Astma oskrzelowa

Według szacunków WHO: obecnie 300 milionów ludzi na świecie choruje na astmę kolejne 100 milionów zachoruje na astmę do 2025 roku astma jest najczęstszą przewlekłą chorobą wśród dzieci

Epidemiologia astmy

2

http://www.who.int/en/

Astma oskrzelowa jest przewlekłą chorobą zapalną dróg oddechowych, w której uczestniczy wiele komórek i substancji przez nie uwalnianych.

Przewlekłe zapalenie jest przyczyną nadreaktywności oskrzeli, prowadzącej do nawracających epizodów świszczącego oddechu, duszności, ściskania w klatce piersiowej i kaszlu, występujących szczególnie w nocy lub nad ranem.

Epizodom tym zwykle towarzyszy rozlana obturacja oskrzeli o zmiennym nasileniu, często ustępująca samoistnie lub pod wpływem leczenia.

Definicja

3

Klasyfikacja astmy

Podział wg etiologii• Astma alergiczna

(zewnątrzpochodna)• Astma niealergiczna

(wewnątrzpochodna)

Stopnie ciężkości• Astma sporadyczna• Astma przewlekła

– Łagodna– Umiarkowana– Ciężka

Podział wg stopni kontroli• Kontrolowana• Częściowo kontrolowana• Niekontrolowana

4

Poziomy kontroli astmy

CechyKontrolowana

(wszystkie z poniższych)

Częściowo kontrolowana(którykolwiek)

Niekontrolowana

Objawy w ciągu dnia Nie występują (2≤/tydzień)

>2 razy/tydzień

≥3 kryteria częściowo kontrolowanej astmy

obecne w którymkolwiek

tygodniu

Ograniczona aktywność fizyczna

Nie występuje Jakiekolwiek ograniczenie

Objawy nocne/przebudzenia

Nie występuje Jakiekolwiek

Konieczność stosowania leków

doraźnychNigdy (2 ≤/tydzień) >2 razy/tydzień

Czynność płuc (PEF lub FEV1)

Prawidłowa<80% wartości należnej

lub najlepszej maksymalnej (jeśli

znana)

Zaostrzenie Nie występują ≥1/rok tydz. z zaostrzeniem

5

Wziewne glikokortykosteroidy Leki antyleukotrienowe Długo działające β2-mimetyki wziewne Systemowe glikokortykosteroidy Ksantyny Kromony Długo działające β2-mimetyki doustne Anty-IgE

Wziewne glikokortykosteroidy Leki antyleukotrienowe Długo działające β2-mimetyki wziewne Systemowe glikokortykosteroidy Ksantyny Kromony Długo działające β2-mimetyki doustne Anty-IgE

Leki kontrolujące

6

Wziewne glikokortykosteroidy - najskuteczniejsze, stosowane w monoterapii i w skojarzeniu z innymi lekami

Leki antyleukotrienowe – w monoterapii w łagodnych postaciach lub w skojarzeniu z wGKS, wskazane w przypadkach astmy z ANN

Długo działające β2-mimetyki wziewne – tylko w skojarzeniu z wGKS

Systemowe glikokortykosteroidy – w ciężkiej astmie, w zaostrzeniach, przewlekłe stosowanie obarczone wysokim ryzykiem AE

Ksantyny Kromony Długo działające β2-mimetyki doustne Anty-IgE – zarezerwowane dla ciężkiej astmy o etiologii alergicznej,

umożliwia redukcję steroidów, poprawia kontrolę astmy

Wziewne glikokortykosteroidy - najskuteczniejsze, stosowane w monoterapii i w skojarzeniu z innymi lekami

Leki antyleukotrienowe – w monoterapii w łagodnych postaciach lub w skojarzeniu z wGKS, wskazane w przypadkach astmy z ANN

Długo działające β2-mimetyki wziewne – tylko w skojarzeniu z wGKS

Systemowe glikokortykosteroidy – w ciężkiej astmie, w zaostrzeniach, przewlekłe stosowanie obarczone wysokim ryzykiem AE

Ksantyny Kromony Długo działające β2-mimetyki doustne Anty-IgE – zarezerwowane dla ciężkiej astmy o etiologii alergicznej,

umożliwia redukcję steroidów, poprawia kontrolę astmy

Leki kontrolujące

7

Szybko działający β2-agoniści - leki z wyboru

Systemowe glikokortykosteroidy – dodatkowo stosowane w ciężkich napadach astmy, gdzie nie uzyskuje się poprawy po lekarz rozkurczowych

Leki antycholinergiczne – dodatkowo w stanie astmatycznym

Ksantyny

Krótko działające β2-mimetyki doustne

Szybko działający β2-agoniści - leki z wyboru

Systemowe glikokortykosteroidy – dodatkowo stosowane w ciężkich napadach astmy, gdzie nie uzyskuje się poprawy po lekarz rozkurczowych

Leki antycholinergiczne – dodatkowo w stanie astmatycznym

Ksantyny

Krótko działające β2-mimetyki doustne

Leki ratunkowe

8

Edukacja w astmie Kontrola czynników środowiskowych

Szybko działający B2-agonista w razie

potrzeby Szybko działający B2-agonista w razie potrzeby

Wybór leku kontrolującego

Wybierz jeden Wybierz jeden Dodaj jeden lub więcej

Dodaj jeden lub oba

Niska dawka Niska dawka wGKSwGKS

Niska dawka wGKSNiska dawka wGKS + + LABALABA

Średnia lub wysoka Średnia lub wysoka dawka dawka

wGSKwGSK+ + LABALABA

Doustne GKS Doustne GKS (najniższa dawka)(najniższa dawka)

LTRALTRA Średnia lub wysoka Średnia lub wysoka dawka dawka wwGKSGKS

LTRALTRA Anti-IGEAnti-IGE

Niska dawka Niska dawka wwGKS GKS ++

LTRALTRA

teofilina teofilina

ddługoługo dziadziałłajająącaca

Niska dawka Niska dawka wwGKSGKS + +

teofilina dteofilina długoługo dziadziałłajająącaca

Poziom kontroli Zalecane postępowanie

Kontrola Kontynuuj leczenie i określ minimum leczenia kontrolującego przebieg choroby

Częściowa kontrolaRozważ intensyfikację leczenia w celu

poprawy kontroli

Brak kontroliIntensyfikuj leczenie do momentu

osiągnięcia kontroli

Zaostrzenie Lecz jak w zaostrzeniu

Zm

nie

jsz

inte

ns

yw

no

ść

le

cze

nia

Zw

ięk

sz

inte

ns

yw

no

ść

le

cze

nia

Stopień 1Stopień 1 StopieStopień 5ń 5StopieStopień 4ń 4StopieStopień 3ń 3Stopień 2Stopień 2

zmniejszzmniejsz zwiększIntensywność lIntensywność leczenieczeniaa

9






Dodaj jeden lub oba

Niska dawka wGKSNiska dawka wGKS Niska dawka wGKSNiska dawka wGKS

+ + LABALABAŚrednia lub wysoka Średnia lub wysoka

dawka dawka wGSKwGSK+ + LABALABA





LTRALTRA

teofilina teofilina






ZWYKLE ROZPOCZYNAM LECZENIE

10






Dodaj jeden lub oba








LTRALTRA

teofilina teofilina






GDY OBJAWY SĄ BARDZIEJ NASILONE

11






Dodaj jeden lub oba








LTRALTRA

teofilina teofilina






12






Dodaj jeden lub oba








LTRALTRA

teofilina teofilina






ASTMA+ ANN ASTMA+ ANN

ASTMA+ ANN

13






Dodaj jeden lub oba






LTRALTRAAnti-IGEAnti-IGE


LTRALTRA

teofilina teofilina






14

ASTMA TRUDNA DO LECZENIA

Badanie Asthma Insights and Reality in Europe (AIRE)

Rabe i wsp.: Eur Respir J 2000

Tylko u 5% chorych na astmę dobra kontrola choroby!

15

Napad astmy

Leczenie początkowe:2-4 wdechów szybko działającego beta-mimetyku

Czynniki ryzyka zgonuz powodu astmy

Odpowiedź na leczenie

DobraCałkowite ustąpienie objawów utrzymujące się min przez 4 hPEF>80% wartości maksymalnej (w. max.)

NiepełneZnaczna poprawa, ale objawy nadal utrzymują się lecz o mniejszym nasileniu lub szybko nawracająPEF 60-80% w. max

Bez poprawy lub odpowiedź słaba

Leczenie bez efektu, lub krótkotrwała poprawa lub narastanie objawówPEF<60% w. max.

Napad lekki Napad umiarkowany Napad ciężki

•Jeśli trzeba stosuj β-mimetyk co 3-4 h

Rozważ potrzebę konsultacji z lekarzemw celu zmiany leczenia podtrzymującego, jeśli musisz stosować β-mimetyk>3/d

•Stosuj β-mimetyk co 20 min•Zażyj doustnie GCS •Możesz zastosować cholinolityk wziewnie

Skontaktuj się pilnie z lekarzem (tego samego dnia)

•Stosuj β-mimetyk co 20 min•Zażyj doustnie GCS •Zastosuj wziewnie cholinolityk

Natychmiast wezwij pomoc lub zgłoś się do szpitala

Skontaktuj się z lekarzemTAK

NIE

16

!Należy przekonywać kobiety ciężarne, że większe zagrożenie dla ich dzieci niesie nieodpowiednia kontrola astmy niż jej leczenie podkreślać bezpieczeństwo nowoczesnych leków przeciwastmatycznych, szczególności wziewnych glikokortykosteroidów

17

K on tro la as tm y - s p raw d ź sw ó j w y n ik

Test kontroli astm y (ACT ™ )

K ro k 1 : P r o s z ę z a z n a c z y ć o d p o w ie d ź n a k a ż d e z p y t a ń i w p i s a ć u z y s k a n ą l i c z b ę p u n k t ó w w k r a t c e p o p r a w e j s t r o n ie . P r o s z ę o d p o w ie d z ie ć t a k s z c z e r z e , j a k t o m o ż l iw e . P o m o ż e t o z a r ó w n o P a n u ( i ) , j a k i P a n a ( i ) l e k a r z o w i o m ó w ić s k u t e c z n o ś ć k o n t r o l i a s t m y .

J a k c zę s to w c ią g u o s ta tn ic h 4 tyg o d n i P a n a ( i) a s tm a p o w s trzy m y w a ła P a n a (n ią ) o d w y ko n yw a n ia z w y k łyc h cz y n n o ś c i w p ra c y , w s zk o le /n a u c ze ln i lu b w d o m u ?

W Y N I K P y ta n ie 1

Zaw sze Bardzo często

Czasam i Rzadko W cale

N i n i e j s z y t e s t m o ż e p o m ó c c h o r y m n a a s t m ę o c e n i ć s to p i e ń k o n t r o l i c h o r o b y ( t e s t j e s t p r z e z n a c z o n y d l a o s ó b w w ie k u 1 2 l a t i s t a r s z y c h ) .

J a k c zę s to w c ią g u o s ta tn ic h 4 ty g o d n i m ia ł(a ) P a n ( i) d u sz n o ś c i?

P y ta n ie 2

Częściej niż raz dziennie

Raz dziennie 3 do 6 razy w tygodniu

Raz lub dwa w tygodniu

W cale

P r o s z ę z a z n a c z y ć o d p o w ie d n i ą l i c z b ę p u n k t ó w d l a k a ż d e g o p y ta n i a . N a c a ło ś ć s k ł a d a s ię P I Ę Ć p y t a ń .

J a k c zę s to w c ią g u o s ta tn ic h 4 ty g o d n i b u d z ił(a ) s ię P a n ( i) w n o cy lu b ra n o , w cze śn ie j n iż zw yk le , z p o w o d u o b ja w ó w zw ią z a n y ch z a s tm ą (n p . św isz cz ą c y o d d e c h , ka sz e l, d u sz n o ś c i, u c is k lu b b ó l w k la tc e p ie rs io w e j)?

P y ta n ie 3

4 noce w tygodniu lub częściej

2 do 3 nocy w tygodniu

Raz w tygodniu

Raz lub dw a

W cale

W y n i k t e s tu m o ż e P a n ( i ) w y l i c z y ć , s u m u ją c p u n k t y o d p o w i a d a j ą c e w s z y s t k i m o d p o w i e d z io m . P r o s z ę n i e z a p o m n i e ć o m ó w i ć u z y s k a n e g o w y n i k u z l e k a r z e m .

J a k c zę s to w c ią g u o s ta tn ic h 4 ty g o d n i u ży w a ł(a ) P a n ( i) d o ra ź n ie sz y b ko d z ia ła ją c e g o le k u w z ie w n e g o ?

P y ta n ie 4 3 razy dziennie lub częściej

1 lub 2 razy dziennie

2 lub 3 razy w tygodniu

Raz w tygodniu lub rzadziej

W cale

P r o s z ę s p o j r z e ć n a d r u g ą s t r o n ę k a r t k i , ż e b y d o w i e d z ie ć s ię , c o o z n a c z a P a n a ( i ) w y n i k .

J a k o c e n ił(a )b y P a n ( i) sw o ją k o n tro lę na d a s tm ą w c ią g u o s ta tn ic h 4 tyg o d n i?

P y ta n ie 5 W ogóle nie kontrolowana

Słabo kontrolowana

Umiarkowa- nie kontrolowana

Dobrze kontrolowana

W pełni kontrolowana

S U M A K on tro la as tm y - s p raw d ź sw ó j w y n ik

K ro k 2 : P r o s z ę z s u m o w a ć s w o je w y n ik i .

K ro k 3 : P ro s z ę s p o j r z e ć n a d ru g ą s t r o n ę k a r tk i , ż e b y d o w ie d z ie ć s ię , c o o z n a c z a P a n a ( i ) w y n i k .

1 2 3 4 5

5 4 3 2 1 1 2 3 4 5

5 4 3 2 1

5 4 3 2 1

5 4 3 2 1

18

K on tro la as tm y - sp raw d ź sw ó j w yn ik

Test kontroli astm y (ACT ™ )

L ic z b a p u n k tó w : 2 5 – G r a tu la c je !

W c ią g u o s t a t n i c h 4 t y g o d n i c h o r o b a u P a n a ( i ) b y ła w P E Ł N I K O N T R O L O W A N A .

N ie w y s t ą p i ł y ż a d n e o b ja w y a s t m y , a n i t e ż ż a d n e u t r u d n ie n ia w ż y c iu c o d z i e n n y m s p o w o d o w a n e c h o r o b ą . J e ś l i t e n s t a n s ię

z m ie n i , p r o s z ę s k o n t a k t o w a ć s ię z l e k a r z e m .

L ic z b a p u n k tó w : 2 0 2 4 – W y n ik z a d o w a la ją c y

W c ią g u o s t a t n i c h 4 t y g o d n i a s t m a u P a n a ( i ) b y ła D O B R Z E K O N T R O L O W A N A , j e d n a k n i e b y ła t o P E Ł N A K O N T R O L A . P a n a ( i ) l e k a r z m o ż e p o m ó c o s ią g n ą ć c e l , j a k im je s t P E Ł N A

K O N T R O L A a s t m y .

L ic z b a p u n k tó w : p o n iż e j 2 0 – W y n ik n ie z a d o w a la ją c y

W c ią g u o s t a t n i c h 4 t y g o d n i P a n a ( i ) a s t m a m o g ł a B Y Ć N IE W Ł A Ś C IW IE K O N T R O L O W A N A .

P a n a ( i ) l e k a r z m o ż e z a le c i ć o d p o w ie d n ie p o s t ę p o w a n ie , a b y u z y s k a ć l e p s z ą k o n t r o lę a s t m y .

K on tro la as tm y - sp raw d ź sw ó j w yn ik

P o l a n d / P o l i s h © 2 0 0 2 , b y Q u a l i t y M e t r i c I n c o r p o r a t e d .

A s t h m a C o n t r o l T e s t ™ i s a t r a d e m a r k o f Q u a l i t y M e t r i c I n c o r p o r a t e d . [ I n s e r t l i n k t o l o c a l w e b s i t e ]

www.astma.edu.pl19

Astma oskrzelowa

Documents

Transcript of Astma oskrzelowa