Bezpieczna seniorkai bezpieczny senior!Dowiedz się dużo więcej!

• Czy zastanawialiście się Państwo kiedyś nad takimi kwestiami?

• Dlaczego na pokazy super pościeli czy garnków zaprasza się osoby od pewnego wieku?

• Jak to się dzieje, że rozsądna i licząca się każdym groszem osoba kupuje do niczego niepotrzebne przedmioty, czasem za kilka tysięcy złoty?

• Dlaczego najważniejsze kwestie w umowach są pisane najmniejszą czcionką na ostatniej stronie?

• Dlaczego to najczęściej osoby w starszym wieku padają ofiarami oszustów i podpisują niekorzystne dla siebie umowy?

W niniejszej broszurce znajdziecie Państwo informacje o najczęstszych sytuacjach, w jakich dochodzi do podpisania niekorzystnej umowy, utraty gotówki czy podania swoich danych osobom, które mogą to nieuczciwie wykorzystać. Przeczytacie tu również o tym, jak postępować, aby nie dać się oszukać i co robić, gdy już dojdzie do takich sytuacji. Dowiecie się więcej o tym:

• na co szczególnie uważać na tzw. prezentacjach?• jak chronić się przed nieuczciwymi sprzedawcami i

manipulacją?• jak rozwiązać niechcianą umowę? • co robić, gdy dzwoni ktoś podający się za wnuczka?• co może być groźne w Internecie i jak bezpiecznie

się po nim poruszać?

CZY „SUPER OKAZJE” ISTNIEJĄ NAPRAWDĘ?

Zaproszenia na takie spotkania można znaleźć kilka razy w roku w skrzynkach pocztowych. Wszystkie brzmią bardzo podobnie i zawierają podobne elementy: zapraszamy na wyjątkowe spotkanie połączone poczęstunkiem (koncertem), mile widziane pary, dla których mamy przygotowane cenne upominki, ograniczona liczba miejsc, tylko dla osób po 45 roku życia.

I jak tu nie skorzystać z takiej wyjątkowej okazji … Na miejscu okazuje się, że upominek jest, koncert

przepiękny a pan sprzedawca taki miły … No właśnie – sprzedawca … Bo oprócz upominków, darmowej kawy i miłego spotkania cały czas jest mowa o jakimś ekstra produkcie, który zapewni długie i zdrowe życie, zmniejszenie dolegliwości, które już występują, sprawi, że będzie można poczuć się znowu młodo … i w dodatku cena jest niezwykle preferencyjna – po prostu niezwykła niepowtarzalna OKAZJA.

Większość z nas daje się czasami nabrać na niektóre „promocje” i „super okazje”. I czasami dla niektórych oznacza to bardzo duże kłopoty. Bardzo wiele osób, bez względu na wiek i płeć, nie ma wiedzy na temat psychologicznych sposobów manipulacji i daje się „nabrać” na sztuczki akwizytorów i oszustów. Dlaczego tak się dzieje? Jest kilka powodów, oto niektóre z nich:

• Czujemy się zobowiązani kupić jakąś rzecz od kogoś, kto nam podarował upominek, darmową wycieczkę, próbki kosmetyków albo zaprosił na darmowy koncert. Rządzi tu zasada wzajemności: ktoś jest dla mnie miły, więc czuję, że trzeba się zrewanżować.

• Wierzymy miło wyglądającej, sympatycznej i ładnie ubranej osobie, która sprawa wrażenie, że jej na nas zależy i że naprawdę chce nam pomóc.

• Słysząc hasła typu „niesamowita okazja”, „to

ostatnie sztuki”, „wyjątkowy towar sprowadzany na zamówienie”, czujemy, że mamy szansę nabyć coś nieosiągalnego dla innych, a przez to sami stajemy się wyjątkowi.

• Działamy pod wpływem impulsu, chwili.

• Sprzedawca zapewnia o wyjątkowości samego produktu ale także jego cenie, która wyjątkowo jest taka niska. Dlaczego mu nie wierzyć?

Chodzenie na tego typu spotkania to często jedna z niewielu rozrywek w życiu seniorki czy seniora. Nie dziwi wiec, że cieszą się one tak dużym zainteresowaniem. Co robić, by zmniejszyć ryzyko popełnienia błędu i nie ulec skutecznym akwizytorom? Jest kilka sposobów:

• nie zabierać ze sobą dowodu osobistego ani żadnego innego dowodu tożsamości (to często uniemożliwia podpisanie umowy kredytowej),

• zabrać ze sobą na spotkanie osobę, która krytycznie podchodzi do tego typu promocji,

• poprosić o sprzedawcę szczegółowe wyjaśnienie zasad odstąpienia od zakupu,

• uważnie przeczytać CAŁY DOKUMENT, nawet, jeśli miałoby to zabrać dużo czasu (może się przydać

lupa),

• wymagać dostania jednego egzemplarza umowy na miejscu a nie przesłania go pocztą,

• nie podejmować decyzji pod wpływem chwili – można poprosić o adres i telefon do firmy zajmującej się sprzedażą i zdecydować się na ewentualny zakup po jego dokładnym rozważeniu (proszę pamiętać, że często te super produkty (garnki, pościele, masażery) można kupić kilkakrotnie taniej w Internecie – warto to sprawdzić).

Można – i wręcz należy – poprosić sprzedawcę, jeszcze przed zawarciem umowy sprzedaży, dokumentu potwierdzającego prowadzenie działalności gospodarczej oraz dokumentu tożsamości; jeżeli sprzedający zawiera umowy w imieniu przedsiębiorcy, ma on obowiązek okazać konsumentowi dokument potwierdzający umocowanie do dokonywania stosownych czynności. Jeżeli sprzedający nie dokona tych czynności lub odmówi udostępnienia ww. dokumentów, takie zachowanie powinno wzbudzić podejrzenie co do prawdziwych intencji sprzedającego i jego uczciwości kupieckiej.

I na koniec warto pamiętać, że super okazje NIE ISTNIEJĄ.

JAK ROZWIĄZAĆ TO, CO WYDAJE SIĘNIE DO ROZWIĄZANIA?

Ale jednak stało się. Umowa podpisana. Wracamy do domu i uświadamiamy sobie, że to był błąd. I na szczęście jest czas na to, aby wszystko odkręcić.

Przede wszystkim tego typu zakupy są kwalifikowane jako sprzedaż poza lokalem przedsiębiorstwa – to określenie oznacza, że towar został zakupiony od sprzedawcy w swoim mieszkaniu, w mieszkaniu znajomych, na ulicy, w remizie strażackiej, szkole, wynajętej sali w hotelu, pensjonacie, sanatorium. Wątpliwości mogą powstać, gdy udajemy się na prezentację organizowaną w pomieszczeniach biurowca, kamienicy, czy też kupujemy towar od sprzedawcy sprzedającego w pasażu galerii handlowej. Wtedy należy upewnić się, czy sprzedaż nie ma miejsca w sklepie prowadzącym sprzedaż detaliczną, gdyż sprzedający mogą również organizować prezentacje w stałych punktach sprzedaży detalicznej. W sytuacji, gdy jest to sklep, kupującego jak i sprzedającego będą obowiązywały przepisy prawa obowiązujące przy zawieraniu umowy sprzedaży w lokalu przedsiębiorcy, na podstawie których konsumentom nie przysługuje w szczególności uprawnienie do odstąpienia od umowy.

Jeżeli dokonano zakupu poza lokalem przedsiębiorstwa ze spłatą na raty, kupujący ma automatycznie dziesięciodniowy „okres na

odstąpienie”, w którym to czasie można zrezygnować z kredytu pobranego na cel zakupu. W celu odstąpienia od umowy należy złożyć stosowne oświadczenie na piśmie w terminie dziesięciu dni kalendarzowych od zawarcia umowy. Do zachowania tego terminu wystarczy wysłanie oświadczenia przed upływem tego terminu listem poleconym za potwierdzeniem odbioru. Wzór takiego pisma powinniśmy dostać w momencie podpisania umowy. Jeśli nie ma takiego wzoru osoba nabywająca produkt powinna wysłać do przedsiębiorcy pismo na adres wskazany w umowie, w którym sprecyzuje swoje oświadczenie o odstąpieniu od umowy zawartej w danym dniu, wymieniając strony umowy, oraz podając swoje imię i nazwisko wraz z adresem. Jeżeli umowa ma numer, należy go wskazać w treści pisma.

JAK POSIADANIE DOBREGO SERCA MOŻE PRZYSPORZYĆ SPORO KŁOPOTÓW?

Znacie Państwo na pewno taką historię: dzwoni telefon i w słuchawce słychać głos (najczęściej męski) Babcia? To ja!. Jeśli mamy wnuczka/wnuczkę, w takiej sytuacji z reguły odruchowo odpowiadamy … (tu imię), to Ty? Co się stało? Słyszymy wtedy historię o tym, jak ów wnuczek/wnuczka potrzebuje pilnie gotówki, bo: zepsuł się samochód albo jest super okazja do kupienia czegoś potrzebnego albo ktoś żąda zwrotu długu i sprawa jest gardłowa. Pada informacja o tym, jaka kwota jest potrzebna i żeby ją szybko przygotować,

bo zaraz przyjdzie po nią znajomy – bo wnuczek sam nie może przyjść. Taka historia to tzw. wyłudzenie na wnuczka. Polega na tym, że oszust wykorzystując proste mechanizmy (odwołanie się do uczuć rodzinnych, wymaganie szybkiego działania bez czasu na zastanowienie, wykorzystanie naiwności) wyłudza pieniądze, czasami w bardzo dużych kwotach. Co zrobić, gdy zdarzy się taki telefon?

• Zadzwonić do najbliższej rodziny i spytać, co się dzieje, że pieniądze są nagle potrzebce.

• Poprosić o pomoc życzliwą sąsiadkę bądź sąsiada – będzie nam raźniej i poczujemy się bezpieczniej.

• Zadzwonić na policję i zgłosić taki incydent – to o tyle ważne, że być może dzięki temu uda się zapobiec kolejnym oszustwom.

• W żadnym wypadku nie dawać pieniędzy osobie, którą widzimy po raz pierwszy na oczy.

LEPSZE JEST WROGIEM DOBREGO

Kolejna pułapka czeka na nas, gdy myślimy o zmianie sprzedawcy usług telekomunikacyjnych albo energetycznych. Zwykle taki pomysł pojawia się, gdy sprzedawca takiej usługi sam się do nas zgłasza. Przede wszystkim w takim przypadku powinniśmy otrzymać pełną treść wzorca umownego w terminie

umożliwiającym zapoznanie się z jego treścią. Oznacza to, że mamy prawdo dostać wzór takiej umowy na dłuższy czas – po to, aby się z nią dokładnie zapoznać. Umowa powinna być sformułowana jednoznacznie i w sposób zrozumiały, stosownie do wytycznych ujętych w przepisach kodeksu cywilnego, dotyczących wzorców umownych. Postanowienia umowy nie mogą budzić wątpliwości. Zapoznając się z ich treścią, powinniśmy zwrócić uwagę na to, czy w zaproponowanej wersji umowy nie zamieszczono w niej zapisów znajdujących się w rejestrze postanowień wzorców umów uznanych za niedozwolone (rejestr dostępny jest na stronie www.uokik.gov.pl). Przed zawarciem umowy – na nasz wniosek – pracownicy przedsiębiorstwa energetycznego mają obowiązek wyjaśnić treść umowy także w części dotyczącej praw i obowiązków stron świadczenia.

Super okazje i wielkie obniżki sprzedaży energii elektrycznej czy abonamentu telefonicznego zwykle trwają jedyne przez krótki czas po zawarciu umowy. Później okazuje się, że koszty, jakie ponosimy, są zdecydowanie większe, niż zakładaliśmy. Jak w związku z tym bezpiecznie zmienić operatora?

• Nie podpisywać umów bez ich dokładnego przeczytania.

• Sprawdzić firmę, która chce nam sprzedać usługę.

• Dobrze rozważyć korzyści płynące z nowej umowy.

• Nie działać pochopnie i pod wpływem impulsu.

• Poradzić się bliskich.

WIRTUALNA RZECZYWISTOŚĆ: GROŹNACZY PRZYJAZNA?

I na koniec parę słów o Internecie. Ten nowy wynalazek zrewolucjonizował wiele obszarów naszego życia. Możemy w nim robić zakupy, rezerwować bilet do kina, poznawać nowych ludzi, kontaktować się z rodziną, zdobywać informację, Wiele dojrzałych osób coraz lepiej sobie w nim radzi. Ale warto pamiętać o kilku zasadach, dzięki którym nasza wirtualna przygoda ma szansę być bezpieczną.

• Nie udostępnia się swoich prywatnych danych nieznanym osobom – tak jak nie podajemy numeru konta czy danych osobowych obcym poznanym na ulicy.

• Nigdy nie podaje się komuś swojego hasła do konta meblowego czy bankowego, nawet, jeśli bardzo o to prosi.

• Trzeba koniecznie używać programów antywirusowych i antyspamowych. Należy również aktualizować oprogramowanie antywirusowe –

można poproś o pomoc kogoś, do kogo ma się zaufanie, aby o to zadbał.

• Nie należy wierzyć wszystkiemu, co czyta się w sieci. Jest tam wiele stron udających normalne serwisy. Jednak, często są one zrobione tylko po to, żeby wyłudzić adres e-mail. Należy też być ostrożnym rejestrując się w niesprawdzonych serwisach.

POMOCNE TELEFONY I ADRESY

Rzecznicy konsumentów – adresy i telefony na stronie www.uokik.gov.pl/rzecznicy_konsumentow.php

Federacja Konsumentów – adresy i telefony na stronie www.federacjakonsumentow.org.pl

Bezpłatna Infolinia Konsumenckiej Federacji Konsumentów 800 007 707 (od poniedziałku do piątku w godz. od 9.00 do 17.00)

Punkt Informacyjny dla Odbiorców Paliw i Energii przy Urzędzie Regulacji Energetyki (URE), adres: ul. Chłodna 64, 00-872 Warszawa, tel. 22 244 26 36,e-mail: dks@ure.gov.pl, www.ure.gov.pl

PRZYDATNE STRONY WWW

www.senior.pl – porady dla osób starszych

pogrupowane w działy: zdrowie, praca, emerytura, finanse, hobby, edukacja, wakacje, pasje, rodzina, opieka

www.utw.pl – zawiera informacje o działających w Polsce Uniwersytetach Trzeciego Wieku

www.starszakiplus.pl – serwis dla aktywnej społeczności osób w wieku powyżej pięćdziesięciu lat, zawiera działy tematyczne, takie jak: forum seniora, porady, zdrowie, sport, aktywność

iss.tnb.pl – strona Internetowego Stowarzyszenia Seniorów zawiera aktywnie działające forum oraz szereg interesujących działów tematycznych dotyczących zainteresowań i hobby seniorów

www.ksenior.pl – zawiera multimedialne kursy komputerowe dla seniorów, fora dyskusyjne oraz działy poświęcone wielu zagadnieniom życia codziennego

www.wakacjedlaseniorow.pl/europe-senior-tourism – portal zawierający oferty wakacyjne dla seniorów w Polsce i zagranicą realizowane w ramach programu „Europe Senior Tourism” oraz informacje o tym, jak uzyskać dofinansowanie do wyjazdów

www.upc.pl/akademia-e-seniora – wprowadza seniorów w zagadnienia posługiwania się komputerem i surfowania w Internecie

www.bycseniorem.pl – zawiera najświeższe informacje o życiu, zdrowiu seniora, ubezpieczeniach, wydarzeniach kulturalnych i wielu innych dziedzinach

Źródła na stronie: www.uokik.gov.pl/poradniki.php

Poradnik o sprzedaży bezpośredniej – dla starszych i młodszych konsumentów, Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów, Łódź 2012Rynek energii elektrycznej – poradnik dla konsumentów, Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów Warszawa czerwiec 2011Na jakie opłaty zwracać uwagę pożyczając pieniądze w instytucji parabankowej. Poradnik dla konsumentów, Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów Warszawa czerwiec 2013

Materiał edukacyjny wydany w ramach realizacji zadania„Zdrowy i nowoczesny Senior”. Zadanie realizowane przez Zjednoczenie „Pozytywni w Tęczy” w ramach Rządowego

Programu na rzecz Aktywności Społecznej Osób Starszych na lata 2014–2020 współfinansowanego przez Ministerstwo

Pracy i Polityki Społecznej.

Donator Realizator

Autorka tekstu: dr n. hum. Agnieszka Walendzik-OstrowskaRedakcja: Robert P. Łukasik

Opracowanie graficzne: spinacz.comWszelkie prawa zastrzeżone

Zjednoczenie „Pozytywni w Tęczy”Ul. Targowa 44 lok. 1, 03-773 Warszawa

Tel. 22 465 11 83biuro@pozytywniwteczy.plwww.pozytywnwiteczy.pl

www.zdrowysenior.info