O Pojezierze LubuskieO Pojezierze Drawskie@ Okolice Darlowa@ Pojezierze Gnieźnieńskie

€) Krzyżackie warownieG) Kraina BuguG) Suwalszczyzna€) Puszcza Kurpiowska

Focus

O Okolice Warszawy@ Roztocze(D Kotlina Klodzka@ Pogórze i Beskid Niski

Każdy z amatorów spot-możesiebie

+: drogi krajowe-*. drogi wojewódzkie

drogi lokalne o utwardzonej nawierzchnr

- drogi gruntowe i ścieżki

- nasze trasy

ywolą moc-tażenia nawertepach.

ntr

r_-ĆD warto zobaczyć

'e punkty widokowe

al8lL?lLgi*

rzeKażdy sam wie najlepiej, co mutędzie potrzebne

oodcźas wvcieczki rów-erowej. Są tez jednak

bóńne oooine zasady, ktorycń trz-eba przestrzegacprrV plan"owaniu wyprawy ha dwoch kolkach

I sioaełroNie kupui cienkich i bardzo twardych siodelekstosońańych paez spońowców. siodelko do tu'rvstvki Doil'inńo bvć ńieco szersze i bardziejńielrió niz siooelka spońowe. Panie chwalą so'bidsiodelka żelowe. Piawidlowo ustawione sio-

óelko powinno byÓ lekko przechylone do przodu'

El noqinakierownicetil;y;ńili ii.o'ńo"ioią .' ien iać poloże'nie ląk, co zapobiega drętwieniu nadgarstkow

El ŚwiatłaNawet ieśli nie planuiesziazdy nocą, musisz je

mieć! jazda o żmrokl beż światel iest równie nie-

bezoieczna iak iazda po gólach bez hamulców'zwrbć uwag'ę, ż-ebytyine światlo bylo widocznenawet po zalożeniu bagażu.

E RamaroweruNaileosze sa ramy ze stali chromowo'molibdeno'wei hio z aluininirim - mocne i lekkie.

El BagażnikSorawdi cł rama ma zaczepy do mocowaniaoioainitia (ńienole rowery górskie takich zacze'

oóil nie mają). Bagażnik powinien być zamoco'i,vany rownólógle do zieńi i nie może ruszać sięna b'oki. splawdŹ, czy po zamocowaniu sakwtczvli wieśzanvch poobu stronach bagażnika to-

iedna bagaż) ńie żaczepiasz o nie piętą- jeślitak'

ńusisz zoicyoować si{ na inny model bagażnika'

El stotnimBez nich nawet po malym deszcz9 pQĘiegz

.

oruony oo trys(aiącegó spod kól blota i piachu'

#*o"|""il,'.ooelikatnybieżnik,stawiaiąrvtedymnieisń opór podczaś iazdy po drodze' Bardzo

dooló oiońy s{ produkówane w Polsce'

hikuł specjalńie na wakacyjne wyjazdy - itu są dwa dobre wyjścia: rower typowo tu-

rvstvcznv lub odpowiednio przystosowa-ńy ńweigórski. Czym się różnią?"RowerTurystyczńy maduże iołla (27"

lub 28''), świótnie więc spisuje się na szo-sie. kiepsko zaś na weńepach. Natomiastrower dórski (na kołach 26'') pozwala najazdę pó bezdrożach, ale jazda nim po szo-

śie iest bardzieimęcząca, poza tym trzebadoliunić basaźniI oświetlenie, błotniki iooonil z delikatnvm bieżnikiem. Zalety ro_

w'eru górskiego:"jest bardziej popularny,latwieJ więc dbkupić części zamienne.

Jak się spakowaó?Źle spakowanybagaż można przekli-

nać orzez caładrose. Na iednodniowe wy-pady wystarcża m-ały plócak, ale pokona-irie

"pa.ódniowei trasy zbagażem na ple-

cacń |est nie do pomyślenia i należy spa-

kować się w sakwy. Na rynku można zna-leźć kilki ich rorizajów (cena od kilku_dziesięciu do kilkuset złotych za komplet).leśli viłbierzemv tańsze, pamiętaimy, że

hie sąńodoodpórne i ubrania trzebawło-

u26y 2wykłv rower po mnlel-s'yćr' Iu6 ńększycń przerób-kach można przystosować doturystyki' Można też kupić_we-

żvć do toreb foliowvch' Duże przedmioty,n"amiot iśpiwór mo?na wozićha bagażni-ku. Do mócowania nadają się gumy z ha-

czykami' Można je kupić np. na stacjachhenzvnowvch.

Na wvcieczke tzeba zabrać kilka na-rzędziićzęścizńniennych: zapasową dęt-

ke. łatki i_łvżki do zdeimowania opon,oómpkę i scvzorvk z kluózami ampulowy-ini i śruuot<r"ętań (można go kupić w skle-oie rowerowvm). Niezbędna iest aptecz-ka (a w niej śroóki dezyirfekujące i maśćna obolale mięśnie). Należy też pamiętaco kremie z filtrem przeciwsłonecznym.

Co na siebie wlożyó?Nie zważając na rowerową modę, naj-

lepieiwtożyć sirój, w którym po prostubę_dżle ham się wygodnie jechato.

Soodnie ńowińnv bvć miękkie, bez gru-

bych szwów (mogĘ doleśńie dać się wezńaki). Sprawdza|ą-się legginsy, w wersjikolarskiei często zaopatrzone we wktad-kizmiękczające na siedzeniu. Buty musząmieć twardą iodeszwę, żeby przy pedalo-waniu nie męczyła się stopa.

W gorący dzieh bawełnilna koszulka napewńo bĘdzie przyjemniejsza niż sztucz-na, a na wieczór polarowa bluza lepsza odwelnianego swetra.

PoiI

ezterze Lubuskie

Ptaki w rozlewiskuWarty, patace ukrYte w

lasach, malownicze szlakipoŚrod jezior iwzgÓrz

Od Warty doDystans: 200 km, trasa kilkudniowa'

niezbędna mapa topograficzna (1.1)

Vprawa dla tvch, którzy chcą

|bznać najpięliniejsze zakątki Po-jezierza Lubuskiego. Nocowac

ńożna ńa tcznych polachbiwakowych iw posoodarstwdch agroturysWcznych'

Żaćoma^v * Gorżowie Wielkopolskim,IGeruiac sie óalei na Bogdaniec, przekra-

czamy'fuartę na ńoście w Świerkocinie' Naooutiśt<icłl łitach spacerują anilopy i stru-

śie - mieszkińcy Ńejszego Zoo Saf. ari.

Drogą na wale przeciwpowodZtowymdocierainv do Kłópotowa. Skręcamy nagudzipnieiv, Tamnoi doieżdżamy do Słoń_

ska (obok wsi - ptasi rezerwat)'P.tzezośnb Lubuskie,_Grabno i Lubień je-

dziemv do Sulęcina. Potem tzw. Połu-dniow"ą Drogą Ęsiąca Jezior dojeżdŻa-mv do Poźrzadla i Łagowa, Średntome-cńego miasteczka wśród ie zior iwzgórcż"neso miasteczka wśród ie zioriwzgórz'z Łłeo*ado Niesulic iedżiemy zielonymszlakiem' a dalej leśną ilrogą do Rokietni-cv i Zawi'szv. stdA iuZ btist<o do Grabina."tu mamy do wy'boru dwa wańanty dal-

szeitrasv. b|użsiy,przez Bytnicę, Strugę iItósno-odrzańskie lub krótszy _ przez

Pszczewski ParkKrajobrazowDystans: 35 km, trasa latwa (1.2)

Irfi il'Hi1-3'TŁxl1TL'il"T,TL'J.f,Ei1i;lJJ starostów, irrieszczącą Muzeum Regio'

nalne z naibogatszą w Polsce kolekcją pońretow

trumiennybh, plzy ulicy Zamkowej ka191mę ' ..

z)0/lll w.,a w centrum - ratusz i gotycxi Kosclol'

Po zwiedżeniu miasta ruszamy do Pszczewa'.

ŃiJJeziorem pszczewskim są Ślady grodziska

zXw W pobliżu znaiduie się skansen pszczelar_.

ski. Dabża część tlisy biegnie przez. PszczewskiPark Kraiobrażow: z Pszczewa iedziemy do

śialcł,'dalei droóą między ieziolami, do Stolu'nia, KuiĘowa iz pówrotem do Międryrzecza'

Lubuskie letniskoDystans: 60 km, trasa miejscamitrudna (13)

Szklarkę Radnicką, Brody (czeka nas prze-

pra*a promempizez odrę) do ZielonejGóry'

3

l Ptasi rezerwatw Slońsku iestnaiwiększy i najbogatszyw Eu'ropie (powieachnia 42t14 ha'240 gatunkóW ptakóW)'

l Międzyrzecki Rejon Umoc'nionyledt ponoc okazalszY odstynńói tinii tlaginota' W czasie

ll woiny Światowei Niemcy zbu'dowali w pobliżu Międzyrzeczaooteżna śieć podziemnych bun'iłoiv, rórytarł ifabryk' Dziśwytyczono tu trasy turystyczne.

l W bunkrach znaiduje się re'zerwat nietoperzy.

l PTTK oddzial ,,Ziemi Między'zeckiei". Rvnek 9,

M iędzy'źecź: te l. (95| 7 41'2447

www.lubuszanie73.terramail.plwww.suleóin.pl/tutystykawww.miedzyrzecz.Pl

Po Iezterze DrawskieStuletnie dęby, mikroklimat i leŚne uroczyska pelne jezior

lński ParkKraiobrazowDystans: 30 km, trasa doŚĆ latwa @.1)

roga wiedzie wśród morenowych Wzgórz

oJelbRino

..li

0 2 4 6 8 lokm

PodrożprzezboryDystans: 1

'10 km,

trasa miejscamitrudna, 2-3 dni (2.3)

lJl ifi?lj jłi:#f }.Tf iaff ffi łtf ''którzy chcą zobaczyć skutki dzialania loddwca.

uszamy ze Zlocieńca, często odwiedza-nego przez kajakarzy splywających Dra.wą. Tu w parku palacowym ciągnie się

Z Węgorzyna Ęeżitżamy niebieskim szlakiem napoludniowy zachód do Dluska (tam - dąb o obwo-dzie prawie siedmiu metrów, w pobliżu !rodziskoz Vlll w.)' Z Dluska kierujemy się na poludnie zie-lonym szlakiem, ale Ęlko do nasypu. Za nasypemszlak odbija w lewo, a trasa prowadzi na prawo,do Sciennego' Pytamy o drogę na Linówko, z Li-nówka szeroką leśną drogą doieżdżamy do jezio-raokunie izielonego szlaku, hórym, pó skrĘcieW lewo, dotrzemy do lńska (dawna osada ryóac-ka)' W drodze powrotnej do Węgorzyna (szosąnr 15'l) można zajrzeć do rezerwatu,,KamiennaBuczyna" (glazy narzutowe i stare buki).

3U6

uJ Wą. Tu w parku palacowym ciągnie sięaleja stuletnich grabów, Na dworcu kolejowymzaczyna się zielony szlak. Jedziemy nim do Cza-plinka i dalej szosą do Starego Drawska, gdzietrasa znów lączy się z zielonym szlakiem, ktÓrywiedzie wzdluż jezior Zerdno, Komorze, Brody.Za letniskiem Pile zieżdżamy zzielonego szlakui wzdluż jeziora Pile docieramy do Bornego Sulino.wa. To jedno z naibardziej ukryĘch w lesie miastw Polsce' Stąd |edziemy drogą przecinającą daw-ny radziecki poligon do Starowic iJeziornej,trasa lączy się z zielonym szlakiem rowerowym'Docieramy do Psich Glóq a potem czarnym szla.kiem rowelowym dostaiemy się do Starego Ka-leńska. Stąd - wracamy czerwonym do Zlocieńca.

Zuzdrowiska do zamku jezuitówDystans: 50 km, trasa tatwa (2.2)

1ą Połc4mie Zdroju nabieramy ener-l| gii na całą wycieczkę. W parkuLl zdrojowym trzeba skosztowaćwodleczniczych i powąchać sosnę Jef-

freya (jej długie igły mają woń po-. marańczy).Sześćkilometrówza

Połc4mem (adąc na Czaplinek)rozciąga się leśne uroczysko -Dolina Pięciu Iezior. Dalej tą sa-mą drogą jedziemy do loucze-

wa, w którym możemy zwiedzić

neogotycki kościół z 1866 roku. We wsiskręcamy w prawo i jedziemy do NowegoWorowa, wsi zXIVwieku. Znajduje sięwniej stary wiatrak - holender.

W pobliskim Gawrońcu główną atrak-cją jest kościół w kształcie rotundy, zbu-dowany z polnych kamieni. W XIX w. spo-tykali się w nim potajemnie członkowieokolicznej masonerii.

Spod kościoła ruszamy dalej gruntowądrogą do Starego Reska, by obejrzećmieszczący się w parku nad jeziorem my-śliwski dworek (obecnie zaadaptowańyna pensjonat).

}adąc tą samą drogą napotykamy zielo-ny szlak i skręcamy w prawo. Tizymamysię go już do końca trasy. Mijamy Bierzw-nicę, w której na uwagę zasługuje nepkla-sycystyczny pałac z XIX wieku. W Swid-winie wrażenie robi zamek joannitów,czternastowieczna Brama I(amienna i od-restaurowana starówka.

4

l Glęboczek - dziewiętnasto-wieczny (czynny) mlyn wodny.I Jezioro Drawsko - drugie codo glębokości jezioro w Polsce(81 metrów).I W lzbie Muzealnej w Czaplin-ku historię regionu opowiada|ą

zwykle przedmioĘ: zdjęcia'gazety i... butelki po piwie.l Czaplinek - gotycki kościólwzniesiony w XIV w. na ruinachzamku templariuszy.I Bierzwnica - 400.letnidąb w palacowym parku.

l PTTK Polczyn ZdrÓj:tel. (94) 366-27-96I Stowarzyszenie GminPojezierza Drawskiego, Rynek 1

Czaplinek tel/fax: (94) 375-52-37www.czapllnek.plwww.polczyn-zdroi.pl

Okolice DarlowaDo latarniw Gąskach Piasek pod kolami, woda

i las to gtÓwne atrakcjeDystans: 60 km, trasa latwa (3.1)

yruszamy z Darłowa, jedneg o znaj-ładniejszych miasteczek na wybrze_żu'Zachował się tu barokowy ra_

nadmorskich rajdowrowerowych

0 2 4 6 8 10km

tusz i średniowieczny układ ulic. W odre-staurowanym Zamki Iśiążąt Pomorskichz XIV w mieści się muzeum regionalne. Nadrzeką Wieprzą stói stary młyn przerobionyna elektrownię wodną.

Z Dar\owasżosą jedziemy do Darlówka.Powietrze zawieratu wyjątk-owo dużo jodu'

Można obejrzeć latarnię morską oraztoz-suwany mośtek na Wieprzy (jedyny taki wPolsce). Dalej podążamy w kierunku Dą_bek. Droga biegnie stamtąd wzdllż jezioraBukowo iprowadzi do Bukowa Morskiego.Znajd$e śię tu czternastowieczny kościółgotycki z czworoboczną wieżą.-

W sąsiednim Bielkowie wjeżdżamy naczerwony szlal< rowerowy, t<tórym wiejski-mi drogami docieramy do wsi Osiel<i. Tu wparku ńieści się palaco charakterystycznejdla regionu lronstrukcji ryglowej. Można po-jechać dalej do Mielna drogą pomiędzy mo-rzem ajeziorem Jamno lub kontynuowaćtrasę szlakiem.

WMielnie' które od Bałtyku oddziela pa-

smo niskich wydm, robią wrażenie starepensjonaty iwiile. Letnislio gościło pierw-śzvch turvstów iuż w połowie XIX wieku.

śzlak liiegnie wzdliżwybrzeża i prowa-dzi przez [olejne nadmorshie letniska:Chłópy, Sarbinowo do Gąsek. Tu osiągamycel ndsżej wyprawy: jedną z wyższych w Pol-sce latarni morskich (51 m).

Zdalaod deptakówDystans: 45 km, trasa latwa 8.2)

szosą, możemy też częściowo pojechać gruntową

drogą przez wsie Zakrzewo i Cisowo.

suclia

Ęłi

"Ł;\ )i.

246 I 10km

Starokrakowskie LasYDystans: wariant dluzszy - 60 km,

krÓtszy _ 30 km, trasa miejscamitrudna (33)

!l

:otaimien

Wicko Morskie* -,-',.t

Łackoo

,'/*r Darlowa ruszamy do Zakrzewa. Skręcamy w

Ar,::łri'ffi :'"illlŁYi'łj,'J,H.ł"1T'lwic. Jedziemy do Starego Krakowa idalei do Mazowai Staniewic, W Staniewióach wieżdżamy na szlak zie-lonv, którv prowadzi do Slawna. Stąd wracamy szosądo óarlońd. Kto nie chce jechac aż do Slawna, możeskrócic sobie drogę w Kowalewicach lub Starym Kra'kowie iwrócić doDailowa przez Starokrakowskie La'sy. Uwaga! - pierwszy odcinek, szlakiem niebieskim'nie jest polecany rowerzystom z bagażem.

5

l Starokakowskie Lasy sąiednym z naiwiększych w Pol-sce kompleksÓw leśnych polo'żonych tak blisko morza.

I Darlowo - Zamek KsiążątPomorskich. W Darlowie zamie-szkal w 1449 r. Eryk l, eks-krÓl

i eks-pirat. Jego kości spoczy-wają w kaplicy darlowskiegokościola.I Betonowe bloki niedalekoDarlÓwka - pozostalość po

wyrzutniach. NiemcY testowalitu slynne rakietY V1 i V2.

I Starokrakowskie PowiatoweCentrum lnformacii TurystYcz-nej, Darlowor tel. (94) 314'35'72I lnformacia Turystyczna,Mielno: tel. (94) 318-99-55www.datlowo.com.Plwwukoszalin.Pl

Gop|o, koIebka państwa polskiegoDystans: 60 km, trasa latwa (4.1)

Poi ezierze

trzy kościoły i klasztor, każdy w innym sty-lu architektonicznym. Następnie trasawiedzie do l(eczewa, w którym optóczgotyckiego kościoła i dziewiętnastowiecz-nych domów uwagę przykuwają dwa dużezrośnięte dęby szyputkowe. Stąd udajemysię do Wilczyna i dalej niebieskim szla-kiem między jeziorami do Przy1ezierza. Podrodze możnazobaczyĆ grodzisko z XIIwieku - skansen archeologiczny w Mrów-kach. Tutejsza okolica świetnie nadaje sięnabiwak.

Z Przyjezierua udajemy się szosą doostrowa, Mlynowa i Słabęcina,by dotrzećwreszcie do Kruszwicy. Tutejszy rynekokalają domyzXIXw., a nad miastem gó-ruje sĘmna Mysia Wieża, pozostałość pozamku z XIV w. Na szczycie wieży mieścisię taras widokowy, z którego roztacza sięurokliwywidok na miasto, kujawskie po-la i jezioro Gopto.

Czyste jeziora,lasy, lagodne drogi. Kluczącpo rowerowych trasach, można się cofnąĆW czasie az do początkÓw dziejÓw Po|ski

W zrekonsltuowanej dziŚosadzie w Biskupinieznaleziono elementydrewnianych budynkÓwsprzed 2400 lal.

Z MysiejWieżyw Kluszwicy

widaĆ JezioroGoplo, ktÓre wraz

z przybrzeżnymibagnami ilasamilworzy rezerwal

ornitologiczny.

rasa prowadzi z Konina do I(ru-szwicy. Do Konina możnapóź-niej wrócić statkiem pasażerskim

,,Rusalka'' (i&uszwica-Śtesin i dalej ts ki-lometrów szosą). Statek płyn ie przez samśrodek Nadgoplańskiego Parku Ęsiącle-cia. Należy jednak tak zaplanować po-dróż,by zdążyć na ostatni rejs z Kruszwi-cy (przed 17.00).

Zanim dotrzemy na przystań w Krusz-wicy, wyruszamyz l(onina, wktórym jed-ną z ciekawostek jest najstarszy w Polsceznak drogowy (z II5I r.). Szlakiem rowe-rowym docieramy do Bieniszewa. Tamwdrapujemy się na Sowią Górę do pustel-ni lQmedułów. Uwaga, znajdujący się najej terenie osiemnastowiecznykościółko-biety mogą zwiedzać tylko podczas nie-dzielnejmszy.' Po powrocie na szlak jedziemy do Ka-zimierza Biskupiego, gdzie znajdują się

6

246810

Gnie1nieńskie

Droga doBiskupinaDystans: 54 km, trasa latwa (43)

u[ilłTi j'":l'JjiihTtr#n1laldowana plzez morenę nizina jest ci-cha, spokojna i nieco usypiająca. Sen-na almoslera zostaie przerwana w po-lożonym wślód jezior Rogowie, doktórego docieramy skręcając w 0śniew prawo na NiedŹwiady. W Rogowiewjeżdżamy na Szlak Piastowski i przez

$ Gąsawę docieramy do Biskupina.1\ NaJeziorzeBiskupińskimznaidujesię

wvsoa ze sfunna osada. którei historiawyspa ze słynną osadą' którei historiilicry2400 lat. Na przeciwlegĘm brzegu

jeziora, w Wenecji, gÓruje cńernastowiecznyzamek wzniesiony przezryceva- sędziego Miko-laja Nalęcza' zwanego,,krwawym diablem wenec-kim''. GlÓwną atrakcią mieiscowości jest MuzeumKolejek Wąskotorowych z dziewiętnastowiecznąciuchcią i malutką stacją'Z Wenecji już tylko sześć kilometrów do Znina'gdzie w Muzeum Ziemi Paluckiej można poznaćhistorię i kulturę naistarszych terenów osadni-czych w Polsce.

Zwizylą u Mieszka.lDystans: 50 km, trasa tatwa (4.2)

odróż w przeszlość rozpoczynamyw GnieŹnie (możnatam zwiedzić Mu-zeum PoczątkÓw Państwa Polskiego)'

W gotyckiej archikatedrze WniebowzięciaNMP można zobaczyć m'in. romańskie DzwiGnieźnieńskie z brązu olaz trumnę-relikwiarzśw. Wojciecha. Wańo też zajrzeć do MuzeumArchidiecezjalnego. Po wizycie w pierwszejstolicy Polski ruszamy szlakiem rowerowym doLednickiego Parku Krajobrazowego, w ktÓrymwokÓl jeziora Lednica lozciąga się rezerwat ar-

o 2 4 6 8 'l0km+

cheologioczno-historyczny' GlÓwną atrak-cją jest ostrów Lednicki (wyspa będącarezydencją Mieszka l) orazWielkopolskiPark Etnograliczny (jeden z największychskansenÓw w Polsce). Z LednogÓry pzezPomarzanowice (znajduje się tam dwórz 1891 roku) jedziemy do Pobiedzisk, gdziemożna obejaeć kościÓl gotycki z XlV u i daw-ną szkolę żydowską. Dalei trasa Wiedzie przezWierzyce do Czerniejewa. Wzdluż rzekiWrze-śnicy wracamy do Gniezna.

?.K.-*<PrÓmno

l W Biskupiniewewześniu odby-wa się co roku wielki Festyn Archeologiczny. Towarzyszą mu jarmarkisztuki ludowej i występy kapel folklorysĘcznych.I Wielkopolski Park Etnograficznyw Dziekanowicach.

I Biblioteka katedralna ArchiwumArchidiecezjalnego w Gnieźnie -znajduje się tu naistarszy zabytekjęzyka polskiego' bulla gnieźnień-ska papieża lnnocentego ll z 1 1 36 r.

I Ostrów Lednicki - odkryte tu mi-sy chacielne wprowadzity w zaklo-

potanie archeologów i historyków.Możliwe' że Mieszko l przyjąlchnest w 966 roku tu, a nie, jaksądzono' w Poznaniu czy GnieŹnie'I Gniezno, lnfomaciaTurystyczna: tel. (61) 426-37-01www.gniezno.home.pl

I Muzeum w Biskupinietel. (52) 560-03-09; www.baskupin.pl

l oddzial PTTKwŻninie:rel. (52) 302-07-02

www.pttk.kujawy.com.pVktuszwicawww.bikerpage.prv.p!http://cycling. prv.pl

I ckiewarownie

Holenderskie ślady na bzeguDystans: 55 km, trasa latwa 8.2)

rasa rozpoczyna się w Swieciu i bie.gnie wzdluż lewego brzegu Wisly dowioski 0palenie. GlÓwną ahakcj{ Świe-

cia jest zamek wzhiesiony w lataćtr tsg8łg.Zachowala się nietypowa' dla krzyżackiej archi-tektury Wieża cylindryczna, w której mieścilosię więzienie i pomieszczenia miesżkalne.

Zamki ijezioraDystans: 95 km, trasa średnio trudna (5'1)

lTl ożna zacząć trasę już w Toruniu,| 1V1 ! gazie ma początekzielonyszlakro-+!J werowy. fedziemy nim z Golubia--Dobrzynia do Nowego Miasta Lubawskie-go. Druga część trasv przecina BrodnickiPark Itajobrazory.- Z.Golubia-Dobrzynia jedziemy do Sza-fami, gd-zie mieścisię dwoiek imuźeum Fry-deryka Chopina. Daiejprzez Plonne, Radź-ki i Osiek docieramv db Brodnicv. pare ki-lometrów za Brodnićą wjeżdżamy do niod-n ickiego Parku I(rajób iarowego. Li cznierozrn)cone są tu ieziora. Szlakiem rowero-yym je.d!-emy leśnymi drogami przezKar-bowo i Zbiczno. Ńad iez]oreń Strażvmmożna znaleźćślady grodziska z XI wieku,a siedem kilometrów dalej podziwiać seIe-dĘoyę leśne jezioro Małó Partęczyny.

Dalej-przez I(urzętnik jedzieiny-dó No-wego Miasta Lubawsl<ieso. sdzie trasa siekoiczy.Najcenniejszy' ńl5it iem tei miejlScowoscl lest trÓinawowa gotvcka bazv-lika z XIV wieku. Na jej śiiaiach

ĄE

\

zach o,w aly się fragmeil fysre0nlowtecznvchfresków oraz "

liczne malo-widła' i\

Drogą Nadwiślańską udajemy się do Sańowic,a potem od wsi Wielkie Stwolno podążamydwukilometrową aleją dębową, tłtoralest io-mnjkiem przyrody. Z Bratwina jedziemy wzdlużwalu przeciwpowodziowego, mijając zabudo-Wanla z czasÓW osadnictwa holenderskiego'Tuteisze tereny spodobaĘ się w XVl w. hoien.derskim mennonitom (odłam_protestancki),ktÓrzy - prześladowani przez i<ościól katoliótiw.swoim kraju - sprowadzili się nad Wislę.W Dragaczu dolączamy do niebieskiego śzhkui podążamy nim do Wiólkiego Lubieniai. Jadąc

dalej w kierunku Żaiączkowapodążamy wzdlużzabytkowego walu przeciwpowodziowego.okolo 3 km za Wielkim Lubieniem, po pńwe|stronie, napotykamy cmentarz mennonicki,

-

gdzie w dobrym stanie zachowaty się stelle(kamienie nagrobne).W.Mątawach jedziemy chronioną aleją lipową.Mijamy Kończyce, gdzie znajdujó się 1ioiladsiu-letnia przepompownia wody idocieramy domiasta NoWe' Można tu zwiedzić pozostalościXlV-wiecznego zamku, ktÓry w założeniu byl do-mem mieszkalnym zbudowanym na skarpie -można bylo z niego kontrolować ruch na rzece.Z Nowego udajemy się do Pieniążkowa, w ktÓ-rym gÓruje kościól gotycki z XVl w i docieramydo miejscowości opalenie. Po odwiedzeniudworu i parku możemy skończyć wycieczkęlub przeprawić się promem do Kwidzyniai kontynuowaó ją trasą 5.3.

8

GÓruiąca nad Brodnicawieża jest pozostalo- '

Ścią krzyżackiegozamku nad Drwęcą'

l Golub.Dobrzyń -zamekkrryżacki, lączy a rch ite ktu ręklasztorną i obronną. W we.ekend po 15 lipca (rocznicabitwy pod Grunwaldem)odbywają się tu międzynaro.dowe turnieje rycerskie.

l Gniew - lońeca z Xlll-XlVwieku. Latem odbywają siętu festyny i turnieje - pokazkucia aĘstycznego (6, 7lip.ca)' Międzynarodowy TurniejRycerski o Miecz Jana lllSobieskiego (27, 28 lipca).

I Brodnica,- lnformacja Turystyczna:tel. (56) 498-47-87l Toruń, lnformacjaTurysĘczna: (56) 622-10.931www.mat.uni.torun.pl/-martar/rower.html

9 ? 4 6 8 lokm

Pll*qłvste skarpy, mielizny, Wyspyl rozlegfe tąki tworzą niepoMarialńó pejzaŻe

f/lalow niczy pzefom rzekiDystans: 80 km, trasa latwa (6.1)

ment doliny rzeki, nazywany podlaskimPrzełomem Bugu. W mdlovmi czopo\ożo-nym Niemirowie interesuiące saXVIII--wieczny kościół, brama-dzwohnica z1823 r., drewniany budvnel< dawnei szko_ły (dziś poczta) iwiatra-k-koźlak z XIXw.

Dojeżdżamy.do llielnika, nad którymwznosi się Góra Zamkowa - świeinvpunkt widokowy na rozlegle pejzaże nad-bużańs]<ie. W pobliżu Mie-inikajest rezer-wat roślinności stepowei. Potem czeka nasdluga droga przez lasy do Drohiczyna.

9 ? 4 6 I lokm

Zwizytą_u

Wielki-ego MistzalJystans: 65 km, trasa latwa (5.3)

-tli*ń*łTf i'#'Jft#'ff ł#,frłĘ:zj_ry

catyT kom.pleksie jest.'. litryńb 1źwini oial19Ę9111*' s'd..nisłiem), do której wiedzie pięcio-przęstowy wiadukt''.ZL(widzynia udajemy się do Gniewu, którego śre-onlowieczny zamek widać zanim jeszcze pizepra-wimy się promem plzez rzekę. Żłctrw1,óa iiu6 -palorama miasta: domki z cńrwonyńi dachamii stzelista wieźa kościelna.

ZDrohiczynaku arabomDystans: 115 km, Irasa Średnio trudna @.2)

J|| rohicłn, miasteczko polożone na

Pl lLi,!,t ;Ifi l!'BJi[5113!laT"dawnej randze świadczĘ wspaniałe świ.ąty-nie. Koniecznie trzeba zóbaćzvćpanoralńmiT!a.z drugiego brzegu rzeki, ńięc ozió-'sięć kilometrÓw od Drońiczyna'p rzbkracza-my Eug' zawracamy, jadąc po przeciwnejstronie i podziwiająb io, cb ił n'adbużańskimkajobrazie naipiękniejsze, Mijamy Rudnikiloocleramy do Korczewa. W pobliżu Góri Drażnierła wańo zboczyć z irasy na bzegBugu - sĘd najlepiej wid:ać panoiamę Drolhiczyna. Trzy kilometry za Diażnieweń, przyleŚnym.parkingu wjeżdżamy na czeruonyszlak wiodący do ńiepcowóści Buźka' Jódacoale.|' m|'amy przydroźne kapliczki i drzewa-bo.mniK przyrody. Przez Stare ńIierzwice dojeżbża.my doJanowa Podlaskiego, któreqo naiiliekszaatralrcją jest stadnina koni czystejłrwi óraóskiei'Wycieczkę kończymy w Bialej rołtasiiój.

- -' -''

W Gniewie wańo również zobaczyć Palac Marv-sieńki (zwany domem Sobieskiedol oiiż rvneiotoczony kamienicami z XVI I I wie.-krj.Paeprawiamy się promem z powrotem na orawvbrzeg. Wąską, wijącą się leniwie wzdluż waiu szó-są 0o|eżdżamy.do Bialej Góry' Tu, na Nogacie,znajduie się zabytkowa śluza. Prźez hs jocieia.my oo t(oteinego zamku _ w SAumie. Do dzisiaizachowały się tutaj brama wjazdo*a, murv ońibn-ne oraz część Wieży więziennei. Kontvnuuiemvtrasę drogą nad jeziorem Dąbrówła, 6y oótzdewreszcie do majestatycznego Malbork-a. Tuteiszvzamek' clawna siedziba wielkich misttzÓwza(onilkrzyżackiego, to najokazalszy na świecie ootvckizespÓl obronny zbudowany ż cegĘ. Na zwieo'ze.nte wszystkich sal, krużgańków, óżieozincowl muzeÓW potŻeba przynajmniej kilku godzin.

Wiele odcinków trasvbiegnie tuż nad rzekdi leśnymidrogamiParku Krajobrazo-wego Przelomu Bugu.

Kraina Buqu

l W niektórych wioskachnad Bugiem można odnaleŹćślady bunkrÓw poslynnej linii Molotowa.I Siemiatycze - latem odbv.wają się tu PrezentacieKultury Polskich KreśÓw.

I Korczewo- barokowvpalac i zespól parkowy 'l Janów Podlaski - stadni.na koni czysĘ krwi arab.skiei. Od 8 do 13 sierpnia2002 roku odbędą sić wJa-nowie Dni Konia Arabskiego.

I lnformacja Turystyczna,Siemiatycze:tel. (8s) 655.58.s6, PTTKBiala Podlaska, ul. Warszaw.ska 17: tel. (83) 343.60.06www.ianow.arabians.olwww.bug.pl, www.drohiczyn.pl

alsz

j

I

Kilkudniowy rajdlub krÓtkie wycieczki

Fudżijamai Pan Tadeusz

przez m0renowewzgorza i gęste knieje

O 2 4 6 8 lokm

rowadzący ptzez Pojezierze Suwal-skie rajd zajmie nam kilka dni. Ru-

.o. \

\W Stańczykach zaś znaiduie sięnajwiększy w Polsce wiadukt,przezktory przed wojnąwiodła li-

.nia kolejowa z Gołdafi do Żyt-kiejm. Dalejtrasa prowadzi nad je-

zioro Wiżajny, które warto objechaćmalowniczą szutrówką. Po drodze do

|eleniewa można podziwiać polodow-

^cowy-krajobraz Doliny Szesz-upy, a wSmolnikach - Górę Cisową, zwani7eż, zeylg!ęql na kształt - suwalską Fudżijamą.W okolicy były kręcone sceny ćlo ,,Pańa Ta-deusza''. fadąc zJeleniewa dośzypliszek mi-jamy jeziora Szelment Wielki i Sżdlment Ma-ly. W Puńsku warto zwiedzićmuzeum kul-llrV litewskiei (w lipcu - festiwal teatralny).Z Puńska trasa wiedzie szutrowmi drosń-miwzdlużgranicy do Sejn, gdzi-e w ośród-ku kultury litewskiejwybomie będą smako-waćkartacze.

Suwalskie MozeDystans: ok. 50 km, trasa ŚrednieitrudnoŚci (7.2)

ycieczka wokól Wigier zaczyna się we wsiIĘy*". Niebieskim szlałień prońiozi ao So.bolewa, a dalej szosą do Gawrych Budy. Milo-

śnicy mocnych wrażeń mogą ież dotrze'ć do tegó bmi.ska konĘnuując jazdę niebidskim szlakiem, łtóry natym-odcinku prowadzi paez podmoklą istromą ścież-kę. Z Gawrych Rudy jedziemy już do kóńca zielónym(rowerowym) szlakiem. We wsi Brvzqiel podziwiańlv wi.dok na wyspę Ostrów. W polożonó| nia stiomym nrzóguosadzie Czerwony Krzyż znajduie śię drewniiny krzyźz elemeltamispacyfikowanych w.l944 r. domóW. z ńól-wyspuBosochaĘ Hóg blisko do największej atrakcji- klasaoru kamedulów z XVll w, Z wieży zegarowej war-to zerknąć na okolicę, a w bane w domku furtiana - coŚzjeść. Trasa kończy się w miejscowości Stary Folwark.

Nad Suwal-skim Par-

fi':xłtrfi. Wokól AugustowaGóra Ciso'- Dystans: 33 km, trasa tatwa,

ilł'.'*{'" @z.slFudżijamą'

ff rasa dobra dla tych, którzy nie lubią się

l.lll'f T.!:iŁTT'ś,LT:iń#i:1?'''J,:'*:tąd z powrotem, drogą paez las' W Studzienicz.nej warto obejzee zabpkową Śluzę Swobodai stylowy' drewniany dom śluzowegb z początkuwieku. Na jednej z riłysp Jeziora St-uozióniczńegozna|oule slę polączona z lądem Wyspa' a na niej -dziewiętnastowieczna kaplica, którą odwiedzil

-

Jan Pawel ll' W Suchej Rzeczce trasę możnaprzedluĄć o 25 km jadąc zielonym sżlakiem doDanowskich, a stamtąd - żółtymdo Augustowa.0.---?_-j-j----ę-__]p k'

trudności na4-5 dni (7'1)

f Neoklasycystyczna poczta w Au.gustowie - pamięta czasy, gdy sta-cionowala tu rodzina carska, a pze-sylki byĘ rozwoźone pocztą konną iczasem docieraly szybciej, niż teraz.l Największe skupisko polodow-cowych głazów nazutowych - Gla-

zowisko Bachanowo nad jezioremHańcza.l WieśSmolniki - znajduje się tupunkt widokowy,,U Pana Tadeu-sza'', z ktÓrego za zlotóWkę możnaosobiście zachwycić się urodą ,,pa-gÓrków leśnych i ląk zielonycń''.'

l Skansen w Puńsku - w lipcu od.bywa się tu Festiwal TeatrÓw Stodo-lanych (po litewsku), a 1S sierpniawielki jarmark folklorysĘczny'I lnformacja Turystyczna Wigier.skiego Parku Narodowego:tel. (87) 566-63-22

I Centrum Promocji Suwalszczy.zny: tel. (87) 565.1 1 -22; 566-58.20I lnformacja Turystyczna,Augustów: tel. (87) 643.28-83www.wedrujemy.boo.plwww.cyl-kr.edu.pl/rowerywww.augustow.pl

10

PuszczaKur iowskaSzlakwycinanek,pająków ipisanekDystans: 50 km, trasa latwa (8.'l)

ozpoczynamy w ostrołęce, którajest dobrą bazą do wypadów po l(ur-piach. Poza interesującym MuzeumKurpiowskiei (zebrano m.in. wiek-I(ultury Kurpiowskiej (zebrańo m'in. więk-

szość figur św. ]ana Nepomucena z przv-drożnych kapliczek), nićwiele tu do żwió-!zqn!a, Po wizycie w muzeum i obejrzeniukościoła św. Antoniego Padewskiegoz XVIIwieku przejeżdżamy przez tvarew iwyjeż_dżłmy na drogę do-Myszyńca, ale baiózoszybko odbijamy zniejw prawo na Lelis.Tam można zapoznać się z typową zabudo-wą kurpiowskł. oaleitrbsa-wiedżie do ta-tar ów, gdzie znaj duje si ę ośrodek Twórczo-ści Ludowej, w którym prezentowane sącharakterystyczne dla puszczańskiei kul-tury: wycinanki, pisanki, tkaniny i paiąki.

Następnie udajemy się do lfudzidła. Tukoniecznie trzeba odwiedzić Zagrodę Kur-piowską, w której ieszcze do nied-awnamieszkali właściciele owego skansenu.obok drewni anej, urządzonej tradycyjnieU ooK uręwnlanel' urzaozonel tradvcunlechałupy stoją spi'chlerż, drwainia i st"tńo-ta'.w których zgromadzono różne narzę-chałupy stoją spićhlerż, drwainia i-stińo-ta, w których zgromadzono różne narzę-lzia ro]nicze. W centrum I(adzidła, w nió-dzia rolnicze. W centru

- -i4lf*r-

Śhdami śu;Jana NiepomucenaDystans: 55 km (8.2)

l|il Myq.yńcu zaczyna się Wyprawa

lll]l ffi :i1:7"[l3l3ł$'iŁff |ll'i fr,my.drewniany kościól XlX w z ludowymi malb-widlami. Miejscowość sĘnie z wyrobu palmwielkanocnych. Najlepiej podziwiać je iv nie.ozlelę palmoWą podczas procesji' Sześć kilo-metrówza Łysem skręcamy w lewo idrogąpzez|asdojeżdżamy'do Tńrośli, wsi o tridycyj-nej zabudowie, w ktÓrej mieści się także drów'-'niany koŚciól z XlX w. i izba Begiohalna.Dalei trasa prowadzi wzdluż rzóki Pisy do Do.brego Lasu. łnajduje się tu przydrożńa kaplicz-l€ ŚW. Jana Nepomucena z 1 851 r. BzeŹbióświętego brakuje jednak dwóch palców

wielkim sklepie można się zaopatrzyćw ar-tystyczne wyroby okolicznych twórców lu-dowych.

Legendaglosi,żekiedvśkolofiourvnastala \ "niezwyklajasność. Lud-zie ze wsTńm predzei --\zaczęlipodniąkopaćwposzukiwańiubidnię! / ooa,dzy. Nagle na lopatach pojawila się krew. spbj.rzelina śu Jani Nepońuóena. Nid mial dw'Óchpalców. 0d tej pory Wszyscy z rodu chciwcówbyli Ęsi, a w Dobrym Leśie ńie wybudowanokościola dopóki nie umarl ostatni z nich.Trasa wiedzie dalej do Nowogrodu, gdziena skarpie nad Narwią mieści się największyW regionie skansen - kilkanaście chat, kapli.czek' NepomukÓw, tradycyjne ubiory i spizę-ty. Z.Now_ogrodu roaacża śię widoł ńa c'atą'okolicę' Podróż po Kurpiaclr końcrymy

(i

! N.owogrÓd - 6-7 lipca trwaiąDni Kultury Kurpiowśkiej.l Polana w Zawodziu k. Myszyńca -ostatniego dnia sierpnia odbędziesię tam zakończenid MiodobńniaKurpiowskiego. Można kupić miÓdi wypieki gospodyń, obejrżeć wystę-

pyzespolów ludowych' Bartnicy sąna Kurpiach ważną spolecznością.-PszczoĘ hoduje się tu już od )ff ui'l Kadzidlo - wańo tam zajrzeć1 września, w czasie Niedzieli Ka-dzidlańskiej. Czekają potrawy regio.nalne, a takźe pokazy robienia ma-

sla na tluczkach, zwijania nici na tal-kę icewkę, mlócenia cepami.l Kapliczki - wano zwrócić uwagęna przydrożne Nepomuki, czyliligurki Sw. Jana Nepomucena.l ostrolęka - lnformacjaTurysĘczna w Urzędzie Miasta:

tel. (29) 764-68.1 1 wew. 229l Nowogród, Miejsko-Gminnyośrodek Kultury:tel. (86) 217-55-45

Www.muzeum-ostroleka.ań.plwww.ostroleka.inf o.plwww.nowogrod.gmina.edu.pl

trzemy do drogi pożarowej nr 17. Dalejwśród leśnych mokradeł napotykamy zie-lony szlak i skręcamy w lewo.

Szlak doprowadzi nas do szosy. Skręca-mywprawo i docieramy do miejscowościPuszcza Mariańska. Swą nazwę wioskazawdzięcza zakonowi marianów, którzywXVII w. założyli tu klasztor (obecnie jesttu plebania drewnianego kościola z XVIIIwieku)' Za rzeczką Korabiewką trasaskręca w prawo.

Za wsią Bartniki zjeżdżamy z głównejdrogi w stronę lasu. Minąwszy leśny par-king, jedziemy prosto aż do zielonego szla-ku, którym docieramy do Bud Grabskich,a dalej żótĘm szlakiem rowerowym aż doszosy, w którą skręcamy w prawo, na Bo-limów. Ci, którym niestraszne leśne wer-tepy i piaski, mogą jednak pozostać naszlaku i dojechać nim do Nieborowa'

Nieborów zachwyca położon}rm w roz-ległym parku barokowym pałacem, które-go wnętrza są udostępnione dla zwiedza-jących. W pobliskiej Arkadii (niespełnapięć kilometrów dalej) można podziwiaćpark romantyczny.

Tlasa kończy się w Łowiczu, który madwa rynki, katedrę i muzeum ze zbioramiregionalnej sztuki ludowej.

Pradoliną WisłyDystans: '17 km, trasa latwa (9.2)

onstancin-Jeziorna to mieisce, z ktÓregostartuiemy' Kierujemy się na Górę Kal-

LLl warię, ale zanim wyjedziemy z miasta,skręcamy niebieskim szlakiem w lewo.ZaĄaz-dem ukazuje się zadbany dworek w parku (DomPracy TwÓrczej w oborach)' Za wsią skręcamy wlewo. Tuż przy dtodze znaiduje się rezerwat Łęgioborskie. Droga prowadzi dalej w kierunku WisĘ.Nie dojeżdżamy do rzeki, lecz sklęcamy W prawona lmielin' Za jeziorkami do trasy dolącza żÓĘszlak, którym jedziemy pod gÓrę do Slomczyna.Tam podążamyjuż niebieskim szlakiem do lasui wijącą się dlogą docieramy do stadniny koniw Borowinie. Dalej leśnymi ścieżkami dojeżdża-my do szosy' w którą skręcamy w prawo i wraca-my do Konstancina.

Nadbużański ParkKrajobraizoryDystans: wariant krÓtszy - 25 km,

wariant dluższy (trudny) - 60 km (9.3)

rasa dzieli się na dwa etapy: latwy i trud-ny. Pierwszy zaczyna się w Utlach, koń-czy w Wyszkowie. Drugi: z Kamieńczyka

wiedzie do stacii kolejowej Sadowne Węgrowskiel Etap l:Z Urlijedziemy żÓĘm szlakiem do Ka-mieńczyka. Droga częslo zmienia się w ścieżkęwzdluż Liwca. Z Kamieńcryka docieramy' też żÓl-tym szlakiem, do Wyszkowa.I Etap lh DoŚć hudny' ale prowadzi przez pięknenadbużańskie ląki i zakola aeczne' Polecany jestdla tych, ktÓrzy lubią jazdę terenową i nie boją siępiaszczystych dróg i ścieżekwśród zarośli.ZKamieńczyka ruszamy niebieskim szlakiem ro-werowym do mostu na Liwcu. Za mostem skręca-my w lewo i jedziemy urzdluż blzegu do miejsca,gdzie Liwiec wpada do Bugu. Tam cofamy się doszlaku rowerowego idocieramy nim do Sadowne-go. Stąd już tylko pięć kilometrów dzieli nas odstacii kolejowei Sadowne Węgrowskie'

I BolimÓw - pierwsze śladyosadnictwa pochodzą z ll-lllwieku n.e. W 1570 r. wieś mialarekordową liczbę 330 domóqszpital' mlyn i karczmę.I Konstancin-Jeziorna po-wstal jako letnisko w XIX w.,

a w 1 967 r. zostal uznany zauzdrowisko. W parku zdrojo-wym znajduje się tężnia.

I Ostatnitur na Świecie padlw 1627 roku w Puszcry Jakto-rowskiej. Jego pomnik znajdu-je się dziś w Jaktorowie.

http://home.elka.pw.edu.pV-ppilacan/rowe1www.psLmost.org.plwww.bikeboard.wyd. pilturystyka-puszcza-kampinoska.asp

Leśne mokradlai romantyczne ogrodyDystans: 60 km, trasa latwa (9.1)

12

o 2 4 6 I 10km

RoŻrocze PagÓrkowata kraina pelna polnychdrÓg to znakomite miejsce i nakrotkie rowerowe wypady, i nadtuzsze, kilkudniowe wycieczki

198 ,

^ (l

,"6On(,t'

P rzez Lasy Janowskie do stol icy RoiloczaDystans: 120 km, trasa tatwa, wielodniowa, niezbędna mapa topograficzna (10.1)

odróż zaczyna się w Sandomierzu. 10 km

la ilffi *Ł1?TJ$Jtt T,iiTJjffnilczerwonym Szlakiem do Gielni. Tuż za nią szlakskręca w lewo, ale nasza trasa odbija w prawo,w las - do Gwizdowa. Cztery kilometry zale-śniczówką,,Bania'' znów wjeżdżamy

Kierując się dalej na Teodoró wkę i Za-burze dołączymy do trasy, która prowadzi doSzczebrzeszyna. Stąd już tyll<o 22 kiIometry dostolicy Roztoc za_ Zamościa. W mieście słyną_cym ze wspaniałego ratusza i pięknej starów-ki kończ5mywędrówkę.

Konik polskiDystans: 45 km, dwa warianty (10.2)

na czerwony szlak i docieramywre-jon Porytowego Wzgórza. Tamopuszczamy szlak i przez kilo-

l W dolinie Sopotu k. JÓzefowa znaj.duje się rezeruvat Czańowe Pole. Po-noć na stojącej tam sośnie wygiętejna ksdatt krzesla siadywal diabel.I W Guciowie, nad Wieprzem, od-kryto cmentarzysko kurhanowez 1450-2000 r. p.n.e. Najstarsze zna-

272

Dziewica Góla

WpogonazaszczebrzesA!ńskimchrąszczemDystans: 50 km, dwa warianty (10.3)

rl aczvnamv w Zwierzvńcu - sercu Roaocza.

Z4yf,{f#ley-ł,:l:l'*lffi ffi :i.1;:lllłdoliny Gorajki i Wiepna' Ze Zwierzyńca jedziemydrogą na Bilgoraj i po siedmiu kilometrach skręcamyw prawo na Lipowiec. Trasa prowadzi malownicządoliną Gorajki (niegdyś granica Malopolski i RusiCzerwonej). Po prawej stlonie ciągną się wzgórza,przez które tzeba się pzebić na wysokości miejsco-wości Sąsiadka' by znaleŹć się w dolinie Wieprza'Docieramy do Szczebrzeszy na, ied n ego z najstar-szych gtodzisk na Bożoczu. Wańo pĘzeć się tu-tejszemu ratuszowi z 1830 r. ikościolowi św. Miko.laia (dawnej synagodze). Dalej trasa wiedzie szla-kiem rowerowym. Po dotarciu w Kawęczynie do

' chat krytych strzechą wracamy do Zwierryńca.Milośnicy jazdy terenowej pieruvszą częŚć trasy(Zwierryniec-Sąsiadka) mogą pokonać jadąc

. niebieskimszlakiemprzezwzgórza.Rozleglewidoki na obie doliny na pewno zrekompensuią

rasa w większości prowadzi przez Rozto-czański Park Narodowy. Zaczyna się

I

I

LI w Zwierzyńcu, gdzie w ośrodku Eduka-cyjno-Muzealnym należy kupió bilety Wstępu.Jadąc czenronym szlakiem rowerowym (poprora.dzonym wzdluż świetnie pnygotowanei szutroweidtogi) miiamy leśny staw,,Echo'' i liczne tajemniczerozlewiska.Docieramy do leśniczówki Florianka, obok ktÓrejznajduje się hodowla konika polskiego, rasy wywo.dzącej się od tarpana. W Górecku Kościelnymwańo zwiedzió piękny modrzewiowy kościÓl z XVlllwieku. W JÓzelowie opuszczamy szlak rowerowy.Jedziemy dalej drogą przez las do Majdanu Kasz-telańskiego i z powrotem do Zwiezyńca.Wariant drugijest pzewidziany dla milośników mniejwygodnych dróg -z Majdanu Kasztelańskiego po-winniwrócić szlakami: czarnym, a potem niebieskim.

ne grodzisko, w Sąsiadce, pochodzizXlwieku.l ośrodek lnlormacji Turystycznej,Bynek Wielki 13' 22-400 Zamość:tel. (84) 639-22-92www.zamosc.plwww.sandomlerz.pl

13

im trudne odcinki (piasek, podiazdy).

Labirynty skalne, stromeurwiska izdroje pelne wodzapewniają rowerzystom mocwrazeń na trasle Wyprawy

autostradaDystans:60 km,

trasa Średniej trudnoŚci (1 1.1)

I:! roga zaczvna się w Dusznikachl l I za1oiu, a i<ończy w Nliędzygórzu.|'' z Dtisznik jedz{emy aó z18"a"itzw. Drogą orlicką lub Drogą Dusznicką,jeśli chcemy zwiedzić rezerwat Torfowisko.obie wiodą pod górę, bo Zieleniec to naj-wyżej położona miejscowość w Sudetach.Podążamy autostradą sudecką. Najpierwczel<anaszjazd do doliny Dzikiej Orlicy od-dzielającej pasmo gór orlickich od Bystrzyc-kich. Za Mostowicami - podjazd naPrze-łęcz Spaloną izjazdpo serpentynach, po-zwalający.podziwiać widol<i na l(otlinęI(łodzką iSnieżnik.

W Nowej Bystrzycy i Zalesiu warto zoba-czyć kościoły z XVIII w. Udajemy się dalejdo Bystrzycy IGodzkiej, za którą czeka pod-jazd na masw Snieżnil<a' Po drodze mija_my pałac wWilkanowie i docieramy do Mię-dzygórza, przypominającego alpejską wio-skę. Jest tu prawie 3O-metrowej wysokościWodospad Wilczki. By dotrzeć do LądkaZdrofu,jedziemy Drogą lzabeli lub Albrech-ta (potrzebna mapa) na PrzeIęcz Pucha-czówka' Tu spotykamy trasę 11'2.

l Wambierzyce-wieś maodzwierciedlać Jerozolimę.są tutai m.in. Góry Syjon,Golgota, Palac Heroda.I Rezerwat Tońowisko PodZieleńcem - krajobraz przypo-mina tundrę syberyjską.

Kotl ina Klodzka

ldzikow,o\

Sudecka 0 2 4 6 8 10km

Snieżnicki SzlakDystans:45 km,

trasa miejscami trudna (1 1.2)

rasa może być kontynuacią l,vycieczki

Zaczynamy w Lądku Zdroju, naistarszym uzdro-wisku w Polsce. Znajdujące się tu Źródla zawiera-ją wodę nasyconą radonem i mają wlaściwościlecznicze' Oglądamy ladny rynek i most z kamien-lecznicze' Oglądamy ladny rynną rzeŹbą św. Jana Nepomuceldrogą na Stronie Sląskie, a po-ną rzeŹbą św. Jana Nepomucena. Wyruszamydrogą na Stronie

Sto ZakrętowDystans:80 km,

dość trudna, na 2 dni (11.3)

Polanicy Zdroju trasa biegnie fragmen-tem niebieskiego, polsko-czeskiegoszlaku rowerowego, a od Czermnej-

tzw. Drogą stu zakrętóW. od Polanicy iedziemytzw. Piekielną Doliną wzdluż rzeki, kierując się naszczytną. Po prawe| stronie ciągnie się pasmoGór Stolowych, a po lewej - Gór Bystrzyckich. Na.stępnie jedziemy doliną Kamiennego Potoku doZlotna. Trzy kilometry wspinania' a później wspa-niale widoki i lagodny zjazd do Dusznik Zdroju.Udaiemy się do Kulina, skąd roztacza się pięknapanorama. Dalei jedziemy do Kudowy Zdroju.W Czermnej czeka kaplica wylożona Ęsiącamiludzkich czaszek i piszczeli. Szlak rowerowyprzechodzi na czeską stronę' a my podążamydoPstrążnej' skąd jedziemy Drogą Stu ZakrętÓw doBlędnych Skal (trudniejszy wariant: gruntówkado rozdroża pod Lelkową GÓrą). Blędne Skalytojedna z glÓwnych atrakcji Kotliny Klodzkiej. Ro-wer zostawiamy na parkingu. Dalej trasa prowa-dzi do Szczelińca Wielkiego' najwyższego wznie-sienia Gór Stolowych (919 m n.p.m.), na ktÓrewspinamy się po 664 kamiennych stopniach (bezroweru). W pobliskim Radkowie Wańo zatrzymać

gdy szlak Ścina zakręĘ lepiejjechać drogą)' a następnieszlakiem niebieskim. Z Mię-dzygÓrzaĄeżdżamy na

(tak, jak opisano wtrasie nr 1 1 .1 ). Z Pu-chaczówki wracamytrudnym czerwonymszlakiem w dÓl,do Lądka Zdroju.

się na kempingu nad zalewem istamtąd zrobićpieszą wycieczkę do Skalnych Gzybóq czylikilkudziesięciu ostańcóW Do Polanicy Zdrojuwracamy przez Ratno Dolne iWambierzyce.

fAR O D OWY:+JŻe{ hsłoToŁoWYcR--

l W Radkowie rośnie lipa, podktórą w 1790 r. JohannWollgang Goethe świętowalswe urodziny.l Polanica Zdrój'PTTK: tel. (74) 868-138-12www.polanica.pl

l Duszniki Zdrój,lnf ormacja Turystyczna :

tel./fax (74) 866-94-1 3

www.duszniki.plwww.ar.wroc. pl I - at ogllwyc.htmlwww.bikeboard.wyd.pl

I4

kid Niski,I

orze IP

Wyprawado Skamienialego M iastaDystans: 75 km, trasa trudna (12.1)

rasa Zaczyna slęw Nowym Są-czu. Centrum

miasta stanowi duży ry-nek z XIX wieku i pięk-

ny ratusz. Można zwie-dzić ruiny zamku sądeckie-

go ze zrekonstruowaną Basztą l(owalską,a także dawną synagogę, w której obecniemieści się galeria. W sądeckim parku et-nograficznym (20 ha) zgromadzono m.in.drewniane domy, kapliczki, dwór szla-checki, tartak, kościół, łemkowską cer-kiew, warsztat szewski i kuźnię.

Zanim wybierzemy się w trasę, trzebaodwiedzić oddalony o 8 km Stary Sącz. Powyjeździe z Nowego Sącza na glówną tra-sę czeka nas najpierw długi podjazd, któ-ry zakonczy się panoramą Za\ewlRoż-nowskiego. To sztuczne jezioro zostałoutworzone na Dunajcuw 1949 roku, dzię-ki czemu Rożnów (do którego zmierzamy)stał się populamą miejscowością letnisko-wą. Można tu wypożyczyć kajak lub ża-glówkę.

Łemkowskie wioski, drewniane cerkwiei,stare cmentarze. Droga pnie się W gÓrę

,) -u,"*. i zbiega w oót przy itzwĘrugÓrskich potokÓw

Z Rożnowa jedziemy do Roztoki' Trudwspinaczki z pewnością wynagrodzi namr ozlegla p an o rama o d zataczające go SZe -

roki łuk Dunaj ca aż po wzniesienia Beski-du Sądeckiego. Dalej kierujemy się na Ja-strzębią i zjeżdżamy do Ciężkowic. Tużprzed Ciężkowicami warto przyhamować,by zobaczyć w lQsnej Dolnej otoczonyparkiem dwór, w którym mieszkał IgnacyPaderewski. obecnie znajduje się tam mu-zeum kompozytora. Na ciężkowickimrynku uwagę zwracająosiemnastowiecz-ne domy z podcieniami. Z rynku czarnyszlak prowadzi do rezerwatu,,Skamienia-łe Miasto'' (częściowo da się go przeje-chać, ale lepiei zrobić sobie dwudziesto-minutowy spacer). W rezenwacie znajdu-ją się piaskowcowe ostańce i wodospad.

Dalej trasa wiedzie drogą wśród pagór-ków Pogórza Ciężkowickiego do Binaro-wej. Można tu zobaczyćpiętnastowieczny koś-ciół. Stąd niedaleko jużdo Biecza, w którymkończymy wycieczkę.

O 2 4 6 I lokm

urbanistyczny miasta' Wańoobejrzeć XV-wieczny kościól zdzwonnicą obronną.I W Gorlicach po raz pienvszy naśWiecie zaplonęla lampa naftowawynaleziona przez tuteiszego apte-kaza - lgnacego Łukasiewicza'

l Stary Sącz - spoślód 2300budynków w tym mieście aż 'l 100uznano za zabytkowe.Znajduje się lu Muzeum RegionaFne, organizowane są starosądec-kie Festiwale Muryki Dawnej.I Rożnów - sztuczne Jezioro Boż-

nowskie o powierzchni 16 kilome-trów kwadratowych i pojemnościprawie 170 milionÓw metlówsześciennych'l Biecz - zachowaĘ się tu frag-menty murÓw obronnych z XlV iXVlwieku' zabytkotvy iesl też uklad

Kraina ŁemkowDystans: 70 km,

trasa miejscami trudna (1 2.2)

aczynamy w Bieczu, miasteczku o boga-tej historii. Zwiedzamy rynek ze starymikamienicami i ratuszem, pÓŹnogotyckiraz fragmenĘ murów obronnych z baskościól oraz fragmenĘ murów obronnych z basz-

tą. Przeplywaiąca nieopodal zeka Ropa nieprzy-padkowo nositaką nazwę. Wedle historykÓq wtych okolicach zaczęto po raz pierwszy na świeciewydobywać ropę naltową na skalę pzemyslową.Z Biecza kierujemy się na Lipniki i Folusz' PagÓrkistają się coraz wyższe. Za Foluszem wjeżdżamydo Magurskiego Parku Narodowego. Wąską dro-gą paez las iedziemy to W górę, to w dÓl' aż zjeż-dżamy do Doliny Wisloki. Nad szumiącą lzekąprzycupnęĘ dawne wioski Łemków i drewnianecerkwie. W Swiątkowej Wielkiej znaiduje się cel-kiew z 1757 r', a w sąsiedniej Swiątkowej Malej- drewniana cerkiew z 1762 r. Polożona trrystametrów od drogi, latwo może zostać przeoczona'obok cerkwi zachowal się cmentan z ponadstuletnimi kamiennymi nagrobkami.W Kotani również nie rozpedzaimv sW Kotani również nie rozpędzajmy się za bardzo'żeby nie uszedl naszej uwadze zakręt do tuteiszeżeby nie uszedl naszej uwadze zakręt do tuteiszeicerkwi' Dalejiedziemy do Krempnej' niedużejlemkowskiei wioski zalożonei w XVl w W osiem-lemkowskiej wioski zalożonej w XVl w W osiem-nastowiecznej celkwi można zobaczyć ikonostas(ozdobioną ikonami przegrodę oddzielającąsanktuarium od nawy) z 1835 r.

Tuż przed Polanami wańo zwlócić uwagę na kilkaĘątkowo urokliwych domkÓw z drewnianych

bali. W Polanach cerkiew jest murowana. Wy-budowano ją ze skladek Łemków z USA i

architehurą odbiega od tradycyjnych lem-kowskich wzorców. Po sześciokilometro-wym podjeŹdzie w lesie żegnamy się zDoliną Wisloki i już prawie do samej Duklirozkoszujemy się widokami Ęlko zjeż-dżając. W Dukli wańo obejzeć baroko-

' wykościóliodpocząćnarynku.

I lnf ormacja Turystyczna,Nowy Sącz: tel. (1 8) 443-55-97

www.nowy-sacz.plwww.dukla.plwww.biecz.plwww.mlodek.republika.plwww.crisplo.republika.pl

15

Bezpiecznie,

iwygodnieI Rower musi być dobrzeoświetlony. Konieczne sąwięc odblaski na szpry-chach, ztylu i z przodu (po.lecane także na pedalach).Przednie itylne lampy po-winny być zasilane z baterii(dynamo to przeżytek).

I Kodeks drogowy nie wy-maga od rowerzystyjazdy w kasku, ale zdrowyrozsądek nakazuje mieć gona glowie. Kask chroniteżprzed udarem slonecznym.I Wańo zaopatrzyÓ się wkolarskie rękawiczki, którechronią przed odciskamiod trzymania kierownicy.I Podczas dlugiej jazdy,szczegÓlnie w upalne dni,dobrzejest pić często,ale w malych ilościach.Pozwala to uniknąć odwod-nienia i uhaty sil,f Każdezabezpieczenieroweru (lańcuch' zapięcie)da się zlamać, ale wańozlodziejowi utrudnić życie.I Mlodzież od 10 do 17 latmusi mieć kańę rowerową,Rowerzyści powyżej 'l 8' ro-ku nie muszą mieć żadne-go dokumentu uprawnia|ą-cego do poruszania się podrodze. Przyda się jednakjakiś dokument tożsamości.

Kilkudniowa wyprawa przez ciekaure regiony krajupozwoli spojrzec na nie z nowej perspektywyi odkryc nieznane walory przyrodnicze i liulturalne

rasę wycieczki warto przygotować iomówić jeszcze przed wyruszeniemw drogę - pozwoli to dostosowaćdługość trasy do możliwości. Co

Możliwość zabrania roweru do autokaruzależy od in dyr,vidualnej decyzji l<ierowcy _

zwykle jest odmowna, ale w razie awarii niezaszkodzi spróbować.

Zazwyczaj rowerzyści mogą liczyć naprzychylność i pomoc. W sytuacjach trud-nych na pewno znajdzie się kierowca gotówpodwieźć do najbliższej miejscowości (na-prawdę jest możliwe ,,złapanie Stopa'' nacztery osoby z czterema rowerami!), a miej-scowi chętnie pokażą drogę zbląkanym.

Niestraszne trudy' gdy się połknęło rowe-rowego bakcyla. I(to raz zasmakował takiejlazęgi,zpewnością latwo z niej nie

?,"r3,ęi:)"":jTl?n?J'?lTf1

* f i /

SzczegÓlowa mapa terenu'po którym się poruszamy,ulatwia zaplanowaniei pokonanie tlasy wycieczki,

ę

jeść, czy spać na kempingu. w hotelu czy.,urolnil<a'' _ to l<westia upodobań.

Przed kilkudniową wycieczką przyda sięr ozgrzewka nakrótszych dystansach. Pierw-szego dnia nie należy zbytnio przesadzać,dzienny dystans trzeba zwiększać stopnio-wo, dzięki temu uniknie się zakwasów ibó-lu siedzenia. Nie zaniedbujmy także odpo-czynku na trasie _ turystyka to nie wyścigi.

Rowet W pociągu i autokarzeRower można przew ozić pociągiem w wa-

gonie bagażowym lub w specjalnym wago_nie do przewozu rowerów (w Polsce ma jetylko kilka pociągów), a w pociągach pod-miejskich - w przedziałachdla podróżnychzdużym bagażem. JeśJi nie ma.wagonu ba-gażowego, rowery można umieścić w przed-sionku pierwszego lub ostatniego wagonu(nawet w pociągach Inter City i ekspreso-wych)' Na prz ew óztrzebawykupić specjal-ny bilet. Przed oddaniem roweru do wago-nu bagażoweg o trzeba zdjąć z niego sakwy.

www.bikeboard.wp.plwww. ar.wroc .pl/ - afogt/rowerind.htmlwww.cyfronet.krakow.pllrowerywww.cyklon.chemia.pk.edu.pll-zieluk J1*2n..,

Y.