Biogazownie w Polsce i UE – technologie, opłacalno ść , realizacje · 2012-12-19 · Ogółem...
Transcript of Biogazownie w Polsce i UE – technologie, opłacalno ść , realizacje · 2012-12-19 · Ogółem...
Biogazownie w Polsce i UE –technologie, opłacalność, realizacje
Olsztyn, 14 grudnia 2012
BISNEP - WSPARCIE DLA BIZNESU I INNOWACJI W PÓŁNOCNO – WSCHODNIEJ POLSCE
Uwarunkowania prawne rozwoju biogazu według przepisów prawa UE i PolskiStan rozwoju biogazu w Polsce i pozostałych krajach UE
• OŹE (biogaz) w polityce i regulacjach UE• Biogazownie w innych krajach• Biogaz w polityce energetycznej Polski• Biogaz w regulacjach w Polsce• Stan produkcji biogazu w Polsce
BISNEP - WSPARCIE DLA BIZNESU I INNOWACJI W PÓŁNOCNO – WSCHODNIEJ POLSCE
Plan prezentacji
Dr inż. Ryszard WnukKrajowa Agencja Poszanowania Energii S.A.
BISNEP - WSPARCIE DLA BIZNESU I INNOWACJI W PÓŁNOCNO – WSCHODNIEJ POLSCE
Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/28/W E z dnia 23 kwietnia 2009 r. w sprawie promowania stosowania en ergii ze źródeł odnawialnych zmieniaj ącej i w nast ępstwie uchylaj ącej dyrektywy 2001/77/WE oraz 2003/30/WE (Dz. U. UE.L. Nr 140 str. 16).
Kontekst globalny:
Konwencja klimatyczna (1992), Protokół z Kioto (1997), Negocjacje (Bali, Poznań, Kopenhaga, Cancun, Durban, Doha)
Pakiet klimatyczno-energetyczny UE (2008) 3 x 20%
Biopaliwa: zgodno ść z priorytetami wspólnej polityki rolnej UE
Wsparcie: CIP, IEE
BISNEP - WSPARCIE DLA BIZNESU I INNOWACJI W PÓŁNOCNO – WSCHODNIEJ POLSCE
Art. 16 Dostęp do sieci i ich działanie
9. W odpowiednich przypadkach państwa członkowskie oceniają konieczność rozszerzenia istniejącej infrastruktury sieci gazowniczej, aby ułatwić integrację gazu z odnawialnych źródeł energii.
10. W odpowiednich przypadkach państwa członkowskie nakładają na operatorów systemów przesyłowych i dystrybucyjnych na swoim terytorium obowiązek publikowania przepisów technicznych zgodnie z art. 6 dyrektywy 2003/55/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 26 czerwca 2003 r. dotyczącej wspólnych zasad rynku wewnętrznego gazu ziemnego, w szczególności w odniesieniu do zasad przyłączania do sieci, które obejmują wymagania dotyczące jakości, nawaniania i ciśnienia gazu. Państwa członkowskie nakładają również na operatorów systemów przesyłowych i dystrybucyjnych obowiązek publikacji taryf przyłączeniowych za przyłączanie odnawialnych źródeł gazu w oparciu o przejrzyste i niedyskryminacyjne kryteria.
Dyrektywa 2009/28/WEZasada neutralno ści wobec technologii
BISNEP - WSPARCIE DLA BIZNESU I INNOWACJI W PÓŁNOCNO – WSCHODNIEJ POLSCE
Bruksela, dnia 15.12.2011, COM(2011) 885 KOMUNIKAT KOMISJI DO PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO, RADY , EUROPEJSKIEGO KOMITETU EKONOMICZNO-SPOŁECZNEGO I KOMITETU REGIONÓW Plan działania w zakresie energii do roku 2050
Bruksela, dnia 6.6.2012, COM(2012) 271KOMUNIKAT KOMISJI DO PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO, RADY , EUROPEJSKIEGO KOMITETU EKONOMICZNO-SPOŁECZNEGO I KO MITETU REGIONÓW Energia odnawialna: wa żny uczestnik europejskiego rynku energii
• Włączanie energii odnawialnej do wewnętrznego rynku energii• Ulepszenie systemów wsparcia• Pobudzanie współpracy i wymiany handlowej• Otwarcie rynku energii elektrycznej a energia odnawialna • Przekształcenie infrastruktury• Wzmocnienie pozycji konsumentów • Stymulowanie innowacji technologicznych• Zapewnienie zrównoważonego charakteru energii odnawialnej• POLITYKA W ZAKRESIE ENERGII ZE ŹRÓDEŁ ODNAWIALNYCH PO 2020 R. • Dalsze działania
BISNEP - WSPARCIE DLA BIZNESU I INNOWACJI W PÓŁNOCNO – WSCHODNIEJ POLSCE
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
90%
100%
1995 2000 2005 2010 2015 2020 2025 2030 2035 2040 2045 2050
2001-20104,5% rocznie,4,8 mtoe rocznie
2010-20206,3% rocznie, 11,4 mtoe rocznie
2020-20501,2% rocznie, 3,4 mtoe
1995-20001,9% rocznie, 1,6mtoe rocznie
Historyczne i przewidywane tendencje rozwoju energii odnawialnej w UE (% całkowitej produkcji energii) .
Źródło: Eurostat i dane z planu działań na 2050 r., utrzymanie dotychczasowego scenariusza postępowania
BISNEP - WSPARCIE DLA BIZNESU I INNOWACJI W PÓŁNOCNO – WSCHODNIEJ POLSCE
Źródła biogazu• Zwierzęce (odchody zwierząt)• Roślinne (uprawy energetyczne, odpady roślinne)• Komunalne (odpady organiczne, osad ściekowy)• Przemysłowe
a) spożywcze (mleczarskie, cukiernicze, mięsne itp.)b) kosmetyczne, papiernicze
metan CH4 50,0 - 70,0 %dwutlenek węgla CO2 35,0 - 40,0 %siarkowodór H2S 0,5 - 0,6 %tlenek węgla CO 0,3 - 0,4 %azot N2 2,8 - 3,5 %Powstały w wyniku fermentacji gaz
ma przybliżony skład:
1 3
4 5
2
1 zbiornik surowca (gnojowicy)2 komora fermentacyjna z układem
dozowania, podgrzewania i mieszania mechanicznego lub barbotażowego
3 zbiornik produktu przefermentowanego
4 zbiornik biogazu5 system do produkcji ciepła lub ciepła
i energii elektrycznej w skojarzeniu
Biogaz rolniczy oraz z osadów ściekowych – wyst ępowanie komory fermentacyjnej
TECHNOLOGIA
BISNEP - WSPARCIE DLA BIZNESU I INNOWACJI W PÓŁNOCNO – WSCHODNIEJ POLSCE
L.p. Parametr Opis1. Objętość komory Kilka – kilkadziesiąt tys. m3
2. Typ fermentacji metanowej (temperatura)
• Psychrofilna:- 25oC• Mezofilna: - 32 – 38oC• Termofilna: - 32 – 38oC
3. Liczba stopni fermentacji • Jednostopniowe• Dwustopniowe• wielostopniowe
4. Zawartość suchej masy • Mokra: zawartość suchej masy < 15%• Sucha: zawartość suchej masy 20 ÷ 60 %
5. Sposób załadowania (mieszania)
• Ciągły • Okresowy
6. Sposób podawania • Pompą• Przenośnikiem ślimakowym• Przenośnikiem taśmowym
Charakterystyka reaktorów
Źródło: Prof. Anna Grzybek
PROCESY
BISNEP - WSPARCIE DLA BIZNESU I INNOWACJI W PÓŁNOCNO – WSCHODNIEJ POLSCE
BIURO PLANOWANIA PRZESTRZENNEGO W LUBLINIE, UWARUNKOWANIA LOKALIZACYJNE I PROCES INWESTYCYJNY BUDOWY BIOGAZOWNI ROLNICZYCH W WOJEWÓD ZTWIE LUBELSKIM, LUBLIN, LISTOPAD 2010 R.
Substraty Ilość biogazu (m
3) z tony
Substraty Ilość biogazu (m
3) z tony
Gnojowica bydlęca 25Gnojowica świńska 36 Odpady zielone 110Obornik bydlęcy 45 Odpady ziemniaczane 110Obornik świński 60 Serwatka 55Obornik kurzy 90 Krajanka buraczana 75Ziemniaki 130 Wysłodziny browarniane 115Burak cukrowy 175 Tłuszcz odpadowy 950Słonecznik 65 Wytłoki owoców 180Rzepak 46 Odpadki poubojowe 205Kiszonka traw 185 Melasa 310Żyto – kiszonka całych roślin 195 Odpady piekarnicze 525Kiszonka kukurydzy 210 Gliceryna odpadowa 550Wywar gorzelniany 80 Makuchy rzepakowe 950
WYDAJNOŚĆ SUBSTRATÓW W PRODUKCJI BIOGAZU
Różnorodność substratów
BISNEP - WSPARCIE DLA BIZNESU I INNOWACJI W PÓŁNOCNO – WSCHODNIEJ POLSCE
Zalety produkcji biogazu
• Produkcja energii• Redukcja emisji CO2
• Redukcja NH4
• Ograniczenie nawożenia mineralnego• Dystrybucja wytwarzania energii• Zróżnicowanie źródeł przychodów rolnictwa• Redukcja emisji odorów• Niezawodne źródło wytwarzania energii• Rozbudowa infrastruktury technicznej obszarów wiejskich
Źródło: Prof. Anna Grzybek
Wykorzystanie biogazu: produkcja energii elektrycznej, ciepła, chłodu, do produkcji biometanu wprowadzanego do sieci gazowej lub do napędu pojazdów
BISNEP - WSPARCIE DLA BIZNESU I INNOWACJI W PÓŁNOCNO – WSCHODNIEJ POLSCE
Technologie uszlachetniania
TechnologiaZapotrzebowanie
na media
Zawarto ść metanu po procesie
Straty metanu
Opis
Skruber wodny (WS)
Energia elektryczna + woda
98 ± 1% 1 – 2% Najczęściej stosowana,Ciśnieniowa absorpcja CO2
w wodzie
Absorpcja chemiczna (Am)
Energia elektryczna + roztwory amin +
ciepło
99 – 99,4% < 0,1% Najwyższy stopień usunięcia CO2,
Chemiczna reakcja CO2z roztworem amin; proces
bezciśnieniowy, wysoka temp
Separacja kriogeniczna
(Cryo)
Energia elektryczna 94 – 98% 0,5% Instalacja bezobsługowa, Możliwość sprzedaży
ciekłego CO2, Sprężanie i chłodzenie w kilku
etapach
11
http://www.greengasgrids.eu/
BISNEP - WSPARCIE DLA BIZNESU I INNOWACJI W PÓŁNOCNO – WSCHODNIEJ POLSCE
Źródło: Biogas Barometer,SYSTÈMES SOLAIRES le journal des énergies renouvelables N°
200 – 2010B I O G A S B A R O M E T E R –E U R O B S E R V ’ E R – N OV E M B E R 2 0 1 0
Biogazownie w Europie
http://www.european-biogas.eu/
BISNEP - WSPARCIE DLA BIZNESU I INNOWACJI W PÓŁNOCNO – WSCHODNIEJ POLSCE
Źródło: Biogas Barometer,SYSTÈMES SOLAIRES le journal des énergies renouvelables N°
200 – 2010B I O G A S B A R O M E T E R – E U R O B S E R V ’ E R – N OV E M B E R 2 0 1 0
Gaz wysypiskowy
Ścieki, szlam
Inne Ogółem
Niemcy 749,0 1 057,0 10 756,0 12 562,0Wielka Brytania 4 953,2 638,3 0,0 5 591,5Włochy 1 447,4 20,1 272,1 1 739,6Holandia 100,0 150,0 665,0 915,0Francja 760,0 41,3 45,1 846,4Austria 14,0 39,0 585,0 638,0Hiszpania 441,0 5,0 81,0 527,0Belgia 171,8 6,7 283,3 461,8Czechy 95,8 82,8 262,6 441,3Dania 19,5 37,5 267,7 324,7Polska 174,8 122,7 21,7 319,2Grecja 183,5 34,0 0,0 217,5Irlandia 100,0 17,0 0,0 117,0Węgry 10,1 41,7 43,4 95,2Portugalia 0,0 0,0 83,0 83,0Słowenia 30,7 11,9 26,2 68,8Luksemburg 0,3 5,9 47,2 53,4Łotwa 34,0 9,0 2,0 45,0Szwecja 14,0 19,0 1,0 34,0Finlandia 31,0 0,0 0,0 31,0Słowacja 0,0 18,0 3,0 21,0Litwa 5,0 7,0 3,0 15,0Cypr 12,0 0,0 0,0 12,0Estonia 10,0 0,0 0,0 10,0Rumunia 1,0 0,0 0,0 1,0Unia Europejska 9 358,1 2 364,0 13 448,3 25 170,4
Produkcja energii
elektrycznej GWh
2009 (oszacowanie)
Biogaz
BISNEP - WSPARCIE DLA BIZNESU I INNOWACJI W PÓŁNOCNO – WSCHODNIEJ POLSCE
Ogółem Biogazownierolnicze
Odpady (włączając
MSW)
Ścieki Gaz wysypiskowy
Biometan Biometan do sieci gazowej
Niemcy 8792 ok. 7000 92 1700 84 82Włochy 667 300 32 135 200 - -Szwajcaria 600 140 460 17 15Austria 503 300 55 134 14 10 7UK 360 60 100 >200 2 2Francja 283 400 98 74 71 3 1Szwecja 229 14 23 135 57 47 8Polska 219 17 2 ok. 200 - -Holandia 130 13 13Węgry 58 36 - 14 8 1 -Słowacja 24 12 - 12 - - -Chorwacja 4 2 - 1 1 - -
Razem 11869 177
Europa:Niemcy, DaniaAustria, SzwajcariaHiszpania, HolandiaWłochy, BelgiaAnglia, IrlandiaPolska, Węgry, Litwa
Azja:Chiny, IndieJaponia, Korea Źródło: Fachverband Biogas, 11/2010
Biogazownie w Europie
BISNEP - WSPARCIE DLA BIZNESU I INNOWACJI W PÓŁNOCNO – WSCHODNIEJ POLSCE
51,527,8
24,519,7
1816,2
12,411,711,5
10,98,187,77,4
5,24,34
3,13
2,62,22,1
1,40,20,1
16,7
0 10 20 30 40 50
NiemcyWielka Brytania
LuksemburgAustriaDania
HolandiaCzechy
SzwecjaBelgia
SłoweniaFrancjaIrlandia
FinlandiaWłochyGrecjaŁotwa
HiszpaniaWęgry
SłowacjaPolska
PortugaliaEstonia
LitwaCypr
RumuniaUnia Europejska
Źródło: Biogas Barometer,SYSTÈMES SOLAIRES le journal des énergies renouvelables N°
200 – 2010B I O G A S B A R O M E T E R –E U R O B S E R V ’ E R – N OV E M B E R 2 0 1 0
Produkcja energii pierwotnej z biogazu,toe/mieszkańca2009 (oszacowanie)
BISNEP - WSPARCIE DLA BIZNESU I INNOWACJI W PÓŁNOCNO – WSCHODNIEJ POLSCE
139 159 186 274 370 450617
8501050
13001600
17502050
2680
35003711
3891
4984
50 65 182256 333 390
650
11001271
1377
1893
1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009
Liczba biogazowni
Moc zainstalowana (MW)
Rozwój biogazowni w Niemczech
BISNEP - WSPARCIE DLA BIZNESU I INNOWACJI W PÓŁNOCNO – WSCHODNIEJ POLSCE
MWh Heat Electricity TotalBiogas 58 200 49 100 107 300Fiberfraction 15 100 6 900 22 000Total 73 300 56 000 129 300
Maabjerg, Dania
BISNEP - WSPARCIE DLA BIZNESU I INNOWACJI W PÓŁNOCNO – WSCHODNIEJ POLSCE
Rozwój wykorzystania odnawialnych źródeł energii
Główne cele:
• Wzrost wykorzystania OŹE w finalnym zużyciu energii co najmniej do poziomu 15% w 2020 roku, 20% w 2030 roku oraz osiągnięcie do 2020 roku 10% udziału biopaliw na rynku paliw transportowych;
• Ochrona lasów przed nadmiernym eksploatowaniem oraz zrównoważone wykorzystanie obszarów rolniczych na cele OŹE.
Główne działania:� Utrzymanie istniejących mechanizmów wsparcia OŹE oraz
wprowadzanie nowych; � Skuteczne wykorzystanie biomasy (w przypadku systemów
wykorzystujących biomasę pochodzenia rolniczego; biopaliwa II generacji);
� Tworzenie warunków do budowy farm wiatrowych na morzu;� Wspieranie projektów przy pomocy funduszy UE.
Polska
BISNEP - WSPARCIE DLA BIZNESU I INNOWACJI W PÓŁNOCNO – WSCHODNIEJ POLSCE
Program działa ń wykonawczych do Polityki Energetycznej Polski do roku 2030
Priorytet IV. Rozwój wykorzystania odnawialnych źródeł energii, w tym biopaliw (1)
1. Wypracowanie ścieżki dochodzenia do osiągnięcia 15% udziału OZE w zużyciu energii finalnej w sposób zrównoważony, w podziale na poszczególne rodzaje energii: energię elektryczną, ciepło i chłód oraz energię odnawialną w transporcie.
2. Utrzymanie mechanizmów wsparcia dla producentów energii elektrycznej ze źródeł odnawialnych, np. poprzez system świadectw pochodzenia.
3. Utrzymanie obowiązku stopniowego zwiększania udziału biokomponentów w paliwach transportowych.
4. Wprowadzenie dodatkowych instrumentów wsparcia zachęcających do szerszego wytwarzania ciepła i chłodu z odnawialnych źródeł energii.
� Przygotowanie systemu promowania wykorzystania ciepła i chłodu z zasobów geotermalnych (w tym przy użyciu pomp ciepła) oraz energii słonecznej (przy zastosowaniu kolektorów słonecznych) – 2010 r.
� Dokonanie analizy zasadności wprowadzenia dodatkowych mechanizmów wsparcia dla ciepła i chłodu sieciowego wytwarzanego w odnawialnych źródłach energii – 2010 r.
� Ewentualne przygotowanie projektu regulacji w zakresie wsparcia ciepła i chłodu sieciowego z OZE – 2011 r.
5. Wdrożenie kierunków budowy biogazowni rolniczych, przy założeniu powstania do roku 2020 średnio jednej biogazowni w każdej gminie.
6. Stworzenie warunków ułatwiających podejmowanie decyzji inwestycyjnych dotyczących budowy farm wiatrowych na morzu.
BISNEP - WSPARCIE DLA BIZNESU I INNOWACJI W PÓŁNOCNO – WSCHODNIEJ POLSCE
Moce zainstalowane, MW2011, GUSSystem zielonych
certyfikatów, z pewnymi modyfikacjami, pozostanie nadal najbliższych latach podstawowym, rynkowym instrumentem wsparcia produkcji energii elektrycznej w źródłach odnawialnych.
Certyfikaty czerwone, żółte, białe, wraz z zielonymi, jako podstawowe mechanizmy wsparcia, realizują politykę poprawy efektywności energetycznej i wzrostu wykorzystania OŹE w Polsce
Źródło: URE
102 MW= 51 biogaz z wysypisk odpadów+ 35 biogaz z oczyszczalni ścieków+ 16 biogaz pozostały
BISNEP - WSPARCIE DLA BIZNESU I INNOWACJI W PÓŁNOCNO – WSCHODNIEJ POLSCE
2279 2311 2343 2375 2407 2439 2471 2503 2535 2567 2969
2310 3255 4308 5327 6491 7541 8784 986011210 12315
15210
57006700
77008200
87008950
92009450
97009950
10200
328
410
492574
738943
11481558
1968
2993
4018
0
5000
10000
15000
20000
25000
30000
35000
2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020
hydro solar wind solid biomass biogas
GWh
21
Rozwój produkcji energii elektrycznej z OŹE
Biogaz – 4 018GWh in 2020
Krajowy Plan Działań w zakresie energii ze źródeł odnawialnych, 2010
BISNEP - WSPARCIE DLA BIZNESU I INNOWACJI W PÓŁNOCNO – WSCHODNIEJ POLSCE
22
Biogaz - 453 ktoe in 2020 = 19 PJ
ktoe
23 24 29 35 43 57 70 86 105 107 1782145 83
107 114 176 258324 406
441 506
3846 3871 3890 3919 3953 39964118
42504361
45944636
65 98 131 165 198 231275
320364
408453
25 35 42 5161 72
85
99114
130148
0
1000
2000
3000
4000
5000
6000
7000
2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020
Geotermia En. Słoneczna Biomasa stała Biogaz Pompy ciepła
KPD, 2010Krajowy Plan Działań w zakresie energii ze źródeł odnawialnych, 2010
Produkcja ciepła z OŹE
BISNEP - WSPARCIE DLA BIZNESU I INNOWACJI W PÓŁNOCNO – WSCHODNIEJ POLSCEProdukcja energii elektrycznej
z odnawialnych nośników energii
w latach 2001 – 2011, [GWh]
Ogółem w 2011 – 13137 GWh
Źródło: GUS
451,1 GWh = 233,7 biogaz z wysypisk odpadów+ 149,8 biogaz z oczyszczalni ścieków+ 67,7 biogaz pozostały
BISNEP - WSPARCIE DLA BIZNESU I INNOWACJI W PÓŁNOCNO – WSCHODNIEJ POLSCE
W 2010 Rada Ministrów przyjęła opracowany przez Ministerstwo Gospodarki we współpracy z Ministerstwem Rolnictwa i Rozwoju Wsi dokument "Kierunki rozwoju biogazowni rolniczych w Polsce w lata ch 2010-2020".
Wskazano optymalne warunki do rozwoju instalacji wytwarzających biogaz rolniczy, który ma być wykorzystywany do produkcji energii elektrycznej i ciepła.
"Kierunki rozwoju biogazowni rolniczych w Polsce w latach 2010-2020" identyfikują najważniejsze bariery prawno-administracyjne oraz przepisy, które powinny zostać wprowadzone, aby umożliwić rozwój biogazowni rolniczych. Część rozwiązań mających usprawnić procesy rozwoju biogazowni rolniczych została zawarta w ustawie z dnia 8 stycznia 2010 r. o zmianie ustawy - Prawo energetyczne oraz o zmianie niektórych innych ustaw.
Dokument zakłada, że w każdej polskiej gminie do 2020 r. powstanie średnio jednabiogazownia wykorzystująca biomasę pochodzenia rolniczego, przy założeniu posiadaniaprzez gminę odpowiednich warunków do uruchomienia takiego przedsięwzięcia. Nakładyinwestycyjne niezbędne do budowy jednej biogazowi (wraz z instalacją oczyszczającą biogazrolniczy) o mocy wyliczeniowej 1 MWel, wytwarzającej rocznie ok. 3,5 – 3,8 mln m3 biogazurolniczego, oszacowano na ok. 10-15 mln zł.
BISNEP - WSPARCIE DLA BIZNESU I INNOWACJI W PÓŁNOCNO – WSCHODNIEJ POLSCE
Ocena realizacji programu rozwoju biogazowni rolniczych, prowadzonej napodstawie przyjętych przez Radę Ministrów w dniu 13 lipca 2010 r.„Kierunków rozwoju biogazowni rolniczych w Polsce w latach 2010-2020”.NIK oceniła, że chociaż podjęto szereg działań dla realizacji programu, to niewszystkie zaplanowane zadania zostały wykonane. Np. Minister Gospodarki niewprowadził do Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko kluczowychinstrumentów wsparcia inwestycji związanych z budową instalacji wytwarzającychoraz przetwarzających na energię biogaz rolniczy.
Raport NIK (2012)
Minister Rozwoju Regionalnego - według aktualnego stanu wdrażania podpisano 2 umowy w ramach RPO o dofinansowanie dotyczące bezpośrednio budowy gazowni rolniczych (łączna wartość inwestycji 16 857,6 tys. zł, w tym dofinansowanie ze środków unijnych 5 624,6 tys. zł).Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi - przygotowanie projektu rozporządzenia zmieniającego rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej z dnia 7 października 1997 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budowle rolnicze i ich usytuowanie, który w najbliższym czasie zostanie skierowany do konsultacji społecznych. Na zlecenie Ministra Gospodarki opracowano „Przewodnik dla inwestorów zainteresowanych budową biogazowni rolniczych”, stanowiący kompendium wiedzy dotyczącej prowadzenia procesu inwestycyjnego.
BISNEP - WSPARCIE DLA BIZNESU I INNOWACJI W PÓŁNOCNO – WSCHODNIEJ POLSCE
• Ustawa z dnia 10 kwietnia 1997 r. Prawo energetyczne, (Dz.U. z 2006 r. Nr 89, poz. 625 z późn. zm.),
• Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 14 sierpnia 2008 r. w sprawie szczegółowego zakresu obowiązków uzyskania i przedstawienia do umorzenia świadectw pochodzenia, uiszczenia opłaty zastępczej, zakupu energii elektrycznej i ciepła wytworzonych w odnawialnych źródłach energii oraz obowiązku potwierdzania danych dotyczących ilości energii elektrycznej wytworzonej w odnawialnych źródle energii (Dz. U. z 28 sierpnia 2008 r., Nr 156, poz. 969 z późn. zm.).
• Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 24 sierpnia 2011 r. w sprawie szczegółowego zakresu obowiązku potwierdzania danych dotyczących wytwarzanego biogazu rolniczego wprowadzonego do sieci dystrybucyjnej gazowej (Dz. U. 2011 nr 187 poz. 1117).
• Rozporządzenie MG zmieniające rozporządzenie w sprawie szczegółowych warunków funkcjonowania systemu gazowego.
W przygotowaniu Ustawa o odnawialnych źródłach energii.
Regulacje prawne
BISNEP - WSPARCIE DLA BIZNESU I INNOWACJI W PÓŁNOCNO – WSCHODNIEJ POLSCE
Ustawa z dnia 8 stycznia 2010 r. o zmianie ustawy – Prawo energetyczne oraz o zmianieniektórych innych ustaw (Dz. U. z 2010 r. Nr 21, poz. 104)
Z dniem 1 stycznia 2011 r. wprowadzono:• definicję biogazu rolniczego,• zasady wtłaczania biogazu rolniczego do sieci,• system świadectw pochodzenia dla biogazu rolniczego wtłaczanego do sieci
(brązowe certyfikaty),• obowiązek wpisu do rejestru ARR (zamiast koncesji URE).
m.in. Również zwolniono przedsiębiorstwa energetyczne zajmujące się wytwarzaniem biogazu rolniczego i energii elektrycznej z biogazu rolniczego z opłat skarbowych za czynności urzędnicze związane z wpisem do rejestru przedsiębiorców, wpisu do rejestru świadectw pochodzenia biogazu i wydania tych świadectw, umożliwiono obrót świadectwami pochodzenia biogazu na rynku praw majątkowych.
Od 1 stycznia 2011 r. weszły w życie nowe przepisy dotyczące biogazowni i biogazu rolniczego w celu stworzenie optymalnych warunków rozwoju sektora biogazu rolniczego i realizację założeń dokumentu „Kierunki rozwoju biogazowni rolniczych w Polsce w latach 2010-2020”.
Regulacje prawne
BISNEP - WSPARCIE DLA BIZNESU I INNOWACJI W PÓŁNOCNO – WSCHODNIEJ POLSCE
Art. 3 pkt.20a) biogaz rolniczy – paliwo gazowe otrzymywane w procesie fermentacji metanowej surowców rolniczych, produktów ubocznych rolnictwa, płynnych lub stałych odchodów zwierzęcych, produktów ubocznych lub pozostałości z przetwórstwa produktów pochodzenia rolniczego lub biomasy leśnej, z wyłączeniem gazu pozyskanego z surowców pochodzących z oczyszczalni ścieków oraz składowisk odpadów.
Warunki wprowadzania biogazu rolniczego do sieci gazowej: • Wytwarzany biogaz musi spełniać definicję biogazu rolniczego• Obowiązek przyłączenia do sieci zainteresowanych podmiotów i zawarcia umowy
o przyłączenie, jeżeli istnieją techniczne i ekonomiczne warunki przyłączenia do sieci oraz ubiegający się spełnia warunki przyłączenia do sieci
• Obowiązek odbioru przez operatora systemu gazowego biogazu rolniczego wytworzonego w instalacjach podłączonych bezpośrednio do jego sieci, pod warunkiem spełnienia określonych parametrów jakościowych
• Brak zapisów dotyczących cen zakupu biogazu przez operatora sieci gazowej
Ustawa Prawo energetyczne
BISNEP - WSPARCIE DLA BIZNESU I INNOWACJI W PÓŁNOCNO – WSCHODNIEJ POLSCE
ProceduryOd 1 stycznia 2011 r. • Działalność gospodarcza w zakresie wytwarzania biogazu rolniczego lub
wytwarzania energii elektrycznej, ciepła lub chłodu z biogazu rolniczego jest działalnością regulowana w rozumieniu ustawy o swobodzie działalności gospodarczej i wymaga wpisu do rejestru przedsiębiorców zajmujących się wytwarzaniem biogazu rolniczego lub wytwarzaniem energii elektrycznej, ciepła lub chłodu z biogazu rolniczego, zwanego dalej „rejestrem”.
• Organem prowadzącym rejestr jest Prezes Agencji Rynku Rolnego, zwany dalej „Prezesem ARR”.
• Prezes ARR przekazuje Prezesowi URE, informacje o zmianach dokonywanych w rejestrze, w terminie 14 dni od dnia dokonania tych zmian.
Prezes ARR• Organ rejestrowy• Uprawnienia kontrolne biogazowni rolniczych• Prowadzi rejestr biogazowni rolniczych• Przetwarzanie danych wynikajacych ze sprawozdań biogazowni rolniczych
BISNEP - WSPARCIE DLA BIZNESU I INNOWACJI W PÓŁNOCNO – WSCHODNIEJ POLSCE
Uprawnienia Prezesa ARRPrezes ARR jest uprawniony do:– przeprowadzania kontroli działalności objętej wpisem do rejestru,– wymierzania kar pieniężnych (1 000 albo 10 000 zł – w zależności od rodzaju
stwierdzonego naruszenia),– wydawania decyzji o wykreśleniu wpisu w rejestrze,– wydawania decyzji o zakazie wykonywania działalności gospodarczej objętej wpisem
do rejestru.W zależności od rodzaju naruszenia, wydanie ww. decyzji może oznaczać brak możliwości uzyskania ponownego wpisu do rejestru przez okres 3 lat od dnia jej wydania.Prezes ARR może:
1. wykreślić wpis przedsiębiorstwa energetycznego z rejestru:− na pisemny wniosek przedsiębiorcy,− z urzędu – w przypadku gdy przedsiębiorca nie spełnia warunków wykonywania
działalności gospodarczej;2. zakazać wykonywania działalności gospodarczej (na 3 lata) objętej wpisem do rejestru
w przypadku:− nie usunie naruszeń warunków wymaganych do wykonywania działalności
gospodarczej,− rażąco narusza warunki wymagane do wykonywania działalności gospodarczej
(wytwarzanie biogazu rolniczego z substratów innych niż wymienione w definicji biogazu rolniczego lub nieprowadzenie wymaganej dokumentacji).
BISNEP - WSPARCIE DLA BIZNESU I INNOWACJI W PÓŁNOCNO – WSCHODNIEJ POLSCE
Obowi ązki przedsi ębiorstw energetycznych
Po uzyskaniu wpisu do rejestru przedsiębiorstwa energetyczne są zobowiązane do:– wykorzystywania do produkcji wyłącznie surowców wymienionych
w definicji biogazu rolniczego,– prowadzenia odpowiedniej dokumentacji – obejmującej m.in. informacje związane z ilością
i rodzajem użytych surowców oraz ilością wytworzonego biogazu rolniczego, ciepła oraz energii elektrycznej,
– przekazywania Prezesowi ARR, w terminie 45 dni po zakończeniu kwartału, sprawozdań kwartalnych ,
– informowania Prezesa ARR o każdej zmianie danych zawartych w tym rejestrze, w szczególności o zakończeniu lub zawieszeniu wykonywania działalności gospodarczej, w terminie 14 dni od dnia zmiany tych danych.
• Decyzja o warunkach zabudowy albo miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego (ustawa o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym)
• Decyzja o środowiskowych uwarunkowaniach zgody na realizację przedsięwzięcia • Decyzja o pozwoleniu na budowę (ustawa prawo budowlane)• Pozwolenie na użytkowanie (ustawa prawo budowlane)• Pozwolenia wodnoprawne (ustawa prawo wodne)• Decyzja zezwalająca na eksploatację urządzeń technicznych (ustawa o dozorze
technicznym)
Niezbędne pozwolenia Działalno ść gospodarcza
http://bip.minrol.gov.pl
BISNEP - WSPARCIE DLA BIZNESU I INNOWACJI W PÓŁNOCNO – WSCHODNIEJ POLSCE
Ilość wytworzonego biogazu rolniczego
[w mln m 3]
Ilość energii elektrycznej
wytworzonej z biogazu rolniczego
[w GWh]
Ilość ciepła wytworzonego
z biogazu rolniczego [w GWh]
36,64 73,43 82,63
Produkcja biogazu rolniczego, energii elektrycznej i ciepła z biogazu rolniczego w 2011 r.
Źródło: ARR
BISNEP - WSPARCIE DLA BIZNESU I INNOWACJI W PÓŁNOCNO – WSCHODNIEJ POLSCE
Lp.Rodzaj surowca zu żytego do produkcji biogazu rolniczego
Ilość surowca zu żytego do produkcji biogazu rolniczego
(w tonach)
% udział w ł ącznej ilości zu żytych
surowców1. gnojowica 265 960,79 56,66%2. kiszonka z kukurydzy 108 876,14 23,19%3. wywar pogorzelniany 30 465,11 6,49%4. obornik 11 640,53 2,48%5. pozostałości z warzyw i owoców 10 984,35 2,34%6. mieszanina lecytyny i mydeł 8 906,87 1,90%7. kiszonka z traw 7 332,18 1,56%8. pulpa ziemniaczana 7 258,49 1,55%9. wysłodki 6 922,45 1,48%
10. kiszonka ze zbóż 5 924,46 1,26%
11.Inne (serwatka, treści żołądkowe,zboże, kiszonka z lucerny, odpady tłuszczowe, mąka, bułka, panierka)
5 144,69 1,09%
Razem: 469 416,06
Wykaz surowców zużytych do produkcji biogazu rolniczego w 2011 r.
Źródło: ARR
BISNEP - WSPARCIE DLA BIZNESU I INNOWACJI W PÓŁNOCNO – WSCHODNIEJ POLSCE
Lp. Nazwa przedsiębiorstwa energetycznego Lp. MiejsceRoczna wydajność instalacji
(m3/rok)
Zainstalowana moc układu
elektryczna MWe cieplna MWt
1. Poldanor S.A.
1. Koczała 8 212 500 2,126 2,206
2. Pawłówko 3 802 655 0,946 1,101
3. Płaszczyca 2 299 500 0,625 0,680
4. Nacław 2 299 500 0,625 0,686
5. Świelino 2 299 500 0,625 0,686
6. Uniechówek 4 100 200 1,063 1,081
7. Giżyno 4 100 200 1,063 1,081
8. Kujanki 1 124 470 0,330 0,342
2. Biogaz Agri Sp. z o.o. 9. Niedoradz 631 000 0,252 0,291
3. Spółka Rolna Kalsk Sp. z o.o. 10. Kalsk 4 500 000 1,140 1,060
4. Elektrownie Wodne Sp. z o.o. 11. Liszkowo 7 400 000 2,126 1,198
5. Biogaz Zeneris Sp. z o.o. 12. Skrzatusz 2 080 000 0,526 0,505
6. Eko-Energia Grzmiąca Sp. z o.o. 13. Grzmiąca 6 000 000 1,600 1,600
7. Bio-Wat Sp. z o.o. 14. Świdnica 4 000 000 0,900 1,100
8. Bio-But Sp. z o.o. 15. Łany Wielkie 1 106 683 0,526 0,540
9.Zakład Doświadczalny IZ PIB Grodziec Śląski Sp. z o.o.
16. Kostkowice 2 030 017 0,600 0,608
10. Bioelektrownia Sp. z.o.o. 17. Uhnin 4 500 000 1,200 1,160
11. Bioenergy Project Sp. z o.o. 18. Konopnica 7 920 000 1,998 2,128
12. Alter Power Sp. z o.o. 19. Mełno 6 200 000 1,600 1,800
13. Wikana Bioenergia Sp. z o.o. 20. Siedliszczki 3 906 960 0,999 1,040
14. AWW Wawrzyniak Sp.j. 21. Zbiersk Cukrownia 4 176 558 1,600 1,620
15. Biogal Sp. z o.o. 22. Boleszyn 4 900 000 1,200 1,220
Razem: 87 589 743 23,670 23,733
Stan rejestru na dzie ń 24 kwietnia 2012 r.
ARR
Źródło: ARR
BISNEP - WSPARCIE DLA BIZNESU I INNOWACJI W PÓŁNOCNO – WSCHODNIEJ POLSCE
Zainstalowana moc elektryczna z podziałem na województwa,
łącznie 23,67 MW
Stan na dzie ń 24 kwietnia 2012 r.
5,09
3,91 3,72
2,2 2,13 21,39 1,2 1,13 0,9
0
1
2
3
4
5
6MW
Źródło: ARR
BISNEP - WSPARCIE DLA BIZNESU I INNOWACJI W PÓŁNOCNO – WSCHODNIEJ POLSCE
• Program Rozwoju Obszarów Wiejskich• Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko• Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej• Bank Ochrony Środowiska• Szwajcarsko - Polski Program Współpracy• Krajowy Program Restrukturyzacji• Regionalne Programy Operacyjne
Dofinansowanie w II konkursie NFOŚiGW (04 MAJA 2012 ROKU - 31 LIPCA 2012 ROKU):• w formie dotacji do 30% kosztów kwalifikowanych. • Dotacja pochodzi ze środków NFOŚiGW, w tym ze środków zgromadzonych na
wyodrębnionym rachunku bankowym NFOŚiGW (Rachunku klimatycznym), na który przekazywane są wpływy ze zbycia jednostek AAU.
• w formie pożyczki udzielanej do 45% kosztów kwalifikowanych przedsięwzięcia.
Minimalny koszt całkowity przedsięwzięcia musi przewyższać 10 mln zł.Kwota środków w formie dotacji przeznaczona na dofinansowanie przedsięwzięć w tym konkursie wynosi 147 600 000,00 zł.
Środki finansowe
BISNEP - WSPARCIE DLA BIZNESU I INNOWACJI W PÓŁNOCNO – WSCHODNIEJ POLSCE
Forma dofinansowania
Ilość wniosków
Koszt Całkowity
Wnioskowana kwota
dofinansowania -dotacja (PLN)
Wnioskowana kwota
dofinansowania -pożyczka (PLN)
Dotacja 2633 465 084,00
11 179 984,00 0,00Dotacja + Pożyczka 24 145 116 064,30 214 448 217,75
Suma 156 296 048,30 214 448 217,75
Podsumowanie naboru dlaII konkursu programu priorytetowego NFOŚiGW pt. "System
Zielonych Inwestycji (GIS - Green Investment Scheme) Część 2) Biogazownie rolnicze"
Środki finansowe
BISNEP - WSPARCIE DLA BIZNESU I INNOWACJI W PÓŁNOCNO – WSCHODNIEJ POLSCE
Rodzaj źródła Jednostka Koszt/jednostk ę roczny spadek kosztów
Wiatr na lądzie MW 6,2 1%
Wiatr na morzu MW 13,5 3%
Małe instalacje wiatrowe MW 8 3%
Biogazownie MW 16 1%Biomasa MW 14 1%
Energetyka wodna do 10 MW MW 16 1%
>10 MW MW 35 1%
Fotowoltaika do 75 kW MW 9 5%
>75 kW MW 7,5 5%
Kolektory słoneczne m2 2600 1800 (2015-2020)
Pompy ciepła MW 4 2%
Geotermia MWt 6,8 2%
Źródło: Ministerstwo Gospodarki
Koszty inwestycyjnePerspektywy
BISNEP - WSPARCIE DLA BIZNESU I INNOWACJI W PÓŁNOCNO – WSCHODNIEJ POLSCE
39
Dziękuję za uwagę[email protected]
Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A.ul. Nowowiejska 21/25
tel. (0-22) 6260910, 825 86 92, 234 52 42Fax. (0-22) 6260911, 825 78 74
www.kape.gov.pl