C e n a 2000 * ł

O F I C Y N A K O N F R A T E R N I P O E T Ó W

K r a k ó w 1990

R e d a k c j a , o p r a c o w a n i e i w y b ó r

JACEK LUBART-KRZYSICA

C o p y r i g h t b y

Anna Kajtochowa - 1990

Tomik wydano dzięki dotacji Wydziału Kultury Urzędu Miasta Krakowa

O f i c y n a K o n f r a t e r n i Poetów 1990

K r a k ó w , R y n e k P o d g ó r s k i 14

Dom Kultury "Podgórze"

Przyjęto do druku 5 czerwca 1990. Druk ukończono 25 czerwca 1990.

Wydanie I . Nakład 1500 egz. Format A-6. Skład: Janusz Harnlk. Druk: RSP "Odrodzenie" Siepraw.

D z i w i ę s ię k a ż d e j g o d z i n i e z d u m i e w a m k a ż d ą m i n u t ą z a c h w y c a m k a ż d ą s e k u n d ą

l iczę je z n i e p o k o j e m n i e j e s t e m w s t a n i e o d c z u ć w p e ł n i

i c h s m a k u i z a p a c h u z n u ż o n a

b e z m y ś l n ą r o z r z u t n o ś c i ą c a ł y c h dz ies ięc io lec i

- A>fc i

3

C z ł o w i e k o p a d a z s i ł z p ł a t k ó w o p a d a k w i a t r o d z i s i e św ia t i u m i e r a św ia t

1986

R y s o w a ł a m miłość p a t y k i e m n a p i a s k u Nim się o d w r ó c i ł a m ś l a d y r o z w i a ł w i a t r

Malowałam j a s n e p l a m y n a t w a r d y m k a r t o n i e po n i e d ł u g i m c z a s i e p łomień b a r w y z b l a k ł

T e r a z r z e ź b i ę t w a r d e b r u z d y w ż y w e j t k a n c e może p o z o s t a n i e t r w a l s z y ś l a d

P o r t r e t w ramie o k i e n n e j majak w s z y b i e o k i e n n e j t r w a od lat n i e z m i e n n i e j a k los

p o r t r e t c z a r n e j k o b i e t y o o b f i t y c h k s z t a ł t a c h t o w a r z y s z y w i e r n i e mojej k r u c h e j e g z y s t e n c j i w o k n i e n a p r z e c i w k o

1988

• , - i - ^ ^ * '

6

O s t a t n i o d o s t r z e ż o n a p r a w i d ł o w o ś ć t r u d n i e j p r z y j a ź n i ć się

z ludźmi ł a t w i e j

z p rzedmi o tami

1986

monotonia c o d z i e n n o ś c i to n a j s k u t e c z n i e j s z y ś r o d e k u s p o k a j a j ą c y

1986

c z y ta p i a s z c z y s t a z c i e r n i e m z i a r e n w s k ó r z e c z y ta c i e r n i s t a u r o d ę t a r n i n y c z y l e p k a potem c z y r z e ś k a od w i a t r u

w s z y s t k i e d r o g i p r o w a d z a do c i e b i e

1988

D n i e m I nocą p o d ą ż a m z a tobą

i t y l k o s ię mi jamy n a k o l e j n y c h p r z y s t a n k a c h

1987

* *

Nie d o p u ś ć m y b y zawis ło n a d nami m i l c z e n i e j ak D a m o k i e s a miecz

1986

10 11

J e s t e ś j a k w i a t r w s z ę d z i e

o b e c n y z a w s z e

n i e u c h w y t n y

1989

12

* * *

W m u s z l i two jego r a m i e n i a o d b y w a m

n a j d a l s z e p o d r ó ż e o d b r z e g ó w d n i a d o k o n t u r ó w n o c y o d s c h y ł k u c i s z y d o łomotu b u r z y

s z k o d a że n i e mogę z a m i e s z k a ć n a s ta łe w tej m u s z l i

1986

Noc w c i e p ł y m a u t o b u s i e p r ę ż y w m l e c z n y m ś w i a t ł e p o p i e l a t y g r z b i e t P a d w y p r z e d z a c z a s c z a s

c i e n i e m p o w l e k a twoje t w a r z Nie ma j u t n a s

1980

14

K u r c z y się mój ś w i a t w w i e l k o ś ć twojej d ł o n i

Młodość t r z e c i e g o w i e k u k l e j n o t k r y s z t a ł u w o b r ę c z y l a s u i z i e lone j ł ak i

z m g ł y s n u j ę nitki* z s z u w a r ó w p l o t ę k o s z y k i i w t y k a m w e w n ą t r z r o z b i e g a n e e c h o

j a k s p o k o j n i e g łos n i e s i e w i e c z o r n a g o d z i n ę c o r a z da le j c o r a z b l i ż e j d o p t a s i c h g n i a z d do g w i a z d y n i e b a

i do ciebie

Ib

Jackowi

J e s z c z e j e d e n d z i e ń w b ł ę k i t n y m u p a l e w z a d u m i e o d l a t u j ą c y c h p t a k ó w c i ę ż k i m loc ie k u r o p a t w w z a c i s z u s t a r o r z e c z a i b o g a c t w i e k r ó l i c z e g o s t a d a

m i e r z o n y

m a r s z e m b o c i a n i m i g e j z e r a m i s łomy

d z i e ń b l i s k i j a k d o t y k w i a t r u i d a l e k i j a k p r z y p a d k o w a ś m i e r ć w p o ż o d z e s i e r p n i a

Łowię ś w i t u c h e m d ź w i ę k b u t e l k i

pod d r z w i a m i t r z e p o t k r o k ó w n a s c h o d a c h a l b o I ch c i ę ż k i z a d y s z a n y o d d e c h s z u m motorów z a o k n e m n i e p o k ó j w i a t r u w g a ł ę z i a c h s ą s i e d z k i e k ł ó t n i e za śc ianę I c i ę g l e n i e s ł y s z ę twojego m i l c z e n i a

1987

18

D o c i e r a do mnie ś w i a t p r z e z u c h y l o n e g a z e t o w e f u r t k ę j e s z c z e p a c h n i e f a r b ę I c u d z y m m y ś l e n i e m n i b y r z e c z y w i s t y a p r z e c i e ż n i e mogę go d o t k n ę ć I pojęć s u m i e n i e m t a k o d l e g ł y j a k twoje d ł o n i e c o mi lczę j a k twoje o c z y d a l e k i e I o b o j ę t n e j a k twoja w i e c z n i e c h m u r n a t w a r z

1987

B i e g n ę p r z e z ż y c i e Jak n i e w i d o m y s p r i n t e r n ie zna jęc a n i s t a r t u a n i m e t y

1986

20

U l o t n o ś ć w i a t r u j e s t n i c z y m w o b e c u l o t n o ś c i m y ś l i r z a d k o s t a j e s ię r z e c z y w i s t o ś c i ą c h o c i a ż ż y j e w n i e z l i c z o n y c h t o m a c h I m i l i a r d a c h słów św ia t

d o s k o n a l e o b y w a s ię bez n ie j tej n a j w a ż n i e j s z e j bo r o d z i i s t n i e n i e

1987

* *

N a j t r u d n i e j

pojąć b l i skość n a j ł a t w i e j

z r a n i ć c z ł o w i e k a na j l ep ie j

z n a ć c u d z e s e k r e t y i w y z n a w a ć

w ł a s n e p r a w d y z a p e w n i a j ą pe łną n i e z a l e ż n o ś ć

1987

22

W i e w i ó r k a r u d ą n i t k ą z s z y w a d r z e w

k o r o n y p ę k a n i e b o t y s i ą c e m b i a ł y c h d y m ó w c h y l i s ię j a w o r w z i e l o n y m u k ł o n i e

p łon ie d z i e ń w o s t a t n i m u ś m i e c h u

lata

1986

A

W z b i ć s i e

n a d s t a w

w i r e m w a r k o c z a

d o j r z e ć w s z y s t k o

c o k r y j e

p u l s u j ą c a w o d a

i c i ę ż k a b o g a c t w e m

z i em ia

w z l e c i e ć

i o p a ś ć

j e s i e n n ą w i l goc ią ,

n a p o ż y t e k

o g r o d o m i d r z e w o m

1986

Pałacowa n o c w w i e c z o r n e j w i c h u r z e t ę t n i o d d e c h e m s u f i t u rozmowę p a r k u z a d r z w i a m i m o k r y m i d e s z c z u z a o k n e m

k r o k a m i taśmę b a r w n y c h snów

z a m y k a d z i e ń I o t w i e r a d z i e ń

1986

Na t y l e g łosów śp iewa ł a k a

n a t y l u g a ł ę z i a c h

w i r u j ę l iśc ie i t a ń c z y lotem

u t r u d z o n y p t a k i t y l e c h ó r ó w

s ł y s z ę w n o c n e j c i s z y i t y l e w e s t c h n i e ń

p r z e r y w a s e n g a r ś c i a m i c h w y t a m słowa r o z p ę d e m w p a d a m w c i s z ę nawi jam k i l o m e t r y n a zmęczone nog i zawi jam wokó ł s z y i w i a t r

z c a ł y c h si ł c h ł o n ę ż y c i e

1986

S z u k a m s w e g o w ś r ó d t y s i ę c y g łosów n i e u s t a n n e fa lę w z n o s z ą c y c h się w o k ó ł j a k e c h o

d a w n o u m i l k ł y c h k r o k ó w i t y l u w y p o w i e d z i a n y c h słów

Zwi jam m a r z e n i a w k ł ę b e k

i c i a s n o u k ł a d a m w s z u f l a d z i e

może k i e d y ś d o t r z e d o kogoś mój z a p o m n i a n y

s z e p t

1986

27

N a u c z y ć s ię o d z iemi c i e r p l i w o ś c i t r w a n i a b y c i a sobę z a w s z e I w s z ę d z i e n a u c z y ć s ię je j c i e p ł a ł c h ł o d u s y t o ś c i i g ł o d u umieć j a k o n a znos ić c h w a s t y i r o d z i ć o w o c e

1986

28

J e s i e n i e

d r z e w a g u b i ę l iśc ie l u d z i e t r a c ę w łosy w iosnę o d r a s t a j ę l iśc ie o d r a s t a j ą t e ż w łosy a le już n a i n n y c h g ł o w a c h

L u b i ę w i e r z b ę r o d z i s ię n a k a m i e n i u r o ś n i e n a d b y l e p o t o k i e m n i k o m u n ie o d m a w i a s z u m u a n i c i e n i a k a r m i p t a k i o c h r a n i a moty le n a j w c z e ś n i e j w i ta w i o s n ę a n a j p ó ź n i e j

z imę

łamana p r z e z b u r z e c h ł o s t a n a p r z e z w i a t r y

ż y j e c i ę g l e ż y j e

11 07 1989

30

Pomówić z boc ianami o r y c h ł y m o d l o c i e

d o t k n ę ć j a s k ó ł k i

w p r z e l o c i e p o z n a ć s z o r s t k o ś ć

r u d e j s o s n y i a k s a m i t

b ia łe j b r z o z y r o z g r z a ć się

s i e r p n i o w y m s łońcem p r z e d s z a r u g ę

j u ż j e s i e n n e j p o r y n a p e ł n i ć o c z y s n e m i b l a s k i e m

d o r o d n e g o k s i ę ż y c a

Objęć k le jno t g o r e j ą c e j z iemi p o c z u ć jej s m a k

i a romat p o j ę ć

je j ż y z n o ś ć

i p łodność

1986

•

{ o j • n - .'i

I

31

W I E R N O Ś Ć

B ę d ź moim w z r o k i e m -

mówi n i e w i d o m y poe ta d o n a p o t k a n e j d z i e w c z y n y .

Nie z a m y k a j moich o c z u -p r o s i po p i e r w s z e j z n ig s p ę d z o n e j n o c y .

B ę d ź moja pamięcią. -p r z y w o ł u j e s ę d z i w y poeta swę u m a r ł e ż o n ę .

I t r z y p r o ś b y

z o s t a ł y w y s ł u c h a n e .

1986

P u s t k a d r z e m i e j a k k r y j ę c e się w ziemi

d e m o n y W y b u c h a w u l k a n e m w na jmnie j s p o d z i e w a n e j

c h w i l i

i a n i s ię o b e j r z y s z g d y c ię p o k r y j e p y ł n i c o ś c i - w i e c z n o ś c i p r z e z p u s t k ę p o c z ę t y we w ł a s n y m w n ę t r z u

N a u c z y ć s ię s ł u c h a ć k i e d y c h c e s ię mówić N a u c z y ć s ię mi lczeć k i e d y c h c e s ię k r z y c z e ć mocno s t a w i a ć s t o p y n a r ó w n i p o c h y ł e j l e k k o p o k o n y w a ć top ie l k i e d y wc iąga w g ł ą b

można w t e d y o d k r y ć

w s o b i e c z ł o w i e k a p o n a d ś r e d n i ą m i a r ę a l b o z w y c z a j n y

• p o s p o l i t y s t r a c h

1988

34

macjia s łowa z n a d k o ń s k i e j g r z y w y

s z a r ż a pod R a d z y m i n e m i p r z e p r a w a s z p i t a l a

p o d o g n i e m ś m i e r ć r a n n y c h ż o ł n i e r z y i s z e r e g o w e j s a n i t a r i u s z k i

w b ie l i g r o b y w Wiśle I n a s t r o m y m b r z e g u z b i o r o w a mogi ła w y w ł a s z c z o n a h r a b i n a i ś m i e r ć o j c a n a j u ż wo lne j ziemi opowieść k o n n e g o s t r ó ż a z t y t u ł e m d o k t o r a n a u k t e c h n i c z n y c h

magia s łowa i w a g a ż y c i a

d l a t e g o n i g d y n i e z g i n j e t e n k r a j i n i g d y n i e b ę d z i e s p o k o j n y

choc iaż u c i c h n i e w o j n a i u m i l k n ą słowa s t a r e g o c z ł o w i e k a n a d g ł o w ą g n l a d e g o k o n i a

•

O b o r y , 26 08 1986

35

o d k ł a d a m e p o k ę k s i ę i k ę o m a r t w y c h p r a w d a c h

k t ó r e z m u r s z a ł y z a n i m z a i s t n i a ł y e p o k ę o z a c z a r o w a n y c h g w i a z d a c h p e ł n y c h

p r z e b r z m i a ł e g o b l a s k u i z g a s ł e g o n i e b a

z a w i r o w a ł a m n a moment w ś w i e t l e s k r z y ż o w a n y c h s z p a d

u c h w y c o n a j a k o w a d n a ig łę

•

1990

36

Włoży łam j a r z m o j a r z m o zmien i ło s ię

w g a r b g a r b mocno w r ó s ł

w k r ę g o s ł u p

i t ak oto z a m i a s t iść c z y s tać p e ł z n ę z g a r b e m n a g r z b i e c i e

1990

•

R y b a w y r z u c o n a n a b r z e g o s t a t k i e m si ł

p e ł z n i e k u w o d z i e w n ie j s z u k a o c a l e n i a C z ł o w i e k w y r z u c o n y n a b r z e g s k r z e i a z a m i e n i a w p ł u c a p o w i e t r z e z m i e n i a w o c e a n p i a s e k p r z e m i e n i a w z iemię o w a d y w ż y z n e ł a w i c e s łońce n a w l e k a n a m a s z t I z d o b y w a ś w i a t c o n ie p r z e s z k a d z a że b e z w o d y z g i n i e j a k r y b a Z a t e m : u w a g a n a b r z e g

38

* * *

W c i e n i u u l i c z n y c h lamp r o z p a c z l i w i e

m i g o c z e u s z k o d z o n y n e o n

t a k c z ł o w i e k z n a c z y swój ś l a d we w s z e c h ś w i e c i e

' K / • V '» ' ' ' ' '*

1986

39

P i e r w s z y c h r o d z i c ó w p o s y p a ł n i e g d y ś k s i ę ż y c o w y p y ł . D l a t e g o t a k w y t r w a l e p o d ę ż a m y w K o s m o s j a k o c z ą s t k i g w i a z d .

1987

40

Słowa d r e w n i a n e p a c i o r k i s t u k a j ę t w a r d o j a k s a b o t y z a m i a s t s p ł y w a ć m i ę k k ę fa lę u t w a r d z a j ą d r o g ę o d s i e b i e do i n n y c h i o d w r o t n i e

1986

41

Ś w i a t ł o m u r u n o c a

s m u g a c i e n i a w d z i e ń

o t o r o z m o w a z W a w e l e m

t o n ą c y m w u ł u d z i e

i l u d z k i m p o c h o d z i e

k u d a w n y m w i e k o m

p r z e c i e ż t a k d z i s i e j s z y m

j a k k o p u ł a w i e ż y Z y g m u n t a

j a k s e n

n a j a w i e

42

N i e d o w i a r y

j a k m o ż e z a c h w y c i ć m i a s t o

g d y j e o g l ą d a ć

z n o w u p o p o w r o c i e

z a u ł e k z a m k u

w s m u d z e m i l c z e n i a

f r a g m e n t y w i e ż y

w s k o s i e r e f l e k t o r a

w i e r z b a s c h y l o n a

n a d c z e r n i ą w i e c z o r u

i Wis ła

s r e b r n a

ł u s k a m i k s i ę ż y c a

w i s z ą c y o g r ó d

p o d b a l k o n e m d o m u

i j e g o

p r z y j a z n a c i s z a

»n/>lf *>!nrtatfSDco

yha leenry Młbs

{siiOftM »3#ftff3J

8

?po«fc sints.f£0 w yfelmimm

13

Witasz mnie m i a s t o w c z e s n y m p o r a n k i e m f e s t o n e m m g i e ł n a d Wisła k w i e t n ą młodością w d r o d z e do s z k o ł y i k o l e j k o w ą z g r z e b n o ś c i ą r e n c i s t ó w

s z p e t n ą p a r a d ą k a m i e n n y c h b l o k ó w I n a g ł y m l ś n i e n i e m

r e l i e f ó w

c o d z i e n n i e i n n e w w i e k o w e j świeżośc i o d k r y w a s z l ą d y

i w y s p y t c h n ą c e h i s t o r i ą p e ł n e n a d z i e i

i b l i s k i e

Ż e g n a ć ' m n i e b ę d z i e s z c i e n i e m Wawelu w poświac ie j a s n e j

i c z y s t e j p o r t r e t t w ó j wezmę w o s t a t n i ą d r o g ę z a m k n i ę t y w w i e ż y s t r z e l i s t e j

44

Na p r z e b y t e j d r o d z e k r ó l u j e p i a c h c o d z i e n n o ś ć z a l e w a k a ż d ą w y r w ę p o k r y w a w y b o j e r ó w n a k o l e i n y

p i a c h i c z a s c z a s i p i a c h n i e r o z ł ą c z n i t o w a r z y s z e mojej p o d r ó ż y

45

P r z e m i n ą ł d z i e ń j a k k o ń s k i g a i o p z o s t a ł y o d c i s k i k o p y t

1986 •

S P I S W I E R S Z Y

s t r .

*** (Dziwię się każdej godzinie . . . ) 3 *** (Człowiek opada z s i ł . . . ) 4 *** (Rysowałam miłość...) 5 *** (Portret w ramie okiennej . . . ) & *** (Ostatnio dostrzeżona...) 7

*** (Monotonia codzienności...) 8 *** (czy ta p i a s zczy s t a . . . ) 9 *** (Dniem i nocą.. . ) 1° *** (Nie dopuśćmy...) » U *** (Jesteś... ) 12 *** (W musz l i . . . ) * 13 *** ( N o c . ) 14 *** (Kurczy s ię . . . ) . . • 15 *** (Młodość...) . . . . . . 16 *** (Jeszcze jeden dzień.. . ) 11 *** (Łowię świt uchem. . . ) 18 *** (Dociera do mnie świat., . ) 19 *** (Biegnę przez życie.. . ) 20 *** (Ulotność w i a t ru . . . ) 21 *** (Najtrudniej . . . ) 22 *** (Wiewiórka...) 23 *** (Wzbić s ię . . . ) * 2 4

*** (Pałacowa noc . . . )

*** (Na tyle głosów... ) • *** (Szukam swego. . . ) *** (Nauczyć się od z iemi . . . ) *** (Jesienią...) *** (Lubię wierzbę.. . ) *** (Pomówić z bocianami. . . ) Wierność ; *** (Pustka drzemie . . . ) *** (Nauczyć się słuchać...) *** (magia słowa... ) *** (odkładam epokę.. . ) *** (Włożyłam jarzmo. . . ) *** (Ryba wyrzucona na b r zeg . . . ) . . . . . . . . *** (W c i en iu . . . ) • *** (Pierwszych rodziców...) *** (Słowa... ) *** (światło muru nocą.. . ) •• *** (Nie do w i a r y . . . ) *** (Witasz mnie miasto . . . ) *** (Na przebytej d rodze . . . ) *** (Przeminął dzień.. . ) •

26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46

N A K A J T O C H O W A - urodziła sie u Brzozowie,

województwie krośnieńskim. Z wykształcenia

iennikarka (studia UJ)> od lat związana ż pra-

krakowską. Zadebiutowała w 1982 r. pcHteśćia

% "Babcia". Wydała tomiki poetyckie: Ąytca-

%* (J983) oraz "Krawedi" ( 1988). Współautorka^

jLtogii poetyckich: «W samym środku tycia"

1986) i "Wiersze gorczańskie" (198?). W 1988

* u otrzymała wyróżnienie w ogólnopolskim kon­

towi* za powieśó pt. "Tamten brzeg". Członek

Związku Literatów Polskich i Konfraterni Poetów.