© 2014 Deloitte Advisory Sp. z o. o. 1

CE Banking Outlook

1 października 2014

Śniadanie prasowe

© 2014 Deloitte Advisory Sp. z o. o. 2

Agenda

1. Sytuacja gospodarcza w Europie

2. Kondycja sektora bankowego – północ vs południe

3. Sytuacja polskiego sektora bankowego

4. Największe transakcje w sektorze bankowym

5. Możliwe scenariusze w sektorze bankowym w Europie Środkowej

6. Podsumowanie

© 2014 Deloitte Advisory Sp. z o. o. 3

Europa przyspiesza, Polska pozostaje liderem wzrostu

Nota: Do krajów Europy Środkowej zaliczone zostały: Polska, Czechy, Słowacja, Węgry, Rumunia, Bułgaria, Słowenia i ChorwacjaŹródło: Eurostat, Komisja Europejska, EIU

Dynamika realnego PKB (%), 2009=100

100

105

110

115

120

125

2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016

Polska

EuropaŚrodkowa

UniaEuropejska

2010-13 2013-16

3.5

2.9

1.6

2.7

1.5

0.5

Średnioroczna stopa wzrostu (%)

Dynamika realnego PKB r/r (%)

Polska 3.9 4.5 2.1 1.6 2.7 3.5 4.4

Europa Środkowa 2.2 2.9 0.6 1.1 2.3 2.9 3.6

Unia Europejska 2.0 1.7 -0.3 0.2 1.3 1.6 1.8

© 2014 Deloitte Advisory Sp. z o. o. 4

Kryzys finansowy podzielił sektor bankowy w Europie Środkowej na północ i południe

0

2

4

6

8

10

12

14

16

18

2010 2011 2012 2013 2014

0,0

0,5

1,0

1,5

2,0

2,5

3,0

3,5

4,0

4,5

2010 2011 2012 2013 2014

-10

-5

0

5

10

15

20

2010 2011 2012 2013 2014

17

Południe Europy ŚrodkowejPółnoc Europy Środkowej

Wskaźnik kredytów zagrożonych1 (%) Koszty ryzyka2 (%) Rentowność kapitałów3 (%)

1. Udział kredytów zagrożonych w kredytach dla sektora niefinansowego2. Współczynnik sumy rezerw i odpisów aktualizujących z tytułu utraty wartości i średnich należności od sektora niefinansowego3. Iloraz zysku netto i średnich kapitałówŹródło: Eurostat, NBP, KNF, Narodowy Bank Czech, Narodowy Bank Słowacji, Węgierska Komisja Nadzoru Finansowego, Narodowy Bank Bułgarii, ECB, Narodowy Bank Słowenii, Narodowy Bank Chorwacji, Prognozy Deloitte

Średnia rentowność kapitałów sektora bankowego w 2006-2008 w Europie Środkowej (%)

Na Południu problemy ze spłatą kredytów…

….doprowadziły do 1.5x wzrostu kosztów ryzyka….

… i w rezultacie banki zanotowały straty.

WęgryRumuniaBułgariaChorwacjaSłowenia

PolskaCzechySłowacja

© 2014 Deloitte Advisory Sp. z o. o. 5

Rentowność polskich banków pomiędzy bankami czeskimi a słowackimi.

Rentowność (%)

Źródło: Eurostat, NBP, KNF, Narodowy Bank Czech, Narodowy Bank Słowacji, Prognozy Deloitte

PL 10.2 – rentowność Polski w 2014 roku

Przychód / aktywa (%)

Koszty / przychody (%)

Koszty ryzyka (%)

Kapitał / aktywa(%)

Przychód odsetkowy (%)

Przychód prowizyjny (%)

Pozostały przychód (%)

Polskie banki generują wyższe przychody, ale ponoszą też wyższe koszty ryzyka i koszty operacyjne

2010 2011 2012 2013 2014

PL 4.1

SK 3.7

CZ 3.2

Czynniki rentowności krajów północy

2010 2011 2012 2013 2014

PL 10.2

SK 8.3

CZ 12.9

2010 2011 2012 2013 2014

SK 54.7

CZ 42.3

PL 51.9

2010 2011 2012 2013 2014

SK 0.6

CZ 0.7

PL 0.9

2010 2011 2012 2013 2014

SK 11.6

CZ 9

PL 10.7

2010 2011 2012 2013 2014

CZ 2

SK 3.1

PL 2.6

2010 2011 2012 2013 2014

CZ 0.7

PL 0.9

SK 0.8

2010 2011 2012 2013 2014

PL 0.6

SK -0.2

CZ 0.5

© 2014 Deloitte Advisory Sp. z o. o. 6

Na Północy przyspiesza akcja kredytowa

Nota: Udział kredytów w PKB został policzony na podstawie kredytów niefinansowychŹródło: Eurostat, NBP, KNF, Narodowy Bank Czech, Narodowy Bank Słowacji, Węgierska Komisja Nadzoru Finansowego, Narodowy Bank Bułgarii, ECB, Narodowy Bank Słowenii, Narodowy Bank Chorwacji, Prognozy Deloitte

Wzrost kredytów w Europe Środkowej

30

40

50

60

70

80

90

-4 -2 0 2 4 6 8 10

CZ

RO

HR

BG

PLHU

Kredyty / PKB (%)

SI

SK

Średnia dynamika kredytów 2013 - 2016 (%)

Południe

Północ

9.1%10.9%

15.0%

5.5%

-0.6%

4.5%

-7.6%

-26.3%

HUSI RO SKCZHR PLBG

Średnia rentowność kapitałów w 2010 - 2014

AktywaEUR 250 mld

© 2014 Deloitte Advisory Sp. z o. o. 7

W Polsce rosną kredyty korporacyjne i konsumpcyjne, w hipotekach ożywienie od przyszłego roku

Kredyty niefinansowe

Kredyty przedsiębiorstw

Kredyty mieszkaniowe

10 11 12 13 14 15 16

7,67,0

16,2

1,9 3,2

10,5

5,5

10 11 12 13 14 15 16

8,16,3

2,12,9

7,4

20,4

-1,1

10 11 12 13 14 15 16

11,98,17,5

0,2

14,2

5,74,1

10 11 12 13 14 15 16

6,5

-0,72,4

6,73,6

7,04,7

10 11 12 13 14 15 16

8,9

4,4

19,2

22,8

8,15,1

0,9

Kredyty gospodarstw domowych

Pozostałe kredyty gospodarstw

Dynamika kredytów w Polsce r/r (%)

- Struktura w 2013 (%)

Źródło: NBP, KNF, Prognozy Deloitte

60%

30%

39%

61%

© 2014 Deloitte Advisory Sp. z o. o. 8

Największe transakcje obserwowane w Polsce

Wybrane transakcje z ostatnich 3 lat

Źródło: mergermarket.com, Informacje prasowe banków

Dlaczego Polska przyciągała uwagę inwestorów?

KrajAktywa (EUR mln)

Cena / wartość księgowa

Data ogłoszenia transakcji Cel Przejmujący Sprzedający

Polska 10.1 1.4 2012 Kredyt Bank BZ WBK KBC Groep

Polska 8.8 1.1 2013 Bank BGŻ BNP Paribas Rabobank

Polska 8.1 1.1 2013 Nordea Bank Polska

PKO Bank Polski

Nordea AB

Węgry 6.6 0.1 2014 MKB bank Skarb państwa BayernLB

Polska 5.9 1.5 2011 Polbank Raiffeisen Bank Eurobank EFG

Polska 3.5 1.7 2013 Santander Consumer

BZ WBK Santander CF

Bułgaria 0.8 - 2013 MKB Unionbank Bulgarian FIB MKB Bank

Rumunia 0.6 0.5 2014 Banca Millennium

OTP Bank BCP

Chorwacja 0.3 0.4 2014 Banco Popolare OTP Banka Banco Popolare

© 2014 Deloitte Advisory Sp. z o. o. 9

Polska ma nieproporcjonalny udział w zyskach

Pula zysków sektora bankowego w Europie Środkowej w 2013

Źródło: Eurostat, NBP, KNF, Narodowy Bank Czech, Narodowy Bank Słowacji, Węgierska Komisja Nadzoru Finansowego, Narodowy Bank Bułgarii, ECB, Narodowy Bank Chorwacji, Prognozy Deloitte

0

5

10

15

20

25

30

35

40

45

50

55

0 5 10 15 20 25 30 35 40 45 50 55

Udział w zysku (%)

Udział w aktywach (%)

PL

CZ

SK

BG

HR RO HU

© 2014 Deloitte Advisory Sp. z o. o. 10

Kraje południa zwiększą swój udział w zyskach

Zmiana koncentracji aktywów 2013 - 2016

Nota: Południe nie uwzględnia Słoweńskiego sektora bankowego z uwagi na stratę w 2013 roku sięgającą 97% kapitałówŹródło: Eurostat, NBP, KNF, Narodowy Bank Czech, Narodowy Bank Słowacji, Węgierska Komisja Nadzoru Finansowego, Narodowy Bank Bułgarii, ECB, Narodowy Bank Chorwacji, Prognozy Deloitte

Zmiana podziału zysków w 2013 - 2016

33% 29%

39%41%

28% 29%

2013 2016

51%

51%

41%

15%8%

34%

20162013

• Północ: Wysoka koncentracja oraz niechęć regulatora przed dalszym jej wzrostem.

• Południe: Plany prywatyzacyjne oraz możliwa sprzedaż banków bez masy krytycznej przez inwestorów branżowych.

Czechy i Słowacja

PołudniePółnoc

Polska

Czechy i Słowacja

Polska

Północ Południe

© 2014 Deloitte Advisory Sp. z o. o. 11

Podsumowanie• Unia Europejska przyspiesza po wyjściu z recesji, co wspiera

Europę Środkową w szybszym wzroście.

• Polska będzie liderem rosnąc 2,7%, 3,5% i 4,4% w latach 2014-2017.

• Kryzys finansowy podzielił sektor bankowy w Europie Centralnej na kraje północy: Polska, Czechy i Słowacja oraz południa: Węgry, Rumunia, Bułgaria, Chorwacja i Słowenia:

• Banki północy mają znacznie lepszą jakość aktywów: mierzona udziałem kredytów zagrożonych jest o 10 punktów procentowych większa niż na południu;

• Na południu kryzys przełożył się na wysokie koszty ryzyka, które w rekordowym roku 2013 stanowiły 4% kredytów dla sektora niefinansowego;

• W rezultacie banki na południu zanotowały 8.4% straty w stosunku do kapitałów w 2013 roku, podczas gdy na północy rentowność pozostała na dwucyfrowym poziomie.

• Rentowność polskiego sektora bankowego jest niższa niż sektora czeskiego, ale wyższa niż słowackiego:

• Polskie banki zarabiają więcej niż pozostałe kraje Północy szczególnie na prowizjach i odsetkach;

• Polski sektor bankowy ponosi wyższe koszty operacyjne niż czeski i ma wyższe koszty ryzyka niż słowacki.

• Na północy, w krajach które mają wysoką rentowność przyspieszy akcja kredytowa.

• W Polsce dynamika kredytów przyspiesza dzięki kredytom konsumpcyjnym i korporacyjnym ale od 2015 roku kredyty hipoteczne staną się również istotnym motorem wzrostu.

• Największe transakcje ostatnich lat miały miejsce w Polsce (>80% aktywów).

• Atrakcyjność Polski dobrze ilustruje nieproporcjonalny udział (51%) w zyskach banków Europy Środkowej w porównaniu do udziału w aktywach (39%).

• W niedalekiej przyszłości kraje południa zwiększą swój udział w zyskach kosztem północy.

• Dlatego w ciągu następnych lat większą aktywność w obszarze fuzji i przejęć będą przejawiały banki na południu, gdzie spodziewamy się przyspieszenia prywatyzacji oraz wyprzedaży przez inwestorów branżowych mało rentownych banków bez masy krytycznej.

Więcej informacji na stronie:

http://www2.deloitte.com/cebankingoutlook

© 2014 Deloitte Advisory Sp. z o. o. 12

Kontakt

Grzegorz CimochowskiPartnerLider Działu Doradztwa Strategicznego dla Sektora Instytucji Finansowych w Europie ŚrodkowejDeloitte

gcimochowski@deloitteCE.com+48 22 511 0018