Zwiększanie szans edukacyjnych poprzez realizację projektów współpracy europejskiej

ZwięksZanie sZans edukacyjnychpoprZeZ realiZację

projektów współpracy europejskiej

warsZawa 2010

prZykłady dobrej praktyki w programach

„ucZenie się prZeZ całe życie” i „młodZież w dZiałaniu”

prZykłady dobrej praktyki w programach „ucZenie się prZeZ całe życie” i „młodZież w dZiałaniu”

ZwięksZanie sZans edukacyjnychpoprZeZ realiZację

projektów współpracy europejskiej

warsZawa 2010

koncepcja i redakcja

Ewa Kolasińska

wybór prZykładów dobrej praktyki

Program ,,Uczenie się przez całe życie” Comenius Julia Płachecka Erasmus Renata Smolarczyk Leonardo da Vinci Edward Torończak Grundtvig Michał Chodniewicz Wizyty Studyjne Anna Dębska eTwinning Ewa Raińska-Nowak European Language Label Anna GrabowskaProgram ,,Młodzież w działaniu” Karolina Rutkowska

sporZądZenie opisów projektów

Program ,,Uczenie się przez całe życie” Polscy koordynatorzy projektów Program ,,Młodzież w działaniu” Melania Miksiewicz Magdalena Paszkowska

współpraca wydawnicZa

Jan Andrzej Nicał

opracowanie graficZne i projekt okładki

Michał Gołaś

skład i łamanie

Piotr Konopka

korekta

Aleksandra Walasek

druk

Przesiębiorstwo Produkcyjno-Usługowe „Zapol”Dmochowski Sobczyk Sp.j.

wydawca

Fundacja Rozwoju Systemu EdukacjiNarodowa Agencja Programu„Uczenie się przez całe życie”ul. Mokotowska 4300-551 Warszawawww.frse.org.plwww.llp.org.pl

isbn 978-83-60058-83-1

Publikacja sfinansowana z funduszy Komisji Europejskiej w ramach programu „Uczenie się przez całe życie”. Komisja Europejska nie ponosi odpowiedzialności za treść umieszczoną w publikacji.W opracowaniu wykorzystano zdjęcia nadesłane przez beneficjentów programu, dokumentujące działania prowadzone w projektach, spotkania uczestników oraz wytworzone produkty końcowe.

publikacja beZpłatna

2 Przykłady dobrej praktyki

sZanowni państwo

Oddajemy do rąk Państwa kolejny zeszyt tematyczny, zawierający wybór bardzo dobrych projektów, realizowanych tym razem nie tylko w programie ,,Uczenie się przez całe życie”, ale także w programie ,,Młodzież w działaniu”, prowadzonych przez Fundację Rozwoju Systemu Edukacji. Zeszyty tematyczne stawiają sobie za cel upowszechnianie wartościowych rezultatów osiąganych w pracy w projekcie dla ich dalszego wykorzystania na szerszą skalę, a więc zapewnienie trwałości efektów programów.

Zeszyt ten, z serii Przykłady dobrej praktyki, poświęcony jest tematyce zwiększania szans edukacyjnych przeciwdziałających ubóstwu i wyklucze-niu społecznemu poprzez realizację projektów w programach europejskich. Zeszyt przygotowany został na konferencję tematyczną, organizowaną przez FRSE 25 maja 2010 r. w Warszawie, w ramach Europejskiego Roku Walki z Ubóstwem i Wykluczeniem Społecznym (Decyzja Parlamentu Europej-skiego i Rady ogłoszenia roku 2010 Europejskim Rokiem Walki z Ubóstwem i Wykluczeniem Społecznym). W zeszycie pokazujemy przykłady projektów, realizowanych w powyższym obszarze tematycznym, w ramach programów sektorowych programu „Uczenie się przez całe życie”: Comenius, Erasmus, Leonardo da Vinci, Grundtvig, programu międzysektorowego Wizyty Stu-dyjne, programu eTwinning i programu European Language Label, a także dwa projekty prowadzone przez program ,,Młodzież w działaniu” – w ramach akcji Wolontariat Europejski oraz Inicjatywy Młodzieżowe.

Biorąc pod uwagę wieloaspektowy charakter zagadnienia, wybraliśmy przykłady dobrej praktyki w każdym z tych programów odnoszące się do priorytetowych działań Europejskiego Roku, takich jak:• eliminowanie nierówności w kształceniu i szkoleniu,• promowanie równego dostępu dla wszystkich do technologii

informacyjno-komunikacyjnych, ze szczególnym uwzględnieniem specjalnych potrzeb osób niepełnosprawnych,

• rozwiązywanie problemów dotyczących tych aspektów ubóstwa, jakimi są wiek i płeć,

• zapewnienie równego dostępu do odpowiednich zasobów i usług,• odnalezienie się na rynku pracy,• ułatwienie dostępu do nauki, kultury i rekreacji,• zapobieganie dyskryminacji i propagowanie integracji społecznej

imigrantów oraz mniejszości etnicznych,• promowanie zintegrowanych strategii na rzecz aktywnej integracji,• odpowiedź na potrzeby osób niepełnosprawnych i ich rodzin,• odpowiedź na potrzeby innych zagrożonych grup lub osób

znajdujących się w niekorzystnej sytuacji.

W zależności od specyfiki programów staraliśmy się ukazać możliwości, jakie stwarzają edukacyjne programy europejskie dla grup szczególnie zagro-żonych wykluczeniem społecznym: dzieci i młodzieży z mniejszymi szansami, zagrożonych ubóstwem i wykluczeniem społecznym o podłożu dochodowym, seniorów narażonych na wykluczenie społeczne z powodu mniejszej aktywno-ści, osób niepełnosprawnych. Włączając te grupy docelowe w aktywne dzia-łania projektowe lub prowadząc edukacyjne projekty o powyższej tematyce, programy europejskie, promujące zasadę uczenia się przez całe życie, wpisują się doskonale w pracę na rzecz wyrównywania i zwiększania szans życiowych całej społeczności, a więc budowania społeczeństwa dla wszystkich, dzięki wysokiej jakości proponowanej oferty edukacyjnej.

Redakcja

Przykłady dobrej praktyki 3

wprowadZenie

spis treści

4 Przykłady dobrej praktyki

program Comenius

program Erasmus

program Leonardo da Vinci

program Grundtvig

Closer to each other – Bliżej siebie 7Nasze miasta, nasze regiony, nasze kraje 9Zmieniające się życie w zmieniającej się Europie 12Integracja społeczna – koedukacja 14Tolerancja – odpowiedzią na potrzeby współczesnej Europy 16

Building Civil Society and Fighting Social Exclusion – Contemporary Challenges for Social Work (Budowanie społeczeństwa obywatelskiego i walka z wykluczeniem społecznym – współczesne wyzwania dla pracy socjalnej) 18

Wspólnie budujemy europejski dom – praktyka zagraniczna krokiem do międzynarodowej kariery 22Świadomość niepełnosprawności – nowe wyzwanie dla pracowników – DARE 24Środowisko e-Learningowe dla osób niepełnosprawnych 26Działania społeczne – wsparcie długotrwale bezrobotnych oraz polityka ponownego włączenia do społeczeństwa 29Dyskryminacja w miejscu pracy – kompendium wiedzy dla doradców zawodowych 32

PARCOP – Włączenie rodziców we wspólnotę działań (Parents Inclusion Community of Practice) 34Europejskie kobiety w kwiecie wieku 36Kultura i sztuka – sposób wspierania osób niepełnosprawnych w byciu postrzeganym jako osoby rzeczywiście aktywnie uczestniczące w życiu społecznym 38Przekraczając most – „CROSBRI” 40Odwiedziny w więzieniu (Visiting in prison) 42

prZykłady dobrej praktyki

Przykłady dobrej praktyki 5

program Wizyty Studyjne

program eTwinning

program European Language Label

program Młodzież w działaniu

Every Child Matters 44L'intégration professionnelle des groupes défavorisées (Integracja zawodowa grup defaworyzowanych) 46Disabled and disadvantaged into work – a wrap around approach 48

My very special wondertree 50e-Fr@nç@is-C’est f@cile 52Lasy: zasoby i źródło życia 54

Nie łam się – łam bariery! 56Tolerance – Get Together 58

Być wolontariuszem 60Pogotowie teatralne 62

Comenius

Erasmus

Leonardo da Vinci

Grundtvig

Wizyty Studyjne

eTwinning

European Language Label

Młodzież w działaniu

50

34

22

18

60

56

7

44

cele projektu:• stworzenie dzieciom niepełnosprawnym warun-

ków do pełnego rozwoju intelektualnego i społecz-nego (poprzez stosowanie różnorodnych metod i form pracy, szersze wykorzystanie technik kompu-terowych w nauce i terapii, promowanie twórczości uczniów niepełnosprawnych),

• wzbogacenie warsztatu pracy nauczycieli o doświad-czenia krajów partnerskich (poprzez poznanie syste-mów opieki i kształcenia w partnerskich krajach oraz zaznajomienie się z metodami i for mami pracy wy-chowawczo-dydaktycznej w zakresie kształcenia i in-tegracji środowiskowej dzieci niepełnosprawnych).

dZiałania (metody) Zastosowane w projekcie:

Grupa nauczycieli zaangażowanych w realizację pro-jektu motywowała do pracy zarówno uczniów niepełno-sprawnych, jak i tych w pełni zdrowych. Wizyty robocze przyczyniły się do wymiany informacji o placówkach, systemach edukacji i pomocy uczniom niepełnospraw-nym, kulturze i stylach życia w krajach partnerskich. Koordynator programu utrzymywał stały kontakt e-ma-ilowy lub telefoniczny z partnerami. Grupy dzieci rów-nież się ze sobą kontaktowały i stopniowo zaprzyjaźniały. Wymieniały się listami, zdjęciami, pracami plastycznymi

i okolicznościowymi upominkami. Bezpośredni kontakt uczniowski miał miejsce w maju 2008 roku. Przeprowa-dzono wideokonferencję przez Internet. Każdy z krajów partnerskich stworzył i wysłał do pozostałych placówek uczestniczących w projekcie książeczki „Ja i mój świat”, tj. broszury na temat tradycji świątecznych i potraw na-rodowych. Powstały także książeczki zawierające regio-nalne piosenki i nagrania tych piosenek na płytach CD. Została utworzona strona internetowa z informacjami na temat szkół partnerskich i systemów kształcenia osób z niepełnosprawnością, a także galeria prac dzieci niepeł-nosprawnych. Wszystkie działania były na bieżąco doku-mentowane w kronice i prasie lokalnej oraz w Galerii Co-meniusa. Ponadto odbywały się spotkania-szkolenia dla rodziców dzieci z niepełnosprawnością i nauczycieli spe-cjalistów. Dotyczyły one korzystania z programów mul-timedialnych. Zespół specjalistów przygotował narzędzia do przeprowadzenia prawidłowej diagnozy funkcjonal-nej dziecka. Zorganizowano lekcje o tematyce dotyczącej kultury i stylu życia w krajach partnerskich.

osiągnięte reZultaty i produkty końcowe:

Dzieci niepełnosprawne utrzymywały przez Inter-net kontakt z dziećmi z partnerskich szkół. Miały okazję zwiększyć swoje kompetencje językowe, przygotowując

numer projektu:07-POL01-C006-01089-2

okres realizacji projektu:2007-2009

obszar tematyczny projektu:• współpraca szkół zajmujących się eduka-cją, terapią i rehabilitacją dzieci z niepełno-sprawnością

polski partner projektu:Szkoła Podstawowa nr 8 im. Jana Pawła IIos. ZWM 2134-540 Trzebinia

koordynator szkolny projektu: Monika Kramarczyktel.: +48 32 612 19 56 e-mail: [email protected], [email protected] strony internetowej: www.sp8trzebinia.republika.pl

adres strony internetowej projektu: www.sp8socratescomenius.republika.pl

koordynator projektu:Szkoła Podstawowa nr 8 im. Jana Pawła II w Trzebini, Polska

partnerzy projektu:Astrid Lindgren Schule, Kempten, Niemcy Ruskeasuo School, Helsinki, Finlandia

Tervavayla School Lohipato Unit, Oulu, Finlandia Huuriyet Ilkogretim Okulu, Adiyaman, Turcja

partnerzy stowarzyszeni w polsce:Urząd Miasta Trzebinia, Wydział Integracji Europejskiej, Fundacja im. Brata Alberta, WTZ w Trzebini, Uczniowski Klub Sporto-wy w Trzebini

język projektu: angielski

przyznane dofinansowanie z budżetu llp:16 000 euro

bliżej siebie closer to each other

11

programcomenius

Program „Uczenie się przez całe życie” 7

program Comenius

8 Program „Uczenie się przez całe życie”

program Comenius

się do wideokonferencji, a dwoje uczniów mogło osobi-ście porozmawiać z rówieśnikami z zagranicy w czasie pobytu w Oulu w Finlandii. Realizacja projektu wpły-nęła również na zwiększenie motywacji i pewności sie-bie uczniów. Lekcje wychowawcze, przyrody oraz zajęcia koła przyrodniczego i europejskiego dotyczące kultury, stylu życia i historii krajów partnerskich poszerzyły wie-dzę o krajach partnerskich. Każdy z krajów partnerskich stworzył i wysłał do pozostałych placówek uczestniczą-cych w projekcie tematyczne książeczki. Powstała strona internetowa projektu: www.sp8socratescomenius.repub-lika.pl, CD-ROM oraz film wideo. Inne produkty przed-sięwzięcia to: konspekty lekcji, galerie prac plastycznych, Galeria Comeniusa z informacjami o realizacji projektu, kronika, płyty CD, materiały pedagogiczne. Zrealizowa-no więcej niż założono – na podstawie doświadczeń zdo-bytych w Kempten powstała pracownia artystyczna „Bli-żej życia” przeznaczona dla dzieci z niepełnosprawnością umiarkowaną. Opublikowano również informator za-wierający wiadomości z życia placówek uczestniczących w projekcie.

upowsZechnianie reZultatów projektu:

Dzięki udziałowi w przedsięwzięciu nauczyciele zdo-byli nowe doświadczenia, które teraz wykorzystują w swo-jej pracy w szkole macierzystej. Uczestnictwo w projek-cie zaowocowało zorganizowaniem dla grupy nauczycieli warsztatów z języka angielskiego. Nowo poznane metody i formy pracy z dziećmi o specjalnych potrzebach eduka-cyjnych są włączane w indywidualne programy dydak-tyczno-terapeutyczne i następnie wprowadzane w czasie

lekcji, podczas zajęć rewalidacyjnych i w gabinecie terapii. W pracy z dziećmi nauczyciele wykorzystywali nowe po-moce dydaktyczne. Poszerzyli swoją wiedzę na temat kra-jów partnerskich, systemów edukacji i pomocy osobom niepełnosprawnym oraz funkcjonowania tamtejszych pla-cówek. Włączyli do swojej pracy zaobserwowane metody, np. formy pracy artystycznej z uczniami niepełnospraw-nymi w nowo powstałej pracowni artystycznej i z wyko-rzystaniem programów multimedialnych. Zwiększone zaangażowanie rodziców przejawiało się ich udziałem w szkoleniach dotyczących przepisów prawnych i spot-kaniem informacyjnym na temat oferty zajęć dla dzie-ci niepełnosprawnych. Włączenie się rodziców miało też związek z powołaniem Zespołu Wczesnego Wspomagania Rozwoju Dziecka.

W trakcie realizacji projektu szkoła otrzymała wspar-cie i mogła liczyć na zaangażowanie ze strony Urzędu Miasta Trzebini – Wydziału Integracji Europejskiej, Fun-dacji im. Brata Alberta, WTZS w Trzebini i Uczniow-skiego Klubu Sportowego w Trzebini działającego przy szkole. Informacje o projekcie rozpowszechniane były podczas spotkań z przedstawicielami władz lokalnych, dyrektorami innych szkół i rodzicami. Ponadto została utworzona strona internetowa z informacjami o krajach i szkołach partnerskich, systemach edukacji i terapii osób niepełnosprawnych.

wartość, użytecZność projektu, trwałość reZultatów. w jaki sposób są lub mogą być wykorZystane reZultaty projektu?

Projekt został uwzględniony w planie dydaktyczno-wychowawczym szkoły – uznano całe przedsięwzięcie za integralną część programu nauczania i wychowania. Zastosowano nowe metody i formy nauczania, szerzej wykorzystane zostały techniki komputerowe w nauce i terapii.

Wartość projektu potwierdziła przeprowadzana w różnych formach ewaluacja: sporządzano sprawozda-nia z wybranych imprez i wydarzeń projektowych, anali-zowano dokumentację, prowadzono kronikę dokumen-tującą działania projektowe, przeprowadzono ankietę dotyczącą wiedzy uczniów o projekcie oraz sprawdzającą poziom ich zadowolenia z uczestnictwa szkoły w progra-mie Comenius.

Ponadto wszyscy nauczyciele dyskutowali na temat działań projektowych podczas spotkań indywidual-nych oraz oceniali te działania w czasie posiedzeń rad pedagogicznych.

2

bliżej siebie • closer to each otherfot. 1 Zajęcia – rodzic, nauczyciel, uczeń, oulu, finlandia, maj 2009fot. 2 wideokonferencja, trzebinia, polska, maj 2008

programcomenius



cele projektu:• zdobycie wiedzy na temat historii miast, regionów

i krajów partnerskich i tym samym kształtowanie to-lerancyjnych postaw wobec odmienności kulturowej,

• poznawanie folkloru rodzimego i krajów partnerskich,

• poszukiwanie związków historycznych między kra-jami partnerskimi w celu zachęcenia uczniów do na-uki historii,

• wzbogacanie treści kształcenia o wiedzę dotyczącą krajów partnerskich,

• doskonalenie i rozwijanie umiejętności posługiwa-nia się technologią informatyczną,

• doskonalenie i praktyczne wykorzystanie znajomo-ści języka angielskiego przez uczniów i nauczycieli,

• motywowanie i angażowanie uczniów, zwłaszcza tych mających problemy z nauką i komunikacją in-terpersonalną,

• zwiększanie zaangażowania uczniów i rodziców w życie szkoły,

• promocja i wzrost prestiżu szkoły.


Praca w roku szkolnym 2007/2008 poświęcona była kulturze regionów, w których usytuowane są szkoły part-nerskie. Wiodącymi zadaniami na ten rok było wyko-nanie miniprzewodnika turystycznego, ukazującego wybrane atrakcje turystyczne, oraz książki kucharskiej z potrawami regionalnymi. W celu opracowania mini-przewodnika turystycznego zaplanowano cykl wycie-czek do wybranych miejsc w regionie, tak aby przewod-nik mógł powstać w oparciu o własne doświadczenia i spostrzeżenia uczniów. Podczas wycieczki do siedzi-by Zespołu Pieśni i Tańca „Śląsk” młodzież pod okiem profesjonalnych choreografów uczyła się tańca śląskie-go „Trojak”, a także wzięła udział w warsztatach wokal-nych. Udało się też nawiązać kontakt z młodzieżowym zespołem regionalnym „Ślązaczek” działającym przy Pa-łacu Młodzieży w Katowicach, a za jego pośrednictwem skontaktowano się z tureckim zespołem folklorystycz-nym „HASAD – Folklore Search and Show Association”. Rok szkolny 2008/2009 poświęcony był poznawaniu hi-storii i obyczajów krajów partnerskich oraz poszukiwa-niu historycznych powiązań między nimi, a także pozna-waniu zabytków wpisanych na światową listę dziedzictwa „UNESCO”. Realizacja tego ostatniego zadania oparta była na zwiedzaniu miejsc, w których znajdują się polskie

numer projektu:07-POL01-CO06-00013-2


obszar tematyczny projektu:• tolerancja wobec odmienności kulturo-wej, poznawanie regionów i krajów part-nerskich

polski partner projektu:Gimnazjum nr 5 im. Pawła Stellera ul. Graniczna 2740-017 Katowicetel.: +48 32 7859701

koordynator szkolny projektu:Elżbieta Hamerlike-mail: [email protected]

adres strony internetowej: http://katowiceg5.w.interia.pl

koordynator projektu:Gimnazjum nr 5 im. Pawła Stellera, Katowice, Polska

partnerzy projektu:Istituto Tecnico Commerciale Statale „Carlo Matteuci”, Forli, Włochy Taurages Rajono Tarailiu Pagrindine Mokykla, Taurage, Litwa Krinslundsskolan, Strangnas, Szwecja

Zkladni Skola a mateřská Skola Ostrava, Ostrawa Belsky Les, Czechy


przyznane dofinansowanie z budżetu llp: 16 000 euro

nasZe miasta, nasZe regiony, nasZe kraje

11


program Comenius

obiekty wpisane na tę listę, tak aby uczniowie mogli oso-biście poznać i zobaczyć cenne zabytki własnego kraju. W ramach tego zadania uczniowie zwiedzili Historycz-ne Centrum Krakowa, Kopalnię soli w Wieliczce, Obozy zagłady w Auschwitz-Birkenau i Historyczne Centrum Warszawy. Na lekcjach historii, języka polskiego i angiel-skiego uczniowie pracowali nad wykonaniem kolejnego zadania – pokazania historycznych związków między Polską a krajami partnerskimi. W rezultacie powstało przedstawienie teatralne w języku angielskim, składające się z czterech epizodów, z których każdy pokazywał hi-storyczne aspekty małżeństw dynastycznych zawartych między przedstawicielami koronowanych głów Polski i krajów partnerskich. Co roku w ostatnim tygodniu li-stopada organizowany był Tydzień Comeniusa – tydzień poświęcony promocji Programu „Uczenie się przez całe życie” oraz popularyzacji wśród całej społeczności szkol-nej projektu „Nasze miasta, nasze regiony, nasze kraje”. Zrealizowane zostały cztery spotkania partnerskie na Li-twie, we Włoszech, w Czechach i Polsce.

Włączenie do udziału w Partnerskim Projekcie osób niepełnosprawnych lub osób z innymi specjalny-mi potrzebami:

W projekcie brały udział dwie uczennice niepełno-sprawne – jedna z Polski i jedna z Republiki Czeskiej. Pomimo mniejszych szans, aktywnie pomagały w przy-gotowywaniu i opracowywaniu zadań związanych z pro-jektem. Ich niepełnosprawność nie przeszkodziła, aby obie wzięły udział w spotkaniach partnerskich i za-mieszkaniu podczas tych spotkań w domach swoich ró-wieśników.

Promowanie udziału uczniów lub organizacji, któ-rzy/które znajdują się w niekorzystnej sytuacji z przy-czyn społeczno-ekonomicznych, geograficznych lub innych:

Problem uczniów znajdujących się w niekorzystnej sy-tuacji społecznej i ekonomicznej dotyczył głównie szko-ły polskiej. Większość uczniów szkoły polskiej pochodzi z bardzo biednych rodzin. Zła sytuacja materialna tych rodzin jest wynikiem ogromnego bezrobocia. Często ro-dzice tych uczniów, pozostając przez kilka lat bez pracy, popadają w depresję lub ulegają patologii. Dzieci wycho-wywane w tych rodzinach nie rozwijają się, a ich pozna-wanie świata ogranicza się do własnego podwórka. Dla tych uczestników przedsięwzięcia udział w różnych wy-cieczkach i działaniach projektowych stał się sposobem aktywnego i bezpiecznego spędzania czasu oraz pozy-tywnie wpłynął na ich rozwój intelektualny, emocjonalny i społeczny. Ponadto poprzez stworzenie im możliwości odnoszenia sukcesów projekt zachęcił ich do zdobywa-nia wiedzy i bycia aktywnym. Uczniowie ci zostali objęci szczególnym programem motywującym ze strony dyrek-cji i nauczycieli biorących udział w projekcie.


Udało się włączyć do projektu dużą liczbę uczniów dzięki temu, że wiele działań projektowych odbywało się za pomocą metod aktywizujących, poza obrębem szko-ły. Zorganizowano wiele wycieczek, podczas których uczniowie mieli możliwość w inny niż tradycyjny sposób zdobywać wiedzę oraz nabywać nowe umiejętności spo-łeczne. Możliwość wzięcia udziału w wycieczkach była szczególnie cenna dla młodzieży, która w zdecydowanej większości pochodzi z rodzin wielodzietnych, o bardzo niskim statusie materialnym. Dla tych dzieci już sama możliwość uczestniczenia w wycieczce była czymś wy-jątkowym i nadzwyczajnym. Jak wynika z obserwacji, wycieczki w najszerszym zakresie wpłynęły na podnie-sienie poziomu ich wiedzy i umiejętności, a także pozy-tywnie wpłynęły na zmianę zachowania. Młodzi ludzie wzbogacili swoją wiedzę o regionie i kraju. Bardzo cen-ne było to, że mieli możliwość skonfrontowania wiedzy podręcznikowej z rzeczywistością.

Udział w projekcie Comenius przyczynił się do po-prawy wizerunku gimnazjum. Przystąpienie do między-narodowego projektu sprawiło, że szkoła pozytywnie wyróżniła się w środowisku lokalnym i zdobyła opinię placówki kreatywnej, propagującej idee integracji eu-ropejskiej i otwartej na nowe metody kształcenia oraz zaangażowanej w liczne działania. Dzięki funduszom unijnym z programu Comenius gimnazjum wzbogaciło swoją bazę dydaktyczną o nowoczesne pomoce naukowe. Zakupione zostały: laptop, projektor multimedialny oraz tablica interaktywna. Nowe pomoce naukowe zachęca-ją do wprowadzania innowacji, co pozytywnie wpłynie na poziom nauczania i klimat pracy. Projekt w dużym stopniu zaktywizował i zintegrował grono pedagogicz-ne. Pozwolił nauczycielom wymieniać się doświadcze-niami i poznawać nowe metody pracy z młodzieżą. Po-znane rozwiązania stosowane w szkołach partnerskich stały się dla nauczycieli inspiracją i dały bodziec do do-skonalenia pracy dydaktycznej i wychowawczej.

Produkty końcowe:1. „Wielojęzyczna księga przysłów”2. „Wielojęzyczny słowniczek podstawowych słów

i zwrotów”3. Książka kucharska z przepisami regionalnymi4. Prezentacja zabytków krajów partnerskich wpisanych

na listę UNESCO5. „Miniprzewodnik po ciekawych miejscach naszego

regionu”6. Przedstawienia teatralne:

– „Kopciuszek” (bajka w języku angielskim),– „Słynne historyczne małżeństwa” (przedstawie-

nie historyczne w języku polskim i angielskim, ukazujące historyczne związki między kraja-mi partnerskimi, ilustrowane dynastycznymi mariażami)

programcomenius



7. Kronika projektu8. Strona internetowa: http://katowiceg5.w.interia.pl


W pierwszych dniach realizacji projektu powstał w szkole „Kącik Comeniusa”, gdzie na bieżąco prezento-wane były informacje o przedsięwzięciu. Uczniowie byli informowani o działaniach na lekcjach przedmiotowych i wychowawczych, a także na apelach. Dwa razy w roku ukazywał się biuletyn informacyjny dla rodziców, rela-cjonujący przebieg prac. Co roku podczas Dni Otwar-tych uczniowie przygotowywali prezentacje multimedial-ne i wystawy ilustrujące działania projektowe. Uczniowie wraz z nauczycielami zaangażowanymi w projekt syste-matycznie opracowywali foldery i broszury informacyjne, które wręczane były gościom uczestniczącym w szkolnych akademiach i uroczystościach (reprezentanci władz miej-skich i oświatowych, radni, rodzice, dyrektorzy sąsiednich szkół, przedstawiciele zaprzyjaźnionych instytucji). Wia-domości dotyczące prowadzonego projektu zamieszcza-no na szkolnej stronie internetowej oraz przekazywano na spotkaniach Rady Pedagogicznej, Rady Szkoły i Rady Rodziców, a także podczas spotkań z wizytatorami szkol-

nymi i na wywiadówkach. Po każdej wizycie partnerskiej osoby w niej uczestniczące zdawały relację ogółowi spo-łeczności szkolnej.


Materiały opracowywane w trakcie realizacji projek-tu oraz produkty końcowe są wykorzystywane przez na-uczycieli różnych przedmiotów jako pomoce dydaktycz-ne. Ponadto zgromadzone w projekcie materiały własne (zdjęcia, listy, albumy i różnego rodzaju pamiątki zwią-zane ze szkołami i krajami partnerskimi) zostały włączo-ne do szkolnego programu edukacji europejskiej. Udział w projekcie dał szansę wszystkim uczestnikom na wzbo-gacenie wiedzy o świecie oraz zdobycie nowych kompe-tencji i umiejętności praktycznych, szczególnie w zakre-sie posługiwania się językami obcymi i nowoczesnymi technologiami informatycznymi. Udział dużej grupy uczniów w ciekawych zajęciach prowadzonych poza ob-rębem szkolnych murów (wyjścia do muzeów, teatru, wycieczki tematyczne, spotkania partnerskie) wspoma-gał ich rozwój osobowościowy i kulturowy.

22

nasZe miasta, nasZe regiony, nasZe krajefot. 1 tort wykonany przez rodziców uczniów szkoły w ostrawie.fot. 2 uczennice szkoły litewskiej w taurogach przygotowują

potrawę regionalną o nazwie kugelis.


program Comenius

cele projektu:• stworzenie możliwości wspólnych działań uczniów

ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi z różnych krajów,

• zapewnienie wszystkim uczniom uczestnictwa w projekcie, niezależnie od ich fizycznych i intelek-tualnych niepełnosprawności,

• podniesienie wiedzy o krajach partnerskich, ich kul-turze i historii,

• zrozumienie różnic w sposobie życia w różnych krajach,

• posługiwanie się nowymi technikami komunikacji i informacji.

dZiałania (metody) Zastosowane w projekcie:• wykonanie komiksu na temat typowego

dnia ucznia,• spotkania z ciekawymi ludźmi, artystami,• warsztaty plastyczne,• wykonanie logo 2012,• nakręcenie filmu na temat sposobów spędzania wol-

nego czasu i zajęć pozalekcyjnych w placówce,• wizyta nauczycieli w Wielkiej Brytanii,• wizyta uczniów w Hiszpanii,• przeprowadzenie ankiety wśród uczniów i ich rodzi-

ców na temat planowania przyszłości, • spotkania z byłymi uczniami szkoły,• wizyty uczniów w lokalnych instytucjach użyteczno-

ści publicznej,• prezentacja multimedialna o instytucjach świadczą-

cych pomoc osobom niepełnosprawnym,• wizyta uczniów w Słowenii,• wizyta dyrektorów w Wielkiej Brytanii,• wykonanie broszury-przewodnika, który przyda się

w przyszłości,• szkolenie językowe nauczycieli – kurs języka

angielskiego.


Wpływ na uczniów:Realizacja projektu pozwoliła uczniom w nadzwy-

czajnie atrakcyjny sposób zdobyć wiedzę o krajach part-nerskich i ich kulturach. Dała możliwość bezpośredniego (co dla uczniów z niepełnospraw nością intelektualną ma ogromne znaczenie) kontaktu z rówieśnikami z krajów europejskich, obserwacji ich sposobu nauki i spędzania wolnego czasu.


okres realizacji projektu: 2007-2009

obszar tematyczny projektu:• niepełnosprawność,• specjalne potrzeby edukacyjne, • integracja.

polski partner projektu:Specjalny Ośrodek Szkolno-Wychowawczyul. T. Kościuszki 2567-400 Wschowatel.: +48 65 540 18 76

koordynator szkolny projektu:Anna Gbiorczyke-mail: [email protected]

adres strony internetowej projektu: www.sosw.wschowa.com.pl

koordynator projektu:OS Jela Janezica, Skofja Loka, Słowenia

partnerzy projektu:James Rennie School, Carlisle, Wielka BrytaniaC.E.E. LATORES, Latores-Oviedo, Hiszpania



Zmieniające się życie w Zmieniającej się europie

11

programcomenius



Ponadto w wyniku projektu nastąpiło:• zwiększenie umiejętności TIK, • zwiększenie umiejętności społecznych, • zwiększenie motywacji, • zwiększenie pewności siebie, • poszerzenie wiedzy o krajach partnerskich

i ich kulturach.

Wpływ na nauczycieli:W związku z realizacją projektu zaplanowano jako

jedno z działań naukę języka angielskiego dla nauczycie-li. Przez dwa i pół roku grupa chętnych nauczycieli pod-nosiła swoje kompetencje językowe. Wyjazdy w ramach projektu pozwoliły na ćwiczenie praktyczne języka (kon-wersacje z partnerami), podniosły umiejętności języ-kowe i samoocenę pracujących w projekcie nauczycieli. Stwarzały możliwość nawiązywania znajomości zarówno zawodowych, jak i prywatnych.

Ponadto w wyniku projektu nastąpił: • wzrost umiejętności TIK, • rozwój umiejętności pedagogicznych, • rozwój umiejętności współpracy przy realizacji

projektu,• wzrost wiedzy o krajach partnerskich i ich

kulturach.

Wpływ na szkołę:Podczas pracy w projekcie zawiązała się grupa na-

uczycieli (zwana Grupą Comeniusa), którzy poprzez swoje zaangażowanie wzajemnie mobilizowali się do pra-cy wykraczającej poza rutynowe działania. Dzielili się swoimi pomysłami, wzajemnie się inspirowali. SOSW zainicjował w powiecie wschowskim działania w ramach programu Comenius. Zapraszając na „Dzień Comeniu-sa”, rozpropagował tę ideę pracy wśród lokalnych szkół. Realizując działania projektowe, młodzież odwiedzała lokalne instytucje i przedsię biorstwa.

Produkty końcowe: 1. Komiks pt. „Typowy dzień ucznia”.2. Ankieta dla uczniów i rodziców dotycząca przyszło-

ści ich niepełnosprawnych dzieci. 3. Film zatytułowany „Nikt nie wyjdzie stąd znudzony”

na temat aktywnego spędzania czasu wolnego w ra-mach zajęć pozalekcyjnych w szkole.

4. Prace plastyczne.5. Broszura zatytułowana „Przewodnik na przyszłość

– Twoje kroki w dorosłość”.6. Podstrona internetowa poświęcona projektowi

Comenius.


Wszystkie działania oraz produkty projektu zostały przedstawione w specjalnie utworzonej zakładce szkol-nej strony internetowej: www.sosw.wschowa.com.pl.


Produkt końcowy „Przewodnik na przyszłość – Twoje kroki w dorosłość” może służyć każdej osobie niepełnosprawnej.

22

Zmieniające się życie w Zmieniającej się europiefot. 1 t-shirt wykonany przez uczniów w trakcie warsztatów,

carlisle, wielka brytania, 2007fot. 2 ostatnia strona „przewodnika na przyszłość”, czerwiec, 2009


program Comenius

cele projektu: • zapewnienie równych szans obu płciom, • zapobieganie przemocy na tle różnic płci, • przełamywanie stereotypów, • szerzenie tolerancji.


Aby osiągnąć założone cele, prace w projekcie sku-piały się wokół problematyki równych szans dla obu płci, zapobiegania przemocy i rozwiązywania problemów wśród uczniów. Do współpracy zachęcano również ro-dziców, by eliminować uprzedzenia wewnątrz rodziny. Projekt „Integracja społeczna – koedukacja” realizował treści i metody pracy przełamujące tradycyjny system edukacji w celu wyeliminowania ukrytej w edukacyjnej teorii i praktyce nierówności ze względu na płeć. Nacisk położony był na kształtowanie wśród uczniów pożąda-nych postaw opartych o poczucie własnej wartości, wia-ry w siebie i respektowanie różnorodności. Projekt miał za zadanie:• poprawić koedukację w środowisku wychowawczym

poprzez przekazywanie wartości takich jak toleran-cja, szacunek, sprawiedliwość, równość,

• rozwinąć postawy współpracy pomiędzy osobami różnej płci, by uzyskać oczekiwaną interakcję,

• wspierać poczucie własnej wartości uczniów poprzez aktywności promujące wyrażanie emocji i akceptację różnorodności,

• uświadamiać uczniom i ich rodzinom zalety koedu-kacji jako najlepszej drogi do zapobiegania przemocy i nierówności,

• zachęcać do zachowań i postaw eliminujących seksizm,

• unikać przemocy w domu i przemocy w aspekcie płci.Przedsięwzięcie podkreśla aspekty odnoszące się

do równości, zapobiegania przemocy i rozwiązywa-nia problemów w tym zakresie. Jednym z głównych ce-lów od początku projektu było zaangażowanie rodziców w jego realizację. Opracowano zestawy zabaw integra-cyjnych, gier sportowych, piosenek, scenek sytuacyj-nych, psychodramy, które stosowano w pracy z dziećmi. Prowadzono wywiady i ankiety wśród rodziców, dzieci i nauczycieli. Wykonano wiele prac plastycznych i arty-stycznych o tematyce projektu, część z nich wykorzysta-no w produktach końcowych. Dokonano początkowej i końcowej ewaluacji projektu, aby ocenić jego wpływ na uczniów.

numer projektu:07-POL01-CO0601072-2

okres realizacji projektu:1 października 2007 – 31 lipca 2009

obszar tematyczny projektu:• dialog międzykulturowy, • języki obce, • przemoc w szkole, • nierówność ze względu na płeć.

polski partner projektu:Przedszkole nr 5 im. Misia Uszatkaul. Leśna 28 39-460 Nowa Dęba

koordynator szkolny projektu:Jolanta Stygatel.: +48 15 846 20 44e-mail: [email protected]

adres strony internetowej projektu:www.murciaeduca.es/cpseveroochoa

koordynator projektu:C.E.I.P. SEVERO OCHOA, San Javier, Hiszpania

partnerzy projektu:CIRCOLO DIDATTICO LEGNAGO 1, Cinzia Gozzo, Włochy

partnerzy stowarzyszeni w polsce:Urząd Miasta i Gminy Nowa Dęba, Porad-nia Psychologiczno-Pedagogiczna Nowa Dęba, Środowiskowy Dom Pomocy Dzien-nej Nowa Dęba

język projektu:angielski

przyznane dofinansowanie z budżetu llp: 8000 euro

integracja społecZna – koedukacja

11

programcomenius




Projekt miał szczególny wpływ na jakość pracy przed-szkola: wprowadzono nowatorskie treści programowe, które realizowane były nowymi metodami. Efekty pracy nauczycieli i dzieci poparte zostały wynikami ewaluacji. Pokazały one, że zorganizowane zadania ukształtowały u dzieci zamierzone postawy społeczne.

Rezultatem pierwszego roku realizacji projektu była książeczka „Kiedy dorośniemy chcemy być…”, która po-wstała w wyniku rozmów z dziećmi na temat zawodów, jakie chciałyby wykonywać, kiedy dorosną. Książeczkę tę można w dalszym ciągu wykorzystywać do zajęć dydak-tycznych. Jest ona o tyle ciekawsza od książeczek z księ-garni, że zawiera ilustracje wykonane przez przedszkola-ków oraz przez uczniów ze szkół partnerskich.

Produktem końcowym drugiego roku działań był „Ka-lendarz szkolny na rok 2008/2009”. Z kalendarza tego ko-rzystało wiele osób ze środowiska lokalnego. Po aktualiza-cji dat można każdego roku drukować kolejne kalendarze dla szerszego grona osób.

W trzecim roku efektem projektu była „Gra Coe – Gra Równości”. Jest to gra planszowa do wielokrotnego wy-korzystania przez dzieci od 3. do 12. roku życia. Oprócz produktów końcowych powstało wiele materiałów dydak-tycznych, takich jak: scenariusze zajęć, zestawy gier inte-gracyjnych, zestawy piosenek, opisy scenek sytuacyjnych. Materiały te posłużą do dalszej pracy dydaktyczno-wy-chowawczej z dziećmi.

2

integracja społecZna – koedukacjafot. 1 przedszkole nr 5 w nowej dębie, kalendarz szkolnyfot. 2 billboard informujący o wspólnym projekcie na budynku szkoły

w san javier w hiszpanii


O rezultatach projektu informowano w następujący sposób: systematycznie umieszczano aktualne informacje na tablicach na terenie przedszkola, zorganizowano trzy-krotnie w ciągu każdego roku szkolnego wystawy przed-stawiające dorobek przedszkola związany z programem Comenius. Wystawy prezentowane były w różnych miej-scach: w przedszkolu, w Domu Kultury w Nowej Dębie oraz w Ośrodku Edukacji Nauczycieli w Czudcu. Przygoto-wano prezentację multimedialną dotyczącą realizowanego projektu oraz wypracowanych efektów, którą przedstawio-no w Domu Kultury w Nowej Dębie dla grona zaproszo-nych gości oraz środowiska lokalnego. Rozdano także „Ka-lendarze na rok szkolny 2008/2009” – produkt końcowy roku szkolnego 2007/2008 – wszystkim dyrektorom szkół i przedszkoli z gminy Nowa Dęba oraz przedstawicielom władz samorządowych. Wystawa produktów z trzech lat realizacji projektu została zaprezentowana w środowisku oświatowym gminy Nowa Dęba w Dniu Edukacji Narodo-wej 14 października 2009 roku. Wszystkie materiały oraz produkty końcowe wypracowane wspólnie przez szkoły partnerskie są ogólnodostępne na stronie internetowej: www.murciaeduca.es/cpseveroochoa.


Wszystkie produkty końcowe można wykorzysty-wać w codziennej pracy dydaktyczno-wychowawczej z dziećmi.


program Comenius

cele projektu:• promocja tolerancji i wzajemnego szacunku, • poszerzenie wiedzy o kulturach i zwyczajach krajów

biorących udział w projekcie, • zrozumienie pochodzenia stereotypów, • doskonalenie umiejętności komunikowania się i stoso-

wania nowoczesnej technologii komputerowej.


Równolegle w każdej z uczestniczących w projekcie szkół przeprowadzono po trzy zajęcia lekcyjne na temat tolerancji, biorąc pod uwagę aspekt niepełnosprawno-ści, płci, rasy, pochodzenia czy religii, według scenariu-szy przygotowanych podczas wymiany. Przygotowano sztukę teatralną kończącą projekt, opartą na wspól-nym scenariuszu. Opracowana została strona interne-towa zawierająca materiały zgromadzone przez ucz-niów na temat tolerancji i różnic międzykulturowych. Nakręcono film dokumentujący wspólną i indywidu-alną pracę uczestników projektu. Każda wizyta zawie-rała stałe elementy takie jak: praca nad scenariuszem lekcji, dyskusja i wymiana doświadczeń z pozarządo-wymi instytucjami specjalizującymi się w podanym temacie, tworzenie kalendarza imprez i uroczystości w każdym kraju, opracowanie słownika podstawowych

słów i zwrotów w języku projektu i językach krajów partnerskich.

Realizacja projektu dała wszystkim uczestnikom możliwość wspólnego działania na rzecz tolerancji i inte-gracji. Zwiększyła się również motywacja uczniów do na-uki języków obcych.


Poprzez udział w projekcie uczniowie zwiększyli wie-dzę na temat kultury krajów uczestniczących w przed-sięwzięciu. Wzrosła motywacja młodzieży do nauki języków obcych, ponadto uczniowie doskonalili umie-jętności posługiwania się nowoczesną technologią infor-macyjną i komunikacyjną. Zrozumieli, że świat jest glo-balną wioską, dlatego konieczne są: znajomość języków obcych, tolerancja i poszanowanie innych kultur, naro-dów i religii. Projekt umożliwił nawiązanie przyjaźni po-między uczniami z różnych krajów. Udział w projekcie dzieci z domu dziecka dał im możliwość wyjazdu zagra-nicznego, pobytu w rodzinie kraju partnerskiego oraz nawiązania przyjaźni z rówieśnikami z zagranicy. Przy-czynił się także do rozbudzenia ciekawości świata. Na-uczyciele mieli okazję poznać kulturę, tradycje, zwyczaje i systemy edukacji w krajach partnerskich. Obserwowali i przeprowadzali lekcje, doskonalili umiejętność posłu-



obszar tematyczny projektu:• tolerancja

polski partner projektu:Gimnazjum nr 8 im. Armii Krajowej ul. Miodowa 635-303 Rzeszówtel.: +48 17 748 27 30

koordynator szkolny projektu: Renata Drozdowska, Ewa Szmigiele-mail: [email protected]

adres strony internetowej projektu:www.toleranceproject.org

koordynator projektu:Hristo Botev, Popovo, Bułgaria

partnerzy projektu:Ristiinan lukio, Ristiina, Finlandia Ozel Ertugrulgazi Lissie, Eskisehir, Turcja Solom Aleichemo vidurine – mokykla, Vilnius, Litwa Ies Albalat, Navalmoral De La Mata, Hiszpania

partnerzy stowarzyszeni w polsce:Kuratorium Oświaty w Rzeszowie; Gmina i Miasto Rzeszów; Parafia pw. św. Michała Archanioła; Amnesty International Polska



tolerancja odpowiedZią na potrZeby współcZesnej europy

11

programcomenius



giwania się językiem angielskim. Zobaczyli różne szkoły, wyposażenie pracowni, zapoznali się z programami na-uczania, obejrzeli podręczniki, wymienili i nabyli nowe doświadczenia, które można wykorzystać w przyszłości. Poznanie różnych systemów edukacji pozwoliło już teraz zastosować niektóre rozwiązania w polskiej szkole. Ser-deczna atmosfera sprzyjała nawiązaniu przyjaźni. Dzięki zaangażowaniu nauczycieli i uczniów nastąpiła silniejsza współpraca całej społeczności szkolnej – pracowników szkoły, nauczycieli, uczniów, rodziców. Realizacja projek-tu przyczyniła się także do promocji placówki. Poprzez relacje uczniów z wizyt, komunikację internetową i zdję-cia społeczność lokalna mogła zaznajomić się z kulturą, zwyczajami krajów partnerskich. Rodzice mieli również szansę nawiązać kontakt z rodzinami uczniów z innych krajów, pokazać naszą polską gościnność. Współpraca z lokalnymi przedsiębiorstwami przyczyniła się do pro-mocji regionu w świecie.

Produkty końcowe to: strona internetowa o projekcie, zajęcia lekcyjne na temat tolerancji, „Kącik Comeniusa”, ilustrowany słownik podstawowych słów i zwrotów w ję-zyku projektu i językach krajów partnerskich, kalendarz imprez i uroczystości w każdym kraju, sztuka teatralna o tolerancji oparta na wspólnie napisanym scenariuszu (płyta DVD).

upowsZechnianie reZultatów projektu:• informacja za pośrednictwem strony internetowej

projektu: www.toleranceproject.org oraz strony in-ternetowej gimnazjum,

• publikacja w lokalnych mediach: gazetach, telewizji, radiu,

• „Kącik Comeniusa” jako miejsce informacji dla od-wiedzających szkołę (rodzice, nauczyciele, uczniowie z innych szkół, lokalne władze),

• informacje o przebiegu projektu w szkolnym radiu, na spotkaniach z rodzicami, podczas Dni Otwartych, w szkolnej gazetce, w gazetce parafialnej,

• prezentacja projektu w regionie – Festiwal Comeniu-sa w Czudcu.


Projekt został uwieńczony licznymi produktami, któ-rych opis umieszczono w Europejskiej Bazie Produktów oraz na stronie internetowej projektu i stronie gimnazjum. Może to służyć jako wskazówka dla szkół chcących podjąć temat tolerancji bądź dialogu międzykulturowego. Róż-norodne produkty (słownik, ankiety, scenariusze lekcji, sztuka, prezentacje, kalendarz) mogą nauczycielom po-móc w prowadzeniu zajęć, uczniom – w nauce języków obcych, a zainteresowane osoby wzbogacą dzięki nim wiedzę o różnych krajach, kulturach i obyczajach. Z do-świadczeń gimnazjum mogą skorzystać inne szkoły chcą-ce realizować podobny temat (służy temu m.in. Festiwal Comeniusa).

22

tolerancja odpowiedZią na potrZeby współcZesnej europyfot. 1 logo projektufot. 2 wspólna zabawa uczestników spotkania w polsce


program Erasmus

cele projektu:• poszukiwanie nowych sposobów budowania społe-

czeństwa obywatelskiego oraz innowacyjnych roz-wiązań w walce z wykluczeniem społecznym grup ryzyka na poziomie lokalnym i europejskim,

• wykształcenie pewnych postaw, a także umiejętno-ści i wiedzy u uczestników kursu intensywnego, m.in. zwalczanie znanych im stereotypów, budowanie ich kompetencji międzykulturowych,

• wzmacnianie procesu integracji europejskiej poprzez wspólną pracę socjalną i wspólne uczenie się (oraz nauczanie),

• identyfikacja najgroźniejszych form wykluczenia społecznego i sposobów ich zwalczania za pomocą innowacyjnych stosowanych w różnych krajach me-chanizmów i narzędzi pracy socjalnej, podejmowanej z różnymi grupami klientów,

• zapoznanie studentów z problemami pracy socjalnej w skali międzynarodowej, umożliwienie im nabycia i/lub rozwinięcia kompetencji międzykulturowych oraz umiejętności służących zwalczaniu stereotypów, w celu lepszego przygotowania studentów do zawodu pracownika socjalnego;

• wymiana doświadczeń i przykładów dobrej prakty-ki z różnych krajów europejskich, dotyczących za-pobiegania wykluczeniu społecznemu i poprawy jakości życia osób zagrożonych lub dotkniętych wy-kluczeniem,

• badanie, w jaki sposób istniejące instytucje socjalne i struktury pracy socjalnej mogą być w sposób kre-atywny wykorzystane do walki z nowymi problema-mi społecznymi,

numer projektu:ERA_IP_6_2007 ERA_IP_5_2008/8/2007_2

okres realizacji projektu – 2 lata:Pierwszy rok: 1 września 2007 – 30 sierpnia 2008 Miejsce i termin realizacji kursu intensyw-nego: Lublin, 31 marca – 12 kwietnia 2008Drugi rok: 1 września 2008 – 30 sierpnia 2009Miejsce i termin realizacji kursu intensyw-nego: Dąbrowica, 12-22 listopada 2008

obszar tematyczny projektu:• pedagogika, socjologia, psychologia, praca

socjalna, • praca socjalna w międzynarodowej per-

spektywie: współczesne rozwiązania w za-rządzaniu pracą socjalną w państwach UE

• identyfikowanie wspólnych i zmienia-jących się problemów społecznych oraz sposobów ich rozwiązywania przez społe-czeństwa różnych europejskich państw.

koordynator projektu:Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła IIPL LUBLIN02(The John Paul II Catholic University of Lublin)Wydział Nauk Społecznych Instytut Pedagogiki Al. Racławickie 1420-950 LublinStrona internetowa: www.kul.pl

koordynator projektu:ks. dr hab. Marian Nowak prof. KUL e-mail: [email protected].: +48 81 44 53 340fax +48 81 44 53 341

strona internetowa projektu: http://www.kul.pl/11578.html

partnerzy projektu:1. Katholische Fachhochschule

Nordrhein-Westfalen, D KOLN052. Universidad de Deusto, E BILBAO02

(w roku akademickim 2008/2009)3. Universidad de Sevilla, E SEVILLA014. University College Cork – National

University of Ireland, Cork, IRLCORK01 (w roku akademickim 2007/2008)

5. Vytauto Didžiojo universitetas, LT KAUNAS01

6. Göteborgs Universitet, S GOTEBOR01 (w roku akademickim 2007/2008)

7. Kymenlaakson ammattikorkeakoulu, SF KOTKA06

8. Katolicka Univerzita v Ružomberku, SK RUZOMBE01

9. Başkent Üniversitesi, TR ANKARA06


przyznane dofinansowanie z budżetu llp: 64 118 euro (33 548 euro w pierwszym roku, 30 570 euro w drugim roku)

building civil society and fighting social exclusion – contemporary challenges for social workbudowanie społeczeństwa obywatelskiego i walka z wykluczeniem społecznym – współczesne wyzwania dla pracy socjalnej

11

programcomenius



• poszerzanie wiedzy studentów na temat wykluczenia społecznego i budowania społeczeństwa obywatelskie-go oraz kształtowanie umiejętności aktywnego poszu-kiwania i promowania nowych rozwiązań pojawiają-cych się problemów społecznych.


Prezentacje (studenci), dyskusje, seminaria i wykła-dy (nauczyciele akademiccy, przedstawiciele organizacji pozarządowych, instytucji opieki społecznej i władz lo-kalnych) o tematyce:1. Koncepcja społeczeństwa obywatelskiego, wyklucze-

nia społecznego i pracy socjalnej w ujęciu międzyna-rodowym;

2. Różnice pomiędzy działalnością służb społecznych w krajach Unii Europejskiej;

3. Poszanowanie praw człowieka w pracy socjalnej;4. Międzynarodowe problemy dzieci i młodych ludzi

zagrożonych wykluczeniem społecznym;5. Organizacje non profit jako aktywni członkowie spo-

łeczeństwa obywatelskiego;6. Budowanie kompetencji międzykulturowych jako

metoda walki z wykluczeniem społecznym;7. Etyczny wymiar pracy socjalnej;8. Praca socjalna z osobami uzależnionymi: modele,

metody i praktyka;9. Idea i praktyka wolontariatu w pracy socjalnej;10. Europejska polityka społeczna i stosowanie metody

empowerment (wzmacnianie kompetencji i przywra-canie jednostce wiary we własne siły) jako wyzwanie dla pracowników socjalnych;

11. Dzieci i młodzież zagrożona narkomanią, przerwa-niem nauki, wagarowaniem, życiem na ulicy, bez-domnością;

12. Integracja i włączanie w życie społeczeństwa dzieci ze szczególnymi potrzebami edukacyjnymi.

Wizyty studyjne w instytucjach opieki społecznej (zajęcia praktyczne):• Bractwo Miłosierdzia im. św. Brata Alberta

w Lublinie,• Dom im. Matki Weroniki w Lublinie,• Dom Pomocy Społecznej im. Matki Teresy

z Kalkuty w Lublinie,• Dom Pomocy Społecznej w Matczynie, • Dom św. Józefa dla Dzieci i Młodzieży – Ognisko

Wychowawcze w Lublinie,• Fundacja Szczęśliwe Dzieciństwo w Lublinie,• Hospicjum Dobrego Samarytanina w Lublinie,• Ośrodek Apostolstwa Trzeźwości im. Ojca

Benignusa Jana Sosnowskiego w Zakroczmiu,• Polskie Stowarzyszenie na rzecz Osób

z Upośledzeniem Umysłowym, • Regionalne Centrum Wolontariatu w Lublinie, • Schronisko dla Nieletnich w Dominowie,

• Stowarzyszenie Integracyjne „Magnum Bonum” w Krasnymstawie,

• Środowiskowy Dom Samopomocy „Misericordia” w Lublinie,

• Towarzystwo Opieki nad Ociemniałymi w Laskach,

• Zespół Poradni Psychologicznych nr 2 w Lublinie.

Program kulturalny:• koncert chóru z Domu Pomocy Społecznej z Kraśni-

ka,• spektakl teatralny pt. „Wilgoć” Sceny Plastycznej

KUL, • wizyta w Państwowym Muzeum na Majdanku, • zwiedzanie Lublina i okolic oraz Warszawy, • warsztaty taneczne i zajęcia sportowe.

Struktura kursu intensywnego dała jego uczestni-kom możliwość uzyskania nie tylko teoretycznej wie-dzy na temat zagadnień pracy socjalnej przedstawianych z perspektywy różnych państw europejskich, ale także umożliwiła wymianę przykładów dobrej praktyki z po-szczególnych krajów. Dzięki niej uczestnicy kursu mieli także wyjątkową okazję do wymiany poglądów ze specja-listami z dziedziny pracy socjalnej z lokalnych instytucji pozarządowych i z przedstawicielami władz lokalnych. Podczas kursu jako szczególnie istotne zostały omówio-ne duchowe i etyczne aspekty pracy z klientami instytucji socjalnych.

22

building civil society and fighting social exclusion – contemporary challenges for social workfot. 1 warsztaty 2008-2009 (fot. z archiwum kul)fot. 2 Zajęcia integrujące uczestników kursu 2007-2008

(fot. z archiwum kul )


program Erasmus


Rezultaty:1. Udział w zwiększeniu liczby uczestniczących w pro-

gramie Erasmus studentów i nauczycieli akademic-kich (w dwóch edycjach kursu uczestniczyło 79 stu-dentów i 26 nauczycieli akademickich): studenci mieli możliwość omówienia różnych praktycznych zagad-nień dotyczących studiowania w innym kraju (takich jak treści merytoryczne i organizacja ćwiczeń oraz wy-kładów, zakwaterowanie, kultura, żywność) z osobami studiującymi w innych uczelniach zagranicznych.

2. Włączenie treści merytorycznych kursu intensyw-nego do programów studiów uczestniczących w kur-sie uczelni, co przyczyniło się do podniesienia jako-ści kształcenia i nadania tym programom wymiaru europejskiego. W ten sposób kurs intensywny przy-czynił się do przekształcenia tej specjalności studiów w uczestniczących w nim szkołach wyższych, nadając jej bardziej europejski charakter.

3. Stworzenie sieci współpracy pomiędzy biorącymi udział w przedsięwzięciu uczelniami oraz wymienio-nymi powyżej lokalnymi i krajowymi instytucjami opieki społecznej.

Produkty:1. Materiały dydaktyczne (teksty wykładów, prezentacje

multimedialne, plany seminariów w języku angiel-skim) zamieszczone na stronie internetowej projektu: http://www.kul.pl/11578.html

2. Praktyczny przewodnik na temat kursu dla studen-tów i materiały dydaktyczne w języku angielskim w formie publikacji drukowanej.

3. Płyty CD z prezentacjami multimedialnymi o pra-cy socjalnej i ze zdjęciami z kursu intensywnego dla uczestników. Jako że płyty zawierają także zdjęcia z wizyt studyjnych, mogą być one wykorzystane za-równo jako materiał dydaktyczny przez uczelnie, jak i materiał promocyjny dla instytucji opieki społecz-nej, które wzięły udział w projekcie.W przygotowaniu:

4. Monografia naukowa w języku angielskim, w której zostaną opublikowane sprawozdania studentów oraz artykuły wykładowców. Ukaże się ona nakładem Wy-dawnictwa KUL w 2010 roku. Publikację otrzymają nie tylko uczelnie z krajów uczestniczących w projek-cie, ale także instytucje partnerskie z Białorusi i Ukra-iny, aby mogły zapoznać się ze współczesną ideą społeczeństwa obywatelskiego oraz metodami roz-wiązywania problemów społecznych w UE. Mono-grafia będzie także dostępna w wersji elektronicznej na stronie internetowej projektu.

5. Artykuły naukowe w języku angielskim autorstwa na-uczycieli akademickich uczestniczących w kursie, do-tyczące ich konkretnej specjalizacji, pisane na pod-stawie doświadczeń wyniesionych z kursu.

6. Wielojęzyczny glosariusz na temat pracy socjalnej, który zostanie opracowany na podstawie podanych przez nauczycieli słów-kluczy i materiałów dostar-czonych przez studentów. Będzie on zamieszczony na stronie internetowej projektu.


Prezentacja kursów intensywnych w mediach:

1. Materiały filmowe TVP 3, Oddział Lublin oraz Aka-demickiej Kroniki Filmowej KUL;

2. Artykuły prasowe w języku polskim: a) „European Spring Academy” w „Przeglądzie Uni-

wersyteckim KUL” (nr 4 (114), lipiec-sierpień 2008),

b) „Spring Academy 2008 w powiecie krasnostaw-skim” w „Echo Krasnegostawu”, Nr 6/2008,

c) „Autumn Seminars 2008” w „Przeglądzie Uni-wersyteckim KUL” (nr 2 (118), marzec-kwiecień 2009).

Prezentacja kursów intensywnych podczas spotkań:

1. Spotkania Zespołu Pedagogiki Chrześcijańskiej Ko-mitetu Nauk Pedagogicznych PAN (7 maja 2008 roku i 14 stycznia 2009 roku);

2. Referat pt. „Quelle éducation pour façonner la citoy-enneté et prévenir les excusions sociales?” na kon-ferencji A.C.I.S.E. (Association Catholique Interna-tionale des Institutions de Sciences de l’Education) w dniu 17 kwietnia 2009 roku w Porto w Portugalii;

3. Spotkania Klubu Dyskusyjnego im. Jana Pawła II w Nowym Jorku (12 lipca, 9 i 23 sierpnia 2009 roku).

Publikacja:Monografia naukowa w przygotowaniu.

Strona internetowa projektu: http://www.kul.pl/11578.html


Trwałą wartością projektu jest włączenie treści mery-torycznych kursu intensywnego do programów studiów uczestniczących w kursie uczelni.

Osiągnięciem przedsięwzięcia jest także zidentyfikowa-nie i opisanie innowacyjnych, stosowanych międzynaro-dowo, mechanizmów i narzędzi pracy socjalnej z różnymi grupami klientów (seniorami, młodymi osobami bez pra-cy, osobami bezdomnymi, osobami niepełnosprawnymi, osobami uzależnionymi od alkoholu, imigrantami i dzieć-mi pozbawionymi właściwej opieki rodziców, tzw. euro-sierotami). Najbardziej efektywne spośród tych mechani-

programcomenius



zmów i narzędzi wydają się: wymiana i wykorzystywanie w codziennej pracy przykładów dobrej praktyki, współ-praca z wolontariuszami oraz wizyty studyjne w instytu-cjach opieki społecznej. Dzięki wizytom studyjnym stu-denci uzyskali wiedzę na temat funkcjonowania systemu opieki społecznej w Polsce. Ponadto udział w warsztatach artystycznych z osobami niepełnosprawnymi umysłowo, wydawanie posiłków osobom bezdomnym, przygotowa-nie posiłku z pacjentami z zaburzeniami psychiatrycznymi oraz uczestnictwo w zajęciach z osobami z grup defawo-ryzowanych w czasie wolnym, dały studentom rzeczywiste wyobrażenie o ich motywacji i umiejętnościach niezbęd-nych w zawodzie pracownika socjalnego. Bariera językowa pozwoliła im doświadczyć uczucia niepewności i bezrad-ności, które towarzyszą klientom opieki społecznej.

Nauczyciele poszerzyli swoją wiedzę na temat tego, jak różne mogą być podejścia do zagadnień społecznych w poszczególnych krajach, udoskonalili własne kompe-tencje językowe i międzykulturowe, umiejętność pracy z międzynarodowymi grupami oraz umiejętność wyko-rzystania narzędzi TIK, a także wymienili poglądy na te-mat różnych metod dydaktycznych.

Doktoranci i młodzi naukowcy polskiej uczelni, któ-rzy przygotowują pracę doktorską czy artykuły naukowe

w dziedzinie pracy socjalnej i jako wolontariusze poma-gali w organizacji kursów intensywnych, uzyskali dostęp do materiałów opracowanych podczas kursów i nawiązali kontakty, które mogą być im pomocne w karierze zawo-dowej. Udział instytucji opieki społecznej i ich pracow-ników w międzynarodowym przedsięwzięciu przyczy-nił się do podniesienia ich samooceny i uświadomił im konieczność utrzymywania wysokich standardów dzia-łania, aby organizacje te były uznawane międzynarodo-wo. Pracownicy tych instytucji uzyskali wiedzę o tym, jak inne kraje europejskie rozwiązują problemy społeczne, z którymi oni także się zmagają. Udział w projekcie zain-spirował ich do opracowania materiałów informacyjnych o tych placówkach, w wielu przypadkach po raz pierw-szy w historii ich działania, w języku polskim i angiel-skim (we współpracy z wolontariuszami), jak również do utworzenia stron internetowych organizacji. Instytu-cje miały także szansę nawiązać współpracę z zagranicz-nymi uczelniami, co daje im możliwość m.in. wspólnego przeprowadzenia praktyk studentów w programie Era-smus. Pierwsze porozumienie zostało podpisane pomię-dzy Katholische Fachhochschule Nordrhein-Westfalen z Kolonii i Domem Pomocy Społecznej im. Matki Teresy z Kalkuty z Lublina.

23

building civil society and fighting social exclusion – contemporary challenges for social workfot. 3 uczestnicy kursu intensywnego 2007-2008

(fot. z archiwum kul)



cele projektu: Głównym celem projektu było wzmocnienie kompe-

tencji zawodowych poprzez zdobycie praktyki i doświad-czenia w zawodach metalowych z uwzględnieniem me-chaniki rowerowej. Grupę docelową stanowiło 27 osób – podopiecznych OHP z terenu Łodzi – uczniów szkół zawodowych o kierunkach metalowych, którzy wyjecha-li na 3-tygodniowy staż do ośrodka Internationaler Bund we Frankfurcie nad Odrą.


Projekt polegał na wyjeździe uczestników w trzech grupach na 3-tygodniowe staże. Przygotowanie języ-kowe obejmowało 40 godzin języka niemieckiego oraz przygotowanie kulturowe. Zarządzanie projektem spra-wował Zespół Sterujący odpowiedzialny za prawidłową realizację projektu. Określono podział zadań na poszcze-gólnych etapach przedsięwzięcia. Monitoring ze strony organizacji przyjmującej pełnił instruktor nauki zawo-du – kierownik praktyki, a ze strony wysyłającej – opie-kun. Stałą kontrolę nad przebiegiem projektu sprawo-wał koordynator oraz pedagog wojewódzki ŁWK OHP. W trakcie stażu odbyła się także wizyta monitorująca. Uczestnicy mieli zorganizowany czas wolny na terenie ośrodka oraz na zewnątrz w formie wycieczek. Potwier-

dzeniem stażu od organizacji przyjmującej były certyfi-katy Europass-Mobility. Ewaluacja projektu prowadzo-na była w następujący sposób: przed wyjazdem na staż i po jego zakończeniu uczestnicy wypełnili ankiety do-tyczące treści merytorycznych wyjazdu. Po zakończeniu stażu przygotowany został raport ewaluacyjny.

osiągnięte reZultaty i produkty końcowe:• podwyższenie umiejętności uczestników w zakresie

zawodowym, językowym, społecznym, interkulturo-wym i adaptacyjnym,

• poznanie i zastosowanie różnych technik obrób-ki metalu, nabycie umiejętności pracy z narzędzia-mi warsztatowymi, nabycie umiejętności tworzenia i odczytywania rysunku technicznego, montażu i de-montażu rowerów oraz serwisu jego poszczególnych części,

• nauka języka niemieckiego na poziomie podstawo-wym, poznanie terminologii fachowej związanej z za-wodami metalowymi,

• wzrost mobilności i atrakcyjności zawodowej uczest-ników,

• poznanie kultury i zwyczajów panujących w Niem-czech, możliwość zaangażowania się w życie lokalnej społeczności,

numer projektu:PL/08/LLP-LdV/PLM/140158

okres realizacji projektu:15 września 2008 – 31 maja 2009

obszar tematyczny projektu:• grupy zagrożone marginalizacją i wyklu-

czeniem społecznym. Środowisko to ce-chuje brak aktywności w poszukiwaniu pracy, spowodowany przez niski poziom wykształcenia i kwalifikacji zawodowych. Pojawia się zjawisko dziedziczenia biedy i uzależnienia od pomocy z zewnątrz,

• profil staży – grupa zawodów metalowych – został wybrany na podstawie diagnozy potrzeb lokalnego rynku pracy

koordynator projektu:Łódzka Wojewódzka Komenda Ochotniczych Hufców Pracyul. Pomorska 4190-203 Łódźtel./fax: +48 42 636 54 37Strona internetowa: http:www.lodzka.ohp.pl

koordynator:Barbara Steglińskatel./fax: +48 42 636 54 37e-mail: [email protected]

partner projektu:Internationaler Bund Verbund Brandenburg, Südring 59, D-15236 Frankfurt nad Odrą, Niemcy

język projektu:niemiecki


wspólnie budujemy europejski dom – praktyka ZagranicZna krokiem do międZynarodowej kariery

11

programcomenius



• możliwość rozwiązywania problemów, pracy w ze-spole, umiejętność przystosowania się do życia w no-wym otoczeniu.


Upowszechnianie rezultatów nastąpiło – na pozio-mie ośrodka – poprzez stronę internetową oraz – na po-ziomie regionalnym – poprzez spotkania informujące z przedstawicielami instytucji rynku pracy z terenu woje-wództwa, przedstawicielami władz samorządowych oraz organizacji pozarządowych zajmujących się reintegracją społeczną i środowiskami zagrożonymi marginalizacją społeczną.


Uczestnicy zwiększają swoje szanse na ukończenie nauki zawodu, a następnie znalezienie pracy w Polsce lub za granicą. Różnorodność językowa i kulturowa podczas odbywania praktyk, bezpośredni kontakt z rówieśnika-mi z innych krajów pozwolą zmniejszyć lub zlikwidować problem uprzedzeń i stereotypów narodowych. Nastą-piło zacieśnienie współpracy pomiędzy partnerem nie-mieckim a OHP w Łodzi, powstały plany realizacji kolej-nych wspólnych przedsięwzięć. Włączenie staży do oferty szkoleniowej OHP powoduje wzrost jakości oferowane-go kształcenia po stronie polskiej i niemieckiej.

23

wspólnie budujemy europejski dom – praktyka ZagranicZna krokiem do międZynarodowej karieryfot. 1 wyjazd uczestników ohp do frankfurtu n/odrąfot. 2 pobyt grupy ohp we frankfurcie n/odrą



cele projektu:Celem głównym projektu było podniesienie kwa-

lifikacji zawodowych nauczycieli akademickich i pra-cowników administracji publicznej w obszarze niepeł-nosprawności i obecności osób niepełnosprawnych w społeczeństwie. Było to możliwe dzięki programom szkoleniowym wypracowanym dla tych grup oraz ich te-stowaniu w krajach partnerskich. Cel ten był realizowany poprzez następujące działania:• dostarczenie pracownikom sektorów kompetentnej

wiedzy w zakresie niepełnosprawności i funkcjo-nowania osób niepełnosprawnych w nowoczesnym społeczeństwie,

• wytworzenie w pracownikach aktywnej posta-wy wspierającej i wyposażenie ich w umiejętność poprawnego i skutecznego kontaktu z osobami niepełnosprawnymi,

• wyeliminowanie stereotypów i schematów w myśle-niu o niepełnosprawności.

dZiałania (metody) Zastosowane w projekcie:• komunikacja elektroniczna,• warsztaty waloryzacyjne,• spotkania partnerskie – plany i raporty ze spotkań,

• użycie technologii wspierających (assistive technologies),

• miniwykłady,• dyskusje grupowe,• analiza SWOT,• case study,• wizyty studyjne,• budowanie powiązań między szkoleniem a praktyką

zawodową,• materiały promocyjne (pamięci flash z logo projektu

DARE),• strona internetowa: www.DareProject.eu,• konferencja „Świadomość niepełnosprawności – nowe

wyzwania dla edukacji” upowszechniająca rezultaty.

osiągnięte reZultaty i produkty końcowe:Rezultaty

1. Zwiększenie świadomości nauczycieli akademickich i pracowników administracji w obszarze niepełno-sprawności i funkcjonowania osób niepełnospraw-nych w głównym nurcie edukacji.

2. Wzrost jakości kształcenia osób niepełnosprawnych w ogólnodostępnych placówkach edukacyjnych oraz instytucjach publicznych.

3. Poszerzenie kwalifikacji zawodowych nauczycieli aka-demickich i pracowników administracji publicznej.

numer projektu:PL/07/LLP-Ldv/ToI/140005

okres realizacji projektu:2 listopada 2007 – 31 października 2009

obszar tematyczny projektu:• problematyka niepełnosprawności

koordynator projektu:Uniwersytet Jagiellońskiul. Gołębia 2431-007 Krakówe-mail: [email protected], tel.: +48 12 424 29 50 fax: +48 12 424 29 52 strona internetowa: www.uj.edu.pl

Ireneusz Białek, kierownik Biura ds. Osób Niepełnosprawnych UJtel. +48 12 424 29 59e-mail: [email protected]

strona internetowa projektu: www.DareProject.eu

partnerzy projektu:Learning-Difference Limited, Newcastle, Wielka BrytaniaUniwersytet w Padwie, Padwa, WłochyEuroinform Ltd., Sofia, BułgariaFEPAMIC (Federacion de Asociaciones de Minusválidos Físicos de Córdoba), Kordoba, Hiszpania

języki projektu:polski, angielski, hiszpański, włoski, bułgarski


świadomość niepełnosprawności – nowe wyZwanie dla pracowników – dare

11

programcomenius



Produkty1. Program szkolenia nauczycieli akademickich wraz

z materiałami szkoleniowymi i uzupełniającymi; pro-gram został opracowany w podziale na podręcznik dla trenera oraz podręcznik dla uczestnika w wersji polskiej, angielskiej, bułgarskiej, hiszpańskiej i wło-skiej.

2. Program szkolenia dla pracowników administracji publicznej wraz z materiałami szkoleniowymi i uzu-pełniającymi; program został opracowany w podzia-le na podręcznik dla trenera oraz podręcznik dla uczestnika w wersji polskiej, angielskiej, bułgarskiej, hiszpańskiej i włoskiej.

3. Materiały promocyjne:◆ ulotki projektu w wersji polskiej, angielskiej oraz

bułgarskiej,◆ pamięci flash z logo projektu DARE.

4. Strona internetowa projektu: www.DareProject.eu.

Ankiety1. Ankieta przed szkoleniem, analizująca potrzeby osób

mających brać udział w testowaniu.2. Ankieta po szkoleniu – narzędzie do ewaluacji i oce-

ny szkoleń.3. Ankiety dla partnerów jako narzędzie do oceny testo-

wania w ich krajach.

Analizy1. Analiza poziomu świadomości nauczycieli akade-

mickich oraz pracowników administracji w zakre-sie niepełnosprawności na podstawie testu Test your knowledge przeprowadzonego we wszystkich krajach partnerskich.

2. Analiza potrzeb nauczycieli akademickich oraz pra-cowników administracji w ramach przeprowadzo-nych szkoleń testowych.

3. Analiza wyników testowania szkoleń dla nauczycieli akademickich (Polska, Włochy) oraz dla pracowników administracji (Polska, Hiszpania, Bułgaria).


Projekt był bardzo szeroko upowszechniany w kra-jach partnerstwa, a jego rezultaty wzbudzały duże zainte-resowanie wśród grup docelowych, zwłaszcza w krajach, w których szkolenia w zakresie świadomości niepełno-sprawności są wciąż nieobecne na rynku. Był to dowód na trafność wyboru produktu do transferu.

Podczas konferencji końcowej „Świadomość niepeł-nosprawności – nowe wyzwania dla edukacji” zaintere-sowanie wśród nauczycieli i pracowników administracji było tak duże, że przerosło oczekiwania organizatorów i limity miejsc przewidziane dla uczestników. Wydarze-nie to zgromadziło 250 uczestników z Polski oraz kilku krajów europejskich. Konferencja odbyła się w histo-rycznej Auli Głównej w Collegium Novum Uniwersyte-

tu Jagiellońskiego. Reprezentowane były władze uczel-ni oraz władze miasta Krakowa. W konferencji udział wziął również wysoki przedstawiciel Kancelarii Prezy-denta RP. Materiały z konferencji znajdują się w serwisie: www.konferencja.dareproject.eu.


Projekt pobudził dyskusje na temat świadomości niepełnosprawności wśród bardzo ważnych grup doce-lowych, jakimi są nauczyciele akademiccy i pracownicy administracji publicznej. Dyskusje te wielokrotnie mia-ły miejsce podczas spotkań partnerskich oraz wizyt stu-dyjnych i toczyły się wokół konieczności włączenia te-matyki niepełnosprawności do głównego nurtu szkoleń dla grup docelowych. Kompetencje w tym obszarze stają się bowiem podstawowymi kwalifikacjami zawodowymi w nowoczesnych społeczeństwach. Produkty projektu będą wdrożone do oferty szkoleń instytucji partnerskich. Mogą być również transferowane do kolejnych zaintere-sowanych instytucji w krajach UE, w których nie są jesz-cze obecne w głównym nurcie szkoleń.

22

świadomość niepełnosprawności – nowe wyZwanie dla pracowników – dare fot. 1 uczestnicy konferencji końcowej „świadomość niepełnosprawności – nowe wyzwania dla edukacji”fot. 2 konferencja w auli głównej collegium novum

uniwersytetu jagiellońskiego



cele projektu:Podstawowym zadaniem projektu „eFESTO” jest do-

starczenie usług skierowanych na kształcenie osób głu-chych, aby mogły pozyskać nowoczesne kompetencje zgodne z wymaganiami stawianymi przez obecny rynek pracy, bowiem w Polsce osoby niepełnosprawne od uro-dzenia zazwyczaj kończą edukację, nie posiadając kom-petencji niezbędnych do konkurowania na rynku pracy. Do kompetencji tych zalicza się między innymi umiejęt-ność obsługi nowoczesnych, ostatniej generacji urządzeń elektrycznych i elektronicznych. Konsorcjum opierać się będzie na doświadczeniu i ekspertyzie Uniwersytetu z Sannio, z którego nastąpi transfer systemu kształcenia i szkolenia zawodowego osób głuchoniemych w systemie e-learningowym w Polsce.

Inne cele: • stworzenie środowiska kształcenia na odległość, aby

pomóc osobom głuchym (studentom oraz pracowni-kom) nabyć nowe umiejętności i kompetencje, nie-zbędne do pełnienia nowoczesnych i pożądanych przez rynek pracy ról i zawodów,

• transfer wiedzy z systemu akademickiego do syste-mu kształcenia zawodowego innowacyjnych rezul-tatów, metodologii, narzędzi, infrastruktury IT i tre-ści szkoleniowych, a także działań ukierunkowanych na wsparcie młodych niepełnosprawnych obywateli

w procesie efektywnego rozwoju społecznego i pro-fesjonalnego,

• włączenie do rynku pracy i zatrudnienie osób głu-chych w poszczególnych obszarach i sektorach zawo-dowych, takich jak: laboratoria biomedyczne, teleko-munikacja, przemysł i środowiska wdrożeniowe oraz rozwój w tej grupie osób specyficznych kompetencji pozwalających na przyswojenie wiedzy o tym, jak używać aplikacji i aparatury w wybranym obszarze zastosowania,

• poprawa jakości i wzmocnienie współpracy pomię-dzy instytucjami lub organizacjami oferującymi możliwości kształcenia osobom głuchoniemym oraz pomiędzy przedsiębiorstwami, partnerami społecz-nymi i innymi podmiotami w Europie,

• zachęcanie do nauki języków obcych.


Działania w projekcie są podzielone na 8 Pakietów Roboczych (WP1-WP8) przewidzianych do realizacji w ciągu 24 miesięcy:

WP1• przeanalizowanie dostępnych metodologii dydak-

tycznych, technologii wspierających i technologii kontroli urządzeń elektronicznych na odległość,

numer projektu:2009-1-PL1-LEO05-05028

okres realizacji projektu:2 listopada 2009 – 31 października 2011

obszar tematyczny projektu:• innowacyjne środowisko nauki dla osób

głuchych, • szansa nabycia przez tę grupę większych

umiejętności zarządzania i korzystania z urządzeń elektrycznych i elektronicz-nych w różnych dziedzinach ich zastoso-wania, takich jak: badania biomedyczne, telekomunikacja, przemysł i ochrona śro-dowiska naturalnego

koordynator projektu:TECHIN Sp. z o.o.ul. Czterech Wiatrów 802-800 Warszawatel.: +48 22 389 70 71 Adres strony internetowej: www.techin.pl

osoba kontaktowa:Karolina Kośmińskatel.: + 48 22 389 70 71e-mail: [email protected]

adres strony internetowej projektu: http://www.efestoproject.eu/EN/home.html

partnerzy projektu:Polski Związek Głuchych – Polish Deaf Association – PDA, Warszawa, Polska

Universita degli studi del Sannio, Beneven-to, WłochyDida network S.R.L., Rzym, WłochyThis is my environment foundation, Sofia, BułgariaInstituto canossiano scuola audiofonetica, Brescia, WłochyCorvinno technology transfer center non profit ltd., Budapeszt, Węgry Magyar hallasserultek sportszovetsege (hungarian deaf sport association), Budapeszt, Węgry

języki projektu:polski, włoski, bułgarski, węgierski, angielski

przyznane dofinansowanie z budżetu llp:395 696,04 euro

środowisko e-learningowe dla osób niepełnosprawnych – efesto

11

programcomenius



• szczegółowe określenie potrzeb grupy docelowej (głuchych studentów i głuchych osób zatrudnionych) oraz kontekstu wdrożeniowego (system organizacyj-ny, charakterystyka rynku pracy, wykluczenie cyfro-we itp.),

• określenie ram transferu, adaptacji i poszczególnych działań.WP2

• opracowanie szczegółowej metodologii nauczania, która będzie wspierała proces zdobywania wiedzy za-równo teoretycznej, jak i praktycznej. Treści i meto-dy dydaktyczne muszą być odpowiednio dostosowa-ne do potrzeb użytkowników oraz muszą spotkać się z aprobatą środowiska w Polsce. WP3

• zaprojektowanie nowych komponentów i dostoso-wań językowych w celu umożliwienia wszystkim partnerom korzystania z systemu,

• zaprojektowanie graficznych interfejsów dostępu do treści i aparatury kontrolowanej na odległość wraz z możliwością kontroli treści w nich zawartych.WP4

• przetestowanie środowiska nauczania na odległość w naturalnym środowisku nauki dla niesłyszących poprzez: dostosowanie językowe wytworzonego śro-dowiska, opracowanie i dopasowanie praktycznych ćwiczeń laboratoryjnych dla uczniów niesłyszących, jak i przekazywanych treści. Akcja pilotażowa i ana-liza jej przebiegu pozwolą na ocenę jakości przedsię-wzięcia projektu.WP5

• zagwarantowanie przejrzystości projektu na szczeblu narodowym i europejskim poprzez opracowanie szcze-gółowego planu rozpowszechniania wyników projektu, między innymi: rozpowszechnienie i aktualizowanie materiałów i wyników projektu dzięki uruchomionej stronie internetowej, wyprodukowanie materiałów (newsletterów i broszur informacyjnych) oraz infor-mowanie interesariuszy o rezultatach projektu podczas zorganizowanych warsztatów, konferencji i wydarzeń związanych z projektem.WP6

• określenie i wdrożenie planu zabezpieczającego efek-tywne wykorzystanie wyników pracy konsorcjum projektu.WP7

• wywiązanie się z powziętych zobowiązań i dostarczenie wysokiej jakości wyników przewidzianych przez okre-ślone w projekcie kamienie milowe. Koordynator pro-jektu będzie zarządzać i koordynować wszelkie dzia-łania związane z projektem wraz z Narodową Agencją Programu Leonardo da Vinci w PolsceWP8

• określenie, wdrożenie, monitorowanie oraz raporto-wanie procedur gwarancji jakości projektu „eFESTO” oraz właściwych wskaźników.

Zarządzanie projektem, czyli jego koordynacja, oraz komunikacja między partnerami i koordynatorem odby-wają się przez cały okres trwania projektu


Rezultaty projektu „eFESTO” są określone w stop-niu krótko- i długookresowym:

Wpływ w tzw. krótkim okresie będzie dotyczył przede wszystkim poszerzenia grona osób głuchych za-interesowanych dostępem do nowych możliwości kształ-cenia. Podstawowym celem jest przekazanie Polsce, jesz-cze w eksperymentalnej fazie projektu, innowacyjnych metod kształcenia w celu zwiększenia możliwości szko-leń zawodowych osób głuchych. Wpływem tzw. długo-okresowym projektu jest standaryzacja usług kształcenia osób niepełnosprawnych w różnych sektorach gospodar-ki i przystosowanie tej grupy społecznej do zrozumienia i wdrożenia się w e-społeczność. Jest to przede wszyst-kim zasięg europejski, w którym nastąpi rozszerzenie wyników oraz wypracowanej metodologii we wszystkich zainteresowanych krajach UE. Celem jest swobodne ko-rzystanie z wytworzonego w projekcie systemu kształ-cenia, zapewniając tym samym współpracę europejską w wymianie umiejętności oraz kwalifikacji.

22

środowisko e-learningowe dla osób niepełnosprawnych – efestofot. 1 logo projektu efestofot. 2 strona internetowa projektu



Produktami końcowymi projektu będą:1. podnoszące kwalifikacje kursy teoretyczne z zakresu

obsługi aparatury elektronicznej, jak i języka angielskiego,

2. kursy praktyczne dotyczące obsługi aparatury elektronicznej,

3. podręcznik instalacji oprogramowania koniecznego do prawidłowego korzystania z systemu,

4. podręcznik użytkownika opisujący procedurę dostę-pu i korzystania z usług nauczania oraz dostępnych funkcji,

5. kwestionariusz oceny jakości systemu (do oceny ja-kości oferowanych usług),

6. opracowania naukowe na temat innowacyjnych re-zultatów projektu w zakresie projektowania, rozwoju i rozpowszechniania rezultatów.


W celu osiągnięcia możliwie najszerszego grona od-biorców przewidziano następujące metody rozpowszech-niania rezultatów projektu:1. portal internetowy, poprzez który dostępny będzie

system e-learningowy opracowany w trakcie projek-tu „eFESTO”,

2. raport na temat jakości systemu oparty na ocenie statystycznej,

3. wszelka dokumentacja z warsztatów,4. raporty ze spotkań konsorcjum projektowego,5. dokument zawierający analizę potrzeb użytkowników,6. dokument na temat metodologii dydaktyki,7. dokument o projektowaniu środowiska „eFESTO”,8. dokument dotyczacy projektowania graficznych

interfejsów,9. raporty z postępu prac i raport podsumowujący

projekt,10. podsumowujący raport z zarządzania jakością,11. plan rozpowszechniania i wykorzystania rezultatów,12. plan zarządzania jakością.


Wpływ dydaktyczny projektu „eFESTO” będzie bar-dzo duży: celem numer jeden jest stworzenie wspólne-go środowiska, w którym ludzie dotknięci głuchotą będą mogli współpracować bez żadnych przeszkód z innymi pracownikami firm, przedsiębiorstw oraz instytucji, dzię-ki czemu polepszy się stan ich relacji społecznych po-przez znalezienie szeregu rozwiązań technologicznych do współpracy i komunikowania się z pełnosprawnym społeczeństwem.

Wypracowane w projekcie metody dydaktyczne po-mogą osobom z niepełnosprawnością uczyć się prze-zwyciężania problemów językowych poprzez specjalnie stworzone interfejsy, które zapewnią wsparcie dla proce-su uczenia się tej grupy społecznej oraz znacznie ułatwią zrozumienie treści i interakcję z innymi ludźmi. Odczu-walny będzie także wpływ na gospodarkę: projekt prze-widuje utworzenie tzw. jądra dynamicznej sieci europej-skich naukowców, którzy stworzą swoistą sieć kształcenia i szkolenia w trybie e-lekcji na temat wszelkiego rodza-ju oprzyrządowania szkół europejskich, przedsiębiorstw i stowarzyszeń w ramach nowego, innowacyjnego sprzętu przystosowanego dla osób głuchych. Rezultaty projektu mogą pomóc w polepszeniu trudnej sytuacji niepełno-sprawnych pracowników, aby nauczyć ich korzystania z zaawansowanych maszyn i przyrządów, które mogą dać im umiejętności niezbędne do odnalezienia się w coraz nowocześniejszym społeczeństwie i możliwość konkuro-wania na tym samym poziomie z osobami pełnospraw-nymi. Z wypracowanych rezultatów projektu będą mogli skorzystać zarówno pracownicy, studenci z niepełno-sprawnością, jak i osoby starsze, które muszą nauczyć się korzystania z nowej generacji aparatury elektrycznej. Efekty przewidziane dla Polski mogą być bez żadnych przeszkód stosowane przez wszystkie zainteresowane kraje UE.

programcomenius



cele projektu:Wyjazd 15-osobowej grupy reprezentującej instytu-

cje rynku pracy miał na celu poznanie funkcjonowania francuskiego modelu wsparcia osób będących w trudnej sytuacji na rynku pracy, tj. długotrwale bezrobotnych, wykluczonych społecznie. Ponadto celem było poznanie sposobów: funkcjonowania partnerów publicznych oraz prywatnych, ich wzajemnego informowania się, rozwią-zywania problemów, wzajemnego współdziałania.

W projekcie wymiany doświadczeń wzięło udział 15 beneficjentów. Byli to m.in.: reprezentanci Wojewódz-kiego Urzędu Pracy w Katowicach, przedstawiciel Urzę-du Marszałkowskiego, Centrum Integracji Społecznej z Jaworzna, przedstawiciele powiatowych urzędów pracy, Śląskiej Fundacji Wspierania Przedsiębiorczości w Gli-wicach, GOPS-u z Wilkowic, członek Zarządu Powiatu z Bielska-Białej.


Podczas tygodniowego pobytu uczestnicy odwiedzi-li instytucje wspierające osoby wykluczone społecznie: Radę Generalną Dolnego Renu, Radę Regionu, Krajowe Agencje ds. Zatrudnienia, przedsiębiorstwa oraz stowa-rzyszenia włączające do ponownego powrotu na rynek pracy, takie jak „Les jardins de la Montagne Verte”, EU-

ROFINS LEM, Stowarzyszenie „Antenne”. Uczestnicy odwiedzili również najbiedniejszą dzielnicę Strasburga – Neuhof, gdzie mieści się instytucja ds. wspierania mło-dzieży oraz dorosłych mających problem z powrotem na rynek pracy.

Rada Generalna Dolnego Renu, instytucja goszczą-ca beneficjentów projektu, jest jednostką samorządu te-rytorialnego Republiki Francuskiej w Alzacji. Począwszy od 1997 roku Departament Dolnego Renu utrzymuje bli-skie kontakty z województwem śląskim. Współpracy tej nadano oficjalny wymiar poprzez podpisanie 15 stycznia 1998 roku umowy o współpracy między obiema jednost-kami samorządowymi. Zakres kompetencji Rady obej-muje m.in. wsparcie długotrwale bezrobotnych, integra-cję społeczną. Rada Generalna zarządza minimalnym dochodem gwarantowanym, który otrzymują osoby znaj-dujące się w trudnej sytuacji na rynku pracy. Rada współ-pracuje z lokalnymi przedsiębiorstwami, aby na bieżąco pozyskiwać informacje o ofertach pracy. Prowadzi dzia-łania mające na celu włączenie osób długotrwale bezro-botnych do ponownego zatrudnienia: wizytuje przedsię-biorstwa, nawiązuje nowe kontakty z przedsiębiorstwami, organizuje spotkania bezrobotnych z przedsiębiorcami, uczestniczy w podpisywaniu umów pomiędzy bezrobot-nym a pracodawcą, prowadzi monitoring przebiegu pracy osoby, która podjęła zatrudnienie.

numer projektu:2008-1-PL1-LEO03-02463

okres realizacji projektu:14 sierpnia 2008 – 31 grudnia 2008

obszar tematyczny projektu:• francuski model wsparcia osób będących

w trudnej sytuacji na rynku pracy, tj. dłu-gotrwale bezrobotnych, wykluczonych społecznie

koordynator projektu:Wojewódzki Urząd Pracyul. Kościuszki 3040-048 Katowicetel.: + 48 32 757 33 01

Adres strony internetowej:http://www.wup-katowice.pl/

adres strony internetowej projektu: http://www.wup-katowice.pl/__data/assets/pdf_file/0017/6650/edycja_2008_leonardo.pdf

osoba kontaktowa:Agnieszka Rozmuse-mail: [email protected].: + 48 32 757 33 84

partner projektu:Rada Generalna Dolnego Renu, Strasburg, Francja

języki projektu:francuski, angielski


dZiałania społecZne – wsparcie długotrwale beZrobotnych oraZ polityka ponownego włącZenia do społecZeństwa

11



W ramach programu wymiany uczestnicy odwiedzili także Radę Regionu Alzacji. Przedstawiciel Rady omówił główne kompetencje Rady Regionu oraz system kształce-nia ustawicznego. Rada realizuje Regionalny Plan Rozwoju Kształcenia Zawodowego, który jest skierowany do osób poszukujących pracy, pracujących, przyszłych przedsię-biorców. Ponadto Rada zajmuje się działaniami w zakresie poradnictwa zawodowego oraz pośrednictwa pracy. W Ra-dzie funkcjonuje tzw. bank ofert stażowych, gdzie mło-dzież bez kwalifikacji lub o niskich kwalifikacjach może uzyskać czek szkoleniowy w celu odbycia stażu w przed-siębiorstwie. Rada Regionu Alzacji współpracuje ze Związ-kiem Regionalnym na rzecz wsparcia osób wykluczonych społecznie (URSIEA). URSIEA zarządza 135 strukturami „włączającymi” do ponownego powrotu na rynek pracy.

W trakcie wizyty uczestnicy zapoznali się rów-nież z działalnością Krajowej Agencji ds. Zatrudnienia (ANPE). ANPE, Assédic, Relais Emploi oraz Misje Lo-kalne są instytucjami publicznymi wspólnie działającymi na rzecz aktywizacji zawodowej w Strasburgu. Instytu-cje rynku pracy współpracują z lokalnymi przedsiębior-stwami w celu wsparcia osób znajdujących się w trudnej sytuacji na rynku pracy. Na uwagę zasługuje m.in. takie narzędzie, jak rekrutacja przez symulację. Jest to metoda rekrutacji skierowana do osób o niskich kwalifikacjach, osób korzystających z zasiłku dla bezrobotnych. Dzię-ki tej praktycznej metodzie beneficjenci mają ułatwiony dostęp do takich zawodów, jak: usługi hotelarskie oraz restauracyjne, usługi porządkowe, ogrodnicze, budow-nictwo, pomoc domowa. Kandydaci mogą wykazać się swoimi umiejętnościami podczas praktycznych ćwiczeń i dzięki temu mają szansę na zdobycie zatrudnienia.

Przedsiębiorstwo „Les jardins de la Montagne Verte” jest warsztatem „włączającym” zajmującym się uprawą i sprzedażą żywności biologicznej: warzyw oraz owoców. Sprzedaż odbywa się poprzez dostarczanie koszy warzyw wcześniej zamówionych przez klientów. Raz w miesiącu

odbywa się sprzedaż bezpośrednia na targu wraz z inny-mi producentami lokalnymi. W warsztacie osoby wyklu-czone mogą się przyuczyć do zawodu, a w przyszłości na-wet znaleźć zatrudnienie. Beneficjenci mogli przekonać się na miejscu, jak tworzyć przedsiębiorstwo, gdzie moż-na aktywizować osoby znajdujące się w trudnej sytuacji na rynku pracy.

Inną poznaną strukturą było Stowarzyszenie „Anten-ne”, którego celem jest pomoc i wsparcie społeczne osób bezdomnych oraz byłych więźniów. Stowarzyszenie jest miejscem, gdzie osoby te znajdujące się w trudnej sy-tuacji mogą być m.in. przyjęte oraz wysłuchane. Osoby bezdomne są kierowane w pierwszej kolejności do noc-legowni. Następnie zapewnia się im wsparcie w załatwie-niu formalności administracyjnych, proponuje wsparcie socjalne w celu zapewnienia mieszkania, a także zachę-ca do podjęcia w przyszłości pracy. Stowarzyszenie jest miejscem, gdzie osoby znajdujące się w szczególnie trud-nej sytuacji mogą się spotykać, rozwijać swoje zdolno-ści manualne na zajęciach plastycznych, będąc pod stałą obserwacją oraz opieką psychologa, terapeuty, doradcy zawodowego.

Uczestnicy wymiany doświadczeń mieli rów-nież możliwość poznać strukturę przedsiębiorstwa EUROFINS, zajmującego się biotechnologiami. Przed-siębiorstwo przeprowadza analizy zanieczyszczeń prze-mysłowych (radu, ołowiu, azbestu itp.), analizy ma-teriałów budowlanych (betonu, cementu, kamieni naturalnych), analizy obiektów zabytkowych (badania przed dokonaniem prac restauracyjnych, identyfikacja materiałów). EUROFINS stanowi bardzo dobry przykład zakładu pracy chronionej dla osób niepełnosprawnych. Przedsiębiorstwo realizuje zadania zgodnie z trybem postępowania o zamówieniach publicznych, wspierając rozwój lokalnego zatrudnienia poprzez aktywizację osób znajdujących się w trudnej sytuacji na rynku pracy.


15 uczestników projektu wymiany doświadczeń po-znało francuski model wsparcia długotrwale bezrobot-nych oraz politykę ponownego włączenia do życia spo-łecznego i zawodowego osób będących w szczególnej sytuacji na rynku pracy. Uczestnicy poznali partnerów publicznych oraz prywatnych, którzy działają na rzecz osób znajdujących się w trudnej sytuacji na rynku pra-cy, m.in. Radę Generalną Dolnego Renu, Radę Regionu, Krajową Agencję ds. Zatrudnienia, instytucję Relais Em-ploi, Przedsiębiorstwo „Les Jardins de la Montagne Ver-te”, Stowarzyszenie „Antenne”.

Uczestnicy zebrali informacje o projektach oraz inicjatywach ww. instytucji. Zapoznali się z zasadami współpracy Rady Generalnej Dolnego Renu oraz Rady Regionu z przedsiębiorcami, stosującej m.in. klauzu-lę promującą zatrudnienie, rekrutację przez symulację,

2

programcomenius



umowy gwarantujące minimalny dochód (CI-RMA). Beneficjenci poznali system wsparcia i aktywizacji grup w trudnej sytuacji w zakresie pokonywania barier spo-łecznych poprzez szkolenia zawodowe, pomoc psycholo-giczną oraz terapeutyczną. W wyniku projektu wymiany doświadczeń beneficjenci podnieśli zatem swoje kwalifi-kacje zawodowe. Ponadto nabyli taką wiedzę i umiejęt-ności, jak porozumiewanie się w języku francuskim czy poznanie kultury kraju partnerskiego.

upowsZechnianie reZultatów projektu:Promotor przedstawił informacje o projekcie na wła-

snej stronie internetowej oraz w Biuletynie Informa-cyjnym WUP. Biuletyn ukazuje się raz na kwartał i jest przesyłany do instytucji rynku pracy m.in. do powiato-wych urzędów pracy. W 2009 roku został wydany prze-wodnik po inicjatywach, które zrealizował Wojewódzki Urząd Pracy w Katowicach w latach 2005-2009 w ra-mach programu Leonardo da Vinci pt. „Projekty mobil-

ności”. W przewodniku znajduje się informacja o projek-cie w wersji polskiej oraz angielskiej wraz z załączonymi zdjęciami z wymiany we Francji.


W czasie spotkania podsumowującego wymianę doświadczeń w siedzibie Wojewódzkiego Urzędu Pra-cy uczestnicy projektu zapoznali się z relacją z przebie-gu wymiany. Rozmawiano na temat współpracy z Radą Generalną Dolnego Renu w przyszłości. Zrealizowa-na wymiana miała wpływ na polepszenie jakości pracy w WUP oraz instytucji rynku pracy, których przedsta-wiciele uczestniczyli w wizycie, podnosząc tym samym swoje kwalifikacje zawodowe. Nawiązanie bezpośred-nich kontaktów może zaowocować w przyszłości wspól-nymi przedsięwzięciami.

23

dZiałania społecZne – wsparcie długotrwale beZrobotnych oraZ polityka ponownego włącZenia do społecZeństwafot. 1 stowarzyszenie „antenne”fot. 2 warsztat pracy w „les jardins de la montagne verte”fot. 3 wizyta w zakładzie pracy chronionej dla osób niepełnosprawnych eurofins



cele projektu: • podniesienie wiedzy doradców zawodowych na te-

mat dyskryminacji w zatrudnieniu,• zaadaptowanie istniejących materiałów na temat dys-

kryminacji dla doradców zawodowych (uprzystęp-nienie wiedzy) oraz zgromadzenie najważniejszych materiałów dla doradców zawodowych w jednym miejscu,

• wzajemna wymiana doświadczeń między doradcami zawodowymi na temat rozwiązań przeciw dyskrymi-nacji stosowanych w krajach partnerskich.


Aby osiągnąć wyżej wymienione cele, partnerstwo podjęło następujące działania:• opracowanie strony internetowej zawierającej mate-

riały na temat przeciwdziałania dyskryminacji, adre-sowane do doradców zawodowych,

• podjęcie starań, aby zamieszczone materiały były na-pisane przystępnym językiem i nastawione na aspek-ty praktyczne,

• wyselekcjonowanie studiów przypadków dyskrymi-nacji w miejscu pracy właściwych dla danego kraju,

• zebranie w jednym miejscu informacji o wszystkich możliwych rodzajach dyskryminacji w pracy, aby do-

radcy nie musieli poszukiwać rozproszonych mate-riałów (dyskryminacja ze względu na wiek, niepeł-nosprawność, płeć, rasę, pochodzenie etniczne lub kulturowe, orientację seksualną itp.),

• organizacja kampanii promocyjnych wśród dorad-ców zawodowych na temat przeciwdziałania dyskry-minacji w pracy,

• stworzenie grupy doradców zawodowych uczestni-czących w projekcie, która w czasie spotkań partner-skich poznała instytucje przeciwdziałające dyskrymi-nacji w pracy w kraju goszczącym i wymieniła wiedzę oraz doświadczenie z kolegami z kraju goszczącego.

osiągnięte reZultaty i produkty końcowe:1. Strona internetowa: www.discriminationatwork.eu,

gdzie znajdują się materiały na temat dyskrymina-cji w zatrudnieniu, takie jak: czym jest dyskrymina-cja; dyskryminacje ze względu na wiek, płeć, niepeł-nosprawność, język, wyznanie, orientację seksualną itp.; regulacje prawne, rekomendacje. Strona do-stępna jest w 8 językach: angielskim, polskim, nie-mieckim, włoskim, greckim, litewskim, estońskim i słoweńskim.

2. Na stronie projektu zamieszczone są unikalne stu-dia przypadków sądowych z siedmiu krajów europej-

numer projektu:2008-1-PL1-LEO04-00812 1

okres realizacji projektu:1 sierpnia 2008 – 31 lipca 2010

obszar tematyczny projektu:• doradztwo zawodowe,• przeciwdziałanie dyskryminacji, wyklu-

czaniu z rynku pracy

koordynator projektu:Społeczna Wyższa Szkoła Przedsiębiorczości i Zarządzania w Łodzi ul. Sienkiewicza 990-113 Łódź tel.: + 48 42 664 22 78fax: +48 42 664 22 53

Adres strony internetowej: www.swspiz.plwww.dpf.swspiz.pl

osoba kontaktowaJoanna Szczecińskatel.: + 48 42 664 22 78e-mail: [email protected]

adres strony internetowej projektu: www.discriminationatwork.eu

PANTEA, osebno in poslovno svetovanje, Postojna, Słowenia Fondazione Iard, Mediolan,Włochy Vilnius University, Wilno, Litwa

języki projektu :angielski i języki narodowe partnerów


partnerzy projektu:Internationales Institut für Managing Diversity, Wiedeń, Austria EUROPEAN PROFILES A.E., Ateny, Grecja Tallinn University of Technology, Tallin, Estonia

dyskryminacja w miejscu pracy – kompendium wiedZy dla doradców Zawodowych

11

programcomenius



skich, dotyczące wszelkich możliwych rodzajów dys-kryminacji w zatrudnieniu.

3. Od końca roku 2009, przez rok 2010 w siedmiu kra-jach europejskich prowadzonych jest siedem społecz-nych kampanii informacyjnych na temat dyskrymi-nacji w zatrudnieniu, adresowanych do doradców zawodowych.

upowsZechnianie reZultatów projektu:Każdy z krajów partnerskich prowadzi kampanię

promocyjną projektu i jego rezultatów w inny sposób. SWSPiZ w Łodzi zdecydowała się w Polsce na następu-jące działania: • stworzenie ulotki promującej projekt,• prezentowanie projektu na konferencjach

tematycznych,• organizowanie dni informacyjnych i warsztatów dla

doradców zawodowych, • zorganizowanie w maju 2010 międzynarodowej kon-

ferencji poświęconej dyskryminacji w miejscu pracy, adresowanej do doradców zawodowych,

• współpraca ze Stowarzyszeniem Polskich Doradców Zawodowych.

wartość, użytecZność projektu, trwałość reZultatów. w jaki sposób są lub mogą być wykorZystane reZultaty projektu?1. Część zgromadzonych w projekcie materiałów będzie

wykorzystywana w czasie zajęć dla studentów „Do-radztwa Zawodowego” oraz przez Akademickie Biu-ra Karier.

2. Strona internetowa projektu będzie aktywna przez 2 lata po zakończeniu projektu.

3. Materiały szkoleniowe dla doradców zawodowych opracowane w czasie projektu mogą być wykorzy-stywane w innych szkoleniach organizowanych już po jego zakończeniu.

22

dyskryminacja w miejscu pracy – kompendium wiedZy dla doradców Zawodowychfot. 1 warsztat na temat przeciwdziałania dyskryminacji,

tallin, estonia, wrzesień 2009 r.fot. 2 logo projektu


program Grundtvig

cele projektu:Podstawowe zadania projektu to: podwyższenie i po-

prawa warunków życia rodzin zagrożonych wykluczeniem społecznym, poprawa zdolności rodziców do samodzielne-go rozwiązywania życiowych problemów, a przede wszyst-kim kształcenie umiejętności wychowawczych i prawi-dłowego wywiązywania się z obowiązków rodzicielskich. Przedsięwzięcie miało także na celu dzielenie się przez uczestników swoimi osiągnięciami, sukcesami z innymi europejskimi rodzinami.

Do głównych celów projektu zalicza się:• wsparcie psychologiczne i pedagogiczne dla rodzin

dysfunkcyjnych,• zdobycie przez rodziców podstawowej wiedzy z zakresu

TIK, zorganizowanie szkolenia z zakresu umiejętności informatycznych oraz zapewnienie na terenie placówki dostępu do technologii informacyjno-komunikacyj-nych i Internetu,

• zapewnienie możliwości nauki języka angielskiego – kurs na poziomie elementarnym,

• rozwiązywanie problemów życiowych, rodzinnych, kształtowanie umiejętności społecznych,

• pomoc w dostępie do odpowiednich zasobów i usług, jakie są dostępne w systemie opieki społecznej,

• nauczenie rodziców aktywnego obywatelstwa poprzez udział w życiu społeczności lokalnych, społeczności placówki, do której uczęszczają ich dzieci, dzielenie się dobrą praktyką w tym zakresie, włączenie rodziców we wspólnotę działań poprzez współorganizowanie imprez i uroczystości szkolnych.

dZiałania (metody) Zastosowane w projekcie:1. Zorganizowano system pomocy psychologicznej i pe-

dagogicznej dla rodzin zagrożonych wykluczeniem społecznym (kilkaset interwencji, rozmów w grupach oraz indywidualnych zajęć terapeutycznych z udziałem specjalistów – psychologa i wychowawców). Zwłaszcza indywidualne porady i zajęcia o charakterze terapeu-tycznym cieszyły się największym zainteresowaniem i zostały dobrze ocenione przez rodziców.

2. Trening Umiejętności Społecznych Goldsteina to punkt wyjścia, kluczowa część programu, ponieważ zarówno alkoholizm, jak i niedostateczne wypełnianie obowiąz-ków rodzicielskich czy niezaradność życiowa, a więc problemy słuchaczy, mają swoje źródło w niedostatkach procesu socjalizacji i braku podstawowych umiejętno-ści społecznych. Nadrzędne i najbardziej przydatne adresatom projektu umiejętności społeczne to: prosze-nie o pomoc, udzielanie wskazówek, przekonywanie innych, poznawanie swoich uczuć, wyrażanie swoich uczuć, radzenie sobie z emocjami innych, radzenie so-bie ze strachem, samokontrola, obrona swoich praw, unikanie kłopotów z innymi, reakcja na namawianie, reakcja na niepowodzenie, pomaganie innym.

3. Włączenie rodziców w życie placówki. W ramach projektu podjęto szereg działań o charakterze spor-towo-rekreacyjnym i parateatralnym. Na przykład: Mikołajkowy turniej piłki halowej i tenisa stołowego grudzień 2008, Olimpiada MOS 2008 i 2009, Jasełka 2008, obchody 25-lecia istnienia MOS w Ostrowcu, zajęcia praktyczne z garncarzem, zajęcia artystyczne.

numer projektu:07/GR-LP/07-0166/P1


obszar tematyczny projektu:• edukacja rodziców, • aktywne obywatelstwo, • podstawowe umiejętności społeczne, • języki obce (angielski poziom

elementarny), • technologie informatyczne, • dialog międzykulturowy.

polski partner projektu:Młodzieżowy Ośrodek Socjoterapii (MOS)ul. Sienkiewicza 6727-400 Ostrowiec Świętokrzyskitel./fax: +48 41 248 24 40

koordynator projektu:Zdzisław Klusektel. 0 600 417 160e-mail: [email protected]

adres strony internetowej projektu: www.scoala10.ro/grundtvig/index.html

koordynator projektu:Os GEMOS – Cooperative de solidariedade social, Lizbona, Portugalia

partner projektu:Scoala Nr. 10 „Maria Rosetti”, Bukareszt, Rumunia

języki projektu:polski, angielski


parcop – włącZenie rodZiców we wspólnotę dZiałań parents inclusion community of practice

11

programcomenius




RezultatyProjekt „PARCOP” odegrał znaczną rolę w pomocy

rodzinom zagrożonym wykluczeniem społecznym poprzez oferowanie im możliwości edukacyjnych nastawionych na współpracę i samokształcenie oraz usuwanie zbędnych, często pozornych, barier społecznych. Pedagogizacja rod-ziców była jednym z głównych zadań projektu. W tym celu opracowano program wsparcia psychologicznego i z niego najwięcej rodzice skorzystali. Wyposażono rodziców w pod-stawowe umiejętności społeczne, dzięki czemu są bardziej świadomi swoich wad i zalet. Obserwowanie przez dzieci rodziców, którzy wykazywali się nowymi umiejętnościami w Młodzieżowym Ośrodku Socjoterapii (MOS), sprzyjała pogłębianiu więzi rodzinnych i nie pozostała bez wpływu na postawę tak starszego, jak i młodszego pokolenia.

Produkty końcowe:1. Powstanie strony internetowej projektu: http://www.

scoala10.ro/grundtvig/index.html. 2. „Podręcznik dla nowoczesnych rodziców z Klubu PAR-

COP”. Jest to opis Młodzieżowego Ośrodka Socjoterapii i działań zaproponowanych w projekcie. Wydawnic-two zawiera informacje o psychologicznym i fizycz-nym rozwoju dziecka od urodzenia aż po osiągniecie pełnoletności, materiały służące do nauki informaty-ki i języka angielskiego oraz kieszonkowy słowniczek polsko-angielsko-rumuńsko-portugalski.

2. Broszury o instytucjach biorących udział w projekcie.3. Zorganizowanie konkursu na logo projektu. 4. Opracowanie i zainstalowanie dwóch tablic informa-

cyjnych o „PARCOP”. 5. Prezentacje w PowerPoint z realizacji „PARCOP”.6. Podręcznik dla rodziców „PARCOP 2007/2008”.7. Zorganizowanie pomocy psychologicznej i pedago-

gicznej dla rodzin podopiecznych MOS (kilkaset in-terwencji, rozmów i zajęć terapeutycznych).

8. Film wideo z działań sportowo-rekreacyjnych i para-teatralnych współorganizowanych przez uczestników projektu „PARCOP”.

9. Kronika projektu. Album ze zdjęciami w formie pa-pierowej i elektronicznej.

10. Zorganizowanie kilku wystaw, prelekcji, pokazów Po-werPoint obrazujących efekty projektu (dla nauczycieli i dyrektorów innych szkół i placówek z terenu powiatu ostrowieckiego i województwa świętokrzyskiego).


Upowszechnianie rezultatów projektu miało miejsce zarówno na spotkaniach kadry placówki, radach pedago-gicznych, jak i na spotkaniach z rodzicami.

Informacje o projekcie i jego wynikach przekazywane były również innym instytucjom – dyrektorom szkół i pla-cówek z terenu województwa świętokrzyskiego podczas

spotkania w Podzamczu Chęcińskim, podczas kursów, w jakich biorą udział pedagodzy MOS, podczas krajo-wych i międzynarodowych seminariów, w czasie spotka-nia dyrektorów szkół zorganizowanego przez Kuratorium Oświaty w Kielcach, na Festiwalu Comeniusa w Kielcach (dwukrotnie), jak również poprzez stronę internetową projektu. O działaniach w projekcie informowana była również społeczność lokalna, media, prasa, władze lokal-ne, Starostwo Powiatowe w Ostrowcu Świętokrzyskim, lokalne instytucje wspierające rodzinę.


Realizacja projektu „PARCOP” dała znakomitą spo-sobność podwyższenia jakości pracy placówki poprzez poszerzenie oferty edukacyjnej dla rodziców. Ponadto za-pewniono możliwość kontynuacji projektu bez wsparcia finansowego środków unijnych. 1. Wprowadzenie za zgodą organu prowadzącego

do programu szkoły od 1 września 2009 roku języ-ka angielskiego (do tej pory był nauczany tylko język rosyjski).

2. Doskonalenie metod komunikacji, przystosowanie me-tod zarządzania do realiów szkoły ponadregionalnej, wprowadzenie nowoczesnych pomocy dydaktycznych do procesu nauczania (rzutniki multimedialne, tablice interaktywne).

3. Dzięki realizacji projektu było możliwe wprowadzenie nowej formuły zajęć nieformalnych i bardziej interak-tywnych dla rodziców-podopiecznych MOS. Dzielenie się tymi doświadczeniami z kadrą pedagogiczną z in-nych placówek.

4. Dzięki projektowi instytucja stała się bardziej zna-na i doceniana w środowisku. To gwarancja dla ro-dziców, że kadra złożona jest z oddanych pracy fachowców.

5. Zwiększenie udziału rodziców w procesie wychowania dzieci i w działaniach wychowawczych Młodzieżowego Ośrodka Socjoterapii.

6. Zamieszczenie na stronie internetowej projektu pro-duktów końcowych do wykorzystania w pracy przez inne placówki.

parcop – włącZenie rodZiców we wspólnotę dZiałań parents inclusion community of practicefot. 1 próbka wyników zajęć kulinarnychfot. 2 logo programu

2


program Grundtvig

cele projektu:Celem projektu było rozwijanie potencjału kobiet „w

kwiecie wieku” w celu poprawy jakości ich życia.


Projekt polegał na rozwijaniu nowych umiejętności poprzez uczenie się od siebie nawzajem i czerpaniu ra-dości z życia w oparciu o koncepcję salutogenezy (rozwa-żania i działania nad zdrowiem) i empowermentu (brania za siebie odpowiedzialności, podejmowanie decyzji).

Współpraca partnerska zaowocowała zorganizowa-niem trzech „Srebrnych Letnich Szkół” w Preili na Ło-twie, w Berlinie oraz w Karpaczu. Przyniosły one zmia-nę postaw wielu uczestników projektu, którzy wzięli na siebie rolę nauczycieli lub przewodników. Spotkania partnerek z różnych krajów, wykłady i warsztaty umoż-liwiły wymianę doświadczeń, poznanie kultur i tradycji partnerów, pogłębienie wiedzy, lepsze zrozumienie mię-dzykulturowych różnic i podobieństw oraz poszerzenie oferty kształcenia. Efektem współpracy stały się plany na przyszłość oraz scenariusze rozwoju kompetencji dla osób, które wkroczyły w „środkowy” okres życia.

Spotkania u niemieckich partnerek powiązane były z wystawą prac kobiet-artystek. Uczestnicy przygotowali prezentacje wokół tematów takich jak „Aging – challen-ges und changes”, „Beauty”, „Remembrance and Mour-

ning”. Organizowano wykłady otwarte na temat „Gender – a vision for the future” czy „Salutogenesis”, dyskuto-wano o pozycji kobiety w rodzinie, w pracy, w społe-czeństwie. Nawiązano kontakt z lokalnymi i międzyna-rodowymi organizacjami aktywizującymi osoby starsze. Wspierano prace nad projektem „Swing 50 plus – he-alth for elder people”, a dokumentacja „Salutogenesis and Empowerment” po przetłumaczeniu na języki an-gielski, polski i łotewski została opublikowana na stronie internetowej projektu. W Zielonogórskim Uniwersyte-cie Trzeciego Wieku zorganizowano zajęcia sportowo-rekreacyjne, w których brało udział ponad 400 słucha-czy. Odbyło się kilkanaście wykładów na tematy szeroko rozumianej profilaktyki zdrowia i medycyny naturalnej. Poprowadzono również warsztaty komunikacji inter-personalnej.

Członkinie kobiecej organizacji pozarządowej z Klu-bu Kobiet na Łotwie brały udział w comiesięcznych spo-tkaniach. Zorganizowano kilka wykładów na tematy: „Marketing for Business Women”, „How to Balance Busi-ness with Private Life”, „Colours In Our Lives”, „Women’s Image”, „Women’s Heath after 40…”. Uczestniczyły w nich również przedstawicielki innych łotewskich organizacji pozarządowych z małych społeczności. Członkinie klu-bu zielonogórskiego brały także udział w zajęciach or-ganizacji pozarządowych w Preili, Livani i Rydze, gdzie uczyły się od siebie nawzajem.

numer projektu:06/GR2/06-0106/P107/GR-LP/07-0186/P2


obszar tematyczny projektu:• aktywizacja osób dorosłych na rzecz po-

prawy jakości ich życia,• projekt skierowany do kobiet w grupie wie-

kowej 45+.

polski partner projektu:Zielonogórski Uniwersytet Trzeciego WiekuAl. Wojska Polskiego 9

65-077 Zielona Góratel.: +48 68 453 26 51e-mail: [email protected] Adres strony internetowej: www.utw.zgora.pl

koordynator projektuZofia Banaszak

adres strony internetowej projektu: www.ewcol.net

koordynator projektu:Ost-West-Europäisches FrauenNetzwerk e.V. (OWEN), Berlin, Niemcy

partnerzy projektu:ImPuls Forum für Gesundheit und Präven-tion e.V., Getynga, NiemcyBiedriba Preilu Sieviesu klubs, Preili, Łotwa

języki projektu:angielski, niemiecki, polski, rosyjski


europejskie kobiety w kwiecie wieku

11

programcomenius




W wyniku działań w projekcie powstała strona inter-netowa funkcjonująca w czterech językach. Opracowana została książka, w której zilustrowano zwyczaje świątecz-ne, zamieszczono charakterystyczne narodowe przepisy na świąteczne potrawy. Na zakończenie projektu doko-nano podsumowania prac, zamieszczając zebrane repor-taże i refleksje w formie bogato ilustrowanego wydaw-nictwa w języku polskim i angielskim.


Rezultaty projektu były upowszechniane wśród słu-chaczy ZUTW, członków organizacji partnerskich oraz w lokalnych mediach. O działaniach i wynikach wypra-cowanych w projekcie informuje czterojęzyczna strona internetowa projektu: www.ewcol.net.


Uczestnictwo w projekcie wpłynęło u uczestników na zmianę postaw wobec życia, wzmocnienie wiary w sie-bie i w swoje możliwości, podniesienie poziomu wiedzy i kształcenie nowych umiejętności osób w średnim wie-ku. Trwałość efektów przedsięwzięcia zapewniona jest poprzez zamieszczenie na stronie internetowej projektu wypracowanych materiałów, co umożliwia dzielenie się z innymi zainteresowanymi doświadczeniem aktywnego życia w każdym wieku i zachęceniem do powielenia po-dobnych kreatywnych postaw.

22

europejskie kobiety w kwiecie wiekufot. 1 srebrna szkoła letnia, nauka języka niemieckiego,

berlin, wrzesień 2008 r.fot. 2 Zajęcia artystyczne


program Grundtvig

cele projektu:• odkrycie oraz promowanie twórczego i kultu-

ralnego potencjału osób z niepełnosprawnością intelektualną,

• promocja osób z niepełnosprawnością intelektualną jako aktywnie uczestniczących w życiu społecznym,

• rozpowszechnienie praktyk edukacyjnych kierowa-nych do dorosłych osób z niepełnosprawnością inte-lektualną z organizacji działających w trzech krajach UE: Francji, Niemczech i Polsce,

• stworzenie propozycji edukacji poprzez teatr osób z niepełnosprawnością intelektualną,

• stworzenie wspólnego europejskiego spektaklu te-atralnego: „Kontakt, czyli sekret Lei”


Spotkania partnerskie za granicą i w kraju 1. Spotkanie kontaktowe w Hamburgu czterech orga-

nizacji partnerskich z Francji, Niemiec oraz Polski. Wzięły w nim udział osoby przygotowujące projekt. Celem spotkania było ustalenie celów, zadań, działań oraz harmonogramu planowanego przedsięwzięcia.

2. Spotkania słuchaczy (osoby z niepełnosprawnością intelektualną) oraz edukatorów (terapeuci wspiera-jący) w Chateubriant (Francja), Szczecinie (Polska),

Bremen (Niemcy), wspólne warsztaty teatralne, pre-zentacja dokonań aktorskich trzech grup teatralnych, wymiana doświadczeń dotyczących edukacji poprzez teatr osób z niepełnosprawnością intelektualną.

3. Spotkanie edukatorów (terapeutów oraz reżyserów) w Chateubriant (Francja), Hamburgu (Niemcy), Worpswede (Niemcy), Szczecinie (Polska) w celu zdefiniowania wspólnej metodologii projektu, okre-ślenia działań teatralnych każdego z partnerów oraz ustalenia wstępnego scenariusza spektaklu teatral-nego, dalszej pracy nad scenariuszem, muzyką i sce-nografią.

4. Chateubriant, Nantes, Paryż (Francja) – premiera międzynarodowej sztuki teatralnej pt. „Kontakt, czyli sekret Lei” we Francji – 5 spektakli, które obejrzało około 1400 widzów. Aktorami spektaklu były osoby z niepełnosprawnością intelektualną z trzech krajów (19 osób), terapeuci (9 osób), reżyserzy (4 osoby).

5. Berlin, Worpswede, Bremen, Hamburg – premiera międzynarodowej sztuki teatralnej pt. „Kontakt, czyli sekret Lei” w Niemczech – 5 spektakli, 1200 widzów. Uczestnicy – 19 aktorów z 3 krajów, 9 terapeutów, 4 reżyserów.

6. Warszawa, Szczecin – premiera międzynarodowej sztuki teatralnej pt. „Kontakt, czyli sekret Lei” w Pol-sce. Dwa przedstawienia – 400 widzów.



obszar tematyczny projektu:• dialog międzykulturowy, • sztuki piękne, • muzyka, • kultura,• nauka o krajach europejskich.

polski partner projektu:Polskie Stowarzyszenie na rzecz Osób z Upośledzeniem Umysłowym Koło w Szczecinie

ul. Rostocka 12571-771 Szczecin

koordynator projektu:Barbara Jaskierska tel.: +48 91 426 81 98e-mail: [email protected]

adres strony internetowej: www.psouuszczecin.org.pl, zakładka „Międzynarodowy Spektakl Teatralny”

koordynator projektu:Centre d’Aide par le Travail „Les Ateliers de la Mée”, Chateaubriant, Francja

partnerzy projektu:GBI-Gemennutzige Gesellschaft für Bildungsinitiativen, Berlin, Niemcy Lebens- und Arbeitsgemeinshaft Franziskus e.V., Hamburg, NiemcyStiftung Leben und Arbeiten, Worpswede, Niemcy



kultura i sZtuka – sposób wspierania osób niepełnosprawnych w byciu postrZeganym jako osoby rZecZywiście aktywnie ucZestnicZące w życiu społecZnym

11

programcomenius



Działania krajowe 1. Nauka języka angielskiego. W lekcjach brało udział

22 słuchaczy (osoby z niepełnosprawnością intelek-tualną). Poznali oni wyrazy, zwroty angielskie nie-zbędne w codziennej komunikacji.

2. Warsztaty teatralne – 2 razy w tygodniu. Brało w nich udział 10 osób z niepełnosprawnością oraz 2 terapeu-tów wspierających. Prowadzili je profesjonalni akto-rzy i reżyserzy.

3. Spotkania edukatorów i słuchaczy w celu podsumo-wania spotkań międzynarodowych.

osiągnięte reZultaty i produkty końcowe:• międzynarodowy spektakl teatralny „Kontakt, czyli

sekret Lei”, • nagranie DVD spektaklu teatralnego, • nagranie CD muzyki do spektaklu, • nagranie DVD reportażu promującego projekt, • informacja na stronie: www.psouuszczecin.org.pl, za-

kładka: „Projekty realizowane”, • słownik francusko-niemiecko-polski, • audycje radiowe w Polskim Radiu Szczecin na temat

projektu oraz spektaklu teatralnego, • audycje telewizyjne w TVP 3 oraz TVN.

upowsZechnianie reZultatów projektu:1. Przekazy z wizyt studyjnych w krajach partnerskich.

Po wyjazdach odbywały się spotkania z osobami nie-pełnosprawnymi, osobami z ich najbliższego otocze-nia społecznego oraz terapeutami w celu przekazania wiadomości zdobytych w trakcie wyjazdu, wniosków, przemyśleń.

2. Wystawy fotograficzne prezentujące działania w pro-jekcie: • w siedzibie organizacji – stała wystawa fotogra-

ficzna obrazująca przebieg projektu oraz kolejne działania,

• w Szczecinie – wystawa fotograficzna oraz pokaz multimedialny na festiwalu programu „Uczenie się przez całe życie”,

• na międzynarodowej konferencji w Istambule pt. „European Experiences in Intercultural Lear-ning” (9-12 października 2008) – fotograficzna prezentacja projektu,

• na międzynarodowej konferencji w Bordeaux pt. „Intercultural dialogue in European Project” (14-15 października 2008) – prezentacja multi-medialna projektu.

3. Informacja o projekcie w programie TVN pt. „Zielo-ne drzwi” oraz programie „Bez barier” (TVP 3).

4. Informacja o projekcie na stronie internetowej Pol-skiego Stowarzyszenia na rzecz Osób z Upośledze-niem Umysłowym Koło w Szczecinie: www.pso-

uuszczecin.org.pl oraz na ogólnopolskiej stronie poświęconej osobom niepełnosprawnym: www.nie-pelnosprawni.pl.

5. Informacja o projekcie w prasie lokalnej: „Kurier Szczeciński”, „Głos Szczeciński”, „Prestiż”.


Projekt promował osoby z niepełnosprawnością in-telektualną jako pełnoprawnych i pełnowartościowych uczestników społeczności lokalnych, dzięki czemu przy-czynił się do zmniejszenia wykluczenia społecznego tej grupy. Projekt dotyczył współpracy organizacji działa-jących na rzecz osób z niepełnosprawnością z krajów UE, co jest przedsięwzięciem podejmowanym nader rzadko. Poprzez w pełni profesjonalny spektakl teatral-ny zaprezentowano osoby z niepełnosprawnością inte-lektualną jako utalentowane, tworzące prawdziwie arty-styczne wartości. Rezultaty projektu – spektakl teatralny „Kontakt, czyli sekret Lei” oraz muzyka skomponowana dla potrzeb projektu – zostały wydane na płytach DVD i CD oraz zamieszczone w Internecie, a tym samym upo-wszechnione w społeczności międzynarodowej (www.psouuszczecin.org.pl, zakładka „Międzynarodowy Spek-takl Teatralny”).

22

kultura i sZtuka – sposób wspierania osób niepełnosprawnych w byciu postrZeganym jako osoby rZecZywiście aktywnie ucZestnicZące w życiu społecZnymfot. 1 i 2 przedstawienie teatralne w wykonaniu osób niepełnospraw-

nych z krajów partnerskich


program Grundtvig

cele projektu:• wzmocnienie samooceny osób z mniejszymi szan-

sami życiowymi z krajów partnerskich poprzez pro-wadzenie atrakcyjnego dialogu międzykulturowego, mobilność, uprawianie sportów, aktywne spędzanie czasu wolnego i gotowanie,

• aktywne angażowanie uczestników w planowanie działań projektu, uczestnictwo w działaniach, ewalu-ację, rozpowszechnianie i waloryzację projektu,

• podniesienie poziomu uczestnictwa w życiu społecz-nym osób z mniejszymi szansami życiowymi poprzez wskazanie im ścieżki uczenia się przez całe życie,

• rozpoczęcie procesu odkrywania i oceny własnej kul-tury, poznawania idei uczenia się przez całe życie oraz analizowanie problemu bezrobocia i barier przeszka-dzających w ponownej integracji ze społeczeństwem.


Działania zastosowane w projekcie były dobrane pod kątem realizacji założonych celów. Przyjęte metody prze-prowadzania działań musiały być dostosowane do cha-rakteru grup, jakie uczestniczyły w projekcie. Wszystkie organizacje partnerskie zajmują się osobami będącymi w gorszym położeniu społecznym, o mniejszych szansach życiowych i zagrożonych wykluczeniem społecznym.

Beneficjenci z Polski to na co dzień uczestnicy Warsztatów Terapii Zajęciowej funkcjonujących przy Stowarzyszeniu „Bądź z nami”. Problemem tych osób jest głównie niepełnosprawność intelektualna. Uczest-nikami projektu ze strony organizacji brytyjskiej były osoby z problemami natury psychicznej, które w zna-czący sposób ograniczają normalne funkcjonowanie w społeczeństwie. Uczestnicy z Hiszpanii to osoby, któ-re znalazły się poza marginesem społecznym ze wzglę-du na aspołeczne zachowania (łamanie prawa). Grecy włączyli do projektu osoby, które z różnych przyczyn nie ukończyły szkoły i kontynuują naukę w dorosłym życiu. Niemcy pokazali w projekcie problemy asymila-cyjne emigrantów.

Wiele działań postawiło przed uczestnikami nowe zadania, z którymi do tej pory nigdy się nie zetknęli. Na potrzeby projektu zakupiono na przykład cyfrowy aparat fotograficzny i kamerę cyfrową, żeby uczestnicy mogli nabyć umiejętności posługiwania się tego rodzaju sprzętem, a dzięki wykonanym zdjęciom i filmom komu-nikować się z innymi uczestnikami. Specjalnie dla nich został zaangażowany lektor języka angielskiego, który nauczył ich prostych zwrotów grzecznościowych w języ-ku angielskim.

numer projektu:07/GR-LP/07-0137/P1


obszar tematyczny projektu:• aktywne obywatelstwo osób z mniejszymi

szansami życiowymi,• dialog międzykulturowy, • technologie informacyjne, • języki obce, • nauka o krajach Unii Europejskiej.

polski partner projektu:Starostwo Powiatowe w Będzinieul. Saczewskiego 642-500 Będzin

tel.: +48 32 368 07 30 e-mail: [email protected]

koordynator projektu:Kinga Wesołowskae-mail: [email protected]

adres strony internetowej projektu: www.crossingthebridge.pbworks.com\

koordynator projektu:Staffordshire County Council, County Edu-cations Buildings, Stafford, Wielka Brytania

partnerzy projektu:Gustav – Stresemann Institute V. Europa-ische und Bildungsstatte, Bonn, NiemcySecond Chance School of Korydallos,

Koridallos, GrecjaAAPA Establecimiento Penitenciario de Tenerife, Tenerife, Hiszpania



prZekracZając most – „crosbri”

11

programcomenius




Największym rezultatem projektu są zmiany, jakie zaszły w sposobie myślenia i postawach uczestników oraz w ich najbliższym otoczeniu. Projekt „Przekracza-jąc most” stał się dla nich motywacją do pokonywania własnych ograniczeń i wewnętrznych lęków. Zagranicz-ne wyjazdy były dla słuchaczy ogromnym przeżyciem i formą wyróżnienia. W bardzo dużym zakresie udało się osiągnąć zamierzone cele.

Za najważniejszy rezultat strona polska może przede wszystkim uznać podniesienie niskiego dotąd pozio-mu udziału w życiu społecznym uczestników projektu. Osobom niepełnosprawnym szczególnie trudno jest za-istnieć w lokalnym środowisku. Poza barierą związaną z ich odmiennością duży problem stanowi często ubó-stwo materialne ich rodzin, które powoduje, że odcięte są one od aktywnego udziału w życiu społecznym. Bieda powoduje brak dostępu do miejsc kultury, uniemożliwia spędzanie wolnego czasu poza domem, przyczynia się do wyalienowania. Uczestnictwo w projekcie „Przekra-czając most” pozwoliło beneficjentom wzmocnić poczu-cie własnej wartości i zobaczyć świat, który do tej pory był poza ich zasięgiem. Dzięki udziale w projekcie mo-gli znaleźć się w centrum uwagi. Ich nazwiska i zdjęcia były prezentowane w lokalnej prasie, dzięki czemu z dnia na dzień stali się rozpoznawalni w swoim sąsiedztwie.

Produktami, które zostały wspólnie wypracowane w projekcie „Przekraczając most”, są obrazkowy leksykon językowy oraz strona internetowa. Dodatkowo polscy uczestnicy przy pomocy profesjonalnego kamerzysty na-grali kilkunastominutowy film prezentujący dzień z ich życia na warsztatach. W trakcie partnerskich spotkań odbywały się prezentacje multimedialne, w których każ-dy z krajów przedstawiał ważny dla projektu temat, m.in. prezentacja swojej organizacji i grupy objętej projektem, problem beneficjentów na rynku pracy, lokalne tradycje sportowe czy narodowe oraz lokalne tradycje kulinarne.


Strona internetowa tworzona wspólnie przez dwa lata trwania projektu pozwala zainteresowanym na prześle-dzenie każdego etapu przedsięwzięcia i zapoznanie się z podejmowanymi działaniami. Ponadto na bieżąco poja-wiały się informacje o kolejnych spotkaniach partnerskich na stronie internetowej Starostwa Powiatowego w Będzi-nie, w gazecie powiatowej oraz w lokalnej prasie. Ze strony internetowej starostwa powiatowego, po zapoznaniu się z ogólnymi założeniami projektu, w łatwy sposób można przejść na jego stronę główną. Adres strony internetowej projektu: www.crossingthebridge.pbworks.com.


Bez udziału środków europejskich projekty o takim zakresie działania nie byłyby możliwe do sfinansowania przez powiat, a tym bardziej przez członków Stowarzy-szenia „Bądź z nami”. Możliwość wymiany doświadczeń i czerpania z najlepszych wzorców to najkorzystniej-szy sposób na szybki rozwój w każdej dziedzinie życia, również społecznej. Projekt „Przekraczając most” był pierwszym, w ramach programu Grundtvig, przedsię-wzięciem zrealizowanym na terenie powiatu. Zapocząt-kowane przez autorów projektu zagraniczne kontakty partnerskie są już wykorzystywane przez lokalne pla-cówki współrealizujące Powiatową Strategię Rozwiązy-wania Problemów Społecznych. Utrwalanie osiągniętych rezultatów dokonywać się będzie poprzez dzielenie się wiedzą zdobytą w pracy w projekcie podczas prezentacji w ramach wydarzeń związanych z tematyką społeczną, jak np. Olimpiada osób niepełnosprawnych czy Dzień ubóstwa.

22

prZekracZając most – „crosbri”fot. 1 wspólne ognisko, maj 2009 r., polskafot. 2 prace polskich uczestników na temat hiszpanii


program Grundtvig

cele projektu: Celem projektu było stworzenie książek, które mia-

łyby za zadanie wesprzeć dzieci i rodziny przychodzące do więzienia w odwiedziny. Każde z więzień biorących udział w projekcie współdziałało z uczniami po to, aby stworzyć materiał, który odzwierciedli specyficzny dla każdego z nich proces odwiedzin. Każda z tych książek została przetłumaczona na język angielski i wykorzysta-na jako narzędzie do zaprezentowania przedstawicielom krajów partnerskich systemów więziennictwa i kultu-ry danego kraju. Wszystkie publikacje zostały wykorzy-stane, by zachęcić uczniów do przekazywania swoich uwag na temat bycia rodzicem w więzieniu. Podczas wi-zyt w krajach partnerskich dzielono się doświadczeniami i wypracowano materiały mające na celu wsparcie naucza-nia w wymiarze europejskim oraz wspieranie umiejętno-ści rodzicielskich. Pierwsza część projektu została po-święcona doskonaleniu procesu odwiedzin w więzieniu oraz przygotowywaniu książek do druku. Druga część projektu to skupienie się na wydaniu publikacji oraz roz-powszechnienie idei i doświadczeń z pomocą mediów lo-kalnych, a także poprzez stworzenie strony internetowej. Nagrano również płytę CD z bajkami dla dzieci ojców od-bywających karę pozbawienia wolności.

dZiałania (metody) Zastosowane w projekcie:• zaktywizowanie skazanych do napisania książek –

odbyło się kilkanaście sesji, podczas których praco-wano nad publikacjami,

• zorganizowanie studia nagrań dla uczniów biorących udział w nagraniu płyty CD,

• spotkania formalne i nieformalne z przedstawiciela-mi instytucji partnerskich, podczas których pracowa-no nad wcześniej wytyczonymi zadaniami,

• konkurs plastyczny,• kursy językowe zakończone zorganizowaniem dla gru-

py uczniów i skazanych egzaminu KET (Key English Test),

• obserwacja ciekawych pomysłów zastosowanych w instytucjach partnerskich i ich wdrażanie w insty-tucjach macierzystych.

osiągnięte reZultaty i produkty końcowe:• folder o każdej jednostce partnerskiej,• uczniowie i pracownicy szkoły oraz pracowni-

cy zakładu karnego wzięli udział w kursie języka angielskiego,

• 9 uczniów szkoły przystąpiło do egzaminu KET (Key English Test), 7 z nich zdało egzamin,



obszar tematyczny projektu:praca na rzecz rodzin osób skazanych oraz osób wykluczonych społecznie

polski partner projektu:Zespół Szkół nr 4 w Płockuul. Sienkiewicza 2209-402 Płocktel.: +48 24 262 20 31

koordynator projektu hubert skrzyńskitel.: 0502 024 458e-mail: [email protected]

adres strony internetowej projektu: www.visitinginprison.com

koordynator projektu:Her Majesty’s Prison Wolds, Wielka Brytania

partnerzy projektu:Zespół Szkół nr 4 – Zakład Karny w Płocku, Płock, PolskaHorserod Prison – Horserod (Helsingor), DaniaHelsinki Prison, Helsinki, Finlandia

Gelsenkirchen Prison , Gelsenkirchen, NiemcyEstabelecimento Prisonal regional de Braga, Porto, PortugaliaHer Majesty’s Prison Winchester, Menchester, Wielka BrytaniaCentro di Orientamento „don Bosco”, Andria, Włochy



odwiedZiny w więZieniu visiting in prison

11

programcomenius



• powstała strona internetowa, na której uczestnicy projektu pochwalili się wynikami swoich działań,

• powstały 2 książeczki dla dzieci skazanych (każdy kraj partnerski wydał swoje własne publikacje),

• uczniowie nagrali płytę CD z bajkami i wierszami dla swoich dzieci,

• zorganizowano konkurs plastyczny dla uczniów (prace zostały później wykorzystane jako ilustracje do książek),

• w szkole powstał kącik zabaw dla dzieci, z którego ko-rzystają rodziny podczas wizyt, odwiedzin szkolnych.

upowsZechnianie reZultatów projektu:• opisanie działań na stronie internetowej projektu:

www.visitinginprison.com,• opublikowanie serii artykułów w czasopiśmie bran-

żowym „Forum Penitencjarne”,• regularne zapraszanie przedstawicieli prasy lokalnej

do szkoły. Po każdej z wizyt pojawiały się artykuły w „Tygodniku Płockim” oraz w lokalnym dodatku „Gazety Wyborczej”,

• referowanie dotychczasowych osiągnięć podczas na-

rad dyrektorskich szkół przywięziennych,• zaznajomienie innych pracowników zakładów kar-

nych z wynikami działań w projekcie podczas wspól-nych posiedzeń, spotkań.

wartość, użytecZność projektu, trwałość reZultatów. w jaki sposób są lub mogą być wykorZystane reZultaty projektu?• praca na rzecz zacieśniania więzi rodzinnych pomię-

dzy skazanymi i ich rodzinami,• książki oraz płyta CD – namacalny dowód działań

w projekcie,• osiągnięcia w projekcie omawiane i przekazywane

dalej podczas branżowych spotkań jako przykład i sposób zachęcenia do podobnych inicjatyw,

• poznanie nowych systemów więziennictwa w innych krajach UE,

• zacieśnienie współpracy europejskiej w tej dziedzinie.

23

odwiedZiny w więZieniu visiting in prisonfot. 1 prace konkursowe – ilustracje do książek napisanych

przez uczniów Zespołu szkół nr 4 fot. 2 nauczyciele Zespołu szkół nr 4 podczas zajęć języka angielskiego



cele wiZyty:• poznanie sposobu realizacji programu „Every Child

Matters” dotyczącego rozwoju intelektualnego, emocjo-nalnego i społecznego dzieci i młodzieży, ich zdrowia i bezpieczeństwa oraz jak najlepszego startu w dorosłe życie, wdrażanego przez wszystkie szkoły w rejonie Lincolnshire,

• wymiana przez uczestników wizyty informacji, do-świadczeń i nowatorskich pomysłów dotyczących za-równo tematu wizyty, jak i innych zagadnień związa-nych z edukacją,

• promocja systemów edukacji z krajów uczestników wizyty,

• nawiązanie kontaktów zawodowych, zastosowanie zdobytych informacji, doświadczeń we własnej pracy.

dZiałania (metody) Zastosowane w trakcie trwania wiZyty:• uczestniczenie w wykładach, spotkaniach, dyskusjach

prowadzonych przez dyrektorów, nauczycieli, uczniów, przedstawicieli organizacji, instytucji współpracują-cych ze szkołami lub wspierających rodzinę, a także przedstawicielami władz oświatowych i politycznych,

• wizyty w szkołach – dużych i małych, miejskich i znaj-dujących się na wsiach, dla dzieci i nastolatków, dla dzieci o specjalnych potrzebach edukacyjnych i szcze-gólnie uzdolnionych, dzieci niedostosowanych spo-łecznie, z trudnych lub biednych środowisk. Każda z placówek w inny sposób realizowała temat wizyty,

• obserwacja fragmentów zajęć lekcyjnych, pozalekcyj-

nych, przedstawień, uroczystości, rozmów i dyskusji z pracownikami i uczniami, a także przedstawicielami rodziców,

• codziennie po zakończeniu spotkań w szkołach lub instytucjach wspólne omówienie ich przebiegu, po-równanie z działaniami w szkołach w innych krajach, ustalanie wniosków,

• zapoznanie z materiałami informacyjnymi (książki, ulotki, płyty z prezentacjami multimedialnymi lub filmami, wykaz stron internetowych do wszystkich od-wiedzanych szkół, instytucji lub osób chętnych do dal-szej współpracy) otrzymywanymi w szkołach i instytu-cjach oraz przywiezionymi przez uczestników wizyty.


Dzięki udziałowi w wizycie studyjnej polska uczest-niczka mogła zaobserwować, które działania szkół angiel-skich są takie same, jak w Polsce, a co mogłoby być wzo-rem, inspiracją. Poznała też systemy edukacyjne innych państw, realizowane tam projekty, akcje. Zaobserwowała wiele, często znacznie różniących się od polskiego, sposo-bów organizowania pracy szkoły, dotyczących nie tylko uczniów i pracowników, ale także aktywizujących śro-dowisko lokalne. Uczestniczka wizyty zgromadziła wie-le przykładów dobrej praktyki, pomysłów, programów, które można stopniowo wprowadzać w swojej szkole. Bardzo ważne były też obserwacje dotyczące kontak-tów interpersonalnych zarówno między uczniami, jak i pracownikami szkoły, sposobów promowania szkoły,

numer wizyty:339

czas trwania wizyty:9-13 marca 2009

obszar tematyczny wizyty:• wyrównywanie szans życiowych uczniów

polski uczestnik:Anna BalcerzakSzkoła Podstawowa nr 1 ul. Ozdowskiego 2 09-500 Gostynin

tel.: +48 24 235 22 67 e-mail: [email protected] strony internetowej: www.sp1gostynin.edu.pl

instytucja goszcząca:Lincoln Christ’s Hospital School, Lincolnshire, Anglia

inni uczestnicy wizyty:Aysun Bursali, Denizli, TurcjaChristine Madelung, Frankfurt nad Menem, Niemcy Inge Hilbig, Kolonia, Niemcy

Anna Valouchova, Praga, CzechyMari Karon, Kilingi-Nőmme, EstoniaAnna Czyszczon, Zabrze, PolskaBarbara Bianchi, Novara, WłochyAntonio Diblio, Caltanissetta, WłochyMarina Santos, Sintra, Portugalia

język wizyty:angielski


every child matters

11

programcomenius



zasad tworzenia wspólnych programów. Mogła także za-prezentować osiągnięcia swojej szkoły, realizowane tam projekty czy programy, które wzbudziły duże zaintereso-wanie i uznanie zarówno gospodarzy, jak i pozostałych uczestników wizyty. Produktem końcowym wizyty były raporty – grupowy i indywidualny.

upowsZechnianie reZultatów wiZyty:

Polska uczestniczka wizyty przeprowadziła z własnej inicjatywy szkolenie rady pedagogicznej, podczas którego zaprezentował program „Every Child Matters”, podzie-liła się z nauczycielami swoimi obserwacjami, pokazała zdjęcia. Przygotowała wystawę materiałów szkolenio-wych i informacyjnych otrzymanych od organizatora oraz w odwiedzanych placówkach. Zachęciła do udziału w wizytach studyjnych, zapoznała ze sposobem składania wniosków, podała przydatne adresy stron internetowych. Napisała artykuł do prasy lokalnej. Opublikowała wraże-nia z wizyty w gazetce szkolnej oraz na szkolnej stronie internetowej. Podzieliła się obserwacjami i wnioskami z dyrektorami innych szkół. Zaproponowała grupie na-uczycieli kształcenia zintegrowanego wykorzystanie naj-bliższej uroczystości szkolnej do opracowania wspólne-go programu, którego głównym celem byłaby integracja i aktywizacja zarówno uczniów, jak i nauczycieli oraz rodziców i włączyła się do jego realizacji. Przedstawiła projekt wydzielenia na korytarzach stref śniadaniowych

oraz ciszy i odpoczynku przeznaczonych dla uczniów klas I-III. Projekt ten dzięki wsparciu dyrekcji szkoły został zrealizowany.

wartość, użytecZność wiZyty, trwałość reZultatów. w jaki sposób są lub mogą być wykorZystane reZultaty wiZyty?

Udział w wizycie był cennym doświadczeniem, które uczestniczka zamierza dalej wykorzystać przede wszystkim w codziennej pracy oraz systematycznie roz-powszechniać wśród nauczycieli i rodziców. Szczególnie cenne było zaobserwowanie, że program „Every Child Matters” został opracowany jako odpowiedź na poja-wiające się coraz częściej problemy dzieci i młodzieży związane np. ze złymi sposobami spędzania wolnego czasu, niewłaściwymi nawykami żywieniowymi, uza-leżnieniami, rezygnacją z nauki, z pojawieniem się du-żej liczby imigrantów oraz jako program zapobiegający wykluczeniu społecznemu i aktywizujący środowisko lo-kalne. Większość z tych problemów dotyczy także dzieci i młodzieży w Polsce, stąd uczestniczka wizyty zamierza propagować zgromadzone projekty, pomysły, a przede wszystkim zachęcać nauczycieli i uczniów do opraco-wywania zespołowych projektów, podejmowania wspól-nych działań, prac integrujących i aktywizujących jak najliczniej środowisko szkolne – nauczycieli, uczniów i rodziców.

23

every child mattersfot. 1 lincoln christ's hospital school fot. 2 wizyty w szkołach w anglii i obserwacja zajęć lekcyjnych



cele wiZyty:• poznanie francuskiego systemu edukacyjnego,• zdobycie wiedzy na temat form pomocy uczniom

ze słabszymi szansami edukacyjnymi (upośledzony-mi, zaniedbanymi środowiskowo, z deficytami wie-dzy i umiejętności),

• sposoby przygotowania ww. uczniów do funkcjono-wania w życiu dorosłym (zawodowym),

• rozwój kontaktów zawodowych,• rozwój kompetencji językowych,• poszerzenie wiedzy geograficznej.

dZiałania (metody) Zastosowane w trakcie trwania wiZyty:

W czasie trwania wizyty organizatorzy, prezentując przygotowany program, stosowali następujące metody:• wykład informacyjny – pracownik naukowy Uniwer-

sytetu w Saint Dennis przedstawił bardzo ciekawą hi-storię wyspy,

• pogadanki i wyjaśnienia – w wizytowanych instytu-cjach edukacyjnych pracownicy prezentowali swoje osiągnięcia,

• dyskusje i wymiana doświadczeń – w czasie wizyt w placówkach uczestnicy nie tylko biernie poznawa-li prezentowane projekty, ale także przedstawiali po-dobne doświadczenia z własnych krajów, szczególnie

metoda dyskusji stosowana była przez uczestników w trakcie pisania raportu grupowego,

• obserwację przez uczestników zajęć dydaktycznych w szkole podstawowej realizującej bardzo interesu-jący projekt „Akademii pisania i czytania” oraz za-jęć dla grupy imigrantów na Uniwersytecie w Saint Dennis.


Najważniejsze rezultaty to:• poznanie strategii walki stosowanej przez władze

oświatowe wyspy w celu likwidacji analfabetyzmu i ograniczenia niepowodzeń szkolnych wśród grup defaworyzowanych,

• poznanie praktycznych metod pomocy osobom za-grożonym wykluczeniem, stosowanych w placów-kach oświatowych,

• nawiązanie kontaktów zawodowych, • inspiracja do podjęcia kolejnych działań w zakresie

tworzenia projektów edukacyjnych w swoich szko-łach – szczególnie projekt „Akademii pisania i czyta-nia” realizowany na wyspie,

• raport grupowy – w trakcie pisania uczestnicy pro-wadzili twórcze dyskusje.

numer wizyty:208

czas trwania wizyty:27-30 października 2009

obszar tematyczny wizyty:• integracja grup defaworyzowanych na rynku pracy

polski uczestnik:Barbara Sobczyńskadyrektor Zespołu Szkół z Oddziałami Integracyjnymi w Ścinawce Średniej woj. dolnośląskiee-mail: [email protected].: +48 74 871 54 64, 693 168 738fax: +48 74 871 57 30e-mail: zs.radkowklodzki.pl

instytucja goszcząca:Academie de la Reunion GIP-FCIP Saint Dennis, Francja (terytorium zamorskie)

inni uczestnicy wizyty:Adiguzel Oktay, Uniwersytet Eskenesi, TurcjaAli Emua, organizacja somalijska w Londynie, Wielka BrytaniaBanciella Suarez Maria Jesus, inspektor szkolnictwa podstawowego w Oviedo, HiszpaniaHalmaghi Dana Catalina, dyrektor gimna-zjum, RumuniaSarao Anna Rita, pełnomocnik ds. kontak-tów międzynarodowych. Uniwersytet Foggia, WłochyStasiulionene Daiva, koordynator, mene-dżer w Centrum Kształcenia Zawodowego

w Wilnie, LitwaVittorioso Angelo, nauczyciel pedagog w liceum w Palermo, WłochyFloreancig Paola, dyrektor Zespołu Szkół (przedszkole i szkoła podstawowa), Wenecja, Włochy

język wizyty:francuski


11

integracja Zawodowa grup defaworyZowanychl'intégration professionnelle des groupes défavorisées

programcomenius



upowsZechnianie reZultatów wiZyty:• przygotowanie przez polską uczestniczkę wizyty ar-

tykułu do gazety lokalnej,• przygotowanie przez polską uczestniczkę prezentacji

multimedialnej i przedstawienie jej uczniom macie-rzystej szkoły w trakcie Tygodnia Edukacji Globalnej, a także nauczycielom na posiedzeniu rady pedago-gicznej,

• umieszczenie przygotowanej informacji na stronie internetowej szkoły,

• zapoznanie władz lokalnych oraz dyrektorów szkół w regionie z doświadczeniami wynikającymi z wizyty.

wartość, użytecZność wiZyty, trwałość reZultatów. w jaki sposób są lub mogą być wykorZystane reZultaty wiZyty:

Rezultaty wizyty do wykorzystania:• pomysł na projekt edukacyjny wzorowany na „Aka-

demii czytania i pisania”,• nawiązany kontakt z koleżanką z Litwy, z którą pol-

ska uczestniczka wizyty planuje w przyszłości stwo-rzyć wspólny projekt współpracy szkoły polskiej i litewskiej.

22

integracja Zawodowa grup defaworyZowanychl'integration professionelle des groupes defavorisesfot. 1 uczestnicy wizyty i francuscy organizatorzyfot. 2 dzieci na zajęciach „akademii pisania i czytania”



cele wiZyty:Wizyta studyjna w Exeter była poświęcona szkoleniom

osób niepełnosprawnych pod kątem potrzeb rynku pracy oraz sposobom włączania tej grupy społecznej do otwar-tego rynku pracy.

dZiałania (metody) Zastosowane w trakcie trwania wiZyty:

Uczestnicy wizyty studyjnej mieli możliwość poznania działalności Fundacji St Loye’s na rzecz osób niepełno-sprawnych oraz sposobów pozyskiwania środków finanso-wych na realizowane przez organizację działania. Funda-cja działa w obszarze doradztwa, szkolenia i zatrudnienia osób niepełnosprawnych. Współpracuje z pracodawcami i innymi partnerami lokalnymi. Jedną z podstawowych zasad pracy z osobą niepełnosprawną jest indywidualne, holistyczne podejście do beneficjenta (person-centred ap-proach), rozpoczynające się od właściwej diagnozy umie-jętności (assessment), zainteresowań i potrzeb, a następnie wzmocnienia poczucia wartości i świadomości własnych zasobów. Wspólnie z beneficjentem przygotowywany jest indywidualny plan zatrudnienia (Individual Employment Plan), w którym zostają określone rodzaje szkoleń „mięk-kich” i „twardych”, jakie powinna przejść osoba niepełno-sprawna, rodzaj potrzebnego doświadczenia zawodowego oraz wszelkie inne konieczne formy wsparcia (np. zakup telefonu, ubrania lub sprzętu rehabilitacyjnego), pozwa-

lające osiągnąć założone cele zawodowe. Fundacja prze-prowadza szkolenia w następujących obszarach: obsługa biura, projektowanie komputerowe (CAD), naprawa kom-puterów, gastronomia i catering, obsługa klienta, opieka nad osobą starszą, elektryka, obsługa wózków widłowych, ogrodnictwo.

Fundusze na działalność organizacji pochodzą od sponsorów, z programów unijnych oraz z progra-mów ministerialnych. Jednym z takich programów cen-tralnych w Wielkiej Brytanii jest Future Job Fund (http://campaigns.dwp.gov.uk/campaigns/futurejobsfund/in-dex.asp), fundusz na rzecz tworzenia nowych miejsc pracy dla osób długotrwale bezrobotnych od 18. do 24. roku życia. Program został wprowadzony na lata 2009-2011(nie jest nim objęta Irlandia Północna). Jest to cza-sowa (do 6 miesięcy) pomoc finansowa na pokrycie kosz-tów zatrudnienia i wyposażenia miejsca pracy, o którą mogą ubiegać się organizacje publiczne, prywatne oraz podmioty trzeciego sektora zainteresowane tworzeniem nowych etatów. Szczególnie pożądane jest tworzenie tzw. zielonych miejsc pracy (green jobs) przy technologiach wykorzystywania odnawialnych źródeł energii, recyklin-gu, gospodarce odpadami.

Program wizyty studyjnej obejmował również wizyty w szkołach prowadzących programy kształcenia ogólne-go i zawodowego dla osób niesłyszących – Exeter Royal Academy for Deaf (www.exeterdeafacademy.ac.uk) oraz w szkole dla osób niewidomych i niedowidzących – The West of England School and College for Blind (www.

numer wizyty:205

czas trwania wizyty:14-17 września 2009

obszar tematyczny wizyty:• szkolenia dla potrzeb rynku pracy

polski uczestnik:Dorota BujnowskaWojewódzki Urząd Pracy w Białymstokuul. Pogodna 2215-354 Białystoktel.: +48 85 74 97 200

e-mail: [email protected] strony internetowej: www.up.podlasie.pl

instytucja goszcząca:St Loye’s Foundation, Exeter, Wielka Brytania

inni uczestnicy wizyty:Kristina Asker, Centrum for Vuxnas Laran-de, Uppsala, SzwecjaCaroline Foss, Vuxenutbildningsforvaltnin-gen, Goteborg, Szwecja

Fotini Sakelaridi, Career Counselling and Guidance Centre of Ampelokipi-Athens, Ateny, GrecjaEnrica Facchielli, Instituto di Istruzione „Piero della Francesca” – Sezione per le attivita sociali ITSAS, Arezzo, Włochy

język wizyty:angielski

przyznane dofinansowanie z budżetu llp:1531 euro

disabled and disadvantaged into work – a wrap around approach

11

programcomenius



westengland.org.uk). W trakcie wizyty zorganizowano spotkanie z przedstawicielem urzędu pracy. Omówio-no wówczas główne zadania doradców ds. zatrudnienia osób niepełnosprawnych. Uczestnicy wizyty studyjnej brali udział w Dniach Otwartych Fundacji St Loye’s, jak również w warsztatach rozwoju osobistego (m.in. pro-wadzonych przez kinezjologa) organizowanych dla osób niepełnosprawnych. Podczas wizyty można było przyj-rzeć się warsztatowi pracy specjalistów a także wymienić doświadczenia i opinie z trenerami oraz z uczestnikami szkoleń zawodowych. Uczestnicy mieli czas na zaprezen-towanie rodzimych rozwiązań oraz sytuacji osób niepeł-nosprawnych na rynku pracy.


Efektem wizyty było nawiązanie kontaktów między uczestnikami oraz wymiana wiedzy i doświadczeń. Wizyta przyczyniła się do doskonalenia warsztatu pracy z osobą niepełnosprawną w zakresie diagnozy umiejętności za-wodowych i właściwego doboru szkoleń oraz ofert pracy. Bardzo cennym doświadczeniem było również pozna-nie od wewnątrz sposobu funkcjonowania organizacji zajmującej się kompleksową pomocą osobom niepełno-sprawnym w zakresie edukacji pozaszkolnej, organizacji

szkoleń zawodowych i przygotowania tej grupy do wejścia na rynek pracy.

upowsZechnianie reZultatów wiZyty:

Informacja na temat przebiegu wizyty została zamiesz-czona na stronie internetowej Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Białymstoku. Ponadto przygotowano i opubliko-wano artykuł na temat doświadczeń wyniesionych z wizyty studyjnej w Biuletynie Informacji Publicznej Wojewódz-kiego Urzędu Pracy w Białymstoku nr 11/2009. Biule-tyn z artykułem został również przekazany pracownikom i klientom powiatowych urzędów pracy na terenie całego województwa podlaskiego.

wartość, użytecZność wiZyty, trwałość reZultatów. w jaki sposób są lub mogą być wykorZystane reZultaty wiZyty?

Wiedza i doświadczenia nabyte w trakcie wizyty studyj-nej w Exeter zostały wykorzystane w praktyce podczas spo-tkań i warsztatów z osobami bezrobotnymi i poszukującymi pracy. Wizyta studyjna stała się także inspiracją do przy-gotowania i zgłoszenia programu wizyty w Wojewódzkim Urzędzie Pracy w Białymstoku, planowanej na rok 2011.

22

disabled and disadvantaged into work – a wrap around approachfot. 1 warsztaty komputerowefot. 2 west hill garden centre


program eTwinning

cele projektu:• integracja dzieci niepełnosprawnych z ich rówieśni-

kami z innych krajów,• wykorzystanie techniki TIK w kształceniu dzieci

upośledzonych i niepełnosprawnych,• wprowadzenie do programu nauczania treści związa-

nych z ekologią.


Projekt jest skierowany do placówek specjalnych. Polska szkoła była jednym z pierwszych uczestników przedsięwzięcia. Wzięło w nim udział ok. 20 polskich uczniów niepełnosprawnych intelektualnie i ruchowo.

Prace nad realizacją projektu podzielone zostały na następujące etapy:1. Wybór „wspaniałego drzewa” dla każdej ze szkół.

Wybranym przez polską szkołę drzewkiem był dąb (oak tree).

2. Wzajemne poznanie się grup dzieci biorących udział w projekcie za pomocą przestrzeni Wikispaces.

4. Odszukanie w najbliższym otoczeniu własnego „wondertree”.

5. Drzewa innych szkół biorących udział w projekcie – wyszukiwanie informacji w Internecie.

6. Wykonywanie prac z wykorzystaniem techniki kom-puterowej i motywu wybranego drzewa.

7. Wykonywanie różnorodnych prac plastycznych wy-korzystujących motyw wybranego drzewa.

8. Wysyłanie nasion własnego „wondertree” do szkół partnerskich.

9. Sadzenie sadzonek z nadesłanych z różnych krajów nasion.W projekcie nastąpiła korelacja między przedmio-

tem technika informacyjna a przedmiotami związany-mi ze środowiskiem, przyrodą, techniką i plastyką. Za-znaczyć należy również komponent językowy, pomimo iż tylko w niewielkim stopniu udało się uczniom z lek-ką niepełnosprawnością utrwalać słówka angielskie oraz zwroty grzecznościowe wykorzystywane w korespon-dencji między partnerami. Zgodnie z harmonogra-mem działań regularnie aktualizowano zakładkę szkoły na stronie projektu. Wysłano artystycznie zapakowane nasiona dębu do partnerów. Dzieci za pomocą swoich prac dzieliły się pomysłami na ciekawe zajęcia i techni-ki. Korzystały również z tradycyjnej poczty oraz pozna-wały położenie i kulturę krajów partnerskich. Uczniowie obsługiwali programy do edycji grafiki, tworzyli kolaże z przygotowanych zdjęć, obsługiwali przeglądarki i wy-szukiwarki internetowe, uczyli się poruszania po stronie internetowej i korzystania z linków.

Dzieci biorące udział w projekcie są dumne z tego, że ich prace zamieszczone zostały w Internecie i może je oglądać cały świat. Ich kontakty zostały poszerzone o grono kolegów z innych krajów.

numer projektu: 9494

okres realizacji projektu:19 października 2008 – 3 czerwca 2009

obszar tematyczny projektu:• szkolnictwo specjalne, • ekologia, • technologia informacyjna.

polski partner projektu:Zespół Szkół Specjalnych nr 3 w Łodziul. Sucharskiego 291-744 Łódźtel./fax: +48 42 656 1658 e-mail: [email protected], Adres strony internetowej: www.zss3.szkolnastrona.pl Koordynator: Małgorzata Syzdół, e-mail: [email protected],

koordynator projektu:Schule Rogatsboden, Purgstall, Austria

partnerzy projektu:Maurice Maeterlinckschool, Delft, HolandiaEidiko Dimotiko, Θεσσαλονίκη, GrecjaSchule am Pappelhof, Berlin, NiemcyNÓS, Lavradio, PortugaliaThe Shepherd School, Nottingham, Wielka BrytaniaKatrinahof, Antwerpia, BelgiaTartu Hiie School, Tartu, EstoniaWoodstock School, Kilmarnock, SzkocjaPrzedszkole Specjalne, Warszawa, Polska


my very special wondertree

11

programcomenius



osiągnięte reZultaty i produkty końcowe:• uczniowie biorący udział w projekcie uświadomili

sobie, że na całym świecie są osoby podobne do nich, • głównym i najważniejszym rezultatem projektu jest

wzrost akceptacji samego siebie, chęć uczestnicze-nia w dalszych projektach i prezentowania własnych osiągnięć,

• w kształceniu uczniów z wieloraką niepełno-sprawnością wyniki i rezultaty działań mierzone są również miarą zadowolenia uczestnika procesu dydaktycznego,

• projekt przyczynił się także do rozwoju kompetencji w zakresie TIK, nastąpiło to tylko dzięki motywacji dzieci do realizacji działań i chęci pokazania swoich możliwości,

• projekt został nagrodzony przyznaniem Odznaki Ja-kości eTwinning w kilku krajach, otrzymał również Europejską Odznakę Jakości.

upowsZechnianie reZultatów projektu:Rezultaty projektu umieszczono na stronie: http://

wondertree.wikispaces.com/. Na tablicy informacyj-nej w placówce zaprezentowane zostały nadesłane przez szkoły partnerskie zdjęcia, listy i inne materiały.


Dzięki zastosowaniu prostych technik i wykorzysta-niu przystępnego tematu, projekt może być zastosowa-ny wśród dzieci o specjalnych potrzebach edukacyjnych lub w wieku przedszkolnym. Rezultaty projektu dostęp-ne są na stronie internetowej Wikispaces. Projekt może być z powodzeniem realizowany przez innych nauczy-cieli w ramach edukacji ekologicznej. Efektem przedsię-wzięcia są również sadzonki drzew. Powstałe w projekcie materiały dydaktyczne mogą być inspiracją do działań plastycznych z wykorzystaniem komputera, podejmowa-nych przez uczniów niepełnosprawnych ruchowo.

22

my very special wondertreefot. 1 wondertreefot. 2 wondertree nottingham


program eTwinning

cele projektu:• integracja osób niepełnosprawnych poprzez ich ak-

tywny udział w zadaniach realizowanych w ramach projektu,

• wzrost kompetencji językowych,• zwiększenie kompetencji komunikacyjnych

i interkulturowych,• poznanie metod i form dydaktycznych stosowanych

przez szkoły partnerskie,• wzrost umiejętności wykorzystania narzędzi TIK,• rozwijanie umiejętności pracy w grupie

oraz empatii,• wykorzystanie rezultatów projektu w codziennej

pracy dydaktycznej,• rozwijanie umiejętności pracy w zespole, wyobraźni,

samodzielności oraz chęci zdobywania i wykorzysta-nia wiedzy.


„e-Fr@nç@is – C’est f@cile” („e-francuski to proste”) to projekt, poprzez który jego autorzy chcieli naukę języ-ka uczynić miłą, łatwą i przyjemną, opartą na wykorzy-staniu nowoczesnych technologii w procesie nauczania. W przedsięwzięciu brali udział uczniowie klasy integra-cyjnej w wieku 11 lat. W grupie integracyjnej znajdowały się dzieci o różnym stopniu niepełnosprawności, między innymi z niepełnosprawnością sprzężoną. Szkoły z Fran-

cji i Włoch, które nie prowadzą oddziałów integracyj-nych, zostały partnerami projektu.

Poprzez realizację projektu starano się uzupełnić ist-niejącą lukę w zakresie braku dostępnych ćwiczeń mul-timedialnych do nauki języka francuskiego na poziomie A0 (rozpoczęcie nauki języka obcego) i A1 (rozumienie i umiejętność stosowania potocznych wyrażeń i bardzo prostych wypowiedzi dotyczących konkretnych potrzeb życia codziennego).

W pierwszym etapie prac nad projektem nauczyciele uzgodnili wspólne obszary programów nauczania w szko-łach partnerskich. Na tej bazie określono zakres i kalen-darium prac. Działania obejmowały opracowanie zadań dla szkoły partnerskiej oraz rozwiązywanie otrzymanych ćwiczeń. Wśród opracowanych dla partnerów projek-tu zadań znalazły się: rebusy, krzyżówki, quiz, komiksy, prezentacje multimedialne, nagrania piosenek, tworze-nie tekstu piosenki. Tematyka dotyczyła podstawowych zwrotów dotyczących tematów takich jak: przedstawia-nie się, szkoła, czas, pogoda, opis osób, natury, pomiesz-czeń oraz cywilizacja Francji. Zadania opracowano tak, aby dzieci niepełnosprawne mogły je samodzielnie lub we współpracy z innymi realizować poprzez wykonywa-nie zdjęć, rysunków do komiksu czy wyszukiwanie infor-macji w encyklopedii, słowniku oraz Internecie.

Szkoła partnerska z Francji oprócz realizowanych za-dań czuwała również nad poprawnością językową wy-konywanych prac. Uczestnicy projektu kierowali się

numer projektu:9006


obszar tematyczny projektu:• język obcy, • informatyka, • geografia, • historia, • wiedza ogólna.

polski partner projektu:Szkoła Podstawowa nr 14 z Oddziałami Integracyjnymi im. Adama Mickiewicza w Zabrzuul. Gdańska 10 41-800 Zabrzetel.: +48 32 271 61 80, +48 32 370 19 03e-mail: [email protected] strony internetowej: www.sp14zabrze.debacom.pl

koordynator projektu: Bożena Paradysz-Adamus oraz Agnieszka Duraje-mail: [email protected]

adres strony internetowe projektu: http://twinspace.etwinning.net/launcher.cfm?lang =en&cid=33069

koordynator projektu:Szkoła Podstawowa nr 14 z Oddziałami Integracyjnymi, Zabrze, Polska

partnerzy projektu:Collège Henri Sellier, Bondy, Francja „Giovanni Pascoli” Plesso „Giustino Fortuna-to”, Matera, Włochy

język projektu:francuski

11

e-fr@nç@is – c’est f@cile

programcomenius



całkowitą dowolnością w doborze metod, form, modeli przygotowywanych działań. W projekcie wykorzystano metodę zajęć praktycznych, rozwiązywania poszczegól-nych zadań, pracę z podręcznikiem i słownikiem, metodę problemową oraz gier dydaktycznych, jak również me-tody aktywizujące. W przypadku tworzenia quizu przy ustaleniu tematyki pytań wykorzystano burzę mózgów oraz pracę z encyklopedią. Realizacja zadań projekto-wych była uzależniona od ich wykonania przez poszcze-gólnych partnerów. Przyczyniło się to do terminowości i jakości wykonywanych prac. Uczniowie z niecierpliwo-ścią wyczekiwali na wykonanie kolejnych zadań przez uczniów ze szkoły francuskiej i włoskiej, po czym z du-żym zapałem przystępowali do przygotowania własnych działań. Każde zajęcia rozpoczynały się od sprawdze-nia poczty elektronicznej, któremu towarzyszyło wielkie oczekiwanie uczniów na wiadomość od partnera.

Największą atrakcję i satysfakcję stanowiło prze-prowadzenie konferencji multimedialnej. Wiele rado-ści przyniosło uczniom poznanie kolegów i koleżanek ze szkół partnerskich. Rówieśnicy przestali być dla siebie osobami anonimowymi.

Partnerzy projektu komunikowali się między sobą, wykorzystując następujące narzędzia TIK: pocztę elek-troniczną, Skype'a (wideokonferencje), czat, przestrzeń TwinSpace. Oprócz tego wykorzystano: MS Office (Word, PowerPoint, Picture Manager), MS Paint, opro-gramowanie do obróbki dźwięku, serwis YouTube oraz encyklopedie multimedialne.

osiągnięte reZultaty i produkty końcowe:Rezultaty:

• daleko idąca inicjatywa dzieci oraz wykazanie się przez młodych ludzi różnego typu zdolnościami,

• duży stopień integracji zespołu, co wpłynęło pozy-tywnie na adaptację i akceptację w grupie dzieci nie-pełnosprawnych mających problemy w nauce oraz w nawiązywaniu kontaktów z rówieśnikami,

• podniesienie się poziomu samooceny wśród dzieci niepełnosprawnych,

• zwiększenie motywacji dzieci do uczestniczenia w za-jęciach języka francuskiego,

• przełamanie bariery językowej,• korzyści z realizacji projektu dla wszystkich uczniów

klasy integracyjnej, takie jak: uatrakcyjnienie lekcji, efektywniejsze rozwijanie kompetencji językowych i interkulturowych oraz poprawienie koordynacji ru-chowo-wzrokowej,

• rozwijanie wyobraźni uczniów, pokonywanie przez nich własnych trudności wynikających z niepełno-sprawności. Uczniowie ci uświadomili sobie, że pomi-mo swej niepełnosprawności mogą w pełni i efektyw-nie uczestniczyć w zajęciach projektowych,

• znaczna stymulacja funkcji słuchowych i wzroko-wych, pobudzenie rozwoju emocjonalno-społeczne-go i orientacji przestrzennej,

• uczenie się empatii, wrażliwości, chęci niesienia pomo-cy drugiej osobie oraz organizacji pracy, jak również samodzielności, odpowiedzialności i kreatywności. Produkty końcowe:

• ćwiczenia do nauki języka: nagrania, krzyżówki, ko-miks, rebusy, quizy, prace plastyczne, listy, prezenta-cje PowerPoint.

upowsZechnianie reZultatów projektu:Opublikowano TwinSpace projektu: http://twin-

space.etwinning.net/launcher.cfm?lang=en&cid =33069, umieszczono część rezultatów projektu w szkolnej ga-zetce. Metody i zasoby wypracowane w projekcie będą używane również po jego zakończeniu. Wypracowa-ne produkty są wykorzystywane w pracy dydaktycznej z uczniami niebiorącymi udziału w projekcie.


Korzyścią z realizacji projektu dla nauczycieli było poznanie metod i form pracy w szkołach partnerskich. Innowacyjność przedsięwzięcia polegała na zaangażo-waniu uczniów do tworzenia metod dydaktycznych. Wszystkie szkoły partnerskie korzystały z metod wy-pracowanych przez uczniów różnych obszarów kultu-rowych, dzięki czemu nastąpiła poprawa jakości wypra-cowanych w projekcie zasobów. Zadania przygotowane przez uczniów na podstawie zrealizowanej partii mate-riału potwierdzają zintegrowanie projektu z programem nauczania. Możliwość wykorzystania wypracowanych w projekcie zasobów przez innych nauczycieli, w tym na-uczycieli innych szkół, stanowi o trwałości projektu.

22

e-fr@nç@is – c’est f@cilefot. 1 podziękowania za wspólną pracę i zaproszenie do dalszej współpracyfot. 2 rysunek uczestnika projektu


program eTwinning

cele projektu: • wyrównanie szans edukacyjnych młodzieży z małej

miejscowości,• zwiększenie dostępu uczniów do komputera i Inter-

netu, a także podnoszenie umiejętności z zakresu TIK,

• uczenie się języka angielskiego w nowy, motywujący sposób oraz pogłębienie jego znajomości,

• posługiwanie się narzędziami technologii informa-cyjnej – korelacja nauki języka angielskiego z infor-matyką,

• poznanie i porównanie ekosystemów leśnych we wła-snym terenie i w Europie,

• zwiększenie świadomości wagi ekosystemów leśnych dla całego środowiska, jak również dla życia i kultury ludzi,

• poznanie przepisów ochrony środowiska w krajach partnerskich,

• wprowadzanie w życie zasad odpowiedzialnego za-chowania się w lesie.


Realizacja projektu przebiegała w Gimnazjum w Wie-liczkach, które usytuowane jest z dala od centrów kultu-ralnych. Projekt przeprowadzono w szkole, w której jest grupa uczniów pochodzących z rozbitych rodzin, z pro-blemami alkoholowymi. Inną grupą są uczniowie ze spe-cyficznymi trudnościami w uczeniu się czy uczniowie niepełnosprawni umysłowo.

Na tym obszarze występuje wysokie bezrobocie, a młodzi ludzie migrują do większych centrów przemy-słowych. Również rodzice z braku perspektyw życiowych często wyjeżdżają do pracy za granicę. Niekiedy są oni za-grożeni społecznym wykluczeniem. Pomimo tych trud-nych warunków większa część rodziców zainteresowana jest wzbogaceniem oferty edukacyjnej w szkole oraz in-nowacyjnymi rozwiązaniami.

Zgodnie z tymi oczekiwaniami w listopadzie 2006 roku nawiązana została współpraca ze szkoła-mi w Grecji i Włoszech. Młodzież kontaktowała się ze swoimi rówieśnikami za pomocą poczty elektro-nicznej i komunikatorów. Uczniowie zostali zapoznani z oprogramowaniem służącym do tworzenia prezentacji, jak i do komunikacji w sieci: Word, PowerPoint, poczta elektroniczna, chat, forum. Wspólnie uzgodnione zosta-ły poszczególne etapy pracy.

Wychowankowie zgromadzili materiał służący do prezentacji fauny i flory własnego regionu, analizując ekosystemy lasów na lekcji biologii i przy wykorzystaniu Internetu. Uczniowie przygotowali prezentacje PowerPo-int najbardziej charakterystycznych przedstawicieli świa-ta zwierzęcego i roślinnego, które zostały zamieszczone na wspólnej platformie TwinSpace, a także na utworzo-nej podstronie internetowej w języku angielskim: www.gimwie.home.pl.

Korzystając z materiałów przygotowanych przez szkoły partnerskie, młodzi uczestnicy projektu nauczy-li się, jak przepowiadać pogodę poprzez obserwowa-nie zachowania zwierząt i wygląd chmur. Zasady od-

numer projektu:6021

okres realizacji projektu:2 listopada 2006 – 11 listopada 2007

obszar tematyczny projektu:• wyrównanie szans edukacyjnych mło-dzieży z małej miejscowości, • przyroda, ekologia, ochrona środowiska, geografia,• techniki IT.

polski partner projektu:Publiczne Gimnazjum im. Jana Pawła II w Wieliczkachul. Lipowa 10 A19-404 Wieliczkitel./fax: +48 87 521 40 44e-mail: [email protected] strony internetowej: www.gimwie.home.plKoordynator: Elżbieta Karaśe-mail: [email protected]

koordynator projektu:Scuola Secondaria di l° Grado „Francesco Casavola”, Modugno, Włochy

partnerzy:Publiczne Gimnazjum im. Jana Pawła II w Wieliczkach2nd High School of Komotini, Grecja


lasy: Zasoby i Źródło życia

11

programcomenius



powiedzialnego zachowania w lesie zostały omówione na lekcjach biologii i wprowadzone w życie na wyciecz-ce do Puszczy Augustowskiej i na spływie kajakowym rzeką Rospudą. Wyniki obserwacji z wycieczek zostały przedstawione za pomocą prezentacji PowerPoint. Stro-na włoska zbadała mikroorganizmy w wierzchniej war-stwie ściółki za pomocą mikroskopu, a greccy uczniowie napisali opowieść o lasach i wpływie człowieka na śro-dowisko naturalne. Rozmowy i listy, które stanowiły dla młodzieży duże przeżycie, rozwinęły potrzebę głębszej znajomości języka angielskiego.


Dzięki zaangażowaniu uczniów powstało wiele prze-pięknych prezentacji Power Point dotyczących roślin i zwierząt występujących w ich najbliższym otoczeniu, tj. Puszczy Augustowskiej i Dolinie Rospudy. Udział w pro-jekcie pozwolił wychowankom na uczestniczenie w cieka-wych zajęciach pozalekcyjnych – wycieczkach i wyjazdach, w aktywnych formach wypoczynku np. spływie kajako-wym. Zdjęcia wykonane podczas spływu kajakowego rze-ką Rospudą wykorzystane zostały do utworzenia albumu w wersji papierowej.

Z uwagi na fakt, iż część wychowanków nie posiada komputera ani dostępu do Internetu w domu, mieli oni szansę wykorzystania sprzętu w szkole i bibliotece, dzię-ki czemu zwiększyli swoje umiejętności w zakresie TIK. Były to niepowtarzalne i ciekawe lekcje biologii i języ-ka angielskiego, odbywające się w niecodziennej formie. Uczniowie rozwinęli swoje zdolności i umiejętności, po-głębili wiedzę o regionie, kulturze, przyrodzie. Wzrosło w nich poczucie tożsamości, odpowiedzialności za za-chowanie dziedzictwa kulturowo-przyrodniczego i spe-cyfiki obszarów wiejskich.

Projekt zajął III miejsce w ogólnopolskim konkursie „Nasz projekt eTwinning – III edycja 2007”. Nauczyciel-ka będąca koordynatorem projektu otrzymała Europejski Znak Innowacyjności w Dziedzinie Nauczania i Uczenia się Języków Obcych – European Language Label. Projekt został również nagrodzony przyznaniem Krajowej i Eu-ropejskiej Odznaki Jakości eTwinning.

upowsZechnianie reZultatów projektu:Rezultaty całego przedsięwzięcia prezentowane były

na ogólnopolskiej konferencji nauczycieli przyrody i biologii w Warszawie, międzynarodowej konferencji w Bukareszcie, regionalnych konferencjach w Olsztynie i Ełku. Dzięki systematycznie prowadzonym szkoleniom nauczycieli w województwie warmińsko-mazurskim (koordynator jest ambasadorem programu eTwinning) działalność uczniów i nauczycieli z Wieliczek odbija się szerokim echem w całym regionie. Wszystkie wypraco-wane materiały zamieszczone są na platformie eTwin-ning, a także na stronie internetowej szkoły: www.gim-wie.home.pl. Relacje z przeprowadzonego projektu

zamieszczone zostały w lokalnej gazecie i miesięczniku MODN Olsztyn „Kajet”.


Wszystkie działania służyły wyrównaniu szans mło-dzieży z małej miejscowości położonej na skraju woje-wództwa (180 km od Olsztyna), a osiągnięte efekty i wy-pracowane materiały służyć mogą jako przykład dobrej praktyki wielu szkołom z regionu, kraju i z zagranicy. Jako jedna z nielicznych w regionie szkoła w Wieliczkach stworzyła uczniom możliwość współpracy europejskiej, a nawiązane przyjaźnie trwają po dziś dzień i zaowoco-wały kolejnymi projektami. Wypracowane materiały słu-żyć mogą wielu szkołom jako pomoc w nauczaniu przy-rody, biologii i języka angielskiego. Atrakcyjna forma np. prezentacje PowerPoint, użycie języka angielskiego i nazw łacińskich pozwoli na urozmaicenie środków dy-daktycznych w nauczaniu biologii nie tylko w szkołach polskich, ale również europejskich.

22

lasy: Zasoby i Źródło życiafot. 1 odpoczynek nad rospudąfot. 2 uczniowie w puszczy augustowskiej



cele projektu: • promowanie dialogu międzykulturowego jako narzę-

dzia pomocnego w przyswajaniu wiedzy i zdolności,• nauka otwartości i tolerancji wobec innych kultur,• zwiększenie świadomości kształtowania aktywnych,

otwartych na świat, pełnych szacunku dla zróżnico-wania kulturowego i opartych na wspólnych warto-ściach UE postaw obywatelskich,

• wychowanie do porozumienia pomiędzy obywatela-mi reprezentującymi różne narodowości, wychowa-nymi w różnych kulturach, praktykującymi odmien-ne obyczaje,

• zapewnienie możliwości rozwoju w zróżnicowanym społeczeństwie,

• rozwijanie zainteresowań związanych z poznaniem innych kręgów kulturowych,

• poszerzenie wiadomości o Unii Europejskiej i krajach niemieckiego obszaru językowego oraz poznanie ich mieszkańców,

• zapewnienie swobodnej komunikacji językowej w szkolnych kontaktach międzynarodowych,

• podniesienie jakości uczenia się i nauczania języka niemieckiego,

• pozyskiwanie środków i materiałów popularyzują-cych naukę języka niemieckiego,

• współpraca ze szkołami niemieckimi.

dZiałania (metody) Zastosowane w projekcie:• podsumowanie wymiany z Niemcami w roku 2006,

sformułowanie wniosków do dalszej pracy oraz po-mysł projektu,

• przygotowanie map, kolaży i informacji o instytucjach UE oraz krajach niemieckiego obszaru językowego,

• dyskusje, referaty, pogadanki o promowaniu szacun-ku dla innych kultur i sposobów życia oraz różnorod-ności językowej i kulturowej,

• przygotowanie do wycieczki Bruksela – Berlin po-przez m.in. udział w seminarium kulturoznawczym nauczyciela języka niemieckiego w Berlinie,

• wyjazd i zwiedzanie Parlamentu Europejskiego (Bruk-sela) i Bundestagu (Berlin), wizyta w Bundeszentra-le für politische Bildung (niezależna i bezpartyjna instytucja wspierająca świadomość demokratycz-ną oraz udział w życiu politycznym, oferująca wiele materiałów do nauki języka niemieckiego na wszyst-kich poziomach) oraz centrum Unii Europejskiej, skąd pozyskano nowe materiały do pracy, zwiedzanie Akwizgranu i Poczdamu,

• podsumowanie wyjazdu i sprecyzowanie dalszych ce-lów pracy nad projektem, takich jak nauka Wirtscha-ftsdeutsch (słownictwo ekonomiczne) w klasach po-litechnicznych i ekonomiczno-marketingowych oraz promocja języka niemieckiego podczas dni otwar-tych szkoły,

• konkurs wiedzy o UE.

numer projektu:I-28


obszar tematyczny projektu:• nauczanie i uczenie się języków obcych, • dialog międzykulturowy jako szansa na aktywne obywatelstwo.

instytucja prowadząca:III Liceum Ogólnokształcące im. Marii Konopnickiej

ul. Bechiego 1 87-800 Włocławektel.: +48 54 232 29 65e-mail: [email protected] strony internetowej: www.lmkwloclawek.pl

koordynator projektu:Katarzyna Krzemińskanauczycielka języka niemieckiego

języki projektu: polski, niemiecki

finansowanie i wsparcie:środki własne, sponsorzy indywidualni, wsparcie ze strony Posła Parlamentu Euro-pejskiego Tadeusza Zwiefki oraz Senatora RP Andrzeja Persona

nie łam się – łam bariery!

11

programcomenius




Po kolejnym roku nauki języka niemieckiego oraz po powrocie z Brukseli i Berlina można zaobserwować u uczniów większą pewność siebie oraz swobodę w wy-powiadaniu własnego zdania (zarówno w języku polskim, jak i niemieckim). Rozbudzona samoświadomość ucznia to gwarancja otwartości i tolerancji oraz porozumienia ponad barierami. Uczniowie biorący udział w projek-cie to w 70 procentach młodzież z terenów wiejskich, a co za tym idzie – jest to młodzież wysoce zdyscyplinowa-na i zmotywowana do nauki, czerpiąca z projektu maksy-malne korzyści i upatrująca w nim szansę na realizowanie się w Europie dziś i w przyszłości. Wymiernym efektem podjętych działań jest rosnąca liczba osób zdających język niemiecki na maturze oraz chętnych na studia filologiczne i ekonomiczne w kraju i za granicą. Oznacza to tym sa-mym podniesienie jakości nauczania i uczenia się. Projekt zapewnił rozwój umiejętności porozumiewania się ponad barierami językowymi i kulturowymi, uwzględniając tym samym potrzeby wielojęzycznej i wielokulturowej Europy.

upowsZechnianie reZultatów projektu:Narodowa Agencja Programu „Uczenie się przez całe

życie”, która koordynuje konkurs ELL w Polsce, wypro-

dukowała film o projekcie, który jest dostępny na stro-nie internetowej: www.ell.org.pl. Opis projektu znajduje się również w publikacji wydanej przez polską Narodową Agencję programu pt.: „European Language Label, Lau-reaci 2008 i 2009”.


Rok szkolny 2008/2009 rozpoczął się w Zakopanem wymianą z zaprzyjaźnioną szkołą z Niemiec w duchu dialogu międzykulturowego. Myśląc o własnej tożsamo-ści narodowej, jak i nie unikając trudnych tematów z hi-storii obu narodów, zorganizowano w ramach projek-tu m.in. wizytę w Obozie Zagłady Auschwitz-Birkenau. Szkoła planuje pozyskanie funduszy na kolejną wypra-wę w głąb Europy. Przygotowuje wizytę w Europejskim Banku Centralnym we Frankfurcie nad Menem, poprze-dzoną konkursem dotyczącym tego zagadnienia. Jedno-cześnie ze względu na rosnące zainteresowanie językiem niemieckim i pracą w strukturach UE szkoła zamierza wpisać w program klas politechnicznych i marketingo-wo-ekonomicznych biznesowe słownictwo – Wirtscha-ftsdeutsch.

nie łam się – łam bariery!fot. 1 katarzyna krzemińska, koordynatoraka projektu – kadr filmu promujące rezultaty projektufot. 2 prezentacja projektu w raporcie „european language label. laureaci konkursu 2008 i 2009”.

22



cele projektu:• wzbudzanie zainteresowania innymi kulturami, języ-

kami i religiami,• uczenie tolerancji dla innych kultur, zwyczajów

i religii,• wzbudzanie wrażliwości na potrzeby innych,

w szczególności osób chorych, niepełnosprawnych i osób starszych,

• zachęcenie dzieci do kontaktów z równolatkami po-chodzącymi z innych krajów,

• wyczulenie dzieci na brzmienie obcych języków,• zachęcenie dzieci do eksperymentów fonetycznych

i muzycznych z różnymi językami,• przedstawienie języków obcych jako najważniejsze-

go środka komunikacji między ludźmi,• zainspirowanie uczniów do własnych działań teatral-

nych, muzycznych i plastycznych w kontekście wyżej wymienionej problematyki.


Tolerancja to motto roku szkolnego 2008/2009 w Ear-ly Stage. Pojęcie tolerancji rozpatrywane było w aspekcie kulturowym, religijnym, estetycznym oraz dodatkowo w aspekcie związanym z niepełnosprawnością. Do pro-jektu zaproszono szkoły: brytyjską, japońską, rosyjską, niemiecką i żydowską oraz dzieci czeczeńskie z Ośrod-ka dla Uchodźców w Warszawie. W ramach projektu uczniowie: • brali udział w lekcjach na temat tolerancji,• wykonywali prace zespołowe i indywidualne,

• uczyli się piosenki ,,Panie Janie” w różnych językach,

• uczyli się piosenki „The more we get together” po angielsku,

• poznawali proste piosenki w językach narodowych dzieci zaproszonych do projektu,

• zorganizowali wernisaż prac plastycznych na temat tolerancji,

• podczas warsztatów „Tolerance” uczniowie:• poznawali religie świata i wykonywali „Peace tree

– drzewo pokoju”, • przygotowali prezentacje tańców z różnych czę-

ści świata, • brali udział w muzykoterapii opartej na pozna-

waniu muzyki z różnych rejonów świata, • wykonywali prace plastyczne (afrykańskie maski,

australijskie instrumenty muzyczne, meksykań-skie ponczo, indiańskie namioty itp.),

• poznawali potrawy świata i uczyli się zwyczajów związanych z ich jedzeniem,

• poznawali stroje mieszkańców różnych rejonów świata i zorganizowali pokaz mody,

• wystawili sztukę o tolerancji pt. „Why Frogs and Snakes Don’t Play Together”.

osiągnięte reZultaty i produkty końcowe:1. Doświadczenie wspólnej pracy z innymi szkołami

stało się inspiracją do kolejnych wspólnych działań (plan wspólnego projektu w roku 2009/2010).

numer projektu:I-25

okres realizacji projektu:marzec 2008 – styczeń 2009

obszar tematyczny projektu:• nauczanie i uczenie się języków obcych, • szeroko rozumiana tolerancja.

instytucja prowadząca:Szkoła języków Obcych Early Stage Al. Waszyngtona 104 m. 4/504-008 Warszawae-mail: [email protected] tel.: +48 22 848 26 66, 606 900 288

koordynator projektu:Bożena Kuczyńska

partnerzy projektu:Szkoły: brytyjska, japońska, rosyjska, niemiecka i żydowska oraz dzieci czeczeńskie z Ośrodka dla Uchodźców w Warszawie

finansowanie:Środki własne szkoły

języki projektu: angielski, polski, niemiecki, hebrajski, ro-syjski, japoński, czeczeński

11

tolerance – get together

programcomenius



2. Udział w projekcie dzieci z Czeczenii pokazał uczniom, jak można okazać przybyszom z innego kraju zainteresowanie i przychylność.

3. Scenariusze lekcji pozostały w szkole jako materiał dla przyszłych uczniów i nauczycieli.

4. Projekty klasowe i indywidualne związane z tematem „Tolerance” wzięły udział w konkursie, podczas któ-rego wyłoniono najciekawsze prace. Niektóre prace zostały oprawione i będą dekorować szkolne ściany.

5. Przygotowano i nagrano płytę w wykonaniu uczniów Early Stage i zaproszonych do projektu dzieci z in-nych szkół. Płyta będzie służyć jako materiał eduka-cyjny dla kolejnych roczników uczniów.

6. Zorganizowano wystawę projektów ,,Tolerance” po-łączoną ze wspólnym śpiewaniem piosenek w róż-nych językach.

7. Zorganizowano konkurs plastyczno-językowy zwią-zany z problematyką projektu.Materiały przygotowane w ramach projektu będą

wykorzystane na zajęciach podczas letniego obozu językowego.

upowsZechnianie reZultatów projektu:Nagrano i rozdano płyty z piosenkami związanymi

ze świętami w różnych religiach. Nagrane zostały tak-że płyty DVD z filmami kręconymi podczas warsztatów „Tolerance”. Opis projektu zamieszczony jest również w publikacji pt.: „European Language Label, Laureaci 2008 i 2009”.


Szkoła planuje dalszą współpracę z placówkami biorącymi udział w projekcie – zaproszono już Szko-łę Brytyjską do następnego projektu dotyczącego dialo-gu między pokoleniami. Powstał także pomysł nagrania wspólnej płyty pt. „Generations bond” z udziałem trzech pokoleń!

23

nie łam się – łam bariery!fot. 1 jedna z wielu prac uczniów uczestniczących w projekciefot. 2 praca projektowa uczniów

60 Program „Młodzież w działaniu”


cele projektu:Projekt jest efektem współpracy dwóch organizacji

nastawionych na pomoc młodzieży. Jego głównym ce-lem jest poszukiwanie rozwiązań w zakresie problema-tyki młodzieżowej, a także wymiana doświadczeń w pra-cy z różnymi grupami młodzieży. Celem bezpośrednim jest rozszerzenie oferty edukacyjnej dla podopiecznych ośrodka szkolno-wychowawczego w Różanymstoku o za-jęcia dotyczące szeroko rozumianej tematyki europej-skiej oraz mediów. Wolontariusz z Albanii zajmował się organizacją i prowadzeniem warsztatów dla podopiecz-nych ośrodka (chłopcy skierowani do placówki na mocy orzeczeń sądu rodzinnego). Program warsztatów został uzgodniony z nowo powstałym Klubem Europejczyka działającym przy szkole w Różanymstoku.


Działania projektowe polegały na włączeniu zagra-nicznego wolontariusza, osoby młodej niebędącej pe-dagogiem ani profesjonalnym edukatorem, w program edukacji formalnej realizowany w ośrodku szkolno-wy-chowawczym. Udział osoby z zewnątrz w wieku zbliżo-nym do wychowanków ośrodka miał zapewnić większe zaangażowanie i zainteresowanie młodzieży. Działania proponowane przez wolontariusza miały dynamiczny i interaktywny charakter, a tematyka poszczególnych spotkań w sposób elastyczny była dostosowywana do za-interesowań uczestników. Różnorodność tematów – kul-

tura, geografia, historia krajów Europy, pokrywała się z różnorodnością działań – spotkania warsztatowe, dys-kusje, projekcje, konkursy, współtworzenie gazetki.


Zakładane cele przedsięwzięcia zostały zrealizowane. Projekt przyczynił się do poszerzenia oferty edukacyjnej skierowanej do wychowanków ośrodka szkolno-wycho-wawczego w Różanymstoku, pozwolił na przełamanie barier i oporów w kontaktach z cudzoziemcami. Wycho-wankowie biorący udział w projekcie stali się bardziej otwarci, aktywni, zaczęli brać większy udział w życiu wspólnoty salezjańskiej, poprawiły się także ich kontakty z lokalną młodzieżą.


W celu rozpowszechniania rezultatów projektu zor-ganizowany został cykl spotkań wolontariuszy aktualnie przebywających w ośrodku z młodzieżą uczęszczającą do okolicznych szkół. Wolontariusze włączyli się również w działania Stowarzyszenia Trampolina w ramach pro-jektu promującego EVS „Wolontariusze bez granic”. Spo-tkania informacyjne odbyły się także w Tiranie.

numer projektu:PL-21-88-2008-R3

okres realizacji projektu:2 października 2008 – 20 stycznia 2010

obszar tematyczny projektu:• wyrównywanie szans młodzieży, • informacja młodzieżowa, • świadomość europejska.

polski partner projektu:Salezjański Ośrodek Wychowawczy im. Św. Jana Bosko

Różanystok 13B16-200 Dąbrowa Białostockatel./fax: +48 85 712 84 08e-mail: [email protected]

koordynator:Marcin Lićwinkotel: 0606 377 611e-mail: [email protected]

koordynator projektu:Salezjański Ośrodek Wychowawczy im. Św. Jana BoskoDąbrowa Białostocka

partner projektu:Qendra Sociale Don Bosco, Tirana, Albania

języki projektu:polski, angielski

przyznane dofinansowanie z budżetu mwd:7 670 euro

być wolontariusZemakcja 2. wolontariat europejski

11

programcomenius

Program „Młodzież w działaniu” 61



Wartością projektu jest z jednej strony jego wpływ na poszczególnych wychowanków ośrodka, zaś z drugiej, długofalowej perspektywy – istotą jest zmiana w systemie pracy z młodzieżą, umożliwienie jej kontaktów z inny-mi krajami poprzez goszczenie zagranicznych wolonta-riuszy. Włączanie młodych osób w organizację i prowa-dzenie zajęć czyni te zajęcia atrakcyjniejszymi i sprawia, że uczniowie chętnie i z zaangażowaniem w nich uczest-niczą. Przygotowywanie i realizacja tego typu projektów z myślą o wychowankach ośrodka podnosi ich poczu-cie własnej wartości, wpływa na atmosferę pracy całego ośrodka.

23

być wolontariusZemfot. 1 wakacyjny festyn dla młodzieżyfot. 2 Zimowe zawody sportowefot. 3 wycieczka po polsce

22

62 Program „Młodzież w działaniu”


cele projektu:• rozwój umiejętności artystycznych wychowanków

ośrodka,• rozwój umiejętności współpracy w grupie

i komunikacji,• wzrost samooceny uczestników projektu,• integracja społeczna wychowanków ośrodka ze spo-

łecznością lokalną,• zwiększenie szans młodych ludzi na zatrudnienie,• poprawa wizerunku wychowanków ośrodka

wychowawczego.

dZiałania (metody) Zastosowane w projekcie:• warsztaty służące rozwijaniu umiejętności muzycz-

nych i teatralnych,• wspólne opracowywanie scenariusza scenek te-

atralno-muzycznych do repertuaru „Pogotowia Teatralnego”,

• prezentowanie zdobytych umiejętności podczas spo-tkań z wychowankami domów dziecka, ośrodków szkolno-wychowawczych oraz na pikniku organizacji pozarządowych w Policach.


Grupa inicjatywna zaadaptowała nieużywane do-tychczas pomieszczenia na strychu w szkole i systema-

tycznie uczestniczyła w zajęciach gry na instrumentach muzycznych oraz w zajęciach teatralnych. Uzyskane efekty zostały zaprezentowane w ośrodkach szkolno-wychowawczych i placówkach dla osób niepełnospraw-nych. Zainteresowanie przynależnością do grupy wśród wychowanków ośrodka było tak duże, że powstały 3 sek-cje składające się na grupę ArtCrew: teatralna, tanecz-na i muzyczna (łącznie 20 osób). W ramach sekcji mu-zycznej powstał zespół muzyczny oraz chór (pierwszy i jak dotąd jedyny chór przy placówce resocjalizacyjnej w Polsce). Uczestnicy projektu zyskali większą wiarę w swoje możliwości, przeszli trening systematyczności, komunikacji w grupie, panowania nad emocjami i za-angażowania. Wzrosła również niezależność członków grupy i skoncentrowanie na celu – osoby uczestniczące w działaniach projektu są mniej podatne na złe wpływy ze strony zdemoralizowanych kolegów, a większość wol-nego czasu poświęcają na próby do kolejnych występów.

Działania podejmowane przez grupę zostały dostrze-żone przez MEN, które za pośrednictwem Departamen-tu Zwiększania Szans Edukacyjnych wyposażyło grupę w profesjonalny sprzęt nagłośnieniowy, oświetlenie es-tradowe oraz przenośną scenę.

Grupa otrzymała również zaproszenie do udziału w dwóch przedsięwzięciach:• cyklu koncertów kolęd i przedstawień jasełkowych

w małych miejscowościach powiatu (styczeń 2010),

numer projektu:PL-12-331-2008-R5

okres realizacji projektu:20 marca 2009 – 31 października 2009

obszar tematyczny projektu:• kultura i sztuka, • integracja społeczna, • przeciwdziałanie wykluczeniu społecznemu.

organizator projektu:Młodzieżowy Ośrodek Wychowawczy w Trzebieży, dla którego organem prowa-dzącym jest Powiat PolickiOsoba wspierająca grupę młodzieżową:Marcin Głuszyk – pedagog, wychowawca, nauczyciel akademickitel.: 506 024 222, +48 91 317 89 00e-mail: [email protected]

strona internetowa projektu:http://anovapro.com/2010/02/pogotowie-teatralne-artcrew-pl/

koordynator projektu:Marek Szymański – wychowanek Młodzie-żowego Ośrodka Wychowawczego w Trzebieży

partnerzy projektu:Projekt zrealizowano w ramach Krajowej Inicjatywy Młodzieżowej bez partnerów europejskich

język projektu:polski

przyznane dofinansowanie z budżetu mwd:6 970 euro

11

pogotowie teatralneakcja 1.2. inicjatywy młodzieżowe

programcomenius

Program „Młodzież w działaniu”


63

• spektaklu podczas Zlotu Chorągwi Harcerek i Harce-rzy ZHR (maj 2010).


W ramach rozpowszechniania rezultatów projektu:• wydano kalendarz na rok 2010 przedstawiający dzia-

łania projektowe,• zorganizowano wystawę fotografii relacjonują-

cej projekt w siedzibie Starostwa Powiatowego w Policach,

• zorganizowano występ i poinformowano o projekcie uczestników spotkania dyrektorów placówek eduka-cyjnych powiatu polickiego z udziałem władz samo-rządowych,

• umieszczono krótki film z występu grupy w Interne-cie: http://anovapro.com/2010/02/pogotowie-teatral-ne-artcrew-pl/.


Grupa będzie kontynuowała systematyczne spotka-nia warsztatowe i zamierza prezentować na zewnątrz zdo-byte umiejętności (np. maj 2010). Jest również szansa, że uczestnicy projektu wykorzystają omawiane umiejęt-ności na rynku pracy, ponieważ zaczęli poważnie myśleć o stworzeniu zespołu weselnego. Jeden z członków grupy przygotowuje się do zawodu organisty.

22

pogotowie teatralne fot. 1 próba techniczna przed występem w szczeciniefot. 2 balladyna – przedstawienie z okazji dnia kobiet

szanowni państwo,

Zachęcamy państwa do zajrzenia na naszą stronę internetową http://waloryzacja.llp.org.plprowadzoną przez Zespół upowszechniania i wykorzystywania rezultatów programu ,,uczenie się przez całe życie”. Znajdziecie tu państwo m.in. wszystkie zeszyty tematyczne z serii przykłady dobrej praktyki, poświęcone bardzo dobrym projektom realizowanym w różnych obszarach tematycznych.

roZwój prZedsiębiorcZości w projektach współpracy europejskiejZeszyt tematyczny zawierający wybór przykładów dobrej praktyki w europejskim programie edukacyjnym „Uczenie się przez całe życie”. Publikacja obejmuje tematykę rozwoju przedsię-biorczości ujętą w projektach europejskich. Rozbudzanie ducha przedsiębiorczości poprzez edu-kację, zarówno edukację szkolną, szkolnictwo wyższe, jak i kształcenie ustawiczne, jest jednym z priorytetów strategii lizbońskiej.

dialog międZykulturowy w projektach współpracy europejskiejZeszyt poświęcony tematyce dialogu międzykulturowego, stanowiącego istotę współpracy w pro-jektach realizowanych przez polskie placówki edukacyjne wspólnie z europejskimi partnerami. Praca z zagranicznymi partnerami umożliwia poznanie drugiego człowieka, wywodzącego się z innej kultury, innego środowiska. W ślad za poznaniem idzie zrozumienie, a od zrozumienia „innego” jest już tylko krok do akceptacji różnorodności kulturowej.Bez akceptacji tej różnorodności praca w międzynarodowym środowisku kulturowym czy praca w zróżnicowanym kulturowo środowisku byłaby po prostu niemożliwa. Tego też uczą projekty programu „Uczenie się przez całe życie”. Uczą aktywnej tolerancji, dostrzegania wartości w in-nym człowieku, w innych grupach społeczno-kulturowych i w innych narodach.

naucZanie i ucZenie się jęZyków w projektach współpracy europejskiejZeszyt obejmuje tematykę uczenia się i nauczania języków obcych ujętą w projektach europej-skich. Wybór tej tematyki jak i poprzednich – rozwoju przedsiębiorczości i dialogu międzykul-turowego – prezentowanych w zeszytach przygotowanych w ramach eurpejskiego programu edukacyjnego nie jest przypadkowy. Znajomość języka obcego, postawa przedsiębiorcza oraz interkulturowość to trzy z ośmiu kompetencji, określonych przez Komisję Europejską jako klu-czowe w budowaniu wspólnej Europy z efektywną gospodarką opartą na wiedzy.

wykorZystywanie reZultatów programu ucZenie się prZeZ całe życiePublikacja waloryzacyjna promująca upowszechnianie i wykorzystywanie rezultatów osiąganych w projektach programu „Uczenie się przez całe życie”. Mamy nadzieję, że zachęcimy Państwa do zgłębienia tego, co wypracowują polskie instytucje edukacyjne w programach sektorowych tego programu i zainspirujemy do przenoszenia ich innowacyjnych rozwiązań do systemu edukacji na szerszą skalę.

prZykłady dobrej praktyki w programie „ucZenie się prZeZ całe życie”. kreatywność i innowacjePublikacja prezentuje wybór przykładów dobrej praktyki w progra-mie „Uczenie się przez całe życie”, tym razem nie pod kątem wybra-nego tematu, lecz w kontekście Europejskiego Roku Kreatywności i Innowacji.

isbn 978-83-60058-83-1

fundacja rozwoju systemu edukacjinarodowe agencje programów„uczenie się przez całe życie”i „młodzież w działaniu”ul. mokotowska 4300-551 warszawawww.frse.org.pl

Zwiększanie szans edukacyjnych poprzez realizację projektów współpracy europejskiej

Documents

Transcript of Zwiększanie szans edukacyjnych poprzez realizację projektów współpracy europejskiej