AUTOREFERAT 1. Imi i nazwisko · 2019. 10. 10. · (PTK), CE nr103/2010 z dnia 08.05.2010 roku ......

36
1 AUTOREFERAT 1. Imi i nazwisko Jolanta Nowak 2. Posiadane dyplomy, stopnie naukowe/artystyczne – z podaniem nazwy, miejsca i roku ich uzyskania oraz tytul rozprawy doktorskiej lekarz medycyny – lska Akademia Medyczna w Katowicach, Wydzial Lekarski w Zabrzu (obecnie lski Uniwersytet Medyczny w Katowicach, Wydzial Lekarski z Oddzialem Lekarsko-Dentystycznym w Zabrzu). Dyplom nr 2662/Z z dnia 27.06.1987 roku doktor nauk medycznych - lska Akademia Medyczna w Katowicach, Wydzial Lekarski w Zabrzu. Dyplom nr 2544 z dnia 30.04.1996 roku. Tytul rozprawy doktorskiej: “Porównanie przydatnoci oznaczania antygenów wglowodanowych w raku oldka, trzustki i jelita grubego“ Specjalista pierwszego stopnia w dziedzinie chorób wewntrznych – Wydzial Zdrowia i Opieki Spolecznej w Katowicach. Dyplom nr 9401 z dnia 19.11.1991 roku Specjalista drugiego stopnia w dziedzinie chorób wewntrznych – Centrum Medyczne Ksztalcenia Podyplomowego w Warszawie. Dyplom nr 21829/6/I z dnia 15.11.1996 roku Specjalista drugiego stopnia w dziedzinie kardiologii - Centrum Medyczne Ksztalcenia Podyplomowego w Warszawie. Dyplom nr 38982/23/II z dnia 30.04.2002 roku. Certyfikat umiejetnoci badania echokardiograficznego przezklatkowego wydany przez Zarzd Sekcji Echokardiografii Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego (PTK), CE nr103/2010 z dnia 08.05.2010 roku Akredytacja drugiego stopnia indywidualna w zakresie echokardiografii, EAI nr 0213/2013 wydana przez Zarzd Glówny PTK z dnia 09.01.2013 roku

Transcript of AUTOREFERAT 1. Imi i nazwisko · 2019. 10. 10. · (PTK), CE nr103/2010 z dnia 08.05.2010 roku ......

Page 1: AUTOREFERAT 1. Imi i nazwisko · 2019. 10. 10. · (PTK), CE nr103/2010 z dnia 08.05.2010 roku ... l ski Uniwersytet Medyczny w Katowicach z Oddziałem Lekarsko-Dentystycznym ...

1

AUTOREFERAT

1. Imi� i nazwisko

Jolanta Nowak

2. Posiadane dyplomy, stopnie naukowe/artystyczne – z podaniem nazwy, miejsca i roku

ich uzyskania oraz tytuł rozprawy doktorskiej

• lekarz medycyny – �l�ska Akademia Medyczna w Katowicach, Wydział Lekarski

w Zabrzu (obecnie �l�ski Uniwersytet Medyczny w Katowicach, Wydział Lekarski

z Oddziałem Lekarsko-Dentystycznym w Zabrzu). Dyplom nr 2662/Z z dnia

27.06.1987 roku

• doktor nauk medycznych - �l�ska Akademia Medyczna w Katowicach, Wydział

Lekarski w Zabrzu. Dyplom nr 2544 z dnia 30.04.1996 roku. Tytuł rozprawy

doktorskiej: “Porównanie przydatno�ci oznaczania antygenów w�glowodanowych

w raku �oł�dka, trzustki i jelita grubego“

• Specjalista pierwszego stopnia w dziedzinie chorób wewn�trznych – Wydział Zdrowia

i Opieki Społecznej w Katowicach. Dyplom nr 9401 z dnia 19.11.1991 roku

• Specjalista drugiego stopnia w dziedzinie chorób wewn�trznych – Centrum Medyczne

Kształcenia Podyplomowego w Warszawie. Dyplom nr 21829/6/I z dnia 15.11.1996

roku

• Specjalista drugiego stopnia w dziedzinie kardiologii - Centrum Medyczne

Kształcenia Podyplomowego w Warszawie. Dyplom nr 38982/23/II z dnia 30.04.2002

roku.

• Certyfikat umiejetno�ci badania echokardiograficznego przezklatkowego wydany

przez Zarz�d Sekcji Echokardiografii Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego

(PTK), CE nr103/2010 z dnia 08.05.2010 roku

• Akredytacja drugiego stopnia indywidualna w zakresie echokardiografii, EAI

nr 0213/2013 wydana przez Zarz�d Główny PTK z dnia 09.01.2013 roku

Page 2: AUTOREFERAT 1. Imi i nazwisko · 2019. 10. 10. · (PTK), CE nr103/2010 z dnia 08.05.2010 roku ... l ski Uniwersytet Medyczny w Katowicach z Oddziałem Lekarsko-Dentystycznym ...

2

• Certyfikat w zakresie odbycia kursu diagnostyki dopplerowskiej naczy� krwiono�nych

– szyi, jamy brzusznej, ko�czyn górnych i dolnych, wydany przez Roztocza�sk�

Szkoł� Ultrasonografii nr 285/31 z dnia 05-10.10.2008 roku

• Certyfikat ALOFT Sonographer Certification Harward Medical School Teaching

Affiliate, Brigham and Women’s Hospital, 10.05.2006 rok

• Certyfikat wydany przez European Board for Accreditation in Cardiology (EBAC)

European Society of Cardiology (ESC) w zakresie echokardiograficznych bada�

przezprzełykowych (TEE) 18-19.02.2005 rok

• Certyfikat upowa�niaj�cy do prowadzenia bada� naukowych „Good Clinical Practice

in Clinical Trials“ , nr 52/2001 wydany przez „Ovita Nutricia“ Research Fundation

and Director of the Children’s Memorial Health Institute prof. Paweł Januszewicz dnia

08.04.2001 roku

3. Informacje o dotychczasowym zatrudnieniu

1987-1988 Sta� podyplomowy w III Klinice Chorób Wewn�trzych SUM w Bytomiu

1987-1989 Szpital Specjalistyczny nr 2 w Bytomiu jako asystent

od 1989 - do nadal �l�ski Uniwersytet Medycznyw Katowicach, Wydział Lekarski

z Oddziałem Lekarsko-Dentystycznym w Zabrzu:

� w latach 1989 - 1998 III Katedra i Oddział Kliniczny Chorób

Wewn�trznych w Bytomiu na stanowisku asystenta

� od 1998 r. - do nadal III Katedra i Oddział Kliniczny Kardiologii, �l�skie

Centrum Chorób Serca w Zabrzu, pocz�tkowo do 2006 roku jako asystent,

od 2006 roku do chwili obecnej na stanowisku adiunkta.

Moje zainteresowanie prac� naukow� rozpocz�ło si� jeszcze w okresie studiów na Wydziale

Lekarskim w Zabrzu, �l�skiej Akademii Medycznej w Katowicach (od czerwca 2007 roku

�l�ski Uniwersytet Medyczny w Katowicach z Oddziałem Lekarsko-Dentystycznym

w Zabrzu). Pocz�tkowo uczestniczyłam w pracach Koła Studenckiego przy Katedrze

Biochemi w Zabrzu-Rokitnicy, a potem brałam aktywny udział w pracach Koła Studenckiego

przy III Katedrze i Oddziale Klinicznym Chorób Wewn�trznych w Bytomiu. Po zako�czeniu

Page 3: AUTOREFERAT 1. Imi i nazwisko · 2019. 10. 10. · (PTK), CE nr103/2010 z dnia 08.05.2010 roku ... l ski Uniwersytet Medyczny w Katowicach z Oddziałem Lekarsko-Dentystycznym ...

3

studiów, pracuj�c jako asystent w III Katedrze i Oddziale Chorób Wewn�trznych w Bytomiu

kierowanej przez prof. dr hab.n.med Jerzego �mudzi�skiego, mogłam nie tylko nabiera

do�wiadzenia klinicznego, ale i kontynuowa prac� naukow�. Dr hab.n.med. Barbara Jarz�b

skierowała moje zainteresowania naukowe na markery nowotworowe i ich przydatno�

w wykrywaniu i prognozowaniu przebiegu chorób nowotworowych przewodu pokarmowego.

Nawi�załam wówczas współprac� z wybitnymi naukowcami z naszej uczelni z zakresu

chirurgii ogólnej, jak i chorób zakanych. Zaowocowało to prac� doktorsk�, któr� pod

kierunkiem prof.dr hab.n.med. Jerzego �mudzi�skiego obroniłam w 1996 roku w �l�skim

Uniwersytecie Medycznym. Pracuj�c jako asystent w III Katedrze i Oddziale Chorób

Wewn�trznych w Bytomiu, poszerzyłam swoje zainteresowania kliniczne i naukowe, a po

uzyskaniu drugiego stopnia specjalizacji z chorób wewn�trznych rozpocz�łam specjalizacj�

z kardiologii. Za zgod� ówczesnego Rektora �l�skiego Uniwersytetu Medycznego

prof. dr hab. n. med. Zbigniewa Religi, zostałam przeniesiona za porozumieniem stron do

III Katedry i Oddziału Klinicznego Kardiologii kierowanej wówczas przez prof. dr hab. n.

med. Lecha Polo�skiego, a obecnie przez prof. dr hab. n. med. Mariusza G�siora. Od

pocz�tku mojej pracy w �l�skim Centrum Chorób Serca (SCCS) w Zabrzu, swoje

zainteresowania ukierunkowałam na echokardiografi� oraz prowadzenie i leczenie chorych

z przewlekł� niewydolno�ci� serca o etiologii niedokrwiennej i nie-niedokrwienej.

Poszukiwałam markerów prognozuj�cych przebieg choroby i czas prze�ycia u tych chorych.

Znalazłam si� w zespole badawczym kierowanym przez dr hab.n.med. Piotra Rozentryta

z III Katedry i Oddziału Klinicznego Kardiologii w Zabrzu i prof.dr hab.n.med. Ew�

Jankowsk� z Uniwersytetu Wrocławskiego. Zajmowałam si� prowadzeniem i kwalifikacj�

chorych z ci��k� niewydolno�cia serca do zabiegu transplantacji serca. Przeprowadzałam

u nich rutynowe badania echokardiograficzne wraz z ocen� dyssynchroni mi�dzykomorowej,

przedsionkowo-komorowej i �ródkomorowej podczas kwalifikacji do urz�dze�

resynchronizuj�cych. Z tego okresu pochodz� prace z przewlekłej niewydolno�ci serca.

Brałam te� aktywny udział w programie zapale� mi��nia sercowego, którym kierował

wówczas prof.dr hab.n.med. Romuald Wojnicz i zajmowałam si� ocen� kliniczn� i badaniem

echokardiograficznym chorych z kardiomiopati� rozstrzeniow� i zapaleniem mi��nia

sercowego. Przez wiele lat mojej pracy w Pracowni Echokardiografii SCCS, zdobywałam

wiedz� i rozwijałam swoje umiejetno�ci dzi�ki współpracy z prof. dr hab.n.med Tomaszem

Kukulskim. To wła�nie tam rozpocz�ło si� moje zainteresowanie ocen� morfologii i funkcji

prawej komory w ró�nych jednostkach chorobowych, szczególnie w ró�nych grupach

nadci�nienia płucnego. W badaniach echokardiograficznych wykorzystywane były techniki

Page 4: AUTOREFERAT 1. Imi i nazwisko · 2019. 10. 10. · (PTK), CE nr103/2010 z dnia 08.05.2010 roku ... l ski Uniwersytet Medyczny w Katowicach z Oddziałem Lekarsko-Dentystycznym ...

4

dopplera tkankowego, a obecnie echokardiograficzne techniki oparte na �ledzeniu markerów

akustycznych i echokardiografii trójwymiarowej w czasie rzeczywistym (4D). Od wielu lat

samodzielnie wykonuj� badania echokardiograficzne przezklatkowe (transthoracic

echocardiography, TTE) i przezprzełykowe (transesophageal echocardiography, TEE)

pacjentom hospitalizowanym w III Oddziale i Klinice Kardiologi i ambulatorym chorym

leczonym i konsultowanym w Poradni Kardiologicznej przy SCCS. Bior� udział

w kwalifikacji chorych z ci��k� niedomylalno�ci� mitraln� do przezskórnych zabiegów

implantacji zapinki MitraClip oraz wykonuj� przezprzełykowe badania echokardiograficzne

podczas monitorowania przezskórnych zabiegów naprawczych zastawki mitralnej, aortalnej

i zamykania uszka lewego przedsionka. Szczególnie interesuj�ca dla mnie stała si� grupa

chorych z hipoksyjnym nadci�nieniem płucnym w przebiegu chorób płuc, kwalifikowanych

do zabiegu transplantacji płuc w SCCS. Przedmiotem moich bada� był wpływ jaki hipoksja

i nadci�nienie płucne wywieraj� na praw� i lew� komor� serca. Rozpocz�łam badania

echokardiograficzne tej grupy chorych. Ich wynikiem jest cykl 6 publikacji po�wi�conych roli

bada� echokardiograficznych u chorych z chorobami płuc kwalifikowanych do transplantacji

płuc w rozpoznawaniu nadci�nienia płucnego i dalszym rokowaniu. Moje kliniczne i naukowe

zainteresowania skupiaj� si� równie� na nadci�nieniem płucnym postkapilarnym w przebiegu

ci��kiej przewlekłej niewydolno�ci lewokomorowej oraz na poszukiwaniu rokowniczych

markerów w ró�nych postaciach nadci�nienia płucnego. Kontynuuj� te badania pod opiek�

i kierunkiem prof. dr hab.n.med. Mariusza G�siora nadzoruj�cego opiek� nad chorymi

z przewlekł� niewydolno�ci� serca i nadci�nieniem płucnym.

4. Wskazanie osi�gni�cia wynikajacego z art. 16 ust. 2 ustawy z dnia 14 marca 2003 roku

o stopniach naukowych i tytule naukowym oraz stopniach i tytule w zakresie sztuki (Dz.

U. Nr 65, poz. 595 ze zm.)

a) Tytuł osi�gni�cia naukowego/artystycznego

Warto� rokownicza wybranych parametrów echokardiograficznych, hemodynamicznych

i laboratoryjnych u chorych ze schyłkow� chorob� płuc kwalifikowanych do transplantacji

płuc.

b) Cykl 6 publikacji – sumaryczny współczynnik oddziaływania (IF) cyklu = 13.131;

MNiSW = 134

Page 5: AUTOREFERAT 1. Imi i nazwisko · 2019. 10. 10. · (PTK), CE nr103/2010 z dnia 08.05.2010 roku ... l ski Uniwersytet Medyczny w Katowicach z Oddziałem Lekarsko-Dentystycznym ...

5

1. Jolanta Nowak, Bartosz Hudzik, Jacek T. Niedziela, Piotr Rozentryt, Marek

Ochman, Piotr Przybyłowski, Marian Zembala, Mariusz G�sior. The role of

echocardiographic parameters in predicting survival of patients with lung diseases

referred for lung transplantation. Clin. Respir. J. 2019; Jan 31.doi: 10.1111/crj.13000.

Epub ahead of print (IF 2.211; MNiSW 20)

Wkład habilitanta 80%, ustalenie hipotezy badawczej, zebranie grupy badanej,

uzupełnienie bazy danymi, analiza i interpretacja wynikiow bada�, przegl�d

literatury, napisanie manuskryptu.

2. Jolanta Nowak, Bartosz Hudzik, Dariusz Jastrz�bski, Jacek T. Niedziela, Piotr

Rozentryt, Jacek Wojarski, Marek Ochman, Wojciech Karolak, Sławomir �egle�,

Marek Gierlotka, Mariusz G�sior. Pulmonary hypertension in advanced lung diseases:

Echocardiography as an important part of patient evaluation for lung transplantation.

Clin. Respir. J. 2018; Vol.12, No.3, p.930-938 (IF 2.211; MNiSW 20)

Wkład habilitanta 80%, ustalenie hipotezy badawczej, zebranie grupy badanej,

uzupełnienie bazy danymi, analiza i interpretacja wynikiow bada�, przegl�d

literatury, napisanie manuskryptu

3. Jolanta Nowak, Bartosz Hudzik, Jacek Niedziela, Piotr Rozentryt, Marian Zembala,

Mariusz G�sior. Role of pro-brain natriuretic peptide serum concentration in the

detection of pulmonary hypertension in patients with end-stage lung diseases referred

for lung transplantation. Transplant. Proc. 2018; Vol.50, No.7, p.2044-2047

(IF 0.806; MNiSW 15)

Wkład habilitanta 80%, ustalenie hipotezy badawczej, zebranie grupy badanej,

uzupełnienie bazy danymi, analiza i interpretacja wynikiów bada�, przegl�d literatury,

napisanie manuskryptu

4. Jolanta Nowak, Bartosz Hudzik, Piotr Przybyłowski, Jacek Niedziela, Paula

Walczak, Piotr Rozentryt, Marek Ochman, Sławomir �egle�, Jacek Wojarski, Marian

Zembala, Mariusz G�sior. Prognostic value of mean, diastolic, and systolic

pulmonary artery pressure in patients with end-stage lung disease referred for lung

transplantation. Transplant. Proc. 2018; Vol.50, No.7, p.2048-2052 (IF 0.806;

MNiSW 15)

Page 6: AUTOREFERAT 1. Imi i nazwisko · 2019. 10. 10. · (PTK), CE nr103/2010 z dnia 08.05.2010 roku ... l ski Uniwersytet Medyczny w Katowicach z Oddziałem Lekarsko-Dentystycznym ...

6

Wkład habilitanta 80%, ustalenie hipotezy badawczej, zebranie grupy badanej,

uzupełnienie bazy danymi, analiza i interpretacja wynikiow bada�, przegl�d

literatury, napisanie manuskryptu

5. Jolanta Nowak, Dariusz Jastrz�bski, Witold Streb, Piotr Rozentryt, Jacek Wojarski,

Małgorzata Greif, Jerzy Kozielski, Lech Polo�ski, Marian Zembala, Tomasz

Kukulski. Right ventricular function in patients with severe interstitial lung disease: a

tissue Doppler imaging study. J.Physiol.Pharmacol.2008; Vol.59, Suppl.6 p.531-538

(IF 2.631; MNiSW 32)

Wkład habilitanta 80%, ustalenie hipotezy badawczej, analiza i interpretacja

wynikiow bada�, przegl�d literatury, napisanie manuskryptu

6. Dariusz Jastrz�bski, Jolanta Nowak, Dariusz Ziora, Jacek Wojarski, Damian

Czy�ewski, Jerzy Kozielski, Lech Polo�ski, Marian Zembala. Left ventricular

dysfunction in patients with interstitial lung diseases referred for lung transplantation.

J. Physiol. Pharmacol. 2007; Vol.58, Suppl.5 p.299-305 (IF 4.466; MNiSW 32)

Wkład habilitanta 60%, zebranie materiału do bada�, analiza i interpretacja

wynikiow bada�, przegl�d literatury, współautor manuskryptu

c) Omówienie celu naukowego/artystycznego ww. pracy i osi�gni�tych wyników wraz

z omówieniem ich ewentualnego wykorzystania

Chorzy ze schyłkow� postaci� chorób płuc i przewlekł� niewydolno�ci� oddechow� stanowi�

grup� o bardzo złym rokowaniu. S� to chorzy zarówno z idiopatycznym zwłóknieniem płuc

(idiopathic pulmonary fibrosis, IPF), innymi postaciami �ródmi��szowych chorób płuc

(interstitial lung diseases,ILD), jak i przewlekł� obturacyjn� chorob� płuc (chronic obturative

pulmonary disease,COPD). Jedn� z ostatecznych opcji terapeutycznych w tej grupie chorych

jest kwalifikacja do transplantacji płuc, procedury, która w ostatnich latach jest coraz szerzej

stosowana i coraz bardziej w Polsce dost�pna. Mimo rosn�cej liczby transpalantacji płuc

w Polsce (w 2018 roku liczba transplantacji płuc w naszym kraju wynosiła 32, a w samym

�l�skim Centrum Chorob Serca wzrosła do 26), liczba chorych na li�cie oczekujacych na ten

zabieg jest wci�� du�a, a �miertelno� w tej grupie chorych nadal wysoka. Obecnie w IPF

znanymi czynnikami prognostycznymi s� wiek, nasilenie duszno�ci, czynno�ciowe parametry

układu oddechowego, parametry wydolno�ci fizycznej i stopie� desaturacji podczas wysiłku,

obraz histologicznych i radiologicznych zmian w układzie oddechowym oraz �rednie

Page 7: AUTOREFERAT 1. Imi i nazwisko · 2019. 10. 10. · (PTK), CE nr103/2010 z dnia 08.05.2010 roku ... l ski Uniwersytet Medyczny w Katowicach z Oddziałem Lekarsko-Dentystycznym ...

7

ci�nienie w t�tnicy płucnej (mean pulmonary artery pressure, mPAP). Powstały

wieloczynnikowe systemy oceniaj�ce prze�ycie w IPF i innych chorobach �ródmi��szowych

płuc. Jednym z nich jest tzw. model GAP (gender, age, physiology, GAP) w skład którego

wchodzi wiek, płe i dwa parametry czynno�ciowe układu oddechowego: nat��ona

pojemno� �yciowa (forced vital capacity – FVC) i współczynnik transferu dla tlenku w�gla

(lung transfer factor for carbon monoxide – TLCO). Natomiast w COPD, chorobie o nieco

lepszym długoterminowym rokowaniu, najbardziej znany jest tzw. index BODE (body-mass

index, airflow obstruction, dyspnea, exercise capacity) – bior�cy pod uwag� ideks masy ciała,

stopie� obturacji dróg oddechowych, duszno�ci i długo�ci dystansu w te�cie 6-minutowego

marszu. Pomimo wielu znanych i wykorzystywanych w praktyce klinicznej czynniów

prognostycznych, wci�� poszukuje si� nowych i bardziej obiecujacych parametrów

przewidujacych prze�ycie u chorych z zaawansowanymi chorobami płuc, celem usprawnienia

i przyspieszenia procesu kwalifikacji do transplantacji.

Pojawienie si� nadci�nienia płucnego w przebiegu chorób płuc jest czynnikiem

pogarszaj�cym rokowanie w tej grupie chorych. Wa�ne jest wczesne wykrycie

i zdiagnozowanie nadci�nienia płucnego, obj�cie chorych szczegółow� obserwacj�

i skierowanie ich do o�rodka referencyjnego zajmuj�cego si� leczeniem chorób płuc

i nadci�nienia płucnego. Echokardiografia odgrywa wa�n� rol� w szacowniu skurczowego

ci�nienia w prawej komorze serca (right ventricular systoloc pressure, RVSP), a tym samym

pozwala na ocen� prawdopodobie�stwa nadci�nienia płucnego. Jednak złotym standardem

w rozpoznawaniu nadci�nienia płucnego pozostaje inwazyjny pomiar ci�nie� w kr��eniu

płucnym (right heart catheterization, RHC) i warto� mPAP. Poniewa� RHC wykonywane s�

jedynie podczas kwalifikacji chorych z zawansowanymi chorobami płuc do transpalantacji

płuc, nieinwazyjna ocena echokardiograficzna powinna stanowi kluczow� metod� w ocenie

prawdopodobie�stwa nadci�nienia płucnego i dalszym monitorowaniu przebiegu choroby.

Jest to badanie bezpieczne, dost�pne i powtarzalne, które umo�liwia nie tylko szacowanie

ci�nie� w kr��eniu płucnym, ale równocze�nie ocen� morfologii i funkcji tak prawej (right

ventricle, RV), jak i lewej (left ventricle, LV) komory serca na ró�nych etapach rozwoju

nadci�nienia płucnego. Podj�to zatem badania zmierzaj�ce do okre�lenia rokowniczego

znaczenia wybranych parametrów echokardiograficznych, u chorych ze schyłkow� postaci�

chorób płuc w trakcie ich kwalifikacji do transplantacji płuc.

Kolejnym zagadnieniem analizowanym w cyklu publikacji było wyznaczenie warto�ci

referencyjnych dla pomiarów inwazyjnych ci�nie� w kr��eniu płucnym, które wi��� si� ze

Page 8: AUTOREFERAT 1. Imi i nazwisko · 2019. 10. 10. · (PTK), CE nr103/2010 z dnia 08.05.2010 roku ... l ski Uniwersytet Medyczny w Katowicach z Oddziałem Lekarsko-Dentystycznym ...

8

zwi�kszon� �miertelno�ci� w grupie chorych z zaawansowanymi chorobami płuc. Oceniono

tak�e przydatno�ci oznaczania N-ko�cowego fragmentu mózgowego peptydu

natriuretycznego (N-terminal pro-brain natriuretic peptide, NT-proBNP) w rozpoznawaniu

nadci�nienia płucnego i wyznaczono optymaln� warto� NT-proBNP dla rozpoznania

nadci�nienia płucnego w badanej przez nas grupie chorych, mo�liw� do wykorzystania

w praktyce klinicznej.

Ad 1) Chorzy ze schyłkow� postaci� chorób płuc maj� bardzo złe rokowanie. Transplantacja

płuc stanowi dla nich bardzo obiecuj�c� metod� leczenia, poprawiaj�c� nie tylko jako� �ycia,

ale tak�e rokowanie. Proces kwalifikacji do transplantacji płuc opiera si� na wnikliwej ocenie

klinicznej kandydatów, w�ród której znajduj� si� nie tylko parametry czynno�ciowe

i wydolnosciowe układu odechowego, ale równie� badania zmierzaj�ce do oceny funkcji

wa�nych dla �ycia narz�dów. Nadci�nienie płucne wikłaj�ce choroby płuc znacznie pogarsza

rokowanie i prowadzi do zaburze� funkcji głównie RV. Znanych jest wiele

echokardiograficznych parametrów, które negatywnie wpływaj� na prze�ycie chorych

z nadci�nieniem płucnym. Nale�� do nich obecno� płynu w worku osierdziowym, pole

powierzchni prawego przedsionka indeksowane polem powierzchni ciała, amplituda ruchu

pier�cienia trójdzielnego (tricuspid annulus plane systolic excursion, TAPSE), wskanik

doplerowski sprawno�ci RV (myocardial performance index, MPI), wskanik

ekscentryczno�ci LV, warto� globalnego odkształcenia podłu�nego RV i frakcja wyrzutowa

RV w badaniu trójwymiarowym (three dimensin, 3D). Wi�kszo� z tych parametrów odnosi

si� do funkcji RV. U chorych z nadci�nieniem płucnym i chorobami płuc mniej uwagi

po�wi�ca si� roli LV. Wydaje si� nawet, �e u tych chorych LV jest „zapomnian� komor�“.

Według niektórych autorów zajmuj�cych si� tym tematem, upo�ledzenie funkcji

rozkurczowej LV, wpływa niekorzystnie na rokowanie u chorych z nadci�nieniem płucnym.

Celem pracy „The role of echocardiographic parameters in predicting survival of

patients with lung diseases referred for lung transplantation“ (Clin. Respir. J. 2019; Jan

31. doi: 10.1111/crj.13000) była ocena warto�ci rokowniczej niektórych

echokardiograficznych parametrów morfologicznych i czynno�ciowych LV i RV u pacjentów

ze skrajn� postaci� IPF i COPD kwalifikowanych do transplantacji płuc. Badaniem obj�to

65 chorych z zaawansowanymi chorobami płuc, którzy byli kwalifikowani do transplantacji

płuc w latach 2007-2012 w SCCS w Zabrzu, u których wykono inwazyjne pomiary ci�nie�

w kr��eniu płucnym. W grupie tej było 37 chorych z IPF, 8 z innymi �ródmi��szowymi

chorobami płuc i 20 chorych z COPD. Z grupy tej zostali wył�czeni chorzy ze

Page 9: AUTOREFERAT 1. Imi i nazwisko · 2019. 10. 10. · (PTK), CE nr103/2010 z dnia 08.05.2010 roku ... l ski Uniwersytet Medyczny w Katowicach z Oddziałem Lekarsko-Dentystycznym ...

9

współistniejacymi chorobami lewego serca (nadci�nieniem t�tniczym, chorob� wie�cow�,

skurczow� i rozkurczow� przewlekł� niewydolno�ci� serca, wadami zastawkowymi, blokiem

lewej odnogi p�czka Hisa), cukrzyc� czy innymi powa�nymi schorzeniami mog�cymi mie

wpływ na rokowanie. U wszystkich chorych wł�czonych do badania, poza ocen� kliniczn�,

wykonano podstawowe badania laboratoryjne, badania czynno�ciowe układu oddechowego,

test 6-minutowego marszu, RHC i badanie echokardiograficzne. Warto� rokownicz�

wybranych parametrów echokardiograficznych oceniano w odniesieniu do rocznej

�miertelno�ci i korygowano o wiek, płe, indeks masy ciała i rodzaj choroby płuc. Podczas

obserwacji 30 (46,1%) chorych zmarło, a u 19 (29,2%) wykonano zabieg transplantacji płuc.

Chorzy poddani zabiegowi transpalnatcji płuc zostali wył�czeni z analizy �miertelno�ci.

Nadci�nienie płucne stwierdzono a� u 57% chorych z grupy badanej, w tym u 67,6% chorych

z IPF i 16,2% z COPD. Zarówno zwi�kszony wymiar RV w projekcji przymostkowej z osi

długiej, (right ventricular outflow tract – in long axis view, RVOT-PLAX) i zwi�szony

stosunek RV/LV w projekcji czterojamowej (odpowiednio: HR 2,69, 95% CI [confidence

interval] 1,22-5,96; p=0,015 i HR 7,6, 95% CI 1,6-29,5; p=0,009) jak i zmniejszony wymiar

LV skurczowy (left ventricular end-systolic diameter, LVESD) i rozkurczowy (left

ventricular end-diastolic diameter, LVEDD) w projekcji przymostkowej długiej

(odpowiednio: HR 3,03, 95% CI 1,16-7,69; p=0,023 i HR 2,9, 95% CI 1,16-7,14; p=0,22)

były niezale�nymi czynnikami zwi�zanymi z wyst�pieniem zgonu. Zale�no�ci takiej nie

wykazano dla RVSP szacowanego z pr�dko�ci fali niedomykalno�ci trójdzielnej (tricuspid

regurgitation, TR) czy funkcji RV w osi długiej ocenianej przez TAPSE. Parametry funkcji

rozkurczowej i skurczowej LV, równie� nie miały wpływu na �miertelno� w grupie chorych

ze schyłkow� chorob� płuc kwalifikowanych do transplantacji płuc. Analiza badanych

echokardiograficznych parametrów w dwóch podgrupach (IPF i COPD) wykazała, �e

zmniejszony wymiar LVESD i LVEDD miał wpływ na zwi�kszenie rocznej �miertelno�ci

tylko w podgrupie chorych z IPF (HR 15,0, 95%CI 2,87-89,72; p=0,01 i HR 4,95, 95%CI 1,5-

15,5; p=0,01). Dodatkowo na podstawie analizy krzywch ROC (receiver operating

characteristic) i krzywych prze�ycia Kaplana-Meiera wyznaczono warto�ci odcinaj�ce dla

LVESD � 24mm, RVOT-PLAX � 39 mm i RVSP � 46 mm wi���ce si� ze zwi�kszonym

ryzykiem rocznego zgonu w grupie chorych ze schyłkow� chorob� płuc. Zmniejszenie

wymiaru LVESD � 24 mm w podgrupie chorych z IPF równie� wi�zało si� ze zwi�kszeniem

ryzyka zgonu. Nie dotyczyło to chorych z COPD.

Page 10: AUTOREFERAT 1. Imi i nazwisko · 2019. 10. 10. · (PTK), CE nr103/2010 z dnia 08.05.2010 roku ... l ski Uniwersytet Medyczny w Katowicach z Oddziałem Lekarsko-Dentystycznym ...

10

Praca, jako jedna z nielicznych w dost�pnym pi�miennictwie, wykazała warto� rokownicz�

prostych, standardowo ocenianych w przezklatkowym badaniu echokardiograficznym

parametrów nie tylko RV, ale i niezale�nie LV, u chorych z zaawansowanymi chorobami płuc

kwalifikowanymi do transplantacji płuc. Co prawda połowa chorych z grupy badanej

(w podgrupie chorych z IPF a� 67%), miała nadci�nienie płucne potwierdzone w badaniu

inwazyjnym. Dowodzi to jaki wpływ nadci�nienie płucne wywiera na morfologi�, a dopiero

póniej na funkcj� tak RV, jak i LV. Wszyscy chorzy z grupy badanej mieli prawidłow�

funkcj� RV (�rednie TAPSE 18±4,2 mm) i LV (�rednia frakcja wyrzutowa [left ventricular

ejection fraction] LVEF 53,2±4,2 %). Dotyczyło to tak�e chorych w podgrupie IPF (TAPSE

18,0±3,9 mm i LVEF 53,8±5,1%) i COPD (TAPSE 18,4±4,8 mm i LVEF 52,3±3,3%). Tak

wi�c wczesne zmiany w RV i LV mog� by wykrywane na podstawie zmian wielko�ci obu

jam, co ma wpływ na roczne rokowanie w tej grupie chorych i niew�tpliwie mo�e by

pomocne w procesie kwalifikacji do transpalncji serca i okre�laniu pilno�ci zabiegu.

Zmniejszenie wymiaru LV zwi�kszało roczn� �miertelno� szczególnie w podgrupie chorych

z IPF kwalifikowanych do transplantacji płuc, co niew�tpliwie wi�zało si� z cz�stszym

wyst�powaniem nadci�nienia płucnego w tej podgrupie chorych.

Ad 2) W wielu badaniach wykazano, �e inwazyjne pomiary warto�ci ci�nie� w kr��eniu

płucnym koreluj� z nieinwazyjnym pomiarem RVSP ocenianym metod� doplerowsk�

w badaniu echokardiograficznym. W wielu pracach z tego zakresu, szczególnie u chorych

kwalifikowanych do transplantacji płuc, nadci�nienie płucne oceniane było tylko na

podstawie badania echokardiograficznego. Nie mo�na si� jednak zgodzi z takim podej�ciem,

gdy� nadal w rozpoznawaniu nadci�nienia płucnego złotym standartem jest RHC. Na

podstawie obowi�zauj�cych wytycznych z 2015 roku, nadci�nienie płucne mo�na rozpozna,

je�li w inwazyjnym pomiarze warto� mPAP jest równa lub przekracza 25 mmHg. Natomiast

badanie echokardiograficzne powinno by zawsze wykonywane przy podejrzeniu

nadci�nienia płucnego. Nale�y pamieta, �e echokardiograficzny pomiar RVSP dotyczy

skurczowego ci�nienia w prawej komorze, które przy wykluczeniu patologii drogi odpływu

prawej komory (right ventricular outflow tract, RVOT) i zastawki t�tnicy płucnej (pulmonary

valve, PV) odpowiada skurczowemu ci�nieniu w t�tnicy płucnej (pulmonary artery, PA).

Kluczowa w tej metodzie jest pr�dko� fali niedomykalno�ci zastawki trójdzielnej (tricuspid

regurgitation, TR), na podstawie której mo�na okre�li prawdopodobie�stwo wyst�powania

nadci�nienia płucnego. Wa�na jest równie� echokardiograficzna ocena ci�nienia w prawym

przedsionku (right atrium, RA) okre�lana w oparciu o oddechow� zmienno� zapadalno�ci

Page 11: AUTOREFERAT 1. Imi i nazwisko · 2019. 10. 10. · (PTK), CE nr103/2010 z dnia 08.05.2010 roku ... l ski Uniwersytet Medyczny w Katowicach z Oddziałem Lekarsko-Dentystycznym ...

11

�yły głównej dolnej. Pewnym ograniczeniem tej metody jest konieczno� wyst�powania TR

i rejestracji w badaniu echokardiograficznym dobrej jako�ci sygnału doplerowskiego,

umo�liwiaj�cego dokładny pomiar pr�dko�ci wstecznego przepływu krwi przez uj�cie

trójdzielne. Ponadto doplerowski pomiar ci�nie� w RV nie mo�na wykorzystywa do

przesiewowej oceny bezobjawowego, łagodnego nadci�nienia płucnego. Dodatkowo

skurczowa dysfunkcja RV i podwy�szone warto�ci ci�nienia w RA mog� wpłyn� na

zmniejszenie skurczowego gradientu mi�dzy obu jamami serca i spowodowa

niedoszacowanie pr�dko�ci TR. Jednak u chorych ze schyłkow� chorob� płuc, inwazyjne

pomiary mo�liwe s� do wykonania tylko podczas procesu kwalifikacji do transpalantacji płuc.

Jest to metoda obarczona mo�liwo�ci� powikła�, rzadko powtarzana, dlatego podstawowym

badaniem słu��cym do oceny prawdopodobie�stwa nadci�nienia płucnego, monitorowania

jego przebiegu, jak i do oceny morfologii i funkcji RV, jak i LV oraz wyst�powania innych

patologii sercowo-naczyniowych jest TTE. Kolejna praca „Pulmonary hypertension in

advanced lung diseases: Echocardiography as an important part of patient evaluation

for lung transplantation“ (Clin. Respir. J. 2018; Vol.12, No.3, p.930-938) oceniała w grupie

65 chorych z zaawansowanymi chorobami płuc, przydatno� standardowo ocenianych

w badaniu przezklatkowym niektórych echokardiograficznych parametrów w wykrywaniu

nadci�nienia płucnego. W badanej grupie było 37 chorych z IPF, 20 chorych z COPD

i 8 chorych z innymi �ródmi��szowymi chorobami płuc. Do badania zakwalifikowano jedynie

chorych bez chorób lewego serca i istotnych klinicznie innych chorób współistniejacych.

Wszyscy chorzy mieli wykonane zarówno inwazyjny pomiar ci�nie� w kr��eniu płucnym, jak

i badanie echokardiograficzne. Nadci�nienie płucne wyst�powało u 67% chorych z IPF, 30%

chorych z COPD i 75% chorych z innymi �ródmi��szowymi chorobami płuc. Analiza

krzywych ROC wykazała, �e warto� RVSP � 43 mmHg (mo�liwa do oceny u 37 chorych

przy obecno�ci TR) cechowała si� najwy�sz� czuło�ci� i swoisto�ci� oraz najwi�ksz�

warto�ci� pola pod krzyw� w rozpoznawaniu nadci�nienia płucnego (czuło� 92,3%,

swoisto� 81,8%, pole pod krzyw� 0,84, 95% CI 0,67-1,0; p=0.019). Rownie� wymiar RVOT

w projekcji z osi długiej � 34 mm (czuło� 62,2 %, swoisto� 89,3%, pole pod krzyw� 0,77,

95% CI 0,66-0,89; p=0.011) i TAPSE � 18 mm (czuło� 77,1%, swoisto� 66,7%, pole pod

krzyw� 0,74, 95%CI 0,61-0,87; p=0.027) wykazały zadawalaj�c� przydatno�

w rozpoznawaniu nadci�nienia płucnego. Kombinacja tych trzech parametrów (mo�liwa do

oceny u 36 chorych) wi�zała si� ze wzrostem czuło�ci do 100% przy wci�� zadawalaj�cej

swoisto�ci si�gaj�cej 83,3%. Z kolei ł�czne oznaczenie RVOT i TAPSE zwi�kszyło swoisto�

do 92,6%, jednak czuło� spadła do 51,4%. Uzyskane wyniki wskazuj�, i� ł�czne oznaczanie

Page 12: AUTOREFERAT 1. Imi i nazwisko · 2019. 10. 10. · (PTK), CE nr103/2010 z dnia 08.05.2010 roku ... l ski Uniwersytet Medyczny w Katowicach z Oddziałem Lekarsko-Dentystycznym ...

12

parametrów echokardiograficznych: skurczowego ci�nienia w RV technik� doplerowsk�,

wymiaru RVOT z projekji w osi długiej oraz TAPSE, pozwało z du�ym

prawdopodobie�stwem stwierdzi obecno� nadci�nienia płucnego. Wydaje si� wi�c, �e

kombinacja tych trzech parametrów mo�e by stosowana w badaniach przesiewowych

w grupie chorych z zaawansowanymi chorobami płuc kwalifikowanymi do transplantacji

płuc. Dotyczy to jednak chorych z obecno�ci� fali TR i mo�liwo�ci� oszacowania RVSP

metod� dopplerowsk�, jednak dodanie do analizy kolejnych parametrów

echokardiograficznych (RVOT i TAPSE), pozwala z du�ym prawdopodobie�stwem

rozpozna nadci�nienie płucne w tej szczególnej grupie chorych.

Ad 3) Peptydy natriuretyczne, a w�ród nich NT-proBNP odgrywaja wa�n� rol� w utrzymaniu

homeostazy przy przeci��eniu tak ci�nieniowym, jak i obj�to�ciowym LV i RV przez

redukcj� zarówno obci��enia wst�pnego, jak i nast�pczego. S� one uwalniane przez

kardiomiocyty w odpowiedzi na rozci�ganie. Mózgowy peptyd natriuretyczny (brain

natriuretic peptide, BNP) jak i NT- proBNP s� uznanymi parametrami prognostycznym nie

tylko w niewydolno�ci serca, ale równie� w nadci�nieniu płucnym i ostrym zatorze t�tnicy

płucnej. Wci�� jednak dyskutowana jest ich rola w rozpoznawaniu nadci�nienia płucnego.

Celem pracy „Role of pro-brain natriuretic peptide serum concentration in the detection

of pulmonary hypertension in patients with end-stage lung diseases referred for lung

transplantation“ (Transplant. Proc. 2018; Vol.50, No.7, p.2044-2047) było okre�lenie

przydatno�ci NT-proBNP w rozpoznawaniu nadci�nienia płucnego u 65 chorych ze

schorzeniami płuc w kra�cowym stadiu choroby, którzy byli kwalifikowanymi do

transplantacji płuc. Nadci�nienie płucne rozpoznano u nich w oparciu o inwazyjny pomiar

mPAP. Wykazano pozywywn� korealcj� mi�dzy NT-proBNP, a mPAP (r=0,66; p=0,001).

Mediana st��enia NT-proBNP w całej grupie wynosiła 89,0 [49-317] pg/ml. W grupie

chorych z nadci�nieniem płucnym st��anie NT-proBNP było istotnie wy�sze ni� w grupie

chorych bez nadci�nienia płucnego (139 [49-1236] pg/ml vs 67 [38-116] pg/ml; p=0.016 ).

Analiza krzywych zale�no�ci czuło�ci od przyj�tej swoisto�ci metody wykazała, �e st��enie

NT-proBNP wi�ksze ni� 131 pg/ml przewidywało wyst�pienie nadci�nienia płucnego

z wysok� swoisto�ci� (81%) i wspłóczynnikiem przewidywania pozytywnego (78,9%), ale

nisk� czuło�ci� (55,6%) i niskim współczynnikiem przewidywania negatywnego (58,6%). Dla

wyznaczonego st��enia NT-proBNP pole pod krzyw� wynosiło 0,71 (95% CI 0,57-0,85;

p=0,039). U chorych w kra�cowym stadium chorób płuc, st��enie NT-proBNP wykazywało

bardzo du�e wahania st��enia. Niew�tpliwie wy�sze st��enia NT-proBNP wyst�powały

Page 13: AUTOREFERAT 1. Imi i nazwisko · 2019. 10. 10. · (PTK), CE nr103/2010 z dnia 08.05.2010 roku ... l ski Uniwersytet Medyczny w Katowicach z Oddziałem Lekarsko-Dentystycznym ...

13

u chorych z nadci�nieniem płucnym. Wyznaczona warto� odcinaj�ca 131,5 pg/ml tylko

nieznacznie przekroczyła norm� laboratoryjn� i niska czuło� tego wskanika znacznie

ogranicza jego stosowanie w rozpoznawaniu hipoksyjnego nadci�nienia płucnego. Co wa�ne,

w póniejszej analizie, nie wykazano znaczenia rokowniczego NT-proBNP po uwzglednieniu

korekcji o wiek, płe, indeks masy ciała i rodzaj choroby płuc (HR 1,03 95% CI 0,98-1,08;

p=0,27). Dane te powoduj�, �e rola NT-proBNP u chorych ze schyłkow� postaci� chorób płuc

kwalifikowanych do transplantacji płuc jest ograniczona. Jednak konieczna jest ocena tego

parametru u wi�kszej liczby chorych z chorobami płuc.

Ad 4) Nadci�nienie płucne negatywnie wpływa na rokowanie u chorych z zaawansowanymi

chorobami płuc. Niektórzy autorzy sugeruj�, �e pojawienie si� u tych chorych nadci�nienia

płucnego powinno skutkowa szybkim kierowaniem ich do zabiegu transplantacji płuc.

Jednak sama obecno� nadci�nienia płucnego przed zabiegiem nie pogarsza rokowania po

transplantacji płuc. Nie wszyscy jednak badacze podzielaj� ten pogl�d. Niektórzy autorzy

uwa�aj�, �e warto� mPAP >35 mmHg u chorych z IPF wi��e si� z wi�kszym ryzykiem

zgonu po transplantacji pojedynczego płuca. Dlatego w pracy „Prognostic value of mean,

diastolic, and systolic pulmonary artery pressure in patients with end-stage lung disease

referred for lung transplantation“ (Transplant. Proc. 2018; Vol.50, No.7, p.2048-2052)

oceniano warto�ci progowe dla mPAP, dla rozkurczowego (diastolic pulmonary artery

pressure, dPAP) i skurczowego (systolic pulmonary artery pressure, sPAP) ci�nienia

w t�tnicy płucnej ocenianych inwazyjnie, które miały negatywny wpływ na roczn�

�miertelno� u 65 chorych z chorobami płuc kwalifikowanymi do transplantacji płuc. Podczas

obesrwacji - 30 chorych (46,1%) zmarło, a 19 (29,2%) miało przeszczep płuca. Pacjenci

poddani zabiegowi transpalnatcji płuc zostali wył�czeni z analizy �miertelno�ci. Nadci�nienie

płucne obecne było u 51,2% chorych, którzy zmarli i jedynie u 17% chorych, którzy prze�yli

okres obserwacji (p=0,003). �miertelno� była wy�sza u chorych z nadci�nieniem płucnym

w porównaniu z chorymi bez nadci�nienia płucnego (55,2% vs 20%, p=0,03). Analiza

krzywych ROC wykazała, �e warto�ci mPAP � 30 mmHg, dPAP � 20 mmHg i sPAP � 44

mmHg charakteryzowała wysoka czuło� (odpowiednio: 70%, 70%, 74%) i swoisto�

(odpowiednio: 76%, 69%, 72%) oraz pole pod krzyw� (0,67, 0,68, 0,72) w przewidywaniu

rocznej �miertelno�ci w badanej grupie chorych. Krzywe Kaplana Meiera potwierdziły

ró�nic� w rocznej �miertelno�ci chorych kwalifikowanych do transplantacji płuc

z przekroczonymi warto�ciami progowymi mPAP, dPAP i sPAP w porównaniu z chorymi,

u których warto�ci badanych parametrów pozostawały poni�ej wyznaczonych warto�ci

Page 14: AUTOREFERAT 1. Imi i nazwisko · 2019. 10. 10. · (PTK), CE nr103/2010 z dnia 08.05.2010 roku ... l ski Uniwersytet Medyczny w Katowicach z Oddziałem Lekarsko-Dentystycznym ...

14

(odpowiednio: p=0,005, p=0,035, p=0,001). Wyniki naszej pracy sugeruj�, �e inwazyjne

pomiary ci�nie� w kr��eniu płucnym mog� by wykorzystywane w ocenie rokowania

u chorych z zaawansowanymi chorobami płuc kwalifikowanymi do transpalantacji płuc.

Ocena mPAP, dPAP i sPAP mo�e stanowi cenne uzupełnienie oceny klinicznej chorych ze

schyłkow� postaci� chorób płuc i mo�e by pomocna w prognozowaniu dalszego losu tych

chorych.

Ad 5) Odmienno�ci w budowie anatomicznej i czynno�ciowej RV, sprawiaj�, �e ocena tej

komory w standardowym badaniu echokardiograficznym wci�� pozostaje wyzwaniem.

Regionalna, ilo�ciowa technika obrazowania za pomoc� doplera tkankowego (tissue doppler

imaging, TDI) mo�e by pomocna w tej ocenie. Pozwala ona na regionaln� analiz� predko�ci

miokardium (velocity, VEL), odksztalcenia (strain, S) i tempa regionalnego odkształcenia

(strain rate, SR), umo�liwiaj�c rejestracj� regionalnych zaburze� kurczliwo�ci, które mog�

wyprzedza pojawienie sie globalnego upo�ladzenia funkcji RV. W pracy „Right ventricular

function in patients with severe interstitial lung disease: a tissue Doppler imaging study“

(J. Physiol. Pharmacol. 2008; Vol.59, Suppl.6 p.531-538), oceniano funkcj� regionaln� RV

w zale�no�ci od stopnia zaawansowania choroby płuc. Badana grupa składała si�

z 18 chorych ze schyłkow� chorob� płuc spełniaj�cych kryteria kwalifikacji do transplantacji

płuc umieszczonych na li�cie aktywnych biorców (grupa aktywna) i grupy 22 chorych nie

spełniaj�cych kryteriów kwalifikacji i umieszczonych na li�cie obserwacyjnej (grupa

oczekuj�ca). Chorzy ci byli kwalifikowani do transplantacji płuc w Klinice Chorób Płuc

i Grulicy w Zabrzu i SCCS w latach 2004-2006. Grupa aktywana składała si� z 9 chorych

z IPF, 4 z alergicznym zapaleniem p�cherzyków płucnych, 3 z chorob� �ródmi��szow� płuc

w przebiegu choroby tkanki ł�cznej i kolejnych 2 ze zmianami �ródmi��szowymi płuc

w przebiegu pylicy krzemowej. W grupie oczekuj�cej na kwalifikacj� do transplantacji

u 11 chorych zdiagnozowano IPF, u 6 alergiczne zapalenie p�cherzyków płucnych,

u 3 chorob� �ródmi��szow� płuc w przebiegu chorob tkanki ł�cznej, u 2 choroba

�ródmi��szowa płuc wi�zała si� z wyst�powaniem u nich pylicy krzemowej. U wszystkich

chorych wykonano testy czynno�ciowe płuc, oceniano standardowe parametry

echokardiograficzne i parametry doplera tkankowego. Badane grupy ró�niły si� znamiennie

FEV1 i FVC, natomiast nie wykazały ró�nicy w warto�ci współczynnika Tiffaneau

(FEV1%VC). Warto� FEV1(% przewidywanej) w grupie aktywnej wynosiła 37,4 ± 15,5%,

a w grupie oczekuj�cej 72,8 ± 21,7% (p=0,0001), natomiast FVC (% przewidywanej)

odpowiednio: 37,4 ±15,5% vs 72,8 ± 21,7% (p=0,0001). Wskanik Tiffaneau w grupie

Page 15: AUTOREFERAT 1. Imi i nazwisko · 2019. 10. 10. · (PTK), CE nr103/2010 z dnia 08.05.2010 roku ... l ski Uniwersytet Medyczny w Katowicach z Oddziałem Lekarsko-Dentystycznym ...

15

aktywnej wynosił 78,4 ± 19,6, a w grupie oczekuj�cej 85,4 ± 8,4 (p=0,178). Dystans

6-minutowego marszu był znamiennie krótszy w grupie aktywnej w porównianiu z grup�

oczekuj�c� (270 ± 162 metra vs 536 ± 107 metra; p=0,0001). Sugerowało to, �e chorzy

z grupy aktywnej prezentowali bardziej zaawansowan� chorob� płuc w porównaniu do grupy

oczekuj�cej. Frakcja wyrzutowa lewej komory nie ró�niła si� w obydwu badanych grupach.

Nieinwazyjna ocena wyst�powania nadci�nienia płucnego (RVSP � 40 mmHg) wykazała, �e

66% chorych z grupy aktywnej i 44% z grupy oczekujacej miało nadci�nienie płucne.

Z konwencjonalnych parametrów echokardiograficznych RV, wskanik TAPSE,

odzwierciedlaj�cy skracanie włókien podłu�nych i po�rednio funkcj� globaln� RV, był ni�szy

w grupie aktywnej (14,4 ± 3,3 mm) w porównaniu z grup� oczekuj�c� (20,6 ± 6,2 mm),

p=0,003. Tak�e czas akceleracji wyrzutu krwi z RV (pulmonary valve acceleration time,

PVAT), na podatawie którego mo�na nieinwazyjnie szacowa �rednie ci�nienie w t�tnicy

płucnej i którego skrócenie po�rednio �wiadczy o zwi�kszonym oporze płucnym, był

znamiennie krótszy w grupie aktywnej w porównaniu z oczekujac� (70,3 ± 23,3 vs

96,9 ± 12,4 ms; p=0,0001). Pozostałe parametry, takie jak wymiar RV w projekcji

przymostkowej z osi długiej i krótkiej, pole powierzchni RV w skurczu i rozkurczu, a tak�e

zmiana pola powierzchni RV (fraction area change, FAC) nie ró�niły si� w badanych

grupach. W grupie aktywnej cz��ciej stwierdzono wyst�powanie �redniej i ci��kiej TR

w porównaniu z grup� oczekuj�c� (odpowiednio 66% vs 5%). W�ród parametrów doplera

tkankowego podłu�ny SR mierzony w drodze odpływu RV był znamiennie mniej negatywny

w grupie aktywnej (-1,1 ± 0,3 vs -3,2 ± 1,2 s-1; p=0,03), a czas do pocz�tku maksymalnej

pr�dko�ci segmentów �rodkowego i koniuszkowego wolnej �ciany RV znacznie krótszy

(odpowiednio: 129,9 ± 47,9 vs 159,2 ± 38,1 ms; p=0,018 oraz 126,8 ± 44,3 vs 154,6 ± 40,9

ms; p=0,019) w porównaniu do grupy oczekujacej. �wiadczy to po�renio o regionalnych

zaburzeniach funkcji RV u chorych z bardziej zaawansowan� chorob� płuc i wi�kszym

prawdopodobie�stwem wyst�powania nadci�nienia płucnego. Ponadto znaleziono korekacje

zarówno pomi�dzy konwencjonalnymi parametrami echokardiograficznymi jak i parametrami

doplera tkankowego, a parametrami czynno�ciowymi układu oddechowego i dystansem

w te�cie 6-minutowego marszu. Nasze wyniki wskazuj�, i� cennym uzupełnieniem rutynowo

ocenianych w badaniu echokardiograficznym parametrów morfologii i funkcji globalnej RV

jest TDI, którego parametry pozwalaja na ocen� regionalnej funkcji RV i mog� by pomocne

w ocenie i kwalifikacji chorych z zaawansowanymi chorobami płuc do zabiegu transplantacji

płuc.

Page 16: AUTOREFERAT 1. Imi i nazwisko · 2019. 10. 10. · (PTK), CE nr103/2010 z dnia 08.05.2010 roku ... l ski Uniwersytet Medyczny w Katowicach z Oddziałem Lekarsko-Dentystycznym ...

16

Ad 6) Choroby �rodmi��szowe płuc (interstitial lung diseases, ILD) stanowi� heterogen�

grup� chorób płuc. Charakteryzuj� si� rozsianymi zmianami w obrazie radiologicznym,

zaburzeniami wentylacji typu restrykcyjnego ze zmniejszeniem zdolno�ci dyfuzyjnej płuc

i upo�ledzeniem wymiany gazowej. Jest to grupa chorób obci��onych złym rokowaniem.

Chocia� kryteria kwalifikacji chorych ze schyłkow� postaci� ILD s� dobrze zdefiniowane,

wci�� poszukuje sie dodatkowych parametrów rokowniczych w tej grupie chorych. Celem

pracy „Left ventricular dysfunction in patients with interstitial lung diseases referred for

lung transplantation“ (J. Physiol. Pharmacol. 2007; Vol.58, Suppl.5 p.299-305) była

echokardiograficzna ocena morfologii i funkcji lewej komory u chorych ze schyłkow�

postaci� ILD kwalifikowanych do transplantacji płuc i okre�lenie zwi�zku badanych

parametrów ze wskanikami wydolno�ci fizycznej i badaniami czynno�ciowymi układu

oddechowego. Do badania wł�czono 56 chorych z zaawansowan� postaci� ILD poddanych

procesowi kwakifikacji do transplantacji płuc w latach 2004-2006. Z grupy tej wykluczono

16 chorych z powodu wspłóistnienia chorób towarzysz�cych, takich jak: nadci�nienie

t�tnicze, choroba wie�cowa, wady zastawkowe i kardiomiopatie. Ostatecznie grup� badan�

40 chorych z ILD podzielono na dwie grupy. Jedn� z nich (grupa aktywna) stanowiło

18 chorych spełniaj�cych kryteria ATS/ERS kwalifikacji do transplantacji płuc, grup� drug�

(grupa oczekuj�ca na póniejsz� kwalifikacj� do transplantacji) stanowiło 20 chorych, którzy

nie spełnili kryteriów kwalifikacji do transplantacji. Obie grupy nie ró�niły si� pod wzgl�dem

wieku, płci i indeksu masy ciała (body mass indeks, BMI). Pod wzgl�dem badanych

parametrów czynno�ciowych układu oddechowego obie grupy nie ró�niły si� jedynie

wskanikiem FEV1%VC. Grupa aktywna charakteryzowała si� znacznie krótszym dystansem

6-minutowego marszu w porównianiu z grup� oczekuj�c� (270 ± 162 metra vs 536 ± 107

metra; p=0,0001). Spo�ród ocenianych standardowych parametrów echokardiograficznych

LV, zarówno wymiar – LVEDD jak i obj�to� ko�cowo-rozkurczowa (end-diastolic volume,

LVEDV) i ko�cowo-skurczowa (end-systolic volume, LVESV) były istotnie mniejsze

u chorych z grupy aktywnej w porównaniu z grup� oczekuj�c� (odpowiednio: 4,43, ± 0,68

mm vs 4,9 ± 0,41 mm, p=0,01; 56,5 ± 29,0 vs 79,2 ± 21 ml, p=0,02; 26,8 ± 12,5 vs

41,0 ± 20,2 ml, p=0,01). Natomiast funkcja globalna LV oceniana metod� Simpsona (LVEF)

była porównywalna w obu grupach (grupa aktywna: 55,3 ± 4,7%, grupa oczekuj�ca:

54,7 ± 5,0%; p=0,73). Znaleziono dodatnie korelacje pomiedzy dystansem w te�cie

6-minutowego marszu a LVEDD (r=0,55, p=0,001), LVEDV (r=0,68, p=0,0001), LVESV

Page 17: AUTOREFERAT 1. Imi i nazwisko · 2019. 10. 10. · (PTK), CE nr103/2010 z dnia 08.05.2010 roku ... l ski Uniwersytet Medyczny w Katowicach z Oddziałem Lekarsko-Dentystycznym ...

17

(r=0,62, p=0,0001), wymiarem lewego przedsionka (left atrium, LA) – r=0,45, p=0,007.

Dodatnie korelacje obserwowano równie� pomi�dzy LVEDD, LVEDV, LVESV, LA,

a parametrami czynno�ciowymi i gazometrycznymi układu oddechowego. Takiej zale�no�ci

nie stwierdzono dla LVEF. Wyniki te wskazuj�, ze w schyłkowej postaci chorób płuc, zmiany

morfologii dotycz� nie tylko RV, ale i LV, co zreszt� wi��e si� z zasad� komorowej

współzale�no�ci. Schyłkowym postaciom ILD cz�sto towarzyszy nadci�nienie płucne, które

tłumaczy zmiany kształtu i wymiarów obu komór serca. W naszej badanej grupie chorych

prawdopodobie�sto nadci�nienia płucnego szacowane nieinwazyjnie było wi�ksze u chorych

z grupy aktywnej w porównaniu z grup� oczekuj�c�. Tak wi�c zmiany w zaawansowanych

postaciach ILD zachodz� nie tylko w układzie oddechowym, ale równie� w kr��eniu

płucnym, czego odzwierciedleniem mog� by do� wczesne zmiany w wymiarze i obj�to�ci

LV. Zmiany te koreluj� z ograniczeniem aktywno�ci fizycznej u tych chorych i stopniem

zaawansowania choroby płuc. Ocena echokardiograficznych parametrów LV

u chorych z ILD stanowi cenne uzupełnienie bada� w trakcie kwalifikacji tych chorych do

transpalntacji płuc i mo�e by pomocna w podejmowaniu decyzji o szybszym kierowaniu

tych chorych do o�rodków transplantacyjnych celem inwazyjnej oceny nadci�nienia płucego

i ustalenia wskaza� do transplantacji płuc.

Tematycznie z prezentowanym cyklem publikacji zwi�zane s� dwie prace. Jedna pogl�dowa

dotycz�ca echokardiograficznej oceny funkcji lewej i prawej komory serca u chorych

z ci��kim uszkodzeniem płuc i druga stanowi�ca list do redakcji European Respiratory

Journal z równoczesnym omówieniem i dyskusj� wyników własnych bada� dotycz�cych

funkcji lewej komory u chorych z IPF.

1. Jolanta Nowak, Tomasz Kukulski, Tadeusz Z�bik, Piotr Rozentryt, Dariusz

Jastrz�bski, Jacek Wojarski, Marian Zembala. Metody oceny wydolno�ci lewej

i prawej komory u chorych z ci��kim uszkodzeniem płuc. Kardiochir. Torakochir. Pol.

2007; Vol.4(1), p.71-78.

(MNiSW 9)

2. Dariusz Jastrz�bski, Jolanta Nowak, Dariusz Ziora, Jacek Wojarski, Jerzy Kozielski,

Lech Polo�ski, Marian Zembala. Left ventricular dysfunction in patients with

interstitial lung diseases. Eur. Resp. J. 2009; Vol.33, p.702-703.

(IF 5.527; MNiSW 24)

Page 18: AUTOREFERAT 1. Imi i nazwisko · 2019. 10. 10. · (PTK), CE nr103/2010 z dnia 08.05.2010 roku ... l ski Uniwersytet Medyczny w Katowicach z Oddziałem Lekarsko-Dentystycznym ...

18

5. Omowienie pozostałych osi�gni�� naukowo-badawczych (artystycznych)

5.1 Ocena punktowa całego dorobku naukowego – dane biblometryczne

Mój dorobek naukowy obejmuje 79 publikacji, z których 21 pełnotekstowych prac

oyginalnych zostało opublikowanych w czasopismach posiadajacych impact factor (ł�czna

punktacja IF = 89.320; ł�czna punktacja ministerstwa (MNiSW) = 532).

Ponadto posiadam 3 pełnotekstowe publikacje w recenzowanych suplementach czasopism

o ł�cznym IF= 9.309 i punktacji MNiSW=96 (nie zostały wliczone do całkowitego dorobku,

a dwie z nich zostały wliczone do autoreferatu).

Na mój dorobek składaj� si�:

• 41 prac oryginalnych (ł�czna punktacja MNiSW 678), w tym 21 w czasopismach

posiadajacych impact factor o ł�cznej punktacji IF=89.320

• 28 prac pogl�dowych (ł�czna punktacja MNiSW=121), w tym 2 prace

w czasopismach posiadaj�cych impact factor (warto� ł�czna IF = 0.612)

• 7 rozdziałów w podr�cznikach krajowych (ł�czna punktacja MNiSW=32)

• 3 prace popularno-naukowe

Ł�czna punktacja IF=89.932, ł�czna punktacja MNiSW=831

W�ród tych prac:

• w 16 jestem pierwszym autorem

• w 20 jestem drugim autorem

• w 40 jestem trzecim lub kolejnym autorem

Jestem współautorem 138 doniesie� zjazdowych, w tym 114 ze zjazdów mi�dzynarodowych

oraz 24 ze zjazdów krajowych.

Ł�czna liczba cytowa� wg ISI Web of Science z dnia 14.02.2019 wynosi: 556

Ł�czny indeks Hirscha wg ISI Web of Science z dnia 14.02.2019 wynosi: 8

Ł�czna liczba cytowa� wg SCOPUS z dnia 14.02.2019 wynosi: 685

Ł�czny indeks Hirscha wg Scopus z dnia 14.02.2019 wynosi: 7

Page 19: AUTOREFERAT 1. Imi i nazwisko · 2019. 10. 10. · (PTK), CE nr103/2010 z dnia 08.05.2010 roku ... l ski Uniwersytet Medyczny w Katowicach z Oddziałem Lekarsko-Dentystycznym ...

19

5.2 Pozostałe osi�gni�cia naukowe

5.2.1. Cykl prac po�wi�cony aspektom klinicznym, metabolicznym

i prognostycznym przewlekłej niewydolnosci serca

Mimo ogromnemu post�powi jaki dokonał si� w leczeniu przewlekłej niewydolno�ci serca,

nadal pozostaje ona jednym z najistotniejszych problemów klinicznych, społecznych

i ekonomicznych na całym �wiecie. Niezale�nie od wyj�ciowej przyczyny niewydolno�ci

serca, patologiczny proces przebudowy serca z czasem post�puje, obejmuj�c wszystkie

struktury układu kr��enia i mikrokr��enia nie tylko serca, ale i innych wa�nych dla �ycia

narz�dów. Od dawna wiadomo, �e wła�nie stan wyj�ciowy tych narz�dów, ich przebudowa

i mechanizmy wzajemnych odziaływa� maj� du�y wpływ na dalsz� progresj� niewydolno�ci

serca. Przykładem takich interakcji jest rozwój postkapiralnego nadci�nienia płucnego czy

uszkodzenia nerek i w�troby w przebiegu niewydolno�ci serca ze zredukowan� frakcj�

wyrzutow� lewej komory. Czynniki odpowiedzialne za progresj� przebudowy układu

sercowo-naczyniowego pozostaj� przedmiotem ci�głego zainteresowania badaczy. Ostatnie

lata przyniosły wzrost zainteresowania procesami zapalnymi i układem cytokin,

metabolizmem kostnym i gospodark� mineraln�, gospodark� �elaza oraz metabolizmem

białek i tłuszczów u chorych z przewlekł� niewydolno�ci� serca. Wiele z tych czynników

mo�e skutecznie pomóc w prognozowaniu czasu prze�ycia u chorych z niewydolno�ci� serca

i wpłyn� na podj�cie decyzji o dalszym sposobie leczenia. Było to analizowane w cyklu prac

po�wi�conych wła�nie tym aspektom.

• Jolanta Nowak, Piotr Rozentryt, Marta Szewczyk, Marek Gierlotka, Agata Dusza�ska, Bo�ena Szyguła, Romuald Wojnicz, Michał Hawranek, Lech Polo�ski, Marian Zembala. Receptory sTNF-RI i sTNF-RII w zaawansowanej przewlekłej niewydolno�ci serca. Doniesienie wst�pne. Pol. Arch. Med. Wewn. 2002; T.107 nr 3(3), s.223-229. (MNiSW 5)

• Jolanta Nowak, Piotr Rozentryt, Tadeusz Z�bik, Anna Majkusiak, Ewa Uszok-Stenzel, Piotr Buchta, Ilona Skoczylas, Beata Spinczyk, Lech Polo�ski, Marian Zembala. Warto� rokownicza jednorazowego oznaczania prekursora endoteliny-1 u chorych z zaawansowan� niewydolno�ci� serca. Kardiochir. Torakochir. Pol. 2005; T.2, nr 4, 70-77 (MNiSW 9)

• Piotr Rozentryt, Jolanta Nowak, Jacek Niedziela, Bartosz Hudzik, Wolfram Doehner, Ewa A. Jankowska, Stephan Von Haehling, Robert Partyka, Edyta Kawecka, Krzysztof Myrda, Tomasz Rywik, Bo�ena Szyguła, Danuta Kokoci�ska, Stefan D. Anker, Piotr Ponikowski, Lech Polo�ski. Serum phosphorus level is related to degree

Page 20: AUTOREFERAT 1. Imi i nazwisko · 2019. 10. 10. · (PTK), CE nr103/2010 z dnia 08.05.2010 roku ... l ski Uniwersytet Medyczny w Katowicach z Oddziałem Lekarsko-Dentystycznym ...

20

of clinical response to up-titration of heart failure pharmacotherapy. Int. J. Cardiol. 2014; Vol.177, No.1, p.248-254 (IF 4.036, MNiSW 40)

• Piotr Rozentryt, Jacek T. Niedziela, Bartosz Hudzik, Andrzej Lekston, Wolfram Doehner, Ewa A. Jankowska, Jolanta Nowak, Stephan Von Haehling, Robert Partyka, Tomasz Rywik, Stefan D. Anker, Piotr Ponikowski, Lech Polo�ski. Higher serum phosphorus is associated with catabolic/anabolic imbalance in heart failure. J. Cachexia Sarcopenia Muscle2015;6:325-334 (IF 7.883, MNiSW 45)

• Piotr Rozentryt, Jacek T. Niedziela, Bartosz Hudzik, Wolfram Doehner, Ewa A. Jankowska, Jolanta Nowak, Stephan Von Haehling, Krzysztof Myrda, Stefan D. Anker, Piotr Ponikowski, Lech Polo�ski. Abnormal serum calcium levels are associated with clinical response to maximization of heart failure therapy. Pol. Arch. Med. Wewn. 2015; Vol.125, No.1-2, p.54-64 (I F 2.054, MNiSW 25)

• Ewa A. Jankowska, Piotr Rozentryt, Beata Ponikowska, Oliver Hartmann, Dorota Kustrzycka-Kratochwil, Krzysztof Reczuch, Jolanta Nowak, Ludmiła Borodulin-Nadzieja, Lech Polo�ski, Waldemar Banasiak, Philip A. Poole-Wilson, Stefan D. Anker, Piotr Ponikowski. Circulating estradiol and mortality in men with systolic chronic heart failure. JAMA - J. Am. Med. Assoc. 2009; Vol.301, No.18, p.1892-1901 (I F 28.899, MNiSW 24)

• Ewa A. Jankowska, Piotr Rozentryt, Agnieszka Witkowska, Jolanta Nowak, Oliver Hartmann, Beata Ponikowska, Ludmiła Borodulin-Nadzieja, Waldemar Banasiak, Lech Polo�ski, Gerasimos Filippatos, John J. V. McMurray, Stefan D. Anker, Piotr Ponikowski. Iron deficiency : an ominous sign in patients with systolic chronic heart failure. Eur. Heart J .2010; Vol.31, No.15, p.1872-1880 (I F 10.046, MNiSW 32)

• Jacek T Niedziela, Bartosz Hudzik, Bo�ena Szyguła-Jurkiewicz, Jolanta U Nowak, Lech Polo�ski, Mariusz G�sior, Piotr Rozentryt. Biomark. Med. 2018 : Vol.12, No.7, p.749-757 (I F 2.346, MNiSW 25)

5.2.2. Cykl prac pogl�dowych po�wi�cony chorobom współistniej�cym i kwalifikacji

chorych z przewlekł� niewydolno�ci� serca do transplantacji serca

Przewidywanie czasu prze�ycia u chorych z przewlekł� niewydolno�ci� serca ze

zredukowan� frakcj� wyrzutow� lewej komory nadal nale�y do najtrudniejszych zada�

lekarskich we współczesnej kardiologii. Transplantacja serca stała si� rutynowym

post�powaniem w sytuacjach, w których oceniamy, �e roczne rokowanie u chorego jest

gorsze ni� jednoroczne ryzyko zgonu zwi�zane z przeszczepem. Wci�� niewystarczaj�ca

liczba dawców sprawia, �e do zabiegu transplantacji serca kwalifikowani s� chorzy, których

Page 21: AUTOREFERAT 1. Imi i nazwisko · 2019. 10. 10. · (PTK), CE nr103/2010 z dnia 08.05.2010 roku ... l ski Uniwersytet Medyczny w Katowicach z Oddziałem Lekarsko-Dentystycznym ...

21

rokowanie jest faktycznie złe. Proces kwalifikacji do transplantacji serca wymaga

szczegółowej analizy wskaza� i przeciwwskaza� do zabiegu, oraz odpowiedzi na szereg

dodatkowych pyta�. Jednym z nich jest pytanie o choroby współistniej�ce, które mog� mie

decyduj�cy wpływ na dalsze rokowanie, ryzyko zabiegu i prze�ycie chorego po zabiegu

transplantacji serca. Niektóre z tych problemów starano si� omówi w cyklu prac

pogl�dowych po�wi�cony zasadom post�powania z chorymi z przewlekł� zaawansowan�

niewydolno�ci� serca i chorobami współistniej�cymi.

1. Marian Zembala, Michał Zakliczy�ski, Piotr Rozentryt, Helena Zakliczy�ska, Jolanta Nowak, Lech Polo�ski, Zbigniew Religa. Dobór kandydatów do leczenia niewydolno�ci kr��enia transplantacj� serca. Medipress – Kardiologia 1998; Vol.5, No.5, s.18-25 (MNiSW 3 )

2. Piotr Rozentryt, Jolanta Nowak, Lech Polo�ski. Zasady post�powania z chorym z ci��k� niewydolno�ci� serca. Medipress – Kardiologia 2001; Vol.8, No.3, s.3-19 (MNiSW 3)

3. Jolanta Nowak, Piotr Rozentryt, Bo�ena Szyguła-Jurkiewicz. Leczenie niektórych chorób współistniej�cych jako wa�ny czynnik stabilizacji chorego z niewydolno�ci�serca. Poradnik Lekarza Praktyka 2003; R.4 nr 7, s.28-33. (MNiSW 3)

4. Piotr Rozentryt, Jolanta Nowak, Jacek Sikora, Urszula Wilczek, Lech Polo�ski. Kardiomiopatia, bezobjawowa dysfunkcja, ostra i przewlekła niewydolno� serca - co to oznacza w �wietle współczesnych wytycznych? Cardiomyopathy, asymptomatic dysfunction, acute and chronic heart failure - what does it mean in light of recent guidelines and statements? Kardiol. Pol. 2008; T.66, nr 2, s.200-206 (MNiSW 9)

5.2.3. Cykl prac po�wi�cony diagnostyce i leczeniu kardiomiopatii rozstrzeniowej i zapaleniu mi��nia sercowego

Z uwagi na ró�norodno� obrazu klinicznego i niejednorodn� etiologi�, zapalenie mi��nia

sercowego wci�� przysparza wielu trudno�ci, w tak w rozpoznawaniu jak i skutecznym

leczeniu. Najcz�stsz� przyczyn� zapale� mi��nia sercowego s� infekcje wirusowe. Rzadziej

przyczyn� zapale� s� inne patogeny, czynniki toksyczne, czy nadwra�liwo� na inne

substancje czy leki, a tak�e zapalenie olbrzymiokomórkowe czy zapalenie w przebiegu

sarkoidozy. Głównym wczesnym lub odległym nast�pstwem zapalenia mi��nia sercowego

jest kardiomiopatia rozstrzeniowa, rzadko bezobjawowa, znacznie cz��ciej towarzysz� jej

objawy przewlekłej niewydolno�ci serca. Zapalenie mi��nia serowego mo�e współistnie

Page 22: AUTOREFERAT 1. Imi i nazwisko · 2019. 10. 10. · (PTK), CE nr103/2010 z dnia 08.05.2010 roku ... l ski Uniwersytet Medyczny w Katowicach z Oddziałem Lekarsko-Dentystycznym ...

22

z innymi kardiomiopatiami, takimi jak: kardiomiopatia restrykcyjna, kradiomiopatia

przerostowa z amyloidoz� czy arytmogenn� kardiomiopati� prawej komory. Opisano równie�

przypadki zapale� mi��nia sercowego u chorych ze �wie�ym zawałem mi��nia sercowego.

W ka�dym z tych stanów, współistnienie zapalenia mi��nia sercowego pogarsza rokowanie.

Dlatego wa�ne jest wczesne rozpoznanie zapalenia mi��nia sercowego, celem wdro�enia

odpowiedniego leczenia, rzadko przyczynowego, najcz��ciej tylko objawowego. Próbuje si�

równie� stosowa niektóre niekonwencjonalne metody leczenia farmakologicznego, w tym

terapi� heparyn� drobnocz�steczkow�, statyn� i lekami blokuj�cymi kanały wapniowe celem

poprawy rokowania w tej niejednorodnej, ale jak�e ciekawej grupie chorych. Obecnie jako

podstawow� metod� diagnostyczn� w przypadkach podejrzenia aktywnego zapalenia mi��nia

sercowego wykorzystuje si� badanie rezonansu magnetycznego serca. Cykl prac

po�wi�conych kardiomiopatii rozstrzeniowej idiopatycznej i pozapalnej podejmuje te

zagadnienia. Szczególnie wa�na w tym cyklu wydaje si� praca porównuj�ca przydatno�

rezonansu magnetycznego serca w identyfikacji zapalenia ocenianego w oparciu o biopsj�

endomiokardialn�.

• Jolanta Nowak, Jarosław Wasilewski, Edyta Reichman-Warmusz, Beata Spinczyk, Jan Głowacki, Karol Miszalski-Jamka, Oliwia Segiet, Bo�ena Szyguła-Jurkiewicz, Mateusz Tajstra, Arkadiusz Badzi�ski, Romuald Wojnicz, Lech Polo�ski. The relationship between late gadolinium enhancement imaging and myocardial biopsy in the evaluation of chronic heart failure patients with suspected myocarditis. Kardiochir. Torakochir.Pol./Pol. J. Cardio-Thor. Surg. 2014; Vol.11, No.4, p.404-408 (MNiSW 10)

• Romuald Wojnicz, Michał Zakliczy�ski, Janusz Szkodzi�ski, Jolanta Nowak, Piotr Rozentryt, Jerzy Foremny, Lech Polo�ski, Marian Zembala.Influence of preoperative cyclosporine administration on HLA expression: a comparison of two treatment patterns. Transplant. Proc. 2001; Vol.33 No.1-2, p.1570-1571 (Impact Factor 0.568, MNiSW 10)

• Romuald Wojnicz, Jolanta Nowak, Bo�ena Szyguła-Jurkiewicz, Krzysztof Wilczek, Andrzej Lekston, Przemysław Trzeciak, Ewa Nowalany-Kozielska, Marian Zembala, Jan Wodniecki, Lech Polo�ski. Adjunctive therapy with low-molecular-weight heparin in patients with chronic heart failure secondary to dilated cardiomyopathy: one-year follow-up results of the randomized trial. Am. Heart J. 2006; Vol.152 No.4, p.713.e1-713.e7 (I F 3.514, MNiSW 32)

• Romuald Wojnicz, Krzysztof Wilczek, Ewa Nowalany-Kozielska, Bo�ena Szyguła-Jurkiewicz, Jolanta Nowak, Lech Polo�ski, Krzysztof Dyrbu�, Arkadiusz Badzi�ski,

Page 23: AUTOREFERAT 1. Imi i nazwisko · 2019. 10. 10. · (PTK), CE nr103/2010 z dnia 08.05.2010 roku ... l ski Uniwersytet Medyczny w Katowicach z Oddziałem Lekarsko-Dentystycznym ...

23

Gabriela Mercik, Marian Zembala, Jan Wodniecki, Mariusz M. Ro�ek . Usefulness of atorvastatin in patients with heart failure due to inflammatory dilated cardiomyopathy and elevated cholesterol levels. Am. J. Cardiol. 2006; Vol.97, No.6, p.899-904 (I F 3.015, MNiSW 32)

• Witold Streb, Jolanta Nowak, Anna �liwi�ska, Beata Spinczyk, Mariola Szulik, Agata Dusza�ska, Ewa Uszok-Stencel, Mariusz Kalinowski, Zbigniew Kalarus, Lech Polo�ski, Tomasz Kukulski. Assessment of right ventricular function by tissue Doppler in relation to plasma NT-proBNP concentration in patients with dilated cardiomyopathy. Cardiol. J. 2007; Vol.14 No.2, p.167-173.

5.2.4 Cykl prac po�wi�cony markerom nowotworowym przewodu pokarmowego

Zainteresowanie markerami nowotworowymi rozpocz�ło si� podczas pracy w III Katedrze

i Oddziale Klinicznym Chorób Wewn�trznych w Bytomiu, na pocz�tku mojej naukowej

drogi. Moja praca doktorska podejmuj�ca ten temat dała pocz�tek kilku publikacjom.

Znalazły si� w�ród nich zarówno prace pogl�dowe zawieraj�ce charakterystyk� niektórych

antygenów w�glowodanowych stosowanych w nowotworach przewodu pokarmowego, jak

i prace oryginalne. Szczególnie wa�na dla mnie jest publikacja dotycz�ca przydatno�ci

oznaczania antygenu CA72-4 w surowicy krwi chorych na raka �oł�dka. Niestety antygen ten

nie ma znaczenia dla rozpoznawania raka �oł�dka, natomiast mo�e by pomocny w ocenie

zaawansowania choroby i przewidywaniu resekcyjno�ci nowotworu. Oznaczanie kilku

antygenów nowotworowych jednocze�nie (CA 72-4 z CA 19-9 i CEA) zwi�ksza czuło�

przedoperacyjnego wykrywania raka �oł�dka.

• Jolanta Nowak, Barbara Jarz�b, Marian Pardela, Paweł Lampe, Marek Olakowski, Jerzy �mudzi�ski, Katarzyna Sprz�czkowska, Danuta Jakubowska, Piotr Grzesik, Witold Zielenik. Oznaczanie antygenu CA 72-4 w surowicy krwi u chorych na raka �oł�dka. Nowotwory 1998; T.48 z.1, s.35-43 (MNiSW 5.000)

• Jolanta Nowak, Danuta Jakubowska, Andrzej Wiczkowski, Katarzyna Sprz�czkowska, Tomasz St�chły, Wojciech �mudzi�ski, Piotr Grzesik, Ryszard Walas, Barbara Jarz�b. Antygeny w�glowodanowe CA 19-9, CA 242, CA 50 w chorobach w�troby. Wiad. Lek. 1998; T.51 nr 11-12, s.484-491 (MNiSW 5.000)

Page 24: AUTOREFERAT 1. Imi i nazwisko · 2019. 10. 10. · (PTK), CE nr103/2010 z dnia 08.05.2010 roku ... l ski Uniwersytet Medyczny w Katowicach z Oddziałem Lekarsko-Dentystycznym ...

24

5.2.5. Uczestnictwo w pracach statutowych i własnych �l�skiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach

Od czasu zatrudnienia i pracy w �l�skim Uniwersytecie Medycznym prowadziłam

działalno� naukow� w oparciu o liczne projekty w ramach prac statutowych i własnych jako

kierownik tematu:

1. „Ocena przydatno�ci antygenu nowotworowego Ca 19,9 w rozpoznawaniu

nowotworów przewodu pokarmowego i monitorowaniu przebiegu choroby ze

szczególnym uwzgl�dnieniem leczenia” (Nr NN- 565-21/92), okres realizacji

08.12.1992 r. - 01.11.1993 r.

2. „Ocena przydatno�ci oznaczania antygenów nowotworowych Ca 19,9 i Ca 50

w nowotworach układu pokarmowego a szczególnie monitorowaniu leczenia”

(Nr NN -561-74/93), okres realizacji 04.05.1993 r. - 30.12.1993 r.

3. „Antygen Ca 72-4 w raku �oł�dka” (Nr NN-5-042/94), okres realizacji 27.04.1994 r.

-30.12.1994 r.

4. „Antygeny w�glowodanowe Ca 19,9, Ca 50, Ca 242, Ca 72-4 w nowotworach

przewodu pokarmowego” (Nr NN-1-046/95), okres realizacji 27.04.1994 r.

-30.12.1994 r.

5. „Antygeny nowotworowe Ca 19-9, Ca 50, Ca 242 w chorobach w�troby”

(Nr NN-5-151/96), okres realizacji 1996 rok

6. „Ocena przydatno�ci klinicznej antygenu Ca 242 w nowotworach układu

pokarmowego metod� analizy krzywych ROC „ (Nr NN-2-068/97), okres realizacji

04.04.1997 r. – 31.12.1997 r.

Uzyskane z tego okresu wyniki bada� zostały opublikowane w mojej pracy

doktorskiej oraz w pracach wymienionych ju� poprzednio:

� Jolanta Nowak, Barbara Jarz�b, Marian Pardela, Paweł Lampe, Marek

Olakowski, Jerzy �mudzi�ski, Katarzyna Sprz�czkowska, Danuta

Jakubowska, Piotr Grzesik, Witold Zielenik. Oznaczanie antygenu CA 72-4

w surowicy krwi u chorych na raka �oł�dka. Nowotwory 1998; T.48 z.1,

s.35-43.

� Jolanta Nowak, Danuta Jakubowska, Andrzej Wiczkowski, Katarzyna

Sprz�czkowska, Tomasz St�chły, Wojciech �mudzi�ski, Piotr Grzesik,

Ryszard Walas, Barbara Jarz�b. Antygeny w�glowodanowe CA 19-9, CA 242,

CA 50 w chorobach w�troby. Wiad. Lek. 1998; T.51 nr 11-12, s.484-491.

Page 25: AUTOREFERAT 1. Imi i nazwisko · 2019. 10. 10. · (PTK), CE nr103/2010 z dnia 08.05.2010 roku ... l ski Uniwersytet Medyczny w Katowicach z Oddziałem Lekarsko-Dentystycznym ...

25

� Jolanta Nowak, Barbara Jarz�b, Jerzy �mudzi�ski, Paweł Lampe, Marian

Pardela, Antoni Podwi�ski, Aleksander Siero�, Grzegorz Cie�lar. CanAg-

associated tumor antigens CA 50 and CA 242. Comparison with CA 19.9.

(22nd Congress of the International Society of Internal Medicine, Budapest,

Hungary 28.08-02.09. 1994 : 339-343)

Z tego okresu pochodz� równie� prace pogl�dowe:

� Jolanta Nowak, Jerzy �mudzi�ski, Magdalena Kubacka, Danuta Jakubowska

Tomasz St�chły, Piotr Grzesik. Antygen TAG-72. Nowiny Lekarskie 1998,

67, 3: 270-275.

� Jolanta Nowak, Jerzy �mudzi�ski, Magdalena Kubacka, Danuta Jakubowska,

Piotr Grzesik. Antygeny: DU-PAN-2, CEA i AFP w chorobach układu

pokarmowego. Nowiny Lekarskie 1998, 67, 3: 256-261.

� Jolanta Nowak, Jerzy �mudzi�ski, Magdalena Kubacka, Danuta Jakubowska,

Tomasz St�chły. Antygeny w�glowodanowe zwi�zane z układem grupowym

krwi Lewis w nowotworach układu pokarmowego. Nowiny Lekarskie 1998,

67, 3: 262-269.

� Danuta Jakubowska, Andrzej Siela�czyk, Magdalena Kubacka, Jolanta

Nowak, Klaudia Niepsuj, Joanna Gmyrek. Mnogie nowotwory pierwotne -

przesłanki etiopatogenetyczne. Pol. Arch. Med. Wewn.1999; T.101 nr 1(1),

s.69-71.

� Danuta Jakubowska, Andrzej Siela�czyk, Magdalena Kubacka, Jolanta

Nowak, Klaudia Niepsuj, Joanna Gmyrek. Mnogie nowotwory pierwotne

w stulecie odkrycia. Pol.Arch.Med.Wewn.1999; T.101 nr 1(1), s.65-67.

7. „Wpływ supresyjnego leczenia lewoskr�tn� tyroksyn� na układ kr��enia u chorych na

raka tarczycy„ (Nr NN-5-143/98), okres realizacji 11.05.1998 r. – 31.12.1998 r.

Wyniki pracy zostały opublikowane: Piotr Kowalczyk, Andrzej Siela�czyk, Jolanta

Nowak, Gabriela Matuszewska, Józef Roskosz, Ewa Czernik, El�bieta Gubała,

Barbara Jarz�b. Wpływ leczenia supresyjnego L-tyroksyn� chorych na

zró�nicowanego raka tarczycy na mas� mi��nia sercowego. Pol. Arch. Med. Wewn.

2001; T.105 nr 2(2), s.123-130

8. „Porównanie skuteczno�ci, bezpiecze�stwa i kosztów leczenia mi�dzy fraxiparyn�

a heparyn� niefrakcjonowan� niestabilnej choroby wie�cowej„ (Nr NN-2-133/99),

Page 26: AUTOREFERAT 1. Imi i nazwisko · 2019. 10. 10. · (PTK), CE nr103/2010 z dnia 08.05.2010 roku ... l ski Uniwersytet Medyczny w Katowicach z Oddziałem Lekarsko-Dentystycznym ...

26

okres realizacji kwiecie� 1999 r. – stycze� 2000 r. Wyniki pracy zostały

przedstawione w: Fraxiparyna w niestabilnej chorobie wie�cowej. Doniesienie

wst�pne. Jolanta Nowak, El�bieta Adamowicz-Czoch, Bo�ena Szyguła, A. Zieli�ska-

Kukla, J. Sikora, Lech Polo�ski. Kardiol.Pol.2000; T.53 supl.2, s.II-128[P241].

4 Mi�dzynarodowy Kongres Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego, Wrocław

28- 30.09.2000 r.

9. „Porównanie przydatno�ci testu maksymalnego zu�ycia tlenu i testu

sze�ciominutowego marszu w kwalifikacji chorych do transplantacji serca„

(Nr NN -2-219/99), okres realizacji kwiecie� 1999 r. – stycze� 2000 r.

10. „Warto� prognostyczna wybranych parametrów aktywno�ci neurohormonalnej

i cytokin u chorych z przewlekł� niewydolno�ci� kr��enia „ (Nr NN-1-188/01), okres

realizacji 2000-2001 rok. Wyniki bada� zostały opublikowane w pracach:

� Jolanta Nowak, Piotr Rozentryt, Marta Szewczyk, Marek Gierlotka, Agata

Dusza�ska, Bo�ena Szyguła, Romuald Wojnicz, Michał Hawranek, Lech

Polo�ski, Marian Zembala. Receptory sTNF-RI i sTNF-RII w zaawansowanej

przewlekłej niewydolno�ci serca. Doniesienie wst�pne. Pol. Arch. Med.

Wewn. 2002; T.107 nr 3(3), s.223-229.

� Jolanta Nowak, Piotr Rozentryt, Tadeusz Z�bik, Anna Majkusiak, Ewa

Uszok-Stenzel, Piotr Buchta, Ilona Skoczylas, Beata Spinczyk, Lech Polo�ski,

Marian Zembala. Warto� rokownicza jednorazowego oznaczania prekursora

endoteliny-1 u chorych z zaawansowan� niewydolno�ci� serca. Kardiochir.

Torakochir. Pol .2005; T.2, nr 4, 70-77.

11. „Mózgowy peptyd natriuretyczny w przewlekłej niewydolno�ci serca„ (Nr NN-4-

024/04), okres realizacji 13.08.2004- 30.12.2004 rok. Wyniki badania zostały

opublikowane w pracy: Witold Streb, Jolanta Nowak, Anna �liwi�ska, Beata

Spinczyk, Mariola Szulik, Agata Dusza�ska, Ewa Uszok-Stencel, Mariusz

Kalinowski, Zbigniew Kalarus, Lech Polo�ski, Tomasz Kukulski. Assessment of right

ventricular function by tissue Doppler in relation to plasma NT-proBNP concentration

in patients with dilated cardiomyopathy. Cardiol. J. 2007; Vol.14 No.2, p.167-173.

12. “Ocena funkcji prawej i lewej komory serca u chorych z przewlekł� niewydolno�ci�

oddechow� kwalifikowanych do transplantacji płuc„ (Nr KNW-2-178/08), okres

realizacji 2008-2009 rok. Wyniki pracy zostały opublikowane i zawarte s� w cyklu

habilitacyjnym:

Page 27: AUTOREFERAT 1. Imi i nazwisko · 2019. 10. 10. · (PTK), CE nr103/2010 z dnia 08.05.2010 roku ... l ski Uniwersytet Medyczny w Katowicach z Oddziałem Lekarsko-Dentystycznym ...

27

� Jolanta Nowak, Dariusz Jastrz�bski, Witold Streb, Piotr Rozentryt, Jacek

Wojarski, Małgorzata Greif, Jerzy Kozielski, Lech Polo�ski, Marian Zembala,

Tomasz Kukulski. Right ventricular function in patients with severe interstitial

lung disease: a tissue Doppler imaging study. J. Physiol. Pharmacol. 2008;

Vol.59, Suppl.6, p.531-538.

� Dariusz Jastrz�bski, Jolanta Nowak, Dariusz Ziora, Jacek Wojarski, Damian

Czy�ewski, Jerzy Kozielski, Lech Polo�ski, Marian Zembala. Left ventricular

dysfunction in patients with interstitial lung diseases referred for lung

transplantation. J. Physiol. Pharmacol. 2007; Vol.58Suppl.5, p.299-305.

13. „Rezonans magnetyczny a biopsja mi��nia sercowego w rozpoznawaniu zapalenia

mi��nia sercowego„ (Nr KNW-1-124/09), okres realizacji 2009-2012 rok. Wyniki

pracy zostały opublikowane: Jolanta Nowak, Jarosław Wasilewski, Edyta Reichman-

Warmusz, Beata Spinczyk, Jan Głowacki, Karol Miszalski-Jamka, Oliwia Segiet,

Bo�ena Szyguła-Jurkiewicz, Mateusz Tajstra, Arkadiusz Badzi�ski, Romuald

Wojnicz, Lech Polo�ski. The relationship between late gadolinium enhancement

imaging and myocardial biopsy in the evaluation of chronic heart failure patients with

suspected myocarditis. Kardiochir. Torakochir. Pol./ Pol. J. Cardio-Thor. Surg. 2014;

Vol.11, No.4, p.404-408.

5.2.6 Uczestnictwo w projektach badawczych i badaniach randomizowanych

Dzi�ki zaanga�owaniu w prac� z pacjentami z ci��k� niewydolno�ci� serca i proces ich

kwalifikacji do transplantacji serca, byłam jednym z wykonawców nowatorskiego projektu

opracowanego przez dr hab. n. med Piotra Rozentryta w 1999 roku w ramach grantu Ovita

Nutricia i realizowanego w III Katedrze i Oddziale Klinicznym Kardiologii p.t. „The

influence of enteral nutrition on functional status and inflamatory activation in patients with

congestive heart failure and cardiac cachexia. Prospective, randomised, double-blind study,

controlled with placebo”. Przeprowadzone badanie, było jednym z pierwszych na �wiecie

bada� klinicznych podejmuj�cych tematyk� roli �ywienie dojelitowego u pacjentów

z wyniszczeniem w przebiegu niewydolno�ci serca. Wyniki, zostały opublikowane w pracy:

Piotr Rozentryt, Stephan Von Heahling, Mitja Lainscak, Jolanta U. Nowak, Kamayar

Katantar-Zadech, Lech Polo�ski, Stefan D. Anker. The effects of a high-caloric protein-rich

oral nutritional supplement in patients with chronic heart failure and cachexia on quality of

life, body composition, and inflammation markers: a randomized, double-blind pilot study.

Page 28: AUTOREFERAT 1. Imi i nazwisko · 2019. 10. 10. · (PTK), CE nr103/2010 z dnia 08.05.2010 roku ... l ski Uniwersytet Medyczny w Katowicach z Oddziałem Lekarsko-Dentystycznym ...

28

J Cachexia Sarcopenia Muscle 2010; Vol.1, No.1, p.35-42. Ponadto uczestniczyłam

w prospektywnym rejestrze Niewydolno�ci Serca prowadzonym przez dr hab. n. med Piotra

Rozentryta, w gromadzeniu danych medycznych i materiału biologicznego chorych

kierowanych do III Katedry i Oddziału Klinicznego Kardiologii celem kwalifikacji do

transplantacji serca. W ramach bada� statutowych i własnych realizowałam te� projekt

zwi�zany z konieczno�ci� stworzenia i rozbudowania bazy danych chorych ze skrajn�

niewydolno�ci� oddechow� kierowanych do �l�skiego Centrum Chorób Serca celem

kwalifikacji do transplantacji płuc. Baza ta jest rozbudowywana do dnia dzisiejszego,

a szczególnym jej elementem s� dane echokardiograficzne, hemodynamiczne i laboratoryjne.

6. Pozostała aktywno�� naukowa i organizacyjna zmierzaj�ca do popularyzacji nauki

6.1. Mi�dzynarodowe i krajowe nagrody za działalno�� naukow�

Zestawienie wa�niejszych otrzymanych nagród i wyró�nie� za działalno�� naukow�

i dydaktyczn�:

• Zespołowa Nagroda I stopnia Rektora �l�skiej Akademii Medycznej w Katowicach

w zakresie działalno�ci dydaktycznej w roku akademickim 1999/2000 rok

- padziernik 2000 rok

• Zespołowa Nagroda I Stopnia Rektora �l�skiego Uniwersytetu Medycznego

w Katowicach w zakresie działalno�ci naukowej za cykl prac dotycz�cych,

wypracowanego w ramach prowadzonego w �l�skim Centrum Chorób Serca

programu chorób mi��nia sercowego, schematu post�powania w grupie chorych

z przewlekł� skurczow� niewydolno�ci� serca - grudzie� 2007 rok

• Zespołowa Nagroda I stopnia Rektora �l�skiego Uniwersytetu Medycznego

w Katowicach w zakresie działalno�ci naukowej za prac� dotycz�c� estradiolu we

krwi w rokowaniu u m��czyzn z przewlekł� niewydolno�ci� kr��enia: Ewa A.

Jankowska, Piotr Rozentryt, Beata Ponikowska, Oliver Hartmann, Dorota Kustrzycka

- Kratochwil, Krzysztof Reczuch, Jolanta Nowak, Ludmiła Borodulin-Nadzieja, Lech

Polo�ski, Waldemar Banasiak, Philip A. Poole-Wilson, Stefan D. Anker, Piotr

Ponikowski. Circulating estradiol and mortality in men with systolic chronic heart

failure. JAMA - J. Am. Med. Assoc. 2009; Vol.301, No.18, p.1892-1901; grudzie�

2010 rok.

Page 29: AUTOREFERAT 1. Imi i nazwisko · 2019. 10. 10. · (PTK), CE nr103/2010 z dnia 08.05.2010 roku ... l ski Uniwersytet Medyczny w Katowicach z Oddziałem Lekarsko-Dentystycznym ...

29

• Nagroda Zespołowa II stopnia Towarzystwa Internistów Polskich za prac�: Bo�ena

Szyguła-Jurkiewicz, Romuald Wojnicz, Andrzej Lekston, Agata Dusza�ska, Beata

Spinczyk, Jolanta Nowak, Tomasz Niklewski, Krzysztof Helewski, Lech Polo�ski.

Wpływ st��enia bilirubiny na rokowanie odległe u pacjentów z przewlekł� skurczow�

niewydolno�ci� serca w przebiegu choroby nadci�nieniowej. Effect of elevated

bilirubin levels on the long-term outcome in patients with chronic heart failure due to

hypertension. Pol. Arch. Med. Wewn. 2007; T.117 nr 5-6, s.227-233.

• Nagroda w konkursie za najciekawsz� prac� oryginaln� prezentowan� podczas

XII Ogólnopolskiej Konferencji Sekcji Echokardiografii Polskiego Towarzystwa

Kardiologicznego w Lublinie, 7-8 maj 2010 roku: „Warto� diagnostyczna wybranych

parametrów echokardiograficznych w ocenie ryzyka zgonu i/lub kwalifikacji do

przeszczepu płuc u chorych z zaawansowan� przewlekł� niewydolno�ci� oddechow�”

• II Nagroda w konkursie na najciekawsz� prac� oryginalna prezentowan� podczas

Konferencji Sekcji Echokardiografii Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego

w Białymstoku, 10-11.2011r.: „Evaluation of the left and right ventricular

dyssynchrony in patients with chronic thromboembolic pulmonary hypertension

treated with pulmonary endarterectomy”

• Nagroda Komitetu Naukowego XVIII Ogólnopolskiej Konferencji Sekcji

Echokardiografii Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego w Katowicach,

3-4 czerwca 2016 r. za prac� prezentowan� w sesji prac oryginalnych pod patronem

EACVI-HIT „Rola badania echokardiograficznego w ocenie chorych

z zaawansowanymi chorobami płuc kwalifikowanych do transplantacji płuc”

• Nagroda Zespołowa na 3-cim Kongresie Cachexia – Rzym 2005 za poster „ The

effects of enteral supplementation In patients with cardiac cachexia – a prospective,

randomised duble-blind, placebo trial„

6.2. Wygłaszanie referatów na mi�dzynarodowych i krajowych konferencjach

tematycznych

• Jolanta Nowak. Wykład „ Przygotowanie i kwalifikacja chorych do przeszczepu serca.

U kogo, kiedy, dlaczego”, XVIII Mi�dzynarodowa Konferencja Kardiologiczna,

Zabrze 2-4.06.2011 r.

• Jolanta Nowak. Wykład „Niedomykalno� mitralna – Opis przypadku”,

XXI Mi�dzynarodowa Konferencja Kardiologiczna, Zabrze 29-30.05.2014 r.

Page 30: AUTOREFERAT 1. Imi i nazwisko · 2019. 10. 10. · (PTK), CE nr103/2010 z dnia 08.05.2010 roku ... l ski Uniwersytet Medyczny w Katowicach z Oddziałem Lekarsko-Dentystycznym ...

30

• Jolanta Nowak. Wykład „Funkcjonalna niedomykalno� trójdzielna” ECHO LIVE-

CASE, XXIV Mi�dzynarodowa Konferencja Kardiologiczna, Zabrze 7-8.06.2017 r.

• Jolanta Nowak. Wykład „Funkcjonalna niedomykalno� trójdzielna” ECHO LIVE

- CASE, XXV Mi�dzynarodowa Konferencja Kardiologiczna, Zabrze 8-9.06.2018 r.

• Jolanta Nowak. Wykład „Nowo�ci w leczeniu przewlekłej niewydolno�ci serca”

Konferencja XIII Zakopia�skie Dni Kardiologiczne 2011 r.

• Jolanta Nowak. Wykład „Drogi i bezdro�a w post�powaniu z nadci�nieniem płucnym”

3 Ogólnopolska Konferencja Kr��enia Płucnego, Białystok 8-9.11.2013 r.

• Jolanta Nowak. Wykład „Niedomykalno� zastawki trójdzielnej” I Warsztaty

Interaktywne-Niewydolno� serca w Praktyce, Zabrze 07-08.11.2018 r.

6.3. Aktywny udział w mi�dzynarodowych i krajowych konferencjach naukowych

Jestem współautorem 138 doniesie� zjazdowych, w tym 114 ze zjazdów mi�dzynarodowych

i 24 ze zjazdów krajowych.

6.4. Wykłady, szkolenia dla lekarzy w ramach kursów z kardiologii współfinansowanych

przez Uni� Europejsk� w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego oraz kursów

echokardiografii przezklatkowej(TTE) i przezprzełykowej (TEE)

• Jolanta Nowak – kierownik naukowy kursu. Wykłady „Patofizjologia niewydolno�ci

serca”. Jolanta Nowak – kierownik naukowy kursu. Wykład „Patofizjologia

niewydolno�ci serca”. Kurs współfinansowany przez Uni� Europejsk� Nr 1-748/2-04-

101-2010, Zabrze 12-14.04.2010 r.

• Kurs współfinansowany przez Uni� Europejsk� Nr 1-748/2-04-101-2010, Zabrze

12-14.04.2010 r.

• Jolanta Nowak – kierownik naukowy kursu. Wykłady „Onkologia w kardiologii ”.

Kurs współfinansowany przez Uni� Europejsk� Nr 1-748/2-11-113-2010, Zabrze

04.11.2010 r.

• Jolanta Nowak – kierownik naukowy kursu. Wykłady „Patofizjologia niewydolno�ci

serca”. Kurs współfinansowany przez Uni� Europejsk� Nr 1-748/2-04-074-2012,

Zabrze 24-26.10.2012 r.

• Jolanta Nowak - kierownik naukowy kursu. Wykłady „Diagnostyka i leczenie

niewydolno�ci serca”. Kurs współfinansowany przez Uni� Europejsk� Nr 1-748/2-10-

302-2013, Zabrze 24-25.10.2013 r.

Page 31: AUTOREFERAT 1. Imi i nazwisko · 2019. 10. 10. · (PTK), CE nr103/2010 z dnia 08.05.2010 roku ... l ski Uniwersytet Medyczny w Katowicach z Oddziałem Lekarsko-Dentystycznym ...

31

• Jolanta Nowak - wykładowca kursu. Wykłady „Patofizjologia niewydolno�ci serca”.

Kurs współfinansowany przez Uni� Europejsk� Nr 1-748/2-04-299-2013, Zabrze

13-15.11.2013 r. (kierownik naukowy kursu prof.dr hab.n.med Romuald Wojnicz).

• Jolanta Nowak - wykładowca kursu. Wykłady „Patofizjologia niewydolno�ci serca” .

Kurs współfinansowany przez Uni� Europejsk� Nr 1-748/2-04-300-2013, Zabrze

04.12 - 06.12.2013 r. (kierownik naukowy kursu prof.dr hab.n.med Romuald Wojnicz)

• Jolanta Nowak - wykładowca kursu. Wykłady „Patofizjologia niewydolno�ci serca”.

Kurs współfinansowany przez Uni� Europejsk� Nr 1-748/2-04-095-2014, Zabrze

28-30.05.2014 r. (kierownik naukowy kursu prof.dr hab.n.med Romuald Wojnicz)

• Jolanta Nowak - wykładowca kursu. Wykłady „Patofizjologia niewydolno�ci serca”.

Kurs współfinansowany przez Uni� Europejsk� Nr 1-748/2-04-096-2014, Zabrze

26-28.93.2014 r. (kierownik naukowy kursu prof.dr hab.n.med Romuald Wojnicz)

• Jolanta Nowak - wykładowca kursu. Wykłady „Patofizjologia niewydolno�ci serca”.

Kurs współfinansowany przez Uni� Europejsk� Nr 1-748/2-02-097-2014, Zabrze

22-24.10.2014 r. (kierownik naukowy kursu prof.dr hab.n.med Romuald Wojnicz)

Od 2003 roku do chwili obecnej - udział jako wykładowca w wielu kursach i szkoleniach

echokardiografii przezklatkowej organizowanych w SCCC w Zabrzu .

Od 2015 roku – udział jako wykładowca w szkoleniach prowadzanych w SCCHS w Zabrzu

z zakresu echokardiografii przezprzełykowej:

• Jolanta Nowak – wykładowca „Przezprzełykowa ocena protez zastawkowych„

Warsztaty Echokardiografii Przezprzełykowej, Polska Szkoła Echokardiografii, kurs

zaawansowany, 08-09.05.2015 r., SCCS Zabrze

• Jolanta Nowak – wykładowca „Przezprzełykowa ocena protez zastawkowych„

Warsztaty Echokardiografii Przezprzełykowej, Polska Szkoła Echokardiografii, kurs

zaawansowany, 17-18.06.2016 r., SCCS Zabrze

• Jolanta Nowak – wykładowca „Przezprzełykowe badanie echokardiograficzne

u chorego z kardiomiopati�„ Warsztaty Echokardiografii Przezprzełykowej, kurs

zaawansowany, 19-20.05.2017 r., SCCS Zabrze

• Jolanta Nowak – wykładowca „Infekcyjne zapalenie wsierdzia na zastawce własnej.

Rola badania TEE„ Warsztaty Echokardiografii Przezprzełykowej, kurs

zaawansowany 14-15.12.2018 r., SCCS Zabrze

Page 32: AUTOREFERAT 1. Imi i nazwisko · 2019. 10. 10. · (PTK), CE nr103/2010 z dnia 08.05.2010 roku ... l ski Uniwersytet Medyczny w Katowicach z Oddziałem Lekarsko-Dentystycznym ...

32

• Jolanta Nowak – wykładowca „Infekcyjne zapalenie wsierdzia na zastawce własnej.

Rola badania TEE„ Warsztaty Echokardiografii Przezprzełykowej, kurs

zaawansowany 15-16.02.2019 r., SCCS Zabrze

6.5. Udział w komitetach organizacyjnych mi�dzynarodowych i krajowych

konferencjach naukowych

• Sympozjum „Rak Tarczycy” Szczyrk 26-28.10.1995 r. – członek komitetu

organizacyjnego

• VI Mi�dzynarodowa Konferencja Kardiologiczna „Post�py w rozpoznawaniu

i leczeniu chorób serca”, Zabrze 12.05.1999 r. – członek komitetu organizacyjnego

• VII Mi�dzynarodowa Konferencja Kardiologiczna, I Warsztaty Inwazyjnego Leczenia

�wie�ego Zawału Serca, Zabrze 18.05.2000 r. – członek komitetu organizacyjnego

• II Warsztaty Inwazyjnego leczenia �wie�ego Zawału Serca, Zabrze 23.06.2001 r.

– członek komitetu organizacyjnego

• VIII Mi�dzynarodowa Konferencja Kardiologiczna. III Warsztaty: „Post�powanie

w ostrych zespołach wie�cowych”, Zabrze 14-15.06.2001 r. – członek komitetu

organizacyjnego

• XII Mi�dzynarodowa Konferencja Kardiologiczna. VI Warsztaty Kardiologii

Inwazyjnej: Post�powanie w rozpoznawaniu i leczeniu chorób serca, płuc i naczy�”,

Zabrze, 13-14.05.2005 r. – członek komitetu organizacyjnego

• XIII Mi�dzynarodowa Konferencja Kardiologiczna. VII Warsztaty Kardiologii

Inwazyjnej: Post�py w rozpoznawaniu i leczeniu chorób serca, płuc i naczy�”, Zabrze,

9-10.06.2006 r. – członek komitetu organizacyjnego

• XIV Mi�dzynarodowa Konferencja Kardiologiczna „Post�py w rozpoznawaniu

i leczeniu chorób serca, płuc i naczy�”, VIII Warsztaty Kardiologii Inwazyjnej,

Zabrze, 1-2.06.2007 r. – członek komitetu organizacyjnego

• XV Mi�dzynarodowa Konferencja Kardiologiczna „Post�py w rozpoznawaniu

i leczeniu chorób serca, płuc i naczy�”, IX Warsztaty Kardiologii Inwazyjnej, Zabrze,

6-7.06.2008 r. – członek komitetu organizacyjnego

• XVI Mi�dzynarodowa Konferencja Kardiologiczna „Post�py w rozpoznawaniu

i leczeniu chorób serca, płuc i naczy�”, X Warsztaty Kardiologii Inwazyjnej, Zabrze,

5-6.06. 2009 r. – członek komitetu organizacyjnego

Page 33: AUTOREFERAT 1. Imi i nazwisko · 2019. 10. 10. · (PTK), CE nr103/2010 z dnia 08.05.2010 roku ... l ski Uniwersytet Medyczny w Katowicach z Oddziałem Lekarsko-Dentystycznym ...

33

• XVII Mi�dzynarodowa Konferencja Kardiologiczna „Post�py w rozpoznawaniu

i leczeniu chorób serca, płuc i naczy�”, XI Warsztaty Kardiologii Inwazyjnej, Zabrze,

21-22.05.2010 r. – członek komitetu organizacyjnego

• XVIII Mi�dzynarodowa Konferencja Kardiologiczna „Post�py w rozpoznawaniu

i leczeniu chorób serca, płuc i naczy�”, XII Warsztaty Kardiologii Inwazyjnej, Zabrze,

2-4.06.2011 r. – członek komitetu organizacyjnego

• XIX Mi�dzynarodowa Konferencja Kardiologiczna „Post�py w rozpoznawaniu

i leczeniu chorób serca, płuc i naczy�”, XIII Warsztaty Kardiologii Inwazyjnej,

Zabrze, 25-26.05.2012 r. – członek komitetu organizacyjnego

• XX Mi�dzynarodowa Konferencja Kardiologiczna „Post�py w rozpoznawaniu

i leczeniu chorób serca, płuc i naczy�”, XIV Warsztaty Kardiologii Inwazyjnej,

Zabrze, 7-8.06.2013 r. – członek komitetu organizacyjnego

• XXI Mi�dzynarodowa Konferencja Kardiologiczna „Post�py w rozpoznawaniu

i leczeniu chorób serca, płuc i naczy�”, XV Warsztaty Kardiologii Inwazyjnej, Zabrze,

29-30.05.2014 r. – członek komitetu organizacyjnego

• XXII Mi�dzynarodowa Konferencja Kardiologiczna „Post�py w rozpoznawaniu

i leczeniu chorób serca, płuc i naczy�”, XVI Warsztaty Kardiologii Inwazyjnej,

Zabrze, 28-29.05.2015 r. – członek komitetu organizacyjnego

• XXIII Mi�dzynarodowa Konferencja Kardiologiczna „Post�py w rozpoznawaniu

i leczeniu chorób serca, płuc i naczy�”, XVII Warsztaty Kardiologii Inwazyjnej,

Zabrze, 2-3.06.2016 r. – członek komitetu organizacyjnego

6.6. Członkostwo w mi�dzynarodowych i krajowych organizacjach oraz towarzystwach

naukowych

• Europejskie Towarzystwo Kardiologiczne – członek od 2002 roku

• Polskie Towarzystwo Kardiologiczne (od 1998 roku) – do nadal:

- członek Sekcji Echokardiografii

- członek Sekcji Niewydolno�ci Serca

- członek Sekcji Wad Zastawkowych

Page 34: AUTOREFERAT 1. Imi i nazwisko · 2019. 10. 10. · (PTK), CE nr103/2010 z dnia 08.05.2010 roku ... l ski Uniwersytet Medyczny w Katowicach z Oddziałem Lekarsko-Dentystycznym ...

34

6.7. Opieka naukowa nad studentami i lekarzami w toku specjalizacji i doktorantami

w charakterze opiekuna naukowego lub promotora pomocniczego

Działalno� naukowa i dydaktyczna zajmuje wa�ne miejsce w mojej pracy zawodowej.

Działalno� dydaktyczna dotyczy zarówno szkolenia przeddyplomowego dla studentów, jak

i szkolenia podyplomowego dla lekarzy. Szczególne jednak skupiam si� na pracy ze

studentami. Od poczatku mojej pracy w �l�skim Uniwersytecie Medycznym prowadziłam

i prowadz� seminaria, wiczenia i wykłady dla studentów Wydziału Lekarskiego z Oddziałem

Lekarsko – Dentystycznym w Zabrzu. Pocz�tkowo w latach 1989-1998 prowadziłam zajecia

w III Katedrze i Oddziale Klinicznym Chorób Wewn�trzych w Bytomiu, a obecnie

w III Katedrze i Oddziale Klinicznym Kardiologii SUM w �l�skim Centrum Chorob Serca

w Zabrzu. Od kilku lat dodatkowo prowadz� zaj�cia ze studenci Ratownictwa Medycznego.

Od 2004 roku współpracuj� naukowo ze studentami działaj�cymi w Studenckim Kole

Naukowym przy III Katedrze i Oddziale Klinicznym Kardiologii SUM w Zabrzu. Prace

naukowe, których byłam opiekunem były kilkakrotnie nagradzane lub wyró�niane na

konferencjach uczelnianych krajowych i mi�dzynarodowych STN.

• Piotr Buchta „Rola prekursora endoteliny-1 u chorych z przewlekł� niewydolno�ci�

serca„ Mi�dzynarodowa Konferencja Naukowa Studencka Uczelni Medycznej UJ

Collegium Medicum 2004 rok – I Nagroda w sesji Kardiologia

• Karol Kukowka, Dominika Szulik, Michał Gałeczka „Patients with different clinical

groups of pulmonary hypertension“ 9th International Students‘ Conference on

Cardiology, Zabrze, 29th May 2014 – II Nagroda w sesji Kardiologia

• Donata Wilczak, Paula Walczak, Artur Biernacki, Krzysztof Noco� „Plasma

N-terminal pr-brain natriuretic peptide and hemodynamics in patients with pulmonary

hypertension related to heart failure“ 11th International Students‘ Conference on

Cardiology, Zabrze, 2nd June 2016 – Wyró�nienie w sesji Kardiologia

• Paula Walczak „Right and left – hemodymnamic congestion in patients with chronic

heart failure with reduced ejection fraction“ Intermnational Medical Congres of

SILESIA, Katowice 27-28 April 2017 – II Nagroda w sesji Kardiologia

• Paula Walczak „Warto� prognostyczna N-ko�cowego propeptydu natriuretycznego

typu B oznaczanego w surowicy krwi i parametrów hemodynamicznych u chorych

z nadci�nieniem płucnym typu postkapiralnego“ XLVII Ogólnopolska Konferencja

Page 35: AUTOREFERAT 1. Imi i nazwisko · 2019. 10. 10. · (PTK), CE nr103/2010 z dnia 08.05.2010 roku ... l ski Uniwersytet Medyczny w Katowicach z Oddziałem Lekarsko-Dentystycznym ...

35

Studentów Uczelni Medycznych w Szczecinie 2018 – Wyró�nienie w sesji

Kardiologia

• Paula Walczak „Który z parametrów hemodynamicznych mo�e przewidywa

�miertelno� jednoroczn� u pacjentow z chorobami płuc kwalifikwanych do

transplantacji płuc„ XXXII Ogólnopolska Studencka Konferencja Kardiologiczna

w Gda�sku 28.05.2018 – III Nagroda

• Paula Walczak „Are left ventricular parameters important in assessment and

monitoring patients with end-stage lung disease referred for lung transplantation„

13th International Students‘ Conference on Cardiology, Zabrze, 3th June 2018

– główna nagroda w konkursie prac plakatowych .

Byłam równie� promotorem pomocniczym dwóch prac doktorskich:

• Przewód doktorski 2017 rok „Pozaszpitalne nagłe zatrzymanie kr��enia w populacji

dorosłych powiatu bielskiego“ – lekarz Dariusz Gach, zako�czony uzyskaniem tytułu

dr n.med.

• Przewód doktorski 2017 rok „Wpływ uruchomienia 24-godzinnego dy�uru

interwencyjnego w Oddziale Kardiologii w Chorzowie na wyniki leczenia chorych

z zawałem serca“ - lekarz Barbara Pankiewicz, zako�czony uzyskaniem tytułu dr

n.med.

Byłam opiekunem specjalizacji z kardiologii lekarzy z III Katedry i Oddziału Kardiologii:

• dr Anna Bara�ska

• dr Gracjan Pytel

• dr Łukasz Pyka

6.8 Członkostwo komitetów i kolegiów redakcyjnych

Recenzent „ Anneles Academiae Medicinae Silesiensis 2 prace

Recenzent LIDSEN publ. INC, OBM Transplantation Editoral Office 2 prace

Page 36: AUTOREFERAT 1. Imi i nazwisko · 2019. 10. 10. · (PTK), CE nr103/2010 z dnia 08.05.2010 roku ... l ski Uniwersytet Medyczny w Katowicach z Oddziałem Lekarsko-Dentystycznym ...

36

6.9 Sta�e i wa�niejsze szkolenia naukowe

1984 rok Klinika Pediatrii w Kolonii Niemcy

2001 rok Kraków, Szkolenie „ Good clinical practice in clinical trials“

2002 rok Klinika Wad Wrodzonych Serca, Instytut Kardiologii, Warszawa

2004 rok The Sahlgrenska Academy at G teborg University, Szwecja

2004 rok Klinika Kardiologii Szpitala Wojskowego we Wrocławiu

2005 rok Instytut Kardiologii w Warszawie, EBAC szkolenie z echokardiograficznego

badania przezprzełykowego (TEE), Europejskiego Towarzystwa

Kardiologicznego,

2005 rok Roche Diagnostic w Drenie, Niemcy, szkolenie z diagnostyki NT-pro BNP

2006 rok The Sahlgrenska Academy at G teborg University, szkolenie z niewydolno�ci

serca, Barcelona 6.09.2006 r.

2011 rok Papworth Hospital, Cambridge, Anglia - szkolenie z zakresu

płucnego zakrzepowo-zatorowego (CTEPH) oraz czynny udział w sesji

plakatowej CTEPH)

2012 rok Herz Center Klinika Kardiologii Pracownia Echokardiografii Lipsk, Niemcy

2012 rok Klin. Abt. Für Kardiologie Wien, Austria, szkolenie z zakresu nadci�nienia

płucnego

2012 rok Erasme Hospital, Brussels, szkolenie z nadci�nienia płucnego

2012 rok Szkolenie z zakresu Nadci�nienia Płucnego – Uniwersytet Bolonia

2014 rok Szkolenie z ALS Provider Kurs, Karpacz 15-16.03.2014 r.

2005 rok Konferencja Naukowo-Szkoleniowa w Instytucie Onkologii w Gliwicach

2013 rok Szkolenie w ramach Brano Heart Failure Forum, Kraków

2010 rok Mi�dzynarodowa Konferencja Nadci�nienia Płucnego Praga,

Czechy 2-5.06.2010 r.

2016-2017 rok Udział w spotkaniach Klubu LAA dotycz�cego terapii zamykania uszka

lewego przedsionka, Warszawa, Łód.

2017 rok Szkolenie w ramach Brano Heart Failure Forum, Praga