Rada Muzeum szóstej kadencji 2

Muzea Rejestrowe 3

Młodzieżowa Rada Muzeum online 4

Nowinki z sołdkowego pokładu 5

Beethoven na „Darze Pomorza” 6

„Legenda Morska” na „Darze Pomorza” 7

Rejs żaglowcem 8

Wakacje w Muzeum 9

Wakacje w Internecie 10

Nowości w Bibliotece NMM 11

Zaproszenie – Sztuka etniczna w Helu 12

Nr 6 (207) czerwiec 2020

INFORMACYJNYBIULETYN

W trakcie nagrywania wakacyjnego filmu Teksty: Anna Ciemińska, Robert Domżał, Michał Garbaciak, Kamila Jezierewska, Aleksandra Kucharska, Marcin Pawelski, Przemysław

Węgrzyn. Zdjęcia: Bernadeta Galus, Paweł Jóźwiak, Przemysław Kosłowski, Przemysław Węgrzyn. Projekty druków ulotnych: Barbara Wojczuk-Krystek. Redakcja, projekt i skład biuletynu: Dział Wydawnictw NMM

Narodowe Muzeum Morskie w Gdańsku ma nową Radę Muzeum, powołaną na lata 2020 – 2024. Wśród członków Rady znalazło się osiem osób, które kontynuują w niej swoją misję doradczą i nadzorczą wobec naszego muzeum. Są to: Julian Franciszek Skelnik – nowy przewodniczący Rady Muzeum, dwóch wiceprzewodniczących: prof. dr hab. Marek Dzida i dr inż. kpt. ż.w. Andrzej Królikowski, a także prof. dr hab. kpt. ż.w. Daniel Duda, dr hab. Piotr Mileniusz Niwiński, dr Fryderyk Tomala, Bogusław Witkowski i Władysław Zawistowski. Nowymi członkami Rady Muzeum zostali: dr hab. Jacek Friedrich – historyk sztuki, profesor UG, dyrektor Muzeum Narodowego w Gdańsku, Weronika Haustein – Konsul Honorowa Królestwa Norwegii w Gdyni, prawniczka, wykła-

dowczyni w Wyższej Szkole Bankowej, kmdr Dariusz Kolator – szef Biura Hydrograficznego Marynarki Wojennej, Grzegorz Landowski – dziennikarz, prezes zarządu firmy medialnej PORTALMORSKI.PL sp. z o.o., redaktor naczelny serwisu www.portalmorski.pl oraz Mateusz Smolana – historyk, dyrektor Instytutu Dziedzictwa Solidarności.

Pierwsze spotkanie Rady Muzeum szóstej kadencji odbyło się 23 czerwca w Ośrodku Kultury Morskiej w Gdańsku.

Tekst: Anna CiemińskaZdjęcie: Bernadeta Galus

RADA MUZEUM SZÓSTEJ KADENCJI Biuletyn NMM • 6 (207) 06.2020

Rada Muzeum w nowym składzie

2

O przynależności do grona instytucji znajdujących się w Państwowym Rejestrze Muzeów decyduje specjalna Komisja kwalifikacyjna do spraw opiniowania wniosków o wpisanie muzeum do Państwowego Rejestru Muzeów. Komisja liczy 10 osób. Do tego grona został nominowany przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego aktem z dnia 3.06.2020 roku dyrektor Narodowego Muzeum Morskiego w Gdańsku Robert Domżał. Na przewodniczącego komisja na swoim pierwszym posiedzeniu wybrała Pawła Jaskanisa – dyrektora Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie. Pierwsze dwa posiedzenia nowej komisji miały charakter zdalny. Opiniowano na nich między innymi wnioski Muzeum Górnośląskiego w Bytomiu i kilku innych instytucji, które zmuszone były aktualizować swój wpis do Rejestru z powodu połączenia z innymi muzeami. Taka sytuacja miała miejsce w Krakowie, gdzie tamtejsze Muzeum Krakowa połączone zostało z Muzeum PRL-u. Według Biuletynu Informacji Publicznej obecnie w Polsce mamy 121 muzeów rejestrowanych.

Tekst: Robert Domżał

Biuletyn NMM • 6 (207) 06.2020MUZEA REJESTROWE

Informacja dotycząca zasad przetwarzania danych osobowych przez Administratora oraz praw osób, których dane są przetwarzane została zamieszczona na stronie http://bip.mkidn.gov.pl w zakładce ochrona danych osobowych.

ul. Krakowskie Przedmieście 15/17, 00-071 Warszawa, tel.: 22 42 10 401, fax: 22 826 75 33, e-mail: minister@mkidn.gov.pl

Warszawa, 03 czerwca 2020 r.

DDK-WM.604.1.2020.ZG

Pan

dr Robert Domżał

Szanowny Panie,

uprzejmie informuję, że na podstawie § 3 ust. 2 rozporządzenia Ministra Kultury

i Dziedzictwa Narodowego z dnia 13 maja 2008 r. w sprawie sposobu prowadzenia

Państwowego Rejestru Muzeów, wzoru wniosku o wpis do Rejestru, warunków i trybu

dokonywania wpisów oraz okoliczności, w jakich można zarządzić kontrolę w celu

ustalenia, czy muzeum spełnia nadal warunki wpisu do Rejestru (Dz. U. z 2008 r. Nr 91,

poz. 567) z dniem podpisania niniejszego pisma powołałem Pana w skład Komisji

kwalifikacyjnej do spraw opiniowania wniosków o wpisanie muzeum do Państwowego

Rejestru Muzeów.

Z poważaniem

Piotr Gliński

WICEPREZES RADY MINISTRÓW MINISTER

KULTURY I DZIEDZICTWA NARODOWEGOprof. dr hab. Piotr Gliński

3

MŁODZIEŻOWA RADA MUZEUM ONLINE

Ważnym wydarzeniem czerwca było kolejne spotkanie Młodzieżowej Rady Muzeum przy Narodowym Muzeum Morskim w Gdańsku – tym razem w trybie zdalnym. W trak-cie ponad 40-minutowej sesji online pracownicy Działu Edukacji, Przemysław Węgrzyn i Kamila Jezierewska, którzy od początku pełnią rolę koordynatorów działań Rady, roz-mawiali o bieżącej działalności Muzeum (w tym edukacji online, planach wakacyjnych oraz najnowszych wystawach NMM). Członkom MRM zaproponowano samodzielne działania – stworzenie krótkich filmików pt. „Czym dla mnie jest morze?” oraz cyklu

wakacyjnego z ich podróży po Polsce i świecie i przesyłaniu nam relacji o ciekawych związkach odwiedzanych miejsc z Gdańskiem i z Bałtykiem. Mamy także plany założe-nia na YouTube osobnego kanału dla MRM, na którym młodzież mogłaby umieszczać w przyszłości swoje produkcje związane z Muzeum (np. relacje z wystaw, programów edukacyjnych lub luźne przemyślenia).

Tekst: Kamila JezierewskaZdjęcie: Przemysław Węgrzyn

Biuletyn NMM • 6 (207) 06.2020

Spotkanie online Młodzieżowej Rady Muzeum

4

NOWINKI Z SOŁDKOWEGO POKŁADU

Jak już informowaliśmy, statek-muzeum „Sołdek” – przy zastosowa-niu wszystkich wytycznych sanitarnych – został 23 maja udostępnio-ny dla gości. By zapewnić zwiedzającym jak najwięcej komfortu i bez-pieczeństwa, wytyczono bezkolizyjną trasę zwiedzania. W widocz-nych miejscach ustawiono płyny do dezynfekcji rąk, a zwiedzanie odbywa się w maseczce ochronnej i rękawiczkach. Od 12 czerwca „Sołdek” – podobnie jak inne oddziały Narodowego Muzeum Mor-skiego w Gdańsku – jest otwarty w wydłużonych, wakacyjnych go-dzinach: od 11 do 18, codziennie oprócz środy, kiedy to zwiedzanie rozpoczyna się o 13. W czerwcu gościliśmy na pokładzie statku 3 276 osób – jest to co prawda ok. 62% frekwencji z tego samego okresu w 2019 r., ale w obecnej, wyjątkowej sytuacji związanej z zagrożeniem epidemiologicznym, zainteresowanie na takim poziomie okazuje się wysokie, co bardzo nas cieszy.

Kiedy jeszcze statek był zamknięty, zespół do spraw projektu „2 statki wspólne morze. Sołdek i Vityaz: dziedzictwo morskie Pol-ski i Rosji” działał z podwójną siłą, by część formalna projektu była dopięta na ostatni guzik. Dzięki temu 17 czerwca udało się ogłosić postępowanie przetargowe w sprawie remontu „Sołdka” w stoczni, który zgodnie z harmonogramem projektu odbędzie się w ostatnim kwartale obecnego roku.

Kolejnym osiągnięciem jest zakończenie prac nad projektem wy-konawczym nowej wystawy stałej, która ma się mieścić w ładowniach „Sołdka”. Prace nad nową ekspozycją rozpoczną się tuż po remoncie statku w stoczni.

Zapraszamy do odwiedzenia „Sołdka” w te wakacje. Jest to ostat-nia szansa, by zwiedzić go w starej odsłonie. Kolejna okazja nadarzy się dopiero we wrześniu przyszłego roku, kiedy remont i instalacja wystawy zostaną zakończone.

Zachęcamy do śledzenia w najbliższych tygodniach życia statku, gdyż około połowy lipca pojawi się nowa ulotka promująca „Sołdka”, planowanie jest też otwarcie wystawy fotograficznej.

Tekst: Aleksandra KucharskaZdjęcia: Paweł Jóźwiak

Biuletyn NMM • 6 (207) 06.2020

W ramach prac dodatkowych wyremontowany zostanie znak armatora na kominie…… oraz pokrywa luku ładowni nr 1

5

BEETHOVEN NA „DARZE POMORZA”

Wieczorem 25 czerwca gdyńskie Molo Południowe rozbrzmiało muzyką Ludwiga van Beethovena. Z rufy statku-muzeum „Dar Pomorza” popły-nęła muzyka zagrana przez dwóch artystów – Arnauda Kaminskiego i Krzysztofa Komendarka-Tymendorfa, tworzących smyczkowy duet „Duo del Gesú”. Panowie, odpowiednio na skrzypcach i altówce, wyko-nali utwory Beethovena oraz dawnych pomorskich kompozytorów żyją-cych w epoce mistrza z Bonn.

Koncert z pokładu naszego statku odbył się pod tytułem „Dar Beethovena dla Pomorza” i był częścią projektu współtworzonego przez „Duo del Gesú” z Urzędem Marszałkowskim Województwa Pomorskiego. Projekt zakłada uczczenie 250. rocznicy urodzin Beethovena poprzez wykonanie koncertów jego muzyki w 10 nietuzinkowych miejscach w województwie pomorskim. Występ na „Darze Pomorza” zainauguro-wał ten cykl.

Ponadgodzinny koncert był słyszalny z daleka. Umilił on wieczorny spacer przechodniom i letnikom spędzającym czas przy Nabrzeżu Pomorskim. Artyści zakończyli swój koncert lżejszym repertuarem, m.in. motywem z francuskiego filmu „Kobieta i mężczyzna” w reżyse-rii Claude’a Leloucha. Występ wpisał się również w statkową tradycję muzykowania z rufy „Daru Pomorza”. Wcześniej wieczorne koncerty dla przechodniów dawał z tego miejsca m.in. gdyński Męski Chór Szantowy „Zawisza Czarny”.

Tekst: Marcin PawelskiZdjęcia: Paweł Jóźwiak

Biuletyn NMM • 6 (207) 06.2020

6

„LEGENDA MORSKA” NA „DARZE POMORZA”

29 czerwca pokład oraz wnętrza Białej Fregaty wzięły udział w plenerze fotograficznym z cyklu „Legenda Morska Gdyni”. Wydarzenie zorganizo-wała Agencja Rozwoju Gdyni z okazji obchodów Święta Morza. Grupa ponad 20 fotografów-amatorów skierowała swoje obiektywy m.in. na Muzeum Marynarki Wojennej oraz statek-muzeum „Dar Pomorza”.

Pod okiem doświadczonego fotografa, Przemysława Kozłowskiego, adepci fotografii podjęli temat detalu marynistycznego. Zgromadzone na statku muzealia oraz elementy konstrukcyjne żaglowca okazały się bardzo wdzięcznym materiałem dla tego rodzaju zdjęć. Największym wzięciem uczestników cieszyły się pokład rufowy ze stanowiskiem stero-wym oraz słynący z wyrafinowanego wystroju i marynistycznych pamią-tek salon komendanta.

Plener był nie tylko okazją do wykonania ciekawych, niecodziennych zdjęć i szlifowania fotograficznych umiejętności. Stanowił również dosko-nałą sposobność, by uchwycić unikatowe kadry w ramach tegorocznej edycji konkursu fotograficznego „Legenda Morska w obiektywie”.

Tekst: Marcin PawelskiZdjęcia: Przemysław Kozłowski

Biuletyn NMM • 6 (207) 06.2020

7

REJS ŻAGLOWCEM

29 czerwca, dzięki inicjatywie kierownika Działu Edukacji, Przemysława Węgrzyna, odbył się rejs pracowników NMM na żaglowcu „Generał Zaruski” po Zatoce Gdańskiej. W rejsie wzięło udział 30 osób, pracują-cych na co dzień w różnych działach i oddziałach Muzeum. Rejs był nie tylko świetną okazją do pogłębienia naszej miłości do Bałtyku i posma-kowania rzemiosła żeglarskiego, ale również szansą na wzajemną inte-grację muzealnego zespołu. Kolejny rejs przewidziany jest na wrzesień. Dziękujemy raz jeszcze Gdańskiemu Ośrodkowi Sportu za zaokrętowa-nie nas na ten najpiękniejszy gdański żaglowiec i utrwalenie tym samym bardzo dobrej współpracy pomiędzy obiema instytucjami.

Tekst i zdjęcia: Przemysław Węgrzyn

Biuletyn NMM • 6 (207) 06.2020

8

WAKACJE W MUZEUM

Dział Edukacji Narodowego Muzeum Morskiego w Gdańsku przygoto-wał szereg niespodzianek na przyjęcie młodych gości podczas tego-rocznych, nietypowych letnich wakacji.

Opracowaliśmy ścieżki edukacyjne z książeczkami i kartami do indywidualnego rozwiązywania na wystawach. W Spichlerzach na Ołowiance będzie to gra wielkoformatowa pt. „Z Torunia nad morze”. Zasady gry są proste, chociaż przewidujemy dwa stopnie trudności. Wyrzucając odpowiednią liczbę oczek na specjalnej kostce, podróżu-jemy z Torunia do Helu, przeżywając różne ciekawe przygody, związane z charakterystycznymi wydarzeniami z lat 20. i 30. XX wieku. Słynne regaty bydgoskie, przekraczanie granicy z Wolnym Miastem Gdańskiem, strome schody latarni w Rozewiu, nowoczesny port w Gdyni, pierwsze podróże koleją nad polskie morze – wszystko to przypomnimy podczas naszej wakacyjnej gry!

Również dla Spichlerzy stworzyliśmy specjalną książeczkę, porusza-jącą następujące zagadnienia: Jak rozwijały się nadmorskie miejscowo-ści w czasach II RP? Jaki styl zaczął dominować w architekturze, a jaki w modzie, również – plażowej? Jak spędzano czas nad morzem w okre-sie międzywojennym? Książeczka została przygotowana specjalnie na wakacyjne zwiedzanie wystawy „Puck 10 lutego 1920 oczami świadków”.

Opracowaliśmy także karty z zadaniami o najciekawszych zabytkach głównej siedziby NMM, tworząc w ten sposób wakacyjną ścieżkę eduka-cyjną dla rodzin z dziećmi.

Nie zapomnieliśmy o statku-muzeum „Sołdek”, dla którego będą to prawdopodobnie ostatnie wakacje przed podróżą do stoczni i odpoczynkiem w przyszłym roku. Zwiedzający podążą ścieżką edukacyjną pt. „Śladami węgla i pary”, opisaną w postaci zadań dotyczących konstrukcji i historii tego legendarnego statku.

W Ośrodku Kultury Morskiej na wystawie „Łodzie ludów świata” na zwiedzających czekać będzie gra edukacyjna pt. „Przez siedem mórz”, w trakcie której będzie można sprawdzić swoją wiedzę nabytą dzięki eksperymentom wykonanym w ramach cyklu filmów „Zrób to sam”, nadawanego na kanale YouTube NMM. Na wystawie ukryjemy też wskazówki, które pomogą ukończyć grę.

W Muzeum Zalewu Wiślanego w Kątach Rybackich nasi pracownicy szykują się również na rodzinne wakacje, przygotowując grę terenową pt. „Śladami dawnych rybaków” oraz ćwiczenia szlifujące umiejętności wiązania węzłów żeglarskich.

Książeczki edukacyjne z zadaniami do samodzielnego rozwiązywania opracowaliśmy także dla tczewskich oddziałów NMM – Muzeum Wisły i Centrum Konserwacji Wraków Statków. Wiślane przygody i historia największej polskiej rzeki, budowa łodzi z różnych stron świata – te i inne ciekawostki odkryją nasi goście, rozwiązując zagadki w Tczewie.

Tekst: Kamila Jezierewska

Biuletyn NMM • 6 (207) 06.2020

Gra wakacyjna „Z Torunia nad morze”

9

WAKACJE W INTERNECIE Biuletyn NMM • 6 (207) 06.2020

Na nadchodzące wakacje przygotowaliśmy spory zapas wakacyjnych kart z zadaniami do pobrania, które umieściliśmy już na stronie internetowej

Zapraszamy też do oglądania filmów: opowieści, zagadek, instrukcji do wykonywania samodzielnych doświadczeń i ciekawych przedmiotów. Można je zobaczyć na kanale YouTube NMM oraz na Facebooku

Miesiąc rozpoczęliśmy filmem nagranym z Okazji Dnia Dziecka. Wspominamy w nim miłe chwile z naszymi podopiecznymi, których z oczywistych względów nie możemy na razie gościć na zajęciach:

W czerwcu nagraliśmy także dwa ważne zaproszenia – na Wakacje w Muzeum oraz na konkurs plastyczny dla dzieci i młodzieży pt. „Statek Dar Dzieci”. Jest to konkurs na pro-jekt własnego statku, wykonanego dowolną techniką. Poprosiliśmy o nadsyłanie prac drogą mailową. Po wyłonieniu zwycięzców zorganizujemy w Muzeum wystawę ich prac

Ukazał się także film pt. „Magiczne mleko”, prezentujący kolorowe doświadczenia z mlekiem i barwnikami spożywczymi

Nagraliśmy również kilka filmów wakacyjnych, które obecnie są montowane i zostaną opublikowane w okresie wakacyjnym. Bądźcie z nami na bieżąco! Naprawdę warto śledzić nasze posty.

Tekst: Kamila Jezierewska

10

Biblioteka Narodowego Muzeum Morskiego w Gdańsku pomimo pandemii była otwar-ta dla czytelników – wypożyczaliśmy książki zamówione drogą e-mailową (biblioteka@nmm.pl), a w wybrane dni pełniliśmy dyżury w czytelni. W ostatnim czasie do księgo-zbioru trafiły też interesujące pozycje, z których kilka chcielibyśmy szczególnie polecić.

Historia Kaszubów w dziejach Pomorza. Gdańsk 2019.Pięciotomowe dzieło wydane przez Instytut Kaszubski. Zawiera liczne fotografie, repro-dukcje dokumentów, materiały prasowe. Wszystkie części zostały zrecenzowane przez dwóch specjalistów z zakresu danej epoki. Dopełnia je obszerna bibliografia, indeksy osobowe i nazw geograficznych oraz streszczenia w językach angielskim, niemieckim i kaszubskim.

Leksykon żeglarstwa i sportów wodnych Pomorza Zachodniego. T.1. Szczecin 2017.Publikacja pod red. Piotra Owczarskiego to pierwszy polski leksykon opisujący regional-ne sporty wodne. Szczególne miejsce w nim poświęcono pomorskiemu żeglarstwu, od ponad półwiecza najdynamiczniej rozwijającej się dziedzinie sportu w regionie.

30 lat CRIST. Historia pasji. Gdynia 2020.Pięknie wydany, jubileuszowy album poświęcony jednej z najbardziej obecnie pręż-nych polskich stoczni prywatnych. Publikacja opisuje historię powstania i rozwoju tego przedsiębiorstwa, dokonania oraz sylwetki założycieli i zasłużonych pracowników.

Wrzesień 1939 roku w polskim filmie fabularnym. Łódź 2020.Bardzo ciekawy katalog zorganizowanej przez Muzeum Tradycji Niepodległościowych w Łodzi wystawy o tym samym tytule, prezentujący wydarzenia z okresu kampanii obronnej, ukazane w klasycznych pozycjach rodzimej kinematografii. Do jednych z naj-bardziej interesujących eksponatów prezentowanych na tej wystawie należała m.in. polska bandera wojenna ze zbiorów Narodowego Muzeum Morskiego w Gdańsku.

Burzliwe dzieje pirata Rabarbara. Warszawa 2008.Opowieść o wyprawie tytułowego bohatera, obfitująca w barwne i zabawne przygody, zilustrowana charakterystyczną kreską przez Edwarda Lutczyna, to doskonała lektura dla całej rodziny. Jest to pierwsza z trzech książek poświęconych tytułowemu piratowi.

Tekst: Michał Garbaciak

Biuletyn NMM • 6 (207) 06.2020NOWOŚCI W BIBLIOTECE NMM

11

Od 11 lipca zapraszamy do Muzeum Rybołówstwa w Helu na wysta-wę rzeźb z kolekcji Violetty i Leszka Dylików, zatytułowaną „Pod heba-nowym drzewem życia”. Zaprezentowane na niej zostaną ręcznie wykonane maski, płaskorzeźby oraz rzeźby, stworzone w większości w połowie XX wieku przez lokalnych artystów z tak odległych kra-jów, jak Chile, Boliwia czy Nowa Kaledonia. Kuratorką wystawy jest Monika Golenko, a autorką oprawy plastycznej Barbara Wojczuk-Krystek – obie z Działu Edukacji NMM.

Biuletyn NMM • 6 (207) 06.2020

ZAPROSZENIE – SZTUKA ETNICZNA W HELU

12