AUTOREFERAT 1. Imi i nazwisko · 2019. 10. 10. · (PTK), CE nr103/2010 z dnia 08.05.2010 roku ......
Transcript of AUTOREFERAT 1. Imi i nazwisko · 2019. 10. 10. · (PTK), CE nr103/2010 z dnia 08.05.2010 roku ......
1
AUTOREFERAT
1. Imi� i nazwisko
Jolanta Nowak
2. Posiadane dyplomy, stopnie naukowe/artystyczne – z podaniem nazwy, miejsca i roku
ich uzyskania oraz tytuł rozprawy doktorskiej
• lekarz medycyny – �l�ska Akademia Medyczna w Katowicach, Wydział Lekarski
w Zabrzu (obecnie �l�ski Uniwersytet Medyczny w Katowicach, Wydział Lekarski
z Oddziałem Lekarsko-Dentystycznym w Zabrzu). Dyplom nr 2662/Z z dnia
27.06.1987 roku
• doktor nauk medycznych - �l�ska Akademia Medyczna w Katowicach, Wydział
Lekarski w Zabrzu. Dyplom nr 2544 z dnia 30.04.1996 roku. Tytuł rozprawy
doktorskiej: “Porównanie przydatno�ci oznaczania antygenów w�glowodanowych
w raku �oł�dka, trzustki i jelita grubego“
• Specjalista pierwszego stopnia w dziedzinie chorób wewn�trznych – Wydział Zdrowia
i Opieki Społecznej w Katowicach. Dyplom nr 9401 z dnia 19.11.1991 roku
• Specjalista drugiego stopnia w dziedzinie chorób wewn�trznych – Centrum Medyczne
Kształcenia Podyplomowego w Warszawie. Dyplom nr 21829/6/I z dnia 15.11.1996
roku
• Specjalista drugiego stopnia w dziedzinie kardiologii - Centrum Medyczne
Kształcenia Podyplomowego w Warszawie. Dyplom nr 38982/23/II z dnia 30.04.2002
roku.
• Certyfikat umiejetno�ci badania echokardiograficznego przezklatkowego wydany
przez Zarz�d Sekcji Echokardiografii Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego
(PTK), CE nr103/2010 z dnia 08.05.2010 roku
• Akredytacja drugiego stopnia indywidualna w zakresie echokardiografii, EAI
nr 0213/2013 wydana przez Zarz�d Główny PTK z dnia 09.01.2013 roku
2
• Certyfikat w zakresie odbycia kursu diagnostyki dopplerowskiej naczy� krwiono�nych
– szyi, jamy brzusznej, ko�czyn górnych i dolnych, wydany przez Roztocza�sk�
Szkoł� Ultrasonografii nr 285/31 z dnia 05-10.10.2008 roku
• Certyfikat ALOFT Sonographer Certification Harward Medical School Teaching
Affiliate, Brigham and Women’s Hospital, 10.05.2006 rok
• Certyfikat wydany przez European Board for Accreditation in Cardiology (EBAC)
European Society of Cardiology (ESC) w zakresie echokardiograficznych bada�
przezprzełykowych (TEE) 18-19.02.2005 rok
• Certyfikat upowa�niaj�cy do prowadzenia bada� naukowych „Good Clinical Practice
in Clinical Trials“ , nr 52/2001 wydany przez „Ovita Nutricia“ Research Fundation
and Director of the Children’s Memorial Health Institute prof. Paweł Januszewicz dnia
08.04.2001 roku
3. Informacje o dotychczasowym zatrudnieniu
1987-1988 Sta� podyplomowy w III Klinice Chorób Wewn�trzych SUM w Bytomiu
1987-1989 Szpital Specjalistyczny nr 2 w Bytomiu jako asystent
od 1989 - do nadal �l�ski Uniwersytet Medycznyw Katowicach, Wydział Lekarski
z Oddziałem Lekarsko-Dentystycznym w Zabrzu:
� w latach 1989 - 1998 III Katedra i Oddział Kliniczny Chorób
Wewn�trznych w Bytomiu na stanowisku asystenta
� od 1998 r. - do nadal III Katedra i Oddział Kliniczny Kardiologii, �l�skie
Centrum Chorób Serca w Zabrzu, pocz�tkowo do 2006 roku jako asystent,
od 2006 roku do chwili obecnej na stanowisku adiunkta.
Moje zainteresowanie prac� naukow� rozpocz�ło si� jeszcze w okresie studiów na Wydziale
Lekarskim w Zabrzu, �l�skiej Akademii Medycznej w Katowicach (od czerwca 2007 roku
�l�ski Uniwersytet Medyczny w Katowicach z Oddziałem Lekarsko-Dentystycznym
w Zabrzu). Pocz�tkowo uczestniczyłam w pracach Koła Studenckiego przy Katedrze
Biochemi w Zabrzu-Rokitnicy, a potem brałam aktywny udział w pracach Koła Studenckiego
przy III Katedrze i Oddziale Klinicznym Chorób Wewn�trznych w Bytomiu. Po zako�czeniu
3
studiów, pracuj�c jako asystent w III Katedrze i Oddziale Chorób Wewn�trznych w Bytomiu
kierowanej przez prof. dr hab.n.med Jerzego �mudzi�skiego, mogłam nie tylko nabiera
do�wiadzenia klinicznego, ale i kontynuowa prac� naukow�. Dr hab.n.med. Barbara Jarz�b
skierowała moje zainteresowania naukowe na markery nowotworowe i ich przydatno�
w wykrywaniu i prognozowaniu przebiegu chorób nowotworowych przewodu pokarmowego.
Nawi�załam wówczas współprac� z wybitnymi naukowcami z naszej uczelni z zakresu
chirurgii ogólnej, jak i chorób zakanych. Zaowocowało to prac� doktorsk�, któr� pod
kierunkiem prof.dr hab.n.med. Jerzego �mudzi�skiego obroniłam w 1996 roku w �l�skim
Uniwersytecie Medycznym. Pracuj�c jako asystent w III Katedrze i Oddziale Chorób
Wewn�trznych w Bytomiu, poszerzyłam swoje zainteresowania kliniczne i naukowe, a po
uzyskaniu drugiego stopnia specjalizacji z chorób wewn�trznych rozpocz�łam specjalizacj�
z kardiologii. Za zgod� ówczesnego Rektora �l�skiego Uniwersytetu Medycznego
prof. dr hab. n. med. Zbigniewa Religi, zostałam przeniesiona za porozumieniem stron do
III Katedry i Oddziału Klinicznego Kardiologii kierowanej wówczas przez prof. dr hab. n.
med. Lecha Polo�skiego, a obecnie przez prof. dr hab. n. med. Mariusza G�siora. Od
pocz�tku mojej pracy w �l�skim Centrum Chorób Serca (SCCS) w Zabrzu, swoje
zainteresowania ukierunkowałam na echokardiografi� oraz prowadzenie i leczenie chorych
z przewlekł� niewydolno�ci� serca o etiologii niedokrwiennej i nie-niedokrwienej.
Poszukiwałam markerów prognozuj�cych przebieg choroby i czas prze�ycia u tych chorych.
Znalazłam si� w zespole badawczym kierowanym przez dr hab.n.med. Piotra Rozentryta
z III Katedry i Oddziału Klinicznego Kardiologii w Zabrzu i prof.dr hab.n.med. Ew�
Jankowsk� z Uniwersytetu Wrocławskiego. Zajmowałam si� prowadzeniem i kwalifikacj�
chorych z ci��k� niewydolno�cia serca do zabiegu transplantacji serca. Przeprowadzałam
u nich rutynowe badania echokardiograficzne wraz z ocen� dyssynchroni mi�dzykomorowej,
przedsionkowo-komorowej i �ródkomorowej podczas kwalifikacji do urz�dze�
resynchronizuj�cych. Z tego okresu pochodz� prace z przewlekłej niewydolno�ci serca.
Brałam te� aktywny udział w programie zapale� mi��nia sercowego, którym kierował
wówczas prof.dr hab.n.med. Romuald Wojnicz i zajmowałam si� ocen� kliniczn� i badaniem
echokardiograficznym chorych z kardiomiopati� rozstrzeniow� i zapaleniem mi��nia
sercowego. Przez wiele lat mojej pracy w Pracowni Echokardiografii SCCS, zdobywałam
wiedz� i rozwijałam swoje umiejetno�ci dzi�ki współpracy z prof. dr hab.n.med Tomaszem
Kukulskim. To wła�nie tam rozpocz�ło si� moje zainteresowanie ocen� morfologii i funkcji
prawej komory w ró�nych jednostkach chorobowych, szczególnie w ró�nych grupach
nadci�nienia płucnego. W badaniach echokardiograficznych wykorzystywane były techniki
4
dopplera tkankowego, a obecnie echokardiograficzne techniki oparte na �ledzeniu markerów
akustycznych i echokardiografii trójwymiarowej w czasie rzeczywistym (4D). Od wielu lat
samodzielnie wykonuj� badania echokardiograficzne przezklatkowe (transthoracic
echocardiography, TTE) i przezprzełykowe (transesophageal echocardiography, TEE)
pacjentom hospitalizowanym w III Oddziale i Klinice Kardiologi i ambulatorym chorym
leczonym i konsultowanym w Poradni Kardiologicznej przy SCCS. Bior� udział
w kwalifikacji chorych z ci��k� niedomylalno�ci� mitraln� do przezskórnych zabiegów
implantacji zapinki MitraClip oraz wykonuj� przezprzełykowe badania echokardiograficzne
podczas monitorowania przezskórnych zabiegów naprawczych zastawki mitralnej, aortalnej
i zamykania uszka lewego przedsionka. Szczególnie interesuj�ca dla mnie stała si� grupa
chorych z hipoksyjnym nadci�nieniem płucnym w przebiegu chorób płuc, kwalifikowanych
do zabiegu transplantacji płuc w SCCS. Przedmiotem moich bada� był wpływ jaki hipoksja
i nadci�nienie płucne wywieraj� na praw� i lew� komor� serca. Rozpocz�łam badania
echokardiograficzne tej grupy chorych. Ich wynikiem jest cykl 6 publikacji po�wi�conych roli
bada� echokardiograficznych u chorych z chorobami płuc kwalifikowanych do transplantacji
płuc w rozpoznawaniu nadci�nienia płucnego i dalszym rokowaniu. Moje kliniczne i naukowe
zainteresowania skupiaj� si� równie� na nadci�nieniem płucnym postkapilarnym w przebiegu
ci��kiej przewlekłej niewydolno�ci lewokomorowej oraz na poszukiwaniu rokowniczych
markerów w ró�nych postaciach nadci�nienia płucnego. Kontynuuj� te badania pod opiek�
i kierunkiem prof. dr hab.n.med. Mariusza G�siora nadzoruj�cego opiek� nad chorymi
z przewlekł� niewydolno�ci� serca i nadci�nieniem płucnym.
4. Wskazanie osi�gni�cia wynikajacego z art. 16 ust. 2 ustawy z dnia 14 marca 2003 roku
o stopniach naukowych i tytule naukowym oraz stopniach i tytule w zakresie sztuki (Dz.
U. Nr 65, poz. 595 ze zm.)
a) Tytuł osi�gni�cia naukowego/artystycznego
Warto� rokownicza wybranych parametrów echokardiograficznych, hemodynamicznych
i laboratoryjnych u chorych ze schyłkow� chorob� płuc kwalifikowanych do transplantacji
płuc.
b) Cykl 6 publikacji – sumaryczny współczynnik oddziaływania (IF) cyklu = 13.131;
MNiSW = 134
5
1. Jolanta Nowak, Bartosz Hudzik, Jacek T. Niedziela, Piotr Rozentryt, Marek
Ochman, Piotr Przybyłowski, Marian Zembala, Mariusz G�sior. The role of
echocardiographic parameters in predicting survival of patients with lung diseases
referred for lung transplantation. Clin. Respir. J. 2019; Jan 31.doi: 10.1111/crj.13000.
Epub ahead of print (IF 2.211; MNiSW 20)
Wkład habilitanta 80%, ustalenie hipotezy badawczej, zebranie grupy badanej,
uzupełnienie bazy danymi, analiza i interpretacja wynikiow bada�, przegl�d
literatury, napisanie manuskryptu.
2. Jolanta Nowak, Bartosz Hudzik, Dariusz Jastrz�bski, Jacek T. Niedziela, Piotr
Rozentryt, Jacek Wojarski, Marek Ochman, Wojciech Karolak, Sławomir �egle�,
Marek Gierlotka, Mariusz G�sior. Pulmonary hypertension in advanced lung diseases:
Echocardiography as an important part of patient evaluation for lung transplantation.
Clin. Respir. J. 2018; Vol.12, No.3, p.930-938 (IF 2.211; MNiSW 20)
Wkład habilitanta 80%, ustalenie hipotezy badawczej, zebranie grupy badanej,
uzupełnienie bazy danymi, analiza i interpretacja wynikiow bada�, przegl�d
literatury, napisanie manuskryptu
3. Jolanta Nowak, Bartosz Hudzik, Jacek Niedziela, Piotr Rozentryt, Marian Zembala,
Mariusz G�sior. Role of pro-brain natriuretic peptide serum concentration in the
detection of pulmonary hypertension in patients with end-stage lung diseases referred
for lung transplantation. Transplant. Proc. 2018; Vol.50, No.7, p.2044-2047
(IF 0.806; MNiSW 15)
Wkład habilitanta 80%, ustalenie hipotezy badawczej, zebranie grupy badanej,
uzupełnienie bazy danymi, analiza i interpretacja wynikiów bada�, przegl�d literatury,
napisanie manuskryptu
4. Jolanta Nowak, Bartosz Hudzik, Piotr Przybyłowski, Jacek Niedziela, Paula
Walczak, Piotr Rozentryt, Marek Ochman, Sławomir �egle�, Jacek Wojarski, Marian
Zembala, Mariusz G�sior. Prognostic value of mean, diastolic, and systolic
pulmonary artery pressure in patients with end-stage lung disease referred for lung
transplantation. Transplant. Proc. 2018; Vol.50, No.7, p.2048-2052 (IF 0.806;
MNiSW 15)
6
Wkład habilitanta 80%, ustalenie hipotezy badawczej, zebranie grupy badanej,
uzupełnienie bazy danymi, analiza i interpretacja wynikiow bada�, przegl�d
literatury, napisanie manuskryptu
5. Jolanta Nowak, Dariusz Jastrz�bski, Witold Streb, Piotr Rozentryt, Jacek Wojarski,
Małgorzata Greif, Jerzy Kozielski, Lech Polo�ski, Marian Zembala, Tomasz
Kukulski. Right ventricular function in patients with severe interstitial lung disease: a
tissue Doppler imaging study. J.Physiol.Pharmacol.2008; Vol.59, Suppl.6 p.531-538
(IF 2.631; MNiSW 32)
Wkład habilitanta 80%, ustalenie hipotezy badawczej, analiza i interpretacja
wynikiow bada�, przegl�d literatury, napisanie manuskryptu
6. Dariusz Jastrz�bski, Jolanta Nowak, Dariusz Ziora, Jacek Wojarski, Damian
Czy�ewski, Jerzy Kozielski, Lech Polo�ski, Marian Zembala. Left ventricular
dysfunction in patients with interstitial lung diseases referred for lung transplantation.
J. Physiol. Pharmacol. 2007; Vol.58, Suppl.5 p.299-305 (IF 4.466; MNiSW 32)
Wkład habilitanta 60%, zebranie materiału do bada�, analiza i interpretacja
wynikiow bada�, przegl�d literatury, współautor manuskryptu
c) Omówienie celu naukowego/artystycznego ww. pracy i osi�gni�tych wyników wraz
z omówieniem ich ewentualnego wykorzystania
Chorzy ze schyłkow� postaci� chorób płuc i przewlekł� niewydolno�ci� oddechow� stanowi�
grup� o bardzo złym rokowaniu. S� to chorzy zarówno z idiopatycznym zwłóknieniem płuc
(idiopathic pulmonary fibrosis, IPF), innymi postaciami �ródmi��szowych chorób płuc
(interstitial lung diseases,ILD), jak i przewlekł� obturacyjn� chorob� płuc (chronic obturative
pulmonary disease,COPD). Jedn� z ostatecznych opcji terapeutycznych w tej grupie chorych
jest kwalifikacja do transplantacji płuc, procedury, która w ostatnich latach jest coraz szerzej
stosowana i coraz bardziej w Polsce dost�pna. Mimo rosn�cej liczby transpalantacji płuc
w Polsce (w 2018 roku liczba transplantacji płuc w naszym kraju wynosiła 32, a w samym
�l�skim Centrum Chorob Serca wzrosła do 26), liczba chorych na li�cie oczekujacych na ten
zabieg jest wci�� du�a, a �miertelno� w tej grupie chorych nadal wysoka. Obecnie w IPF
znanymi czynnikami prognostycznymi s� wiek, nasilenie duszno�ci, czynno�ciowe parametry
układu oddechowego, parametry wydolno�ci fizycznej i stopie� desaturacji podczas wysiłku,
obraz histologicznych i radiologicznych zmian w układzie oddechowym oraz �rednie
7
ci�nienie w t�tnicy płucnej (mean pulmonary artery pressure, mPAP). Powstały
wieloczynnikowe systemy oceniaj�ce prze�ycie w IPF i innych chorobach �ródmi��szowych
płuc. Jednym z nich jest tzw. model GAP (gender, age, physiology, GAP) w skład którego
wchodzi wiek, płe i dwa parametry czynno�ciowe układu oddechowego: nat��ona
pojemno� �yciowa (forced vital capacity – FVC) i współczynnik transferu dla tlenku w�gla
(lung transfer factor for carbon monoxide – TLCO). Natomiast w COPD, chorobie o nieco
lepszym długoterminowym rokowaniu, najbardziej znany jest tzw. index BODE (body-mass
index, airflow obstruction, dyspnea, exercise capacity) – bior�cy pod uwag� ideks masy ciała,
stopie� obturacji dróg oddechowych, duszno�ci i długo�ci dystansu w te�cie 6-minutowego
marszu. Pomimo wielu znanych i wykorzystywanych w praktyce klinicznej czynniów
prognostycznych, wci�� poszukuje si� nowych i bardziej obiecujacych parametrów
przewidujacych prze�ycie u chorych z zaawansowanymi chorobami płuc, celem usprawnienia
i przyspieszenia procesu kwalifikacji do transplantacji.
Pojawienie si� nadci�nienia płucnego w przebiegu chorób płuc jest czynnikiem
pogarszaj�cym rokowanie w tej grupie chorych. Wa�ne jest wczesne wykrycie
i zdiagnozowanie nadci�nienia płucnego, obj�cie chorych szczegółow� obserwacj�
i skierowanie ich do o�rodka referencyjnego zajmuj�cego si� leczeniem chorób płuc
i nadci�nienia płucnego. Echokardiografia odgrywa wa�n� rol� w szacowniu skurczowego
ci�nienia w prawej komorze serca (right ventricular systoloc pressure, RVSP), a tym samym
pozwala na ocen� prawdopodobie�stwa nadci�nienia płucnego. Jednak złotym standardem
w rozpoznawaniu nadci�nienia płucnego pozostaje inwazyjny pomiar ci�nie� w kr��eniu
płucnym (right heart catheterization, RHC) i warto� mPAP. Poniewa� RHC wykonywane s�
jedynie podczas kwalifikacji chorych z zawansowanymi chorobami płuc do transpalantacji
płuc, nieinwazyjna ocena echokardiograficzna powinna stanowi kluczow� metod� w ocenie
prawdopodobie�stwa nadci�nienia płucnego i dalszym monitorowaniu przebiegu choroby.
Jest to badanie bezpieczne, dost�pne i powtarzalne, które umo�liwia nie tylko szacowanie
ci�nie� w kr��eniu płucnym, ale równocze�nie ocen� morfologii i funkcji tak prawej (right
ventricle, RV), jak i lewej (left ventricle, LV) komory serca na ró�nych etapach rozwoju
nadci�nienia płucnego. Podj�to zatem badania zmierzaj�ce do okre�lenia rokowniczego
znaczenia wybranych parametrów echokardiograficznych, u chorych ze schyłkow� postaci�
chorób płuc w trakcie ich kwalifikacji do transplantacji płuc.
Kolejnym zagadnieniem analizowanym w cyklu publikacji było wyznaczenie warto�ci
referencyjnych dla pomiarów inwazyjnych ci�nie� w kr��eniu płucnym, które wi��� si� ze
8
zwi�kszon� �miertelno�ci� w grupie chorych z zaawansowanymi chorobami płuc. Oceniono
tak�e przydatno�ci oznaczania N-ko�cowego fragmentu mózgowego peptydu
natriuretycznego (N-terminal pro-brain natriuretic peptide, NT-proBNP) w rozpoznawaniu
nadci�nienia płucnego i wyznaczono optymaln� warto� NT-proBNP dla rozpoznania
nadci�nienia płucnego w badanej przez nas grupie chorych, mo�liw� do wykorzystania
w praktyce klinicznej.
Ad 1) Chorzy ze schyłkow� postaci� chorób płuc maj� bardzo złe rokowanie. Transplantacja
płuc stanowi dla nich bardzo obiecuj�c� metod� leczenia, poprawiaj�c� nie tylko jako� �ycia,
ale tak�e rokowanie. Proces kwalifikacji do transplantacji płuc opiera si� na wnikliwej ocenie
klinicznej kandydatów, w�ród której znajduj� si� nie tylko parametry czynno�ciowe
i wydolnosciowe układu odechowego, ale równie� badania zmierzaj�ce do oceny funkcji
wa�nych dla �ycia narz�dów. Nadci�nienie płucne wikłaj�ce choroby płuc znacznie pogarsza
rokowanie i prowadzi do zaburze� funkcji głównie RV. Znanych jest wiele
echokardiograficznych parametrów, które negatywnie wpływaj� na prze�ycie chorych
z nadci�nieniem płucnym. Nale�� do nich obecno� płynu w worku osierdziowym, pole
powierzchni prawego przedsionka indeksowane polem powierzchni ciała, amplituda ruchu
pier�cienia trójdzielnego (tricuspid annulus plane systolic excursion, TAPSE), wskanik
doplerowski sprawno�ci RV (myocardial performance index, MPI), wskanik
ekscentryczno�ci LV, warto� globalnego odkształcenia podłu�nego RV i frakcja wyrzutowa
RV w badaniu trójwymiarowym (three dimensin, 3D). Wi�kszo� z tych parametrów odnosi
si� do funkcji RV. U chorych z nadci�nieniem płucnym i chorobami płuc mniej uwagi
po�wi�ca si� roli LV. Wydaje si� nawet, �e u tych chorych LV jest „zapomnian� komor�“.
Według niektórych autorów zajmuj�cych si� tym tematem, upo�ledzenie funkcji
rozkurczowej LV, wpływa niekorzystnie na rokowanie u chorych z nadci�nieniem płucnym.
Celem pracy „The role of echocardiographic parameters in predicting survival of
patients with lung diseases referred for lung transplantation“ (Clin. Respir. J. 2019; Jan
31. doi: 10.1111/crj.13000) była ocena warto�ci rokowniczej niektórych
echokardiograficznych parametrów morfologicznych i czynno�ciowych LV i RV u pacjentów
ze skrajn� postaci� IPF i COPD kwalifikowanych do transplantacji płuc. Badaniem obj�to
65 chorych z zaawansowanymi chorobami płuc, którzy byli kwalifikowani do transplantacji
płuc w latach 2007-2012 w SCCS w Zabrzu, u których wykono inwazyjne pomiary ci�nie�
w kr��eniu płucnym. W grupie tej było 37 chorych z IPF, 8 z innymi �ródmi��szowymi
chorobami płuc i 20 chorych z COPD. Z grupy tej zostali wył�czeni chorzy ze
9
współistniejacymi chorobami lewego serca (nadci�nieniem t�tniczym, chorob� wie�cow�,
skurczow� i rozkurczow� przewlekł� niewydolno�ci� serca, wadami zastawkowymi, blokiem
lewej odnogi p�czka Hisa), cukrzyc� czy innymi powa�nymi schorzeniami mog�cymi mie
wpływ na rokowanie. U wszystkich chorych wł�czonych do badania, poza ocen� kliniczn�,
wykonano podstawowe badania laboratoryjne, badania czynno�ciowe układu oddechowego,
test 6-minutowego marszu, RHC i badanie echokardiograficzne. Warto� rokownicz�
wybranych parametrów echokardiograficznych oceniano w odniesieniu do rocznej
�miertelno�ci i korygowano o wiek, płe, indeks masy ciała i rodzaj choroby płuc. Podczas
obserwacji 30 (46,1%) chorych zmarło, a u 19 (29,2%) wykonano zabieg transplantacji płuc.
Chorzy poddani zabiegowi transpalnatcji płuc zostali wył�czeni z analizy �miertelno�ci.
Nadci�nienie płucne stwierdzono a� u 57% chorych z grupy badanej, w tym u 67,6% chorych
z IPF i 16,2% z COPD. Zarówno zwi�kszony wymiar RV w projekcji przymostkowej z osi
długiej, (right ventricular outflow tract – in long axis view, RVOT-PLAX) i zwi�szony
stosunek RV/LV w projekcji czterojamowej (odpowiednio: HR 2,69, 95% CI [confidence
interval] 1,22-5,96; p=0,015 i HR 7,6, 95% CI 1,6-29,5; p=0,009) jak i zmniejszony wymiar
LV skurczowy (left ventricular end-systolic diameter, LVESD) i rozkurczowy (left
ventricular end-diastolic diameter, LVEDD) w projekcji przymostkowej długiej
(odpowiednio: HR 3,03, 95% CI 1,16-7,69; p=0,023 i HR 2,9, 95% CI 1,16-7,14; p=0,22)
były niezale�nymi czynnikami zwi�zanymi z wyst�pieniem zgonu. Zale�no�ci takiej nie
wykazano dla RVSP szacowanego z pr�dko�ci fali niedomykalno�ci trójdzielnej (tricuspid
regurgitation, TR) czy funkcji RV w osi długiej ocenianej przez TAPSE. Parametry funkcji
rozkurczowej i skurczowej LV, równie� nie miały wpływu na �miertelno� w grupie chorych
ze schyłkow� chorob� płuc kwalifikowanych do transplantacji płuc. Analiza badanych
echokardiograficznych parametrów w dwóch podgrupach (IPF i COPD) wykazała, �e
zmniejszony wymiar LVESD i LVEDD miał wpływ na zwi�kszenie rocznej �miertelno�ci
tylko w podgrupie chorych z IPF (HR 15,0, 95%CI 2,87-89,72; p=0,01 i HR 4,95, 95%CI 1,5-
15,5; p=0,01). Dodatkowo na podstawie analizy krzywch ROC (receiver operating
characteristic) i krzywych prze�ycia Kaplana-Meiera wyznaczono warto�ci odcinaj�ce dla
LVESD � 24mm, RVOT-PLAX � 39 mm i RVSP � 46 mm wi���ce si� ze zwi�kszonym
ryzykiem rocznego zgonu w grupie chorych ze schyłkow� chorob� płuc. Zmniejszenie
wymiaru LVESD � 24 mm w podgrupie chorych z IPF równie� wi�zało si� ze zwi�kszeniem
ryzyka zgonu. Nie dotyczyło to chorych z COPD.
10
Praca, jako jedna z nielicznych w dost�pnym pi�miennictwie, wykazała warto� rokownicz�
prostych, standardowo ocenianych w przezklatkowym badaniu echokardiograficznym
parametrów nie tylko RV, ale i niezale�nie LV, u chorych z zaawansowanymi chorobami płuc
kwalifikowanymi do transplantacji płuc. Co prawda połowa chorych z grupy badanej
(w podgrupie chorych z IPF a� 67%), miała nadci�nienie płucne potwierdzone w badaniu
inwazyjnym. Dowodzi to jaki wpływ nadci�nienie płucne wywiera na morfologi�, a dopiero
póniej na funkcj� tak RV, jak i LV. Wszyscy chorzy z grupy badanej mieli prawidłow�
funkcj� RV (�rednie TAPSE 18±4,2 mm) i LV (�rednia frakcja wyrzutowa [left ventricular
ejection fraction] LVEF 53,2±4,2 %). Dotyczyło to tak�e chorych w podgrupie IPF (TAPSE
18,0±3,9 mm i LVEF 53,8±5,1%) i COPD (TAPSE 18,4±4,8 mm i LVEF 52,3±3,3%). Tak
wi�c wczesne zmiany w RV i LV mog� by wykrywane na podstawie zmian wielko�ci obu
jam, co ma wpływ na roczne rokowanie w tej grupie chorych i niew�tpliwie mo�e by
pomocne w procesie kwalifikacji do transpalncji serca i okre�laniu pilno�ci zabiegu.
Zmniejszenie wymiaru LV zwi�kszało roczn� �miertelno� szczególnie w podgrupie chorych
z IPF kwalifikowanych do transplantacji płuc, co niew�tpliwie wi�zało si� z cz�stszym
wyst�powaniem nadci�nienia płucnego w tej podgrupie chorych.
Ad 2) W wielu badaniach wykazano, �e inwazyjne pomiary warto�ci ci�nie� w kr��eniu
płucnym koreluj� z nieinwazyjnym pomiarem RVSP ocenianym metod� doplerowsk�
w badaniu echokardiograficznym. W wielu pracach z tego zakresu, szczególnie u chorych
kwalifikowanych do transplantacji płuc, nadci�nienie płucne oceniane było tylko na
podstawie badania echokardiograficznego. Nie mo�na si� jednak zgodzi z takim podej�ciem,
gdy� nadal w rozpoznawaniu nadci�nienia płucnego złotym standartem jest RHC. Na
podstawie obowi�zauj�cych wytycznych z 2015 roku, nadci�nienie płucne mo�na rozpozna,
je�li w inwazyjnym pomiarze warto� mPAP jest równa lub przekracza 25 mmHg. Natomiast
badanie echokardiograficzne powinno by zawsze wykonywane przy podejrzeniu
nadci�nienia płucnego. Nale�y pamieta, �e echokardiograficzny pomiar RVSP dotyczy
skurczowego ci�nienia w prawej komorze, które przy wykluczeniu patologii drogi odpływu
prawej komory (right ventricular outflow tract, RVOT) i zastawki t�tnicy płucnej (pulmonary
valve, PV) odpowiada skurczowemu ci�nieniu w t�tnicy płucnej (pulmonary artery, PA).
Kluczowa w tej metodzie jest pr�dko� fali niedomykalno�ci zastawki trójdzielnej (tricuspid
regurgitation, TR), na podstawie której mo�na okre�li prawdopodobie�stwo wyst�powania
nadci�nienia płucnego. Wa�na jest równie� echokardiograficzna ocena ci�nienia w prawym
przedsionku (right atrium, RA) okre�lana w oparciu o oddechow� zmienno� zapadalno�ci
11
�yły głównej dolnej. Pewnym ograniczeniem tej metody jest konieczno� wyst�powania TR
i rejestracji w badaniu echokardiograficznym dobrej jako�ci sygnału doplerowskiego,
umo�liwiaj�cego dokładny pomiar pr�dko�ci wstecznego przepływu krwi przez uj�cie
trójdzielne. Ponadto doplerowski pomiar ci�nie� w RV nie mo�na wykorzystywa do
przesiewowej oceny bezobjawowego, łagodnego nadci�nienia płucnego. Dodatkowo
skurczowa dysfunkcja RV i podwy�szone warto�ci ci�nienia w RA mog� wpłyn� na
zmniejszenie skurczowego gradientu mi�dzy obu jamami serca i spowodowa
niedoszacowanie pr�dko�ci TR. Jednak u chorych ze schyłkow� chorob� płuc, inwazyjne
pomiary mo�liwe s� do wykonania tylko podczas procesu kwalifikacji do transpalantacji płuc.
Jest to metoda obarczona mo�liwo�ci� powikła�, rzadko powtarzana, dlatego podstawowym
badaniem słu��cym do oceny prawdopodobie�stwa nadci�nienia płucnego, monitorowania
jego przebiegu, jak i do oceny morfologii i funkcji RV, jak i LV oraz wyst�powania innych
patologii sercowo-naczyniowych jest TTE. Kolejna praca „Pulmonary hypertension in
advanced lung diseases: Echocardiography as an important part of patient evaluation
for lung transplantation“ (Clin. Respir. J. 2018; Vol.12, No.3, p.930-938) oceniała w grupie
65 chorych z zaawansowanymi chorobami płuc, przydatno� standardowo ocenianych
w badaniu przezklatkowym niektórych echokardiograficznych parametrów w wykrywaniu
nadci�nienia płucnego. W badanej grupie było 37 chorych z IPF, 20 chorych z COPD
i 8 chorych z innymi �ródmi��szowymi chorobami płuc. Do badania zakwalifikowano jedynie
chorych bez chorób lewego serca i istotnych klinicznie innych chorób współistniejacych.
Wszyscy chorzy mieli wykonane zarówno inwazyjny pomiar ci�nie� w kr��eniu płucnym, jak
i badanie echokardiograficzne. Nadci�nienie płucne wyst�powało u 67% chorych z IPF, 30%
chorych z COPD i 75% chorych z innymi �ródmi��szowymi chorobami płuc. Analiza
krzywych ROC wykazała, �e warto� RVSP � 43 mmHg (mo�liwa do oceny u 37 chorych
przy obecno�ci TR) cechowała si� najwy�sz� czuło�ci� i swoisto�ci� oraz najwi�ksz�
warto�ci� pola pod krzyw� w rozpoznawaniu nadci�nienia płucnego (czuło� 92,3%,
swoisto� 81,8%, pole pod krzyw� 0,84, 95% CI 0,67-1,0; p=0.019). Rownie� wymiar RVOT
w projekcji z osi długiej � 34 mm (czuło� 62,2 %, swoisto� 89,3%, pole pod krzyw� 0,77,
95% CI 0,66-0,89; p=0.011) i TAPSE � 18 mm (czuło� 77,1%, swoisto� 66,7%, pole pod
krzyw� 0,74, 95%CI 0,61-0,87; p=0.027) wykazały zadawalaj�c� przydatno�
w rozpoznawaniu nadci�nienia płucnego. Kombinacja tych trzech parametrów (mo�liwa do
oceny u 36 chorych) wi�zała si� ze wzrostem czuło�ci do 100% przy wci�� zadawalaj�cej
swoisto�ci si�gaj�cej 83,3%. Z kolei ł�czne oznaczenie RVOT i TAPSE zwi�kszyło swoisto�
do 92,6%, jednak czuło� spadła do 51,4%. Uzyskane wyniki wskazuj�, i� ł�czne oznaczanie
12
parametrów echokardiograficznych: skurczowego ci�nienia w RV technik� doplerowsk�,
wymiaru RVOT z projekji w osi długiej oraz TAPSE, pozwało z du�ym
prawdopodobie�stwem stwierdzi obecno� nadci�nienia płucnego. Wydaje si� wi�c, �e
kombinacja tych trzech parametrów mo�e by stosowana w badaniach przesiewowych
w grupie chorych z zaawansowanymi chorobami płuc kwalifikowanymi do transplantacji
płuc. Dotyczy to jednak chorych z obecno�ci� fali TR i mo�liwo�ci� oszacowania RVSP
metod� dopplerowsk�, jednak dodanie do analizy kolejnych parametrów
echokardiograficznych (RVOT i TAPSE), pozwala z du�ym prawdopodobie�stwem
rozpozna nadci�nienie płucne w tej szczególnej grupie chorych.
Ad 3) Peptydy natriuretyczne, a w�ród nich NT-proBNP odgrywaja wa�n� rol� w utrzymaniu
homeostazy przy przeci��eniu tak ci�nieniowym, jak i obj�to�ciowym LV i RV przez
redukcj� zarówno obci��enia wst�pnego, jak i nast�pczego. S� one uwalniane przez
kardiomiocyty w odpowiedzi na rozci�ganie. Mózgowy peptyd natriuretyczny (brain
natriuretic peptide, BNP) jak i NT- proBNP s� uznanymi parametrami prognostycznym nie
tylko w niewydolno�ci serca, ale równie� w nadci�nieniu płucnym i ostrym zatorze t�tnicy
płucnej. Wci�� jednak dyskutowana jest ich rola w rozpoznawaniu nadci�nienia płucnego.
Celem pracy „Role of pro-brain natriuretic peptide serum concentration in the detection
of pulmonary hypertension in patients with end-stage lung diseases referred for lung
transplantation“ (Transplant. Proc. 2018; Vol.50, No.7, p.2044-2047) było okre�lenie
przydatno�ci NT-proBNP w rozpoznawaniu nadci�nienia płucnego u 65 chorych ze
schorzeniami płuc w kra�cowym stadiu choroby, którzy byli kwalifikowanymi do
transplantacji płuc. Nadci�nienie płucne rozpoznano u nich w oparciu o inwazyjny pomiar
mPAP. Wykazano pozywywn� korealcj� mi�dzy NT-proBNP, a mPAP (r=0,66; p=0,001).
Mediana st��enia NT-proBNP w całej grupie wynosiła 89,0 [49-317] pg/ml. W grupie
chorych z nadci�nieniem płucnym st��anie NT-proBNP było istotnie wy�sze ni� w grupie
chorych bez nadci�nienia płucnego (139 [49-1236] pg/ml vs 67 [38-116] pg/ml; p=0.016 ).
Analiza krzywych zale�no�ci czuło�ci od przyj�tej swoisto�ci metody wykazała, �e st��enie
NT-proBNP wi�ksze ni� 131 pg/ml przewidywało wyst�pienie nadci�nienia płucnego
z wysok� swoisto�ci� (81%) i wspłóczynnikiem przewidywania pozytywnego (78,9%), ale
nisk� czuło�ci� (55,6%) i niskim współczynnikiem przewidywania negatywnego (58,6%). Dla
wyznaczonego st��enia NT-proBNP pole pod krzyw� wynosiło 0,71 (95% CI 0,57-0,85;
p=0,039). U chorych w kra�cowym stadium chorób płuc, st��enie NT-proBNP wykazywało
bardzo du�e wahania st��enia. Niew�tpliwie wy�sze st��enia NT-proBNP wyst�powały
13
u chorych z nadci�nieniem płucnym. Wyznaczona warto� odcinaj�ca 131,5 pg/ml tylko
nieznacznie przekroczyła norm� laboratoryjn� i niska czuło� tego wskanika znacznie
ogranicza jego stosowanie w rozpoznawaniu hipoksyjnego nadci�nienia płucnego. Co wa�ne,
w póniejszej analizie, nie wykazano znaczenia rokowniczego NT-proBNP po uwzglednieniu
korekcji o wiek, płe, indeks masy ciała i rodzaj choroby płuc (HR 1,03 95% CI 0,98-1,08;
p=0,27). Dane te powoduj�, �e rola NT-proBNP u chorych ze schyłkow� postaci� chorób płuc
kwalifikowanych do transplantacji płuc jest ograniczona. Jednak konieczna jest ocena tego
parametru u wi�kszej liczby chorych z chorobami płuc.
Ad 4) Nadci�nienie płucne negatywnie wpływa na rokowanie u chorych z zaawansowanymi
chorobami płuc. Niektórzy autorzy sugeruj�, �e pojawienie si� u tych chorych nadci�nienia
płucnego powinno skutkowa szybkim kierowaniem ich do zabiegu transplantacji płuc.
Jednak sama obecno� nadci�nienia płucnego przed zabiegiem nie pogarsza rokowania po
transplantacji płuc. Nie wszyscy jednak badacze podzielaj� ten pogl�d. Niektórzy autorzy
uwa�aj�, �e warto� mPAP >35 mmHg u chorych z IPF wi��e si� z wi�kszym ryzykiem
zgonu po transplantacji pojedynczego płuca. Dlatego w pracy „Prognostic value of mean,
diastolic, and systolic pulmonary artery pressure in patients with end-stage lung disease
referred for lung transplantation“ (Transplant. Proc. 2018; Vol.50, No.7, p.2048-2052)
oceniano warto�ci progowe dla mPAP, dla rozkurczowego (diastolic pulmonary artery
pressure, dPAP) i skurczowego (systolic pulmonary artery pressure, sPAP) ci�nienia
w t�tnicy płucnej ocenianych inwazyjnie, które miały negatywny wpływ na roczn�
�miertelno� u 65 chorych z chorobami płuc kwalifikowanymi do transplantacji płuc. Podczas
obesrwacji - 30 chorych (46,1%) zmarło, a 19 (29,2%) miało przeszczep płuca. Pacjenci
poddani zabiegowi transpalnatcji płuc zostali wył�czeni z analizy �miertelno�ci. Nadci�nienie
płucne obecne było u 51,2% chorych, którzy zmarli i jedynie u 17% chorych, którzy prze�yli
okres obserwacji (p=0,003). �miertelno� była wy�sza u chorych z nadci�nieniem płucnym
w porównaniu z chorymi bez nadci�nienia płucnego (55,2% vs 20%, p=0,03). Analiza
krzywych ROC wykazała, �e warto�ci mPAP � 30 mmHg, dPAP � 20 mmHg i sPAP � 44
mmHg charakteryzowała wysoka czuło� (odpowiednio: 70%, 70%, 74%) i swoisto�
(odpowiednio: 76%, 69%, 72%) oraz pole pod krzyw� (0,67, 0,68, 0,72) w przewidywaniu
rocznej �miertelno�ci w badanej grupie chorych. Krzywe Kaplana Meiera potwierdziły
ró�nic� w rocznej �miertelno�ci chorych kwalifikowanych do transplantacji płuc
z przekroczonymi warto�ciami progowymi mPAP, dPAP i sPAP w porównaniu z chorymi,
u których warto�ci badanych parametrów pozostawały poni�ej wyznaczonych warto�ci
14
(odpowiednio: p=0,005, p=0,035, p=0,001). Wyniki naszej pracy sugeruj�, �e inwazyjne
pomiary ci�nie� w kr��eniu płucnym mog� by wykorzystywane w ocenie rokowania
u chorych z zaawansowanymi chorobami płuc kwalifikowanymi do transpalantacji płuc.
Ocena mPAP, dPAP i sPAP mo�e stanowi cenne uzupełnienie oceny klinicznej chorych ze
schyłkow� postaci� chorób płuc i mo�e by pomocna w prognozowaniu dalszego losu tych
chorych.
Ad 5) Odmienno�ci w budowie anatomicznej i czynno�ciowej RV, sprawiaj�, �e ocena tej
komory w standardowym badaniu echokardiograficznym wci�� pozostaje wyzwaniem.
Regionalna, ilo�ciowa technika obrazowania za pomoc� doplera tkankowego (tissue doppler
imaging, TDI) mo�e by pomocna w tej ocenie. Pozwala ona na regionaln� analiz� predko�ci
miokardium (velocity, VEL), odksztalcenia (strain, S) i tempa regionalnego odkształcenia
(strain rate, SR), umo�liwiaj�c rejestracj� regionalnych zaburze� kurczliwo�ci, które mog�
wyprzedza pojawienie sie globalnego upo�ladzenia funkcji RV. W pracy „Right ventricular
function in patients with severe interstitial lung disease: a tissue Doppler imaging study“
(J. Physiol. Pharmacol. 2008; Vol.59, Suppl.6 p.531-538), oceniano funkcj� regionaln� RV
w zale�no�ci od stopnia zaawansowania choroby płuc. Badana grupa składała si�
z 18 chorych ze schyłkow� chorob� płuc spełniaj�cych kryteria kwalifikacji do transplantacji
płuc umieszczonych na li�cie aktywnych biorców (grupa aktywna) i grupy 22 chorych nie
spełniaj�cych kryteriów kwalifikacji i umieszczonych na li�cie obserwacyjnej (grupa
oczekuj�ca). Chorzy ci byli kwalifikowani do transplantacji płuc w Klinice Chorób Płuc
i Grulicy w Zabrzu i SCCS w latach 2004-2006. Grupa aktywana składała si� z 9 chorych
z IPF, 4 z alergicznym zapaleniem p�cherzyków płucnych, 3 z chorob� �ródmi��szow� płuc
w przebiegu choroby tkanki ł�cznej i kolejnych 2 ze zmianami �ródmi��szowymi płuc
w przebiegu pylicy krzemowej. W grupie oczekuj�cej na kwalifikacj� do transplantacji
u 11 chorych zdiagnozowano IPF, u 6 alergiczne zapalenie p�cherzyków płucnych,
u 3 chorob� �ródmi��szow� płuc w przebiegu chorob tkanki ł�cznej, u 2 choroba
�ródmi��szowa płuc wi�zała si� z wyst�powaniem u nich pylicy krzemowej. U wszystkich
chorych wykonano testy czynno�ciowe płuc, oceniano standardowe parametry
echokardiograficzne i parametry doplera tkankowego. Badane grupy ró�niły si� znamiennie
FEV1 i FVC, natomiast nie wykazały ró�nicy w warto�ci współczynnika Tiffaneau
(FEV1%VC). Warto� FEV1(% przewidywanej) w grupie aktywnej wynosiła 37,4 ± 15,5%,
a w grupie oczekuj�cej 72,8 ± 21,7% (p=0,0001), natomiast FVC (% przewidywanej)
odpowiednio: 37,4 ±15,5% vs 72,8 ± 21,7% (p=0,0001). Wskanik Tiffaneau w grupie
15
aktywnej wynosił 78,4 ± 19,6, a w grupie oczekuj�cej 85,4 ± 8,4 (p=0,178). Dystans
6-minutowego marszu był znamiennie krótszy w grupie aktywnej w porównianiu z grup�
oczekuj�c� (270 ± 162 metra vs 536 ± 107 metra; p=0,0001). Sugerowało to, �e chorzy
z grupy aktywnej prezentowali bardziej zaawansowan� chorob� płuc w porównaniu do grupy
oczekuj�cej. Frakcja wyrzutowa lewej komory nie ró�niła si� w obydwu badanych grupach.
Nieinwazyjna ocena wyst�powania nadci�nienia płucnego (RVSP � 40 mmHg) wykazała, �e
66% chorych z grupy aktywnej i 44% z grupy oczekujacej miało nadci�nienie płucne.
Z konwencjonalnych parametrów echokardiograficznych RV, wskanik TAPSE,
odzwierciedlaj�cy skracanie włókien podłu�nych i po�rednio funkcj� globaln� RV, był ni�szy
w grupie aktywnej (14,4 ± 3,3 mm) w porównaniu z grup� oczekuj�c� (20,6 ± 6,2 mm),
p=0,003. Tak�e czas akceleracji wyrzutu krwi z RV (pulmonary valve acceleration time,
PVAT), na podatawie którego mo�na nieinwazyjnie szacowa �rednie ci�nienie w t�tnicy
płucnej i którego skrócenie po�rednio �wiadczy o zwi�kszonym oporze płucnym, był
znamiennie krótszy w grupie aktywnej w porównaniu z oczekujac� (70,3 ± 23,3 vs
96,9 ± 12,4 ms; p=0,0001). Pozostałe parametry, takie jak wymiar RV w projekcji
przymostkowej z osi długiej i krótkiej, pole powierzchni RV w skurczu i rozkurczu, a tak�e
zmiana pola powierzchni RV (fraction area change, FAC) nie ró�niły si� w badanych
grupach. W grupie aktywnej cz��ciej stwierdzono wyst�powanie �redniej i ci��kiej TR
w porównaniu z grup� oczekuj�c� (odpowiednio 66% vs 5%). W�ród parametrów doplera
tkankowego podłu�ny SR mierzony w drodze odpływu RV był znamiennie mniej negatywny
w grupie aktywnej (-1,1 ± 0,3 vs -3,2 ± 1,2 s-1; p=0,03), a czas do pocz�tku maksymalnej
pr�dko�ci segmentów �rodkowego i koniuszkowego wolnej �ciany RV znacznie krótszy
(odpowiednio: 129,9 ± 47,9 vs 159,2 ± 38,1 ms; p=0,018 oraz 126,8 ± 44,3 vs 154,6 ± 40,9
ms; p=0,019) w porównaniu do grupy oczekujacej. �wiadczy to po�renio o regionalnych
zaburzeniach funkcji RV u chorych z bardziej zaawansowan� chorob� płuc i wi�kszym
prawdopodobie�stwem wyst�powania nadci�nienia płucnego. Ponadto znaleziono korekacje
zarówno pomi�dzy konwencjonalnymi parametrami echokardiograficznymi jak i parametrami
doplera tkankowego, a parametrami czynno�ciowymi układu oddechowego i dystansem
w te�cie 6-minutowego marszu. Nasze wyniki wskazuj�, i� cennym uzupełnieniem rutynowo
ocenianych w badaniu echokardiograficznym parametrów morfologii i funkcji globalnej RV
jest TDI, którego parametry pozwalaja na ocen� regionalnej funkcji RV i mog� by pomocne
w ocenie i kwalifikacji chorych z zaawansowanymi chorobami płuc do zabiegu transplantacji
płuc.
16
Ad 6) Choroby �rodmi��szowe płuc (interstitial lung diseases, ILD) stanowi� heterogen�
grup� chorób płuc. Charakteryzuj� si� rozsianymi zmianami w obrazie radiologicznym,
zaburzeniami wentylacji typu restrykcyjnego ze zmniejszeniem zdolno�ci dyfuzyjnej płuc
i upo�ledzeniem wymiany gazowej. Jest to grupa chorób obci��onych złym rokowaniem.
Chocia� kryteria kwalifikacji chorych ze schyłkow� postaci� ILD s� dobrze zdefiniowane,
wci�� poszukuje sie dodatkowych parametrów rokowniczych w tej grupie chorych. Celem
pracy „Left ventricular dysfunction in patients with interstitial lung diseases referred for
lung transplantation“ (J. Physiol. Pharmacol. 2007; Vol.58, Suppl.5 p.299-305) była
echokardiograficzna ocena morfologii i funkcji lewej komory u chorych ze schyłkow�
postaci� ILD kwalifikowanych do transplantacji płuc i okre�lenie zwi�zku badanych
parametrów ze wskanikami wydolno�ci fizycznej i badaniami czynno�ciowymi układu
oddechowego. Do badania wł�czono 56 chorych z zaawansowan� postaci� ILD poddanych
procesowi kwakifikacji do transplantacji płuc w latach 2004-2006. Z grupy tej wykluczono
16 chorych z powodu wspłóistnienia chorób towarzysz�cych, takich jak: nadci�nienie
t�tnicze, choroba wie�cowa, wady zastawkowe i kardiomiopatie. Ostatecznie grup� badan�
40 chorych z ILD podzielono na dwie grupy. Jedn� z nich (grupa aktywna) stanowiło
18 chorych spełniaj�cych kryteria ATS/ERS kwalifikacji do transplantacji płuc, grup� drug�
(grupa oczekuj�ca na póniejsz� kwalifikacj� do transplantacji) stanowiło 20 chorych, którzy
nie spełnili kryteriów kwalifikacji do transplantacji. Obie grupy nie ró�niły si� pod wzgl�dem
wieku, płci i indeksu masy ciała (body mass indeks, BMI). Pod wzgl�dem badanych
parametrów czynno�ciowych układu oddechowego obie grupy nie ró�niły si� jedynie
wskanikiem FEV1%VC. Grupa aktywna charakteryzowała si� znacznie krótszym dystansem
6-minutowego marszu w porównianiu z grup� oczekuj�c� (270 ± 162 metra vs 536 ± 107
metra; p=0,0001). Spo�ród ocenianych standardowych parametrów echokardiograficznych
LV, zarówno wymiar – LVEDD jak i obj�to� ko�cowo-rozkurczowa (end-diastolic volume,
LVEDV) i ko�cowo-skurczowa (end-systolic volume, LVESV) były istotnie mniejsze
u chorych z grupy aktywnej w porównaniu z grup� oczekuj�c� (odpowiednio: 4,43, ± 0,68
mm vs 4,9 ± 0,41 mm, p=0,01; 56,5 ± 29,0 vs 79,2 ± 21 ml, p=0,02; 26,8 ± 12,5 vs
41,0 ± 20,2 ml, p=0,01). Natomiast funkcja globalna LV oceniana metod� Simpsona (LVEF)
była porównywalna w obu grupach (grupa aktywna: 55,3 ± 4,7%, grupa oczekuj�ca:
54,7 ± 5,0%; p=0,73). Znaleziono dodatnie korelacje pomiedzy dystansem w te�cie
6-minutowego marszu a LVEDD (r=0,55, p=0,001), LVEDV (r=0,68, p=0,0001), LVESV
17
(r=0,62, p=0,0001), wymiarem lewego przedsionka (left atrium, LA) – r=0,45, p=0,007.
Dodatnie korelacje obserwowano równie� pomi�dzy LVEDD, LVEDV, LVESV, LA,
a parametrami czynno�ciowymi i gazometrycznymi układu oddechowego. Takiej zale�no�ci
nie stwierdzono dla LVEF. Wyniki te wskazuj�, ze w schyłkowej postaci chorób płuc, zmiany
morfologii dotycz� nie tylko RV, ale i LV, co zreszt� wi��e si� z zasad� komorowej
współzale�no�ci. Schyłkowym postaciom ILD cz�sto towarzyszy nadci�nienie płucne, które
tłumaczy zmiany kształtu i wymiarów obu komór serca. W naszej badanej grupie chorych
prawdopodobie�sto nadci�nienia płucnego szacowane nieinwazyjnie było wi�ksze u chorych
z grupy aktywnej w porównaniu z grup� oczekuj�c�. Tak wi�c zmiany w zaawansowanych
postaciach ILD zachodz� nie tylko w układzie oddechowym, ale równie� w kr��eniu
płucnym, czego odzwierciedleniem mog� by do� wczesne zmiany w wymiarze i obj�to�ci
LV. Zmiany te koreluj� z ograniczeniem aktywno�ci fizycznej u tych chorych i stopniem
zaawansowania choroby płuc. Ocena echokardiograficznych parametrów LV
u chorych z ILD stanowi cenne uzupełnienie bada� w trakcie kwalifikacji tych chorych do
transpalntacji płuc i mo�e by pomocna w podejmowaniu decyzji o szybszym kierowaniu
tych chorych do o�rodków transplantacyjnych celem inwazyjnej oceny nadci�nienia płucego
i ustalenia wskaza� do transplantacji płuc.
Tematycznie z prezentowanym cyklem publikacji zwi�zane s� dwie prace. Jedna pogl�dowa
dotycz�ca echokardiograficznej oceny funkcji lewej i prawej komory serca u chorych
z ci��kim uszkodzeniem płuc i druga stanowi�ca list do redakcji European Respiratory
Journal z równoczesnym omówieniem i dyskusj� wyników własnych bada� dotycz�cych
funkcji lewej komory u chorych z IPF.
1. Jolanta Nowak, Tomasz Kukulski, Tadeusz Z�bik, Piotr Rozentryt, Dariusz
Jastrz�bski, Jacek Wojarski, Marian Zembala. Metody oceny wydolno�ci lewej
i prawej komory u chorych z ci��kim uszkodzeniem płuc. Kardiochir. Torakochir. Pol.
2007; Vol.4(1), p.71-78.
(MNiSW 9)
2. Dariusz Jastrz�bski, Jolanta Nowak, Dariusz Ziora, Jacek Wojarski, Jerzy Kozielski,
Lech Polo�ski, Marian Zembala. Left ventricular dysfunction in patients with
interstitial lung diseases. Eur. Resp. J. 2009; Vol.33, p.702-703.
(IF 5.527; MNiSW 24)
18
5. Omowienie pozostałych osi�gni�� naukowo-badawczych (artystycznych)
5.1 Ocena punktowa całego dorobku naukowego – dane biblometryczne
Mój dorobek naukowy obejmuje 79 publikacji, z których 21 pełnotekstowych prac
oyginalnych zostało opublikowanych w czasopismach posiadajacych impact factor (ł�czna
punktacja IF = 89.320; ł�czna punktacja ministerstwa (MNiSW) = 532).
Ponadto posiadam 3 pełnotekstowe publikacje w recenzowanych suplementach czasopism
o ł�cznym IF= 9.309 i punktacji MNiSW=96 (nie zostały wliczone do całkowitego dorobku,
a dwie z nich zostały wliczone do autoreferatu).
Na mój dorobek składaj� si�:
• 41 prac oryginalnych (ł�czna punktacja MNiSW 678), w tym 21 w czasopismach
posiadajacych impact factor o ł�cznej punktacji IF=89.320
• 28 prac pogl�dowych (ł�czna punktacja MNiSW=121), w tym 2 prace
w czasopismach posiadaj�cych impact factor (warto� ł�czna IF = 0.612)
• 7 rozdziałów w podr�cznikach krajowych (ł�czna punktacja MNiSW=32)
• 3 prace popularno-naukowe
Ł�czna punktacja IF=89.932, ł�czna punktacja MNiSW=831
W�ród tych prac:
• w 16 jestem pierwszym autorem
• w 20 jestem drugim autorem
• w 40 jestem trzecim lub kolejnym autorem
Jestem współautorem 138 doniesie� zjazdowych, w tym 114 ze zjazdów mi�dzynarodowych
oraz 24 ze zjazdów krajowych.
Ł�czna liczba cytowa� wg ISI Web of Science z dnia 14.02.2019 wynosi: 556
Ł�czny indeks Hirscha wg ISI Web of Science z dnia 14.02.2019 wynosi: 8
Ł�czna liczba cytowa� wg SCOPUS z dnia 14.02.2019 wynosi: 685
Ł�czny indeks Hirscha wg Scopus z dnia 14.02.2019 wynosi: 7
19
5.2 Pozostałe osi�gni�cia naukowe
5.2.1. Cykl prac po�wi�cony aspektom klinicznym, metabolicznym
i prognostycznym przewlekłej niewydolnosci serca
Mimo ogromnemu post�powi jaki dokonał si� w leczeniu przewlekłej niewydolno�ci serca,
nadal pozostaje ona jednym z najistotniejszych problemów klinicznych, społecznych
i ekonomicznych na całym �wiecie. Niezale�nie od wyj�ciowej przyczyny niewydolno�ci
serca, patologiczny proces przebudowy serca z czasem post�puje, obejmuj�c wszystkie
struktury układu kr��enia i mikrokr��enia nie tylko serca, ale i innych wa�nych dla �ycia
narz�dów. Od dawna wiadomo, �e wła�nie stan wyj�ciowy tych narz�dów, ich przebudowa
i mechanizmy wzajemnych odziaływa� maj� du�y wpływ na dalsz� progresj� niewydolno�ci
serca. Przykładem takich interakcji jest rozwój postkapiralnego nadci�nienia płucnego czy
uszkodzenia nerek i w�troby w przebiegu niewydolno�ci serca ze zredukowan� frakcj�
wyrzutow� lewej komory. Czynniki odpowiedzialne za progresj� przebudowy układu
sercowo-naczyniowego pozostaj� przedmiotem ci�głego zainteresowania badaczy. Ostatnie
lata przyniosły wzrost zainteresowania procesami zapalnymi i układem cytokin,
metabolizmem kostnym i gospodark� mineraln�, gospodark� �elaza oraz metabolizmem
białek i tłuszczów u chorych z przewlekł� niewydolno�ci� serca. Wiele z tych czynników
mo�e skutecznie pomóc w prognozowaniu czasu prze�ycia u chorych z niewydolno�ci� serca
i wpłyn� na podj�cie decyzji o dalszym sposobie leczenia. Było to analizowane w cyklu prac
po�wi�conych wła�nie tym aspektom.
• Jolanta Nowak, Piotr Rozentryt, Marta Szewczyk, Marek Gierlotka, Agata Dusza�ska, Bo�ena Szyguła, Romuald Wojnicz, Michał Hawranek, Lech Polo�ski, Marian Zembala. Receptory sTNF-RI i sTNF-RII w zaawansowanej przewlekłej niewydolno�ci serca. Doniesienie wst�pne. Pol. Arch. Med. Wewn. 2002; T.107 nr 3(3), s.223-229. (MNiSW 5)
• Jolanta Nowak, Piotr Rozentryt, Tadeusz Z�bik, Anna Majkusiak, Ewa Uszok-Stenzel, Piotr Buchta, Ilona Skoczylas, Beata Spinczyk, Lech Polo�ski, Marian Zembala. Warto� rokownicza jednorazowego oznaczania prekursora endoteliny-1 u chorych z zaawansowan� niewydolno�ci� serca. Kardiochir. Torakochir. Pol. 2005; T.2, nr 4, 70-77 (MNiSW 9)
• Piotr Rozentryt, Jolanta Nowak, Jacek Niedziela, Bartosz Hudzik, Wolfram Doehner, Ewa A. Jankowska, Stephan Von Haehling, Robert Partyka, Edyta Kawecka, Krzysztof Myrda, Tomasz Rywik, Bo�ena Szyguła, Danuta Kokoci�ska, Stefan D. Anker, Piotr Ponikowski, Lech Polo�ski. Serum phosphorus level is related to degree
20
of clinical response to up-titration of heart failure pharmacotherapy. Int. J. Cardiol. 2014; Vol.177, No.1, p.248-254 (IF 4.036, MNiSW 40)
• Piotr Rozentryt, Jacek T. Niedziela, Bartosz Hudzik, Andrzej Lekston, Wolfram Doehner, Ewa A. Jankowska, Jolanta Nowak, Stephan Von Haehling, Robert Partyka, Tomasz Rywik, Stefan D. Anker, Piotr Ponikowski, Lech Polo�ski. Higher serum phosphorus is associated with catabolic/anabolic imbalance in heart failure. J. Cachexia Sarcopenia Muscle2015;6:325-334 (IF 7.883, MNiSW 45)
• Piotr Rozentryt, Jacek T. Niedziela, Bartosz Hudzik, Wolfram Doehner, Ewa A. Jankowska, Jolanta Nowak, Stephan Von Haehling, Krzysztof Myrda, Stefan D. Anker, Piotr Ponikowski, Lech Polo�ski. Abnormal serum calcium levels are associated with clinical response to maximization of heart failure therapy. Pol. Arch. Med. Wewn. 2015; Vol.125, No.1-2, p.54-64 (I F 2.054, MNiSW 25)
• Ewa A. Jankowska, Piotr Rozentryt, Beata Ponikowska, Oliver Hartmann, Dorota Kustrzycka-Kratochwil, Krzysztof Reczuch, Jolanta Nowak, Ludmiła Borodulin-Nadzieja, Lech Polo�ski, Waldemar Banasiak, Philip A. Poole-Wilson, Stefan D. Anker, Piotr Ponikowski. Circulating estradiol and mortality in men with systolic chronic heart failure. JAMA - J. Am. Med. Assoc. 2009; Vol.301, No.18, p.1892-1901 (I F 28.899, MNiSW 24)
• Ewa A. Jankowska, Piotr Rozentryt, Agnieszka Witkowska, Jolanta Nowak, Oliver Hartmann, Beata Ponikowska, Ludmiła Borodulin-Nadzieja, Waldemar Banasiak, Lech Polo�ski, Gerasimos Filippatos, John J. V. McMurray, Stefan D. Anker, Piotr Ponikowski. Iron deficiency : an ominous sign in patients with systolic chronic heart failure. Eur. Heart J .2010; Vol.31, No.15, p.1872-1880 (I F 10.046, MNiSW 32)
• Jacek T Niedziela, Bartosz Hudzik, Bo�ena Szyguła-Jurkiewicz, Jolanta U Nowak, Lech Polo�ski, Mariusz G�sior, Piotr Rozentryt. Biomark. Med. 2018 : Vol.12, No.7, p.749-757 (I F 2.346, MNiSW 25)
5.2.2. Cykl prac pogl�dowych po�wi�cony chorobom współistniej�cym i kwalifikacji
chorych z przewlekł� niewydolno�ci� serca do transplantacji serca
Przewidywanie czasu prze�ycia u chorych z przewlekł� niewydolno�ci� serca ze
zredukowan� frakcj� wyrzutow� lewej komory nadal nale�y do najtrudniejszych zada�
lekarskich we współczesnej kardiologii. Transplantacja serca stała si� rutynowym
post�powaniem w sytuacjach, w których oceniamy, �e roczne rokowanie u chorego jest
gorsze ni� jednoroczne ryzyko zgonu zwi�zane z przeszczepem. Wci�� niewystarczaj�ca
liczba dawców sprawia, �e do zabiegu transplantacji serca kwalifikowani s� chorzy, których
21
rokowanie jest faktycznie złe. Proces kwalifikacji do transplantacji serca wymaga
szczegółowej analizy wskaza� i przeciwwskaza� do zabiegu, oraz odpowiedzi na szereg
dodatkowych pyta�. Jednym z nich jest pytanie o choroby współistniej�ce, które mog� mie
decyduj�cy wpływ na dalsze rokowanie, ryzyko zabiegu i prze�ycie chorego po zabiegu
transplantacji serca. Niektóre z tych problemów starano si� omówi w cyklu prac
pogl�dowych po�wi�cony zasadom post�powania z chorymi z przewlekł� zaawansowan�
niewydolno�ci� serca i chorobami współistniej�cymi.
1. Marian Zembala, Michał Zakliczy�ski, Piotr Rozentryt, Helena Zakliczy�ska, Jolanta Nowak, Lech Polo�ski, Zbigniew Religa. Dobór kandydatów do leczenia niewydolno�ci kr��enia transplantacj� serca. Medipress – Kardiologia 1998; Vol.5, No.5, s.18-25 (MNiSW 3 )
2. Piotr Rozentryt, Jolanta Nowak, Lech Polo�ski. Zasady post�powania z chorym z ci��k� niewydolno�ci� serca. Medipress – Kardiologia 2001; Vol.8, No.3, s.3-19 (MNiSW 3)
3. Jolanta Nowak, Piotr Rozentryt, Bo�ena Szyguła-Jurkiewicz. Leczenie niektórych chorób współistniej�cych jako wa�ny czynnik stabilizacji chorego z niewydolno�ci�serca. Poradnik Lekarza Praktyka 2003; R.4 nr 7, s.28-33. (MNiSW 3)
4. Piotr Rozentryt, Jolanta Nowak, Jacek Sikora, Urszula Wilczek, Lech Polo�ski. Kardiomiopatia, bezobjawowa dysfunkcja, ostra i przewlekła niewydolno� serca - co to oznacza w �wietle współczesnych wytycznych? Cardiomyopathy, asymptomatic dysfunction, acute and chronic heart failure - what does it mean in light of recent guidelines and statements? Kardiol. Pol. 2008; T.66, nr 2, s.200-206 (MNiSW 9)
5.2.3. Cykl prac po�wi�cony diagnostyce i leczeniu kardiomiopatii rozstrzeniowej i zapaleniu mi��nia sercowego
Z uwagi na ró�norodno� obrazu klinicznego i niejednorodn� etiologi�, zapalenie mi��nia
sercowego wci�� przysparza wielu trudno�ci, w tak w rozpoznawaniu jak i skutecznym
leczeniu. Najcz�stsz� przyczyn� zapale� mi��nia sercowego s� infekcje wirusowe. Rzadziej
przyczyn� zapale� s� inne patogeny, czynniki toksyczne, czy nadwra�liwo� na inne
substancje czy leki, a tak�e zapalenie olbrzymiokomórkowe czy zapalenie w przebiegu
sarkoidozy. Głównym wczesnym lub odległym nast�pstwem zapalenia mi��nia sercowego
jest kardiomiopatia rozstrzeniowa, rzadko bezobjawowa, znacznie cz��ciej towarzysz� jej
objawy przewlekłej niewydolno�ci serca. Zapalenie mi��nia serowego mo�e współistnie
22
z innymi kardiomiopatiami, takimi jak: kardiomiopatia restrykcyjna, kradiomiopatia
przerostowa z amyloidoz� czy arytmogenn� kardiomiopati� prawej komory. Opisano równie�
przypadki zapale� mi��nia sercowego u chorych ze �wie�ym zawałem mi��nia sercowego.
W ka�dym z tych stanów, współistnienie zapalenia mi��nia sercowego pogarsza rokowanie.
Dlatego wa�ne jest wczesne rozpoznanie zapalenia mi��nia sercowego, celem wdro�enia
odpowiedniego leczenia, rzadko przyczynowego, najcz��ciej tylko objawowego. Próbuje si�
równie� stosowa niektóre niekonwencjonalne metody leczenia farmakologicznego, w tym
terapi� heparyn� drobnocz�steczkow�, statyn� i lekami blokuj�cymi kanały wapniowe celem
poprawy rokowania w tej niejednorodnej, ale jak�e ciekawej grupie chorych. Obecnie jako
podstawow� metod� diagnostyczn� w przypadkach podejrzenia aktywnego zapalenia mi��nia
sercowego wykorzystuje si� badanie rezonansu magnetycznego serca. Cykl prac
po�wi�conych kardiomiopatii rozstrzeniowej idiopatycznej i pozapalnej podejmuje te
zagadnienia. Szczególnie wa�na w tym cyklu wydaje si� praca porównuj�ca przydatno�
rezonansu magnetycznego serca w identyfikacji zapalenia ocenianego w oparciu o biopsj�
endomiokardialn�.
• Jolanta Nowak, Jarosław Wasilewski, Edyta Reichman-Warmusz, Beata Spinczyk, Jan Głowacki, Karol Miszalski-Jamka, Oliwia Segiet, Bo�ena Szyguła-Jurkiewicz, Mateusz Tajstra, Arkadiusz Badzi�ski, Romuald Wojnicz, Lech Polo�ski. The relationship between late gadolinium enhancement imaging and myocardial biopsy in the evaluation of chronic heart failure patients with suspected myocarditis. Kardiochir. Torakochir.Pol./Pol. J. Cardio-Thor. Surg. 2014; Vol.11, No.4, p.404-408 (MNiSW 10)
• Romuald Wojnicz, Michał Zakliczy�ski, Janusz Szkodzi�ski, Jolanta Nowak, Piotr Rozentryt, Jerzy Foremny, Lech Polo�ski, Marian Zembala.Influence of preoperative cyclosporine administration on HLA expression: a comparison of two treatment patterns. Transplant. Proc. 2001; Vol.33 No.1-2, p.1570-1571 (Impact Factor 0.568, MNiSW 10)
• Romuald Wojnicz, Jolanta Nowak, Bo�ena Szyguła-Jurkiewicz, Krzysztof Wilczek, Andrzej Lekston, Przemysław Trzeciak, Ewa Nowalany-Kozielska, Marian Zembala, Jan Wodniecki, Lech Polo�ski. Adjunctive therapy with low-molecular-weight heparin in patients with chronic heart failure secondary to dilated cardiomyopathy: one-year follow-up results of the randomized trial. Am. Heart J. 2006; Vol.152 No.4, p.713.e1-713.e7 (I F 3.514, MNiSW 32)
• Romuald Wojnicz, Krzysztof Wilczek, Ewa Nowalany-Kozielska, Bo�ena Szyguła-Jurkiewicz, Jolanta Nowak, Lech Polo�ski, Krzysztof Dyrbu�, Arkadiusz Badzi�ski,
23
Gabriela Mercik, Marian Zembala, Jan Wodniecki, Mariusz M. Ro�ek . Usefulness of atorvastatin in patients with heart failure due to inflammatory dilated cardiomyopathy and elevated cholesterol levels. Am. J. Cardiol. 2006; Vol.97, No.6, p.899-904 (I F 3.015, MNiSW 32)
• Witold Streb, Jolanta Nowak, Anna �liwi�ska, Beata Spinczyk, Mariola Szulik, Agata Dusza�ska, Ewa Uszok-Stencel, Mariusz Kalinowski, Zbigniew Kalarus, Lech Polo�ski, Tomasz Kukulski. Assessment of right ventricular function by tissue Doppler in relation to plasma NT-proBNP concentration in patients with dilated cardiomyopathy. Cardiol. J. 2007; Vol.14 No.2, p.167-173.
5.2.4 Cykl prac po�wi�cony markerom nowotworowym przewodu pokarmowego
Zainteresowanie markerami nowotworowymi rozpocz�ło si� podczas pracy w III Katedrze
i Oddziale Klinicznym Chorób Wewn�trznych w Bytomiu, na pocz�tku mojej naukowej
drogi. Moja praca doktorska podejmuj�ca ten temat dała pocz�tek kilku publikacjom.
Znalazły si� w�ród nich zarówno prace pogl�dowe zawieraj�ce charakterystyk� niektórych
antygenów w�glowodanowych stosowanych w nowotworach przewodu pokarmowego, jak
i prace oryginalne. Szczególnie wa�na dla mnie jest publikacja dotycz�ca przydatno�ci
oznaczania antygenu CA72-4 w surowicy krwi chorych na raka �oł�dka. Niestety antygen ten
nie ma znaczenia dla rozpoznawania raka �oł�dka, natomiast mo�e by pomocny w ocenie
zaawansowania choroby i przewidywaniu resekcyjno�ci nowotworu. Oznaczanie kilku
antygenów nowotworowych jednocze�nie (CA 72-4 z CA 19-9 i CEA) zwi�ksza czuło�
przedoperacyjnego wykrywania raka �oł�dka.
• Jolanta Nowak, Barbara Jarz�b, Marian Pardela, Paweł Lampe, Marek Olakowski, Jerzy �mudzi�ski, Katarzyna Sprz�czkowska, Danuta Jakubowska, Piotr Grzesik, Witold Zielenik. Oznaczanie antygenu CA 72-4 w surowicy krwi u chorych na raka �oł�dka. Nowotwory 1998; T.48 z.1, s.35-43 (MNiSW 5.000)
• Jolanta Nowak, Danuta Jakubowska, Andrzej Wiczkowski, Katarzyna Sprz�czkowska, Tomasz St�chły, Wojciech �mudzi�ski, Piotr Grzesik, Ryszard Walas, Barbara Jarz�b. Antygeny w�glowodanowe CA 19-9, CA 242, CA 50 w chorobach w�troby. Wiad. Lek. 1998; T.51 nr 11-12, s.484-491 (MNiSW 5.000)
24
5.2.5. Uczestnictwo w pracach statutowych i własnych �l�skiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach
Od czasu zatrudnienia i pracy w �l�skim Uniwersytecie Medycznym prowadziłam
działalno� naukow� w oparciu o liczne projekty w ramach prac statutowych i własnych jako
kierownik tematu:
1. „Ocena przydatno�ci antygenu nowotworowego Ca 19,9 w rozpoznawaniu
nowotworów przewodu pokarmowego i monitorowaniu przebiegu choroby ze
szczególnym uwzgl�dnieniem leczenia” (Nr NN- 565-21/92), okres realizacji
08.12.1992 r. - 01.11.1993 r.
2. „Ocena przydatno�ci oznaczania antygenów nowotworowych Ca 19,9 i Ca 50
w nowotworach układu pokarmowego a szczególnie monitorowaniu leczenia”
(Nr NN -561-74/93), okres realizacji 04.05.1993 r. - 30.12.1993 r.
3. „Antygen Ca 72-4 w raku �oł�dka” (Nr NN-5-042/94), okres realizacji 27.04.1994 r.
-30.12.1994 r.
4. „Antygeny w�glowodanowe Ca 19,9, Ca 50, Ca 242, Ca 72-4 w nowotworach
przewodu pokarmowego” (Nr NN-1-046/95), okres realizacji 27.04.1994 r.
-30.12.1994 r.
5. „Antygeny nowotworowe Ca 19-9, Ca 50, Ca 242 w chorobach w�troby”
(Nr NN-5-151/96), okres realizacji 1996 rok
6. „Ocena przydatno�ci klinicznej antygenu Ca 242 w nowotworach układu
pokarmowego metod� analizy krzywych ROC „ (Nr NN-2-068/97), okres realizacji
04.04.1997 r. – 31.12.1997 r.
Uzyskane z tego okresu wyniki bada� zostały opublikowane w mojej pracy
doktorskiej oraz w pracach wymienionych ju� poprzednio:
� Jolanta Nowak, Barbara Jarz�b, Marian Pardela, Paweł Lampe, Marek
Olakowski, Jerzy �mudzi�ski, Katarzyna Sprz�czkowska, Danuta
Jakubowska, Piotr Grzesik, Witold Zielenik. Oznaczanie antygenu CA 72-4
w surowicy krwi u chorych na raka �oł�dka. Nowotwory 1998; T.48 z.1,
s.35-43.
� Jolanta Nowak, Danuta Jakubowska, Andrzej Wiczkowski, Katarzyna
Sprz�czkowska, Tomasz St�chły, Wojciech �mudzi�ski, Piotr Grzesik,
Ryszard Walas, Barbara Jarz�b. Antygeny w�glowodanowe CA 19-9, CA 242,
CA 50 w chorobach w�troby. Wiad. Lek. 1998; T.51 nr 11-12, s.484-491.
25
� Jolanta Nowak, Barbara Jarz�b, Jerzy �mudzi�ski, Paweł Lampe, Marian
Pardela, Antoni Podwi�ski, Aleksander Siero�, Grzegorz Cie�lar. CanAg-
associated tumor antigens CA 50 and CA 242. Comparison with CA 19.9.
(22nd Congress of the International Society of Internal Medicine, Budapest,
Hungary 28.08-02.09. 1994 : 339-343)
Z tego okresu pochodz� równie� prace pogl�dowe:
� Jolanta Nowak, Jerzy �mudzi�ski, Magdalena Kubacka, Danuta Jakubowska
Tomasz St�chły, Piotr Grzesik. Antygen TAG-72. Nowiny Lekarskie 1998,
67, 3: 270-275.
� Jolanta Nowak, Jerzy �mudzi�ski, Magdalena Kubacka, Danuta Jakubowska,
Piotr Grzesik. Antygeny: DU-PAN-2, CEA i AFP w chorobach układu
pokarmowego. Nowiny Lekarskie 1998, 67, 3: 256-261.
� Jolanta Nowak, Jerzy �mudzi�ski, Magdalena Kubacka, Danuta Jakubowska,
Tomasz St�chły. Antygeny w�glowodanowe zwi�zane z układem grupowym
krwi Lewis w nowotworach układu pokarmowego. Nowiny Lekarskie 1998,
67, 3: 262-269.
� Danuta Jakubowska, Andrzej Siela�czyk, Magdalena Kubacka, Jolanta
Nowak, Klaudia Niepsuj, Joanna Gmyrek. Mnogie nowotwory pierwotne -
przesłanki etiopatogenetyczne. Pol. Arch. Med. Wewn.1999; T.101 nr 1(1),
s.69-71.
� Danuta Jakubowska, Andrzej Siela�czyk, Magdalena Kubacka, Jolanta
Nowak, Klaudia Niepsuj, Joanna Gmyrek. Mnogie nowotwory pierwotne
w stulecie odkrycia. Pol.Arch.Med.Wewn.1999; T.101 nr 1(1), s.65-67.
7. „Wpływ supresyjnego leczenia lewoskr�tn� tyroksyn� na układ kr��enia u chorych na
raka tarczycy„ (Nr NN-5-143/98), okres realizacji 11.05.1998 r. – 31.12.1998 r.
Wyniki pracy zostały opublikowane: Piotr Kowalczyk, Andrzej Siela�czyk, Jolanta
Nowak, Gabriela Matuszewska, Józef Roskosz, Ewa Czernik, El�bieta Gubała,
Barbara Jarz�b. Wpływ leczenia supresyjnego L-tyroksyn� chorych na
zró�nicowanego raka tarczycy na mas� mi��nia sercowego. Pol. Arch. Med. Wewn.
2001; T.105 nr 2(2), s.123-130
8. „Porównanie skuteczno�ci, bezpiecze�stwa i kosztów leczenia mi�dzy fraxiparyn�
a heparyn� niefrakcjonowan� niestabilnej choroby wie�cowej„ (Nr NN-2-133/99),
26
okres realizacji kwiecie� 1999 r. – stycze� 2000 r. Wyniki pracy zostały
przedstawione w: Fraxiparyna w niestabilnej chorobie wie�cowej. Doniesienie
wst�pne. Jolanta Nowak, El�bieta Adamowicz-Czoch, Bo�ena Szyguła, A. Zieli�ska-
Kukla, J. Sikora, Lech Polo�ski. Kardiol.Pol.2000; T.53 supl.2, s.II-128[P241].
4 Mi�dzynarodowy Kongres Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego, Wrocław
28- 30.09.2000 r.
9. „Porównanie przydatno�ci testu maksymalnego zu�ycia tlenu i testu
sze�ciominutowego marszu w kwalifikacji chorych do transplantacji serca„
(Nr NN -2-219/99), okres realizacji kwiecie� 1999 r. – stycze� 2000 r.
10. „Warto� prognostyczna wybranych parametrów aktywno�ci neurohormonalnej
i cytokin u chorych z przewlekł� niewydolno�ci� kr��enia „ (Nr NN-1-188/01), okres
realizacji 2000-2001 rok. Wyniki bada� zostały opublikowane w pracach:
� Jolanta Nowak, Piotr Rozentryt, Marta Szewczyk, Marek Gierlotka, Agata
Dusza�ska, Bo�ena Szyguła, Romuald Wojnicz, Michał Hawranek, Lech
Polo�ski, Marian Zembala. Receptory sTNF-RI i sTNF-RII w zaawansowanej
przewlekłej niewydolno�ci serca. Doniesienie wst�pne. Pol. Arch. Med.
Wewn. 2002; T.107 nr 3(3), s.223-229.
� Jolanta Nowak, Piotr Rozentryt, Tadeusz Z�bik, Anna Majkusiak, Ewa
Uszok-Stenzel, Piotr Buchta, Ilona Skoczylas, Beata Spinczyk, Lech Polo�ski,
Marian Zembala. Warto� rokownicza jednorazowego oznaczania prekursora
endoteliny-1 u chorych z zaawansowan� niewydolno�ci� serca. Kardiochir.
Torakochir. Pol .2005; T.2, nr 4, 70-77.
11. „Mózgowy peptyd natriuretyczny w przewlekłej niewydolno�ci serca„ (Nr NN-4-
024/04), okres realizacji 13.08.2004- 30.12.2004 rok. Wyniki badania zostały
opublikowane w pracy: Witold Streb, Jolanta Nowak, Anna �liwi�ska, Beata
Spinczyk, Mariola Szulik, Agata Dusza�ska, Ewa Uszok-Stencel, Mariusz
Kalinowski, Zbigniew Kalarus, Lech Polo�ski, Tomasz Kukulski. Assessment of right
ventricular function by tissue Doppler in relation to plasma NT-proBNP concentration
in patients with dilated cardiomyopathy. Cardiol. J. 2007; Vol.14 No.2, p.167-173.
12. “Ocena funkcji prawej i lewej komory serca u chorych z przewlekł� niewydolno�ci�
oddechow� kwalifikowanych do transplantacji płuc„ (Nr KNW-2-178/08), okres
realizacji 2008-2009 rok. Wyniki pracy zostały opublikowane i zawarte s� w cyklu
habilitacyjnym:
27
� Jolanta Nowak, Dariusz Jastrz�bski, Witold Streb, Piotr Rozentryt, Jacek
Wojarski, Małgorzata Greif, Jerzy Kozielski, Lech Polo�ski, Marian Zembala,
Tomasz Kukulski. Right ventricular function in patients with severe interstitial
lung disease: a tissue Doppler imaging study. J. Physiol. Pharmacol. 2008;
Vol.59, Suppl.6, p.531-538.
� Dariusz Jastrz�bski, Jolanta Nowak, Dariusz Ziora, Jacek Wojarski, Damian
Czy�ewski, Jerzy Kozielski, Lech Polo�ski, Marian Zembala. Left ventricular
dysfunction in patients with interstitial lung diseases referred for lung
transplantation. J. Physiol. Pharmacol. 2007; Vol.58Suppl.5, p.299-305.
13. „Rezonans magnetyczny a biopsja mi��nia sercowego w rozpoznawaniu zapalenia
mi��nia sercowego„ (Nr KNW-1-124/09), okres realizacji 2009-2012 rok. Wyniki
pracy zostały opublikowane: Jolanta Nowak, Jarosław Wasilewski, Edyta Reichman-
Warmusz, Beata Spinczyk, Jan Głowacki, Karol Miszalski-Jamka, Oliwia Segiet,
Bo�ena Szyguła-Jurkiewicz, Mateusz Tajstra, Arkadiusz Badzi�ski, Romuald
Wojnicz, Lech Polo�ski. The relationship between late gadolinium enhancement
imaging and myocardial biopsy in the evaluation of chronic heart failure patients with
suspected myocarditis. Kardiochir. Torakochir. Pol./ Pol. J. Cardio-Thor. Surg. 2014;
Vol.11, No.4, p.404-408.
5.2.6 Uczestnictwo w projektach badawczych i badaniach randomizowanych
Dzi�ki zaanga�owaniu w prac� z pacjentami z ci��k� niewydolno�ci� serca i proces ich
kwalifikacji do transplantacji serca, byłam jednym z wykonawców nowatorskiego projektu
opracowanego przez dr hab. n. med Piotra Rozentryta w 1999 roku w ramach grantu Ovita
Nutricia i realizowanego w III Katedrze i Oddziale Klinicznym Kardiologii p.t. „The
influence of enteral nutrition on functional status and inflamatory activation in patients with
congestive heart failure and cardiac cachexia. Prospective, randomised, double-blind study,
controlled with placebo”. Przeprowadzone badanie, było jednym z pierwszych na �wiecie
bada� klinicznych podejmuj�cych tematyk� roli �ywienie dojelitowego u pacjentów
z wyniszczeniem w przebiegu niewydolno�ci serca. Wyniki, zostały opublikowane w pracy:
Piotr Rozentryt, Stephan Von Heahling, Mitja Lainscak, Jolanta U. Nowak, Kamayar
Katantar-Zadech, Lech Polo�ski, Stefan D. Anker. The effects of a high-caloric protein-rich
oral nutritional supplement in patients with chronic heart failure and cachexia on quality of
life, body composition, and inflammation markers: a randomized, double-blind pilot study.
28
J Cachexia Sarcopenia Muscle 2010; Vol.1, No.1, p.35-42. Ponadto uczestniczyłam
w prospektywnym rejestrze Niewydolno�ci Serca prowadzonym przez dr hab. n. med Piotra
Rozentryta, w gromadzeniu danych medycznych i materiału biologicznego chorych
kierowanych do III Katedry i Oddziału Klinicznego Kardiologii celem kwalifikacji do
transplantacji serca. W ramach bada� statutowych i własnych realizowałam te� projekt
zwi�zany z konieczno�ci� stworzenia i rozbudowania bazy danych chorych ze skrajn�
niewydolno�ci� oddechow� kierowanych do �l�skiego Centrum Chorób Serca celem
kwalifikacji do transplantacji płuc. Baza ta jest rozbudowywana do dnia dzisiejszego,
a szczególnym jej elementem s� dane echokardiograficzne, hemodynamiczne i laboratoryjne.
6. Pozostała aktywno�� naukowa i organizacyjna zmierzaj�ca do popularyzacji nauki
6.1. Mi�dzynarodowe i krajowe nagrody za działalno�� naukow�
Zestawienie wa�niejszych otrzymanych nagród i wyró�nie� za działalno�� naukow�
i dydaktyczn�:
• Zespołowa Nagroda I stopnia Rektora �l�skiej Akademii Medycznej w Katowicach
w zakresie działalno�ci dydaktycznej w roku akademickim 1999/2000 rok
- padziernik 2000 rok
• Zespołowa Nagroda I Stopnia Rektora �l�skiego Uniwersytetu Medycznego
w Katowicach w zakresie działalno�ci naukowej za cykl prac dotycz�cych,
wypracowanego w ramach prowadzonego w �l�skim Centrum Chorób Serca
programu chorób mi��nia sercowego, schematu post�powania w grupie chorych
z przewlekł� skurczow� niewydolno�ci� serca - grudzie� 2007 rok
• Zespołowa Nagroda I stopnia Rektora �l�skiego Uniwersytetu Medycznego
w Katowicach w zakresie działalno�ci naukowej za prac� dotycz�c� estradiolu we
krwi w rokowaniu u m��czyzn z przewlekł� niewydolno�ci� kr��enia: Ewa A.
Jankowska, Piotr Rozentryt, Beata Ponikowska, Oliver Hartmann, Dorota Kustrzycka
- Kratochwil, Krzysztof Reczuch, Jolanta Nowak, Ludmiła Borodulin-Nadzieja, Lech
Polo�ski, Waldemar Banasiak, Philip A. Poole-Wilson, Stefan D. Anker, Piotr
Ponikowski. Circulating estradiol and mortality in men with systolic chronic heart
failure. JAMA - J. Am. Med. Assoc. 2009; Vol.301, No.18, p.1892-1901; grudzie�
2010 rok.
29
• Nagroda Zespołowa II stopnia Towarzystwa Internistów Polskich za prac�: Bo�ena
Szyguła-Jurkiewicz, Romuald Wojnicz, Andrzej Lekston, Agata Dusza�ska, Beata
Spinczyk, Jolanta Nowak, Tomasz Niklewski, Krzysztof Helewski, Lech Polo�ski.
Wpływ st��enia bilirubiny na rokowanie odległe u pacjentów z przewlekł� skurczow�
niewydolno�ci� serca w przebiegu choroby nadci�nieniowej. Effect of elevated
bilirubin levels on the long-term outcome in patients with chronic heart failure due to
hypertension. Pol. Arch. Med. Wewn. 2007; T.117 nr 5-6, s.227-233.
• Nagroda w konkursie za najciekawsz� prac� oryginaln� prezentowan� podczas
XII Ogólnopolskiej Konferencji Sekcji Echokardiografii Polskiego Towarzystwa
Kardiologicznego w Lublinie, 7-8 maj 2010 roku: „Warto� diagnostyczna wybranych
parametrów echokardiograficznych w ocenie ryzyka zgonu i/lub kwalifikacji do
przeszczepu płuc u chorych z zaawansowan� przewlekł� niewydolno�ci� oddechow�”
• II Nagroda w konkursie na najciekawsz� prac� oryginalna prezentowan� podczas
Konferencji Sekcji Echokardiografii Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego
w Białymstoku, 10-11.2011r.: „Evaluation of the left and right ventricular
dyssynchrony in patients with chronic thromboembolic pulmonary hypertension
treated with pulmonary endarterectomy”
• Nagroda Komitetu Naukowego XVIII Ogólnopolskiej Konferencji Sekcji
Echokardiografii Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego w Katowicach,
3-4 czerwca 2016 r. za prac� prezentowan� w sesji prac oryginalnych pod patronem
EACVI-HIT „Rola badania echokardiograficznego w ocenie chorych
z zaawansowanymi chorobami płuc kwalifikowanych do transplantacji płuc”
• Nagroda Zespołowa na 3-cim Kongresie Cachexia – Rzym 2005 za poster „ The
effects of enteral supplementation In patients with cardiac cachexia – a prospective,
randomised duble-blind, placebo trial„
6.2. Wygłaszanie referatów na mi�dzynarodowych i krajowych konferencjach
tematycznych
• Jolanta Nowak. Wykład „ Przygotowanie i kwalifikacja chorych do przeszczepu serca.
U kogo, kiedy, dlaczego”, XVIII Mi�dzynarodowa Konferencja Kardiologiczna,
Zabrze 2-4.06.2011 r.
• Jolanta Nowak. Wykład „Niedomykalno� mitralna – Opis przypadku”,
XXI Mi�dzynarodowa Konferencja Kardiologiczna, Zabrze 29-30.05.2014 r.
30
• Jolanta Nowak. Wykład „Funkcjonalna niedomykalno� trójdzielna” ECHO LIVE-
CASE, XXIV Mi�dzynarodowa Konferencja Kardiologiczna, Zabrze 7-8.06.2017 r.
• Jolanta Nowak. Wykład „Funkcjonalna niedomykalno� trójdzielna” ECHO LIVE
- CASE, XXV Mi�dzynarodowa Konferencja Kardiologiczna, Zabrze 8-9.06.2018 r.
• Jolanta Nowak. Wykład „Nowo�ci w leczeniu przewlekłej niewydolno�ci serca”
Konferencja XIII Zakopia�skie Dni Kardiologiczne 2011 r.
• Jolanta Nowak. Wykład „Drogi i bezdro�a w post�powaniu z nadci�nieniem płucnym”
3 Ogólnopolska Konferencja Kr��enia Płucnego, Białystok 8-9.11.2013 r.
• Jolanta Nowak. Wykład „Niedomykalno� zastawki trójdzielnej” I Warsztaty
Interaktywne-Niewydolno� serca w Praktyce, Zabrze 07-08.11.2018 r.
6.3. Aktywny udział w mi�dzynarodowych i krajowych konferencjach naukowych
Jestem współautorem 138 doniesie� zjazdowych, w tym 114 ze zjazdów mi�dzynarodowych
i 24 ze zjazdów krajowych.
6.4. Wykłady, szkolenia dla lekarzy w ramach kursów z kardiologii współfinansowanych
przez Uni� Europejsk� w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego oraz kursów
echokardiografii przezklatkowej(TTE) i przezprzełykowej (TEE)
• Jolanta Nowak – kierownik naukowy kursu. Wykłady „Patofizjologia niewydolno�ci
serca”. Jolanta Nowak – kierownik naukowy kursu. Wykład „Patofizjologia
niewydolno�ci serca”. Kurs współfinansowany przez Uni� Europejsk� Nr 1-748/2-04-
101-2010, Zabrze 12-14.04.2010 r.
• Kurs współfinansowany przez Uni� Europejsk� Nr 1-748/2-04-101-2010, Zabrze
12-14.04.2010 r.
• Jolanta Nowak – kierownik naukowy kursu. Wykłady „Onkologia w kardiologii ”.
Kurs współfinansowany przez Uni� Europejsk� Nr 1-748/2-11-113-2010, Zabrze
04.11.2010 r.
• Jolanta Nowak – kierownik naukowy kursu. Wykłady „Patofizjologia niewydolno�ci
serca”. Kurs współfinansowany przez Uni� Europejsk� Nr 1-748/2-04-074-2012,
Zabrze 24-26.10.2012 r.
• Jolanta Nowak - kierownik naukowy kursu. Wykłady „Diagnostyka i leczenie
niewydolno�ci serca”. Kurs współfinansowany przez Uni� Europejsk� Nr 1-748/2-10-
302-2013, Zabrze 24-25.10.2013 r.
31
• Jolanta Nowak - wykładowca kursu. Wykłady „Patofizjologia niewydolno�ci serca”.
Kurs współfinansowany przez Uni� Europejsk� Nr 1-748/2-04-299-2013, Zabrze
13-15.11.2013 r. (kierownik naukowy kursu prof.dr hab.n.med Romuald Wojnicz).
• Jolanta Nowak - wykładowca kursu. Wykłady „Patofizjologia niewydolno�ci serca” .
Kurs współfinansowany przez Uni� Europejsk� Nr 1-748/2-04-300-2013, Zabrze
04.12 - 06.12.2013 r. (kierownik naukowy kursu prof.dr hab.n.med Romuald Wojnicz)
• Jolanta Nowak - wykładowca kursu. Wykłady „Patofizjologia niewydolno�ci serca”.
Kurs współfinansowany przez Uni� Europejsk� Nr 1-748/2-04-095-2014, Zabrze
28-30.05.2014 r. (kierownik naukowy kursu prof.dr hab.n.med Romuald Wojnicz)
• Jolanta Nowak - wykładowca kursu. Wykłady „Patofizjologia niewydolno�ci serca”.
Kurs współfinansowany przez Uni� Europejsk� Nr 1-748/2-04-096-2014, Zabrze
26-28.93.2014 r. (kierownik naukowy kursu prof.dr hab.n.med Romuald Wojnicz)
• Jolanta Nowak - wykładowca kursu. Wykłady „Patofizjologia niewydolno�ci serca”.
Kurs współfinansowany przez Uni� Europejsk� Nr 1-748/2-02-097-2014, Zabrze
22-24.10.2014 r. (kierownik naukowy kursu prof.dr hab.n.med Romuald Wojnicz)
Od 2003 roku do chwili obecnej - udział jako wykładowca w wielu kursach i szkoleniach
echokardiografii przezklatkowej organizowanych w SCCC w Zabrzu .
Od 2015 roku – udział jako wykładowca w szkoleniach prowadzanych w SCCHS w Zabrzu
z zakresu echokardiografii przezprzełykowej:
• Jolanta Nowak – wykładowca „Przezprzełykowa ocena protez zastawkowych„
Warsztaty Echokardiografii Przezprzełykowej, Polska Szkoła Echokardiografii, kurs
zaawansowany, 08-09.05.2015 r., SCCS Zabrze
• Jolanta Nowak – wykładowca „Przezprzełykowa ocena protez zastawkowych„
Warsztaty Echokardiografii Przezprzełykowej, Polska Szkoła Echokardiografii, kurs
zaawansowany, 17-18.06.2016 r., SCCS Zabrze
• Jolanta Nowak – wykładowca „Przezprzełykowe badanie echokardiograficzne
u chorego z kardiomiopati�„ Warsztaty Echokardiografii Przezprzełykowej, kurs
zaawansowany, 19-20.05.2017 r., SCCS Zabrze
• Jolanta Nowak – wykładowca „Infekcyjne zapalenie wsierdzia na zastawce własnej.
Rola badania TEE„ Warsztaty Echokardiografii Przezprzełykowej, kurs
zaawansowany 14-15.12.2018 r., SCCS Zabrze
32
• Jolanta Nowak – wykładowca „Infekcyjne zapalenie wsierdzia na zastawce własnej.
Rola badania TEE„ Warsztaty Echokardiografii Przezprzełykowej, kurs
zaawansowany 15-16.02.2019 r., SCCS Zabrze
6.5. Udział w komitetach organizacyjnych mi�dzynarodowych i krajowych
konferencjach naukowych
• Sympozjum „Rak Tarczycy” Szczyrk 26-28.10.1995 r. – członek komitetu
organizacyjnego
• VI Mi�dzynarodowa Konferencja Kardiologiczna „Post�py w rozpoznawaniu
i leczeniu chorób serca”, Zabrze 12.05.1999 r. – członek komitetu organizacyjnego
• VII Mi�dzynarodowa Konferencja Kardiologiczna, I Warsztaty Inwazyjnego Leczenia
�wie�ego Zawału Serca, Zabrze 18.05.2000 r. – członek komitetu organizacyjnego
• II Warsztaty Inwazyjnego leczenia �wie�ego Zawału Serca, Zabrze 23.06.2001 r.
– członek komitetu organizacyjnego
• VIII Mi�dzynarodowa Konferencja Kardiologiczna. III Warsztaty: „Post�powanie
w ostrych zespołach wie�cowych”, Zabrze 14-15.06.2001 r. – członek komitetu
organizacyjnego
• XII Mi�dzynarodowa Konferencja Kardiologiczna. VI Warsztaty Kardiologii
Inwazyjnej: Post�powanie w rozpoznawaniu i leczeniu chorób serca, płuc i naczy�”,
Zabrze, 13-14.05.2005 r. – członek komitetu organizacyjnego
• XIII Mi�dzynarodowa Konferencja Kardiologiczna. VII Warsztaty Kardiologii
Inwazyjnej: Post�py w rozpoznawaniu i leczeniu chorób serca, płuc i naczy�”, Zabrze,
9-10.06.2006 r. – członek komitetu organizacyjnego
• XIV Mi�dzynarodowa Konferencja Kardiologiczna „Post�py w rozpoznawaniu
i leczeniu chorób serca, płuc i naczy�”, VIII Warsztaty Kardiologii Inwazyjnej,
Zabrze, 1-2.06.2007 r. – członek komitetu organizacyjnego
• XV Mi�dzynarodowa Konferencja Kardiologiczna „Post�py w rozpoznawaniu
i leczeniu chorób serca, płuc i naczy�”, IX Warsztaty Kardiologii Inwazyjnej, Zabrze,
6-7.06.2008 r. – członek komitetu organizacyjnego
• XVI Mi�dzynarodowa Konferencja Kardiologiczna „Post�py w rozpoznawaniu
i leczeniu chorób serca, płuc i naczy�”, X Warsztaty Kardiologii Inwazyjnej, Zabrze,
5-6.06. 2009 r. – członek komitetu organizacyjnego
33
• XVII Mi�dzynarodowa Konferencja Kardiologiczna „Post�py w rozpoznawaniu
i leczeniu chorób serca, płuc i naczy�”, XI Warsztaty Kardiologii Inwazyjnej, Zabrze,
21-22.05.2010 r. – członek komitetu organizacyjnego
• XVIII Mi�dzynarodowa Konferencja Kardiologiczna „Post�py w rozpoznawaniu
i leczeniu chorób serca, płuc i naczy�”, XII Warsztaty Kardiologii Inwazyjnej, Zabrze,
2-4.06.2011 r. – członek komitetu organizacyjnego
• XIX Mi�dzynarodowa Konferencja Kardiologiczna „Post�py w rozpoznawaniu
i leczeniu chorób serca, płuc i naczy�”, XIII Warsztaty Kardiologii Inwazyjnej,
Zabrze, 25-26.05.2012 r. – członek komitetu organizacyjnego
• XX Mi�dzynarodowa Konferencja Kardiologiczna „Post�py w rozpoznawaniu
i leczeniu chorób serca, płuc i naczy�”, XIV Warsztaty Kardiologii Inwazyjnej,
Zabrze, 7-8.06.2013 r. – członek komitetu organizacyjnego
• XXI Mi�dzynarodowa Konferencja Kardiologiczna „Post�py w rozpoznawaniu
i leczeniu chorób serca, płuc i naczy�”, XV Warsztaty Kardiologii Inwazyjnej, Zabrze,
29-30.05.2014 r. – członek komitetu organizacyjnego
• XXII Mi�dzynarodowa Konferencja Kardiologiczna „Post�py w rozpoznawaniu
i leczeniu chorób serca, płuc i naczy�”, XVI Warsztaty Kardiologii Inwazyjnej,
Zabrze, 28-29.05.2015 r. – członek komitetu organizacyjnego
• XXIII Mi�dzynarodowa Konferencja Kardiologiczna „Post�py w rozpoznawaniu
i leczeniu chorób serca, płuc i naczy�”, XVII Warsztaty Kardiologii Inwazyjnej,
Zabrze, 2-3.06.2016 r. – członek komitetu organizacyjnego
6.6. Członkostwo w mi�dzynarodowych i krajowych organizacjach oraz towarzystwach
naukowych
• Europejskie Towarzystwo Kardiologiczne – członek od 2002 roku
• Polskie Towarzystwo Kardiologiczne (od 1998 roku) – do nadal:
- członek Sekcji Echokardiografii
- członek Sekcji Niewydolno�ci Serca
- członek Sekcji Wad Zastawkowych
34
6.7. Opieka naukowa nad studentami i lekarzami w toku specjalizacji i doktorantami
w charakterze opiekuna naukowego lub promotora pomocniczego
Działalno� naukowa i dydaktyczna zajmuje wa�ne miejsce w mojej pracy zawodowej.
Działalno� dydaktyczna dotyczy zarówno szkolenia przeddyplomowego dla studentów, jak
i szkolenia podyplomowego dla lekarzy. Szczególne jednak skupiam si� na pracy ze
studentami. Od poczatku mojej pracy w �l�skim Uniwersytecie Medycznym prowadziłam
i prowadz� seminaria, wiczenia i wykłady dla studentów Wydziału Lekarskiego z Oddziałem
Lekarsko – Dentystycznym w Zabrzu. Pocz�tkowo w latach 1989-1998 prowadziłam zajecia
w III Katedrze i Oddziale Klinicznym Chorób Wewn�trzych w Bytomiu, a obecnie
w III Katedrze i Oddziale Klinicznym Kardiologii SUM w �l�skim Centrum Chorob Serca
w Zabrzu. Od kilku lat dodatkowo prowadz� zaj�cia ze studenci Ratownictwa Medycznego.
Od 2004 roku współpracuj� naukowo ze studentami działaj�cymi w Studenckim Kole
Naukowym przy III Katedrze i Oddziale Klinicznym Kardiologii SUM w Zabrzu. Prace
naukowe, których byłam opiekunem były kilkakrotnie nagradzane lub wyró�niane na
konferencjach uczelnianych krajowych i mi�dzynarodowych STN.
• Piotr Buchta „Rola prekursora endoteliny-1 u chorych z przewlekł� niewydolno�ci�
serca„ Mi�dzynarodowa Konferencja Naukowa Studencka Uczelni Medycznej UJ
Collegium Medicum 2004 rok – I Nagroda w sesji Kardiologia
• Karol Kukowka, Dominika Szulik, Michał Gałeczka „Patients with different clinical
groups of pulmonary hypertension“ 9th International Students‘ Conference on
Cardiology, Zabrze, 29th May 2014 – II Nagroda w sesji Kardiologia
• Donata Wilczak, Paula Walczak, Artur Biernacki, Krzysztof Noco� „Plasma
N-terminal pr-brain natriuretic peptide and hemodynamics in patients with pulmonary
hypertension related to heart failure“ 11th International Students‘ Conference on
Cardiology, Zabrze, 2nd June 2016 – Wyró�nienie w sesji Kardiologia
• Paula Walczak „Right and left – hemodymnamic congestion in patients with chronic
heart failure with reduced ejection fraction“ Intermnational Medical Congres of
SILESIA, Katowice 27-28 April 2017 – II Nagroda w sesji Kardiologia
• Paula Walczak „Warto� prognostyczna N-ko�cowego propeptydu natriuretycznego
typu B oznaczanego w surowicy krwi i parametrów hemodynamicznych u chorych
z nadci�nieniem płucnym typu postkapiralnego“ XLVII Ogólnopolska Konferencja
35
Studentów Uczelni Medycznych w Szczecinie 2018 – Wyró�nienie w sesji
Kardiologia
• Paula Walczak „Który z parametrów hemodynamicznych mo�e przewidywa
�miertelno� jednoroczn� u pacjentow z chorobami płuc kwalifikwanych do
transplantacji płuc„ XXXII Ogólnopolska Studencka Konferencja Kardiologiczna
w Gda�sku 28.05.2018 – III Nagroda
• Paula Walczak „Are left ventricular parameters important in assessment and
monitoring patients with end-stage lung disease referred for lung transplantation„
13th International Students‘ Conference on Cardiology, Zabrze, 3th June 2018
– główna nagroda w konkursie prac plakatowych .
Byłam równie� promotorem pomocniczym dwóch prac doktorskich:
• Przewód doktorski 2017 rok „Pozaszpitalne nagłe zatrzymanie kr��enia w populacji
dorosłych powiatu bielskiego“ – lekarz Dariusz Gach, zako�czony uzyskaniem tytułu
dr n.med.
• Przewód doktorski 2017 rok „Wpływ uruchomienia 24-godzinnego dy�uru
interwencyjnego w Oddziale Kardiologii w Chorzowie na wyniki leczenia chorych
z zawałem serca“ - lekarz Barbara Pankiewicz, zako�czony uzyskaniem tytułu dr
n.med.
Byłam opiekunem specjalizacji z kardiologii lekarzy z III Katedry i Oddziału Kardiologii:
• dr Anna Bara�ska
• dr Gracjan Pytel
• dr Łukasz Pyka
6.8 Członkostwo komitetów i kolegiów redakcyjnych
Recenzent „ Anneles Academiae Medicinae Silesiensis 2 prace
Recenzent LIDSEN publ. INC, OBM Transplantation Editoral Office 2 prace
36
6.9 Sta�e i wa�niejsze szkolenia naukowe
1984 rok Klinika Pediatrii w Kolonii Niemcy
2001 rok Kraków, Szkolenie „ Good clinical practice in clinical trials“
2002 rok Klinika Wad Wrodzonych Serca, Instytut Kardiologii, Warszawa
2004 rok The Sahlgrenska Academy at G teborg University, Szwecja
2004 rok Klinika Kardiologii Szpitala Wojskowego we Wrocławiu
2005 rok Instytut Kardiologii w Warszawie, EBAC szkolenie z echokardiograficznego
badania przezprzełykowego (TEE), Europejskiego Towarzystwa
Kardiologicznego,
2005 rok Roche Diagnostic w Drenie, Niemcy, szkolenie z diagnostyki NT-pro BNP
2006 rok The Sahlgrenska Academy at G teborg University, szkolenie z niewydolno�ci
serca, Barcelona 6.09.2006 r.
2011 rok Papworth Hospital, Cambridge, Anglia - szkolenie z zakresu
płucnego zakrzepowo-zatorowego (CTEPH) oraz czynny udział w sesji
plakatowej CTEPH)
2012 rok Herz Center Klinika Kardiologii Pracownia Echokardiografii Lipsk, Niemcy
2012 rok Klin. Abt. Für Kardiologie Wien, Austria, szkolenie z zakresu nadci�nienia
płucnego
2012 rok Erasme Hospital, Brussels, szkolenie z nadci�nienia płucnego
2012 rok Szkolenie z zakresu Nadci�nienia Płucnego – Uniwersytet Bolonia
2014 rok Szkolenie z ALS Provider Kurs, Karpacz 15-16.03.2014 r.
2005 rok Konferencja Naukowo-Szkoleniowa w Instytucie Onkologii w Gliwicach
2013 rok Szkolenie w ramach Brano Heart Failure Forum, Kraków
2010 rok Mi�dzynarodowa Konferencja Nadci�nienia Płucnego Praga,
Czechy 2-5.06.2010 r.
2016-2017 rok Udział w spotkaniach Klubu LAA dotycz�cego terapii zamykania uszka
lewego przedsionka, Warszawa, Łód.
2017 rok Szkolenie w ramach Brano Heart Failure Forum, Praga