................................................... 114

S�uch .................................................................................................................................... 115Porównanie zdolno�ci s�uchowych ............................................................................... 115Rasy, genetyka i g�uchota ................................................................................................ 116

Co wie psi nos? ................................................................................................................... 118Urodzony, by w�szy� ..................................................................................................... 118Wyj�tkowy nos Twojego psa .......................................................................................... 120

Rozdzia� 8: Zaspokajanie potrzeb rosn�cego szczeni�cia ............................................... 121Budowanie wi�zi na ca�e �ycie ........................................................................................... 121

Zaspokojenie potrzeb szczeni�cia .................................................................................. 122Pierwsze lekcje ................................................................................................................ 123Warunkowanie ................................................................................................................ 124

Zapobieganie problemom ................................................................................................... 126Agresywne szczeni� ........................................................................................................ 127Hiperaktywny szczeniak ................................................................................................. 127Nie�mia�y szczeniak ........................................................................................................ 128

Socjalizacja szczeni�cia ....................................................................................................... 128Tworzenie pozytywnych skojarze ............................................................................... 130Poznawanie ró�nych miejsc ........................................................................................... 132Spotykanie nowych ludzi ............................................................................................... 134D�wi�ki ............................................................................................................................ 134Wprowadzanie nowych przedmiotów ........................................................................... 135Spotykanie innych zwierz�t ............................................................................................ 136

Page 5: Charakter psa dla bystrzaków - pdf.helion.plpdf.helion.pl/chapsa/chapsa-4.pdf · Charakter psa dla bystrzaków Autor: Stanley, PhD Coren, Sarah Hodgson T³umaczenie: Olga Kwiecieñ-Maniewska

8 Charakter psa dla bystrzaków

Rozdzia� 9: Gdy pies si� starzeje… ................................................................................137Odkrycie prawdziwego wieku psa ...................................................................................... 137Walka ze starzej�cym si� cia�em .......................................................................................... 139Pogarszanie si� zmys�ów ..................................................................................................... 140

Gdy s�uch zawodzi… ...................................................................................................... 141Gdy pogarsza si� wzrok… ............................................................................................... 144

Starzej�cy si� umys� ............................................................................................................. 147Choroba Alzheimera u psów? ........................................................................................ 147Rozwi�zania dla s�abn�cego umys�u .............................................................................. 148

Cz��� III: Psie wyst�pki ......................................... 151Rozdzia� 10: Techniki motywacyjne umo�liwiaj�ce modyfikowanie zachowania ............153

Wybór narz�dzi i gad�etów szkoleniowych ....................................................................... 154Obro�e ............................................................................................................................. 154Smycze ............................................................................................................................. 156Radosne szkolenie klikerowe .......................................................................................... 158Targetowanie ................................................................................................................... 160Magiczne narz�dzia szkoleniowe ................................................................................... 161

Wykorzystanie systemu nagród .......................................................................................... 162Smako�yki i zabawki ........................................................................................................ 162Posi�ki ............................................................................................................................... 164

Dostosowanie nagród do osobowo�ci psa .......................................................................... 165Pewny siebie .................................................................................................................... 165L�kliwy ............................................................................................................................. 167Pies po przej�ciach ........................................................................................................... 167

Kszta�towanie zachowa ..................................................................................................... 168Naprowadzanie jedzeniem ............................................................................................. 169Wykorzystanie punktów nacisku .................................................................................... 169Modelowanie poprzez dawanie dobrego przyk�adu ...................................................... 170

Rozdzia� 11: Nauka na co dzie� .......................................................................................171Konsekwencja jest wa�na .................................................................................................... 171Monitorowanie ludzkiego zachowania .............................................................................. 173Dzieci i psy ........................................................................................................................... 175Czego unika�? ...................................................................................................................... 178

�agodzenie l�ków psa ...................................................................................................... 178Kiedy dyscyplina wywo�uje l�k ...................................................................................... 179Sk�adniki odpowiedniej korekty ..................................................................................... 180

Rozdzia� 12: Pozytywne szkolenie i szcz��liwy pies .......................................................183Ja jestem szefem! Za mn�! .................................................................................................. 183

Ten, kto idzie przodem, jest przywódc� ........................................................................ 184Pro�ba o pozwolenie ....................................................................................................... 187Spotkania i powitania ...................................................................................................... 187

Page 6: Charakter psa dla bystrzaków - pdf.helion.plpdf.helion.pl/chapsa/chapsa-4.pdf · Charakter psa dla bystrzaków Autor: Stanley, PhD Coren, Sarah Hodgson T³umaczenie: Olga Kwiecieñ-Maniewska

Spis tre�ci 9

Nauka samokontroli ........................................................................................................... 187Zniech�canie werbalne ................................................................................................... 188Nauka warowania ........................................................................................................... 190Zosta .............................................................................................................................. 191Spokój .............................................................................................................................. 192

Po��czenie ............................................................................................................................ 193Nieodzowna komenda „Do mnie” ................................................................................ 193Kontrola bez smyczy ....................................................................................................... 195

Cz��� IV: Psy nie zachowuj� si� �le,czyli o b��dnych wyobra�eniachi dobrych rozwi�zaniach ...........................197

Rozdzia� 13: Rozwi�zywanie problemów z zachowaniem ................................................ 199Osobista filozofia a niegrzeczny pies ................................................................................. 199Nora dla psa ......................................................................................................................... 203Uciszenie nadmiernego szczekania .................................................................................... 204

Psy szczekaj�ce na s�siadów ........................................................................................... 205Nadmierne szczekanie na podwórku ............................................................................ 206Inne dokuczliwe szczekanie ........................................................................................... 207Szczekanie w samochodzie ............................................................................................. 208

Gryzienie przedmiotów ...................................................................................................... 208Pohamowanie skakania ....................................................................................................... 209

Skakanie podczas powitania ........................................................................................... 210Skakanie na innych ludzi ................................................................................................ 211

Nauka czysto�ci ................................................................................................................... 212Toaletowy plan dnia ....................................................................................................... 213Gdy zdarzy si� wypadek ................................................................................................. 214

Rozdzia� 14: Zachowania o pod�o�u l�kowym ................................................................. 217Twarz strachu ...................................................................................................................... 217

Wykorzystanie umiej�tno�ci spo�ecznych do rozwi�zywania konfliktów ................... 219Rozpoznawanie objawów stresu .................................................................................... 220

Syndrom ciekn�cego psa ..................................................................................................... 221Zatrzyma� przeciek ......................................................................................................... 222

Opanowanie l�ku separacyjnego ........................................................................................ 223Jak to wszystko si� zaczyna… ......................................................................................... 225Jak rozwi�za� problemy zwi�zane z l�kiem separacyjnym i izolacj� ............................ 226

�agodzenie l�ków i fobii ..................................................................................................... 228Zabawi� strach ................................................................................................................. 230Przepracowa� strach ........................................................................................................ 231

Page 7: Charakter psa dla bystrzaków - pdf.helion.plpdf.helion.pl/chapsa/chapsa-4.pdf · Charakter psa dla bystrzaków Autor: Stanley, PhD Coren, Sarah Hodgson T³umaczenie: Olga Kwiecieñ-Maniewska

10 Charakter psa dla bystrzaków

Rozdzia� 15: Zrozumienie i rozwi�zanie problemów z zachowaniem agresywnym ..........233Rozpoznawanie objawów agresji ........................................................................................ 233

Odczytywanie mowy cia�a .............................................................................................. 234Ocena sk�onno�ci agresywnych ...................................................................................... 236

Rola rasy ............................................................................................................................... 237Wykluczenie czynników medycznych ............................................................................... 238Identyfikacja ró�nych rodzajów agresji .............................................................................. 241

Agresja dominacyjna ....................................................................................................... 241Agresja zaborcza .............................................................................................................. 243Agresja l�kowa ................................................................................................................. 244Agresja terytorialna .......................................................................................................... 245Agresja �owcza ................................................................................................................. 245Agresja matczyna ............................................................................................................. 246

Kontrolowanie agresji ......................................................................................................... 247Zapobieganie agresji ............................................................................................................ 249Czy kastracja lub sterylizacja mo�e pomóc? ...................................................................... 250

Cz��� V: Dekalogi .................................................. 253Rozdzia� 16: 10 sposobów na ciche porozumienie .........................................................255

Kontakt wzrokowy .............................................................................................................. 255Postawa cia�a ........................................................................................................................ 257Dotyk .................................................................................................................................... 258Twoje nastawienie ............................................................................................................... 258Brak reakcji .......................................................................................................................... 259Odzwierciedlanie ruchów ................................................................................................... 259Mniej patrz na psa ............................................................................................................... 260Sygna�y optyczne ................................................................................................................. 260Pozycja cia�a ......................................................................................................................... 261Wykorzystanie smako�yków do nauki komend optycznych ............................................. 261

Rozdzia� 17: 10 najpopularniejszych nieporozumie� .......................................................263Ka�dy pies chce by� przywódc� stada ................................................................................. 263Machanie ogonem oznacza, �e pies jest zadowolony i przyjacielsko nastawiony ............ 264Psy rozumiej�, co si� do nich mówi ................................................................................... 265Pies, który si� boi, nie ugryzie ............................................................................................ 265Psy wiedz�, �e zrobi�y co� z�ego ......................................................................................... 266Psy czasami bywaj� z�o�liwe ............................................................................................... 266Psy nienawidz� kotów ......................................................................................................... 267Psy lubi�, gdy si� je przytula ............................................................................................... 267Twój stres nie ma wp�ywu na psa ....................................................................................... 268Lizanie przez psa to odpowiednik poca�unków ................................................................. 268

Page 8: Charakter psa dla bystrzaków - pdf.helion.plpdf.helion.pl/chapsa/chapsa-4.pdf · Charakter psa dla bystrzaków Autor: Stanley, PhD Coren, Sarah Hodgson T³umaczenie: Olga Kwiecieñ-Maniewska

Spis tre�ci 11

Rozdzia� 18: 10 sposobów, by zosta� przywódc� dla swojego psa ................................ 269Kontroluj zasoby ................................................................................................................. 269Naucz psa odpowiednich manier ....................................................................................... 269Wysokie miejsca powinny by� zastrze�one dla ludzi ........................................................ 270Podkre�laj swoje prawo do przej�cia .................................................................................. 270Wykorzystaj izolacj� do kontrolowania niegrzecznego zachowania ................................ 271Postaraj si� zrozumie� swojego psa .................................................................................... 272Organizacja czasu i przestrzeni psa .................................................................................... 273�wicz dotykanie ca�ego cia�a psa ........................................................................................ 273B�d� przewidywalny ........................................................................................................... 274Podkre�laj pozytywy ........................................................................................................... 274

Skorowidz ....................................................................................................................... 275

Page 9: Charakter psa dla bystrzaków - pdf.helion.plpdf.helion.pl/chapsa/chapsa-4.pdf · Charakter psa dla bystrzaków Autor: Stanley, PhD Coren, Sarah Hodgson T³umaczenie: Olga Kwiecieñ-Maniewska

Rozdzia� 4

Spojrzenie na �yciez psiej perspektywy

W tym rozdziale:� Co Twój pies my�li przez ca�y dzie.� Ustalenie hierarchii w domu.� Zach�ta do dobrych manier.� Uwarunkowanie psa, by bez oporów dzieli� si� przedmiotami i jedzeniem.

wój pies, niezale�nie od jego rozmiaru czy koloru sier�ci, jestzaprogramowany, by zachowywa� si� jak… no có�, jak pies. Nie jest

kociakiem, królikiem, �wink� morsk� ani dzieckiem. Jego zachowanie jesttypowe dla psów i przewidywalne: chodzi na czterech �apach, �pi w nocyi potrzebuje ciep�ych uczu�. Te uniwersalne dla psów zachowania mog� Cida� przewag� w komunikowaniu si� z nim i szkoleniu go.

Celem tego rozdzia�u jest pomóc Ci pozna� wzorce zachowania psa i jego stylkomunikowania si�, by� móg� dostosowa� do niego swoje metody uczenia gow�a�ciwych zachowa. Dowiesz si�, jak mówi� po psiemu i patrze� na sytuacjez jego punktu widzenia. Ten rozdzia� pozwoli Ci si� równie� upora� z sytuacjamiz �ycia codziennego, pocz�wszy od nauczenia psa dobrych manier, a skoczywszyna zmniejszeniu nasilenia niew�a�ciwych zachowa, takich jak nadpobudliwo��,nadmierna pewno�� siebie, l�k czy impulsywno��.

Jaki pan, taki kram,czyli o podobiestwach i ró�nicach

Ludzie i psy maj� wiele cech wspólnych. Obydwa gatunki okre�laj� swoj�pozycj� w grupie na podstawie interakcji spo�ecznych, lubi� si� uczy� i poznawa�ró�ne rzeczy, a tak�e musz� zbada� swoje otoczenie, by czu� si� bezpieczniei mie� poczucie kontroli nad �yciem.

T

Page 10: Charakter psa dla bystrzaków - pdf.helion.plpdf.helion.pl/chapsa/chapsa-4.pdf · Charakter psa dla bystrzaków Autor: Stanley, PhD Coren, Sarah Hodgson T³umaczenie: Olga Kwiecieñ-Maniewska

66 Cz��� I: Fascynuj�cy �wiat psów

Twój pies pragnie Ci� na�ladowa�: je�li idziesz na spacer, pies chce i�� z Tob�.Je�li przygotowujesz jedzenie, to pies te� chce w tym uczestniczy�. Kiedy kto�Was odwiedza, Twój pies potrzebuje formalnego zapoznania z t� osob�. Je�liTwój pies nie radzi sobie dobrze z takimi sytuacjami, nie popadaj w rozpacz.

Mimo �e pomi�dzy lud�mi a psami jest wiele podobiestw, istniej� mi�dzynimi równie� istotne ró�nice. G�ówn� ró�nic� jest to, �e dzieci dorastaj�,podczas gdy psy przez ca�e �ycie pozostaj� do pewnego stopnia szczeni�tami.Oczywi�cie pies dojrzewa w ci�gu pierwszych dwóch lat swojego �ycia, jednaknie opu�ci dobrowolnie Twojego domu ani nie po�yczy sobie Twojej kartykredytowej. Z drugiej strony, musisz wiedzie�, �e wi�kszo�� psów pilnujeswoich zabawek i jedzenia i broni ich nawet przed najbardziej ukochanymicz�onkami rodziny, chyba �e w�a�ciciel zada sobie trud nauczenia ich innegozachowania (patrz rozdzia� 15.). Pocz�tkowo mo�esz odczuwa� z�o�� na psaz powodu tego typu zachowa, ale gdy zrozumiesz, w jaki sposób pies my�li,b�dziesz móg� podej�� bardziej �wiadomie do tych problemów, wykonuj�cz psem odpowiednie �wiczenia.

Twój pies potrzebuje Twojej mi�o�ciPsy lubi� by� chwalone, potrzebuj� zach�ty i pozytywnych informacji zwrotnych.Zbyt wiele psów mieszka w domach, gdzie negatywne reakcje to ich chlebcodzienny, przez co wiele z nich zupe�nie nie rozumie, czego si� od nichoczekuje, i zaczyna si� zachowywa� gwa�townie lub nawet maniakalnie. Biednepsy! Wyobra� sobie, �e kto�, kogo kochasz, nieustannie Ci� poni�a, mówi�c:„To jedzenie jest obrzydliwe”, „Kiepski rzut”, „Marny z Ciebie m��” itp.

Chcieliby�my dostawa� grosik za ka�dym razem, gdy s�yszymy, jak w�a�cicielmówi o swoim psie: „Ale on wie, �e zrobi� �le!”. Psy nie rozumuj� w taki sposóbjak ludzie. Gdy pies wygl�da na zal�knionego, to naprawd� si� boi. Chcemynauczy� Ci� bardziej radosnego podej�cia do szkolenia psa i rozwi�zywaniaproblemów, �eby�cie i Ty i Twój pies czuli wzajemn� wi�� i rado��, a niewyczerpanie.

Twój pies potrzebuje organizacji i pozytywnego wzmocnienia, czyli nagródi zach�ty, które b�dziemy omawia� w tym rozdziale i w dalszej cz��ci ksi��ki.Je�li najcz��ciej mówisz mu: „nie”, to pies nie jest w stanie zrozumie�, co mo�ezrobi�, by Ci� uszcz��liwi�. W rozdziale 15. omawiamy System RodzinnejWspó�pracy, znany równie� jako system „w �yciu nie ma nic za darmo”.Za ka�dym razem, gdy chcesz zrobi� co� przyjemnego dla psa, na przyk�admasz zamiar go pog�aska�, pobawi� si� z nim zabawk� lub da� mu smako�yk,popro� go, by usiad�. W ten sposób uczysz go mówienia „prosz�”.

Page 11: Charakter psa dla bystrzaków - pdf.helion.plpdf.helion.pl/chapsa/chapsa-4.pdf · Charakter psa dla bystrzaków Autor: Stanley, PhD Coren, Sarah Hodgson T³umaczenie: Olga Kwiecieñ-Maniewska

Rozdzia� 4: Spojrzenie na �ycie z psiej perspektywy 67

Je�li czujesz si� teraz winny, �e dotychczas nie dawa�e� psu zbyt wielepozytywnych wzmocnie, to pami�taj, �e nie ma lepszego momentuna wprowadzanie zmian ni� tera�niejszo��. Chwal psa, ilekro� b�dziesz mie�tak� okazj�: „ wietny chwyt” (nie szkodzi, �e pies jeszcze nie aportuje ca�kiemdobrze), „Dobry pies!” (gdy spokojnie ogryza swoj� zabawk�), „Grzeczny piesek”(gdy odpoczywa). Twoje pozytywne nastawienie dobrze wp�ynie na jego ch��do wspó�pracy.

Zrób tabel� zach�t, tak� jak tabela 4.1. zamieszczona poni�ej, i poka� j� reszcierodziny i przyjacio�om. Naucz psa, co mo�e zrobi�, �eby Ci� zadowoli�,nawet je�li b�d� to jakie� drobiazgi.

Tabela 4.1. Przyk�adowa tabela zach�t

Chwal psa za wszystko, co robi dobrze

� Odpoczynek (nie wtedy, gdy pies jest pogr��ony w g��bokim �nie)

� Gryzienie ko�ci

� Zabawa swoj� zabawk�

� Rezygnacja z pogonienia kota

� Jedzenie

� Siedzenie zamiast skakania

� Za�atwianie si� na dworze

� Siadanie na pierwsz� komend�

� Lizanie zamiast gryzienia

� (Naucz psa rzeczy, które Ci si� b�d� podoba�y)

Czasami trudno jest reagowa� pozytywnie, gdy jeste� u kresu wytrzyma�o�ci,jednak postaraj si� to chocia� poudawa� przez jaki� czas. Twój pies z pewno�ci�b�dzie wola� otrzymywa� Twoj� pozytywn� uwag� za dobre zachowanie, ni�negatywn� za z�e. Je�li nie b�dziesz podkre�la� jego dobrych cech, to samsk�onisz go do z�ego zachowania, poniewa� b�dzie chcia�, �eby� zwraca� naniego uwag� w jakikolwiek sposób, byleby� tylko mu j� po�wi�ca�.

Identyfikacja z grup�Psy tak bardzo identyfikuj� si� ze swoim stadem, czy te� „rodzin�”, �e wi�kszo��z nich nawet nie wiedzia�aby, jak ma si� zachowa�, gdyby je pozostawi�samym sobie. Gdyby� psom ró�nych ras zada� pytanie, jakby si� zachowa�y,

Page 12: Charakter psa dla bystrzaków - pdf.helion.plpdf.helion.pl/chapsa/chapsa-4.pdf · Charakter psa dla bystrzaków Autor: Stanley, PhD Coren, Sarah Hodgson T³umaczenie: Olga Kwiecieñ-Maniewska

68 Cz��� I: Fascynuj�cy �wiat psów

gdyby nagle znalaz�y si� na ulicy, to chocia� us�ysza�by� ró�ne odpowiedzi,zrozumia�by�, �e �aden z tych psów nie by�by zachwycony swoj�niezale�no�ci�.

� Golden retriever czym pr�dzej znajdzie jak�� pi�k� lub patyk i rzuci j�pod nogi najbli�szego przechodnia.

� Border collie zagoni wszystkich ludzi w zasi�gu wzroku w ciasne stadko.

� Beagle zacz��by rado�nie w�szy� w t�umie, dopóki kto� nie poszed�byza nim.

� Jack Russell terrier szczeka�by jak oszala�y w odpowiedzi na jaki�tajemniczy ha�as w k�cie budynku, dopóki nie zgromadzi�by si� t�um.

� Cavalier king Charles spaniel uda�by si� w kierunku najbli�szychkolan, na jakie móg�by si� wdrapa�.

� Labrador retriever pobieg�by do najbli�szej restauracji, po�o�y�by si�pod stolikiem i czeka� na resztki.

Krótko mówi�c, �aden pies, ani Twój, ani �aden inny, nie przepadaza samotno�ci�. Jako gatunek psy nabywaj� poczucie to�samo�ci poprzezinterakcje spo�eczne. Mo�esz je nazwa� „groupies” lub wymy�li� na to jaki�bardziej naukowy termin, ale postaraj si�, by Twój pies sp�dza� jak najmniejczasu sam.

Niektóre rasy psów s� spokojniejsze ni� inne, niektóre za� hodowano, by umia�ypracowa� samodzielnie. Je�li Twój rozk�ad dnia wymaga, by pies zostawa� samw domu, zajrzyj do rozdzia�u 6., by dowiedzie� si�, które rasy lepiej znosz�samotno�� i co mo�esz zrobi�, by ul�y� psu w poczuciu osamotnienia.

Status zwierz�cia domowego a izolacjaDopiero stosunkowo niedawno ludzie zacz�li ocze-kiwa� od psów, �e zaakceptuj� d�ugie okresy sa-motno�ci. To niewiarygodne, ale przez wi�ksz�cz��� XX wieku nie istnia�y �adne prawa nakazu-j�ce trzymanie psów na smyczy. Psy przez wi�k-sz� cz��� dnia przebywa�y na podwórku, a noca-mi cz�sto pozwala�o im si� biega� swobodnie.

Dawno temu wi�kszo�� psów nie uznawano na-wet za zwierz�ta domowe. Psy zosta�y udomo-wione i by�y hodowane do wykonywania okre�lo-

nych zada� z korzy�ci� dla spo�ecze�stwa, takichjak pasienie owiec, pilnowanie dobytku czy ci�-gni�cie �adunków na wózkach i saniach.

Kiedy psy sta�y si� domowymi pupilkami, zacz�tood nich oczekiwa�, �e zapomn� o swoich genachpsów pracuj�cych (co nie zawsze jest mo�liwe),chocia� jednocze�nie zacz�to te� zwraca� wi�k-sz� uwag� na ich psychologiczne i emocjonalnepotrzeby. Wi�cej szczegó�owych informacji o ra-sach psów znajdziesz w rozdziale 6.

Page 13: Charakter psa dla bystrzaków - pdf.helion.plpdf.helion.pl/chapsa/chapsa-4.pdf · Charakter psa dla bystrzaków Autor: Stanley, PhD Coren, Sarah Hodgson T³umaczenie: Olga Kwiecieñ-Maniewska

Rozdzia� 4: Spojrzenie na �ycie z psiej perspektywy 69

Wykorzystanie refleksji i pochwa�y,by wp�yn�� na zachowanie psaWyobra� sobie poziom energii swojego psa w skali od 1 do 10, gdzie 1 oznaczasen, a 10 bardzo silne pobudzenie, l�k lub agresj�. Podziel skal� na dwie strefy:od 1 do 7, w której pies jest opanowany i szcz��liwy, i od 8 do 10, kiedy pieszachowuje si� w sposób chaotyczny. Twoim celem jest zrozumienie Twojegopsa i wyszkolenie go tak, by by� w stanie towarzyszy� Ci w ró�nych sytuacjach,czuj�c si� komfortowo i zachowuj�c w opanowany, przytomny sposób — innymis�owy, by dzia�a� w strefie od 1 do 7.

Czy podejrzewasz, �e pies zbyt cz�sto znajduje si� w strefie 8 – 10 — na przyk�adgdy zadzwoni dzwonek do drzwi, dzieci wróc� do domu lub gdy po prostuchcesz usi��� i zrelaksowa� si� przed telewizorem?

Najlepiej by�oby, gdyby poziom energii Twojego psa odzwierciedla� Twójw�asny — gdyby pies odpoczywa�, gdy i Ty b�dziesz odpr��ony, towarzyszy�Ci, kiedy wybierasz si� na spacer, i wtedy si� z Tob� bawi�, albo gdyby potrafi�si� zaj�� sam sob�, gdy nie b�dziesz mia� dla niego czasu. To by�yby bardzodu�e oczekiwania w stosunku do niewyszkolonego psa, jednak gdy ju� gowyszkolisz, to w naturalny sposób dostosuje si� on do Twojego rozk�adu dnia.

W rozdziale 13. omawiamy okre�lone sposoby na zniech�cenie psa do okre�lonegozachowania, tutaj jednak wystarczy, je�li powiemy, �e pies b�dzie powtarza�te zachowania, na które zwracasz uwag�. Je�li pies zareaguje na komend� lubzajmie si� gryzieniem swojej zabawki, a Ty go za to pochwalisz, to on tozapami�ta. Je�li pies zachowuje si� w sposób nieopanowany lub rozrabia,a Ty dajesz uj�cie swojej frustracji, to pies zareaguje na negatywn� uwag�, jak�mu po�wi�casz, i b�dzie powtarza� te zachowania, które doprowadzaj� Ci�do sza�u.

Czym hierarchia ró�ni si� od demokracjiTwój pies postrzega Twoj� rodzin� i Ciebie w taki sposób, w jaki postrzega�bygrup� psów, i podobnie stara si� by� jej cz�onkiem. To w�a�nie ta cecha psówsprawia, �e przewy�szaj� one inne gatunki w lojalno�ci i pos�uszestwie wobeccz�owieka. Pies definiuje swoj� pozycj� w �yciu wed�ug aktywno�ci grupy,zwracaj�c baczn� uwag� na swoj� w niej pozycj�, któr� postrzega w sposóbhierarchiczny, nie demokratyczny. Ta ró�nica pomi�dzy lud�mi i psami jestbardzo wa�na: próba wychowania psa z zastosowaniem modelu demokracjiby�aby nieskuteczna.

Page 14: Charakter psa dla bystrzaków - pdf.helion.plpdf.helion.pl/chapsa/chapsa-4.pdf · Charakter psa dla bystrzaków Autor: Stanley, PhD Coren, Sarah Hodgson T³umaczenie: Olga Kwiecieñ-Maniewska

70 Cz��� I: Fascynuj�cy �wiat psów

Wybierz rol�, jak� chcesz pe�ni�! Albo mo�esz by� przewodnikiem stada i dawa�swojemu psu wskazówki, albo Twój pies spróbuje przej�� t� pozycj� i wyszkoli�Ciebie w trosce o prawid�owe funkcjonowanie stada.

W grupie kto� musi by� szefem i podejmowa� wa�ne decyzje.

Ludzkim odpowiednikiem poj�cia hierarchii jest gra zespo�owa. Na szczyciedru�yny znajduje si� jeden kapitan lub dwóch wspó�kapitanów, a poni�ej nichjest hierarchia graczy, ustawiona wed�ug starszestwa, si� i mo�liwo�ci. Rol�kapitana jest taka organizacja dzia�ania poszczególnych graczy, by ka�dy z nichmóg� najlepiej wykorzysta� swoje talenty. Wszyscy gracze z kolei staraj� si� zesob� wspó�pracowa� i dogadywa�, by osi�gn�� wspólny cel.

To jest w ich genachWi�kszo�� ludzi nie zignorowa�aby ma�ego dziecka, którego wyraz twarzy�wiadczy�by o zagubieniu, jednak ci sami ludzie potrafi� przeoczy� podobnywyraz na pysku swojego psa. Psy, zw�aszcza m�ode, s� genetyczniezaprogramowane, by szuka� wskazówek, tak wi�c cz�owiek mo�e wykorzysta�ich oddanie w tym czasie. Je�li b�dzie si� ignorowa�o psa, mo�e zacz�� powtarza�zachowania, które poprzednio pozwoli�y mu �ci�gn�� na siebie uwag� pana.To cz�sto prowadzi do b��dnego ko�a, które trudno jest przerwa�.

Naucz psa wykonywania trzech komend, które b�dziesz móg� wykorzysta�,ilekro� pies b�dzie od Ciebie oczekiwa�, �e powiesz mu, co ma robi�:

� Przynie� pi�k�.

� Gdzie twoja ko��?

� Siad / Na miejsce.

Je�li Twój pies jeszcze nie zna tych komend, uwa�nie przeczytaj kolejn� sekcj�pt. „Wydawanie komend” i zaprowad� psa do odpowiedniego przedmiotulub nak�o go do przyj�cia danej pozycji. Pochwal go za wspó�prac�, nawetje�li musisz mu pomóc w prawid�owym wykonaniu polecenia.

Je�li pies si� w Ciebie wpatruje, zwykle czeka na wskazówki, co ma robi�.

Ci�g�y podziw budzi u psa niepokój, co szybko prowadzi do odreagowaniaw postaci brudzenia w domu, zachowa destrukcyjnych lub kradzie�ynale��cych do Ciebie przedmiotów.

Lepiej jest nauczy� psa reagowania na komendy omówione w kolejnej sekcji,„Wydawanie komend”, aby� móg� powiedzie� psu, co ma robi�, gdy zaczniena Ciebie patrze�.

Page 15: Charakter psa dla bystrzaków - pdf.helion.plpdf.helion.pl/chapsa/chapsa-4.pdf · Charakter psa dla bystrzaków Autor: Stanley, PhD Coren, Sarah Hodgson T³umaczenie: Olga Kwiecieñ-Maniewska

Rozdzia� 4: Spojrzenie na �ycie z psiej perspektywy 71

W ka�dym miocie rodzi si� przywódcaW ka�dym miocie szczeni�t rodzi si� przywódca,którego �atwo rozpozna� ju� w wieku o�miu ty-godni. To szczeni� domaga si� swego w porzeposi�ków, jest bardzo pewne siebie w zabawiei apodyktyczne. W ludzkiej rodzinie równie� zaczy-

na zdradza� te same cechy, szybko si� orientuj�c,z kim mo�e sobie na to pozwoli�. Je�li podejrze-wasz, �e masz pod swoim dachem siln� psi� oso-bowo��, to zadaj sobie pytania wymienione w po-ni�szej tabelce, zaznaczaj�c w�a�ciw� odpowied.

Zachowanie Od momentu,gdy przynios�emszczeniaka do domu.

Te zachowaniapojawi�y si�u mojego psa pó�niej.

To nie oddajedobrze zachowaniamojego psa.

Bawi si� aktywniei niedelikatnie, uderzaj�cludzi �apami lub próbuj�csi� na nich wspina�.

Staje w drzwiach,blokuje doj�ciedo schodów.

Wpada w podnieceniena widok nowych ludzilub reaguje negatywniena zmiany w normalnymrozk�adzie dnia.

Domaga si� uwagi,nie chce si� dzieli�zabawkami, broniprzedmiotów lub swojejmiski.

Bawi�c si� z innymipsami, wci�� stara si�na nie wspina� lubpróbuje kopulowa�.

Je�li Twój szczeniak od samego pocz�tku by� bardzo pewny siebie, to mo�liwe,�e ma bardziej dominuj�c� osobowo��, nastawion� na obj�cie przywództwa.Taki szczeniak potrzebuje Twojego konsekwentnego przewodnictwa. Je�liczujesz, �e przegrywasz szkoleniow� bitw�, wykonuj �wiczenia opisanew rozdziale 12., a je�li zajdzie taka potrzeba, poszukaj profesjonalnej pomocy.

Je�li u psa takie cechy pojawi�y si� w okresie dojrzewania lub pó�niej, to znaczy,�e przej�� rol� przywódcy tylko dlatego, �e Ty tego nie zrobi�e�. Musisz zmieni�swoje zachowanie, by odzyska� nale�n� sobie pozycj�, i chocia� b�dzie towymaga�o konsekwencji z Twojej strony, to pies b�dzie Ci wdzi�czny, �ezdejmujesz mu z barków to trudne zadanie. Bycie szefem to nie�atwa praca!

Page 16: Charakter psa dla bystrzaków - pdf.helion.plpdf.helion.pl/chapsa/chapsa-4.pdf · Charakter psa dla bystrzaków Autor: Stanley, PhD Coren, Sarah Hodgson T³umaczenie: Olga Kwiecieñ-Maniewska

72 Cz��� I: Fascynuj�cy �wiat psów

Obj�cie �askawych rz�dówJe�li podejrzewasz, �e pies próbuje kontrolowa� Twoje zwyczaje, musiszprzeorganizowa� hierarchi� w domu. O ile nie chcesz, by Twój pies Ci� wyszkoli�,to pierwszym krokiem jest zastanowienie si�, co chcesz zrobi�, i przekonaniesamego siebie, �e jeste� w stanie to zrobi�. Dobre nastawienie jest najwa�niejsze.Je�li czujesz, �e grz��niesz, sprawd�, czy znajdziesz odpowied� na swojeproblemy w indeksie na kocu ksi��ki, albo rozwa� zwrócenie si� o pomocdo profesjonalisty.

Twój pies jest genetycznie zaprogramowany w ten sposób, by akceptowa�przywództwo, wi�c pod pewnymi wzgl�dami ju� masz przewag�.

Zdefiniowanie swojej przestrzeniPsy okre�laj� swoj� pozycj� na podstawie relacji spo�ecznych i przestrzennych.Je�li schodzisz psu z drogi, przechodzisz nad nim lub obchodzisz go dooko�a,to przekazujesz psu jasny i czytelny sygna�, �e uznajesz jego przewodnictwo.Przesta to robi� i przeczytaj poni�sze wskazówki:

� Naucz psa znaczenia komendy „Przepraszam”. Dla psa wa�n�wskazówk� na temat Waszej relacji jest uszanowanie przestrzeni osobistej:albo Ty schodzisz psu z drogi, albo on Tobie. Natychmiast naucz psaszanowania Twojej przestrzeni. Je�li pies le�y Ci na drodze, powiedz:„Przepraszam” i lekko tr�caj psa stop�, a� si� usunie. Je�li pies zachodziCi drog�, id� prosto na niego, dopóki nie zejdzie na bok. Czy pies opierasi� o Ciebie ca�ym ci��arem? Powiedz: „Przepraszam” i odepchnij gonog�, a� nauczy si� szanowa� Twoj� osobist� przestrze.

� Naucz psa k�a�� si� na uboczu. Czy masz psa, który zawsze pl�czesi� pod nogami? Nie tylko jest to niebezpieczne, ale oznacza to tak�ewyra�ne domaganie si� uwagi. Zapewnij psu odpowiednie miejsce wewszystkich pomieszczeniach w domu, k�ad�c tam pos�anie i zabawki.Je�li pies niech�tnie tam przebywa, przeczytaj sekcj� „Wyznaczaniepunktu zabaw w ka�dym pomieszczeniu”.

Te dwa �wiczenia to bardzo istotne lekcje grzeczno�ci, które s� szczególniewa�ne, je�li Twój pies sprawia problemy (patrz cz��� IV).

Je�li prosisz psa, by si� przesun��, a on na Ciebie warczy, zatrzymaj si�. To znak,�e najwy�szy czas przeczyta� rozdzia� 15. po�wi�cony agresji, by dowiedzie� si�,co powiniene� zrobi�, albo zadzwoni� i poprosi� o pomoc profesjonalnegoszkoleniowca. Aktywne zachowania agresywne wymagaj� fachowej pomocy,która mo�e wykracza� poza zakres tej ksi��ki.

Page 17: Charakter psa dla bystrzaków - pdf.helion.plpdf.helion.pl/chapsa/chapsa-4.pdf · Charakter psa dla bystrzaków Autor: Stanley, PhD Coren, Sarah Hodgson T³umaczenie: Olga Kwiecieñ-Maniewska

Rozdzia� 4: Spojrzenie na �ycie z psiej perspektywy 73

Nie bój si� u�ywa� smyczyCi�g�e s�yszymy to samo…

„Chcia�bym wsz�dzie zabiera� swojego psa, alejest taki nieus�uchany. Próbowali�my, jednak pojakim� czasie nie mieli�my innego wyj�cia, ni�zamkn�� go gdzie� samego. Gdyby nauczy� si�dobrze zachowywa�, mia�by o wiele wi�cej wol-no�ci”.

Je�li na my�l o spuszczeniu psa ze smyczy prze-chodz� Ci� ciarki, to prawdopodobnie wp�dzi�e�si� w b��dne ko�o. By� mo�e nie u�wiadamiaszsobie tego, ale to w�a�nie d�ugie okresy samot-no�ci nasilaj� brak opanowania i niew�a�ciwezachowanie psa.

Oto rozwi�zanie: wykorzystuj smycz równie�w domu. Dobierz odpowiedni� obro�� szkoleniow�

(patrz rozdzia� 11.) i wykorzystaj zestaw obro�y zesmycz� do prowadzenia psa w domu. Wykorzy-staj komendy opisane w tym rozdziale, by nauczy�psa dobrych manier i przyzwyczai� do wszystkichpomieszcze�.

Smycz nie jest okrutnym narz�dziem: potraktuj j�jak odpowiednik prowadzenia dziecka za r�k�.Okrutna i dezorientuj�ca dla psa jest wymuszonasamotno��. Gdy pies zacznie z Tob� wspó�praco-wa�, pozwól mu ci�gn�� smycz za sob� po domu,aby� móg� j� �atwo schwyci� w razie potrzebydodatkowej kontroli. Gdy b�dziesz pewien, �e ma-niery psa si� poprawi�y i �e zacz�� si� zachowy-wa� prawid�owo, mo�esz zrezygnowa� ze smyczy— jednak dopiero wtedy, gdy b�dziesz pewny,�e nie b�dzie Ci wi�cej potrzebna.

Zach�� rodzin� i przyjació�, by wspomogli Ci� w Twoich wysi�kachwychowywania psa. Gdy pies zignoruje kogo� z nich, wkrocz, by wyegzekwowa�wykonanie komendy. Pies musi si� nauczy� respektowa� ich wszystkich.

Wydawanie komendKa�dy wie, �e ma�e dziecko potrzebuje kierownictwa, interakcji i cierpliwo�ci. Taksamo jest z psami. Jedyna ró�nica polega na tym, �e dzieci s� zaprogramowane,by porozumiewa� si� za po�rednictwem s�ów, a psy nie, chocia� potrafi� reagowa�na komendy g�osowe i optyczne (patrz rysunek 4.1). Musisz nauczy� psareagowania na kilka codziennych komend. Oto sze�� komend na pocz�tek:

� Imi�. Pomó� psu wyrobi� sobie przyjemne skojarzenie z imieniem.Wo�aj go po imieniu, ilekro� wracasz do domu albo w przyjemnymmomencie, na przyk�ad daj�c psu smako�yk, g�aszcz�c go czy bawi�c si�z nim ulubion� zabawk�.Nie wo�aj psa, gdy masz zamiar zrobi� co�, co mo�e odbiera� jakonieprzyjemne, na przyk�ad zamkn�� go gdzie� samego albo przeprowadzi�jakie� nieprzyjemne zabiegi piel�gnacyjne. W przeciwnym razie mo�eszdoprowadzi� do sytuacji, �e pies, s�ysz�c „Chod� tu”, b�dzie sobiemy�la�: „Trzeba wia�”. Je�li komenda „Chod� tu” przynosi odwrotnyod oczekiwanego skutek, przesta jej u�ywa�. U�yj pojemnikaze smako�ykami i zapoznaj si� z innymi technikami szkoleniowymiopisanymi w rozdziale 12. Oczywi�cie mo�esz te� po prostu trzyma�psa na smyczy.

Page 18: Charakter psa dla bystrzaków - pdf.helion.plpdf.helion.pl/chapsa/chapsa-4.pdf · Charakter psa dla bystrzaków Autor: Stanley, PhD Coren, Sarah Hodgson T³umaczenie: Olga Kwiecieñ-Maniewska

74 Cz��� I: Fascynuj�cy �wiat psów

Rysunek 4.1.Podstawowe

komendypomog� Ci si�zorganizowa�w ci�gu dnia.

Zach�� psa,by usiad�,

zanim dasz mucokolwiek

przyjemnego.Zawsze

przeprowadzajpsa przez drzwi.

Nie powinienwychodzi�z domu bez

Twojej asysty.Naucz psa, by

chodzi� za Tob�

Zawo�aj psa, gdy si� od niego oddalasz lub chowasz przed nim, by zwi�kszy�jego zainteresowanie. Potrz��nij pojemnikiem ze smako�ykami, wo�aj�c psapo imieniu, by go zainteresowa� i zwi�kszy� jego entuzjazm do s�uchaniaCi�. Pocz�tkowo pies b�dzie reagowa� tylko na jedzenie, jednak w tensposób stopniowo nauczysz go pozytywnej wspó�pracy z Tob�. Ostatecznieb�dziesz móg� wycofa� smako�yki i zast�pi� je pochwa�� i pieszczotami.

� Pi�ka lub zabawka. Cz�sto w ci�gu dnia pies b�dzie na Ciebie patrzy�,oczekuj�c wskazówek, co ma robi�. Je�li nic mu nie podpowiesz, jegonagromadzona energia mo�e doprowadzi� do tego, �e pies zacznie rozrabia�.Dlatego powiniene� go nauczy� znaczenia tych s�ów. Za ka�dym razem,bawi�c si� z psem lub daj�c mu co� do gryzienia, powiedz: „zabawka”albo: „ko��”.

� Siad, prosz�. Mo�na powiedzie�, �e pies, który grzecznie siada, mówi:„Prosz�”. Naucz psa siadania, trzymaj�c smako�yk przed jego nosemi przesuwaj�c go do ty�u nad jego g�ow� albo uciskaj�c mi��nie na wysoko�cijego talii kciukiem i palcem wskazuj�cym i jednocze�nie delikatnie unosz�cdo góry jego podbródek.Naucz psa, �e musi usi���, by otrzyma� nagrod�, jedzenie lub Twoj�uwag�.

� Czekaj/Dobrze. Ta komenda ka�e psu znieruchomie� i czeka� na dalszepolecenia. Wykorzystuj j� na progu, na kraw��niku przed wej�ciem na ulic�,wchodz�c i wychodz�c z domu, budynku lub samochodu. Aby nauczy�psa tej komendy, kontroluj go za pomoc� smyczy lub przytrzymaj go,równocze�nie mówi�c: „Czekaj”, a nast�pnie zwalniaj�c go za pomoc�komendy „Dobrze”.

Page 19: Charakter psa dla bystrzaków - pdf.helion.plpdf.helion.pl/chapsa/chapsa-4.pdf · Charakter psa dla bystrzaków Autor: Stanley, PhD Coren, Sarah Hodgson T³umaczenie: Olga Kwiecieñ-Maniewska

Rozdzia� 4: Spojrzenie na �ycie z psiej perspektywy 75

� Za mn�. Ta komenda przypomina Twojemu psu, �e to Ty jeste�przywódc� i podejmujesz decyzj� za Was obu. Jest to nie tylko gestdominacyjny, ale przede wszystkim zapewnienie psa, �e b�dziesz goochrania� i broni�. Je�li Twój pies próbowa� przej�� t� rol�, u�yj smyczyi odpowiedniej obro�y szkoleniowej, by nad nim zapanowa� (patrzrozdzia� 11.). Rozwa� te� wykorzystanie przysmaków, pojemnika zesmako�ykami lub klikera, by zach�ci� psa do wspó�pracy (patrz rozdzia� 11.).

� Po�ó� si�. Ta komenda zach�ca psa do odpr��enia si�. Jak najcz��ciejkieruj psa na kocyk lub dywanik i zapewnij mu jakie� zaj�cie zast�pcze,na przyk�ad daj�c ko�� do gryzienia lub zabawk�, co powstrzyma good nonsensownego wa��sania si� po domu. Mo�esz wykorzysta� t�komend� zarówno w domu, jak i podczas wyjazdów. Gdy pies jestniespokojny, kiedy jesz obiad, odpoczywasz albo czekasz z nim w kolejceu weterynarza, ta znajoma komenda pomo�e mu si� uspokoi�.

Ustalenie swojej pozycjiTwój pies jest zaprogramowany, by postrzega� Ciebie i Twoj� rodzin� jakoinne psy. Polega na strukturze spo�ecznej, jak� stworzycie, by móc czu� si�bezpiecznie i by� cz��ci� grupy. Je�li dasz mu poczucie, �e potrafisz by� dobrymprzewodnikiem, i b�dziesz si� troszczy� o jego potrzeby, to pies b�dzie si�zwraca� do Ciebie we wszystkich sytuacjach. Je�li za� dla psa b�dzie niejasne,czego od niego oczekujesz, albo je�li cz�sto si� na niego z�o�cisz, to mo�eCi� postrzega� jako chwiejnego emocjonalnie nastolatka zamiast jako szefa.Co gorsza, mo�e stwierdzi�, �e nie mo�na na Tobie polega� jako na przywódcy,co z pewno�ci� sprawi, �e pies b�dzie si� czu� sfrustrowany i zagro�ony.Je�li tak si� stanie, to w�a�ciwie masz gwarantowane problemy behawioralnew przysz�o�ci.

Wykonuj z psem �wiczenia opisane poni�ej, by na nowo ustali� swoj�pozycj� jako przywódcy:

Czy to by�a z�o�liwo��?Czy wydaje Ci si�, �e pies zachowuje si� niew�a-�ciwie ze z�o�liwo�ci? Autorzy tej ksi��ki zgadzaj�si�, �e psy powtarzaj� zachowania, które spra-wiaj�, �e zwracamy na nie uwag� (pozytywn� czynegatywn�), i �e potrafi� odreagowywa� swójniepokój, gdy zostan� same, jednak z pewno�ci�nie bywaj� z�o�liwe.

Psy nie s� nieszczere ani wredne. Wniosek, �epies jest m�ciwy, w niczym nie poprawi Waszejrelacji, a mo�e wprowadzi� z�� energi� w domu.Nie pytaj, co Twój pies robi le, tylko co mo�ezrobi� dobrze.

Page 20: Charakter psa dla bystrzaków - pdf.helion.plpdf.helion.pl/chapsa/chapsa-4.pdf · Charakter psa dla bystrzaków Autor: Stanley, PhD Coren, Sarah Hodgson T³umaczenie: Olga Kwiecieñ-Maniewska

76 Cz��� I: Fascynuj�cy �wiat psów

Wyznaczanie punktu zabaw w ka�dym pomieszczeniuTwój dom dla psa to po prostu wielka nora. To, w jaki sposób u�o�ysz Waszerelacje w domu, ma wi�kszy wp�yw na zachowanie psa ni� jakiekolwiek innedzia�ania czy programy szkoleniowe, w jakie si� zaanga�ujesz.

Pomy�l o zapewnieniu psu miejsca do zabaw w ka�dym pomieszczeniu taksamo jak o zaproponowaniu krzes�a komu�, kto przychodzi z wizyt�. Pies niewie, gdzie powinien si� znajdowa� w domu, o ile mu tego nie powiesz. Gdyto zrobisz, b�dzie si� czu� mile widziany i spokojniejszy, zw�aszcza je�li w tensposób b�dzie móg� bra� udzia� w �yciu rodzinnym. Je�li tego nie zrobisz,zwi�kszysz prawdopodobiestwo z�ego zachowania psa, co sprawi, �e zwróciszna niego negatywn� uwag�. Tego rodzaju reakcj� pies mo�e postrzega� jako form�konfrontacji i pomy�le�, �e jego swoboda w domu to zaproszenie do zabawy.

Oto, w jaki sposób powiniene� wyznaczy� psu miejsce do zabawy:

1. Zdecyduj, do których pomieszcze� psu b�dzie wolno wchodzi�.

Je�li b�dziesz musia� odizolowa� psa, lecz chcesz, by dzieli� z Wami ca�ydom lub na przyk�ad ca�y parter domu, to jak najszybciej podejmij krokiw tym kierunku.

2. W ka�dym z tych pomieszcze� wybierz miejsce na pod�odze(lub mebel), który Twój pies b�dzie móg� uzna� za swój w�asny.

Dla naszych potrzeb nazwiemy to punktem zabaw.

3. Oznacz to miejsce dywanikiem lub kocem i po�ó� tam kilkaulubionych psich zabawek.

4. Poka� psu jego specjalne miejsce.

Wprowad� psa do pokoju na smyczy, je�li zanadto si� wierci, i powiedzmu: „Po�ó� si�” (patrz wcze�niejsza sekcja, „Wydawanie komend”),równocze�nie prowadz�c go do punktu zabaw. Usi�d� tam razem z nimi zach�� psa, by zainteresowa� si� swoimi zabawkami. Po�wi�� psu mnóstwouwagi i dawaj mu smako�yki.

Cz�sto prowad� psa w te miejsca. Je�li nie b�dzie chcia� tam zosta�, upewnijsi�, �e mia� odpowiedni� ilo�� ruchu i nie potrzebuje si� za�atwi�, a nast�pnieprzywi�� go tam na smyczy lub przytrzymaj za jej pomoc�.

Przechodzenie przez drzwiZ punktu widzenia psa drzwi stanowi� wej�cie do nory. Ten, kto kontrolujewchodzenie i wychodzenie z nory, ten ma w�adz�. Je�li pies przepycha si� przezdrzwi lub zachowuje nieodpowiednio, gdy przychodz� go�cie, to najwyra�niejdoszed� do wniosku, �e to on tu rz�dzi.

Page 21: Charakter psa dla bystrzaków - pdf.helion.plpdf.helion.pl/chapsa/chapsa-4.pdf · Charakter psa dla bystrzaków Autor: Stanley, PhD Coren, Sarah Hodgson T³umaczenie: Olga Kwiecieñ-Maniewska

Rozdzia� 4: Spojrzenie na �ycie z psiej perspektywy 77

Innymi s�owy, wychodzi na to, �e p�acisz czynsz lub sp�acasz kredyt za bardzoluksusow� psi� bud�! Na szcz��cie zmiana tej sytuacji nie jest trudna, jednakwymaga konsekwencji z Twojej strony.

1. Naucz psa, by przechodzi� przez drzwi za Tob�.

Pocz�tkowo powiniene� trzyma� go na smyczy, by nauczy� go odpowiedniejreakcji na komendy „Czekaj” i „Dobrze” (patrz sekcja „Wydawaniekomend”).

2. Naucz psa grzecznego witania si� z go��mi, pami�taj�c, �e dobrewychowanie zaczyna si� w domu.

Ignoruj psa, je�li jest nadmiernie pobudzony lub zachowuje si�nieodpowiednio, gdy Ty lub inny cz�onek rodziny wracacie do domu(wi�cej wskazówek na temat tego, jak post�powa� w przypadku takichzachowa jak skakanie czy gryzienie, znajdziesz w rozdziale 13.). Je�lipies by� zamkni�ty w klatce, kojcu lub sam w pokoju, to nie mów do niego,dopóki si� nie uspokoi lub nie zajmie swoj� zabawk�. Gdy ju� si� uspokoi,obejmij go, witaj�c si� z nim w taki sposób, jak jest to przedstawionena rysunku 4.2., czyli przek�adaj�c kciuk przez obro�� psa, by uniemo�liwi�mu skakanie.

Rysunek 4.2.Obj�cie psa

podczaspowitania

Aby stworzy� punkt powita, wybierz miejsce w odleg�o�ci kilku krokówod drzwi. W to miejsce b�dziesz wysy�a� psa, nim otworzysz drzwi, by wpu�ci�go�ci. Z góry naucz psa znaczenia s�ów „Cofnij si�”, prowadz�c psa w to miejscei ka��c mu tam czeka�, podczas gdy b�dziesz otwiera� i zamyka� drzwi.Je�li pies nie potrafi zosta� w miejscu, gdy nie ma w pobli�u nikogo obcego,to na pewno te� nie usiedzi, gdy przyjd� go�cie. W takim przypadku przywi��smycz do jakiego� nieruchomego obiektu i, odsy�aj�c psa od drzwi, przywi��

Page 22: Charakter psa dla bystrzaków - pdf.helion.plpdf.helion.pl/chapsa/chapsa-4.pdf · Charakter psa dla bystrzaków Autor: Stanley, PhD Coren, Sarah Hodgson T³umaczenie: Olga Kwiecieñ-Maniewska

78 Cz��� I: Fascynuj�cy �wiat psów

go na smyczy w punkcie powita. Powtarzaj wykonywanie tego �wiczeniajak najcz��ciej, gdy nikogo nie ma, przy udziale innych cz�onków rodzinyi gdy przychodz� go�cie. Je�li Twój pies zachowuje si� w sposób bardzonieopanowany, jest agresywny lub l�kliwy, przeczytaj cz��� IV. Pozwól psuswobodnie biega�, gdy ju� przywitasz si� z go�ciem, a pies si� uspokoi.

Celem jest to, by pies na�ladowa� Twoj� reakcj� na przybyszów. Twój piesnie jest przewodnikiem stada, to Ty nim jeste�. Mo�esz wp�yn�� na reakcjepsa na przyj�cie go�ci, wzmacniaj�c swój autorytet w sposób opisany powy�ej.

Wzmacnianie dobrego zachowaniaNauka dobrych manier nie powinna by� ograniczona do 15-minutowychsesji szkoleniowych. Ucz�c psa nowych s�ów, wple� je w codzienne sytuacjejak najszybciej i stwórz list� sta�ych komend, które b�d� si� powtarza�y przyró�nego rodzaju czynno�ciach, jak na przyk�ad „Do góry” przy wchodzeniupo schodach, „Auto” czy „Spacer”.

Znane psu s�owa wprowadzaj� w jego �ycie element podniecenia, podobnegodo tego, jakie odczuwasz, przebywaj�c w obcym kraju i spotykaj�c kogo�,kto mówi w Twoim j�zyku. Dobre maniery zwi�zane s� te� ze spokojnymi konsekwentnym wydawaniem przez Ciebie psu polece.

Aby wzmocni� dobre maniery, nie zapomnij:

� o konsekwencji. Gdy wydasz psu komend�, wyegzekwuj jej wykonanie.Pochwal psa, je�li Ci� pos�ucha, albo nak�o go do przyj�cia ��danejpozycji.

� o wydawaniu komend tylko raz. Je�li b�dziesz si� powtarza�, piesszybko to zauwa�y i natychmiast przestanie reagowa�.

� o realistycznych oczekiwaniach. To, �e pies potrafi si� dobrzezachowywa�, nie oznacza, �e b�dzie w stanie to zrobi�, gdy kto�zadzwoni do drzwi albo pójdziesz z nim w go�ci. Je�li to konieczne, przypnijpsu smycz, by móc natychmiast wyegzekwowa� wykonanie polece.