Naprawa i Konserwacja Rowerów Dla Bystrzaków - Dennis Bailey, Keith Gates

8/18/2019 Naprawa i Konserwacja Rowerów Dla Bystrzaków - Dennis Bailey, Keith Gates

1/342


2/342

Tytuł oryginału: Bike Repair and Maintenance For Dummies

Tłumaczenie: Arkadiusz Romanek

ISBN: 978-83-246-9980-3

Original English language edition Copyright © 2009 by Wiley Publishing, Inc., Indianapolis, Indiana

All rights reserved including the right of reproduction in whole or in part in any form.This translation published by arrangement with Wiley Publishing, Inc.

Oryginalne angielskie wydanie Copyright © 2009 by Wiley Publishing, Inc., Indianapolis, Indiana

Wszelkie prawa, w łą czają c prawo do reprodukcji całości lub części w jakiejkolwiek formie, zarezerwowane.

Tłumaczenie opublikowane na mocy porozumienia z Wiley Publishing, Inc.

Translation copyright © 2015 by Helion S.A.

Wiley, the Wiley Publishing logo, For Dummies, the Dummies Man logo, A Reference for the Rest of Us!,The Dummies Way, Dummies Daily, The Fun and Easy Way, Dummies.com, Making Everything Easier, and

related trade dress are trademarks or registered trademarks of John Wiley & Sons, Inc. and/ or its affiliates in the

United States and other countries, and may not be used without written permission. All other trademarks arethe property of their respective owners. Wiley Publishing, Inc., is not associated with any product or vendor

mentioned in this book.

Wiley, the Wiley Publishing logo, For Dummies, Dla Bystrzakow, the Dummies Man logo, A Reference for the

Rest of Us!, The Dummies Way, Dummies Daily, The Fun and Easy Way, Dummies.com, Making Everything

Easier, i zwią zana z tym szata graficzna są markami handlowymi John Wiley and Sons, Inc. i/lub firmstowarzyszonych w Stanach Zjednoczonych i/lub innych krajach. Wykorzystywane na podstawie licencji.

Wszelkie prawa zastrzeżone. Nieautoryzowane rozpowszechnianie całości lub fragmentu niniejszej publikacji

w jakiejkolwiek postaci jest zabronione. Wykonywanie kopii metodą kserograficzną , fotograficzną , a tak że

kopiowanie książki na nośniku filmowym, magnetycznym lub innym powoduje naruszenie praw autorskich

niniejszej publikacji.

Wszystkie znaki występują ce w tek ście są zastrzeżonymi znakami firmowymi bą dź towarowymi ich w łaścicieli.

Materiał y graficzne na ok ładce został y wykorzystane za zgodą Shutterstock Images LLC.

Autor oraz Wydawnictwo HELION dołoż yli wszelkich starań, by zawarte w tej książce informacje by ł y

kompletne i rzetelne. Nie biorą jednak żadnej odpowiedzialności ani za ich wykorzystanie, ani za zwią zane z tym

ewentualne naruszenie praw patentowych lub autorskich. Autor oraz Wydawnictwo HELION nie ponoszą również żadnej odpowiedzialności za ewentualne szkody wynik łe z wykorzystania informacji zawartych w książce.

Drogi Czytelniku! Jeżeli chcesz ocenić tę książk ę, zajrzyj pod adres

http://septem.pl/user/opinie/nakoby_ebookMożesz tam wpisać swoje uwagi, spostrzeżenia, recenzję.

Wydawnictwo HELION

ul. Kościuszki 1c, 44-100 GLIWICEtel. 32 231 22 19, 32 230 98 63

e-mail: [email protected] WWW: http://septem.pl (k sięgarnia internetowa, katalog książek)

Poleć książkę na Facebook.com

Kup w wersji papierowej

Oceń książkę

Księgarnia internetowa

Lubię to! » Nasza społeczność

http://septem.pl/user/opinie/nakoby_ebookmailto:[email protected]://septem.pl/http://septem.pl/http://ebookpoint.pl/rf/NAKOBY_ebookhttp://ebookpoint.pl/rt/NAKOBYhttp://ebookpoint.pl/ro/NAKOBY_ebookhttp://ebookpoint.pl/http://ebookpoint.pl/r/E37AThttp://ebookpoint.pl/r/E37AThttp://ebookpoint.pl/http://ebookpoint.pl/ro/NAKOBY_ebookhttp://ebookpoint.pl/rt/NAKOBYhttp://ebookpoint.pl/rf/NAKOBY_ebookhttp://septem.pl/mailto:[email protected]://septem.pl/user/opinie/nakoby_ebook


3/342

Dennis Bailey : Ksik dedykuj Randy’emu Cronkowi, który pokaza mi, e wiatnajlepiej zwiedza si na dwóch kókach.

Keith Gates: Ksik dedykuj Fredowi Landau’owi, twórcy i zao ycielowi A-1Cycling, czowiekowi, który da mi szans przeksztacenia pasji w karier zawodow ,

a tak e wielu ludziom, którzy na przestrzeni lat pracowali na rzecz A-1 Cycling, wspieraj c spoeczno cyklistów z Pónocnej Virginii.


4/342


5/342

Spis treciO autorach ....................................................................................................................13

Podzikowania od autorów ...........................................................................................15Wstp ............................................................................................................................17

O ksice .........................................................................................................................................17

Konwencje zastosowane w ksice ......................................................................................................18Czego nie czyta? ..............................................................................................................................19

Naiwne zaoenia ..............................................................................................................................19

Jak podzielona jest ksika? ...............................................................................................................19

Cz I: Wprowadzenie ................................................................................................................20

Cz II: Proste naprawy ..............................................................................................................20

Cz III: Wrzucamy wyszy bieg: naprawy zaawansowane .............................................................20

Cz IV: Utrzymanie sprawnoci roweru ......................................................................................20

Cz V: Dekalogi ........................................................................................................................21

Ikony u yte w ksice .........................................................................................................................21

Co dalej ...........................................................................................................................................21

Cz I: Wprowadzenie ........................................... 23Rozdzia 1: Obud drzemicego w Tobie magika rowerowego ......................................25

Naprawa i serwisowanie rowerów: pocz tek drogi ................................................................................25

Przed przejadk rowerow , w jej trakcie i po jej zakoczeniu .............................................................27

Przed jazd ..................................................................................................................................27

W trakcie jazdy ............................................................................................................................28

Po jedzie ....................................................................................................................................28

Przeprowadzanie napraw ..................................................................................................................29Prace serwisowe ................................................................................................................................31

Comiesiczne prace serwisowe .......................................................................................................32

Coroczne prace serwisowe .............................................................................................................33

Rozdzia 2: Rowerowa fizjologia: jak dziaa Twój rower? .............................................35 Anatomia roweru: wykaz elementów sk adowych .................................................................................36

Wszystko zaczyna si od o yska… ....................................................................................................39

Tylko tego nie przekr : mocowanie na gwint ......................................................................................40

Dokr rub… ale nie przesadzaj .................................................................................................41

Gdy elementy z czne si obluzuj .................................................................................................42

Zakupy gwintowanych elementów z cznych ...................................................................................42


6/342

6

Naprawa i konserwacja rowerów dla bystrzaków

Rozwaania o tym, jak linki zapewniaj Ci kontrol nad rowerem .........................................................43

Wrzu wyszy bieg ............................................................................................................................45

Jak uchroni si przed „zgubieniem” acucha? ...................................................................................46

Najszybsze uwolnienie koa na Zachodzie ..........................................................................................48

Inne elementy roweru, o których istnieniu warto wiedzie .....................................................................49

Rozdzia 3: Przygotowanie warsztatu: naprawa roweru w warunkach domowych ...... 51Narzdzia mechanika ........................................................................................................................53

Kompletowanie pakietu podstawowych narzdzi .............................................................................53

Narzdzia specjalistyczne, sprawdzaj ce si w zadaniach zaawansowanych .......................................59

Przygotowanie przestrzeni roboczej ....................................................................................................63

Ile miejsca potrzebujesz? ...............................................................................................................63

Co z wentylacj ? ..........................................................................................................................63

(Nie) patrz w stron wiata ..........................................................................................................64

Znajd stabilny stó ......................................................................................................................64

Skup si na magazynowaniu ..........................................................................................................65

Inwestycja w stojak rowerowy .........................................................................................................65

Rozdzia 4: Bd jak MacGyver: Radzenie sobie z naprawami na wycieczce ............... 69Gdy nie mona zadzwoni po pomoc drogow :

dorane naprawy roweru w niesprzyjaj cych warunkach ....................................................................70

Naprawa wygitej obr czy .............................................................................................................70

Wymiana uszkodzonej szprychy .....................................................................................................71

Naprawa dziurawych dtek i rozerwanych opon ..............................................................................72

Naprawa zerwanego acucha .......................................................................................................73

Uwalnianie zakleszczonego acucha .............................................................................................73Radzenie sobie z awari przerzutki ................................................................................................75

Musisz wiedzie, kiedy si podda i wróci do domu na piechot ..........................................................78

Kontrola stanu roweru po kolizji .........................................................................................................79

Poszukaj luzów .............................................................................................................................80

Sprawdzanie paszczyzn i symetrii ramy .........................................................................................80

Materia y uniwersalne su ce do przeprowadzania napraw .................................................................81

Rozdzia 5: Pomocy! Gdy potrzebujesz wsparcia profesjonalistów .............................. 83Czego warto szuka w sklepie rowerowym? .........................................................................................83

Kupno roweru za porednictwem sklepu .............................................................................................86

Kupowanie roweru .......................................................................................................................86Zakup akcesoriów ........................................................................................................................91

Przy jakich naprawach bdziesz potrzebowa pomocy? ........................................................................92

Naprawy ram rowerowych .............................................................................................................92

Monta nowych sterów ..................................................................................................................92

Centrowanie koa ..........................................................................................................................93

Prace zwi zane z elementami amortyzowanego zawieszenia .............................................................93


7/342

Spis treci7

Cz II: Proste naprawy ........................................ 95Rozdzia 6: Palenie gumy: opony i dtki ........................................................................97

Jak to si dzieje, e dobrzy ludzie api gumy? .....................................................................................97Naprawa dtki, z której zeszo powietrze .............................................................................................98

Znajd sobie koo .........................................................................................................................99

Zdjcie opony… lub przynajmniej jej poówki ..............................................................................101

Zlokalizowanie dziury w dtce .....................................................................................................103

atanie dtki ..............................................................................................................................104

Sprawdzenie opony ....................................................................................................................106

Kiedy problemem jest nie tylko brak powietrza ..............................................................................106

Gotowi na rock & roll! ....................................................................................................................107

Zak adanie dtki i opony .............................................................................................................107

Zak adanie koa .........................................................................................................................108

A tu nagle… nieprzyjemna niespodzianka ..................................................................................109Zapobieganie waniejsze ni leczenie ...............................................................................................110

Rozdzia 7: Przytulanie krawnika: Koa ....................................................................111Zakr my si koo kó… ..................................................................................................................111

Kupowanie nowych kó ...............................................................................................................112

Jak troszczy si o koa? ..............................................................................................................113

Sprawdzenie stanu kó ................................................................................................................114

Zdejmowanie koa ......................................................................................................................115

Naprawa wgniece obr czy .........................................................................................................118

Zak adanie przedniego i tylnego koa ...........................................................................................118

Sztuka flirtu z piastami ....................................................................................................................119

Przegl d piasty ...........................................................................................................................120

Sk adanie piast ...........................................................................................................................123

Regulacja piasty .........................................................................................................................125

Jedna szprycha za wczenie: jak sobie radzi ze szprychami? ..............................................................126

Wymiana szprychy ......................................................................................................................126

Centrowanie koa ........................................................................................................................126

Rozdzia 8: eby sprawnie zatrzyma si w miejscu: hamulce ...................................131Rodzaje hamulców ..........................................................................................................................132

Kontrola stanu hamulców ................................................................................................................135Demonta i zak adanie klocków hamulcowych ...................................................................................136

Zdejmowanie hamulców i klocków hamulcowych ..........................................................................136

Zak adanie hamulców .................................................................................................................139

Regulacja hamulców .......................................................................................................................141

Regulacja pooenia klocków hamulcowych ..................................................................................141

Regulacja pooenia i napicia linki hamulców ..............................................................................143

Ucisz te skrzypi ce hamulce! .......................................................................................................146

Korzystanie z szybkozamykacza hamulca ......................................................................................147

Wymiana linek hamulcowych .......................................................................................................149


8/342

8


Rozdzia 9: Zajmij swoje miejsce: siodeka i sztyce .................................................. 155Na ko! Rodzaje siode rowerowych .................................................................................................156

Materia .....................................................................................................................................156

Funkcja ......................................................................................................................................157

Pe rowerzysty ..........................................................................................................................158

Zak adanie i zdejmowanie siodeka rowerowego ................................................................................159

Regulacja siodeka: jego przedniej i tylnej czci wzgldem sztycy .......................................................162

Dobór w aciwego k ta ................................................................................................................162

Do przodu i do tyu, tam i z powrotem .........................................................................................162

Wysoko ma znaczenie ..............................................................................................................163

Rozdzia 10: Na szlaku po bezdroach: acuch ......................................................... 167acuch acuchowi nierówny: rodzaje acuchów rowerowych ..........................................................168

Co moe pój nie tak z acuchem? .................................................................................................170

A teraz si troch pobrudzimy… .................................................................................................170Utkn w bocie: usztywnione ogniwa ..........................................................................................171

Zu ywanie si acucha ..............................................................................................................172

Konserwacja acucha .....................................................................................................................174

Niech to bdzie proste: czyszczenie i smarowanie acucha ............................................................176

Schodzimy g biej: dok adniejsze czyszczenie acucha ..................................................................177

Wymiana acucha ..........................................................................................................................179

Rozkuj mnie! Zdejmowanie acucha ..........................................................................................179

Mierzenie nowego acucha .........................................................................................................181

Ponowne czenie acucha .........................................................................................................182

Rozdzia 11: Nabieramy rozpdu: wolnobiegi i kasety ............................................... 185Zanieczyszczenia odk adaj ce si na wolnobiegach i kasetach .............................................................185

Co takiego wyj tkowego ma w sobie wolnobieg? ...........................................................................186

Wszystko, co najlepsze, wystpuje w pakiecie: kaseta .....................................................................187

Sprawdzenie stanu technicznego wolnobiegu lub kasety .....................................................................188

Czyszczenie wolnobiegu lub kasety ...................................................................................................188

Smarowanie wolnobiegu lub kasety ...................................................................................................189

Demonta wolnobiegu lub kasety ......................................................................................................190

Demonta wolnobiegu .................................................................................................................190

Demonta kasety ........................................................................................................................191

Demontowanie pojedynczych koronek wolnobiegu lub kasety .........................................................194

Demonta mechanizmu zapadkowego piasty .................................................................................196Monta wolnobiegu lub kasety .........................................................................................................197

Cz III: Wrzucamy wy szy bieg: naprawy zaawansowane .......................................199

Rozdzia 12: Klamra spinajca: rama i zawieszenie ................................................... 201Oprawiony w ram: rama Twojego roweru .......................................................................................202

Czego mona oczekiwa od ramy? ...............................................................................................205

Rodzaje materiaów stosowanych do produkcji ram .......................................................................205


9/342

Spis treci9

Sprawdzanie stanu ramy .............................................................................................................206

Konserwacja ramy ......................................................................................................................208

Niewiarygodne zawieszenie: amortyzacja roweru ...............................................................................210

Rodzaje zawieszenia ...................................................................................................................211

Regulacja zawieszenia .................................................................................................................211Serwisowanie zawieszenia ...........................................................................................................214

Rozdzia 13: Mocniej naciskamy na peday: ukad napdowy .....................................215Peda do podogi! ...........................................................................................................................215

Kupowanie nowych pedaów .......................................................................................................216

Jak rozpozna zu yte peda y? ......................................................................................................217

Demonta pedaów .....................................................................................................................217

Konserwacja pedaów .................................................................................................................219

Zak adanie nowych pedaów .......................................................................................................220

Do dziea! Prace serwisowe zwi zane z konserwacj mechanizmu korbowego i suportu ........................222

Mechanizm korbowy ...................................................................................................................223

Suport rowerowy ........................................................................................................................230

Rozdzia 14: Zmiana biegu: ukad przekadni ..............................................................239Demistyfikacja przerzutek ................................................................................................................239

Przerzutka tylna .........................................................................................................................240

Przednia przerzutka ....................................................................................................................249

Linka przerzutki .........................................................................................................................253

Manetki zmiany biegów ...................................................................................................................256

Zdejmowanie manetek ................................................................................................................257

Zak adanie manetek ...................................................................................................................258

Rozdzia 15: Zawracanie w miejscu: Ukad kierowniczy .............................................259Podaj mi r k : rodzaje kierownic ......................................................................................................260

Poziom wyej: inne rónice ..............................................................................................................261

Owijka na kierownicy ......................................................................................................................263

Tam i z powrotem: stery ..................................................................................................................268

Kontrola stanu sterów .................................................................................................................268

Regulacja sterów ........................................................................................................................269

Serwisowanie sterów ...................................................................................................................270

Cz IV: Utrzymanie sprawno ci roweru ............... 279Rozdzia 16: Dziaania prewencyjne ............................................................................281

Przed jazd ....................................................................................................................................282

Zebranie awaryjnego zestawu narzdzi .........................................................................................282

Szybki przegl d roweru przed jazd .............................................................................................285

W trakcie jazdy na rowerze ..............................................................................................................286

Po jedzie .......................................................................................................................................286

Mycie roweru .............................................................................................................................287

Zapewnij swojemu rowerowi dobry masa z olejkiem .....................................................................290

Przechowywanie roweru ..............................................................................................................295


10/342

1


Rozdzia 17: Regularna konserwacja roweru ............................................................. 297Comiesiczne prace konserwacyjne ...................................................................................................298

Sprawdzenie stanu ramy pod k tem uszkodze strukturalnych .......................................................298

Sprawdzanie stanu kó ................................................................................................................298Mycie roweru .............................................................................................................................299

Smarowanie ...............................................................................................................................299

Doci ganie i dokr canie ..............................................................................................................299

Sprawdzanie hamulców ...............................................................................................................300

Sprawdzenie stanu acucha, koronek i kó zbatych .....................................................................300

Ochrona siodeka .......................................................................................................................300

Kontrola stanu zawieszenia .........................................................................................................301

Coroczne przegl dy .........................................................................................................................301

Dok adne czyszczenie acucha ....................................................................................................301

Centrowanie kó .........................................................................................................................302

Wymiana linek i pancerzyków ......................................................................................................302Przegl d piast ............................................................................................................................303

Przegl d sterów ..........................................................................................................................303

Przegl d pedaów .......................................................................................................................304

Serwisowanie suportu .................................................................................................................304

Czyszczenie tylnej przerzutki .......................................................................................................304

Wymiana klocków hamulcowych ..................................................................................................305

Wymiana chwytów lub owijki ......................................................................................................305

Woskowanie ramy ......................................................................................................................305

Sprawdzanie kompletu niezbdnika .............................................................................................305

Cz V: Dekalogi .................................................307Rozdzia 18: Dziesi (mniej wicej) czynnoci,które naley wykona przed wskoczeniem na rower ................................................. 309

Dopasowanie kierownicy .................................................................................................................309

Dostosowanie pozycji siodeka ..........................................................................................................310

Sprawd cinienie w oponach ..........................................................................................................312

Sprawd hamulce ............................................................................................................................312

Pozb d si luzów ...........................................................................................................................312

Sprawd koa ..................................................................................................................................313Zbierz niezbdne narzdzia .............................................................................................................314

No kask i zak adaj r kawiczki rowerowe ..........................................................................................315

Popraw swoj widoczno na drodze ................................................................................................315

Skompletuj pakiet bezpieczestwa ....................................................................................................316

Rozdzia 19: Dziesi podpowiedzi,które przydadz Ci si podczas wyboru roweru ......................................................... 317

Dugo korby rowerowej .................................................................................................................318

Wybór liczby przerzutek ..................................................................................................................318

Opieranie si pokusie przechylenia siodeka ......................................................................................319Ustawienie siodeka na w aciwej wysokoci ......................................................................................319


11/342

Spis treci11

Przesunicie siodeka w poziomie .....................................................................................................319

Wybór w aciwego typu siodeka ......................................................................................................321

Wybór ramy rowerowej o w aciwym rozmiarze .................................................................................322

Skupienie si na rozmiarze ramy ......................................................................................................323

Ustawienie kierownicy .....................................................................................................................324Oswajanie kierownicy ......................................................................................................................325

Rozdzia 20: Dziesi sposobów na popraw wyników i zwikszenie wygody ...........327Modernizacja kó i opon ..................................................................................................................327

Podrasowanie tylnej przerzutki .........................................................................................................328

Wzmocnienie o ysk ........................................................................................................................329

Lepsze peda y .................................................................................................................................329

Rowerzysta w butach — wybór odpowiedniego obuwia .....................................................................330

Na ko! Siodeko wyszej klasy ........................................................................................................330

Upgrade kierownicy ........................................................................................................................330

Ulepszone d wignie ........................................................................................................................331

Wybór najlepszych ubra .................................................................................................................331

Doce drzemi cego w Tobie pasjonata najnowszych technologii .........................................................332

Skorowidz ....................................................................................................................333


12/342

12



13/342

O autorach

Dennis Bailey — od ponad osiemnastu lat zajmuje si serwisowaniem rowerów i przeprowadzaniem ich napraw. W jego gestii by o dbanie o stan techniczny rowerów podczas wycieczek po Stanach Zjednoczonych, Europie i Ameryce aciskiej. Dennispodsuwa wskazówki dotycz ce napraw i konserwacji, które sprawdzaj si nie tylko w zaciszu dobrze wyposaonego sklepu rowerowego lub warsztatu, ale i w trudnych

warunkach, gdzie na poboczu drogi, poniewa sam czsto znajdowa si w takiejsytuacji, gdy nie pozostawao mu nic innego, jak tylko zao y na g ow kapeluszMacGyvera i improwizowa, korzystaj c z tego, co akurat by o pod rk . Z autoremmona skontaktowa si za porednictwem poczty elektronicznej pod adresem:[email protected].

Keith Gates — swoj przygod z mechanik i rowerami rozpocz ju w 1977 roku,bd c jeszcze w szkole redniej. W 1982 r. — po rozpoczciu studiów — oeni sii wróci do biznesu rowerowego jako meneder serwisu w firmie A-1 Cycling z siedzib w Manassas (w Virginii). W 1984 r. zosta partnerem biznesowym firmy, a w 1992 r.skorzysta z okazji i wykupi od akcjonariuszy wszystkie udzia y. Odt d jest jedynym w acicielem A-1 Cycling. Oferuje swoim klientom wyj tkow , indywidualn obsug ,dziel c si swoim do wiadczeniem z lokalnymi mionikami dwóch kóek w kadym wieku. Z autorem mona si skontaktowa, pisz c na adres: [email protected].

mailto:[email protected]:[email protected]:[email protected]:[email protected]:[email protected]:[email protected]


14/342

14



15/342

Wstp 15

Podzikowania od autorówChcieliby my przekaza nasze podzikowania wielu ludziom bd cym „za kulisami”.To oni sprawili, e mona by o zrealizowa pomys na ksik , która bdzie pomocnazarówno starszym, jak i modszym pasjonatom rowerów. To dziki nim udao siprzeksztaci czyst koncepcj w co bardzo rzeczywistego — w poradnik, który trafina póki ksigarni. Dzikujemy redaktorowi inicjuj cemu Michaelowi Lewisowi,

naszej redaktorce Elisabeth Kuball, pracuj cej nad projektem, a tak e naszej fotografce Jean Fogle oraz redaktorowi technicznemu Edowi France’owi.

Specjalne podzikowania nale si Barb Doyen, agentce ds. nadzwyczajnych, któraposiada niesamowit umiejtno idealnego dopasowywania w aciwych ludzi donajbardziej odpowiedniego dla nich projektu.

Dennis Bailey : Dzikuj mojej onie Adrianie oraz naszej córce Valerii, dziki którym wszystko w yciu nabiera znaczenia. Chciabym przekaza równie wyraz y uznaniadla Dave’a Coldirona, Aarona Planka i Brada Graleya za ich stosownie dobrany w czasiei wany wk ad w powstanie tej ksiki.

Keith Gates: Dzikuj onie Lynn i naszym dzieciom, Colinowi i Chelsea, orazreszcie mojej rodziny za mio, wsparcie i zacht do pracy na przestrzeni wielu lat.


16/342

16


Podzikowania od wydawcy oryginau

Jestemy dumni z tej ksiki. Oto nieliczni sporód tych, którzy znacz co przyczynili si do jejpowstania:

Acquisitions, Editorial,

and Media Development

Project Editor: Elizabeth Kuball

Acquisitions Editor: Michael Lewis

Copy Editor: Elizabeth Kuball

Assistant Editor: Erin Calligan Mooney

Editorial Program Coordinator:

Joe Niesen

Technical Editor: Ed FranceSenior Editorial Manager:

Jennifer Ehrlich

Editorial Supervisor and Reprint

Editor: Carmen Krikorian

Editorial Assistants: Jennette ElNaggar,David Lutton

Art Coordinator: Alicia B. South

Cover Photos: © Daniela Richardson

Cartoons: Rich Tennant( www.the5thwave.com)

Composition Services

Project Coordinator: Lynsey Stanford

Layout and Graphics: Reuben W. Davis,Cheryl Grubbs, Christine Williams

Proofreaders: John Greenough, Joni Heredia

Indexer: Broccoli InformationManagement

Special Art: Photographs by Jean Fogle

Publishing and Editorial for Consumer Dummies

Diane Graves Steele, Vice President and Publisher, Consumer Dummies

Kristin Ferguson-Wagstaffe, Product Development Director, Consumer Dummies

Ensley Eikenburg, Associate Publisher, Travel

Kelly Regan, Editorial Director, Travel

Publishing for Technology Dummies

Andy Cummings, Vice President and Publisher, Dummies Technology/General User

Composition Services

Gerry Fahey , Vice President of Production ServicesDebbie Stailey , Director of Composition Services

http://www.the5thwave.com/http://www.the5thwave.com/http://www.the5thwave.com/


17/342

Wstp 17

Wstp Witaj na wycieczce odbywaj cej si pod hasem Naprawa i konserwacja rowerów dlabystrzaków, podczas której pokaemy Ci, e serwisowanie roweru — zajcie, któremoe czasem wydawa si mocno skomplikowane — wcale nie jest takie trudne!Ta ksika powstaa nie tylko po to, aby wiedzia (lub wiedziaa), czego potrzebujeTwój rower do w aciwego funkcjonowania, ale równie po to, eby potrafi (lub

potrafia) samodzielnie dokonywa

napraw i wielu czynno

ci serwisowych. Nie maznaczenia, czy masz zamiar zadba o rowerek Twojego dziecka, czy moe zabierasz

si za remont drogiego roweru szosowego — opisane w tej ksice procedury napraw i konserwacji dotycz kadego roweru.

Moliwe, e zdecydowae si sign po t ksik , poniewa chcesz, eby rowerodgrywa wiksz rol w Twoim yciu. Z powodu rosn cych cen benzyny i z uwagina pozytywny wp yw, jaki jazda na rowerze moe mie na Twoje zdrowie i kondycjfizyczn , taka decyzja wydaje si ze wszech miar uzasadniona. A moe po tym, jak pokonae na swoim rowerze wiele kilometrów na przestrzeni ostatnich lat,zdecydowae, e najwy szy czas, aby Twój wierny towarzysz zasu y sobie na niecolepsz opiek ? Dobry pomys! Nie chcesz chyba, aby w trakcie pokonywania kolejnego

ostrego zakrtu odpado Ci koo czy jakakolwiek inna cz? W kadym razie — jeli jeste zainteresowany wziciem na siebie odpowiedzialnoci za „zdrowie” Twoichdwóch kóek i szukasz prostych, atwych do zrozumienia instrukcji — ta ksika jestdla Ciebie.

Owszem, serwisowanie roweru moe by sporym wyzwaniem. Ale wcale nie musi! Wiele ksiek dotycz cych tego tematu to potne tomy, obszerne i szczegóoweinstrukcje techniczne, tworzone przez zagorza ych fanów rowerów dla innychrównie zagorza ych fanów. Jeli jednak odchudzisz tego rodzaju ksigi z argonui zaawansowanych rozwaa, dotycz cych skomplikowanych, zoonych kwestii,zostanie kilka podstawowych procedur, które bdzie w stanie wykona kady, ktocechuje si odrobin koordynacji psychoruchowej, umiejtnoci wcielania w ycieprostych wskazówek i gotowoci do ubrudzenia r k smarem.

O ksi ce Wiemy, e moesz wybiera sporód wielu ksiek omawiaj cych temat naprawy i serwisowania rowerów. Chcieliby my jednak przekona Ci do zakupu w anie tej,któr trzymasz w doniach, podsumowuj c tu istotne cechy sprawiaj ce, e ta pozycja wyrónia si na tle innych. Jeli po zapoznaniu si z ponisz list nadal nie bdzieszprzekonany, zaczniemy Ci baga lub wrczymy apówk … Najprawdopodobniej

jednak nie bdziemy musieli ucieka si do a tak zaawansowanych metod perswazji.


18/342

18


Ksika ta zostaa napisana prostym jzykiem. Ta pozycja nie przypomina adnej trudnej w odbiorze ksigi, penej technicznego argonu, do której

zrozumienia potrzebny jest dyplom z mechaniki rowerowej. Takie woluminy zostaw sobie lepiej na chwile, gdy jedyn Twoj rozrywk bdzie ogl danie

wysychaj cej farby. Tworz c ksik pt. Naprawa i konserwacja rowerów dla bystrzaków, postawilimy sobie jasny cel: Jeli kto z zerow wiedz na temat rowerów potrafi

zrozumie nasz przekaz, wówczas uznamy, e udao nam si wykona zadaniei zrealizowa cel.

Dennis opisuje sprawy dotycz ce konserwacji i naprawy rowerów z perspektywy rowerzysty, który przejecha na dwóch kókach tysi ce kilometrów po trzechkontynentach. Keith jest w acicielem sklepu rowerowego stykaj cym si przez wiele lat z tysi cami klientów, z których wikszo nie by a ekspertami od dwóchkóek. Autorzy cz w tej ksice swoj bogat wiedz z prostym jzykiemkomunikowania, stawiaj c sobie za cel niesienie pomocy w kwestii jak najlepszychrozwi za, dziki którym lepiej zadbasz o swój rower.

Ksika ta jest referencyjnym poradnikiem. Moesz przeczyta j od deskido deski. Wiemy jednak, e jeste czowiekiem zajtym i nie zamierzasz zostamechanikiem zajmuj cym si serwisowaniem rowerów na peny etat — przynajmniejnie w najbliszym czasie. Moesz wic u y tej ksiki jako poradnikareferencyjnego. Pisalimy j w anie w tym celu! Moesz sign po ni zawsze,gdy pojawi si jaki konkretny problem z rowerem, i zacz lektur od czci, w której znajduj si wyjanienia dotycz ce konkretnej, interesuj cej Ci tematyki.

Ksika ta jest poradnikiem kompletnym. Chocia zostaa napisana atwymdo zrozumienia jzykiem, bez odwo ywania si do argonu, nie znaczy to, e nie jest pozycj wyczerpuj c . Opisujemy tu wszystkie elementy roweru oraz wszystkie

czynnoci serwisowe i naprawcze, jakie kiedykolwiek przyjdzie Ci wykonywa.

Ksika ta jest obiektywna. Nie chcemy za porednictwem tej ksikireklamowa ani sprzedawa rowerów lub czci rowerowych. Naszym celem jest przekazanie jak najwikszej porcji wiedzy na temat rowerów, tak eby móg sam naprawi niesprawn cz lub w razie potrzeby potrafi j zast pi.

Konwencje zastosowane w ksi ceKada ksika charakteryzuje si unikalnymi konwencjami i w tym przypadku nie jest

inaczej. Jeli chcesz maksymalnie wykorzysta wiedz, któr zawarlimy w tej pozycji,pamitaj o nastpuj cych zasadach:

Terminy pojawiaj ce si po raz pierwszy bd wyrónione kursyw . W pobliu wyrónionego hasa znajdziesz proste wyjanienia lub definicje terminów (czsto w nawiasach).

Gdy opisujemy, jakie kroki nale y podj (w zdefiniowanej kolejnoci),numerujemy kolejne akapity i wyróniamy dan czynno pogrubieniem.

Adresy internetowe równie wyróniono kursyw . Uwaga: Podczas sk adu ksikimoe si okaza, e niektóre adresy internetowe trzeba bdzie zama i podzieli na

dwie linie tekstu. W takim przypadku moesz mie pewno, e nie wprowadzilimy


19/342

Wstp 19

do adresu adnych dodatkowych znaków ( czniki) w celu oznaczenia przeniesieniado nowego wiersza. Dlatego wystarczy, e wpiszesz dok adnie to, co widzisz nastronie, jakby podzia na dwa wiersze w ogóle nie istnia.

Ostatnia sprawa: Ksika ma dwóch autorów, którzy pracuj w tandemie. Jeli jednak który z nas ma co wanego do przekazania od siebie, zdarza si, e wyróniamy takifragment, umieszczaj c w nim imi jednego z nas (wczeniej w tym rozdziale znajdzieszpraktyczny przyk ad zastosowania tej konwencji).

Czego nie czyta ?Nie musisz czyta caej ksiki. Moesz skaka po rozdziaach, eby znale informacj,której szukasz, i na tym poprzesta. Moesz tak e bez obaw pomin fragmenty znajduj ce si w ramkach (tekst na wycieniowanym tle). Znajduj ce si tam informacjemona wprawdzie uzna za interesuj ce, ale nie s one niezbdne do zrozumieniaprzedstawianego zagadnienia. Moesz te pomin wszystkie akapity oznaczone ikon Sprawy techniczne. (Wicej informacji na temat ikon znajdziesz w czci opatrzonejnag ówkiem „Ikony u yte w ksice” w dalszej czci tego wprowadzenia).

Naiwne za o enia Aby dostosowa ksik do Twoich potrzeb, zrobilimy wczeniej kilka zaoe naTwój temat:

Lubisz jedzi na rowerze lub chcesz, aby wycieczki rowerowe sta y si czci Twojego ycia.

Masz rower lub posiada go kto z Twojej rodziny i chcesz si dowiedzie, jak najlepiej o niego zadba i jak go serwisowa.

Chcesz si dowiedzie, jak samodzielnie wykona niektóre naprawy lub procedury serwisowe, eby nie wozi roweru do sklepu za kadym razem, gdy pojawi si jaki problem, ani nie musie dzwoni po pomoc, gdy zdarzy Ci si awaria sprztuna trasie.

Masz niewielkie do wiadczenie w korzystaniu z narzdzi rowerowych lub nie

masz go wcale.

Moesz by do wiadczonym rowerzyst , który chciaby pozna kilka interesuj cychsztuczek, aby utrzyma rower w dobrym stanie.

Jak podzielona jest ksi ka? Jeden rzut oka na spis treci wystarczy, eby si zorientowa, e materia zawarty w tejksice podzielono na pi czci. Oto, co znajdziesz w kadej z nich.


20/342

2


Cz I: Wprowadzenie W pierwszej czci ksiki znajdziesz podstawowe informacje dotycz ce tematu napraw i serwisowania rowerów. Zanim przejdziesz do rozdziaów omawiaj cych obsug

i konkretne procedury, moe warto po wici troch czasu, aby pozna nazwy rónychelementów roweru i zrozumie, jak ze sob wspódziaaj — i w anie te informacjeznajdziesz w pierwszej czci ksiki. Ponadto w tej czci opisujemy przygotowanie w asnego warsztatu w zaciszu domowym. Nastpnie, aby zaostrzy Twój apetyt,powiemy Ci, jak poradzi sobie z problemami, na jakie moesz natkn si podczas jazdy, i wyjanimy, które naprawy lepiej zleci profesjonalicie.

Cz II: Proste naprawy Jeli naprawianie roweru jest dla Ciebie absolutn nowoci , warto zapozna siz procedurami opisanymi w tej czci ksiki. Bd one bowiem dotyczy prostychczynnoci, które przy odrobinie koncentracji i wysiku moe wykona kady (licz siz tym, e si troch pobrudzisz!). Opowiemy Ci o oponach i dtkach oraz opiszemy, jak poradzi sobie z prawdopodobnie najczstszym problemem, jakim jest zapaniegumy. Opiszemy dziaanie piasty, koa oraz wprowadzimy do wiata tajemnej wiedzy,dotycz cej prostowania scentrowanego koa. Omówimy wolnobiegi i kasety (dowieszsi, na czym polega rónica midzy nimi), siodeka i sztyce, wyjaniaj c, jak najlepiejdopasowa wysoko siodeka w Twoim rowerze. Dowiesz si te wszystkiego, comusisz wiedzie o hamulcach i utrzymaniu ich w dobrym stanie technicznym, tak eby zawsze mona by o na nich polega. Zajmiemy si tak e acuchem, wyjaniaj c Ci,dlaczego ta naraona na due obcienia cz zasuguje na wicej szacunku i uwagi,ni zwyk o si jej po wica.

Cz III: Wrzucamy wy szy bieg: naprawy zaawansowane

Dziki lekturze tej czci ksiki zdobdziesz wiedz na temat bardziej zoonychnapraw. Opisane tu procedury s ju nieco bardziej zaawansowane, a niektóre wymagaj zastosowania specjalistycznych narzdzi, ale niezmiennie uznajemy je wszystkie za wykonalne w warunkach domowych. Bdziemy mówi o ramie,elementach zawieszenia roweru, pedaach, mechanizmie korbowym, suporcie,uk adzie kierowniczym i uk adzie zmiany biegów.

Cz IV: Utrzymanie sprawno ci roweru Jeli Twój rower jeszcze nigdy Ci nie zawiód, z tej czci ksiki dowiesz si, jak zrewanowa si swojemu wiernemu druhowi. Jeli chcesz znacznie wydu y czasu ytkowania roweru, zwikszy komfort jazdy, poprawi bezpieczestwo, musiszpamita o umiejtnym wykonywaniu stosownych dziaa serwisowych. W tej czciomówimy dziaania prewencyjne, przeprowadzanie kontroli stanu roweru przedrozpoczciem jazdy, procedury regularnej konserwacji i dziaania, jakie nale y podj,gdy koczy si sezon rowerowy. Opowiemy równie o tym, jakie dziaania serwisowenale y wykonywa, aby utrzyma sprawno roweru, zalecaj c Ci stworzenie miesicznego

i rocznego harmonogramu prac.


21/342

Wstp 21

Cz V: Dekalogi Kada ksika serii Dla bystrzaków koczy si spisami interesuj cych „dziesi tek”.Na kocu tej ksiki znajdziesz list dziesiciu kroków sprawdzianu stanu roweru

przed rozpoczciem jazdy, dziesiciu sposobów na popraw stanu Twojego roweruoraz dziesiciu sposobów poprawy komfortu i efektywnoci pracy podzespoów podczas jazdy na rowerze.

Ikony u yte w ksi ceNa marginesach stron znajdziesz ikony, których zadaniem jest zwrócenie Twojejuwagi na specyficzny typ zawartych w akapicie informacji. Omówmy pokrótce,co oznaczaj wspomniane ikony:

Zawsze, gdy mamy Ci do przekazania wyj tkowo przydatn wskazówk , dziki którejmona oszczdzi czas lub pieni dze albo tylko sprawi, e naprawa lub konserwacjastanie si odrobin atwiejsza, oznaczymy ten akapit tak w anie ikon . (Chcielimy oznaczy ca ksik jedn wielk ikon wskazówki, ale nie zgodzi si na to nasz wydawca).

Ta ksika jest pozycj referencyjn , a to oznacza, e niczego nie musisz uczy si napami. Nie oczekuj, e którego poniedziakowego poranka zrobimy Ci sprawdzian.Czasami jednak przekaemy Ci wiedz, któr warto zapamita na duej. W takichsytuacjach oznaczamy akapit w anie tak ikon .

Uwaga! Gdy zobaczysz t ikonk , zapoznaj si z oznaczonym akapitem ostrzeeniemi we je sobie do serca. Rowery s mimo wszystko mechanizmami wymagaj cymiduej precyzji i czasami trzeba wykona jak procedur w cile okrelony sposóblub za pomoc specjalnego narzdzia. W przeciwnym razie wystawisz na ryzyko swojezdrowie lub uszkodzisz rower. Gdy zauwa ysz akapit oznaczony tak ikon , zachowajszczególn ostrono i postaraj si unikn niepotrzebnych k opotów.

My kochamy rowery i czasami trudno nam si oprze pokusie przekazania pewnychczysto technicznych wskazówek, których wcale nie musisz jako specjalnie bra sobiedo serca. W takim przypadku oznaczamy akapit w anie ikonk Sprawy techniczne. Jeli nale ysz do grupy osób, które chc zna wszystkie szczegó y, moesz bez wahania

zapozna si z tymi informacjami. Jeli jednak wolisz nie koncentrowa si na zbyttechnicznych zawiociach, równie dobrze moesz zrezygnowa z lektury akapitów oznaczonych t ikonk .

Co dalejTa ksika jest pozycj referencyjn , co oznacza, e moesz zacz lektur w wybranymmiejscu. Jeli dopiero zaczynasz swoj przygod z rowerami i nie wiesz nic o dziaaniuprzerzutki, zacznij od rozdziau 2. Jeli czujesz potrzeb przygotowania domowego lubgaraowego warsztatu, w którym bdziesz móg wykonywa naprawy rowerów, zacznij

od rozdziau 3. Jeeli Twój rower na razie sprawuje si bez zarzutu i chcesz, eby dziaa


22/342

22


jak najduej, przejd do rozdziau 16. i wykonaj przegl d roweru, upewniaj c si, e adnacz nie odpadnie podczas nastpnej przejadki. Jeli szukasz konkretnych informacji, wykorzystaj spis treci i zajrzyj do indeksu.

Wy lij do nas e-mail, eby podzieli si swoj opini na temat ksiki, lub przelijzdjcie upakanych smarem r k, aby nam udowodni, e dobrze dbasz o swój rower.Oto adres Dennisa: [email protected]. A ten e-mail nale y do Keitha: [email protected].

mailto:[email protected]:[email protected]:[email protected]:[email protected]:[email protected]:[email protected]


23/342

Cz I

Wprowadzenie


24/342

24

Cz I: Wprowadzenie

W tej cz ci…a stronach tej ksiki znajdziesz wszystko, co musisz wiedzie,eby dobrze zadba o swój rower. Jeli nie masz absolutnie

adnych do wiadcze z serwisowaniem rowerów i nie wiesz, jak funkcj spenia przerzutka, to znajdujesz si we w aciwym punkcie wyjcia na pocz tku drogi do poznawania tajemnic swojego roweru. W tej czci ksiki wyjanimy, jak zidentyfikowa poszczególneczci roweru, i powiemy Ci, jak one ze sob wspódziaaj .

Podpowiemy, jak wybra i przygotowa w domu miejsce dopracy z rowerem. Dowiesz si, które naprawy lepiej zostawiekspertom. Damy te kilka prostych wskazówek dotycz cychdziaa, od jakich trzeba zacz, jeli podczas kolejnej wycieczkico si zepsuje w Twoim rowerze.

N


25/342

Rozdzia 1: Obud drzemicego w Tobie magika rowerowego 25

Rozdzia 1

Obud drzemicegow Tobie magika rowerowego

W tym rozdziale: Wkraczamy w wiat napraw i serwisowania roweru.

Mówimy o tym, jak dba o rower przed wycieczk rowerow , w jej trakcie i po jejzakoczeniu.

Omawiamy naprawy awaryjne: podstawowe i te bardziej skomplikowane. Opisujemy comiesiczne i coroczne czynnoci serwisowe.

dy przygotowujesz si do wypadu na rowerze w nieznany teren, zabierasz ze sob map. W pewnym sensie taka sama „mapa” przydaje si tak e podczas wyprawy do

wiata napraw i serwisowania rowerów. Podró, jak wkrótce rozpoczniesz (lub która ju zostaa rozpoczta), moe by naprawd satysfakcjonuj ca i przynosi Ci korzy ci przez

cae ycie, je

li tylko dysponujesz przewodnikiem, dzi

ki któremu dotrzesz w miejsce,dok d zmierzasz. Napisalimy t ksik w taki sposób, eby staa si Twoim

przewodnikiem, dziki któremu poznasz wszystkie tajemnice naprawy i serwisowaniarowerów.

W tym rozdziale rozk adamy przed Tob map, przedstawiaj c plusy i minusy rónychtras, które prowadz do jednego celu: w aciwego zadbania o Twój rower.

Naprawa i serwisowanie rowerów:

pocz tek drogi Punktem wyjcia jest poznanie wszystkich czci roweru, ich funkcji oraz tego, jak ze sob wspópracuj (patrz rozdzia 2.). Jeli znasz wszystkie czci roweru, to znaczy, e wiesz:

w jaki sposób o yska wp ywaj na zmniejszanie tarcia podczas jazdy;

jak dokrca ruby z odpowiedni si ;

dlaczego linki hamulcowe róni si od linek do zmiany biegów (tzw. przerzutek);

jaki dobór zbatek jest najlepszy dla Twojego roweru;

jak spr ynki w przerzutkach pozwalaj zmienia biegi;

G


26/342

26

Cz I: Wprowadzenie

kiedy mona mie pewno, e tzw. szybkozamykacz nie bdzie stanowizagroenia dla Twojego zdrowia i ycia.

Gdy poznasz ju wszystkie elementy roweru i dowiesz si, jak ze sob wspódziaaj ,

bdziesz gotowy do rozpoczcia tej podró y. Zaczekaj! Najpierw trzeba przygotowamiejsce, w którym bdzie mona swobodnie pracowa (patrz rozdzia 3.). Doserwisowania roweru nie trzeba wielkich przestrzeni, ale przyda si troch wolnegomiejsca, zapewniaj cego wygod pracy i swobod ruchów. Musisz mie gdzie odk adanarzdzia. Znajd sobie jak oson na podog . Miejsce pracy powinno by ponadtoprzewiewne i dobrze o wietlone.

Jeeli my lisz powanie o zajciu si regularnym przeprowadzaniem napraw,serwisowaniem i konserwacj rowerów, zastanów si nad zakupieniem dwóchistotnych dodatków:

Stou warsztatowego — paskiej powierzchni roboczej, daj cej swobod pracy.

Stojaka rowerowego do uniesienia roweru nad ziemi.

Mamy dla Ciebie dobr wiadomo! Wcale nie musisz biec od razu do sklepu, eby naby specjalistyczny zestaw narzdzi. Wiele potrzebnych narzdzi prawdopodobnieznajdziesz w domu. Jeli masz jakie klucze paskie, klucze imbusowe, rubokrty,szczypce i motek, to wystarczy, eby wykona szereg podstawowych procedurserwisowych. Specjalistycznych narzdzi bdziesz potrzebowa tylko wtedy, jeli przejdziesz do bardziej zaawansowanych dziaa serwisowych.

Kupno specjalistycznych narzdzi moesz odo y do czasu, gdy rzeczywicie zaczniesz

wykonywa bardziej zaawansowane naprawy swojego roweru. Moesz na przyk adpotrzebowa specjalnego ci gacza, eby zdj korby. Zamiast zatem od razu biec dosklepu, poczekaj, a przyjdzie Ci wykona coroczny przegl d i rzeczywicie bdzieszpotrzebowa tego narzdzia.

Gdy zdecydujesz si na zakup narzdzi — takich jak skuwacz do acucha, bacik, kluczdo kasety lub wolnobiegu, czy te klucz do szprych — musisz zdecydowa, czy naby je jak najtaniej, czy moe zainwestowa w droszy osprzt, który prawdopodobnieprze yje Twój rower. O tego typu dylematach mówimy w rozdziale 3.

I wreszcie, jeli chcesz utrzyma wszelkie ruchome czci roweru w jak najlepszymstanie technicznym, musisz zaopatrzy si w uniwersalny rodek do smarowania.

Skup si na potrzebie smarowania acucha i rónych ruchomych czci w takich wraliwych miejscach jak uk ad hamulców i przerzutek. Równie istotne jestdysponowanie odpowiednim rodkiem czyszcz cym. Poszukaj produktu przyjaznegodla rodowiska, takiego jak odtuszczacz na bazie kwasów owocowych.


27/342


Przed przeja d k rowerow ,w jej trakcie i po jej zako czeniu

Naprawa i konserwacja to co wicej ni tylko dbanie o rower wówczas, gdy stoi onbezczynnie w domu. To proces, który obejmuje czynnoci podejmowane przed kad eskapad rowerow , w jej trakcie i po jej zakoczeniu.

Przed jazd Cz trylogii dotycz ca zada, jakie nale y wykona przed jazd , dotyczy przede wszystkim koniecznych dziaa prewencyjnych, które nie tylko pomagaj utrzymasprawno roweru, ale i zwikszaj Twoje bezpieczestwo.

Jednym z najprostszych sposobów poprawienia bezpieczestwa jest wykonanieprzegl du roweru przed wycieczk :

Sprawd cinienie w oponach. Czy jest zgodne z cinieniem zalecanym przezproducenta, podawanym na boku opony? (Zajrzyj do rozdziau 6., gdzie znajdziesz wicej informacji na temat opon).

Przyjrzyj si hamulcom, aby sprawdzi, czy klocki nie s zu yte i czy dobrzeprzylegaj do obrczy podczas hamowania. (Zajrzyj do rozdziau 8., gdzie znajdziesz wicej informacji o hamulcach).

Obejrzyj dobrze kierownic, stery, koa oraz inne czci roweru, zwracaj c

szczególn uwag

na wszelkie luzy. (Wi

cej informacji na temat kontroli stanutechnicznego roweru znajdziesz w rozdziale 16.).

Niewane, czy masz rower prosto z salonu, czy te jedzisz na dwudziestoletnim weteranie szos: w trasie zawsze co moe pój nie tak. Najlepiej by przygotowanymi zabra ze sob zestaw narzdzi, które si przydadz , gdy wpadniesz w tarapaty.Oto kilka czynnoci, które nale y wykona, aby przygotowa zestaw narzdzi(patrz rozdzia 4., gdzie znajdziesz wicej informacji):

Przymocuj do ramy ma pompk rowerow .

Zabierz ze sob wszystko, czego potrzebujesz, eby poradzi sobie z dtk ,

z której uchodzi powietrze. Mamy tu na my li: atk , klej, y ki do opon orazzapasow dtk (na wypadek, gdyby uszkodzona nie nadawaa si do u ytku).

Przygotuj tak e kilka innych narzdzi, takich jak klucze imbusowe, rubokrty,klucz do szprych i szczypce. Dziki nim poradzisz sobie z rónymi problemami,które pojawi si w trakcie jazdy.

Zabierz te szmatk do wytarcia r k ze smaru po skoczeniu naprawy.

Jeli planujesz wybra si w dusz tras, zastanów si, czy nie zabra ze sob kilkudodatkowych narzdzi. Rozwa uzupenienie niezbdnika o: sk adan zapasow opon,skuwacz do acucha, ogniwa acucha i sworznie, dodatkowe szprychy, zapasowelinki, smar i niezwykle przydatne narzdzie MacGyvera, czyli uniwersaln tam

klej c . (Patrz rozdzia 4.).


28/342

28

Cz I: Wprowadzenie

Przygotowuj c si na sytuacje awaryjne, pamitaj, aby zabra:

telefon komórkowy,

dokumenty,

pieni dze,

batoniki energetyczne,

kurtk przeciwdeszczow ,

okulary przeciwsoneczne.

W trakcie jazdyChocia moe si wydawa, e w trakcie jazdy trudno przeprowadza jakie dziaaniaserwisowe, s jednak rzeczy, które mona zrobi nawet podczas jazdy. Jeli wypracujeszpewne nawyki, uda Ci si przedu y czas u ytkowania swojego roweru i zachowazdrowie:

Niech opony bd zawsze dobrze napompowane, dziki czemu zmniejszysz opórtoczenia i zamortyzujesz wstrz sy.

Bacznie obserwuj drog przed sob .

Zsi d z roweru przed pokonaniem kraw nika i innych przeszkód.

Gdy widzisz, e nie unikniesz uderzenia w przeszkod i wstrz su, podnie siz siodeka na nogi, tak jak dokej na koniu.

Zmieniaj biegi na nisze, jeszcze zanim dotrzesz do bardziej stromych odcinków wzniesie, zmniejszaj c tym samym obcienia acucha i przerzutek.

Zwró uwag na skrzypienia lub luzy, zanim pojawi si konieczno naprawy uszkodzonego elementu.

Aby uzyska wicej informacji na temat bezpiecznej jazdy, zajrzyj do rozdziau 16.

Po je dzieTrylogia czynnoci konserwacyjnych koczy si dziaaniami, które nale y wykona po

zakoczeniu jazdy. Brud, py i kurz dziaaj jak materia cierny, jeli wic dostan sido czci wewntrznych roweru, mog prowadzi do szybszego zu ywania si o ysk i innych wraliwych komponentów. Po zakoczeniu jazdy nadchodzi czas na rozpoczcie walki z tym niedocenianym wrogiem. Zacznij od umycia roweru! Zmocz go dobrze,ale nie kieruj strumieni wody bezporednio na piasty lub suport. U yj szczotki i myda,eby usun z roweru trudniej schodz ce zabrudzenia. U yj odtuszczacza, eby pozby si tustszych zabrudze.

Pamitaj, eby po umyciu roweru zawsze go dobrze osuszy i nasmarowa — zw aszczaacuch, przerzutki, hamulce i koa zbate. Kiedy skoczysz, usu nadmiar smaru,tak eby niepotrzebnie nie przyci ga brudu.

Wicej informacji na temat mycia i smarowania roweru znajdziesz w rozdziale 16.


29/342


Przeprowadzanie napraw Jeli masz szczcie, nigdy nie staniesz przed koniecznoci wykonywania awaryjnychnapraw gdzie na poboczu drogi, z dala od zacisza w asnego warsztatu. Tylko e niktnie ma tyle szczcia. Jeli jedzisz na rowerze wystarczaj co dugo, prdzej czy póniejczeka Ci jaka niespodziewana awaria i staniesz wówczas przed koniecznoci przeprowadzenia jednej z napraw z poniszej listy:

Przebita opona — poradzenie sobie z „kapciem” czyli z przebit dtk (lubopon )1 to jedna z najczstszych napraw, jak przyjdzie Ci wykonywa (patrzrozdzia 6.). Dlatego po wicz atanie, zanim zmusz Ci do tego okolicznoci.Dziki temu, jeli zapiesz gum na trasie, atwiej poradzisz sobie z rzeczywistym wyzwaniem.

Problem z koami — po uderzeniu koem w jak przeszkod moe doj do

wygicia obr

czy lub z

amania szprychy. Je

li uszkodzenie nie jest zbyt powa

ne,tak e i z tym problemem jeste w stanie sobie poradzi gdzie na poboczu drogi

(patrz rozdzia 7.).

Problem z acuchem — Twój acuch moe uniemoliwi Ci kontynuowanie jazdy. Zdarza si, e spada z najmniejszego koa zbatego przedniej przerzutkii zakleszcza si pomidzy rur trójk ta ramy a tarcz . Moe si nawet zdarzy ,e acuch zostanie rozerwany. Aby go naprawi, bdziemy potrzebowaspecjalistycznych narzdzi i zapasowego ogniwa lub dwóch. W przeciwnymrazie czeka Ci dugi spacer do domu (patrz rozdzia 10.).

Problem z przerzutk — przerzutka wystaj ca podczas jazdy poza paszczyznroweru atwo moe zosta uszkodzona. Czasami konieczne moe okaza si

wyregulowanie przerzutki, poprawienie jej mocowania i pozycji lub zdjciez roweru (patrz rozdzia 14.).

Niektórych napraw nie bdziesz w stanie wykona na trasie (przede wszystkim z powodubraku pod rk specjalistycznych narzdzi). W tej kategorii napraw umieszcza si:usunicie luzów mocowania korby, luzów w pedaach, poradzenie sobie z problememz suportem lub wygit ram . Jeli zauwa ysz który z tych problemów podczas jazdy,najlepiej zrezygnowa z dalszej jazdy, bo moe on spowodowa wiksze szkody lubdoprowadzi do wypadku.

Nikt nie chce by zmuszany do radzenia sobie z problemami w sytuacjach awaryjnych.Znacznie lepiej jest wykonywa naprawy we w asnym warsztacie. Niektóre takie

naprawy s prostsze, inne trudniejsze. Jeli nie masz duego do wiadczenia z serwisowaniemrowerów, przed przyst pieniem do bardziej zaawansowanych napraw zacznij od dziaapodstawowych:

atanie opon i dtek . Gównym powodem problemów z tej grupy s uszkodzeniadtek lub opon. Musisz nauczy si, jak zdj opon, znale miejsce przebicia,zaata dziur i ponownie zao y dtk oraz opon na obrcz. Po kilku razachnabierzesz do wiadczenia i stwierdzisz, e to cakiem proste. (Patrz rozdzia 6.).

1 Autorzy stosuj czasami skrót my lowy, który bierze si z tego, e opony rowerowe dziel si

na dtkowe i bezdtkowe (zatem nie zawsze przebita opona oznacza równie przebit dtk ). Wicej na ten temat w kolejnych rozdziaach — przyp. tum.


30/342

3

Cz I: Wprowadzenie

Przegld piast. Najwaniejszym elementem dziaa maj cych na celu utrzymaniekó w dobrym stanie technicznym jest zadbanie o sprawno piast. Dziki ichodpowiedniej konserwacji, przeprowadzanej co najmniej raz w roku, koaTwojego roweru bd toczy si g adko i pracowa p ynnie. (Patrz rozdzia 7.)

Wymiana klocków hamulcowych. Trudno wskaza jak waniejsz czynnoserwisow ni ta, dziki której mona zatrzyma rower dok adnie wtedy, gdy jestto konieczne. Dowiedz si, jak zadba o stan hamulców i jak zmienia klocki,dziki czemu ryzyko naraenia Twojego zdrowia na szwank bdzie o wielemniejsze. (Patrz rozdzia 8.).

Regulacja wysokoci sztycy i pooenia siodeka. Dziki wiedzy na tematdostosowania pooenia siodeka i wysokoci sztycy moesz uratowa swojepoladki przed nieprzyjemnymi konsekwencjami jazdy w niewygodnej pozycji. Wybór odpowiedniego siodeka, a tak e jego dostosowanie sprawi , e wycieczkarowerowa stanie si do wiadczeniem przyjemniejszym i bardziej komfortowym.

(Patrz rozdzia 9.).

Wymiana acucha. acuch rowerowy jest jednym z elementów naraonychna najwiksze obcienia i ryzyko uszkodze. A to oznacza, e nale y po wicimu wiele uwagi. Jeli acuch zapewni Ci kilka tysicy przejechanychbezpiecznie kilometrów, najwy szy czas go wymieni. (Patrz rozdzia 10.).

Wymiana kaset i wolnobiegów . Zby na tarczach kasety i wolnobiegów z czasemsi zu ywaj , sprawiaj c, e acuch zaczyna przeskakiwa. Dysponuj codpowiednimi narzdziami i przy odrobinie wysiku, mona pokusi sio samodzieln wymian. (Patrz rozdzia 11.).

Tak naprawd nawet te bardziej zaawansowane naprawy wcale nie s specjalnieskomplikowane — po prostu oznaczaj konieczno wykonania nieco bardziejzoonych procedur. W niektórych przypadkach bdziesz potrzebowa specjalistycznychnarzdzi oraz musisz pamita, eby wykonywa dziaania dok adnie wedug instrukcji,zgodnie ze wskazówkami i krok po kroku. Wystarczy odrobina koncentracji i niecodeterminacji, a okae si, e tak e i Ty moesz sta si prawdziwym „magikiem”,który wie, jak wykona wszystkie naprawy, na przyk ad takie jak:

Serwisowanie elementów zawieszenia. Chocia zakres prac, które przy ramierowerowej mona wykona samodzielnie, jest ograniczony, nic nie stoi naprzeszkodzie, aby zadba o utrzymanie dobrego stanu technicznego elementów zawieszenia (lub je naprawi). W zalenoci od rodzaju posiadanego systemu

amortyzacji konieczna moe okaza si na przyk ad wymiana oleju lub regulacjapoziomu cinienia powietrza. (Patrz rozdzia 12.).

Serwisowanie pedaów, korb i suportu. Peda y, korby i suport s czciamisk adaj cymi si na uk ad napdowy roweru i su do przeniesienia si y nóg natylne koo. Oznacza to, e elementy te podlegaj du ym obcieniom i dlategonale y co roku odpowiednio je konserwowa. W tym przypadku bdzieszpotrzebowa co najmniej jednego specjalistycznego narzdzia. (Patrz rozdzia 13.).

Dostrojenie uk adu zmiany biegów . Wikszo wspóczenie produkowanychprzerzutek to bardzo precyzyjne mechanizmy, które wymagaj jedynie drobnychkorekt i delikatnego dopieszczenia. Wiksza cz Twojej pracy w tym kontek ciebdzie dotyczy w anie utrzymania przerzutek przednich i tylnych w dobrymstanie. (Patrz rozdzia 14.).


31/342


Serwisowanie uk adu sterowania. Kierownica, mostek i stery odpowiadaj zap ynno prowadzenia roweru zgodnego z oczekiwaniami. Podczas jazdy o yskaznajduj ce si wewn trz sterów naraone s na due obcienia i wstrz sy, dlatego warto pamita o regularnym, corocznym ich przegl dzie, dokrcaniu i gruntownym

serwisowaniu. (Patrz rozdzia 15.).

Nawet najbardziej zapaleni rowerowi magicy musz czasami powierzy swoje dwakóka specjalistom z profesjonalnego warsztatu. W lokalnym sklepie rowerowymznajdziesz ludzi dysponuj cych drogimi narzdziami i, co waniejsze, do wiadczeniemuatwiaj cym poradzenie sobie z wykonaniem procedur serwisowych. Oto, jakie naprawy powinny by zlecane specjalistom:

Naprawa ramy — tego typu prace wykraczaj poza zakres zada, z jakimimona poradzi sobie w warunkach domowych. Niektóre sklepy rowerowezalecaj nawet wysanie ramy do bardziej wyspecjalizowanego zak adu lub

zlecenie jej wymiany producentowi.

Monta zestawu sterów — regulacja lub naprawa uk adu sterów jest zadaniematwym, które mona wykona w domu lub w trasie. Jednak jeli musisz zainstalowazupenie nowy zestaw sterów, lepiej uda si do lokalnego sklepu rowerowego,eby skorzysta z do wiadczenia fachowca i specjalistycznych narzdzi.

Centrowanie koa — centrowanie koa jest zadaniem skomplikowanym.Potrzebujesz do tego specjalistycznych narzdzi (takich jak stojak do centrowania,miernik naprenia szprychy i narzdzia do ksztatowania), a tak e… sporodo wiadczenia.

Niektóre prace zwizane z elementami zawieszenia — producenci rowerów

maj w swoich ofertach szerok gam rónych elementów sk adaj cych si naprzednie i tylne uk ady amortyzacji i tumienia (zawieszenie), a niektóre pracepowinny by powierzone producentowi, specjalistom w lokalnym sklepierowerowym lub fachowcom z wyspecjalizowanych warsztatów naprawy systemów amortyzacji.

Prace serwisowe W zwi zku z pracami serwisowymi masz dwie alternatywy:

Moesz skupi si na regularnym serwisowaniu roweru, dziki czemu Twój rowerbdzie rzadziej potrzebowa napraw.

Moesz zrezygnowa z jakichkolwiek czynnoci serwisowych, co oznacza wicejnapraw.

My wolimy t pierwsz alternatyw . Jeli Ty podzielasz nasze zdanie, w dalszej czcitego rozdziau znajdziesz list prac serwisowych, które powinny by wykonywane raz w miesi cu i raz w roku.


32/342

32

Cz I: Wprowadzenie

Comiesi czne prace serwisoweZaplanuj prace serwisowe w miesicznym kalendarzu sezonu rowerowego, a szybkostan si one Twoim nawykiem i czynnoci wykonywan rutynowo.

Oto, jakie dziaania nale y podj w ramach comiesicznego serwisowania roweru:

Sprawd, czy nie pojawi y si jakie uszkodzenia konstrukcji ramy .Dokonaj ogldzin ramy rowerowej, szukaj c ladów wiadcz cych o istnieniunapre i uszkodze konstrukcyjnych, zwracaj c przy tym szczególn uwag namiejsca czenia elementów ramy oraz na obszary (takie jak spodnie strony rur),na które zwykle patrzysz raczej rzadko.

Sprawd stan techniczny kó i opon. Czy nie czujesz bicia podczas jazdy?Czy opony nie s mocno zu yte, pocite lub rozdarte? Czy szprychy s dobrzenapite?

Umyj rower. Brud jest Twoim najwikszym wrogiem, wic jeli nie masz czasu,aby czy ci swój rower po kadej przejadce, zrób to przynajmniej raz w miesi cu,zw aszcza jeli jedzisz na nim regularnie.

U yj smaru. Zabierasz swój samochód na wymian oleju po przejechaniukolejnych 10 000 kilometrów? Zadbaj, aby Twój rower równie dosta co miesi cporcj wieego smaru, eby przedu y ycie jego ruchomych czci.

Sprawd luzy na poczeniach. Wszelkie elementy z czne, takie jak ruby czy nakrtki, nawet jeli zosta y w aciwie dokrcone, maj (tylko sobie znane)tajemnicze sposoby, eby z czasem rozlunia „wizi”… Przecie nie chceszchyba zgubi czego podczas jazdy? To moe by niebezpieczne lub spowodowa

bezpowrotn utrat jakiej czci, dlatego podczas comiesicznego przegl du warto sprawdzi, czy wszystkie z cza trzymaj i nic si nie odkrcio.

Sprawd stan techniczny hamulców . Gdy na drog wyskoczy Ci wiewiórka,to z pewnoci nie bdzie najlepszy moment, eby odkry , i masz zu yte klockihamulcowe. Sprawd stan hamulców i zastanów si, czy przypadkiem nie warto wymieni ju klocków. Sprawd, czy nie poluzowa y si zaciski linek w pancerzykach oraz czy adna rurka nie zwisa z ramy. Nacinij mocno d wigniehamulców, aby sprawdzi, czy ok adzina równo i pewnie dociska obrcze kó.

Sprawd acuch, koronki kasety i tarcze przednich zbatek . Nie pozwól,eby zu yty acuch skraca ywotno tarcz i kó zbatych. Zmierz acuch, aby

potwierdzi, e dwanacie ogniw ma dok adnie dwanacie cali, a jeli tak nie jest, wymie acuch, bo inaczej szybko staniesz przed koniecznoci wymiany o wieledroszych zbatek.

Chro swoje siodeko. Jeli jest wykonane ze skóry, pamitaj, e warto jedobrze zabezpieczy . Skórzane siodeka spisuj si wietnie, ale wymagaj trochdodatkowej pracy, w tym regularnej konserwacji tj. czyszczenia skóry i uzupenienianaturalnych olejów.

Oce stan zawieszenia. Jeli w Twoim rowerze znajduj si jakie elementy tumi ce, amortyzuj ce itd., sprawd sztywno wszystkich po cze rub i sworznimocowania zawieszenia. Jeli masz widelec amortyzowany, zapoznaj si z instrukcj obsugi, eby pozna wskazówki producenta dotycz ce odpowiedniej konserwacjitego elementu.


33/342


Wicej informacji na temat comiesicznych prac serwisowych (w tym dok adneinstrukcje wykonania tych dziaa) znajdziesz w rozdziale 17.

Coroczne prace serwisoweCzy masz ochot wsi na rower nawet w samym rodku nienej zimy? Zrób to, cotrzeba, czyli zadbaj o swojego wiernego przyjaciela, zapewniaj c mu coroczny przegl d:

Przygotuj acuchowi k piel oczyszczajc. Wymocz acuch w bezpiecznymdla rodowiska odtuszczaczu, wypukuj c wszelkie nieczystoci, które nagromadzi y si pomidzy spinkami, rolkami i sworzniami.

Wycentruj koa. Nierównoci, które Twój rower pokonywa w ci gu roku, wp ywaj na zmian napre szprych i w rezultacie prowadz do wyginaniaobrczy. Po wi troch czasu, eby zadba o prawidowe wycentrowanie kó.

Wymie linki i pancerzyki. Sprawd stan linek i osonek, w których biegn linki. Jeli zauwa ysz jakie pknicia, korozj, strzpienie lub nagromadzeniesi kurzu i brudu, zastanów si nad wymian tych elementów na nowe.

Wykonaj przegld piast. Doroczny przegl d piast jest szczególnie wany, jelimasz tradycyjne piasty z o yskami kulkowymi. Jeli w Twoim rowerze s o yskauszczelnione, prawdopodobnie masz z nimi spokój na kilka lat.

Wykonaj przegld sterów . Coroczny przegl d roweru jest dobr okazj ,eby sprawdzi, wyczy ci, dostroi i poprawi stery.

Dokonaj inspekcji stanu pedaów . Peda y rowerowe to kolejny element,

w którym wan rol

odgrywaj

o yska. Tak jak w przypadku sterów, je

lichcesz, eby jak najduej pracowa y p ynnie, nale y je regularnie konserwowa.

Wykonaj konserwacj suportu. Suport jest centralnym elementem uk adunapdu. Wszystkie obroty korb suportu sumuj si w czasie roku i prdzejczy póniej pojawia si konieczno przegl du lub cakowitej wymiany suportu.

Wyczy tyln przerzutk . W tym przypadku skupiamy si na zdjciuprzerzutki, tak eby mona by o usun brud z miejsc, w których zbiera sigo najwicej — czyli na dwóch kóeczkach tylnej przerzutki.

Wymie klocki hamulcowe. Postaraj si zawsze mie w domu jaki zapasowy komplet ok adzin. S tanie i atwe w montau, a zaoenie nowego kompletu

zapewni Ci spokój ducha.

Wymie chwyty na kierownicy lub tam. Masz ochot na odrobinszalestwa i chcesz, eby Twój rower wyrónia si na tle innych po tym, jak przez ca y rok wiernie Ci su y ? Pokoloruj troch swój wiat i dodaj nieco ycia,a tak e zadbaj o odrobin komfortu dla Twoich r k — wymieniaj c owijk nakierownicy lub montuj c nowe chwyty.

Pokryj ram zabezpieczajc warstw wosku. Jeli podczas corocznegoremontu rozbierasz swój rower na czci pierwsze, wykorzystaj atwy dostp do wszystkim elementów ramy, eby j dobrze wyczy ci i nao y warstw wosku.


34/342

34

Cz I: Wprowadzenie

Sprawd akcesoria. Nie popenij bdu zaniedbania, eby odkry w trasie,e brakuje Ci wanych akcesoriów — zestawu do atania dtki, narzdzi lubdodatkowych baterii do wiata — akurat wtedy, gdy potrzebujesz pomocy.Przejrzyj akcesoria i upewnij si, e wszystko jest na swoim miejscu.

Wicej informacji na temat corocznej konserwacji znajdziesz w rozdziale 17.


35/342

Rozdzia 2

Rowerowa fizjologia:

jak dziaa Twój rower?W tym rozdziale: Identyfikujemy elementy roweru.

Mówimy o funkcjach o ysk w zakresie zmniejszania tarcia. Wskazujemy na istotn rol odgrywan przez gwinty, podpowiadaj c, jak najlepiej o nie zadba. Odkrywamy, jak dziki linkom mona uzyska kontrol nad rowerem. Opisujemy, jak przebiega proces zmiany biegów, i omawiamy dziaanie przerzutek. Przedstawiamy korzy ci p yn ce z zastosowania szybkozam

Naprawa i Konserwacja Rowerów Dla Bystrzaków - Dennis Bailey, Keith Gates

Documents

Transcript of Naprawa i Konserwacja Rowerów Dla Bystrzaków - Dennis Bailey, Keith Gates