BIP_Podstawowe_narzedzie_dostepu
-
Upload
michal-bukowski-mba-p2p -
Category
Documents
-
view
109 -
download
0
Transcript of BIP_Podstawowe_narzedzie_dostepu
Podstawowe narzędzie dostępudo informacji publicznej
Michał Bukowski
redaktor naczelny
strony głównej BIP
Agenda prezentacji
2
WPROWADZENIE – ZAGADNIENIA PODSTAWOWE
PRAWO DOSTĘPU DO INFORMACJI PUBLICZNEJ
PRAKTYCZNE ASPEKTY PROWADZENIA STRON PODMIOTOWYCH BIP
PERSPEKTYWY ROZWOJU BIULETYNU INFORMACJI PUBLICZNEJ – MOŻLIWE SCENARIUSZE
PODSUMOWANIE
Agenda prezentacji
3
WPROWADZENIE – ZAGADNIENIA PODSTAWOWE
PRAWO DOSTĘPU DO INFORMACJI PUBLICZNEJ
PRAKTYCZNE ASPEKTY PROWADZENIA STRON PODMIOTOWYCH BIP
PERSPEKTYWY ROZWOJU BIULETYNU INFORMACJI PUBLICZNEJ – MOŻLIWE SCENARIUSZE
PODSUMOWANIE
Zagadnienia podstawowe
Czym jest informacja?
Informacja (łac. informatio - wyobrażenie, pojęcie) -
pojęcie o wielu definicjach:
a) Ujęcie obiektywne - pewna własność fizyczna lub
strukturalna obiektów (niezależna od obserwatora).
b) Ujęcie subiektywne - wszystko, co umysł jest w
stanie przetworzyć i wykorzystać do własnych celów.
4
Zagadnienia podstawowe
Informacja publiczna – każda
informacja o sprawach publicznych.
• Uwaga! Brak definicji legalnej “sprawy publicznej” w
systemie prawa – także w Ustawie o dostępie do
informacji publicznej (UDIP).
5
??
Zagadnienia podstawowe
Naczelny Sąd Administracyjny (2002): za sprawę
publiczną należy uznać informacje wytworzone przez:
• władze publiczne,
• osoby pełniące funkcje publiczne,
• inne podmioty, które wykonują funkcje publiczne lub
gospodarują mieniem publicznym (komunalnym bądź
Skarbu Państwa),
• jak również informacje odnoszące się do wspomnia-
nych władz, osób i innych podmiotów, niezależnie od
tego, przez kogo zostały wytworzone.
6
Zagadnienia podstawowe
Naczelny Sąd Administracyjny (2002):
Informacją publiczną jest informacja
dotycząca zamierzeń w kwestiach
ogólnych - w sferze prawodawczej
bądź polityki państwa, a nie w
sprawach indywidualnych.
7
Zagadnienia podstawowe
Biuletyn Informacji Publicznej (BIP) -
wprowadzenie• Urzędowy publikator teleinformatyczny stworzony w
celu powszechnego udostępniania informacji
publicznej.
• Budowa publikatora – strona główna BIP a strony
podmiotowe BIP.
8
Zagadnienia podstawowe
Biuletyn - ujednolicony system stron
WWW w sieci teleinformatycznej
• Jak rozumieć ujednolicenie? Możliwy a pożądany
stopień ujednolicenia: zawartość, organizacja treści,
wygląd, standardy techniczne - interoperacyjność.
9
Zagadnienia podstawowe
„Strona WWW” < „witryna WWW”.
Przykładowe definicje:
• Strona internetowa - dokument utworzony w którejś
z odmian języka SGML (np. HTML), pobierany z
dysku lokalnego komputera bądź serwera
internetowego i interpretowany po stronie
użytkownika za pomocą przeglądarki.
• Witryna internetowa – zbiór stron internetowych,
obejmujący dokument początkowy, zwany „stroną
wejściową” i - zazwyczaj - powiązane z nim poprzez
linki (odsyłacze) dalsze dokumenty.10
Zagadnienia podstawowe
Strony podmiotowe BIP - zawartość• Informacje publiczne w szczególności wyliczone w
ustawie (vide pojęcie informacji publicznej) =
otwarty katalog informacji.
• Informacje dotyczące sposobu dostępu do informacji
publicznych będących w ich posiadaniu podmiotu i
nieudostępnionych w BIP.
• Podstawa i zakres ewentualnych wyłączeń jawności
udostępnianej informacji publicznej.
• Oznaczanie informacji publicznych datami i danymi
autorów/udostępniających informacje.11
Agenda prezentacji
12
WPROWADZENIE – ZAGADNIENIA PODSTAWOWE
PRAWO DOSTĘPU DO INFORMACJI PUBLICZNEJ
PRAKTYCZNE ASPEKTY PROWADZENIA STRON PODMIOTOWYCH BIP
PERSPEKTYWY ROZWOJU BIULETYNU INFORMACJI PUBLICZNEJ – MOŻLIWE SCENARIUSZE
PODSUMOWANIE
Prawo dostępu do informacji publicznej
Prawo do informacji publicznej• Powszechna Deklaracja Praw Człowieka (ONZ) –
prawo do prawdy,
• Konstytucja RP – prawo do informacji dla obywatela,
• Ustawa o dostępie do informacji publicznej (UDIP) –
prawo do informacji dla każdego,
• Rozporządzenie w sprawie Biuletynu Informacji
Publicznej — zasady internetowego dostępu do
informacji publicznej.
13
Prawo dostępu do informacji publicznej
Prawo do informacji publicznej
przysługuje każdemu!• Przysługuje osobom fizycznym oraz osobom
prawnym.
• Nie można żądać od obywatela lub podmiotu
wykazania interesu prawnego lub faktycznego.
14
Prawo dostępu do informacji publicznej
Organy zobowiązane (1)podmioty wykonujące zadania publiczne,
w szczególności:
• organy władzy publicznej,
• organy samorządów gospodarczych i zawodowych,
• podmioty reprezentujące Skarb Państwa,
• podmioty reprezentujące państwowe osoby prawne
albo osoby prawne samorządu terytorialnego oraz
podmioty reprezentujące inne państwowe jednostki
organizacyjne albo jednostki organizacyjne
samorządu terytorialnego.15
Prawo dostępu do informacji publicznej
Organy zobowiązane (2)podmioty wykonujące zadania publiczne,
w szczególności:
• podmioty reprezentujące inne osoby lub jednostki
organizacyjne, które wykonują zadania publiczne lub
dysponują majątkiem publicznym,
• organizacje związkowe i pracodawców
reprezentatywne.
16
Prawo dostępu do informacji publicznej
Informacja i dokument• Informacja publiczna – każda informacja o sprawach
publicznych, która znajduje się w posiadaniu
podmiotu.
• Informacja publiczna przetworzona – udostępnianie
warunkowane szczególnie istotnym interesem
społecznym.
• Dokument urzędowy - treść oświadczenia woli lub
wiedzy, utrwalona i podpisana w dowolnej formie
przez funkcjonariusza publicznego, w ramach jego
kompetencji, skierowana do innego podmiotu lub
złożona do akt sprawy. 17
Prawo dostępu do informacji publicznej
Każdy ma prawo do:• Uzyskania informacji publicznej.
• Wglądu do dokumentów urzędowych.
• Dostępu do posiedzeń kolegialnych organów władzy
publicznej.
18
Prawo dostępu do informacji publicznej
Tryby udostępnianie informacji
publicznej:• Biuletyn Informacji Publicznej (tryb podstawowy),
• Tryb wnioskowy i bezwnioskowy (forma ustna i
pisemna),
• Wyłożenie, wywieszenie albo instalacja urządzenia.
• Możliwość bezpośredniej obserwacji przebiegu
posiedzeń kolegialnych organów władzy publicznej
pochodzących z powszechnych wyborów. Obecnie
także rozwiązania audio-wideo w BIP.
19
Prawo dostępu do informacji publicznej
Udostępnianie w BIP informacji m.in. o:• Zamierzeniach działań władzy ustawodawczej oraz
wykonawczej.
• Projektowaniu aktów normatywnych.
• Programach w zakresie realizacji zadań publicznych,
sposobach ich realizacji.
• Samym podmiocie, jego organach i osobach
sprawujących w nich funkcje i ich kompetencjach.
20
Prawo dostępu do informacji publicznej
Udostępnianie w BIP informacji m.in. o:• Sposobach przyjmowania i załatwiania spraw.
• Stanie przyjmowanych spraw, kolejności ich
załatwiania/rozstrzygania.
• Prowadzonych rejestrach, ewidencjach i archiwach
oraz sposobach dostępu do nich.
• Majątku publicznym.
• Treść dokumentacji przebiegu i efektów kontroli oraz
wystąpień, stanowisk, wniosków i opinii podmiotów
ją przeprowadzających.
21
Prawo dostępu do informacji publicznej
Obowiązki informacyjne wynikającez różnorodnych aktów prawnych• Każda organizacja musi dokonać przeglądu aktów
prawnych, które nakładają na nią obowiązki
informacyjne.
• Według literatury fachowej we wrześniu 2006 r.
istniało 95 aktów prawnych nakładających obowiązki
publikowania informacji na stronach BIP.
• Zalecenie przeszkolenia pracowników nadzorujących
stronę BIP z zakresu dostępu do informacji
publicznej.22
Agenda prezentacji
23
WPROWADZENIE – ZAGADNIENIA PODSTAWOWE
PRAWO DOSTĘPU DO INFORMACJI PUBLICZNEJ
PRAKTYCZNE ASPEKTY PROWADZENIA STRON PODMIOTOWYCH BIP
PERSPEKTYWY ROZWOJU BIULETYNU INFORMACJI PUBLICZNEJ – MOŻLIWE SCENARIUSZE
PODSUMOWANIE
Aspekty praktyczne
Kwalifikowanie informacji jako informacji publicznej• W Ustawie o dostępie do informacji publicznej i
Rozporządzeniu w sprawie BIP brak procedury
kwalifikowania informacji jako publicznej.
• Rozwiązanie: udokumentowana procedura
wewnętrzna w ramach Systemu Zarządzania
Jakością.
• Stałe doskonalenie procesu udostępniania informacji
(Koło Deminga: Zaplanuj – Wykonaj – Sprawdź -
Zastosuj).24
Aspekty praktyczne
Założenia proponowanej procedury
25
Czy informacja dotyczy
„sprawy publicznej”?
Informacja jawna czy
niejawna?
Prywatność osoby fizycznej?
Tajemnica przedsiębiorcy?
(art. 5 ust. 2 UDIP)
Nie podlega udostępnieniu
w żadnym trybie
Informacje niejawne
Informacje jawne
Czy istnieje inny tryb udostępniania informacji? (art. 1 ust. 2 UDIP)
Podlega udostępnieniu w innym trybie
niż określony w UDIP
Przygotowanieinformacji
do udostępnienia(zob. art. 8 ust. 6
i art. 12 ust. 1 UDIP)
1.
2.
3.4.
Źródło: „Praktyczne problemy wdrażania ustawy o dostępie do informacji publicznej”, dr Michał Bernaczyk, dr Mariusz Jabłoński, „elektroniczna Administracja”, nr 2007/01. Wykorzystano za zgodą redakcji czasopisma.
Aspekty praktyczne
Procedura publikacji winna uwzględniać• Pojęcie sprawy publicznej (prawo, literatura,
orzecznictwo) – informacja o faktach, przewidywanie
zakresu informacji (inaczej niż w trybie
wnioskowym).
• Odrębne zasady dostępu do informacji publicznej -
inne, niż wskazane w UDIP: m.in. informacja o
stanie środowiska naturalnego, geograficzna,
zakwalifikowana do zasobów archiwalnych, o
postępowaniu administracyjnym, sądowym,
sądowoadministracyjnym.
26
Aspekty praktyczne
Procedura publikacji winna uwzględniać• Ograniczenia dostępu do informacji publicznej –
art. 5 UDIP: ochrona informacji niejawnych,
prywatność osoby fizycznej (z wył. pełnienia funkcji
publicznej), tajemnica przedsiębiorcy i inne.
• Przygotowanie informacji do udostępnienia – art. 8.
ust 6, art 12 ust. 1 UDIP: opatrzenie dodatkowymi
danymi - podmiot, osoba wytwarzająca, osoba
udostępniająca, czas wytworzenia i udostępnienia.
27
Aspekty praktyczne
Wymagania techniczne stron podmiotowych BIP• Kodowanie informacji: Unicode UTF-8 wersja 3.0.
• Dane tekstowe lub tekstowo-graficzne: txt, rtf, pdf
(wyłącznie do odczytu, wersja Acrobat Reader 5),
doc (wyłącznie do odczytu), Open Document wersja
1.0.
• Dokumenty stron WWW: HTML 4.01, XHTML 1.0,
HTML 3.2 (dopuszczalny dla urządzeń przenośnych),
CSS. Uwaga na poprawność syntaktyczną strona
(walidacja)!28
Aspekty praktyczne
Wymagania funkcjonalne stron podmiotowych BIP• Zapewnienia wysokiej jakości treści (niezależnie od
użytego medium) w celu zapewniania możliwości
faktycznego zapoznania się z treścią.
• Prezentacji treści, które nie zawierają mechanizmów
zabezpieczających przed kopiowaniem i
drukowaniem.
29
Aspekty praktyczne
Prowadzenie stron podmiotowych BIP• Nadanie explicite możliwości prowadzenia jedynie
strony podmiotowej BIP, która jest jednocześnie
stroną własną podmiotu.
• Dopuszczenie możliwości zamieszczania na stronie
BIP treści komercyjnych, o ile dotyczą one
działalności podmiotu.
• Przekazywanie danych na stronę główną: w
rozporządzeniu istnieje zapis jedynie o URL, reszta
jest określona w formularzu zgłoszeniowym.
30
Aspekty praktyczne
Elektroniczna Dostępność (eDostępność)
Konstytucja RP głosi, że:
• Wszyscy są równi wobec prawa.
• Każdy ma prawo pozyskiwania informacji.
• Osoby niepełnosprawne mają prawo do specjalnej
pomocy.
Ustawa o dostępie do informacji publicznej gwarantuje
dostęp do informacji publicznej każdemu.
31
Aspekty praktyczne
eDostępnośćPrzezwyciężanie technicznych barier i trudności
napotykanych przez osoby niepełnosprawne oraz
innych ludzi, którzy próbują w pełni uczestniczyć w
społeczeństwie informacyjnym.
Osoby niepełnosprawne - około 15% ludności
europejskiej.
Ludzie starsi - w roku 1990 osoby powyżej 60 roku
życia stanowiły 18% europejskiej ludności, liczba ta
ma wzrosnąć do 30% do roku 2030. 32
Aspekty praktyczne
eDostępnośćKomunikat Komisji „eEuropa 2002: dostępność publicznych stron internetowych i ich zawartości” - zalecenie przyjęcia wytycznych W3C w sprawie inicjatywy dostępności sieci (ang. Web Accessibility Inititiative — WAI)
http://europa.eu.int/eur-lex/en/com/cnc/2001/com2001_0529en01.pdf
• BIP - jako podstawowe medium dostępu
do informacji publicznej - powinien
respektować wymogi eDostępności.*
* Jednak wprost podstawy prawnej dla eDostępności jeszcze nie ma... 33
Aspekty praktyczne
IT Governance• Osoby kierujące podmiotem muszą być świadome
roli informatyki w osiąganiu celów instytucji.
• Osoby te muszą rozumieć, jakie wsparcie oferują
technologie informatyczne w realizacji polityki
informacyjnej organizacji (m.in. BIP).
Budowanie i wdrażanie strategii informacyjnej
instytucji nie jest zadaniem dla informatyków!*
* Informatyka ułatwia udostępnianie informacji, ale jest tylko
narzędziem. 34
Aspekty praktyczne
Strona BIP jako projekt informatyczny• Cel. Co organizacja chce osiągnąć dzięki BIP?
Obowiązek prawny a ułatwienie pracy jednostki.
• Produkt. Analiza i optymalizację procesów
(informacyjnych) organizacji: przygotowanie
specyfikacji wymagań – m.in. treść, funkcjonalność,
wydajność, bezpieczeństwo, wymogi prawne.
• Realizacja: pracownicy jednostki + ew. zewnętrzni eksperci, stosowanie metodyk projektowych.
• Czy produkt realizuje cel? Po wdrożeniu produktu monitorowanie osiągnięcia założonych celów.
35
Aspekty praktyczne
Strona BIP jako usługa informatyczna• Zarządzanie jakością usługi, czyli zadowoleniem
odbiorców usługi informacyjnej. Ale swoim
zadowoleniem także :-)
• Monitorowanie realizacji celów - przykłady:– częstotliwość odwiedzin BIP,– poziom zadowolenia odbiorców informacji,– jakość i zrozumiałość (dostępność)
przekazywanych treści (np. niezależny audyt),– zmniejszenie liczby zapytań innymi mediami
(poczta, telefon, osobiście).36
Aspekty praktyczne
Realizacja BIP jako projektu i usługiRozwiązania — własne, podmiot nadrzędny, firma.
• Przygotowywanie umowy od początku z prawnikiem.
• Umowy SLA — określenie:– warunków świadczenia usługi, – zasad wsparcia redakcji SPBIP,– konserwacji oprogramowania
• Nałożenie wymogu spełniania wszystkich zapisów ustawy i rozporządzenia (przeniesienie ryzyka biznesowego z organizacji na wykonawcę).
37
Aspekty praktyczne
Częste problemy z prowadzeniem BIPBrak spełnienia pięciu wymogów z art. 8 ust. 6 UDIP:
• oznaczanie informacji danymi określającymi podmiot
udostępniający informację,
• podanie w informacji danych określających
tożsamość osoby, która wytworzyła informację lub
odpowiada za treść informacji,
• dołączenia do informacji danych określających
tożsamość osoby, która wprowadziła informację,
• oznaczenia czasu wytworzenia informacji i czasu jej
udostępnienia.38
Aspekty praktyczne
Częste problemy z prowadzeniem BIP• Opatrywanie niezależnych informacji publicznych
jednym zbiorem metadanych. Zamieszczanie jednej
stopki zawierającej metadane z art. 8 ust. 6 UDIP na
dole strony, która zawiera dokumenty wytworzone i
opublikowane przez różne osoby w różnym czasie.
• Zastępowanie wybranych metainformacji z art. 8 ust.
6 polami: „modyfikacja”, „aktualizacja”, „ostatnio
zmodyfikowano”, „ostatnio dodano” itp. Działanie
takie nie zwalnia w realizacji wymogów ustawy.
Dopuszczalne jest oczywiście zamieszczanie większej
liczby metainformacji publicznych. 39
Aspekty praktyczne
Częste problemy z prowadzeniem BIP• Zamieszczanie informacji poza SPBIP – linki do
innych zasobów.
• Przypuszczalne niedopełnienie obowiązku publikacji
informacji wskazywanych przez UDIP i inne akty
prawne.
• Inne wymagania dotyczące SPBIP niż pozostałych
zasobów WWW. W przypadku zasobów obcych - brak
kontroli nad zawartością zasobu.
40
Aspekty praktyczne
Kontrola stron podmiotowych BIP• Minister właściwy ds. informatyzacji – brak
uprawnień kontrolnych w zakresie tworzenia stron
podmiotowych.
• Kontrola sądowa lub sądowoadministracyjna - skarga
na odmowę udzielenia informacji publicznej (art.
21-22 UDIP).
41
Aspekty praktyczne
Kontrola stron podmiotowych BIP• Kontrola NIK – kontrola pod względem prawnym
(zakres przedmiotowy UDIP), finansowym
(gospodarność, problematyka zamówień
publicznych), technicznym (m.in. minimalne
wymagania, automatyczny dziennik) i personalnym
(organizacyjnym).
• Kontrolerzy działania publicznych systemów
teleinformatycznych — zgodność z wymaganiami
Ustawy o informatyzacji działalności podmiotów
realizujących zadania publiczne i wydanych na jej
podstawie rozporządzeń. 42
Agenda prezentacji
43
WPROWADZENIE – ZAGADNIENIA PODSTAWOWE
PRAWO DOSTĘPU DO INFORMACJI PUBLICZNEJ
PRAKTYCZNE ASPEKTY PROWADZENIA STRON PODMIOTOWYCH BIP
PERSPEKTYWY ROZWOJU BIULETYNU INFORMACJI PUBLICZNEJ – MOŻLIWE SCENARIUSZE
PODSUMOWANIE
Przyszłość Biuletynu
Perspektywy rozwoju systemu BIP• System Identyfikacji Wizualnej BIP - konsekwencje
dla podmiotów.
• Wskazanie podmiotu odpowiedzialnego za nadzór
nad UDIP?
• Wybrane zadania na przyszłość: informacja,
edukacja, interpretacja, ujednolicanie zapisów
różnych aktów prawnych, badania nad dostępem do
informacji, współpraca międzynarodowa,
merytoryczna nowelizacja przepisów dostępu do
informacji publicznej.44
Przyszłość Biuletynu
Perspektywy rozwoju systemu BIP• Konkurs na koncepcję nowego systemu dostępu do
informacji publicznej?
• Integracja z systemami informatycznymi
administracji publicznej – wymiana danych i
udostępnianie usług. Jedno miejsce dostępu do usług
i informacji administracji - ePUAP2?
45
Agenda prezentacji
46
WPROWADZENIE – ZAGADNIENIA PODSTAWOWE
PRAWO DOSTĘPU DO INFORMACJI PUBLICZNEJ
PRAKTYCZNE ASPEKTY PROWADZENIA STRON PODMIOTOWYCH BIP
PERSPEKTYWY ROZWOJU BIULETYNU INFORMACJI PUBLICZNEJ – MOŻLIWE SCENARIUSZE
PODSUMOWANIE
Podsumowanie
Dewiza każdego redaktora BIPRemedium na bolączki udostępniania informacji
publicznej...
„Mam to w BIPie!” ;-)
47
Źródła
• Strona główna BIP: www.bip.gov.pl.
• Serwis prawo.VaGla.pl: http://prawo.vagla.pl/bip.
• Michał Bernaczyk, Mariusz Jabłoński, Krzysztof
Wygoda, "Biuletyn Informacji Publicznej.
Informatyzacja administracji", Wydawnictwo
Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 2005 – na
stronie sklepu wydawnictwa.
48
Źródła
• Raport „Wywiązywanie się urzędów centralnych oraz urzędów marszałkowskich i wojewódzkich z obowiązków prowadzenia stron podmiotowych Biuletynu Informacji Publicznej” na stronie BIP MSWiA.
• Raport NIK „Informacja o wynikach kontroli wywiązywania się wojewodów i jednostek samorządu terytorialnego z obowiązku udostępniania informacji publicznej” (LBI-410-13-2005) dostępny na stronie BIP NIK.
• „Krajowy raport z realizacji prawa dostępu do informacji publicznej” Transparency International Polska na stronie TI Polska.
49
Dziękuję uprzejmie za uwagę!
Michał Bukowski
http://www.goldenline.pl/michal-bukowski250