1

Pierwsze doświadczenia w tworzeniuBranżowych Centrów Kompetencji

w wyniku realizacji projektu

„Transfer wiedzy w regioniepoprzez rozwój sieci współpracy”

Przewodnik

Szczecin, 2011

2

Skład, druk i oprawa:

71-417 Szczecin, ul. Felczaka 17tel./fax +48 91 422 1731

www.kampol-drukarnia.pl

Opracowanie i redakcja:Maciej Janiak

Wydawca:Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie

Regionalne Centrum Innowacji i Transferu Technologii

Regionalne Centrum Innowacji i Transferu Technologii71-424 Szczecin , ul. Janosika 8

tel./fax. +48 91 449 43 54 e-mail: innowacje@zut.edu.pl

© Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie

Publikacja przygotowana w ramach projektu „Transfer wiedzy w regionie poprzez rozwój sieci współpracy”, współ nansowanego ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego.

Publikacja bezpłatna.Nakład 250 egz.

ISBN 978-83-932201-4-4

3

SPIS TREŚCI

str.

5

19

31

49

61

71

Innowacyjność i transfer technologii w województwie zachod-niopomorskim. Opis województwa, jego potencjału i walorów naukowo – przemysłowych ........................................................

Opis innowacyjnych rm w regionie zachodniopomorskim oraz dostępnej infrastruktury przemysłowej – parki technologiczne i przemysłowe znajdujące się na terenie regionu .......................

Opisy działań realizowanych w projekcie „Transfer wiedzy w regionie poprzez rozwój sieci współpracy” związanych z tworzeniem Branżowych Centrów Kompetencji ....................

Założenia i oczekiwania wnioskodawców Projektu związanych z rozwojem współpracy biznesu z nauką i tworzeniem Branżo-wych Centrów Kompetencji w odniesieniu do realiów .............

Potencjał wybranych branż związanych z utworzeniem Bran-żowych Centrów Kompetencji w oparciu o regionalną strategię innowacyjności województwa zachodniopomorskiego na lata 2011–2020 ..................................................................................

Opracowania merytoryczne dotyczące Branżowych Centrów Kompetencji w ramach projektu „Transfer wiedzy w regionie poprzez rozwój sieci współpracy” – prezentacja .......................

4

5

INNOWACYJNOŚĆ I TRANSFER TECHNOLOGIIW WOJEWÓDZTWIE ZACHODNIOPOMORSKIM.

OPIS WOJEWÓDZTWA, JEGO POTENCJAŁUI WALORÓW NAUKOWO– PRZEMYSŁOWYCH

O WOJEWÓDZTWIE

Województwo zachodniopomorskie położone jest w północno–zachodniej części Polski. Powierzchnia województwa wynosi 22,9 tys. km2, co stanowi 7,3% obszaru kraju. Województwo jest częścią Regionu Bałtyckiego. Od północy jego naturalną granicę stanowi Morze Bałtyckie, od zachodu grani-czy z Niemcami (z krajami związkowymi Meklemburgia–Pomorze Przednie i Brandenburgia), od południa z województwami wielkopolskim i lubuskim, i z województwem pomorskim od wschodu. Zachodniopomorskie tworzy 114 gmin (11 miejskich, 51 miejsko–wiejskich, 52 wiejskie), 18 powiatów, a także 3 miasta na prawach powiatów: Koszalin, Stargard Szczeciński i Szczecin.

Przygraniczne położenie powoduje, że województwo leży na skrzyżo-waniu ważnych szlaków transportowych o znaczeniu międzynarodowym. Województwo zachodniopomorskie można uznać za transportowe centrum logistyczne (krzyżują się tu szlaki wszystkich rodzajów transportu). Za pośrednictwem autostrady A6 województwo jest skomunikowane z siecią autostrad Niemieckich, a co z tym się wiąże z siecią drogową całej Zachodniej Europy. Przez województwo przebiega jeden z najważniejszych korytarzy transportowych w tej części Europy, o europejskim oznaczeniu E75. Kory-tarz ten przebiega od Skandynawii do Europy Południowej i Południowo–Wschodniej – łączy baseny Morza Bałtyckiego i Morza Śródziemnego. W głąb Polski województwo posiada połączenia drogowe za pośrednictwem Dróg Krajowych: nr 3 (dalej 6) oraz 10 – w kierunku Gdańska oraz Bydgoszczy, a także południa Polski (DK nr 3 to część korytarza E75 w jego polskim przebiegu). Przez Polskę na terenie województwa biegną szlaki drogowe z Europy Zachodniej do państw Europy Wschodniej i Azji. Korzystne po-łożenie pod względem transportowym województwa bez wątpienia stanowi duży potencjał regionu. Niemniej jednak jego peryferyjne położenie na mapie kraju, czyli oddalenie od stolicy – Warszawy oraz rozwijających się ośrodków (Katowice, Kraków, Poznań, Wrocław) ma negatywny wpływ na rozwój społeczno–gospodarczy.

6

Położenie geogra czne województwa sprawia, że posiada ono największą w Polsce liczbę przejść granicznych. I występują tu wszystkie ich rodzaje: drogowe, rzeczne, kolejowe, lotnicze. Największe z przejść drogowych znaj-dują się w Kołbaskowie, Lubieszynie, a także Krajniku Dolnym. Przejście kolejowe położone jest na trasie kolejowej Szczecin – Berlin. Przejście mor-skie w Świnoujściu, a lotnicze w Porcie Lotniczym Szczecin – Goleniów.

W skali Polski województwo posiada duże obszary zielone, które głównie stanowią lasy – w sumie prawie 35 % powierzchni, przy średniej dla całego kraju niewiele ponad 28 %. Wpływają one na atrakcyjność gospodarczą, ekologiczną, i oczywiście rekreacyjną regionu. Na terenie województwa położone są m.in. puszcze Bukowa, Goleniowska i Wkrzańska oraz Woliński Park Narodowy i Drawieński Park Narodowy. System obszarów środowi-ska, które podlegają ochronie składa się z 2 parków narodowych, 7 Parków Krajobrazowych oraz aż 83 rezerwatów przyrody. Takie warunki naturalne regionu sprzyjają dynamicznemu rozwojowi turystyki, która staje się jedną z głównych funkcji gospodarczych regionu. Na atrakcyjność turystyczną mają również wpływ zabytki architektury i inne obiekty, które świadczą o bogatym dziedzictwie kulturowym województwa.

Autostrada berlińska.1)

1) Zdjęcie udostępnione przez Centrum Obsługi Inwestora i Eksportera Województwa Zachodnio- pomorskiego.

7

Ludność województwa zachodniopomorskiego na początku 2010 roku liczyła ok. 1,7 miliona osób. Gęstość zaludnienia na tle kraju jest dość niska i wynosi 74 na 1 km2 (reszta kraju – 122 osoby na 1 km2). Większość miesz-kańców regionu mieszka w miastach, a prawie połowę ludności miejskiej stanowią mieszkańcy Szczecina i Koszalina. W obrębie województwa jest duże zróżnicowanie gospodarcze oraz społeczne pomiędzy częścią zachod-nią i wschodnią regionu. Na niekorzyść wypadają tu tereny wschodnie, czyli dawnego województwa koszalińskiego. Tam odnotowuje się wyższą stopę bezrobocia, niższą wartość produkcji i niższe dochody mieszkańców. Bezrobocie to dziś jeden z najistotniejszych problemów regionu. Na prze-strzeni dekady stopa bezrobocia znacząco wzrosła – od 17,5 % bezrobocia rejestrowanego w 1999 roku do 27,5 % w roku 2009. Wschodnia część, w której bezrobocie osiągnęło bardzo wysoką wartość, to obszary słabo zurbanizowane, o nieznacznym udziale pozarolniczych źródeł utrzymania. To wpływa na duże zróżnicowania sytuacji gospodarczej. Na terenie byłego Szczecińskiego Produkt Krajowy Brutto przewyższa PKB osiągnięte na terenie byłego Koszalińskiego. Część szczecińska województwa przekracza krajowy wskaźnik, a koszalińska osiąga ok. 83% tego wskaźnika.

Ostatnia dekada to dla województwa prawdziwy rozkwit nowych pod-miotów gospodarczych. Od 1999 roku powstało ich ponad 40 tys. W 2009 roku w Regonie było ich zarejestrowanych ponad 215 tys. Dziś aktywne z nich są 63 tys. Przeważają niewielkie rmy handlowe i usługowe. Ogromną rolę w rozwoju regionu odgrywają małe i średnie przedsiębiorstwa. Stano-wią one ponad 99 % podmiotów gospodarczych w Zachodniopomorskim. Województwo jest obszarem w kraju o najlepiej rozwiniętym sektorze MŚP pod względem ilości. Wiodącymi branżami w województwie są: turystyka, transport, sektor chemiczny, morski, rolno–spożywczy oraz drzewno–me-blarski. W tych gałęziach działa najwięcej małych i średnich przedsiębiorstw. Od niedawna coraz bardziej wyróżnia się sektor IT, który zalicza się obecnie do najbardziej produktywnych i chłonnych pod względem innowacyjności. Udział województwa zachodniopomorskiego w produkcji w skali kraju w niektórych sektorach jest olbrzymi. W Zachodniopomorskim powstaje (w skali polski) m.in. 65,3 % nawozów fosforowych, 36,8 proc. płyt, 18,2 proc. nawozów azotowych. Dla województwa ważne miejsce w jego rozwoju gospodarczym zajmuje budownictwo. Aż 10 % podmiotów gospodarczych stanowią przedsiębiorstwa z branży budowlanej2).

2) www.stat.gov.pl/szczecin

8

WALORY PRZEMYSŁOWE

W województwie zachodniopomorskim krzyżują się najważniejsze szlaki komunikacyjne kontynentu. Położenie województwa zapewnia przedsię-biorcom, chociażby łatwy kontakt z rmami ważnych europejskich stolic: Berlinem, Sztokholmem i Kopenhagą za pośrednictwem połączeń drogowych, kolejowych, lotniczych i morskich. Równocześnie wpływa to na napływ inwestorów z powyższych krajów do prowadzenia inwestycji na terytorium zachodniopomorskiego.

Szczecin, Świnoujście, Kołobrzeg, Police to ważne morskie porty handlowe. To w nich odbywa się niemal połowa wszystkich przeładunków w Polsce. Dodając do tego dziesięć portów rybackich i trzynaście przystani rybackich można powiedzieć, iż region jest morską potęgą. Do tego – naj-większy w Polsce – świnoujski terminal portowy obsługuje połączenia do Ystad, Malmo i Kopenhagi czy Bornholm. To przezeń przepływa najwięcej towarów i pasażerów w kraju.

Gospodarka morska stanowi ważną rolę w polityce regionu. Jako jedyne w kraju, województwo zachodniopomorskie ma połączenie z europejską sie-cią wodnych dróg śródlądowych, a dzięki temu można dostarczyć towary do niemalże wszystkich wybranych miejsc przeznaczenia w Europie Środkowej

Budynek Zarządu Zespołu Portów Szczecin-Świnoujście 3)

3) Zdjęcie udostępnione przez Centrum Obsługi Inwestora i Eksportera Województwa Zachodnio- pomorskiego.

9

i Zachodniej. Natomiast dwa porty morskie – w Szczecinie i Świnoujściu stanowią trzon polskiej gospodarki morskiej oraz spośród polskich portów – pod względem możliwości rozwoju – mają największy potencjał do roz-budowy swojej działalności. W Szczecinie na terenie portu jest budowane Zachodniopomorskie Centrum Logistyczne, dzięki któremu będzie można nie tylko magazynować towary, ale także przeładowywać w ramach najnow-szych technologii transportu morskiego. Zgodnie z zapewnieniami władz województwa, świnoujski port pasażerski będzie rozbudowywany, by stał się główną bazą zarówno dla ruchu pasażerskiego w stronę Skandynawii, jak i ładunków towarowych, które płyną ze Skandynawii w kierunku Adriatyku. Port i terminal w Świnoujściu jest ważnym ogniwem środkowoeuropejskiego korytarza transportowego, czyli idei mającej na celu najbardziej efektywne i najszybsze połączenie pomiędzy Skandynawią a Adriatykiem.

Międzynarodowy Port Lotniczy Szczecin – Goleniów umożliwia połącze-nie z najważniejszymi miastami Europy i świata. Jest jednym z najnowocze-śniejszych portów lotniczych w kraju i może przyjmować największe samolo-ty. Czartery to dziedzina, w której lotniska są bezkonkurencyjne w stosunku do innych rodzajów transportu. Warto podkreślić, iż oprócz portu lotniczego jest w regionie zachodniopomorskim lotnisko cywilne w Szczecinie Dąbiu. Mieści się tutaj aeroklub i baza lotnictwa sanitarnego.

Położenie regionu i infrastruktura drogowa powoduje że prowadzenie działalności gospodarczej w województwie zachodniopomorskim jest bardzo korzystne. Obserwowany jest wzrost inwestycji zagranicznych zlokalizowa-nych w województwie zachodniopomorskim, jak choćby największa w skali kraju inwestycja z udziałem kapitału zagranicznego w 2009 roku (wyróżnienie to zostało przyznane rmie Cargotec Poland przez Polską Agencję Informacji i Inwestycji Zagranicznych)4)

INNOWACJA W REGIONIE

Od kilku lat gospodarka regionu przeżywa okres dekoniunktury. To dzieje się m.in. za sprawą spadku znaczenia gospodarki morskiej, a także upadku dużych – strategicznych dla regionu – przedsiębiorstw (m.in. Stocznia Szczecińska Nowa, Wiskord). W tym świetle nadzieją dla regionu powinna być innowacja. Niestety, poziom innowacyjności gospodarki w skali kraju – w porównaniu z najlepiej rozwiniętymi regionami – jest bardzo niski, a środki

4) www.transferwiedzy.eu

10

na prace badawczo–rozwojowe w skali całego PKB wynoszą zaledwie około 0,3 % przy średniej Polski 0,65 % i aż 2 % w skali budżetu Unii Europej-skiej. Działalność w regionie prowadzą 22 instytucje naukowo–badawcze i rozwojowe. To zaledwie 2 % tego typu placówek w kraju.

Obecnie podstawowy potencjał przemysłowy regionu stanowią: przemysł chemiczny, produkcja energii elektrycznej, przemysł drzewny i przetwórstwo rolno–spożywcze. Jeszcze kilka lat temu eksperci podkreślali, że rmy z tere-nu województwa nie przykładały szczególnej wagi do innowacji i wdrażania nowych technologii. Ten stan rzeczy niewiele się zmienił: przedsiębiorstwa nie tworzą nowych rozwiązań we własnym zakresie, nie angażują środków w myśl technologiczną. Niestety, znikoma liczba rm z sektora małych i średnich przedsiębiorstw ma podpisane umowy o współpracy z ośrodkami naukowo–badawczymi. A na mapie kraju województwo zajmuje dopiero 11 miejsce, jeśli chodzi o transfer nowych technologii.5)

Dziś za główne ośrodki nowoczesnego biznesu w regionie uchodzą miasta Szczecin i Koszalin. Niemniej jednak, nie jest wykluczone, że taki stan rzeczy nie byłby możliwy, gdyby nie fakt, że na terenie województwa działają ob-szary ekonomiczne, zachęcajcie poprzez specjalne warunki funkcjonowania przedsiębiorstw (jak preferencje podatkowe, na gruncie podatków lokalnych). Najprężniej rozwijającymi się obszarami ekonomicznymi w regionie są obecnie podstrefy ekonomiczne. Mowa o: Kostrzyńsko–Słubickiej Specjalnej Stre e Ekonomicznej, Słupskiej Specjalnej Stre e Ekonomicznej i Pomorskiej Specjalnej Stre e Ekonomicznej w Stargardzie Szczecińskim.

Inwestycje, które są realizowane w strefach ekonomicznych oraz parkach przemysłowych cechuje wysoka innowacyjność i nowoczesne oraz zaawan-sowane technologie. To sprzyja polepszeniu potencjału centrów badawczych w regionie skupionych wokół ośrodków naukowych i szkół wyższych Szcze-cina i Koszalina, a także ich ośrodków lialnych. Rozbudowywana regionalna sieć teleinformatyczna ułatwia transfer technologii i pozwoli na dostęp do nowych rozwiązań technicznych także małym i średnim przedsiębiorstwom. Województwo w zakresie innowacyjności nabiera tempa w rozwoju. Duża w tym zasługa rm z sektora małych i średnich przedsiębiorstw, lokalnych naukowców z powodzeniem wykorzystujących dostępny potencjał ośrod-ków naukowych. Pomocą służy tutaj regionalny samorząd który uruchomił inicjatywę Jeremie, która na atrakcyjnych warunkach wspomaga nansowo

5) Jacek Strzelecki, „Zachodniopomorska droga do innowacji”, www.pi.gov.pl

11

rozwój małych i średnich przedsiębiorstw. Impuls dla zainwestowania w in-nowacyjność dało w 2000 roku Miasto Szczecin. Wówczas Szczecińskie Centrum Przedsiębiorczości zostało przekształcone w Szczeciński Park Naukowo–Technologiczny. To stanowiło bodziec dla przemian w całym województwie. Od tego momentu postawiono na branżę informatyczną – ICT oraz wzornictwo przemysłowe. Do współtworzenia inicjatywy zostali zaproszeni naukowcy, a wraz z nimi szkoły wyższe oraz przedsiębiorstwa i regionalną administrację.6)

Szczecin nie jest jedynym miejscem w województwie zachodniopo-morskim, w którym istnieje park technologiczny. Drugim jest Koszalin. Na obszarze tego miasta działają dwa parki technologiczne. Pierwszy to Park Technologiczny S.A., drugi Park Naukowo–Technologiczny Politechniki Koszalińskiej (PNTPT). Park Technologiczny w swojej działalności wspiera przedsiębiorców opierających swoje działania o najnowsze, innowacyjne czyste ekologicznie technologie (głównie informatyczne i telekomunikacyjne) oraz dążących do maksymalizacji konkurencyjności własnej rm. Z kolei Park Naukowo–Technologiczny Politechniki Koszalińskiej (PNTPT) wspiera zwiększenie efektywności wykorzystania wyników badań naukowych dla potrzeb gospodarki poprzez tworzenie i transfer nowoczesnych technologii i rozwiązań innowacyjnych do praktyki gospodarczej i społecznej oraz tworze-nie warunków do powstawania i rozwoju przedsiębiorstw innowacyjnych.

Przedsiębiorstwa chętne do współpracy pomiędzy biz-nesem a nauką znajdą pomoc w działalności Regionalnego Centrum Innowacji i Transferu Technologii Zachodniopo-morskiego Uniwersytetu Technologicznego w Szczecinie. Działalność RCiTT polega na kreowaniu i wspieraniu świa-

domości potrzeby innowacji w przedsiębiorczości poprzez zwiększanie liczby wdrożonych do gospodarki technologii innowacyjnych. Jest pośrednikiem pomiędzy światem nauki – częścią badawczo – rozwojową a biznesem w celu transferu technologii do gospodarki.

Regionalne Centrum Innowacji i Transferu Technologii zrealizowało już kilka projektów w oparciu o fundusze z Unii Europejskiej. Wybudowano nie-zbędną infrastrukturę do transferu wiedzy i technologii oraz komercjalizacji badań i rozwiązań naukowych. Dla małych i średnich przedsiębiorstw oraz świata nauki ważne jest, że infrastruktura oraz narzędzia biznesowo–naukowe

6) Jacek Strzelecki, „Zachodniopomorska droga do innowacji”, www.pi.gov.pl

12

nie są zamknięte w jednej przestrzeni, a udostępnione są wszystkim zaintere-sowanym w transgranicznym euroregionie, obejmującym kraje Związkowe Meklemburgii–Pomorza Przedniego i Brandenburgii oraz województwo zachodniopomorskie. Niewątpliwie taki sposób zorganizowania odpowiada obecnym i przyszłym wyzwaniom w gospodarce.7)

Z oferty Regionalnego Centrum Innowacji i Technologii mogą korzystać przedsiębiorcy już działający na rynku, ale także osoby, które dopiero planują działalność gospodarczą, małe i średnie przedsiębiorstwa, naukowcy, czy studenci i absolwenci, których cechuje innowacyjność.

Na terenie województwa działają klastry, czyli geogra czne skupiska wzajemnie powiązanych rm, wyspecjalizowanych dostawców, jednostek świadczących usługi, rm działających w pokrewnych sektorach i związa-nych z nimi instytucji (np. uczelnie wyższe, instytucje badawczo–rozwojo-we, instytucje nadające standardy, stowarzyszenie handlowe oraz instytucje nansowe) w poszczególnych dziedzinach, konkurujących między sobą, ale również współpracujących.

Firmy działające w ramach klastrów i sieci współpracy łączą swoje siły w regionie w następujących obszarach:

• badania i rozwój – badania podstawowe i zaawansowane,

• produkcja – łączenie produktów i usług różnych rm,

• surowce – wspólny zakup,

• szkolenia z zakresu zarządzania oraz szkolenia specjalistyczne,

• badania trendów technologicznych,

• marketing i sprzedaż – badania marketingowe, wspólna marka produktów, wspólne kanały dystrybucji,

• logistyka – wspólne magazyny, transport.

W regionie działają następujące klastry:

• Klaster Firm Informatycznych ICT Pomorze Zachodnie,

• Zachodniopomorski Klaster Chemiczny – Zielona Chemia w Szcze-cinie,

7) Jacek Strzelecki, „Zachodniopomorska droga do innowacji”, www.pi.gov.pl

13

• Stowarzyszenie Zachodniopomorskie Drewno i Meble w Koszalinie,

• Transgraniczny Klaster Turystyczny Szlak wodny Berlin–Szczecin–Bałtyk,

• Klaster morski w Szczecinie,

• Klaster rybny w Szczecinie.

Obok nich planowane jest powołanie do życia kolejnych. Klastry w trakcie organizacji (na podstawie informacji uzyskanych w Internecie):

• Zachodniopomorski Klaster Bioenergii Odnawialnej w Szczecinie,• Klaster spożywczy w Szczecinie• Klaster dizajnerski w Szczecinie• Klaster stoczniowy w Szczecinie,• Klaster budowlany w Szczecinie,• Klaster fryzjersko–kosmetyczny w Szczecinie,• Klaster spożywczy w Stargardzie Szczecińskim.

POTENCJAŁ NAUKOWO–TECHNOLOGICZNY WOJEWÓDZTWA ZACHODNIOPOMORSKIEGO

Innowacja w województwie zachodniopomorskim otrzymuje zarówno impulsy, jak i wsparcie ze strony działających tu uczelni wyższych, pracują-cych w nich naukowców oraz studentów i absolwentów. Największy wkład w innowacje i największy potencjał w Innowacji mają publiczne uczelnie wyższe.

Akademia Morska w Szczecinie 8) – jest państwową uczelnią techniczną podległą Ministerstwu Infrastruktury. Ta morska uczelnia jest kontynuatorką tradycji edukacji morskiej, istniejących od 1947 roku szkół morskich w Szcze-cinie. W 2007 roku uczelnia obchodziła 60–lecie szkolnictwa morskiego na Pomorzu Zachodnim. Głównym celem działalności uczelni jest kształcenie wysoko wykwali kowanych kadr o cerskich: nawigatorów i mechaników, odpowiadających wymaganiom współczesnej oty transportowej i rybac-

8) www.am.szczecin.pl

14

kiej oraz kształcenie eksploatacyjnych służb armatorskich i portowych oty morskiej i śródlądowej. Kształci na trzech wydziałach, są to: Wydział Inżynieryjno–Ekonomiczny Transportu, Wydział Mechaniczny, Wydział Nawigacyjny. Prowadzi szereg badań naukowych zarówno statutowych, jak i rozwojowych.

Akademia Sztuki w Szczecinie9) – jest pierwszą w Polsce uczelnią pu-bliczną kształcącą w różnych dziedzinach sztuki. Jej celem jest promocja talentów i ochrona swobody artystycznej. Przez swoją naukowo – artystyczną działalność integruje i pobudza środowisko twórcze do kreowania piękna na wszystkich obszarach życia społecznego. Akademia Sztuki prowadzi kształcenie w oparciu o tradycję kultury narodowej i szeroko pojętej kultury światowej, przy współpracy z uczelniami artystycznymi w Polsce i poza jej granicami. W skład Akademii Sztuki w Szczecinie wchodzą trzy wydziały: Wydział Edukacji Muzycznej, Wydział Instrumentalny, Wydział Sztuk Wi-zualnych.

Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Wałczu10) – powstała w 2004 roku. Jej misją jest pozyskiwanie i transfer wiedzy dla kreowania przedsię-biorczości i kultury. Władze uczelni de niują jej powinność jako budowanie przestrzeni interesów w przekazywaniu i zastosowaniu wiedzy oraz generowa-nie impulsów do stymulowania rozwoju kultury i sportu. Absolwent PWSZ ma reprezentować dużą wartość na rynku pracy, w wyniku zdobycia współczesnej wiedzy i utrwalenia wymaganych w zawodzie umiejętności. Kadra pracująca w PWSZ to specjaliści z odpowiedniej dziedziny, z praktyką zawodową. Na zajęciach stosowane są nowoczesne pomoce naukowe. Edukacja odbywa się w niewielkich grupach, adekwatnych do formy i treści przeprowadzanych zajęć. Dużą rolę w procesie edukacji spełniają kontakty studentów z praktyką – zarówno w zakresie obowiązkowych, 15–tygodniowych praktyk zawodo-wych jak i podczas wyjazdów zagranicznych i staży w rmach na terenie Polski. W uczelni funkcjonują cztery instytuty: Instytut Ekonomiczny, Instytut Humanistyczny, Instytut Kultury Fizycznej, Instytut Politechniczny.

9) www.akademiasztuki.eu 10) www.pwszwalcz.org.pl

15

Politechnika Koszalińska w Koszalinie11) – to wyższa państwowa uczelnia techniczna utworzona w 1968 jako Wyższa Szkoła Inżynierska w Koszalinie. Obecnie uczelnia dąży do otrzymania statusu uniwersytetu. Oferuje ponad 80 specjalności na 24 kierunkach technicznych, ekonomicznych, mene-dżerskich, artystycznych i lologicznych, które można studiować w trybie stacjonarnym i niestacjonarnym. Uczelnia ma uprawnienia do nadawania stopnia doktora oraz stopnia naukowego doktora habilitowanego w kilku dyscyplinach nauk technicznych. Prowadzi współpracę międzynarodową, która owocuje specjalistycznymi publikacjami, a także organizowanymi konferencjami naukowymi. Kształci studentów na trzech wydziałach, są to: Wydział Budownictwa i Inżynierii Środowiska, Wydział Elektroniki i Infor-matyki, Wydział Mechaniczny.

Pomorski Uniwersytet Medyczny w Szczecinie12) – powołany został do życia w 1948 roku i była trzecią uczelnią wyższą w Szczecinie. W 1992 roku uczelnia otrzymała nazwę Pomorska Akademia Medyczna w Szcze-cinie, a w 2010 roku stała się Pomorskim Uniwersytetem Medycznym w Szczecinie. Posiada 4 wydziały: Lekarski, Lekarsko–Stomatologiczny, Lekarsko–Biotechnologiczny i Medycyny Laboratoryjnej oraz Wydział Nauk o Zdrowiu. Oferuje 12 kierunków studiów oraz 3 specjalności. Prowadzi jednolite studia magisterskie oraz dwustopniowe licencjackie i magisterskie w trybie stacjonarnym i niestacjonarnym. Kadra naukowo–dydaktyczna liczy ponad 620 osób. Pomorski Uniwersytet Medyczny utrzymuje kon-takty naukowe z renomowanymi ośrodkami zagranicznymi. Uczelnia jest wiodącą w kraju co potwierdzają m.in. sukcesy osiągane przez studentów i pracowników naukowych. Najbardziej znani to prof. Jan Lubiński (zespół profesora pierwszy w świecie wykazał, że skłonność do nowotworów jest dziedziczona w genach) i prof. Mariusz Ratajczak (badania nad komórkami macierzystymi). Działalność naukowa PUM obejmuje wszystkie dziedziny nauk medycznych. Szczególne osiągnięcia odnotowano w genetyce i pato-

11) www.tu.koszalin.pl 12) www.pum.edu.pl

16

logii nowotworowej, a także w badaniach nad komórkami macierzystymi. Do osiągnięć klinicznych należą zabiegi w zakresie kardiologii inwazyjnej, chirurgii ręki i gastroenterologii.

Uniwersytet Szczeciński w Szczecinie13) – powołano w 1985 roku. Uczelnia powstała z połączenia Wydziału Inżynieryjno–Ekonomicznego Transportu Politechniki Szczecińskiej oraz Wyższej Szkoły Pedagogicz-nej. Jest aktualnie największą uczelnią na Pomorzu Zachodnim. Obecnie na uniwersytecie studiuje blisko 30 tysięcy studentów, z czego mniej niż połowę stanowią studenci studiów niestacjonarnych. Uniwersytet Szcze-ciński ma prawo do doktoryzowania w trzynastu dyscyplinach naukowych (biologia, ekonomia, geogra a, historia, pedagogika, lozo a, prawo, za-rządzanie, językoznawstwo, literaturoznawstwo, teologia, zyka i matema-tyka). Oznacza to, że jest uniwersytetem pierwszej kategorii spełniającym wszystkie wymagania ustawowe. Pełne uprawnienia akademickie posiada 6 wydziałów. Studenci kształcą się na 84 kierunkach studiów i specjalno-ściach, 26 kierunków jest w tej chwili akredytowanych przez Państwową Komisję Akredytacyjną. W ofercie studiów podyplomowych znajduje się 56 kierunków studiów. W strategii Uniwersytetu Szczecińskiego ważny czynnik podwyższenia jakości badań naukowych i kształcenia oraz promocji Szczecina i regionu w świecie stanowi współpraca z zagranicą. Realizuje współpracę z ponad 20 uczelniami i instytucjami zagranicznymi. Kształci na jedenastu wydziałach, są to: Wydział Humanistyczny, Wydział Matema-tyczno–Fizyczny, Wydział Nauk Ekonomicznych i Zarządzania, Wydział Nauk Przyrodniczych, Wydział Prawa i Administracji, Wydział Zarządzania i Ekonomiki Usług, Wydział Teologiczny, Wydział Filologiczny, Wydział Nauk o Ziemi, Kultury Fizycznej i Promocji Zdrowia, Zamiejscowy Wydział Administracji w Jarocinie.

13) www.us.szc.pl

17

Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie14) – roz-począł działalność w 2009 roku. Powstał z połączenia działających do tej daty w Akademii Rolniczej i Politechniki Szczecińskiej. Powołanie uniwersytetu, poza rozszerzeniem oferty dydaktycznej o nowe kierunki i specjalności stu-diów, stwarza perspektywy dalszego, szybkiego postępu nowych koncepcji technologicznych, obejmujących zarówno nauki techniczne, jak i przyrod-nicze. Wspólny dorobek obu uczelni w tych właśnie dziedzinach oraz ich wykwali kowane kadry pracowników naukowo–dydaktycznych tworzą nową jakość szkolnictwa wyższego na Pomorzu Zachodnim. W murach obiektów dydaktycznych studiuje około 17 tysięcy studentów na studiach stacjonarnych i niestacjonarnych, pod opieką ponad 1100 nauczycieli akademickich, w tym prawie 280 pracowników z tytułem naukowym profesora i stopniem nauko-wym doktora habilitowanego. Uczelnia prowadzi 35 kierunków studiów. Mają powstać kolejne, odpowiadające na zmieniające się uwarunkowania gospodarcze i potrzeby rynku pracy.

W perspektywie możliwe będzie utworzenie nowych kierunków i spe-cjalności studiów dotyczących m.in. inżynierii bezpieczeństwa, energii odnawialnych, technologii drewna i agrobiologii. Obie uczelnie wniosły do ZUT system oferujący studentom pełen zakres kształcenia akademickiego: studia I stopnia (licencjackie i inżynierskie), studia II stopnia (magisterskie), jednolite studia magisterskie oraz studia III stopnia (doktoranckie), a także bogaty wachlarz studiów podyplomowych. W ostatnich latach laboratoria i baza dydaktyczna Akademii Rolniczej oraz Politechniki Szczecińskiej były systematycznie modernizowane. Działania te w nowo powstałej uczelni wyż-szej są kontynuowane. Jednym z jej priorytetów jest rozwijanie współpracy międzynarodowej, obejmującej zarówno proces dydaktyczny kształcenia studentów, jak i realizację projektów naukowych.

W wyniku utworzenia Zachodniopomorskiego Uniwersytetu Technolo-gicznego w Szczecinie wzmocnione zostały zespoły badawcze zajmujące się m.in.: inżynierią, ochroną i kształtowaniem środowiska, źródłami energii odnawialnych, bio– i nanotechnologiami, polimerami, a także ekonomią

14) www.zut.edu.pl

18

oraz technologiami produkcji przemysłowej i rolnej. Uniwersytet ma 17 uprawnień do nadawania stopnia naukowego doktora i 9 pełnych uprawnień akademickich – do nadawania stopnia naukowego doktora habilitowanego oraz występowania o tytuł naukowy profesora w zakresie: elektrotechniki, informatyki, budowy i eksploatacji maszyn, inżynierii chemicznej, techno-logii chemicznej, rolnictwa, agronomii, rybactwa oraz technologii żywności i żywienia.

ZUT kształci na dziesięciu wydziałach, są to Wydział Biotechnologii i Hodowli Zwierząt, Wydział Budownictwa i Architektury, Wydział Ekono-miczny, Wydział Elektryczny, Wydział Informatyki, Wydział Inżynierii Me-chanicznej i Mechatroniki, Wydział Kształtowania Środowiska i Rolnictwa, Wydział Nauk o Żywności i Rybactwa, Wydział Techniki Morskiej, Wydział Technologii i Inżynierii Chemicznej.

Zaplecze naukowe regionu współtworzą również uczelnie niepubliczne, są wśród nich: Nauczycielskie Kolegia Języków Obcych w Szczecinie i Star-gardzie Szczecińskim, Zachodniopomorska Szkoła Biznesu w Szczecinie, Wyższa Szkoła Bankowa w Poznaniu Wydział Ekonomiczny w Szczecinie, Wyższa Szkoła Edukacji i Terapii – Wydział Zamiejscowy w Szczecinie, Wyższa Szkoła Ekonomiczno–Turystyczna w Szczecinie, Wyższa Szkoła Zawodowa OECONOMICUS Polskiego Towarzystwa Ekonomicznego w Szczecinie, Wyższa Szkoła Kosmetologii i Promocji Zdrowia w Szczecinie, Szczecińska Szkoła Wyższa Collegium Balticum, Stargardzka Szkoła Wyższa Stargardinum oraz Wyższa Szkoła Humanistyczna TWP w Szczecinie.

19

OPIS INNOWACYJNYCH FIRM W REGIONIE ZACHODNIO-POMORSKIM ORAZ DOSTĘPNEJ INFRASTRUKTURY PRZE-MYSŁOWEJ – PARKI TECHNOLOGICZNE I PRZEMYSŁOWE

ZNAJDUJĄCE SIĘ NA TERENIE REGIONU

DOSTĘPNA INFRASTRUKTURA PRZEMYSŁOWA

W województwie zachodniopomorskim działają dwa parki technolo-giczne, umiejscowione w największych miastach regionu. Położenie gwa-rantuje im dostęp do sieci drogowej w Polsce za pośrednictwem jednych z najważniejszych dla regionu dróg krajowych i autostrady. Parki znajdują się w Szczecinie i Koszalinie, które dzięki uczelniom wyższym stanowią niepodważalne zaplecze naukowe i dostęp do opracowywanych na nich innowacyjnych technologii.

Szczeciński Park Naukowo – Technologiczny

Szczeciński Park Naukowo – Technologiczny ma formę spółki z ograni-czoną odpowiedzialnością. Znajduje się w centrum Szczecina, przy ul. Nie-mierzyńskiej. Położenie w stolicy województwa zachodniopomorskiego gwarantuje dobre połączenia drogowe zarówno z resztą kraju (min. dzięki drogom Krajowym nr 3, 10 i 13 oraz z Zachodnią Europą za pośrednictwem autostrady A6 skomunikowanej z siecią niemieckich autostrad).

SPNT w swoim założeniu działa na rzecz tworzenia lokalnego i regional-nego środowiska innowacyjnego nastawionego na rozwój przedsiębiorczości poprzez tworzenie sprzyjającej bazy materialnej, infrastrukturalnej, ekono-micznej i socjalnej do zakładania, rozwoju i wspierania małych przedsię-biorstw innowacyjnych, do przemysłowego wykorzystania wiedzy naukowej, do transferu i komercjalizacji nowoczesnych technologii. Tworząc rmę za podstawową uznano zasadę wspierania innowacyjności regionu, bezpośred-nią współpracę z przedsiębiorstwami w wiodących dla regionu branżach, z administracją publiczną oraz uczelniami wyższymi. Przyjęto też, że równie ważne jest wprowadzanie nowych technologii, podwyższanie kwali kacji pracowników i stosowanie form organizacyjnych zapewniających wysoki poziom kooperacji. Perspektywiczne efekty w konkurencji na rynku global-

20

nym, w transformacji małych i średnich przedsiębiorstw do nowoczesności opartej na wszechstronnym wykorzystaniu wiedzy ma dać połączenie czterech czynników, tj. instytucji okołobiznesowych, przedsiębiorstw, administracji i uczelni wyższych. SPNT realizuje działania szkoleniowo – edukacyjne oparte na współ nansowaniu ze środków UE. W tym zakresie realizowane są kursy stacjonarne oraz e–learningowe.15).

Park Naukowo-Technologiczny Politechniki Koszalińskiej

Park Naukowo–Technologiczny to wewnętrzna jednostka Politechniki Koszalińskiej. Zlokalizowany jest w centrum Koszalina w obiektach PK przy ulicach Racławickiej i Partyzantów. Położenie gwarantuje dobre połączenia drogowe z resztą kraju za pośrednictwem drogi krajowej nr 6 (kierunek Szczecin – Gdańsk) a w stronę Szczecina za pośrednictwem najpierw DK3, a potem autostrady A6 skomunikowanej z siecią niemieckich autostrad i całą Europą Zachodnią. Obiekty znajdują się bowiem przy obwodnicy śródmiejskiej łączącej się z DK nr 11, czyli w bezpośrednim sąsiedztwie DK nr 6. Powierzchnię parku stanowią biura do wynajęcia lub dzierżawy o powierzchni 300 m2.

Głównym celem działalności PNTPK jest zwiększenie efektywności wykorzystania wyników badań naukowych dla potrzeb gospodarki poprzez tworzenie i transfer nowoczesnych technologii i rozwiązań innowacyjnych do praktyki gospodarczej i społecznej oraz tworzenie warunków do powsta-wania i rozwoju przedsiębiorstw innowacyjnych. Za realizację działalności merytorycznej parku odpowiadają: Centrum Transferu Wiedzy, Centrum Transferu Technologii, Akademicki Inkubator Przedsiębiorczości. Z zało-żenia, działalność Parku nie jest skierowana na wsparcie konkretnej branży, sektora czy gałęzi przemysłu. Jednak skupia on głównie rmy usługowe z branży informatycznej, głównie w zakresie programowania, gra ki kom-puterowej, aplikacji internetowych i reklamy. Park nie wyklucza działalności na jego terenie rm produkcyjnych, ale takich które w parku będą chciały prowadzić swoje biura, a produkcję będą prowadziły w innym miejscu. Ze względu na małą powierzchnię i lokalizację parku, który działa w obiektach

15) www.spnt.pl

21

dydaktycznych Politechniki Koszalińskiej, skupia on jedynie rmy z branży usługowej, których działalność nie wymaga dużych powierzchni.16)

Park Technologiczny w Koszalinie

Park Technologiczny istnieje od września 2009 roku przy ul. Party-zantów. Został założony przez gminę i miasto Koszalin oraz Politechnikę Koszalińską. Celem jego działania jest wspieranie rozwoju przedsiębiorców funkcjonujących w oparciu o innowacyjne technologie oraz osiągnięcia nauk społecznych i humanistycznych, wzrost konkurencyjności przedsiębiorców, tworzenie miejsc pracy, wzrost potencjału społeczno – gospodarczego Ko-szalina oraz stymulowanie współpracy środowiska naukowego i lokalnego biznesu. Park realizuje cel poprzez, m.in.: zapewnienie przedsiębiorcom korzystnych warunków do prowadzenia działalności gospodarczej; uspraw-nienie procesu transferu technologii do biznesu i inicjowanie współpracy pomiędzy biznesem a środowiskiem akademickim; tworzenie regionalnych konsorcjów naukowo–przemysłowych – grup poprzez kojarzenie jednostek organizacyjnych (w skład których będzie wchodzić co najmniej jedna jed-nostka naukowa uczelni wyższej oraz co najmniej jeden przedsiębiorca), podejmujących wspólne badania naukowe, prace rozwojowe służące lokalnej gospodarce lub inwestycje służące budowaniu regionów wiedzy; zarządzanie własnością przemysłową i intelektualną instytucji badawczych (patentami, wzorami przemysłowymi, itd.) w zakresie jej komercjalizacji.

Realizacja innowacyjności i transferu wiedzy w regionie to nie tylko parki naukowo – technologiczne. Na terenie województwa działają również parki przemysłowe i podstrefy ekonomiczne. Jest ich kilka, a w nich działają na preferencyjnych warunkach rmy z wielu innowacyjnych branż, m.in. energetyki wiatrowej.17)

Podstrefa Szczecin

Podstrefa Szczecin działa w ramach Specjalnej Strefy Ekonomicznej Euro–Park Mielec. Utworzenie Podstrefy Szczecin ma na celu przyciągnięcie do regionu nowych inwestorów krajowych i zagranicznych. Strefa zlokali-zowana jest w bezpośrednim sąsiedztwie Szczecina i autostrady A6. W jej skład wchodzą tereny o łącznej powierzchni 73 hektarów. Znajdują się one w czterech lokalizacjach szczecińskich: przy ul. Struga, ul. Lubczyńskiej i Kniewskiej oraz w Trzebuszu i Dunikowie. Tereny przeznaczone są pod zabudowę przemysłową. 16) www.pnt.tu.koszalin.pl17) www.pt.koszalin.pl

22

PS zachęca działających i ewentualnych inwestorów m.in. poprzez: • Zwolnienia od podatku dochodowego na podstawie zezwolenia na

działalność w stre e. • Maksymalna intensywność pomocy publicznej od 50 do 70 procent

wielkości nakładów inwestycyjnych w formie ulgi podatkowej. • Możliwość zwolnienia od podatków lokalnych. • Pomoc np. z lokalnych urzędów pracy, funduszy strukturalnych. • Zwolnienia podatkowe. • Tereny przygotowane pod zabudowę przemysłową (pełna infrastruktura).18)

Podstrefa Koszalin

Podstrefa Koszalin działa w ramach Słupskiej Specjalnej Strefy. Znaj-duje się w zachodniej części Koszalina w przemysłowej dzielnicy miasta, w Stre e Zorganizowanej Działalności Inwestycyjnej. Położona jest w ob-rębie międzynarodowej trasy E–28 Berlin–Kaliningrad oraz drogi krajowej nr 11 łączącej Koszalin z Poznaniem i południem kraju. W związku z dużym zainteresowaniem prowadzeniem działalności przez inwestorów zarówno krajowych, jak i zagranicznych, teren podstrefy został dwukrotnie poszerzony, a obecna powierzchnia strefy to prawie 91 hektarów. Obszar do inwestowania to teren niezabudowany, położony przy drogach lokalnych w przemysłowej dzielnicy, oddalonej 4 km od centrum miasta, w bliskim sąsiedztwie zakładów produkcyjnych. Strefa jest dobrze skomunikowana z lokalną komunikacją miejską. Przygotowana jest technicznie pod realizacje przedsięwzięć inwe-stycyjnych.19)

Podstrefa Karlino

Podstrefa Karlino działa w ramach Kostrzyńsko – Słubickiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej i obejmuje obszar 37 ha terenów do zagospodarowania. Gmina Karlino w Powiecie Białogardzkim za strategiczny cel społeczny i gospodarczy przyjęła utworzenie nowych miejsc pracy w różnych sektorach przemysłu, który może być zlokalizowany w stre e i w związanych z nim usługach realizowanych w otoczeniu strefy.20)

18) www.szczecin.arp.com.pl19) www.inwestycje.koszalin.pl20) www.karlino.home.pl

23

Obszar Szczecinek

Obszar Szczecinek działa w ramach Słupskiej Specjalnej Strefy. Obecnie liczy 53,38 hektarów terenów i składa się z pięciu kompleksów zlokalizo-wanych w przemysłowych dzielnicach miasta. Firmy, które zdecydują się na inwestowanie w Szczecinku zostaną objęte pomocą publiczną w formie zwolnienia z podatku dochodowego.21)

Podstrefa Wałcz

Podstrefa Wałcz działa w ramach Słupskiej Specjalnej Strefy Ekonomicz-nej. Obecnie działające w niej rmy zajmują 12 hektarów. Na przyszłych inwestorów czeka jeszcze około 14 ha tego preferencyjnego terenu, a w naj-bliższej przyszłości planowane jest jego powiększenie o kolejne kilkanaście hektarów. Dla miasta Wałcz najbardziej pożądanymi inwestorami są te rmy, które działają w branży elektronicznej, motoryzacyjnej, maszynowej, tek-stylnej, przetwórstwa delikatesowego oraz obsługujących ruch turystyczny. Oczekiwani są przedsiębiorcy, którzy w ramach inwestycji stworzą nowe i stałe miejsca, w szczególności dla kobiet oraz którzy prowadzą działalność nieszkodliwą dla środowiska.22)

21) www.strefaekonomiczna.eu22) www. walcz.um.pl

Podstrefa ekonomiczna Karlino - usytuowanie.

24

Goleniowski Park Przemysłowy

Na atrakcyjność gospodarczą Goleniowskiego Parku Przemysłowego wpływają przede wszystkim, według zapewnień założyciela: wysoki po-ziom wykształcenia kadry pracowniczej, dobrze rozwinięta infrastruktura gospodarcza, położenie przy drodze krajowej nr 3 i przy linii kolejowej Szczecin – Świnoujście (z możliwością doprowadzenia bocznicy kolejowej), bliskość nowoczesnego portu lotniczego (Port Lotniczy Szczecin – Gole-niów), odległość do stolicy Niemiec – Berlina, wynosząca zaledwie 200 km. W Parku zainwestowały m.in. rmy z Danii, Belgii, Holandii, Włoch, Korei Południowej.

GPP jest terenem w pełni uzbrojonym technicznie. Posiada systematycz-nie rozbudowywaną sieć dróg wewnętrznych przeznaczonych dla ciężkiego transportu. Na terenie GPP z ponad 30 rm, które się tu zadomowiły 20 już prowadzi produkcję. Działalność prowadzą rmy zajmujące się m.in. prze-twórstwem rolnym, produkcją żywności, obróbką skór, konfekcjonowaniem i obróbką kamieni dekoracyjnych, produkcją przędzy dywanowej, tapet, ar-tykułów higienicznych, produkcją naczep i przyczep, kadłubów do jachtów, montażem sprzętu komputerowego, oraz łopat dla siłowni wiatrowych.23)

Goleniowski Park Przemysłowy

23) www.goleniow.pl

25

Park Przemysłowy Police

Park Przemysłowy Police – Police Park tworzą cztery podmioty: Zakłady Chemiczne Police, Port Police, Gmina Police oraz Infrapark Police. W ra-mach swej działalności zapewniają inwestorom kompleksową obsługę oraz infrastrukturę techniczną sprzyjającą rozwojowi wymagającego biznesu. Oprócz korzyści związanych z sąsiedztwem dużego przemysłu chemiczne-go oraz bliskości portu pełnomorskiego i barkowego, Police Park zachęca potencjalnych inwestorów ułatwiającym komunikację położeniem geogra- cznym. Spółką zarządzającą PPP jest Infrapark Police S.A. Spółka stwarza inwestorom dogodne warunki do zakładania przedsiębiorstw, zapewnia korzystne rozwiązania i dostęp do innowacji. Park leży w północnej części miasta Police, na zachodnim brzegu kanału Polickiego, będącego dorzeczem Odry, w bezpośrednim sąsiedztwie Z.Ch. Police S.A

PPP to wydzielony teren o łącznej powierzchni ponad 165 hektarów. Infrapark Police S.A. współpracuje z Kostrzyńsko–Słubicką Specjalną Strefą Ekonomiczną.24)

Stargardzki Park Przemysłowy

Stargardzki Park Przemysłowy został utworzony przez Stargardzką Agencję Rozwoju Lokalnego (założyciel miasto Stargard Szczeciński) oraz Agencję Rozwoju. To obszar inwestycyjny o powierzchni ponad 150 hek-tarów. Jest położony w północno–zachodniej części miasta Stargard, w bez-pośrednim sąsiedztwie drogi krajowej nr 10, blisko DK3, DK6 w kierunku Zespołu Portów Szczecin – Świnoujście oraz autostrady A6 do Berlina. Leży również w sąsiedztwie szlaków PKP, a bocznica kolejowa znajduje się na jego obszarze. Na terenie parku znajdują się obszary zabudowane obiektami przemysłowymi (pozostałość przedsiębiorstw) oraz terenów niezabudowa-nych dla nowych inwestycji.25)

Regionalny Park Przemysłowy w Gry nie

Regionalny Park Przemysłowy w Gry nie działa w ramach Kostrzyń-sko–Słubickiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej. Park usytuowany w okolicy miejscowości Gardno ma dziś ok. 60 ha, docelowo gmina przewiduje obszar

24) www.infrapark.pl25) www.sarl.pl

26

350 ha. Mają tu inwestować głównie rmy z branży wysokich technologii, ma stać się też zapleczem dla Szczecina. W Parku mają być lokowane hale składowe i zakłady produkcyjne, natomiast centra logistyczne rm w stolicy regionu. Jego położenie jest bardzo dobre, bo przy drodze krajowej nr 3. Gmina Gry no oferuje szeroki wachlarz usług dla przedsiębiorców m.in.: obniżanie kosztów stałych działalności, możliwości korzystania z doradztwa biznesowego, obsługę prawną, informatyczną i ekonomiczno– nansową, realizowaną w outsourcingu, jak również – możliwość wsparcia nansowego przedsiębiorstw działających w parku, w szczególności w zakresie pozyski-wania środków pomocowych ze źródeł krajowych i Unii Europejskiej.26)

INNOWACYJNE FIRMY W REGIONIE

Pośród innowacyjnych rm w regionie są takie, których działalność przy-niosła im wyróżnienie w regionalnych oraz ogólnopolskich konkursach dla rm innowacyjnych, takich jak choćby Krajowi Liderzy Innowacji i Rozwoju, 500 Najbardziej Innowacyjnych Firm w Polsce.

Konsbud Drewno Klejone, ul. Księcia Witolda 7-9, Szczecin

Początek działalności rmy sięga 2002 roku. Wówczas ograniczał się do projektowania i nadzorów montaży konstrukcji z drewna klejonego. Zebrane doświadczenia oraz rosnąca ilość zleceń pozwoliła na rozbudowę działu projektowania oraz rozszerzenie oferty o montaże konstrukcji. Nawiązanie współpracy oraz uzyskanie wyłączności na dystrybucję wyrobów jednego z najstarszych i największych producentów drewna klejonego na świecie rmy Huttemann zaowocowało rozszerzeniem oferty o sprzedaż i dostawy konstrukcji.

Obecnie rma składa kompleksową ofertę na wszelkie konstrukcje z za-stosowaniem technologii drewna klejonego warstwowo. Olbrzymia ilość zrealizowanych inwestycji skutkuje wieloma autorskimi rozwiązaniami. Ich zastosowanie w połączeniu z niskimi cenami najwyższej jakości drewna klejonego skutkują konkurencyjnymi cenami.27)

26) www.gry no.powiat.pl27) www.konsbud.com

27

Tankwagon Sp. z o.o., ul. Sułkowskiego 4, Szczecin

Firma powstała w 1991 roku. Wówczas celem działalności była obsługa lokalnego rynku – zwłaszcza portu szczecińskiego – pod kątem udostępniania własnego taboru kolejowego do wywozu produktów z portu w głąb kraju.

Z upływem czasu spółka objęła zasięgiem działalności rynek krajowy i międzynarodowy.

Obecnie podstawową działalnością spółki jest dzierżawa wagonów dla klientów. Wśród składników taboru większość to cysterny, do przewozu: produktów naftowych, gazów płynnych typu LPG, amoniaku, płynnej siarki oraz mediów żrących, m.in. kwasu siarkowego, ługu sodowego. Firma operuje taborem innych wagonów specjalistycznych: samowyładowczych, do prze-wozów materiałów pylistych, do przewozów węgla i wiele innych typów.28)

Telzas Sp. z o.o., ul. Bugno 3, Szczecinek

Firma Telzas to wiodący producent i dostawca urządzeń zasilania gwarantowanego i systemów zdalnego nadzoru. Jest jedną z najbardziej zaawansowanych technologicznie rm z branży systemów zasilania gwa-rantowanego w skali kraju. Zapewnia pełen zakres usług, od zde niowania potrzeb klientów, analizę wykonalności i usługi projektowe, aż po dostawę sprzętu i wdrożenie systemu. Oferuje również serwis sprzętu oraz doradztwo i szkolenie personelu obsługującego.

Telzas należy do grupy dynamicznie rozwijających się rm – ETC Group, a jego rozwiązania znajdują zastosowanie w telekomunikacji, teleinformatyce, usługach internetowych, transmisji danych, energetyce i przemyśle. Jednym z celów strategicznych rmy jest poszukiwanie i wdrażanie nowoczesnych technologii zapewniających sprawność i niezawodność systemów energetycz-nych w każdych warunkach. Zajmują się tym odrębne zespoły w poszczegól-nych działach. Badania nad nowymi rozwiązaniami oraz stała poprawa jakości oferowanych produktów i usług stanowią jeden z najistotniejszych larów spółki. Specjalnie zorganizowane zespoły techniczne doskonalą inteligentne rozwiązania z zakresu zasilania rezerwowego i monitoringu.29)

28) www.tankwagon.pl29) www.telzas.com.pl

28

BLStream Sp. z o.o., Pl. Hołdu Pruskiego 9, Szczecin

Grupa BLStream jest jedną z niewielu rm w Europie, które łączą produkcję oprogramowania dla klientów korporacyjnych z rozwiązaniami mobilnymi oraz produkcją i testowaniem gier. Grupa powstała, by efektyw-niej wykorzystać potencjał dwóch, szybko rozwijających się producentów oprogramowania – BLStream i Gamelion.

BLStream to światowej klasy dostawca rozwiązań mobilnych i integrator systemów. Firma działa jako długoterminowy i strategiczny partner dla swoich klientów – producentów telefonów komórkowych, operatorów telekomuni-kacyjnych, przedsiębiorstw, producentów oprogramowania oraz dostawców usług – oferując nowatorskie produkty i rozwiązania.

Firma specjalizuje się m.in. w: tworzeniu kompleksowych rozwiązań do zarządzania sieciami sprzedaży usług i produktów, produkcji aplikacji na urzą-dzenia mobilne i wbudowane, wytwarzaniu innowacyjnych rozwiązań User Experience, przeprowadzaniu migracji, rozwoju i optymalizacji wydajności portali korporacyjnych i rozwiązań portalowych, testowaniu kompleksowych rozwiązań informatycznych.30)

Denco Logic, ul. Monte Cassino 24, Szczecin

Przedsięwzięcie o nazwie Denco Logic zostało zaprojektowane na bazie patentowanego wynalazku o nazwie slidepad. To – urządzenie wskazujące, które może konkurować z takimi rozwiązaniami jak np. mysz komputerowa lub touchpad stosowany w laptopach. Przygotowano prototypy urządzenia, które następnie poddano wstępnym badaniom w laboratoriach ówczesnych uczelni wyższych: Politechniki Szczecińskiej i Uniwersytetu Szczecińskiego.

Urządzenie jest bardzo proste w obsłudze, a korzystanie z niego jest, podobnie jak w przypadku myszy, intuicyjne. Jak przekonują wynalazcy slidepad jest jednak bardziej precyzyjny od myszy, daje większy komfort pracy. Najistotniejsze jest, że może zostać wbudowane jako integralna część laptopa lub telefonu komórkowego. Tym co wyraźnie odróżnia slidepad od pozostałych urządzeń, to fakt, iż można nim sterować również na ekranie laptopa, telefonu komórkowego, palmtopa i innych podobnych urządzeń. Lista zastosowań wynalazku jest znacznie dłuższa.31)

30) www.blstream.com31) www.dencologic.com

29

Pigment Producent Chemii Budowlanej, ul. Pyrzycka 23A, Szczecin

Początki rmy sięgają roku 1973, kiedy rozpoczęła się produkcja suchych farb klejowych oraz farb olejnych. Pierwszą zmianą było nawiązanie bezpo-średnich kontaktów z niemiecką rmą, wiodącą w branży chemii budowlanej. To spowodowało uzyskanie dostępu do nowych technologii, jak również do wysokiej jakości surowców i półproduktów. W wyniku tego nastąpiło roz-szerzenie asortymentu i poprawa dotychczasowej jakości wyrobów. Kolejną znaczącą zmianą było przejęcie w 2005 roku marki Poly–color.

Nie bez znaczenia dla rozwoju rmy miało rozpoczęcie współpracy z ówczesną Politechniką Szczecińską w zakresie wdrażania technologicznych innowacji. Wynikiem tej współpracy było wprowadzenie na rynek farb foto-katalitycznych pod marką Titanium. Firma jest pierwszym w Polsce i jednym z kilku w Europie producentów farb tego typu.

Z wyglądu i sposobu stosowania farby fotokatalityczne nie różnią się od typowych materiałów malarskich. Dają gładkie, trwałe, śnieżnobiałe lub barwne, odporne na zmywanie na mokro powierzchnie. Przeznaczone są do malowania elementów budowlanych, w zależności od przeznaczenia – wewnątrz lub na zewnątrz. Wyjątkowe zalety wyrobów fotokatalitycznych ujawniają się w czasie eksploatacji. Mają cechy nieosiągalne w przypadku typowych materiałów, ponieważ pojawia się w nich zdolność samooczysz-czania powierzchni – wyroby fotokatalityczne aktywnie usuwają zanieczysz-czenia.32)

Locatelo.com Sp. z o.o., Węgornik 2B, Tanowo

Locatelo oferuje kompleksowy system lokalizacji personalnej. To roz-wiązanie będące innowacyjnym sposobem kontaktu oraz dbania o bezpie-czeństwo najbliższych. Spółka powstała w 2009 roku, natomiast prace nad samym projektem trwały już od kilku lat. Zespół Locatelo.com zajmuje się opracowywaniem technologii i usług, które mogą pomóc klientom indywidu-alnym w rozwiązywaniu problemów związanych z zaspokojeniem potrzeby bezpieczeństwa.

Lokalizatory osobiste są łatwymi w użyciu urządzeniami, gotowymi do pracy zaraz po ich uruchomieniu. W połączeniu z przejrzystą strukturą serwisu Locatelo.com tworzą kompleksowe rozwiązanie, które doskonale

32) www.pigment.inet.pl

30

może wpisać się w potrzeby klientów, niezależnie od tego czy jest się m.in. zatroskanym o dzieci rodzicem, czy sprawuje się opiekę nad osobami star-szymi lub schorowanymi. Działanie lokalizatorów osobistych oparte jest na technologiach GPS oraz GSM. Zadaniem wbudowanego w lokalizator osobisty wysokiej czułości modułu GPS, jest określenie aktualnego miejsca, gdzie pobytu klienta lub gdzie przebywa użytkownik, którego wyposażył on w lokalizator osobisty. Moduł GSM przekazuje obliczoną pozycję użyt-kownika do serwera Locatelo.com. Dzięki temu po krótkiej chwili na mapie serwisu wiadomo, gdzie aktualnie znajduje się lokalizowana osoba.

Ideą przesłaniającą podejmowane przez nas działania było stworzenie rozwiązania, które zaspokoi potrzebę bezpieczeństwa.33)

33) www.locatelo.com

31

KONFERENCJE

Realizacja projektu „Transfer wiedzy w regionie poprzez rozwój sieci współpracy” rozpoczęła się z dniem 1 czerwca 2010 r., jednakże konferen-cja inaugurująca projekt odbyła się kilka miesięcy później – 26 lutego 2011 r. w hotelu Radisson BLU w Szczecinie. Konferencja podzielona została na dwie części: w pierwszej – przedstawiono założenia projektu i najciekawsze zadania przyczyniające się do intensy kacji współpracy sfery nauki i bizne-su. Druga część konferencji poświęcona została komercjalizacji technologii i wyników badań na uczelniach wyższych. Organizatorem konferencji było Zachodniopomorskie Stowarzyszenie Rozwoju Gospodarczego – SCP.

Istotna dla wszystkich potencjalnie zainteresowanych klasteringiem konferencja pn. „Wsparcie polityki klastrowej oraz regionalnych sieci współpracy w województwie zachodniopomorskim” odbyła się 11 maja 2011 r. W trakcie spotkania zaprezentowane zostały wyniki realizacji dzia-łań klastrowych oraz wstępne wnioski z badań nad regionalną gospodarką pod kątem identy kacji potencjału klastrów.

SPOTKANIA PROMUJĄCE PROJEKTI BRANŻOWE CENTRA KOMPETENCJI

Z uwagi na fakt, iż idea klasterigu i Branżowych Centrów Kompetencji nie jest powszechnie znana w kręgu przedsiębiorców, przedstawicieli insty-tucji około biznesowych, uczelni i samorządu koniecznym stało się prze-prowadzenie szeregu spotkań promujących projekt. Spotkania odbywały się podczas trwania projektu na terenie województwa zachodniopomorskiego w wybranych miastach, m. in. w: Szczecinie, Gry nie, Stargardzie, Pyrzy-cach. Celem spotkań było poinformowanie lokalnego środowiska lokalnego o prowadzonych działaniach. Uczestnicy preferowali prezentacje i bezpo-średnie rozmowy o możliwościach, które projekt im oferował. W rezultacie spotkania te przyczyniły się do wymiany informacji o bieżących inicjaty-wach, projektach i innych działaniach mających na celu aktywizację środo-wiska naukowego i biznesowego.

OPISY DZIAŁAŃ REALIZOWANYCH W PROJEKCIE„TRANSFER WIEDZY W REGIONIE POPRZEZ ROZWÓJSIECI WSPÓŁPRACY” ZWIĄZANYCH Z TWORZENIEM

BRANŻOWYCH CENTRÓW KOMPETENCJI

32

SPOTKANIE INFORMACYJNE

W dniu 19 sierpnia 2010 r. odbyło się spotkanie informacyjne nt. możli-wości pozyskania do 2 000 000 zł na rozwój dla małych i średnich przedsię-biorstw. W trakcie spotkania uczestnicy mieli możliwość pozyskać wiedzę z zakresu:

• kryteriów merytorycznych umożliwiających pozyskanie do nanso-wania;

• praktycznych aspektów kosztów kwali kowanych;• dobrych praktyk przy zrealizowanych projektach RPO WZP z poddziałania 1.1.2;• możliwościach nansowania wkładu własnego do projektów.

WARSZTATY INTEGRUJĄCE BRANŻE

W celu konsolidacji poszczególnych podmiotów w poszczególnych branżach istotnych z punktu widzenia projektu (branża chemiczna, infor-matyczna, drzewno–meblarska, spożywcza) w pierwszym okresie realizacji działań projektowych odbyły się warsztaty pn. Integrancja branż w woje-wództwie zachodniopomorskim. Organizatorem warsztatów było Regio-nalne Centrum Innowacji i Transferu Technologii Zachodniopomorskiego Uniwersytetu Technologicznego w Szczecinie.

W warsztatach integrujących udział wzięli przedstawiciele świata nauki, reprezentanci związani z poszczególnymi branżami oraz przedstawiciele przemysłu z przedsiębiorstw działających w regionie (m.in. Netto Sp. z o.o., Asprod Sp. z o.o., ZPC NORD Sp. z o.o. czy Tieto). Celem priorytetowym warsztatów było dokonanie analizy potrzeb przedsiębiorstw na potencjalne usługi dotyczące zarówno współpracy klastrowej, jak i oczekiwań przedsię-biorców na usługi świadczone przez Uczelnię. Podcel spotkania stanowiło określenie kluczowych obszarów determinujących skuteczny rozwój branży w regionie województwa zachodniopomorskiego.

WARSZTATY WOKÓŁ KLUCZOWYCH WYZWAŃ

Dla przedsiębiorców i jednostek około biznesowych zorganizowano de-dykowane warsztaty. Tematyka warsztatów odpowiadała zapotrzebowaniu przedsiębiorców z poszczególnych branż.

33

Kluczowe wyzwania branży spożywczej koncentrują się wokół innowa-cyjnych materiałów opakowaniowych do kontaktu z żywnością oraz produk-tów tradycyjnych i regionalnych. Organizatorem obu warsztatów o tematy-ce spożywczej było Regionalne Centrum Innowacji i Transferu Technologii Zachodniopomorskiego Uniwersytetu Technologicznego w Szczecinie.

Warsztaty skupione wokół tematyki innowacyjnych materiałów opako-waniowych odbyły się 25 maja 2010 r. Celem warsztatów było zaprezento-wanie specjalizacji regionu w innowacyjnych materiałach opakowaniowych dla branży spożywczej, zarówno w sferze zaplecza naukowego, jak i kom-petencji pracowników w w/w branży. W trakcie warsztatów praktycy repre-zentujący przedsiębiorców – pan Zdzisław Polański oraz pan Włodzimierz Jakubowski zaprezentowali wymogi formalno-prawne produkcji bezpiecz-nych opakowań do żywności oraz rolę jednostek naukowych we współpracy z przedsiębiorstwami branży spożywczej.

Kolejnymi warsztatami dedykowanymi branży spożywczej były warsz-taty poświęcone produktom tradycyjnym i regionalnym. Warsztaty te cie-szyły się dużym zainteresowaniem uczestników, zarówno z uwagi na ich tematykę, jak też doświadczenie prowadzących – reprezentantów Akade-mii Produktu Regionalnego Wyższej Szkoły Gospodarki w Bydgoszczy w osobach: Robert Gonia i Marek Szczygielski. Jak wskazano w raporcie z warsztatów: „Uczestnicy warsztatów zainteresowani byli w szczególności zagadnieniami dotyczącymi tego, w jaki sposób produkty te mogą stać się produktami markowymi, w jaki sposób poprzez produkty tradycyjne i regio-nalne można zbudować markę miejsca, kto jest ambasadorem marki miejsca i jakie są etapy jej rozwoju. Powyższe zagadnienia skutkowały szeregiem pytań (…) Duże wątpliwości i zainteresowanie uczestników warsztatów ukazała polemika na temat procedury umieszczania produktu tradycyjne-go na krajowej Liście Produktów Tradycyjnych oraz procedury zgłoszenia produktów do oznaczeń Unii Europejskiej (…)” Spotkanie warsztatowe ukazało, iż województwo zachodniopomorskie cechuje stosunkowo mała liczba zarejestrowanych produktów tradycyjnych i regionalnych, co może wpływać na słabszą konkurencyjność branży spożywczej i turystycznej w stosunku do pozostałych województw i brakiem wyróżniających się pro-duktów. Przedstawiciele Akademii Produktu Regionalnego wskazali, iż „Charakterystycznym i obiecującym dla warsztatów elementem było duże zainteresowanie uczestniczących w nich właścicieli gospodarstw ekologicz-nych tematyką rejestracji i promocji produktów tradycyjnych, gdyż dzięki

34

połączeniu atutów produktów tradycyjnych i ekologicznych można kreować produkty rynkowe o najwyższej wartości dodanej.”

W odpowiedzi na zapotrzebowanie przedsiębiorców z branży informa-tycznej zorganizowane zostały warsztaty na temat roli systemu controllin-gu w organizacji IT. Warsztaty te odbyły się 08 czerwca 2010 r. Dysku-sja uczestników warsztatów skupiała się wokół istoty controllingu, jego znaczenia w procesie zarządzania przedsiębiorstwem, a przede wszystkim o aspektach związanych z oszczędnością czasową działań podejmowanych w rmach z branży. Organizatorem warsztatów było Regionalne Centrum Innowacji i Transferu Technologii Zachodniopomorskiego Uniwersytetu Technologicznego w Szczecinie.

Kluczowe warsztaty w branży budowlanej skupione były wokół tema-tyki innowacyjnych rozwiązań w technikach izolacyjnych i elewacyjnych. Dwa warsztaty odpowiadające w/w tematyce przygotowane zostały przez Północną Izbę Gospodarczą. Warsztaty te podzielone były na części:

• I: dyskusja na temat wybranych rozwiązań i technik innowacyjnych,• II: analiza rozwiązań.

Przedsiębiorcy podczas trzecich warsztatów dedykowanych branży bu-dowlanej nt. Innowacyjnych aspektów budownictwa niskoenergetycznego i pasywnego mieli okazję wymienić się spostrzeżeniami z zakresu: zróżni-cowania wymagań izolacyjności termicznej i oszczędności energii wzglę-dem budynków nowych i istniejących poddanych przebudowie lub zmia-nie sposobu użytkowania, nowoczesnych rozwiązaniach urządzeń ochrony przeciwsłonecznej czy też świadectwa charakterystyki energetycznej bu-dynków nowym dokumentem przy oddaniu obiektu do użytkowania.

Regionalne Centrum Innowacji i Transferu Technologii zadbało rów-nież o przygotowanie warsztatów dedykowanych dla branży chemicznej i drzewno–meblarskiej. Warsztaty dla branży chemicznej ukierunkowane były do rm sektora chemicznego zajmujących się przetwarzaniem two-rzyw sztucznych oraz rm kooperujących z tymi rmami.

Z kolei zainteresowani branżą drzewno-meblarską podczas warsztatów mogli podjąć dyskusję na temat znaczenia wzornictwa w produkcji mebli, zysku we wzornictwie czy też najnowszych trendów we wzornictwie zapre-zentowane podczas ostatnich targów w Mediolanie.

35

Warsztaty wokół kluczowych wyzwań strategicznych branż dla woje-wództwa zachodniopomorskiego stanowiły doskonałą platformę wymiany informacji i wiedzy praktycznej. Ożywione dyskusje pomiędzy przedsię-biorcami i przedstawicielami sfery nauki wskazywały na zainteresowanie wspólnymi badaniami i możliwościami wdrażania nowych produktów. Warsztaty te stanowiły też doskonałą okazję do wymiany kontaktów biz-nesowych.

WARSZTATY I SZKOLENIA DLA ANIMATORÓWI MENADŻERÓW INICJATYW BRANŻOWYCH

ORAZ PARTNERÓW PROJEKTU

Dla zapewnienia właściwej realizacji projektu „Transfer wiedzy w re-gionie poprzez rozwój sieci współpracy” koniecznym było permanentne podnoszenie kompetencji i kwali kacji animatorów poszczególnych inicja-tyw klastrowych, przedstawicieli klastrów jak i Branżowych Centrów Kom-petencji. Konieczne była także wymiana doświadczeń i spostrzeżeń.

Warsztaty grupowe oraz indywidualne spotkania coachingowe z eksper-tami krajowymi, jak i zagranicznymi (Luk Palmen i dr. Rudiego Coyversa z Belgii) dotyczyły m.in.:

• analizy masy krytycznej dla inicjatywy klastrowej,

• procesu identy kacji kluczowych procesów biznesowych

napędzających rozwój klastrów,

• potrzeb budowania pozytywnego wizerunku klastra,

• roli animatora oraz o wspólnych inicjatywach klastrowych,

• koncepcji budowania Branżowych Centrów Kompetencji,

• kluczowych elementów rozwoju Branżowych Centrów Kompetencji.

Dla zapewnienia jakości realizowanego projektu partnerzy odbyli spo-tkania szkoleniowe mające na celu wypracowanie rozwiązań usprawnia-jących dotychczasowe funkcjonowanie zespołu projektowego oraz sieci współpracy czy też wyznaczenia celów długoterminowych partnerstwa.

36

SZKOLENIA

Cykl szkoleń skierowanych do osób zatrudnionych w instytucjach oto-czenia biznesu, uczelniach, jednostkach samorządu terytorialnego, przed-siębiorstwach województwa zachodniopomorskiego zorganizowała Środ-kowopomorska Rada Naczelnej Organizacji Technicznej. Prowadzącymi szkolenia byli praktycy, eksperci w poszczególnych dziedzinach oferowa-nych szkoleń.

Zainteresowaniem uczestników cieszyły się obie edycje szkoleń z zakre-su narzędzi transferu technologii. Według organizatorów: „Celem dwudnio-wego spotkania z udziałem eksperta Jarosława Osiadacza było przybliże-nie takich tematów, jak: sygnały do zmian – ocena przedsiębiorstwa (audyt technologiczny w wykonaniu podmiotu zewnętrznego, narzędzia pomiaru, analizy i planowania procesów i produktów - narzędzia do samodzielnego wykorzystania), planowanie zmiany (narzędzia planistyczne, wybór techno-logii, ocena potencjału [technicznego i ekonomicznego] technologii obcej; wybór dostawcy).”

„Znajomość instrumentów nansowych innowacji – przygotowanie pro-jektu innowacyjnego w procesie pozyskiwania nansowania zewnętrznego” to temat kolejnego szkolenia, którego celem było przekazanie uczestnikom wiedzy w zakresie metod pozyskiwania i analizy informacji rynkowych nie-zbędnych do przygotowania dokumentacji projektu innowacyjnego, a po-nadto nabycie praktycznych umiejętności realizacji badań marketingowych metodą ankiety internetowej na platformie www.portalbadan.pl.

Tematyka projektu obligowała do przeprowadzenia szkolenia wśród jak największej liczby uczestników na temat korzyści z narzędzi współpracy – istoty tworzenia sieci współpracy, narzędzi do tego wykorzystywanych, korzyści płynących z tworzenia wspólnej oferty z partnerami oraz aspektów związanych z tworzeniem strategii rmy.

Z punktu widzenia skuteczności gospodarowania niezmiernie istotnym były cztery edycje szkoleń dla brokerów technologii. Prowadzącym szkole-nia był prof. Andrzej Krasławski z Lappeenranta University of Technology w Finlandii. Dzięki partycypowaniu w szkoleniu uczestnicy mogli zapo-znać się z praktycznymi narzędziami poprawy efektywności zarządzania.

37

Fot. 1 - Konferencja regionalna – „Współpraca w gospo- darce w czasach kryzysu”.

Fot. 2 - Konferencja związana z wręczeniem nagród dla najlepszej pracy doktorskiej, magisterskiej i licencjackiej.

38

Fot. 3 - Międzynarodowa konferencja i giełda kooperacyjna Chemika.

Fot. 4 - Regionalna konferencja dot. polityki klastrowej oraz regional- nych sieci współpracy w województwie zachodniopomorskim.

39

Fot. 5 - Warsztaty – Integracja branży chemicznej województwa zachodniopomorskiego.

Fot. 6 - Warsztaty – Integracja branży ICT województwa zachodniopomorskiego.

40

Fot. 7 - Warsztaty – Stałe doradztwo eksperta zewnętrznego dla ani- matorów i menadżerów Branżowych Centrów Kompetencji.

Fot. 8 - Warsztaty – „Inwestycja we wzornictwo a zysk”.

41

Fot. 9 - Warsztaty wokół kluczowych wyzwań branży chemicznej.

Fot. 10 - Warsztaty – „Znaczenie wzornictwa w produkcji mebli”.

42

Fot. 12 - Wyjazd studyjny do Wrocławia, 14–16.04.2010r.

Fot. 11 - Wyjazd studyjny do Manchesteru, 23-26.06.2010r.

43

Fot. 14 - Warsztaty wokół kluczowych wyzwań branży spożywczej.

Fot. 13 - Warsztaty wokół kluczowych wyzwań branży informatycznej.

44

Fot. 15 - Warsztaty wokół kluczowych wyzwań w branży IT.

Fot. 16 - Konferencja dot. wsparcia polityki klastrowej oraz regional- nych sieci współpracy w województwie zachodniopomorskim.

45

Dedykowane szkolenia dla jednostek otoczenia biznesu przygotowały: Koszalińska Izba Przemysłowo-Handlowa oraz Północna Izba Gospodar-cza. Pierwszy z partnerów projektu „Transfer wiedzy w regionie poprzez rozwój sieci współpracy” zainteresował uczestników szkoleniem nt. uwa-runkowania funkcjonowania i rozwoju Instytucji Otoczenia Biznesu w Pol-sce. Celem szkolenia było:

- zapoznanie się z możliwościami nansowania Instytucji Otoczenia Biznesu,

- poznanie uwarunkowań prawnych dotyczących funkcjonowania Instytucji Otoczenia Biznesu,- zapoznanie się z możliwością rozwoju Instytucji Otoczenia Biznesu,- poznanie zasad realizacji projektów.

Drugi z partnerów – Północna Izba Gospodarcza- skoncentrował się na rozszerzeniu aspektu źródeł nansowania Instytucji Otoczenia Bizne-su. Przedstawione zostały fundusze unijne i programy zagraniczne, zasady prawidłowego przygotowania wniosku aplikacyjnego i realizacji projektu. Szkolenie poprowadził doświadczony trener, ekspert powołany przez Mini-stra Rozwoju Regionalnego, wieloletni praktyk specjalizujący się w pozy-skiwaniu dotacji w zakresie różnorodnych projektów.

Szkoleniami objęta została grupa pracowników Jednostek Samorządu Terytorialnego. Północna Izba Gospodarcza dedykowała JST szkolenie do-tyczące wdrażania w nich innowacji. W dwudniowym szkoleniu uczestnicy mogli rozszerzyć swoją wiedzę z zakresu:

• innowacji, a celów i zadań Jednostek Samorządu Terytorialnego; • nowego podejścia do zarządzania w administracji publicznej; • przykładów de niowania i monitorowania zadań; • powiązań zadań rocznych z programami wieloletnimi; • wdrożenia systemu Zarządzania Jakością; • identy kacji i monitorowania procesów w JST.

Analiza problemów, potrzeb oraz oczekiwań wśród przedstawicieli śro-dowiska akademickiego w ramach projektu pozwoliła na zorganizowanie szkolenia dedykowanego przedstawicielom świata nauki. Komercjalizacja badań naukowych oraz praktyczne aspekty wdrażania prac B+R w przemy-

46

śle – stanowiło temat przewodni szkolenia zorganizowanego przez Północną Izbę Gospodarczą. Celem szkolenia było przedstawienie najważniejszych elementów kształtowania postaw proinnowacyjnych w strukturach uczelni, a przede wszystkim wypracowanie systemu wspierania procesów zarządza-nia własnością intelektualną (obejmując wszystkie fazy od wygenerowania pomysłu (know–how) poprzez jego analizę pod kątem możliwości ochrony prawnej oraz wery kacji rynkowej rozwiązania, aż po decyzję o ścieżce jego komercjalizacji, marketingu oraz generowania przychodów po wpro-wadzeniu na rynek).

WYJAZDY STUDYJNE

Realizatorzy projektu oraz zaproszeni goście uczestniczyli w wizytach studyjnych do najważniejszych instytucji wspierających biznes i naukę: w dniach 14–16 kwietnia 2010 r. we Wrocławiu, w dniach 23–26 czerwca 2010 r. w Manchesterze oraz w dniach 07–10 grudnia 2010 r. w Krakowie.

Pierwsza z organizowanych wizyt studyjnych miała na celu zaznajomie-nie się z zasadami funkcjonowania sieci współpracy sektora nauki i eduka-cji z lokalnym samorządem oraz innowacyjnym biznesem oraz inicjatyw klastrowych w województwie dolnośląskim. Jak przedstawia organizator wyjazd stał się doskonałą okazją do nawiązania kontaktów oraz wymiany doświadczeń w szerokim znaczeniu tzw. dobrych praktyk na polu transferu wiedzy. Podczas wizyty odwiedzono następujące instytucje:

• Side – Cluster

• Wrocławskie Centrum Badań EIT + WCB EIT+ .

• Wrocławskie Centrum Sieciowo – Superkomputerowe

• Dolnośląska Agencja Współpracy Gospodarczej

• Wrocławski Park Technologiczny

• Wrocławskie Centrum Transferu Technologii.

Zorganizowanie wizyty studyjnej w Manchesterze pozwoliło na: zazna-jomienie się z metodami pracy europejskich liderów w dziedzinie komercja-lizacji technologii, poznanie mechanizmów wspierania innowacyjnych rm w Wielkiej Brytanii oraz zapoznanie się z najlepszymi modelami współpra-cy nauki i biznesu oraz przedsiębiorczości akademickiej. Podczas wizyty studyjnej zapoznano się z działalnością takich instytucji jak:

47

– University of Manchester Intellectual Property Ltd (www.umip.com) – University of Manchester Incubator Company Ltd (www.umic.co.uk) – North West Development Agency (NWDA) – Daresbury Science and Innovation Campus (www.daresburysic.co.uk).

Ostatnia z przygotowanych wizyt studyjnych do Krakowa pozwoliła na zaznajomienie się z zasadami funkcjonowania sieci współpracy, inicjatyw klastrowych, centrów transferu technologii oraz parków technologicznych w województwie małopolskim. W czasie dwudniowej wizyty uczestnicy mogli zapoznać się z funkcjonowaniem m.in.:

• Centrum Transferu Technologii Medycznych Park Technologiczny Sp. z o.o.,

• Małopolską Agencją Rozwoju Regionalnego SA, • Parkiem Life Science Kraków, • Jagiellońskim Centrum Innowacji Sp z o.o. (JCI), • Akademicki Inkubator Przedsiębiorczości AGH.

DEBATA

Podczas realizacji projektu „Transfer wiedzy w regionie poprzez roz-wój sieci współpracy” Północna Izba Gospodarcza zorganizowała debatę nt. Czy warto funkcjonować w parkach przemysłowych i specjalnych stre-fach ekonomicznych. Na zorganizowane spotkanie przybyło ok. 50 przed-siębiorców z całego regionu. W spotkaniu z przedsiębiorcami uczestniczyli m.in. przedstawiciele władz województwa, parków przemysłowych (Infra-park Police, Goleniowski Park, Stargardzki Park) oraz specjalnych podstref ekonomicznych (Karlino i Gry no). Celem organizowanego spotkania było przedstawienie roli i zakresu korzyści płynących z inwestowania regional-nych przedsiębiorców w parkach przemysłowych oraz specjalnych podstre-fach ekonomicznych.

Wszystkie te działania zrealizowane w ramach projektu przyczyniły się do powstania i rozwoju Branżowych Centrów Kompetencji. Zaczynając od integracji rm z danej branży, poprzez organizację wspólnych szkoleń i warsztatów dla przedsiębiorców i naukowców, a na wyjazdach studyjnych

48

służących poznaniu idei rozwoju współpracy nauki z biznesem kończąc. Były one niezbędne do przełamania wzajemnych barier do współpracy co przyczyniło się do powstania Branżowych Centrów Kompetencji.

49

36) Opracowano na podstawie strony www.transferwiedzy.eu

ZAŁOŻENIA I OCZEKIWANIA WNIOSKODAWCÓW PROJEKTU ZWIĄZANYCH Z ROZWOJEM WSPÓŁPRACY BIZNESUZ NAUKĄ I TWORZENIEM BRANŻOWYCH CENTRÓW

KOMPETENCJI W ODNIESIENIU DO REALIÓW

PREZENTACJA PARTNERÓW PROJEKTU 36)

Powołując do życia projekt „Transfer wiedzy w regionie poprzez roz-wój sieci współpracy”, który realizowany jest ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludz-ki, postawiono przed nim zadanie utworzenia i rozwijania regionalnej sieci współpracy pomiędzy dostawcami technologii, a ich odbiorcami, czyli po-między uczelniami wyższymi a przedsiębiorstwami. Najważniejszym ce-lem projektu było podniesienie poziomu konkurencyjności i innowacyjno-ści województwa zachodniopomorskiego. By zrealizować ten cel powołano Centrum Klasteringu, w ramach którego działają Branżowe Centra Kompe-tencji, mające na celu ułatwienie współpracy między podmiotami gospodar-czymi i naukowcami. BCK zaoferowały uczestnikom projektu m.in.: dostęp do ekspertów w zakresie nauki i gospodarki, dostęp do wiedzy opartej o za-soby instytucji sektora badawczo – rozwojowego, przewidywalne proce-dury w zakresie komercjalizacji wiedzy, dostęp do infrastruktury, w tym laboratoriów wyposażonych w nowoczesną aparaturę. Projekt to również organizacja giełdy technologicznej, konferencji, spotkań konsultacyjnych, szkoleń, zapewnienie doradztwa ekspertów, czy opracowywanie biznespla-nów dla inicjatywy wspierającej komercjalizację technologii, czy badanie trendów technologicznych w branżach. Bene cjentami projektu zostały In-stytucje Otoczenia Biznesu (w szczególności centra transferu technologii, parki naukowo – technologiczne i przemysłowe, inkubatory technologiczne i przedsiębiorczości, agencje rozwoju regionalnego i lokalnego), przedsię-biorcy, naukowcy uczelni wyższych, samorząd gospodarczy i zawodowy skupiający przedsiębiorców, jednostki samorządu terytorialnego lub jed-nostki organizacyjne wykonujące zadania jednostek samorządu terytorial-nego oraz organizacje pozarządowe.

50

Liderem projektu jest Urząd Marszałkowski Województwa Zachodnio-pomorskiego. Władysław Husejko, Marszałek Województwa Zachodnio-pomorskiego w latach 2008–2010, wyjaśniał, że projekt to kompleksowa odpowiedź na niskie wskaźniki innowacyjności notowane w województwie zachodniopomorskim, a zaangażowanie do jego realizacji instytucji ze świa-ta nauki i ze świata biznesu pozwoliło na uwzględnienie w projekcie sze-rokiego spektrum potrzeb środowisk reprezentowanych przez wspomniane instytucje, w kontekście współpracy na rzecz transferu wiedzy i nowych technologii. Marszałek Husejko tłumaczył, że projekt objął swym zakre-sem branże gospodarcze najbardziej narażone na negatywne skutki kryzysu ekonomicznego, czyli przemysł drzewny, chemiczny, spożywczy, budow-nictwo oraz branżę IT. By wesprzeć branże i zachodzące w nich procesy innowacyjne powołano – wspomniane wcześniej – BCK (i koordynujące ich pracę Centrum Klasteringu), których zadaniem jest animacja współpra-cy sfery gospodarczej i naukowej, poprzez m.in.: wsparcie merytoryczne procesów transferu technologii, warsztaty, budowanie bazy danych ofert technologicznych, czy wypracowanie innowacyjnych rozwiązań.

Partnerami projektu są: Zachodniopomorski Uniwersytet Technologicz-ny w Szczecinie, Politechnika Koszalińska Park Naukowo – Technologicz-ny, Środkowopomorska Rada Naczelnej Organizacji Technicznej, Północna Izba Gospodarcza w Szczecinie, Zachodniopomorskie Stowarzyszenie Roz-woju Gospodarczego – Szczecińskie Centrum Przedsiębiorczości i Kosza-lińska Izba Przemysłowo–Handlowa.

PREZENTACJA PARTNERÓW

ZUT – w ramach Zachodniopomorskiego Uniwersytetu Technolo-gicznego w Szczecinie działa Regionalne Centrum Innowacji i Transferu Technologii, które wspiera regionalne przedsiębiorstwa w poszukiwaniu krajowych i międzynarodowych partnerów handlowych i technologicz-nych. RCIiTT zabiega o to, by przedstawiona oferta dla konkretnej rmy była kompleksowa i pozwoliła, poprzez wykorzystanie wiedzy ekspertów, dynamicznie się jej rozwijać. Centrum oferuje usługi kompleksowe, indy-widualnie dobrane pod kątem klientów, m.in.: wizyty konsultantów RCIiTT oraz ekspertów w rmach, ocenę rm pod kątem innowacyjności i transferu technologii, doradztwo dla rm o możliwościach pozyskania nansowania

51

z dostępnych źródeł krajowych i doradztwo w zakresie transferu technolo-gii, badań i rozwoju, komercjalizacji wiedzy, ochrony własności intelektu-alnej, organizację szkoleń, konferencji i spotkań kooperacyjnych z udziałem ekspertów, czy pomoc w założeniu i prowadzeniu działalności gospodarczej studentom, doktorantom, pracownikom uczelni oraz jej absolwentom.

Politechnika Koszalińska – Park Naukowo–Technologiczny Politech-niki Koszalińskiej za główny cel swojej działalności stawia zwiększenie efektywności wykorzystania wyników badań naukowych i rozwiązań tech-nologicznych odpowiadających potrzebom praktyki gospodarczej i społecz-nej oraz rozwój przedsiębiorczości. Strukturę Parku tworzą: Akademicki Inkubator Przedsiębiorczości, Centrum Transferu Technologii, Centrum Transferu Wiedzy.

ŚRNOT – Środkowopomorska Rada Naczelnej Organizacji Technicz-nej prowadzi działalność doradczą, konsultingową i szkoleniową wspiera-jącą m.in. sektor małych i średnich przedsiębiorstw, jednostki samorządu terytorialnego. Tworzy także pomost pomiędzy zapleczem naukowo – ba-dawczym a przedsiębiorstwami, zapewniając w biznesie niezbędny transfer informacji i profesjonalnej wiedzy. Świadczy usługi, chociażby w zakre-sie opracowywania dokumentacji technicznych z dziedziny budownictwa i ochrony środowiska, wyceny nieruchomości i maszyn, sporządzania do-kumentacji aplikacyjnych niezbędnych przy ubieganiu się o dotacje unijne wraz z wystawianiem opinii o innowacyjności.

PIG – Północna Izba Gospodarcza to największa reprezentacja samo-rządu gospodarczego Pomorza Zachodniego. Zrzesza około 1400 przed-siębiorstw z Polski i Niemiec. Utrzymuje stałe kontakty z organizacjami o podobnym pro lu, głównie z Polski, Niemiec i Białorusi. Za swoje pod-stawowe zadanie wobec zrzeszonych w niej przedsiębiorców Izba uważa

52

m.in.: wyszukiwanie kontrahentów w kraju i zagranicą, pomoc w zakresie ekspansji na nowe rynki, wspieranie innowacyjności, wspieranie inicjatyw klastrowych, rozwój Klastra Budowlanego przy PIG, organizację wyjazdo-wych misji gospodarczych, pozyskiwanie bezzwrotnych dotacji UE, inte-grację przedsiębiorców, czy podnoszenie kwali kacji pracodawców i ich pracowników poprzez szkolenia.

ZSRGSCP – Zachodniopomorskie Stowarzyszenie Rozwoju Gospodar-czego – Szczecińskie Centrum Przedsiębiorczości to instytucja promującą i wspierającą małą i średnią przedsiębiorczość. W jej strukturach działają: Enterprise Europe Network (projekt Komisji Europejskiej, który oferuje małym i średnim przedsiębiorstwom kompleksowe usługi, które mają im pomóc w pełni rozwinąć ich potencjał), Ośrodek Szkoleniowy oraz Inkuba-tor Przedsiębiorczości. Zakres usług ZSRGSCP obejmuje wiele usług ofero-wanych małym i średnim przedsiębiorstwom, m.in.: działania informacyjne i doradcze z zakresu prawa i polityk UE (np. prowadzenia działalności go-spodarczej za granicą, dostępu do źródeł nansowania, transferu technologii oraz udziału w programach ramowych UE), pomoc w znalezieniu partnerów do współpracy gospodarczej oraz transferu technologii, organizowanie wy-jazdów polskich rm na imprezy kooperacyjne, organizację szkoleń, warsz-tatów, seminariów, czy usługi z zakresu transferu technologii (w tym audyty technologiczne, wymiana ofert technologicznych, pomoc w poszukiwaniu partnerów technologicznych oraz kojarzenie przedsiębiorców z jednostkami naukowymi).

KIPH – Koszalińska izba Przemysłowo – Handlowa to jedna z więk-szych organizacji zrzeszających przedsiębiorstwa z regionu Pomorza Środkowego, jest członkiem Krajowej Izby Gospodarczej. Jej głównym zadaniem jest – jak to określono w statucie instytucji – reprezentowanie interesów skupionych w niej podmiotów gospodarczych w zakresie ich działalności wytwórczej, handlowej, budowlanej lub usługowej wobec or-ganów państwowych i samorządowych, i innych instytucji oraz organizacji. KIPH świadczy usługi z zakresu: informacji i doradztwa gospodarczego,

53

współpracy międzynarodowej, szkoleń, kursów, seminariów, legalizacji do-kumentów. Prowadzi również punkt doradczy.

REALIZACJA PROJEKTU – OCENA37)

Przedstawiciel Lidera Projektu ze strony Urzędu Marszałkowskiego Województwa Zachodniopomorskiego pan Marcin Delektowski jako głów-ne założenie projektu „Transfer wiedzy w regionie poprzez rozwój sieci współpracy” wskazał wzrost wskaźnika nakładów na działalność badaw-czo - rozwojową w województwie zachodniopomorskim poprzez realizację czterech typów działań:

1. O charakterze edukacyjnym (w zakresie transferu wiedzy, prawa pa-tentowego, innowacyjności itp.), które są skierowane zarówno do przedsiębiorców, naukowców i instytucji wsparcia biznesu.

2. O charakterze promocyjnym (audycje telewizyjne i radiowe, artykuły prasowe na tematy związane ze współpracą biznesu z nauką, innowa-cyjnością itp.).

3. O charakterze instytucjonalnym (utworzenie Centrum Klasteringu oraz Branżowych Centrów Kompetencji, które są wyspecjalizowa-ne w działaniach na rzecz tworzenia klastrów oraz współpracy nauki z biznesem).

4. O charakterze partnerskim (zawiązywanie realicji pomiędzy partnera-mi projektu oraz instytucjami i przedsiębiorstwami korzystającymi ze wsparcia w ramach projektu).

Partnerzy wskazali ponadto, iż celem projektu było utworzenie platfor-my komunikacji dla współpracy pomiędzy przedstawicielami świata nauki i biznesu.

Lider Projektu oczekiwał realizacji ww. działań przez Partnerów w za-kresach wynikających z ich kompetencji oraz doświadczenia. Działania Lidera miały charakter koordynujący projekt pod względem administra-cyjnym (m.in. koordynacja zmian w projekcie, rozliczenia, monitoring -nansowy, organizacja comiesięcznych spotkań Grupy Sterującej, podczas których były przedstawiane plany działań na kolejny miesiąc oraz sprawoz-dania z realizacji działań z poprzedniego miesiąca). Poszczególni Partnerzy

37) Opracowano na podstawie rozmów telefonicznych i badań ankietowych przeprowadzonych z przedstawicielami organizatorów projektu

54

względem projektu mieli zróżnicowane oczekiwania. Przykładowo dla Pani Joanny Niemcewicz reprezentującej Zachodniopomorski Uniwersytet Tech-nologiczny w Szczecinie projekt skupiał się na budowaniu koncepcji BCK i wdrażaniu jej założeń, tak aby doprowadzić do zacieśnienia współpracy pomiędzy światem nauki a biznesem, lub zawiązać ją w obszarach, w któ-rych dotąd w zasadzie nie istniała.

– Wydaje się, iż oczekiwaliśmy, iż proces ‘skracania drogi’ pomiędzy dostawcami Technologii, a jej odbiorcami będzie przebiegał sprawniej, jed-nak dużą barierę stanowią dotychczasowe przyzwyczajenia, sceptycyzm i nieufność wobec potencjalnego partnera – wyjaśniła pani Joanna Niem-cewicz.

Z kolei Pan Ryszard Kaźmierczak z Koszalińskiej Izby Przemysłowo-Handlowej spodziewał się, iż projekt pozwoli na zdobycie doświadczenia w projekcie partnerskim, jak również stanowic będzie uzupełnienie wiedzy na temat elementów innowacyjnej gospodarki w województwie zachodnio-pomorskim.

Podejmowanie inicjatywy kojarzenia dwóch światów: nauki i biznesu pozwoliło na zapoznanie się z ich oczekiwaniami wzajemnymi. Jak wska-zuje Pani Joanna Niemcewicz rynek oczekuje szybkich reakcji, ścisłej ela-stycznej współpracy, na którą nauka nie może sobie pozwolić. Z drugiej jednak strony, naukowcy narzekają na brak zrozumienia przedsiębiorców w stosunku do ich naukowo – badawczego charakteru pracy. Ankietowani organizatorzy jednogłośnie podkreślają, iż naukowcy oczekują większego zaangażowania biznesu w prace badawczo – rozwojowe, z kolei przedsię-biorcy liczą na nowe innowacyjne rozwiązania, zarówno technologiczne, jak i procesowe.

– W kontaktach bezpośrednich naukowcy i przedsiębiorcy deklaru-ją chęć współpracy, udziału w spotkaniach, czy szkoleniach o określonej tematyce. Wydaje się, że wciąż brak jest gotowości podjęcia rzeczywistej współpracy, choć oczywiście są naukowcy, którzy doskonale radzą sobie we współpracy z przedsiębiorstwami. Kluczowymi są chyba brak zaufania, zro-zumienia, nieco inne oczekiwania i problemy komunikacyjne oraz formal-ne. Z drugiej jednak strony, przedsięwzięcia realizowane przez naukowców niejednokrotnie wymagają wiele nakładu pracy, aby osiągnąć dojrzałość do wprowadzenia na rynek – powstaje problem z dostępnością w czasie, nan-

55

sowaniem etapów dedykowanych konkretnym rozwiązaniom itp. – uściśliła pani Joanna Niemcewicz.

Mówiąc o problemach należy także wskazać na największe plusy re-alizowanego projektu „Transfer wiedzy w regionie poprzez rozwój sieci współpracy”. Niewątpliwym sukcesem realizowanego przedsięwzięcia jest wysoki poziom merytoryczny oraz nowatorski charakter szkoleń, gdzie przykładowo po raz pierwszy w Polsce zostało zrealizowane szkolenie pod nazwą „Wykorzystanie patentowych baz danych dla tworzenia biznespla-nów i prognoz trendów technologicznych”. Sukcesem jest również promocja województwa zachodniopomorskiego i innowacyjnych rm województwa w formie krótkich lmów (obecnie inne województwa zgłaszają zapotrze-bowanie na udostępnienie opracowanych lmów w celu zaprezentowania ich w lokalnych telewizjach). Niewątpliwym osiągnięciem realizowanego projektu było zaangażowanie naukowców deklarujących chęć współpra-cy w ramach Branżowego Centrum Kompetencji w formie wypracowania porozumień i zrozumienia idei funkcjonowania BCK. Realizacja projektu w partnerstwie nie tylko przyczynia się do zwiększenia zasięgu działań, ale dzięki sieci kontaktów - posiadanej przez każdą z instytucji - ułatwia do-stęp do wielu środowisk. Podejmowane działania projektowe pozwoliły na zacieśnienie współpracy z partnerami realizującymi projekt i podmiotami wspierającymi, jak chociażby z Klastrem ICT Pomorze Zachodnie, Szcze-cińskim Parkiem Naukowo–Technologicznym czy Instytutem Wzornictwa Politechniki Koszalińskiej.

Wnioski, które należy wysnuć z projektu i uwzględnić przy kolejnych nowopowstałych inicjatywach najlepiej odzwierciedla wypowiedź pani Joanny Niemcewicz: – Zagraniczne przykłady poruszające tematy objęte zakresem projektu wskazują na potrzebę dużej cierpliwości i dystansu. Podobne inicjatywy były budowane latami i wydaje się, ze rzeczywiście w polskich warunkach powinno być podobnie, tzn. aby osiągnąć funkcjonu-jące BCK należy poświęcić im 10–12 lat pracy tak, aby skrupulatnie krok po kroku dochodzić do porozumienia i wypracować odpowiednie schema-ty działania. Niejednokrotnie osoby realizujące projekt wygłaszały tezę, iż projekt wyprzedza rzeczywistość, i że jego założenia nie odpowiadają bieżącym potrzebom rm. Proces budowy BCK oraz idea clusteringu są coraz powszechniejsze, jednak jeszcze nie na tyle klarowne, aby spotykać się z otwartością większości środowisk.

56

PROJEKT OCZAMI PRZEDSTAWICIELI BRANŻBIORĄCYCH W NIM UDZIAŁ38)

Branża IT

Przedstawiciele rm z branży informatycznej, które brały udział w pro-jekcie jako oczekiwania wobec niego wskazywali m.in. (Consileon Polska), że ma być on platformą – głównie informatyczną, ale wspartą zdarzeniami integracyjnymi i szkoleniami – dzięki której partnerzy na niej działający uzyskają w sposób bezpieczny i poufny informacje o rmach z ich sektora oraz poszukiwanych przez nie kompetencjach i produktach. Wskazano rów-nież jakie potrzeby uczestników projektu powinien on zaspokajać. Oczeki-wano np., że umożliwi on nawiązywanie współpracy z nowymi partnerami w regionie, pomoże opracować (w przypadku Fundacji Netcamp) strategię rozwoju tej organizacji, usprawnienie jej bieżącej działalności, poznanie na-rzędzi przydatnych w Instytucjach Otoczenia Biznesu. Uczestnicy z branży informatycznej pokładali również nadzieję, że projekt pomoże im w nawią-zaniu współpracy z branżą komercyjną. Taką nadzieję wyrażał Zachodnio-pomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie.

Ocena projektu w tej branży jest głównie pozytywna. Niektórzy jej przedstawiciele, jako korzyść z projektu wskazali znalezienie nowych part-nerów, możliwość udziału w większej ilości działań wśród swoich obecnych i przyszłych klientów. Wskazywano również na wymianę doświadczeń mię-dzy uczestnikami.

Gdyby w przyszłości pojawiły się po-dobne do projektu inicjatywy i działania (a takie oczekiwanie zostało wyrażone) to na przykład – zdaniem ZUT – powin-no działać sprzężenie zwrotne przy reali-zacji zadań. Nie może także zabraknąć informacji o stanie realizacji projektu, jego kolejnych etapów, komentarza do wkładu wnoszonego przez wszystkich uczestników. Wskazano również na po-trzebę indywidualnego doradztwa i po-mocy w opracowaniu strategii rozwoju dla Instytucji Otoczenia Biznesu.

38) Opracowano na podstawie rozmów telefonicznych i badań ankietowych przeprowadzonych z wybranymi bene cjentami projektu

57

Branża drzewno – meblarska

Wśród uczestników projektu z branży oczekiwania były zróżnicowane i dostosowane do ich potrzeb. Wskazywano m.in. (Dizajnerzy Joanna Maria Brudecka) na chęć nawiązania kontaktów z potencjalnymi klientami – od-biorcami produktów i usług, wymianę doświadczeń między uczestnikami, zdobycie wiedzy na temat działań uczelni wyższych (nie tylko w regionie, również w kraju i za granicą) i informacji o komercjalizacji wiedzy z uczelni do biznesu. Zakład Stolarski Akant liczył, że udział w projekcie zaowocuje współpracą z Politechniką Koszalińską oraz spotkaniami z przedstawiciela-mi świata nauki i innymi przedsiębiorcami. Pani Barbara Talaśka z Green Urban Planning Autorska Pracownia Architektury Krajobrazu i Planowania Przestrzennego wskazała oczekiwania rmy, które były związane z wszelki-mi spotkaniami, które mają za zadanie ukazanie inspiracji, czy najnowszych trendów we wzornictwie i projektowaniu, ponieważ dla rmy jest to bardzo pomocne w procesie tworzenia własnych form przestrzennych ściśle zwią-zanych z meblarstwem.

Uczestnicy, którzy wzięli udział w badaniu ankietowym zgodnie ocenili udział w projekcie pozytywnie. Zakład Akant nawiązał kontakt z Politech-niką Koszalińską, wykonując dla niej trzy prototypy. Wśród wskazywanych korzyści pojawiły się również kontakty nawiązane z innymi rmami oraz zdobycie wiedzy o działalności Regionalnego Centrum Innowacji i Transfe-ru Technologii i jego ofercie dla świata biznesu i nauki.

– Samo uczestnictwo w projekcie bardzo korzystnie wpływa na niewy-mierny proces twórczy w zawodzie ści-śle związanym z projektowaniem. Samo rozpoznanie rynku poprzez zorientowa-nie się w sieciach współpracy przedsię-biorstw w regionie, czy przedsiębiorstw sektora w województwie zachodniopo-morskim (…) daje inny pogląd na ważne sprawy w rozszerzaniu wachlarza możli-wości we własnej rmie. Współpraca ta ma być chyba najbardziej korzystna dla dostawcy technologii i jej odbiorcy po-przez samo wypromowanie technologii. Ukazanie drogi poprzez połączenie nauki (pracy twórczej), która bezpośrednio może iść w parze z biznesem

58

staje się nieocenioną korzyścią z uczestnictwa w projekcie – podsumowała pani Barbara Talaśka.

Podobne do projektu inicjatywy i działania w przyszłości, zdaniem przedstawicieli branży, powinny skupiać się. m.in. na tworzeniu przez part-nerów ze świata nauki i biznesu wspólnych projektów, które zaowocowały-by powołaniem zespołu składającego się z partnerów z uczelni, władz samo-rządowych oraz przemysłu i przedsiębiorstw. To pozwoliłoby na podjęcie konkretnych działań zgodnych ze strategią rozwoju regionu. Jako ważne wskazane zostały również cykliczne szkolenia i warsztaty, dające możliwo-ści rozwoju oraz spotkania naukowców z przedsiębiorcami, w tym wizyty naukowców w rmach. Na przykład zakład Akant jest otwarty na realizację w praktyce pomysłów naukowców, a także na udostępnienie przedstawicie-lom świata nauki miejsca, by wspólnie z nimi wykonywać prototypy.

Branża spożywcza

Z przeprowadzonego badania ankietowego wynika, że oczekiwania osób i rm związanych z branżą spożywczą były dość zróżnicowane. Wy-mienić wśród nich można m.in. (Piekarnia Marek Kozłowski) poznanie procedur potrzebnych w opracowaniu produktu i jego kwali kacji jako pro-dukt regionalny. Firma Tedmark liczyła na nawiązanie współpracy z jed-

nostkami naukowymi i podjęcie działań, które przyniosłyby korzyść obu part-nerom takiego działania. Pan Grzegorz Matz z rmy Grzegorz Matz Zarządza-nie i Doradztwo, który chciał zmienić pro l działalności na branżę spożywczą oczekiwał poszerzenia wiedzy z zakre-su branży. Wskazywano również na po-trzebę uświadamiania i informowania szeroko rozumianej społeczności o za-gadnieniach i działaniach prowadzonych w województwie, a związanych z branżą spożywczą.

Wśród korzyści z udziału w projekcie, ogólnie ocenianym jako po-zytywny, można wymienić zdobycie ogólnej wiedzy o branży, wywołanie nowych zagadnień do wykorzystania w przyszłości przez uczestników, po-głębienie wiedzy na temat tradycyjnych i regionalnych produktów wytwa-

59

rzanych na terenie województwa zachodniopomorskiego. Wśród badanych na konkretną korzyść wskazała rma Tedmark.

– Rzetelna ocena dokonana przez zewnętrznego obserwatora utwierdzi-ła nas, że rozwój rmy prowadzony jest we właściwym kierunku. Dzięki uczestnictwu został nawiązany kontakt z jednostką naukową. Otrzymaliśmy informacje o rozwoju i możliwościach współpracy z jednostkami nauko-wymi w regionie zachodniopomorskim. Ocena badanych obszarów: kadra, sytuacja na rynku branżowym, konkurencja (w kontekście regionu i kraju), infrastruktura, współpraca zewnętrzna w zakresie B+R, marketing, zostanie wykorzystana do rocznej oceny funkcjonowania rmy w celu ciągłego do-skonalenia – oceniła pani Izabela Nowak z rmy Tedmark.

Jeśli mowa o realizowaniu w przyszłości podobnych przedsięwzięć, to rma Tedmark wskazuje na potrzebę utrzymania współpracy z jednostkami naukowo – badawczymi w zakresie opiniowania, badania i pomocy przy wprowadzaniu bezpiecznego, a zarazem nowoczesnego towaru do sprze-daży oraz zastosowaniu nowych technologii w branży spożywczej. Pan Grzegorz Matz wskazuje, iż dedykowane spotkania i szkolenia powinny w przyszłości budować wspólną przestrzeń między nauką a przedsiębiorca-mi, zarówno poprzez przekazywanie jak i budowanie kontaktów pomiędzy światem nauki i biznesu, bo dziś te relacje są zbyt rozproszone.

Branża chemiczna

Przedsiębiorcy reprezentujący branżę chemiczną oczekiwali w ramach realizowanego projektu „Transfer wiedzy w regionie poprzez rozwój sieci współ-pracy” wymiany doświadczeń w róż-nych dziedzinach przemysłu chemicz-nego, szczególnie w przemyśle środków powierzchniowo czynnych. Dla części przedsiębiorstw uczestniczących w spo-tkaniach dedykowanych branży che-micznej były to nowatorskie spotkania, pozwalające na nawiązanie nowych kon-taktów i wymianę doświadczeń, w tym kooperację w branżach nie związanych ze sobą.

60

Niewątpliwą korzyścią z tego rodzaju spotkań są nowe kontakty, wy-miana doświadczeń, ale również zapoznanie się z informacjami dotyczący-mi najnowszych technologii. Zwrócono uwagę, iż spotkania te powinny być organizowane przez władze samorządowe, w takiej formule jak dotychczas, jednakże zdecydowanie częściej.

Branża budowlana

Przedstawiciele branży budowlanej niechętnie odnosili się do dzielenia się spostrzeżeniami dotyczącymi realizowanego projektu. Uwagami doty-czącymi uczestnictwa w projekcie zechciała podzielić się pani Bożena Haw-rylczuk, Przewodnicząca Komisji Budownictwa i Klastra Budowlanego,

działającego przy Północnej Izbie Go-spodarczej, reprezentująca równocześnie rmę Mercurius B. Hawrylczuk. Jako przedstawiciel przedsiębiorców oczeki-wała ona poszerzenia wiedzy o specja-listyczne zagadnienia związane z branżą budowlaną w formie spotkań i warszta-tów. Podkreśliła, iż uczestnictwo w pro-jekcie nie miało na celu nawiązania kon-taktów biznesowych, chociaż przy tego rodzaju spotkaniach powiązania i poro-zumienia biznesowe powstają w sposób naturalny. Zwróciła uwagę, iż Północna

Izba Gospodarcza jest otwarta na sugestie zgłaszane przez członków Izby. Zasadnym jest ponadto utrzymanie działań szkoleniowo–informacyjnych w dotychczasowej formie.

61

WIZJA I KLUCZOWE WYZWANIA WOJEWÓDZTWAZACHODNIOPOMORSKIEGO NA LATA 2011-2020 35)

W założeniach jakie znajdujemy w „Regionalnej strategii innowacyjności województwa zachodniopomorskiego na lata 2011–2020” województwo zachodniopomorskie roku 2020 to region o nowoczesnej i zróżnicowanej go-spodarce stawiający na naukę i innowacyjność. Dzięki swojemu korzystnemu położeniu i rozbudowie infrastruktury transportowej województwo odgrywa rolę ważnego ośrodka wymiany gospodarczej, kulturalnej i naukowej o dobrej dostępności komunikacyjnej.

W roku 2020 województwo zachodniopomorskie to region konkuren-cyjny, stwarzający wszechstronne możliwości rozwoju, zwłaszcza osobom przedsiębiorczym, wykształconym i kreatywnym oraz małym i średnim podmiotom gospodarczym. Cechami charakterystycznymi województwa, oprócz silnej gospodarki morskiej, jest produkcja dóbr i usług o wysokiej wartości dodanej, konkurencyjnych na rynkach krajowych i zagranicznych, nowoczesny i efektywny sektor gospodarstw rolnych oraz silnie rozwinięty sektor usług turystycznych. Umożliwia to pełne wykorzystanie potencjału specy cznych zasobów i branż gospodarczych funkcjonujących w regionie. Rozwój nowych technologii wspomagać będzie sprawny system pobudzania, transferu oraz promocji innowacji i postaw innowacyjnych.

Włączenie regionu do międzynarodowej sieci przepływu informacji, wiedzy i kooperacji naukowej, gospodarczej i kulturalnej sprawi, że region będzie stanowił atrakcyjne miejsce dla inwestorów, turystów, studentów, naukowców, a także obecnych i potencjalnych mieszkańców. Rozwojowi przedsiębiorczości sprzyjać będzie dobrze zorganizowana, efektywna i dzia-

35) Regionalna Strategia Innowacji Województwa Zachodniopomorskiego na lata 2011–2020, www.wzp.pl

POTENCJAŁ WYBRANYCH BRANŻ ZWIĄZANYCH Z UTWO-RZENIEM BRANŻOWYCH CENTRÓW KOMPETENCJI W OPAR-CIU O REGIONALNĄ STRATEGIĘ INNOWACYJNOŚCI WOJE-WÓDZTWA ZACHODNIOPOMORSKIEGO NA LATA 2011–2020

62

łająca w sposób przejrzysty administracja publiczna, ukierunkowana na trwały rozwój społeczno–gospodarczy, z wykorzystaniem m.in. partnerstwa publiczno–prywatnego i publiczno–społecznego.

Region przyciąga nowych przedsiębiorców dzięki łatwo dostępnym, wykwali kowanym, innowacyjnym zasobom ludzkim i otwartym na zmiany społecznościom lokalnym, staje jednym z najbardziej konkurencyjnych regio-nów w Polsce. W Szczecinie i Koszalinie rozwijają się ośrodki badawczo–ro-zwojowe współpracujące z przedsiębiorstwami wytwarzającymi produkty wysokiej jakości dzięki kadrze ciągle podnoszącej swe umiejętności i gotowej na zmiany, o wysokich kompetencjach technicznych i społecznych.

Region jest liderem w Polsce w produkcji energii odnawialnej, która po-chodzi głównie z energii wiatru i spalania biomasy. Obszary chronione o bo-gatych walorach przyrodniczych, w tym obszary NATURA 2000, rozwijają się w sposób zrównoważony. Mieszkańcy Województwa Zachodniopomorskiego są świadomi walorów przyrodniczych swojego regionu, jakości środowiska i jego znaczenia dla zdrowia; potra ą dbać o środowisko. Atrakcyjny przy-rodniczo i krajobrazowo region przyciąga licznych turystów, jest także do-skonałym miejscem do życia dla jego mieszkańców. Turystyka i przyjazne dla środowiska rolnictwo opierając się na racjonalnym wykorzystaniu zasobów naturalnych stanowią ważny element gospodarki regionu.

W całym województwie, na wszystkich szczeblach edukacji, nacisk kładzie się na zainteresowanie młodzieży naukami ścisłymi i kontynuację nauki na kierunkach technicznych i przyrodniczych na zachodniopomorskich uczelniach.

Przedsiębiorcy mają swobodny dostęp do wykwali kowanych zasobów ludzkich dzięki wpływowi na kształcenie osób dorosłych i szkolnictwo zawo-dowe, włączeniu kobiet, osób starszych i niepełnosprawnych w rynek pracy oraz mobilności potencjalnych pracowników z grup i obszarów zagrożonych wykluczeniem. Oferta kulturalna regionu, dostosowana w aglomeracjach do potrzeb konsumentów o jak najwyższej sile nabywczej dzięki prężnej uczelni artystycznej, a na terenach wiejskich przyciągająca młodzież i zwiększająca aspiracje osób dorosłych, podnosi jakość życia w regionie i jego atrakcyj-ność jako lokalizację dla nowych, innowacyjnych przedsięwzięć.

Samorządne i samoorganizujące się wspólnoty lokalne, otwarte na od-mienność i stosujące zasady zrównoważonego rozwoju, przyciągają nowych mieszkańców i są atrakcyjnym miejscem do życia i samorealizacji dla osób w każdym wieku.

63

Region postrzegany jest jako atrakcyjne miejsce do życia, dzięki przy-jaznym wspólnotom lokalnym, otwartym na nowe osoby, pomagającym innym w potrzebie, aktywnie uczestniczącym w kulturalnych i sportowych inicjatywach lokalnych.

Kluczowe wyzwania województwa zachodniopomorskiego:1. Świadomość i kompetencje innowacyjne, 2. Endogeniczny potencjał na rzecz specjalizacji regionalnej, 3. Regionalny system na rzecz tworzenia, dyfuzji i absorpcji innowa-

cji.

Branża informatyczna

Pomimo wielkiej staranności w realizacji założeń Strategii Lizbońskiej, Unia Europejska, nawet przed kryzysem nie rozwijała się w wystarczającym tempie w obszarze wykorzystania technologii informacyjno–komunika-cyjnych. W celu poprawy tego wskaźnika w latach 2007–2013 uruchomiono liczne inicjatywy oraz rozbudowano infrastruk-turę umożliwiającą działania właśnie w zakresie informaty-zacji, uzyskiwania efektywności energetycznej oraz usprawnienia transferu technologii. W skali kraju koniecznym stało się dą-żenie do gospodarki opartej na wiedzy i szerokim wykorzysta-niu technologii informacyjnych i komunikacyjnych we wszyst-kich dziedzinach, w tym usłu-gach społecznych, dostępnych dla każdego obywatela.

Przy założeniu, iż wypełnione zostaną założenia Strategii Narodowej do 2013 r. w dziedzinie ICT na terenie całej Polski zostanie zapewniony powszechny dostęp do internetu. O potencjale województwa zachodniopo-morskiego w branży ICT świadczyć będzie nieustanny rozwój społeczeństwa informacyjnego, w którym informacja stanowić będzie kluczowy czynnik wzrostu i konkurencyjności gospodarki. W rozwoju gospodarki województwa

64

zachodniopomorskiego w najbliższym dziesięcioleciu pozytywne oddziały-wanie niewątpliwie mieć będą data–interfejsy (nowe sposoby przekazywania informacji).

W wyniku informatyzacji służb publicznych i otoczenia biznesowego, zostanie wdrożona e–gospodarka, e–administracja, e–zdrowie, e–edukacja, a możliwości wynikające z tego procesu zostaną w sposób bardziej efek-tywny wykorzystane dla rozwoju gospodarki, w szczególności ułatwić ma to prowadzenie działalności gospodarczej, a ponadto zwiększyć dostępność zasobów informacyjnych i usług w formie elektronicznej dla przedsiębiorstw i gospodarstw domowych. Boom w branży informatycznej znajdzie prze-łożenie w modernizacji usług transportowych, inteligentnych systemach transportu i interoperacyjności.

Na bazie przeprowadzonych badań oraz biorąc pod uwagę specy kę regionu uznano, iż siłą napędową województwa zachodniopomorskiego, zarówno pod kątem gospodarczym, jak i badawczo–rozwojowym, są zaawan-sowane metody i technologie informatyczne, kształtujące konkurencyjność gospodarki, w tym systemy ekspertowe sterowania urządzeń, procesów przemysłowych, sieci komunikacyjnych i monitorowania stanu środowiska naturalnego. Koniecznym stanie się ponadto wypracowanie wspólnych ko-operacyjnych rozwiązań w zakresie:

• spersonalizowanych systemów automatycznego pozyskiwania, gro-madzenia, przekazywania, przetwarzania i prezentowania informacji podwyższonej dostępności (np. w zadaniach ochrony zdrowia, admi-nistracji, edukacji, ochrony środowiska, obronności i bezpieczeństwa wewnętrznego),

• pozyskiwania, reprezentacji wiedzy i jej analizy w (inteligentnych) systemach wspomagania procesów decyzyjnych (np. w zadaniach wy-szukiwania informacji, robotyce, medycynie, gospodarce itp.),

• budowy niezawodnych (przeżywalnych) systemów przechowywania informacji z ochroną dostępu, uwierzytelnieniem i integralnością da-nych,

• dedykowanych systemów teleinformatycznych wspomagających czło-wieka w otoczeniu cyfrowym lub środowisku naturalnym,

• urządzeń i oprogramowania wspomagającego osoby niepełnosprawne i osoby w podeszłym wieku w celu umożliwienia im samodzielnego funkcjonowania i korzystania z różnych dóbr,

65

• systemów i sieci sensorowych (układy wbudowane) wykorzystujących technologie informatyczne i telekomunikacyjne do budowy spersona-lizowanych, efektywnych systemów pomiarów, sterowania, informacji, itp. (monitorowanie stanu środowiska, stanu bezpieczeństwa, stanu pacjenta w systemach telemedycznych, systemy ochrony zycznej obiektów, procesów produkcji, mobilne roboty usługowe i interwen-cyjne, itd.),

• inne.

Możliwości rozwoju branż w województwie zachodniopomorskim mo-żemy oceniać w kontekście powstawania nowych miejsc pracy. Szacuje się, iż informatyka stanowi obszar i sektor o jednym z większych potencjałów rozwojowych i tworzenia nowych miejsc pracy. Szansę na rozwój branży gwarantuje kooperacja w ramach istniejącego klastra rm informatycznych ICT Pomorze Zachodnie. Rokowania dynamicznego rozwoju branży wska-zują dane statystyczne przedstawione przez GUS w zakresie wyposażenia w technologie informacyjno–telekomunikacyjne przedsiębiorstw i rozwią-zań informatycznych. Motorem napędowym branży jest niewątpliwie jedne z najwyższych nakładów publicznego wsparcia B+R rm informatycznych. Zwiększenie liczby nowych przedsiębiorstw opartych o innowacyjne po-mysły, technologie lub modele biznesowe w Polsce Północno–Zachodniej w obszarze technologii informacyjno–komunikacyjnych (ICT) możliwe jest także dzięki Pomeranus Seed Fundusz Kapitału Zalążkowego. Stosunkowo duże wykorzystanie środków w ramach POIG pozwala na rozwój rm w za-kresie e–usług, tworzeniu produktów cyfrowych i rozwijaniu współpracy z partnerami biznesowymi w formie elektronicznej. Ocenia się, iż współpraca pomiędzy przedsiębiorcami i przedstawicielami nauki wywrze pozytywny wpływ na rozwój branży ICT w województwie zachodniopomorskim. Tech-nologie informatyczne pozwolą na inicjowanie nowych platform współpracy w ramach łańcuchów dostaw.

Reasumując Regionalną Strategię Innowacyjności dla województwa zachodniopomorskiego rozwój branży informatycznej uzależniony jest od:

• powszechnej edukacji teleinformatycznej na wszystkich poziomach nauczania i w odniesieniu do wszystkich grup ludności, przełamywanie przyzwyczajeń i stereotypów w tej dziedzinie rozwój e–usług, e–handlu i innych działań wykorzystujących zaawansowane technologie IT,

66

• wykorzystania nowoczesnych technologii informacyjno- komunikacyj-nych przez przedsiębiorstwa oraz tworzenie autonomicznych i syste-mowych bezpiecznych sieci i systemów informatycznych,

• zapewnienia środowisku naukowemu w Polsce stałego i bezpiecznego dostępu do zaawansowanej infrastruktury informatycznej, umożliwienie prowadzenia nowoczesnych badań z zastosowaniem technologii spo-łeczeństwa informacyjnego oraz zapewnienie jednostkom naukowym mającym siedzibę w Polsce łączności z międzynarodowymi naukowymi sieciami teleinformatycznymi.

Branża drzewno–meblarska

Przemysł drzewno–meblarski ma duże znaczenie dla regionu województwa zachodniopomorskiego. Przetwórstwo przemysłowe oparte jest na energetyce, przemyśle chemicznym, stoczniowym, drzewnym i meblarskim, budownictwie oraz produkcji rolno-spożywczej. Dynamiczny rozwój branży drzewno–me-blarskiej w ostatnich dwudziestu latach pozwolił zbudować kompetencje w

obszarze edukacji, badań i produk-cji. Światowy kryzys spowodował załamanie eksportu w zakresie przetwórstwa drzewnego. Branża ta stoi w obliczu restrukturyzacji.

Permanentny rozwój branży drzewno–meblarskiej wojewódz-twa zachodniopomorskiego skon-centrowany jest wokół rozwoju technologicznego, w szczególności konserwacji drewna, produkcji mebli, czy zabezpieczenia stolarki okiennej. Istotnym jest, iż pomimo kryzysu nastąpił wzrost zatrudnie-

nia w porównaniu do roku poprzedniego w produkcji wyrobów z drewna, korka, słomy i wikliny, odnotowano także wzrost sprzedanej produkcji.

Obecne doświadczenie, zasoby ludzkie oraz posiadany potencjał nauko-wo–badawczy wskazuje na rozwój branży w zakresie technologii produktów z drewna. Wzrost potencjału branży w województwie wspierają działania klastra drzewno–meblarskiego.

67

Branża chemiczna

Przetwórstwo przemysłowe województwa zachodniopomorskiego w dużej mierze oparte jest na przemyśle chemicznym. Z uwagi na potencjał naukowo–badawczy oraz znaczenie strategiczne dla Polski wskazany jest rozwój przyjaznych dla środowiska produktów i technologii chemicznych przetwarzania surowców kopalnych, biomasy oraz odpadów w chemikalia masowego stosowania i paliwa.

Bolączką rm chemicznych ulokowanych na terenie województwa za-chodniopomorskiego jest przeciętna świadomość innowacyjna (większość rm spoza branży wykazuje niską świadomość innowacyjną). Jak wskazano w Regionalnej Strategii Innowacji Województwa Zachodniopomorskiego na lata 2011–2020 podkreśla się, iż „Najbardziej innowacyjną („patentotwórczą”) branżą w Polsce nieustannie jest branża chemiczna, która dokonuje ok. 25 proc. zgłoszeń patentowych rocznie, a gdyby uwzględnić, że w pozosta-łych branżach ( zyka, włókiennictwo i inne procesy) udział mają jednostki chemiczne, procentowy udział tej branży byłby jeszcze wyższy.” Innowacyjność branży wsparta jest stosunkowo wysokim poziomem rozwoju potencjału naukowego (w 2008 r. z 178 nadanych stopni doktora aż 11 dotyczyło techno-logii chemicznej). W sektorze produkcji chemikaliów i wyrobów chemicznych odnotowano spadek zatrudnienia w okresie styczeń – czerwiec 2010 r., równolegle na-stąpił wzrost produkcji sprzedanej wyrobów chemicznych i transpor-towanych minerałów chemicznych i do produkcji nawozów.

W oparciu o preferencje społeczeństwa, sytuację geogra czną i gospodar-czą oraz doświadczenie naukowe oczekiwanymi produktami w przyszłości w zakresie produkcji chemicznej będą: kosmetyki, leki i chemikalia. Ko-niecznym do kreowania nowego pro lu technologicznego regionu w oparciu o centra kompetencji (platformy współpracy między przemysłem a nauką) jest stopniowa zmiana podejścia do rozwoju technologicznego w przemyśle

68

chemicznym. Współpraca pomiędzy przedsiębiorcami i naukowcami pozwoli na stworzenie nowej generacji polimerów i kompozytów, a także farb, lakie-rów oraz innych powłok. Rozwój przemysłu chemicznego korelować będzie dodatnio z przemysłem drzewnym, przykładowo w zakresie konserwacji drewna. Doradztwo w zakresie technologii i działania stymulujące działa-nia innowacyjne zapewnia rmom z branży chemicznej działalność klastra chemicznego „Zielona Chemia”.

Branża spożywcza

Jednym z celów strategicznych i kierunkowych wskazanych w Regionalnej Strategii Innowacji Województwa Zachodniopomorskiego na lata 2011–2020 jest rozwój branży spożywczej. Przetwórstwo przemysłowe województwa

zachodniopomorskiego oparte jest w dużej mierze na produkcji rolno-spożywczej, w tym rybo-łówstwie. Przemysł spożywczy, obok przemysłu chemicznego, charakteryzuje największa wy-dajność (produkcja sprzedana na jednego zatrudnionego).

Zatrudnienie w przemyśle spożywczym rośnie, choć jego udział w zatrudnieniu ogółem maleje nieznacznie w ostatnich latach. Obserwowany jest wzrost wielkości produkcji sprzedanej w branży artykułów spożyw-czych z coraz większą dynamiką.

Równocześnie za słabą stronę potencjału województwa zachodniopomor-skiego wskazać należy niewielką i malejącą liczbę zakładów przetwórstwa spożywczego.

Ewolucja w branży spożywczej znajduje odzwierciedlenie w instytucjach wspierających, w szczególności ukierunkowanych na nowe technologie i realizację przedsięwzięć innowacyjnych.

69

Branża budowlana

Budownictwo zajmuje trzecie miejsce pod względem udziału wśród grup podmiotów gospodarki narodowej (12,5 %). W skali Rzeczpospolitej Polskiej nakłady inwestycyjne sektora publicznego w najwyższej wysokości występują w budownictwie – sekcji F (tak sklasy kowanej działalności w Pol-skiej Klasy kacji Działalności – PKD), stanowiącej 35,54 % ogółu wydatków. Równocześnie podkreślenia wymaga, iż sektor ten był jednym z najbardziej wrażliwych na zaistniały kryzys gospodarczy (stagnacja w bran-ży budowlanej).

Przetwórstwo przemysłowe województwa zachodniopo-morskiego opiera się między innymi na budownictwie. Bran-żę budowlaną regionu charak-teryzuje znaczne rozproszenie wykonawców i słaba pozycja kapitałowa rm. W branży budowlanej szczególnie istotna jest umiejętność wykorzystania koniunktury gospodarczej i pojawiających się szans inwe-stycyjnych. Wśród najczęściej wskazywanych szans na najbliższy okres w branży budownictwa wskazuje się:

• infrastrukturę drogową,

• rewitalizację zabudowy mieszkaniowej,

• rewitalizację zabudowy powojskowej,

• budowę gazoportu

• inwestycje w parkach przemysłowych.

Motorem rozwoju sektora badawczo–rozwojowego oraz gospodarczego w województwie zachodniopomorskim są:

70

1. nowa generacja materiałów konstrukcyjnych i funkcjonalnych oraz technologii inżynierii powierzchni, w tym nanomateriały i nanotech-nologie,

2. energooszczędne technologie konstrukcyjne, systemy użytkowania i materiały dla „inteligentnych” budynków mieszkalnych, infrastruktu-ry użyteczności publicznej, budowli przemysłowych z uwzględnieniem recyklingu i ochrony środowiska.

Potencjał naukowo–badawczy, dotychczasowe doświadczenie regionu, a także przyszłe preferencje społeczeństwa, wskazują, iż potencjał branży bu-dowlanej uzależniony jest od przygotowania rozwiązań w zakresie materiałów inteligentnych w budownictwie oraz technologii budownictwa specjalnego (renowacje, obiekty podwodne i podziemne). Rezultatem powyższego będzie stworzenie nowej oferty produktowej małych i średnich rm działających w branży konstrukcyjno–budowlanej. Rozwój rm z branży budowlanej wspomogą rozwiązania, w szczególności zaawansowane, inteligentne sys-temy oszczędności energii i monitoringu bezpieczeństwa technicznego dla budynków mieszkalnych, infrastruktury użyteczności publicznej i budowli przemysłowych.

Atutem branży budowlanej jest korzystny wskaźnik liczby studentów kierunków naukowo–technicznych, do których zalicza się nauki biologiczne, zyczne, matematyczno-statystyczne, informatyczne, inżynieryjno-technicz-ne, produkcja i przetwórstwo, architektura i budownictwo. Dużą dynamikę zatrudnienia wykazuje budownictwo, pomimo iż absolwenci szkół zawo-dowych, zwłaszcza technicy i robotnicy budowlani, stanowią większość zarejestrowanych w województwie bezrobotnych.

71

MODEL FUNKCJONOWANIA CENTRUM KLASTERINGU W WOJEWÓDZTWIEZACHODNIOPOMORSKIM 39)

W ramach realizacji projektu „Transfer wiedzy w regionie poprzez roz-wój sieci współpracy” przygotowany został model funkcjonowania Centrum Klasteringu w województwie zachodniopomorskim. Opracowanie przedsta-wia doświadczenia europejskie wspierania inicjatyw klastrowych.

Centrum Klasteringu w województwie zachodniopomorskim zosta-ło powołane w ramach struktur RCIiTT. Celem jego działalności ma być wsparcie rozwoju przedsiębiorstw poprzez tworzenie sieci współpracy. Za-daniem Centrum Klasteringu ma być inicjowanie i tworzenie różnorodnych form współpracy takich jak klastry, sieci współpracy, alianse strategiczne.

Centrum Klasteringu jako punkt kontaktowy nowopowstałym i istnie-jącym inicjatywom klastrowym w województwie zachodniopomorskim udziela wsparcia w zakresie:

1. działań świadomościowych o korzyściach płynących ze współpracy w ramach klastrów,

2. działań informacyjnych o procesach rozwoju klastrów, 3. usług doradczych i szkoleniowych dla nowych i istniejących inicjatyw

klastrowych, 4. usług informacyjnych dotyczących możliwości pozyskiwania grantów

na działalność związaną z inicjatywami klastrowymi oraz na realizację projektów przygotowanych przez członków inicjatyw klastrowych.

39) Model funkcjonowania Centrum Klasteringu – raport, InnoCo Sp. z o.o.

OPRACOWANIA MERYTORYCZNE DOTYCZĄCE BRANŻO-WYCH CENTRÓW KOMPETENCJI W RAMACH PROJEKTU „TRANSFER WIEDZY W REGIONIE POPRZEZ ROZWÓJ SIECI

WSPÓŁPRACY” – PREZENTACJA

72

MODEL FUNKCJONOWANIA BRANŻOWYCH CENTRÓW KOM-PETENCJI W WOJEWÓDZTWIE ZACHODNIOPOMORSKIM 40)

Projekt zakładał powstanie pięciu Branżowych Centrów Kompetencji, przy czym opracowanie odnosi się do funkcjonowania czterech Branżo-wych Centrów Kompetencji funkcjonujących przy Zachodniopomorskim Uniwersytecie Technologicznym w Szczecinie.

W założeniach programowych model odnosi się do istniejących w Eu-ropie Naukowo–badawczych Centrów Kompetencji, wskazując iż tworze-nie w Polsce silnych ośrodków o charakterze wielodyscyplinarnym w fazie badań przedkonkurencyjnych oraz w obszarze edukacji i kształcenia usta-wicznego dla zawodów wysoko–wyspecjalizowanych kończyło się niepo-wodzeniem z powodu braku środków na ich nansowanie po zakończeniu projektów współ nansowanych ze środków publicznych. Celem funkcjono-wania Branżowych Centrów Kompetencji w województwie zachodniopo-morskim ma być zagwarantowanie przedsiębiorcom dostępu do rozwiązań dostosowanych do ich potrzeb i będą potra ły bardziej efektywnie przekła-dać wiedzę na wartości rynkowe. Działania ta będę podejmowane w oparciu o elastyczne formy współpracy.

40) Model funkcjonowania Branżowych Centrów Kompetencji w województwie zachodniopomorskim – raport, InnoCo Sp. z o.o.

73

41) Analiza stanu kompetencji zespołów badawczych z branży chemicznej województwa zachodniopomorskiego, Eko Marketing, 201042) Analiza stanu kompetencji zespołów badawczych z branży informatycznej województwa zachodniopomorskiego, Eko Marketing, 201043) Analiza stanu kompetencji zespołów badawczych z branży spożywczej województwa zachodniopomorskiego, Eko Marketing, 201044) Analiza stanu kompetencji zespołów badawczych z branży drzewno–meblarskiej województwa zachodniopomorskiego, Eko Marketing, 2010

Projekt „Transfer wiedzy w regionie poprzez rozwój sieci współpracy” przewidywał utworzenie przy RCIiTT czterech Branżowych Centrów Kom-petencji w obszarach: ICT, drewno–meble, chemia, przemysł spożywczy. Wokół w/w branż budowane będą wiedza i kompetencje w oparciu o współ-pracę między zespołami badawczymi i przedsiębiorstwami. Osoby odpo-wiedzialne za rozwój Branżowych Centrów Kompetencji współpracować będą z istniejącymi inicjatywami klastrowymi:

W opracowaniu zaprezentowano wstępne koncepcje dotyczące modeli funkcjonowania Branżowych Centrów Kompetencji przy Zachodniopomor-skim Uniwersytecie Technologicznym w Szczecinie w zakresie:

• Branżowe Centrum Kompetencji „Chemiczna Pomerania” 41)

• Zachodniopomorskie Centrum Drewna 42)

• Branżowe Centrum Kompetencji ICT 43)

• Centrum Wspierania Rozwoju Przemysłu Spożywczego 44)

ANALIZA STANU KOMPETENCJI ZESPOŁÓW BADAWCZYCH Z POSZCZEGÓLNYCH BRANŻ

W ramach realizacji projektu „Transfer wiedzy w regionie poprzez roz-wój sieci współpracy” została przeprowadzona analiza stanu kompetencji zespołów badawczych w następujących branżach: chemicznej, informatycz-nej, spożywczej, drzewno–meblarskiej. Analiza ta odnosi się do potencjału sfery B+R w Polsce, w województwie zachodniopomorskim i w w/w bran-żach. Prezentuje ponadto wykaz zespołów badawczych i ich kompetencje zawodowe.

74

Analiza potencjału sfery B+R w województwie zachodniopomorskim

Działalność badawcza i rozwojowa w województwie zachodniopomor-skim prowadzona jest przez szkoły wyższe oraz jednostki przemysłowe (przedsiębiorstwa z własnym zapleczem badawczo–rozwojowym w celach zastosowania istniejącej już wiedzy, do opracowania nowych lub ulepszania istniejących materiałów, urządzeń, wyrobów, procesów czy usług.). W ran-kingu ogólnopolskim pod względem jednostek prowadzących działalność badawczo–rozwojową województwo zachodniopomorskie sklasy kowane jest na końcu listy (według danych statystycznych w województwie zachod-niopomorskim funkcjonuje 15 instytucji naukowo–badawczych i rozwojo-wych, co stanowi 2 proc. takich placówek w skali kraju).

Działalność naukowo–badawcza województwa zachodniopomorskiego oparta jest w głównej mierze na działalności dydaktycznej. Dominują jed-nostki techniczne. Kadra naukowa składa się w głównej mierze z doktorów (ok. 60 %), osób z wykształceniem wyższym (ok. 20 %) i profesorów (ok. 10 %).

Zatrudnienie w działalności badawczej i rozwojowej ulega systema-tycznemu zmniejszeniu. Zatrudnieni w działalności badawczo-rozwojowej stanowią 0,61 % ogółu pracujących mieszkańców województwa.Wskazać ponadto należy iż tylko 4 % zatrudnionych w sferze B+R pracuje w przed-siębiorstwach.

Województwo zachodniopomorskie zajmuje 11 pozycję w rankingu wo-jewództw pod względem nakładów wewnętrznych na działalność B+R.

Analiza stanu kompetencji zespołów badawczych z branży chemicznej

Niedostateczną efektywność innowacyjną sfery badawczo–rozwojowej i naukowej w branży chemicznej potęgują bardzo niskie nakłady na badania i rozwój. Współpraca pomiędzy sektorem nauki a gospodarką jest zatem daleka od oczekiwanej. W niektórych sektorach (np. biotechnologia, ekoin-nowacje) współpraca taka występuje i jest prowadzona na bieżąco, jednak ogólnie w gospodarce jest zjawiskiem bardzo rzadkim. Nadmienić należy iż część przedsiębiorstw podejmująca kooperację ze sferą nauki nie jest z niej zadowolona.

Zespoły badawcze z zakresu branży chemicznej oferujące swe działania na rzecz przedsiębiorców zlokalizowane są w:

75

- Zachodniopomorskim Uniwersytecie Technologicznym w Szczecinie na Wydziale Technologii i Inżynierii Chemicznej, a także częściowo na wydziałach: Biotechnologii i Hodowli Zwierząt oraz – Kształtowa-nia Środowiska i Rolnictwa

- Uniwersytecie Szczecińskim na Wydziale Nauk Przyrodniczych,

- Politechnice Koszalińskiej na Wydziale Budownictwa i Inżynierii Śro-dowiska.

Analiza stanu kompetencji zespołów badawczych z branży drzew-no–meblarskiej

Ośrodki badawcze podejmują działania mające na celu rozwój sfery B+R w oparciu o przekonania własne w/w jednostek co do kierunków ba-dań decydujących o rozwoju i wzroście pozycji konkurencyjnej przedsię-biorstw.

W dziedzinie drzewnictwa funkcjonuje wiele jednostek naukowych i badawczych w skali kraju. W województwie zachodniopomorskim wśród jednostek badawczych i naukowych w branży drzewno–meblarskiej wy-mienić należy:

Zachodniopomorski Uniwersytet Technologicznych w Szczecinie na Wydziale Budownictwa i Architektury,

Politechnika Koszalińska na Wydziale Budownictwa i Inżynierii Śro-dowiska.

Analiza stanu kompetencji zespołów badawczych z branży informatycznej

W województwie zachodniopomorskim funkcjonują 3 uczelnie wyższe, które posiadają zespoły prowadzące prace badawcze pod kątem przemysłu informatycznego. Należą do nich:

- Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w SzczecinieWydział Informatyki,

- Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w SzczecinieWydział Elektryczny,

- Uniwersytet Szczeciński Wydział Nauk Ekonomicznychi Zarządzania,

- Politechnika Koszalińska Wydział Elektroniki i Informatyki.

76

Współpraca w sferze B+R nie jest jednorodna. Istnieje kooperacja, jed-nakże z jednej strony uczelnie nie są zainteresowane współpracą z MSP z uwagi na niskie zaawansowanie technologiczne oraz brak możliwości po-noszenia dużych nakładów na projekty B+R, z kolei duże przedsiębiorstwa nie są zainteresowane wprowadzaniem nowych technologii bądź posiadają własne bogate zaplecze B+R.

Analiza stanu kompetencji zespołów badawczych z branży spożywczej

W województwie zachodniopomorskim funkcjonują 4 instytucje ba-dawczo–rozwojowe oraz 3 uczelnie wyższe, które posiadają zespoły pro-wadzące prace badawcze pod kątem przemysłu spożywczego. Na terenie województwa umiejscowiony jest:

- Morski Instytut Rybacki w Gdyni z: Zakładem Sortowania i Oznacza-nia Planktonu w Szczecinie oraz Stacja Badawcza w Świnoujściu,

- Państwowy Instytut Badawczy Instytut Zootechniki z: Zakładem Do-świadczalnym IZ PIB Kołbacz Sp. z o.o. oraz Krajowym Laborato-rium Pasz Pracownia w Szczecinie

- Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin z zamiejscowym zakładem naukowym – Zakład Nasiennictwa i Ochrony Ziemniaka w Boninie

- Instytut Melioracji i Użytków Zielonych z regionalnym oddziałem ośrodka badawczego – Zachodniopomorski Ośrodek Badawczy w Szczecinie.

Wśród uczelni wyższych wymienić warto:

- Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie Wy-dział Biotechnologii i Hodowli Zwierząt, Wydział Kształtowania Śro-dowiska i Rolnictwa, Wydział Nauk o Żywności i Rolnictwa,

- Uniwersytet Szczeciński Wydział Nauk Przyrodniczych

- Politechnika Koszalińska Wydział Budownictwa i Inżynierii Środo-wiska.

77

BIZNES PLAN BRANŻOWE CENTRUM KOMPETENCJIDLA BRANŻY: CHEMICZNEJ45), DRZEWNO–MEBLARSKIEJ46),

INFORMATYCZNEJ47), SPOŻYWCZEJ48).

45) Biznes Biznes Plan Branżowe Centrum Kompetencji dla branży chemicznej, InnoCo Sp. z o.o., 201046) Biznes Plan Branżowe Centrum Kompetencji dla branży drzewno-meblarskiej, InnoCo Sp. z o.o., 201147) Biznes Plan Branżowe Centrum Kompetencji dla branży informatycznej, InnoCo Sp. z o.o., 201148) Biznes Plan Branżowe Centrum Kompetencji dla branży spożywczej, InnoCo Sp. z o.o., 2010

78

STRATEGIA ROZWOJU POSZCZEGÓLNYCH BRANŻ – PLANY DZIA-ŁANIA DLA WOJEWÓDZTWA ZACHODNIOPOMORSKIEGO

Plan działania dla branży chemicznej 49)

Rozwój branży chemicznej w województwie zachodniopomorskim uza-leżniony jest od zapewnienia bazy zasobów ludzkich o właściwych kwali- kacjach. Jednym z celów strategicznych rozwoju branży chemicznej jest poprawa konkurencyjności przedsiębiorstw dzięki współpracy, wymianie doświadczeń oraz lobbingu. Plan działania uwzględnić powinien rozwi-janie innowacyjnych produktów o wyższej wartości dodanej oraz zagwa-rantować skuteczność pozyskiwania nansowania dla realizacji inwestycji. Koniecznym dla realizacji w/w staje się zapewnienie odpowiednich warun-ków instytucjonalno–administracyjnych. Uzupełnieniem działań jest roz-powszechnienie w świadomości społecznej wizerunku branży chemicznej jako innowacyjnej, ekologicznej, dostarczającej wielu niezbędnych produk-tów używanych w życiu codziennym.

49) Strategia rozwoju branży chemicznej – plan działania dla województwa zachodniopomorskiego, Eko Marketing, 2010

79

Plan działania dla branży drzewno–meblarskiej 50)

Celem działań dedykowanych branży drzewno–meblarskiej jest rozwój niezbędnych zasobów ludzkich przy równoczesnym:

- zdobyciu nowych rynków zbytu dzięki usprawnieniu działań promo-cyjnych i dystrybucyjnych oraz wykreowaniu wspólnej marki oraz

- rozwój nowych innowacyjnych produktów, poprawa jakości i funkcjo-nalności produktów istniejących, usprawnienie procesu produkcyjne-go.

Do rozwoju branży drzewno–meblarskiej w województwie zachodnio-pomorskim konieczne jest zwiększenie rentowności przedsiębiorstw branży meblarskiej oraz poprawa dostępu do nansowania działalności bieżącej i inwestycyjnej. Podobnie jak w przypadku branży chemicznej koniecznym jest poprawa relacji z otoczeniem administracyjnym i aktywne kształtowa-nie otoczenia prawnego. Plan działań dla branży drzewno-meblarskiej za-kłada integrację branży poprzez projekty ukierunkowane na rozwój nowych innowacyjnych produktów oraz usprawnienie procesu produkcyjnego.

Plan działania dla branży informatycznej 51)

W celu rozwoju branży informatycznej w sferze zarządzania konieczne jest zwiększenie oferowanej powierzchni biurowej, ograniczenie piractwa komputerowego i cyberslackingu (czyli wykorzystywania sprzętu rmowe-go do celów pozazawodowych). Niezbędne jest wdrożenie spójnej strategii marketingowej. W dziedzinie zasobów ludzkich rozwój branży ICT deter-minuje ilość wykwali kowanych pracowników.

Plan działania dla branży spożywczej 52)

Dynamiczny rozwój branży spożywczej w regionie zachodniopomor-skim uzależniony jest od tworzenia sieci współpracy (z uwagi na istniejące duże rozproszenie rm i kapitału). Koniecznym jest dopełnienie wszelkich standardów i wymagań dla produktów żywieniowych wraz z aktualizacją przepisów prawa. Ogromną rolę w rozwoju branży spożywczej zagwaran-

50) Strategia rozwoju branży drzewno–meblarskiej – plan działania dla województwa zachodniopomorskiego, Eko Marketing, 201051) Strategia rozwoju branży informatycznej – plan działania dla województwa zachodniopomorskiego, Eko Marketing, 201052) Strategia rozwoju branży spożywczej – plan działania dla województwa zachodniopomorskiego, Eko Marketing, 2010

80

tuje promocja marki w oparciu o ekologię. W przypadku przedsiębiorstw niezbędnych stanie się dążenie do specjalizacji produktowej/usługowej i rozwój kompetencji kadr.

Działania dedykowane poszczególnym branżom

W celu zapewnienia rozwoju poszczególnych branż opracowane zostały plany działania w aspekcie: krótko–, średnio– i długoterminowym. Opierają się one na wymianie doświadczeń w formie:

• warsztatów,• dyskusji panelowych,• szkoleń, konferencji, • prezentacji, • spotkań informacyjnych, • wizyt studyjnych.

Rozwój poszczególnych branż uzależniony będzie także od poziomu merytorycznego organizowanych konkursów i staży, projektów.