Bracia Muzułmanie na ławie oskarżonych, biuletyn

8/4/2019 Bracia Muzułmanie na ławie oskarżonych, biuletyn

http://slidepdf.com/reader/full/bracia-muzulmanie-na-lawie-oskarzonych-biuletyn 1/16

Bracia Muzułmaniena ławie oskarżonych

Czy wzrost znaczenia politycznego i społecznego Braci Muzułmanów oraz innych

współczesnych ruchów islamskich stanowi zagrożenie – dla demokracji, dialogu kultur,

Wrocław, 10 kwietnia 2010



Bracia Muzułmanie na ławie oskarżonych

2

Międzynarodowa konferencja naukowa:

Bracia Muzułmanie na ławie oskarżonychCzy wzrost znaczenia politycznego i społecznego Braci Muzułmanów oraz innych

współczesnych ruchów islamskich stanowi zagrożenie – dla demokracji, dialogu

kultur, Zachodu? – biuletyn

Redakcja:

Julian Jeliński, Mariusz Turowski, Mariusz Wieczerzyński

Wydawca:

Instytut Studiów nad Islamemal. Kasprowicza 2451-137 Wrocławtel.: +48 (71) 326 00 26email: [email protected]

Opracowanie graficzne:[email protected]

W biuletynie wykorzystano zdjęcia na zasadach licencji Creative Commons autorstwa:okładka – Dan, www.ickr.com/photos/darkroomproductions/5404339775; str. 3 – Maggie Osama, www.ickr.com/photos/maggieosama/5457951817; str. 9 – sierragoddess, www.ickr.com/photos/sierragod-dess/5438687828; str. 11 – Maggie Osama, www.ickr.com/photos/maggieosama/5431922150/; str. 14-

15 – Międzynarodowa konferencja naukowa „Konikt-Wykluczenie-Demokracja. Dawne i obecne formywykluczenia społecznego w Europie”, Uniwersytet Wrocławski, 27-28 maja 2008 roku.



www.isni.pl


3

Bracia Muzułmanie naławie oskarżonych Czy wzrost znaczenia politycznego i społecznego Braci Muzułmanów oraz innych

współczesnych ruchów islamskich stanowi zagrożenie – dla demokracji, dialogu

kultur, Zachodu?

Skrajny europocentryzm prowadzić może do uznania, iż jedynie „biały człowiek Zachodu”może i powinien się wypowiadać w kwestiach takich jak sprawiedliwe rządy, demokracja, prawaczłowieka, wolność religijna, prawa mniejszości etc. Inni, jeżeli nie chcą być posądzeni o irracjo-nalizm lub ekstremizm, powinni przyjąć zachodni model dyskursu, a także odwoływać się do tychsamych lub podobnych co w nauce zachodniej argumentów, zachodniego sposobu postrzeganiaspraw społecznych i politycznych, europejskich tradycji etc. Być może takie podejście uprzywile-

jowuje jedną, zachodnią wizję demokratyzacji społeczeństwa oraz sposób, w jaki proces ten mazachodzić? Być może powoduje wręcz, że odbiera się ludom i narodom nie-europejskim – wyda-wałoby się, naturalne – prawo do samostanowienia o sobie, a także prawo do wyrażania własnejwoli politycznej?

Do powyższych wniosków – wniosków, które stanowią jeden z przedmiotów dalszych analizpodczas konferencji – skłania przede wszystkim recepcja ostatnich wydarzeń, jakie mają miejsce

w Tunezji, w Egipcie, a także w innych krajach Afryki Północnej i Bliskiego Wschodu. Skłaniają donich również zmiany, jakie możemy zaobserwować w niektórych innych krajach muzułmańskich,




4

gdzie Arabowie (muzułmanie, chrześcijanie, niewierzący) podnieśli się przeciwko trwającemu odnierzadko kilku dekad uciemiężeniu, korupcji i tyranii. Wydarzenia te były przedstawiane i dyskuto-wane na Zachodzie w szczególny sposób: z jednej strony niektórzy reprezentanci zachodnich elitintelektualnych odnieśli się pozytywnie do demokratycznych zrywów narodu egipskiego i tune-

zyjskiego; z drugiej, część opinii publicznej, a także znani politycy i intelektualiści, ludzie kultury,wyrazili swe zaniepokojenie tym, że do władzy w krajach historycznie muzułmańskich mogą dojśćBracia Muzułmanie lub reprezentanci innych ruchów islamskich. Czy oznacza to, że demokracjaw odniesieniu do świata islamu jest traktowana przez Zachód jako coś pozytywnego – o ile w wyni-ku zmian demokratycznych nie wygrają ruchy islamskie? Czy kierunek, w jakim rozwijają się społe-czeństwa przyjmujące ideę demokracji, powinien być ograniczany; jeżeli tak, to przez kogo, z jakichpowodów i w oparciu o jakie metody?

O ustosunkowanie się do powyższych zagadnień poprosiliśmy naukowców różnych specjalno-ści, m.in. arabistów, orientalistów, politologów, lozofów, prawników, a także wpływowych działa-czy religijnych, mających realny wpływ na dialog między kulturami i religiami. Wieloaspektowośćporuszanej przez nas problematyki spowodowała, iż próby odpowiedzi na pytanie: „Czy wzrostznaczenia politycznego i społecznego Braci Muzułmanów oraz innych współczesnych ruchówislamskich stanowi zagrożenie – dla demokracji, dialogu kultur, Zachodu?” uzyskały różnorodnycharakter. Autorzy referatów zwracali uwagę na kwestie czysto polityczne, tak różne jak: znacze-nie rewolucji w państwach arabskich dla dekonstruowania mitu dotyczącego Braci Muzułmanów(prof. Bruno Drwęski), relacja pomiędzy polską prezydencją w Unii Europejskiej a demokratyzacjąw państwach północnej Afryki (dr Bartłomiej Nowotarski) czy też charakterystyka możliwego po-litycznego wzoru dla ruchów islamistycznych w postaci tureckiej Partii Sprawiedliwości i Rozwoju(Adam Balcer). Przedmiotem analizy prelegentów był też sam ruch Braci Muzułmanów – doktrynapolityczna (prof. Selim Chazbijewicz), ich miejsce w rzeczywistości społeczno-politycznej Egiptupo rewolucji 25 stycznia (Wojciech Grabowski, dr Hayssam Obeidat), a także doktryna teologiczno

-prawna (imam dr Ali Abi Issa). Te tematy nie wyczerpały możliwości analiz i charakterystyk, coznakomicie ukazali prelegenci przygotowując swoje referaty.

W zaprezentowanym kształcie, konferencja „Bracia Muzułmanie na ławie oskarżonych” stano-wić ma interdyscyplinarną próbę odniesienia się zarówno do procesów, zachodzących obecniew krajach świata islamu, jak i reakcji na te procesy zachodnich mediów, rządów, społeczeństw.Próbę, której głównym celem jest wyrwanie się z czarno-białego, nacechowanego przekonaniemo nieuchronności „zderzenia cywilizacji” dyskursu, który przenika nie tylko media, politykę, ale i śro-dowiska naukowe.

Tomasz Stefaniuk, Julian Jeliński



www.isni.pl


5

Program konerencji:

10:00 – rozpoczęcie konerencji

Sesja I (godz. 10:15–12:15)

Pro. dr hab. Bruno Drwęski – Czy mit zbudowany w Europie wokół Braci Muzułmanów prysł przyokazji „Arabskiej wiosny ludów”?Adam Balcer – Turecka Partia Sprawiedliwości i Rozwoju (AKP) jako wzór do naśladowania dla ru-chów islamistycznych w świecie arabskimDr Hayssam Obeidat – Salaci i Bracia Muzułmanie: trudna współpraca w Egipcie po rewolucji 25stycznia 2011 r.Mgr Wojciech Grabowski – Miejsce Braci Muzułmanów w nowej rzeczywistości polityczno-społecz-nej Egiptu po obaleniu reżimu Mubaraka

Po referatach 30 minut na dyskusję

12:15–12:30 – przerwa kawowa

Sesja II (godz. 12:30–14:00)

Pro. dr hab. Selim Chazbijewicz – Doktryna polityczna Hasana al-Banny i Braci Muzułmanóww kontekście europejskich doktryn politycznychDr Bartłomiej Nowotarski – Co polska prezydencja w Unii Europejskiej mogłaby zaproponować,w kwestii demokratyzacji, krajom północnej Afryki?

Red. Zbigniew M. Kowalewski – Sunnicki ruch oporu w matni „Państwa Islamskiego” (Al-Kaidy)w Iraku


14:00–15:00 – przerwa obiadowa

Sesja III 15:00–17:00

Pro. Bogusław Zagórski – Leopold Weiss/Muhammad Asad i jego diagnoza kryzysu świata muzuł-mańskiegoDr Samir Ismail – Wychowanie w myśli Hasana al-BannyDr Mariusz Marszewski – Wzlot i upadek „Islam.ru” – rozważania o podwójnym statusie Braci Muzuł-manów w krajach post-radzieckich na przykładzie jednego case study

Imam dr Ali Abi Issa – Reformatorska doktryna Braci Muzułmanów i jej wpływ na problematykęteologiczno-prawną w świecie muzułmańskim





6

Streszczenia reeratów

Adam BalcerTurecka Partia Sprawiedliwości i Rozwoju (AKP) jako wzór do naśladowania dla ruchów islami-

stycznych w świecie arabskim

Wielu komentatorów i polityków arabskich, tureckich oraz europejskich uważa, że Turcja możeodegrać rolę modelu dla krajów arabskich, które wejdą na drogę demokratyzacji. Przemiany we-wnętrzne, które zaszły w Turcji – bezprecedensowa demokratyzacja i modernizacja pod rządami kon-serwatywnej, postislamistycznej Partii Sprawiedliwości i Rozwoju (AKP) – są główną przyczyną jejbardzo wysokiej popularności w świecie arabskim. Liczne arabskie partie islamskie deklarują chęć na-śladowania AKP. W Maroku umiarkowani islamiści założyli nawet ugrupowanie noszące tę samą na-zwę. Tureckie doświadczenie modernizacji ma pewne unikalne cechy, które są nie do zaakceptowaniadla większości Arabów, szczególnie odgórna i przymusowa „jakobińska” sekularyzacja. W odróżnieniuod państw arabskich, Turcja jest krajem wyraźnie świeckim i gwarantującym w swoim prawodaw-stwie równość kobiet i mężczyzn. Ta sytuacja jest dziedzictwem zdecydowanie laickiej i prozachod-niej rewolucji Kemala Ataturka. W efekcie istnieją bardzo poważne różnice światopoglądowe międzyTurkami i niektórymi społeczeństwami arabskimi (Saudowie, Egipcjanie).

Z drugiej strony, nie należy wyolbrzymiać różnic między Turkami i Arabami. Tych ostatnich niemożna traktować jako jednorodnej masy. Badania opinii publicznej prowadzone nad Bosforemi w krajach arabskich pokazują duże różnice wewnętrzne wśród Arabów i bardzo duże podobień-stwo mentalności, np. Libańczyków muzułmanów czy Tunezyjczyków do Turków. Różnice międzyTurkami i Syryjczykami czy Marokańczykami także nie są olbrzymie. Choć „kemalistowska”, rygory-

stycznie świecka i autorytarna republika turecka nie może stać się wzorem dla Arabów, nie oznaczato bynajmniej, że Turcja nie może być dla nich inspiracją. Taką rolę mogą odegrać głębokie reformydemokratyzacyjne dokonane w Turcji przez rząd Erdogana w ramach procesu integracji europej-skiej. To dzięki nim Turcja zdecydowanie wyprzedziła w ostatniej dekadzie świat arabski pod wzglę-dem zakresu wolności. Natomiast znaczna część tych reform dotyczących praw mniejszości, kobietczy wolności słowa mogłaby zostać zaadaptowana w świecie arabskim. Jednak, potencjał oddzia-ływania Turcji na państwa arabskie zależy w dużym stopniu od zakończenia procesu budowy nadBosforem demokracji liberalnej z prawdziwego zdarzenia. Realizacji pozytywnego scenariusza bar-dzo pomogłaby reaktywacja tureckiego procesu integracji europejskiej.

Pro. dr hab. Selim ChazbijewiczDoktryna polityczna Hasana al-Banny i Braci Muzułmanów w kontekście europejskich doktryn

politycznych

Reerat opisuje doktrynę polityczno-religijną stworzoną przez Hasana al-Bannę w kontekściepolitycznych doktryn europejskich XX wieku. Autor przedstawia krótką charakterystykę epoki i kul-tury politycznej lat 20. i 30. XX wieku w okresie formowania się światopoglądu młodego Al-Banny.Porównuje również jego doktrynę z równolegle rodzącymi się w Europie doktrynami włoskiego fa-szyzmu, doktryny Antonio Salazara czy autorytaryzmu w Polsce. Na tym tle doktryna Al-Banny jawi

się jako wręcz klasyczny produkt ideologiczny swoich czasów, który później został uzupełniony przezkontynuatorów i następców, jak Said Kutb, w kierunku ekstremistycznym i terrorystycznym, zgodnym



www.isni.pl


7

jednakże z ówczesnymi tendencjami w Europie po 1968 r. – neoanarchizmu czy neosyndykalizmui „euromaoizmu” w wyniku czego powstały takie organizacje jak Frakcja Czerwonej Armii, CzerwoneBrygady czy Akcja Bezpośrednia. W tym kontekście bliskowschodni fundamentalizm jawi się jako bli-skowschodnia kontynuacja odmiany faszyzmu w wersji Mussoliniego czy też Salazara. Autor wystą-

pienia zwraca również uwagę na wątki socjalne w doktrynie Al-Banny, porównując je do koncepcjisocjalistycznych.

Pro. dr hab. Bruno DrwęskiCzy mit zbudowany w Europie wokół Braci Muzułmanów prysł przy okazji „Arabskiej wiosny

ludów”?

Od lat w mediach zachodnich panował na ogół pogląd jakoby istniały dla krajów muzułmań-skich w zasadzie dwie tylko możliwości polityczne : albo rządy dyktatorskie, albo rządy „islamistycz-ne”. Najczęściej przedstawiano Braci Muzułmanów jako uosobienie tej drugiej tendencji, nie zważającna róznorodność zjawiska „islamu politycznego”, jak i na ewolucję polityczną samego Zgromadzenia.Pluralizm jaki się objawił przy okazji obecnych masowych procesów rewolucyjnych w krajach arab-skich podważał tezę o jego braku w tych społeczeństwach. Objawił także fakt, że działania politycznieświadomych muzułmanów, w tym i członków stronnictw islamistycznych, nie stały w sprzecznościz dążeniem do budowy systemu politycznego opartego na zasadach ogólnospołecznej demokracji.Te rewolucje podtwierdziły natomiast tezę, że media zachodnie mają skłonność do karykaturalnegospojrzenia na społeczeństwa arabsko-muzułmańskie oraz, że arabski krąg kulturowy jest często dużobardziej poinformowany, co do procesów rozwojowych istniejących na świecie, aniżeli społeczeń-stwa Zachodu.

Mgr Wojciech GrabowskiMiejsce Braci Muzułmanów w nowej rzeczywistości polityczno-społecznej Egiptu po obaleniu

reżimu Mubaraka

Bracia Muzułmanie stali podczas rewolucji 25 stycznia po tej samej stronie barykady co więk-szość egipskiego społeczeństwa, opowiadając się przeciwko korupcji i niesprawiedliwości reżimuHosniego Mubaraka. Podobnie jak społeczeństwo, Bracia stanowili oary represji reżimu i po jegoupadku wspólnie z obywatelami popierali oczyszczenie życia politycznego i społecznego z pozosta-łości rządów autorytarnych.

Podczas rewolucji oraz po jej zakończeniu Bracia nie wysuwali haseł religijnych, często wręczwskazując na ludowy charakter rewolucji czy potrzebę utworzenia w Egipcie państwa demokra-tycznego i cywilnego.

Sumiennie realizowana przez Braci od wielu lat oddolna mobilizacja społeczna nie może zostaćzaprzepaszczona nagłym zwrotem ku radykalizmowi i fundamentalizmowi muzułmańskiemu. Bra-cia nie żądali podczas rewolucji przywilejów dla własnego Zgromadzenia, a mimo to wielu więzio-nych członków tego ugrupowania zostało uwolnionych, a co ważniejsze Bracia ogłosili, że utworząpartię polityczną, choć dodali, że nie wystawią swojego kandydata w wyborach prezydenckich. Tak ostrożnie prowadzona gra dyplomatyczna oraz niegarnięcie się do władzy za wszelką cenę, mogą

przynieść Braciom w najbliższych wyborach parlamentarnych jeszcze większe poparcie społecz-ne. Czy następuje właśnie kolejna przemiana ideologiczna Braci? Za jakim ustrojem optują Bracia




8

Muzułmanie? Jakie mają realne poparcie społeczne? Jaką rolę odegrają w nowej rzeczywistościpolityczno-społecznej Egiptu?

Zbigniew Marcin KowalewskiSunnicki ruch oporu w matni Państwa Islamskiego (Al-Kaidy) w Iraku

Teza referatu jest następująca: działalność irackiego odgałęzienia Al-Kaidy przyczyniła się w bar-dzo dużym, a być może nawet decydującym stopniu do klęski zbrojnego ruchu oporu wobec ame-rykańsko-brytyjskiej okupacji Iraku. Kluczowe wydarzenia na tym polu rozegrały się w latach 2006-2007.

W wyniku zwycięstwa wyborczego sunnickiego Hamasu w Autonomii Palestyńskiej, zwy-cięskiej wojny szyickiego Hezbollahu w Libanie z Izraelem oraz rozmachu ruchu oporu w Irakupowstały warunki sprzyjające jedności szyicko-sunnickiej w świecie arabskim i muzułmańskim.Powstanie takiego łańcucha solidarności groziło zmianą układu sił na niekorzyść Izraela, StanówZjednoczonych i sojuszniczych reżimów arabskich oraz destabilizacją systemu panowania w stra-tegicznie kluczowym regionie.

Aby łańcuch ten zerwać, należało uderzyć w jego najsłabsze, już pęknięte ogniwo: Irak. Uczy-niło to podziemne Islamskie Państwo Iraku skupiające dżihadzko-takryckich salatów i utworzo-ne przez Organizację Al-Kaida w Dwurzeczu. Jego kampania zamachów terrorystycznych i czystek wyznaniowych wymierzona w społeczność szyicką sprowokowała morderczy odwet szyicki. W re-zultacie Armia Mahdiego z siły walczącej z okupantem zamieniła się w antysunnickie szwadronyśmierci sprzymierzone z szyicko-kurdyjskim rządem irackim.

Wiele społeczności stanowiących bazę sunnickiego ruchu oporu znalazło się między młotem

terroru szyickiego a kowadłem „państwa islamskiego” narzucającego przemocą swoją bezwzględ-ną dyktaturę. Zaczęło zatem szukać oparcia w armii amerykańskiej. W łonie samego ruchu oporudoszło do ostrych zatargów i rozłamów na tle stosunku do „państwa islamskiego”. Podczas próbyostatecznej rozprawy z tym „państwem” część organizacji ruchu oporu, ulegając dynamice charak-terystycznej dla walki na kilku frontach jednocześnie, nawiązała lokalne sojusze taktyczne z woj-skami amerykańskimi, które dla tego ruchu okazały się samobójcze.

Dr Mariusz MarszewskiWzlot i upadek „islam.ru” – rozważania o podwójnym statusie Braci Muzułmanów w krajach

post-radzieckich na podstawie jednego case study

W 2000 roku, po kilku miesiącach kampanii wojennej rosyjskich sił zbrojnych w Czeczenii,powstał największy rosyjskojęzyczny muzułmański portal internetowy www.islam.ru. Funkcjonowałon pod ocjalnym patronatem przedstawicieli bractwa Nakszbandija pod przywództwem słynnegodagestańskiego szajcha Sajida Aandi Acajewa ze wsi Czirkieji w Dagestanie.

Jego zwolennicy znajdujący się pod wpływem idei myślicieli związanych z ideami Zgroma-dzenia Braci Muzułmanów zorganizowali w Moskwie niezwykle dynamiczne środowisko muzuł-mańskie złożone przede wszystkim z Dagestańczyków, Tatarów nadwołżańskich oraz Rosjan na-wróconych na islam, związane z powstałym wydawnictwem Ansar oraz portalem islam.ru. Jego

powstanie było w dużej mierze reakcją na czeczeński nacjonalizm i propagowanie przez czeczeń-skie strony internetowe kaukaskiego separatyzmu. Jednym z jego podstawowych zadań było prze-



www.isni.pl


9

ciwdziałanie rozszerzającym się wpływom czeczeńskich środowisk niepodległościowych wśródmuzułmanów Federacji Rosyjskiej, szczególnie na obszarze Dagestanu.

Twórcy portalu www.islam.ru słusznie podkreślali, że to, iż Dagestan nie stał się „Czeczenią-2”,to w dużej mierze ich osobista zasługa. Środki nansowania uzyskiwano od muzułmańskich spon-sorów. Istniały dwie fundacje – Dobroczynna Fundacja im. Sajidmuhammada-hadżi Abubakarowaoraz Dobroczynna Fundacja „Ansar”, które zajmowały się nansową stroną działalności tego wiel-kiego projektu medialnego. Innym środkiem nansowania były reklamy internetowe oraz muzuł-mański portal randkowy, który przynosząc spore zyski równocześnie znakomicie zwiększał wyszu-kiwalność portalu i lepiej pozycjonował go w Internecie.

Na łamach portalu każdy, kto w jakikolwiek sposób pozytywnie wypowiadał się o islamiei o muzułmanach, mógł znaleźć swoje miejsce. Główną przyczyną prezentowania tak szerokiegospektrum idei było pozostawanie islam.ru pod wpływem idei Zgromadzenia Braci Muzułmanów.Portal od początku został pomyślany jako rosyjskojęzyczna, adresowana do społeczeństw po-stradzieckich lokalna mutacja globalnego portalu islamskiego IslamOnline, znakomicie jednak uwzględniała specykę postradzieckich krajów oraz zamieszkujących je społeczności.

Zarzuty o herezję, islamski rewolucjonizm, popieranie terroryzmu, na wpół mityczny „wahha-

bizm”, „postępowość”, antysemityzm itd., towarzyszyły portalowi przez całą dekadę jego istnie-




10

nia. Najostrzejsze zarzuty formowały różne środowiska muzułmańskie Rosji, których również nieoszczędzali w swoich publikacjach bardzo krytycznie odnoszący się do skostniałych form postra-dzieckiej religijności muzułmańskiej sami pracownicy portalu islam.ru.

Recepcja portalu w Rosji i w pozostałych krajach postradzieckich była gigantyczna. Portal o-

cjalnie w żaden sposób nie przyznawał się do swojej aliacji ze środowiskami Braci Muzułmanów.Od 2005 r. Bracia Muzułmanie są w Rosji wyjęci spod prawa jako organizacja terrorystyczna (prote-sty w sprawie tego orzeczenia Sądu Najwyższego FR składały m. in. władze Jordanii). Funkcjonują-ce w Rosji odgałęzienia tej globalnej organizacji muzułmańskiej z tego powodu nie przyznają sięocjalnie do swoich związków ze Zgromadzeniem, aby uniknąć represji ze strony struktur państwarosyjskiego.

Kierowanie się ideami Braci Muzułmanów stało się ostatecznie przyczyną końca portalu islam.ru,którego redakcja została ostatecznie zwolniona w lutym 2011 r. Strategicznym inwestorem por-talu został jeden z zamożnych uczniów szajcha Saida Aandi, a specjalna komisja z DuchownegoZarządu Muzułmanów Dagestanu usunęła zawartość portalu z sieci i zajęła się sprawdzaniem jegozawartości z ideami ortodoksyjnego islamu w rozumieniu dagestańskiego odgałęzienia bractwaNakszbandija.

Dr Bartłomiej NowotarskiCo polska prezydencja w Unii Europejskiej mogłaby zaproponować, w kwestii demokratyzacji,

krajom północnej Aryki?

Czy można było spodziewać się „Wiosny Ludów” w Afryce Północnej? Nikt tego nie przewi-dział. Jeszcze w 2009 r. w „Journal of Democracy” pojawiały się artykuły argumentujące brak moż-

liwości demokratyzacji tamtego obszaru, oczywiście głównie z powodu „klątwy ropy”. A jednak badania Arab Human Development pokazywały poparcie dla różnych form demokracji w 85%,a przede wszystkim nienawiść do dyktatury, tak cywilnej, jak i religijnej. Oznaczać to może brak zagrożenia perspektywą państwa teokratycznego, szczególnie dlatego, że wydaje się, iż rozcza-rowała Muzułmanów Welayat-e Faqih w Islamskiej Republice Iranu. Zatem, jaką ofertę mogąmieć demokracje Zachodu, dla krajów muzułmańskich tamtego regionu (i nie tylko), pod polskąprezydencją w Unii Europejskiej?

Dr Hayssam ObeidatSalafci i Bracia Muzułmanie: trudna współpraca w Egipcie po rewolucji 25 stycznia 2011 r.

W latach 50. XX wieku, w okresie panowania prezydenta Nasera, Bracia Muzułmanie przecho-dzili okres wpływu salazmu na ich działalność, zwłaszcza po emigracji większości ich przywódcówdo krajów Zatoki Perskiej. Wpływ salazmu na doktrynę Braci był wieloaspektowy.

Hasan al-Banna za cel Braci Muzułmanów uznawał „powrót do źródeł sunny w praktykowaniuwiary”. Stwierdzał, że Zgromadzenie Braci Muzułmanów „jest stowarzyszeniem politycznym, spor-towym, naukowym, gospodarczym, kulturowym, oraz społecznym”. Z tej denicji wynika, że Braciaw początkowej fazie działalności różnili się od nurtu salackiego tym, że skupiali wszystkie grupyspołeczno-kulturowo-gospodarcze.

W Egipcie, po 25 stycznia 2011 r., rozpoczął się okres rywalizacji pomiędzy Salatamii Zgromadzeniem Braci Muzułmanów o poszerzenie swoich wpływów w społeczeństwie egipskim



www.isni.pl


11

oraz próby odgrywania ważnej roli w polityce. Nie ma wątpliwości, że nie będzie to łatwa dla Sala-tów rywalizacja ze względu na długoletnie doświadczenie Braci w tym zakresie.

W swoim wystąpieniu będę próbował przedstawić rolę Salazmu i Zgromadzenia Braci Muzuł-manów na scenie politycznej po rewolucji 25 stycznia.

Pro. Bogusław ZagórskiLeopold Weiss/Muhammad Asad i jego diagnoza kryzysu świata muzułmańskiego

Myśl Muhammada Asada, wyrażająca się w jego zachowanych pismach oraz, co ważniejsze,w jego dokonaniach, wywarła wpływ w wielu aspektach życia kulturalnego, religijnego i politycz-nego świata islamu.

Celem niniejszego wystąpienia jest diagnoza kryzysu świata muzułmańskiego, przedstawionaw książce Asada pt. Islam at the Croassroads (Islam na rozstajach). Książka ta została napisana poangielsku w 1933 r. i ukazała się w 1934 r. Wkrótce została przetłumaczona na arabski i inne językiświata islamu, wywołując szerokie duskusje. Po prawie 50 latach autor, w mocno już podeszłymwieku i dysponujący niezrównanym doświadczeniem życiowym, uznał za ważne poddać ją istot-nym korektom i wydał ją ponownie w 1982 r. (czternaste, poprawione wydanie), adresując tymrazem do synów oraz wnuków tych, którzy czytali ją w pierwszej edycji.

Asad nawiązuje do witalnych problemów współczesnego mu świata, prezentuje zagrożeniai proponuje niektóre rozwiązania. Pełnię poglądów Asada można jednak poznać dopiero, gdy po-równa się przemyślenia zawarte w książce Islam at the Crossroads z reportażami Asada z BliskiegoWschodu, zamieszczanymi w prasie niemieckojęzycznej, analizą pracy edytorskiej w Indiach bry-tyjskich, ekspercką służbą publiczną w Pakistanie oraz, last but not least , komentarzami do Koranu

i Hadisów, zamieszczonymi przy jego własnym tłumaczeniu tych tekstów. To już jednak wykraczapoza zakres niniejszego referatu.




12

Autorzy reeratów

Adam Balcer – dyrektor programu „Polityka rozszerzenia i sąsiedztwa UE” w demosEU-

ROPA Centrum Strategii Europejskiej, doktorant i wykładowca w Studium Europy Wschodniej UW.Autor licznych raportów, analiz, artykułów naukowych i prasowych poświeconych Turcji, Bałkanomi obszarowi postsowieckiemu.

Pro. dr hab. Selim Chazbijewicz (ur. 17.11.1955 w Gdańsku) – absolwentlologii polskiej w Uniwersytecie Gdańskim w 1980 roku. Doktorat z nauk politycznych w Poznaniuw 1992 r. w Instytucie Nauk Politycznych i Dziennikarstwa UAM w Poznaniu. W 2002 r. habilitacjaw Wydziale Nauk Społecznych UAM w Poznaniu z zakresu nauk politycznych. Profesor Uniwersyte-tu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie oraz Olsztyńskiej Wyższej Szkoły Informatyki i Zarządzaniaim. prof. T. Kotarbińskiego w Olsztynie. Członek Komitetu Nauk Orientalistycznych PAN, PolskiegoTowarzystwa Nauk Politycznych, Stowarzyszenia Pisarzy Polskich.

Pro. dr hab. Bruno Drwęski (ur. 1955, Montreal, Kanada) – historyk, politolog,absolwent Uniwersytetu Jagiellońskiego, Uniwersytetu Paris III, Paryskiego Instytutu Nauk Poli-tycznych. Od 1981 r. wykłada w Narodowym Instytucie Języków i Cywilizacji Wschodnich (INALCO)w Paryżu w departamencie Europa Środkowo-Wschodnia. Autor licznych prac na temat podzia-łów społecznych i kwestii narodowościowych w Europie Środkowej i Wschodniej oraz procesówspołeczno-politycznych w krajach arabskich. Były dyrektor „La nouvelle Alternative”, były redaktornaczelny „Recherches internationales”, „La Pensée”. Obecnie członek redakcji „Revue d’études sla-ves” i „Outre-terre-revue de géopolitique”. Dyrektor internetowego czasopisma „La Pensée libre”.Członek Ośrodka Badań Europy – Eurazja (CREE–INALCO). Administrator Europejskiego Instytutu

Nauk Humanistycznych.

Mgr Wojciech Grabowski – magister (doktorant) w Zakładzie Stosunków Mię-dzynarodowych w Instytucie Politologii na Uniwersytecie Gdańskim, autor rozprawy doktorskiejnt. fundamentalizmów muzułmańskich na Bliskim Wschodzie.

Dr Samir Ismail – lekarz medycyny, pediatra w jednym z warszawskich Szpitali dla Dzie-ci. Przewodniczący Rady Naczelnej Ligi Muzułmańskiej w Rzeczypospolitej Polskiej. Od 1987 r. dzia-łacz na rzecz społeczności muzułmańskiej w Gdańsku. W 1989 r. był jednym z założycieli i członkówpierwszego Komitetu Związku Studentów Muzułmańskich w Polsce, który został zarejestrowanyw 1991 r. jako Stowarzyszenie Studentów Muzułmańskich. W 1996 r. był współzałożycielem Mu-zułmańskiego Stowarzyszenie Kształtowania Kulturalnego. Tłumaczył i redagował wiele książek o tematyce muzułmańskiej, autor artykułów i wykładów.

Imam dr Ali Abi Issa – specjalista prawa Szari’a i teologii muzułmańskiej (tytuł uzy-skany w Instytucie Nauk Humanistycznych i Islamistycznych w Paryżu). Obecnie przewodniczącyRady Imamów przy Lidze Muzułmańskiej w RP. Dyrektor Muzułmańskiego Centrum Kulturalno-Oświatowego we Wrocławiu. Autor wielu publikacji o tematyce religijnej.

Zbigniew Marcin Kowalewski – zastępca redaktora naczelnego polskiej edy-cji „Le Monde Diplomatique”, były redaktor naczelny czasopisma „Rewolucja”, badacz ruchów re-

wolucyjnych i ruchów oporu, autor kilku książek wydanych w Polsce, Ameryce Łacińskiej i Francji.



www.isni.pl


13

Dr Mariusz Marszewski (ur. 1975) – wykładowca w Instytucie Wschodnim UAMoraz Wyższej Szkole Nauk Humanistycznych i Dziennikarstwa w Poznaniu. Główny nurt jego nauko-wych poszukiwań skierowany jest w stronę przemian społecznych i gospodarczych w Rosji oraz po-

zostałych republikach postradzieckich, szczególnie zaś na obszarach objętych wpływami kulturyislamu (przede wszystkim Azja Centralna i Kaukaz). Nie stroni też od zainteresowań społecznościa-mi, ruchami i wszelkimi odłamami islamu na całym świecie, m.in. afroamerykańskimi i latynoskimimuzułmanami w Stanach Zjednoczonych. Uczestnik licznych ekspedycji badawczych do państwAzji Centralnej, na Powołże oraz na Krym.

Dr Bartłomiej Nowotarski – prawnik konstytucjonalista i politolog, Uni-wersytet Ekonomiczny we Wrocławiu. W latach 1990-94 był ekspertem m. in. Komisji Konsty-tucyjnej, Komisji ds. ordynacji wyborczej do Sejmu i Senatu oraz doradcą przewodniczącegoObywatelskiego Klubu Parlamentarnego prof. Bronisława Geremka. Był autorem i współauto-rem projektów Małej Konstytucji, obowiązującej ordynacji wyborczej do Sejmu i Senatu RPoraz ustawy o partiach politycznych. Jest ekspertem Instytutu Spraw Publicznych i członkiemRady Programowej Instytutu Studiów nad Islamem oraz Stowarzyszenia Wiedzy Obywatelskiej.Przez 12 lat był radnym Wrocławia, a w latach 1994-98 wiceprezydentem. Przedmiotem zawo-dowego zainteresowania jest proces demokratyzacji różnych światowych dyktatur, a w szcze-gólności możliwości demokratyzacji państw islamskich.

Dr Hayssam Obeidat – doktor nauk politycznych, specjalność: stosun-

ki międzynarodowe. Absolwent studiów doktoranckich na Uniwersytecie Jagiellońskim.

Ukończył podyplomowe studia ekonomiczne na Akademii Ekonomicznej w Krakowie,

studiował w Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka. Specjalista w zakresie politologii i sto-

sunków międzynarodowych, szczególnie w obszarze USA, UE i Bliskiego Wschodu, kulturyarabskiej, muzułmańskiej myśli politycznej. Autor licznych publikacji, m.in. Stosunki Polski

z Irakiem i Egiptem w latach 1955-1989; w przygotowaniu są dwie publikacje: GospodarkaŚwiata Arabskiego oraz Stosunki europejsko-arabskie – inne spojrzenie. Pracownik Instytu-

tu Bliskiego i Dalekiego Wschodu na wydziale Studiów Międzynarodowych i Politycznych

UJ. Wykładowca Wyższej Szkoły Menadżerskiej w Katedrze Stosunków Międzynarodowych.

Prowadzi badania naukowe w zakresie bezpieczeństwa energetycznego, z tych badan po-

wstała praca habilitacyjna pt. Stabilność układu naftowego w warunkach zagrożeń kryzysami i konfliktami .

Bogusław R. Zagórski – arabista i islamista, dyrektor Instytutu Ibn Chalduna,

wykładowca Collegium Civitas. Badacz zagadnień cywilizacji muzułmańskiej. Absolwent Uni-

wersytetu Warszawskiego (arabistyka i islamistyka/archeologia śródziemnomorska), stypendy-

sta studiów podyplomowych na Uniwersytecie Orańskim (Algieria), Instytutu Burgiby w Tuni-

sie, Institut des Langues et Civilisations Orientales (INALCO) – Paris III oraz Ecole Pratique des

Hautes Etudes (Paryż), Wyższej Szkoły Dziennikarstwa w Arhus (Dania). Komentator telewizyjny,

prasowy i radiowy; redaktor naczelny serii wydawniczych poświęconych starożytności. Eks-

pert w dziedzinie kartografii i nazewnictwa geograficznego krajów Afryki Północnej i Bliskiego

Wschodu; autor polskiego systemu transkrypcji języków arabskiego, perskiego, pasztu; członek

Komisji ds. Standaryzacji Nazw Geograficznych poza Granicami Polski (KSNG) oraz United Na-

tions Group of Experts on Geographical Names (UNGEGN); prezes ZG Towarzystwa Przyjaźni

Polsko-Arabskiej.




14

Instytut Studiów nad Islamem (ISNI) to inicjatywa polskich środowisk mu-

zułmańskich oraz przedstawicieli świata akademickiego. Główna działalność ISNI ma być związa-na z badaniami i popularyzacją wiedzy o islamie w naszym kraju. Realizacja tych zadań będzie

odbywała się przez nansowanie projektów badawczych, publikowanie książek oraz jednego

periodyku, organizowanie konferencji i wykładów, wspieranie zainteresowania studentów (pro-

gramy stypendialne) itd. Aktualnie przygotowywane jest uruchomienie dwóch serii wykładów

otwartych, odbywających się raz w miesiącu: „Szariat bez tajemnic, nieporozumień i uprzedzeń”

oraz „Spotkania z cywilizacją islamską” (wykłady dotyczące historii nauki, społeczeństwa oraz kul-

tury świata muzułmańskiego). Ponadto planowana jest trzecia seria, bardziej wyprolowanych

w kierunku teoretyczno-konceptualno-spekulatywnych, ogólniejszych wykładów z dziedziny

nauk społecznych i humanistycznych na temat tożsamości, rasizmu, wielokulturowości w kon-

tekście zmian i zderzeń struktur wiedzy, przemian społecznych, procesów ekonomicznych, zja-

wiska sekularyzacji itd. Na jesień przyszłego roku wspólnie z Uniwersytetem Wrocławskim oraz

wrocławskim oddziałem Szkoły Wyższej Psychologii Społecznej (a także kilku innymi partnerami

z kraju i zagranicy) ISNI zorganizuje dużą konferencję międzynarodową poświęconą „islamizmo-

wi”, zwracającą uwagę na „centrystyczną” (apel o umiarkowanie, poszukiwanie „złotego środka”

w dziedzinie życia politycznego i społecznego) w istocie treść idei zgłaszanych w obrębie naj-

nowszej fazy „odrodzenia muzułmańskiego”, związanego z nurtami takimi jak Bracia Muzułma-

nie. W celu zapoznania się z innymi projektami podejmowanymi w ramach ISNI zapraszamy na

stronę internetową www.isni.pl.

Instytut Studiów nad Islamem

al. Kasprowicza 24, 51-137 Wrocław, Polskatel.: +48 (71) 326 00 26, email: [email protected]

www.isni.pl



www.isni.pl


15

Recently established Institute for the Studies of Islam is a unique project. It gat-

hers members of the Polish scientic community, both Muslims and non-Muslims, religious and laypersons, renowned professors and young scholars, who try to challenge most common and mostdangerous misconceptions and stereotypes about Islam and the Muslim world. At the same timeour aim is to develop a solid knowledge about relations and communication between Islam andthe West in historical and contemporary perspectives. The scope of activity of the Institute includestranslations and publication of books, organization of conferences, seminars and lectures, as wellas fostering of educational projects, which are directed mainly to graduate, postgraduate and PhDstudents of humanities and social sciences.

ISNI platorm (author: Yoginder Sikand)1. It is deeply problematic to talk of the binaries ‚East’ and/versus the ‚West’, as the two are so intertwinedand inter-related in this age of ‚globalization’ and also because they are present in each other.2. Likewise, to talk of ‚Islam’ and the ‚West’ is also problematic – one is a religion and the other isa geographical location. They two cannot be compared. Further, such terms ignore the very signi-cant Muslim presence in the West.3. Just as there is no singular, monolithic West, there is no single Islam, but, rather, a set of diverseand often contesting and conicting narratives and discourses that claim the label of‚Islamic’.4. Besides the ulema and the Islamists, what inspiration can we gain from lived Islamic traditions and‚popular’ Islamic discourses about dialogue, the ‚middle’ and relations between Muslims and others?

Institute or the Studies o Islam

al. Kasprowicza 24, 51-137 Wrocław, Polandtel.: +48 (71) 326 00 26, email: [email protected]



Alex Glennie (raport IPPR)

Buduj¹c mosty, a nie mury

Robert S. Leiken, Steven Brooke

Umiarkowani Bracia Muzu³manie

Marc Lynch

Towarzysze broni

Carrie Rosefsky Wickham

Bracia Muzu³manie po upadku MubarakaW stronê z³otego œrodka

Ali Abi Issa

Polityczne i spo³eczne aspekty doktryny teologiczno-prawnej Braci Muzu³manów

W Y DA N I E

S P E C JA L N E

Bracia Muzu³manieNeo-orientalizm a mit islamskiego radykalizmu

Geneza, TeraŸniejszoœæ, Perspektywy

Już wkrótce!

poleca:

Bracia Muzułmanie na ławie oskarżonych, biuletyn

Documents

Transcript of Bracia Muzułmanie na ławie oskarżonych, biuletyn