Ogólna budowa Ziemi

SKORUPA

Skorupa inaczej litosfera to cienka stanowiąca przeciętnie zaledwie 0,5% promienia Ziemi, najbardziej zewnętrzna warstwa, zbudowana ze stosunkowo lekkich skał. Wyróżniamy 2 podstawowe typy skorupy – kontynentalną i oceaniczną – różniące się grubością i składem.

SKŁAD CHEMICZNY SKORUPY ZIEMI

SKORUPA KONTYNENTALNA

Skorupa kontynentalna jest gruba, ma zwykle 35–40 km, a pod wysokimi młodymi górami (jak Himalaje, Kaukaz, Alpy) grubość ta wzrasta do 70, a nawet do 90 km, zaś w wyniku rozciągania lub podgrzewania może spadać do 15–25 km.

PRZEKRÓJ KONTYNENTALNY

SKORUPA OCEANICZNA

Skorupa oceaniczna to drugi, obok odmiany kontynentalnej, typ skorupy ziemskiej, stanowiący obecnie ok. 60% powierzchni Ziemi. Jest ona relatywnie cienka ok. 7km.

SKORUPA ZIEMI POD KONTYNENTAMI I OCEANAMI

1. Ocean2. Dno basenu3. Ryft4. Grzbiet śródoceaniczny5. Rów oceaniczny6. Szelf7. Skłon kontynentalny8. Skorupa oceaniczna9. Skorupa kontynentalna10. Nieciągłość Moho11. Warstwa skał osadowych12. Warstwa bazaltowa13. warstwa granitowa14. Płaszcz Ziemi15. Kierunek wsuwania się płyty oceanicznej pod kontynentalną16. Linia, wzdłuż której następuje wzajemne przemieszczanie się płyt

SKORUPA ZIEMI POD KONTYNENTAMI I

OCEANAMI

PŁASZCZPłaszcz leży pod skorupą i jest dużo grubszy – sięga do głębokości 2900 km. Nie jest jednorodny, w jego obrębie stwierdza się nieciągłości sejsmiczne, dzięki którym zazwyczaj wyróżnia się płaszcz górny oraz płaszcz dolny.

PŁASZCZ GÓRNY

Płaszcz górny charakteryzuje się szybkim przyrostem prędkości fal sejsmicznych, ma gęstość 3,2–3,4 g/cm3 i jest najprawdopodobniej zbudowany z perydotytów

PŁASZCZ DOLNY

Płaszcz dolny jest wydzielany na podstawie wyraźnego spadku tempa wzrostu prędkości fal sejsmicznych wraz z głębokością. W jego dolnych częściach gęstość osiąga ok. 6,0 g/cm3, a temperatura 3000°C.

JĄDRO ZIEMI

Jądro Ziemi (barysfera, nife) – wewnętrzna część kuli ziemskiej. Zgodnie z powszechnie przyjętymi poglądami jądro Ziemi jest kulą o promieniu 3470 km. Temperatura w wewnątrz osiąga prawie 6400 °C.

JĄDRO ZEWNĘTRZNE

Jądro zewnętrzne nie wykazuje sprężystości z czego wynika, że znajduje się ono stanie ciekłym lub gazowym. Uwzględniając jego wysoką gęstość, należy sądzić, że zbudowane jest z roztopionych metali.

JĄDRO WEWNĘTRZNE

Jądro wewnętrzne (promień 1250 km), w odróżnieniu od zewnętrznego, wykazuje charakter ciała stałego o dużej sztywności. Odznacza się dużą gęstością, wzrastającą wraz z głębokością

ZMIANA TEMPERATURY, CIŚNIENIA I GĘSTOŚCI WE WNĘTRZU ZIEMI