Archives Reference No: PRM.86 Nvk. - polishinstitute.compolishinstitute.com/prm/prm86.pdf ·...

Nvk.

ZMIKROFILMOVVAN,F DNIA - r2,

ROLKA

Sri,40t^.~D

Archives Reference No: PRM.86

Copyright: The Polish Institute and Sikorski Museum (London)

The Polish Institute and Sikorski Museum

b. d.

b. d.

3 ł

7U

26.11.1942. Dr.K.Alexandrowicz "Koncepcja Osi Zachodnio - Słowiańskiej".

19.111.1942. S. W. "Elementy Europy powojennej%

24.111.1942. Notatka dr.L.Raychmana na temat sytuacji Europy po zakończeniu wojny.

b. d. Rola Polski w sfederowanej Europie wschodniej (Referat).

b. d. Rozważania i uwagi na temat sytuacji Polski po zakończeniu wojny.

Ministerstwo Prac Kongresowych: "Tezy w sprawie układu wstępnego,dotyczę.cego stosunków z Niem-cami po ukończeniu działań wojennych:

Gen.Sikorski - Sprawa Europy Srodkowo i Południowo Wschodniej.

b. d, I Dr.Feliks Gross: Powstanie i Organizacja Central and Eastern European Planning Board, ;-1

PREZYDIUM RADY MINISTROW

TEKA nr. 86. 1942. 11~11111••••

Organizacja powojenna Europy.

ki\Au.,\ CU, . K, Ark vZ

CC kvki-,A (2.6,Jj-k^rt,k




‚41 9i> 6. • 2_ / 4,-2_

KONCE1-)CJA. OSI Z.A.C.; 80.1,2( rd7( i 1-12

A streszczeniu dotychczasowych referatów w sprawie współprcy

Słowian zachodnich reas¥umuję moje poglądy w dziesięciu zasadniczyc:

tezach:

1. Pojęcie Słowian zachodnich, które sensu stricto obejmuje

polskę i Czechosłowację, winno objąć sensu lato również Słowian

południowych w najszerszym pojęciu t.j. Serbów, Chorwatów Słoweńcow

łącznie z Bułgatami.

2. Słowianie zachodni vr szerokim tego słowa znaczeniu

tworząc grupę odrębną od Słowian wschodnich, winni utworzyć oś

polityczną sięgającą od Bałtyku po morze Śródziemne.

3. Zasadniczymi filarawi tej osi sa, Polska i Jugosławja

oparte o szlaki morskie poprzez Gdańsk, Gdynię, Królewiec względnie

Trylest (Słowehski), Split i Dubrownik.

4. Czechosłowacja"lączy północno-zachodna, Słowiańszczyznę

z południową i winna poprzez strefę Burgenlandu uzyskać stałe

i organiczne połączenie z Jugosławja4. Ruch zachodnio-słowiański

nazyma to połalczenienrogiem k'arożyca".

5. Elementy nie słowiańskie leżące na linii interesów osi

zachodnio-slowianskiej (Węgry, Ewunia) muszą interesy swe

układać zgodnie z interesami polityczno-ekonT--icznemi pow. osi.

6. Stworzenie tej jedności zach.-słowiańskiej sensu lato

zastępującej nieszczękliwej pamięci koncepcje Małej Ententy na

wschodzie Europy zależy od inicjatywy jej współpartnerów, nie jest

więc vrpierwszym rzędie funkcją interesów mocarstw zach., jest

natomiast gwarancją -ookoju w Europie, barierą na wschodzie a

Polska winna w koncepcji tej odegrać rolę zasadniczą'.




-2- 45 U1

7. Celem realizacji tej koncepcji należy stworzyć na

północy silną ..i?ols):Q, na. Bałkanach zaś Jugosławię jednoczącą

wszystkich Słowian południowych w jedno państwo o ludności 23 mil,

która w cillgu 20 lat może dojść do 3 O mil.

8. Tylko w ten sposób zorganizowana Słowiańszczyzna, zach. jest równdQędnym partnerem politycznym Słowiańszczyzny wsch.

9. Realizacja koncepcji zach.-słowiańskiej może z czasem zneutralizować imperializm rosyjski i stworzyć w dalszej przysz-łości podstawy wspól.pwayy całej Słowiańszczyzny celem wspólnej

walki z agresją z zachodu i wschodu.

10. Realizacja powyższej koncepcji leży również w wysokim stopniu w interesie świata ango-saskiego, którego głównym celem polit:cznyr jest zachowanie dotychczasowego stanu posiadania na

świecie.

B Emigracja polityczna Jugosłowianskq Jeśli chodzi o strukturę polityczną Jugosławii należy zazna-

czyć co następuje: Serbie, rządziły do nastania dyktatury króla Alexandra trzy zasadnicze partie t.j. partia chłopska, liberali» i demokraci. Partje te rozbijał mniej lub więcej skutecznie Stojadinowicz. Liberali po śmierci przywódcy swego Passicza nie zdołali wyłonić ze siebie następcy o dostatacznym autorytecie. To sarno nastąpiło w stosunku do demokratów po sr:_ierci Marynkowicza. Przywódcą najsilniejszej w Serbii partii t.j. chłopskiej był przez długie lata Jovan Jovanovicz, którego następcą jest Milan Gavrilowicz, minister obecnego rządu jugosłowianskiego i były ambasador w Moskwie. Gavrilowicz obejmując stanowisko ambasadora

2




-3«

został przez partję uproszony o zatrzymanie prezesury stronnictwa. Jest to niewątpliwie najwybitniejsza indywidualność w swiecie

politycznym poludniowo-słowianskim.

Z Jovanem Jovanoviczem nie r a nic wspólnego profesor uniwersy-

tetu beogradzkiego Jovanowicz, obecny premier jugosłowianski w Londynie, reprezentujący element kultury i tradycji serbskiej.

Dr. Maczka, przywódcę chorwackiej partji ludowej, który nie poszedł na współpracę z Yiemcaniiject internowany w Chorwacji, reprezentuje w rządzie Dr. rrniewicz, wice-premjer, maffikcy zrozudenie dla współpracy z Polską.

W Londynie przebywa również Banjanin ze serbskiej partji

chłopskiej (wspópragownik polityczny Gavrilowicza) oraz Budisablewicz, przywódca Serbów w Chorwacji.

Slowenców reprezentuje w rządzie w ch terze wice-prenjora Dr. rrek. Należy =ncczyć, że najważniejszą grupą polityczną słowens::q była partja luduwa wsród której wielką rolę odgrywa kler katolici.

Rząd Jugosłowians::i ',T Londynie przeszedł ostuttlio

które po przyjezdzie Gavkilovicza z Moskwy zakonczyło się zas-

tąpieniem premjera Simovicza profesorem Jovanoviczem. Simovicz pragnął zastąpić Ninczycza Gavriloviczen, dwaj ostatni jednak doszli do porozumienia do którego dołączył się mąż zaufania króla minister dworu -EneZevicz.

Wewnątrz gabinetu jugosiowiansiego nie wygasły jednak pewne antagonizmy, których likwidacja jest warunkieh sine qua non pełnego - rozuienia. Ministrowie chorwaccy i słowenscy (Krni, 3 rrek, Szutej) dążyli by raczej. do stworzenia bloku zachodnio-




-4- fikaoi, słowianskiego opartego o olellenty lacinskie podkreślając koniecz-no ć wciągnienia zachodhiej słowianszczyzny w orbitę wpływów katolicyzmu, co oznaczałoby nawet możliwość współpracy z Ulocha:'i. W tendencjach tych tkwi apel do Polski katolickiej. Katolicyzm

odegrał jednak w ciągu dziejów rolę niejednokrotnie ujemne, wobec interesów słowianszczyzny i błędy dotąd popełniane winne być na przyszłość unilwne. eolska winna pozostać wierne fftroi:1 tradycjom kulturalno-religijnym, ale polityka Watykanu nie może być przeszko-dą w realizacji zjednoczenia Słowian zachodnich, którzy st:), tylko częściowo katoliccy a częściowo prawosławni i luteranscy.

Na marginesie należy dodać że w Chorwacji odbywn się pod egidą władz panstwowych i kościelnych wręcz przymusowe nawracanie tysięcy prawosławnych na katolicyzm, P ró-mież należy się obawiać aby polityka Watykanu w kierunku nawrócenia, :).osji z pomocą Niemców nie zadała nowego ciosu sprawie sło—inskiej.

A Akcja Generała Lichajlowicza Czyn zbrojny 7.4ichz_jłowicza jest odpowiedzią dane, jugoso-

wianskin quislingom t.j. Gen. Rediczowi w Serbji oraz Paveliczowi w Chorwacji współpracującemu z filo-niemieckim generałem Kwaterni-kiem, zwanym teżnchorwackim Goeringem".

Miche.jłowicz walczący w górach ojczystych z najezdzce, stworzył nową koncepcję: The idea of the invisibie arny. Po upadku Jugosławji przeszedł z grupą wojska na Czarną Górę, skon-centrował koło siebie Czetników i ochotników i teroruzuje okupanta głównie w częsci południowo-zachodniej kraju zmuszając go do zasilenia okupacji coraz to nowymi dywizjami. Niszczy linje




5..

kolejowe, kopalnie i magazyny, korzystając w akcji swojej z

licznych radjostacyj, pomocy samolotów(nie mówiąc o własnej

artylerji. Nedicz posłał. generała Djurę Dakicza do Lichajlowicza

celem roz:17oczęcia układów, ale -.1.Uchajlowicz walczy dalej a

niewidzialne jego zastępy przekroczyły liczbę 100.000 walczących.

Propaganda osi zwalczą lUchajlowicza zarzute:' komunizhu, ale

'llgosłowianie wiedzą że L:ichajlo—icz walczy o odzyskanie niepod,,..

ległości Jugosławii pod berłem króla. Na tle tego wspólnego celu

antagonizm serbo-chorwacki ma szanse złagodzenia, choć jest przez

Niemców i Włochów nieustannie pod‚cany.

Mianowanie Eichajlowicza ministrem Spraw Wojskowych w

nowym Rządzie w Londynie nadało jego walce ramy akcji legalnej,

co może być wzorem godnym naśladowania w innych okupacjach.

2% /

J




Elementy Europy powojennej.

Rozumowanie poniższe oparte jest na hypotezie całkowi-

tej kl2ski militarnej Niemiec.

1/ Ewolucja od Września 1939 roku. Plany urządzenia

Europy powojennej, które z chwilą wybuchu wojny stały się ulu-

bionem zajęciem intelektualnem pewnych kół angielskich, zeszły

z porządku dziennego na skutek upadku Francji. Dzisiejszy

okres wojny, jeden z najbardziej niebezpiecznych, nie sprzyja

projektom i spekulacjom tego rodzaju.

Charakterystyczną i może nie przypadkową okolicznoś-

cią jest, że większość prób syntetycznego ujęcia organizacji

Europy w publicystyce i literaturze politycznej angielskiej w

okresie: jesień 1939 - lato 1940 pochodzi od osób lub kół, ob-

ciążonych pewną sympatją do Niemiec. W każdyri razie nie są

znane poważniejsze wyjątki od tej reguły.

2/ W porównaniu z jesienią 1939 r. wyjaśniły się nie-

które niewiadome, z owego okresu, jak przykładowo konieczność

upadku wszystkich faszyzmów i pół-faszyzmów europejskich. Nie-

mniej pozostaje zbyt wiele niewiadomych, aby wizja Europy powo-

jennej mogła być już dzisiaj czenś więcej niż teoretycznem opra-

cowaniem i pewnego rodzaju fantazją polityczną. Przykładowo wyliczyć można cztery kapitalne składniki sytuacji europejskiej,

bez odpowiedzi na które nie można zdobyć się na poważniejszy plan Europy powojennej:-




a/ czy możliwa jest w szybkim czasie regeneracja na-

rodowa /moralna, militarna i finansowa/ Francji, t.j. czy

Francja, z rewolucją czy bez niej, może zpowrotem szybko

stać się mocarstwem;

b/ czy w razie wyEranej wojny, opinja brytyjska w

swej większości rzeczywiście będzie skłonna do pozytywnego

urządzania Europy i do wzięcia odpowiedzialności za jej lo-

sy, czy też weźmie górę prąd odsunięcia się od Europy;

c/ czy Stany Zjednoczone wejdą aktywnie do wojny i,

w razie pozytywnym, czy można spodziewaó się aktywnego

współdziałania Ameryki w reorganizowaniu politycznym Euro-

py, czy też powtórzy się historja z roku 1919: wycofania

się z traktatu 'Jersalskiego i odsunięcia się od Europy;

d/ nadewszystko: co stanie się z Rosją. Tu oczy-

wiście istnieje teoretycznie cały szereg możliwości.

Kombinacja paru czy kliku warjantów odpowiedzi na

powyższe pytania, przy ich wzajemnym powiązaniu daje taką

ilość permutacji, że snucie konkretnych projektów byłoby

rzeczą zbyt skomplikowaną.

3/ To też pozostaje właściwie jedynie możliwość opraco- wania wizji politycznej Europy, z naszego punktu widzenia, na

jeden tylko optymalny wypadek, to znaczy na wypadek, oprócz

klęski Niemiec, bądź równoczesnej czy późniejszej klęski wojsko-wej Rosji, z upadkiem rgine.0 bądź bez upadku, ale z odebraniem imperializmowi rosyjskiemu na pewien okres czasu praktycznych




- 3 -

• '(>7 24 \ i g,4a.

szans ingerowania do Europy i z cofnięciem się Rosji do jej daw-

nych granic, bąd ź też innych okoliczności paraliżujących w tym

samym stopniu aktywność polityczną rosyjską.

4/ Jakże wtenczas wygląda Europa? Tylko niektóre kon-

tury przyszłej struktury europejskiej są wyraźniejsze. Pierw-

szą i zasadniczą tezą takiej Europy powojennej może być natural-

nym porządkiem rzeczy, hegemonia brytyjska, co inaczej nazwać

można nPax Britannica".

Teza ta pozornie sprzeczna jest z wysuwanym przez

różnych teoretyków /przeważnie nie pozbawionych sympatji dla

Niemiec/ programem organizacji Europy, jako związku czy federa-

cji państw na podstawie ściśle demokratycznej, t.j. na podstawie

ich równości. Jednak pod skrzydłami niejako hegemonji brytyj-

skiej /która może mieć charakter przejściowy, trwający nprz.

kilkanaście lat/, możliwe są do przeprowadzenia dwa g6wne funda-

menty struktury Europy powojennej, a mianowicie nowy system bez-

pieczeństwa Europy i regjonalna jej federalizacja.

5/ Nowy system bezpieczeństwa Europy stosunkowo łatwiej

nadaje się do planowania politycznego. :T tych najbardziej o-

gólnych linjach, które już dzisiaj zaczynają się zarysowywać,

mógłby on polegać na następujących składnikach:-

a/ całkowita kontrola wojskowa Niemiec, ze skasowa-

niem wszystkich niemieckich sił zbrojnych, oraz niemniej

całkowita kontrola wszystkich środków kształtujących opinję niemiecką, t.j. szkoły, prasy, wydawnictw, radja etc.;

S




-

b/ utworzenie w strategicznie najbardziej odpowied-

nich punktach Europy systemu baz morskich i powietrznych,

znajdujących się w zawiadywaniu ',Iielkiej Brytanji i jej

aliantów;

c/ międzynarodowa organizacja wojennych sił powietrz

nych, dowodzonych i rekrutowanych początkowo z pośród alian

tów, ze stopniowym dopuszczeniem członków narodowości neu-

tralnych, a w dalszej perspektywie i wszystkich innych.

Rozumie się, że program taki jest tylko raczej

hasłem, ale do obszerniejszego jeep rozpracowania.niema

jeszcze danych.

6/ Organizacja polityczna Europy poza systemem bezpie-

czeństwa jest bez porównania trudniejsza. - szystkie opracowa-

nia i myśli, wypowiedziane dotąd na ten temat, grzeszą dogmatyz-

mem i zbyt przypominają koncepcję europejskiej Ligi Narodów.

Tymczasem Europa jest zbyt skomplikowana, aby, nawet po elimina-

cji Rosji, moga być pokryta jednam dachem.

Stąd użyte powyżej wyrażenie o regionalnej organiza-

cji czy federalizacji Europy. Tu z punktu trzeba powiedzieć,

że podział Europy na regiony jest tylko częściowo do przeprowa-

dzenia. -,aaściwie tylko 4 regiony tego rodzaju zarysowują się

wyraźnie:-

a/ związek zachodnio-europejski;

b/ Niemcy;

c/ związek centralno-europejski;

d/ związek dunajsko-bałkański.




1\1

Powyższe wyliczenie pozostawia poza zorganizowaną

Europą Skandynawię, Włochy, Hiszpanię i Portugalię. Jednak

Skandynawia może znaieść się w związku zachodnio-europejskim, a

półwyspy Apeniński i Pirenejski po upadku lokalnych faszyzmów,

przestaną zapewne być aktywne politycznie, a przez to samo usta-

nie ich niebezpieczeństwo polityczne dla organizacji europej-

skiej. Inaczej mówiąc, staną się one dla zorganizowanej Europy

nieinteresujące.

7/ W szczególności względnie prosta wydawałaby się or-

ganizacja Europy centralnej i wschodniej w dwa związki państwowe'

północny i południowy.

Wypada tu zgóry p3wiedzieć, że organizacja Europy

wschodniej od Finłandji, Estonji czy Litwy do Grecji w jeden

związek państwowy jest rzeczą niewykonalną z uwagi na różnice ra.

sy, religji, tradycji i poziomu życia jej czynników składowych.

Dlatego też łatwiej mówić o dwuch wzajemnie związanych związkach

centralno- i wschodnio-europejskich. Północny z nich, tak jak

to dzisiaj wydaje się najbardziej praktycznym, obejmowałby Litwę

Polskę, Czechosłowację, Węgry i może Rumunję. Ośrodkiem tego

związku byłaby przygotowywana konfederacja polsko-czeskousłowac-

ka. Południowy zaś kraje dunajskie i bałkańskie bez Rumunji

lub z Rumunją. Austria znalazłaby się poza tymi związkami.

Udowodnienie, dlaczego ten czy inny kraj byłby tak czy inaczej

zaklasyfikowany, jest proste i może być tu ominięte. Wystarczy

tylko przytoczyć argumenty, o których praktycznie wiadomo, że




- 6 ( s

robią wrażenie na Anglikach, a być może i na Amerykanach, a

nowicie, że pozostawienie Węgier poza związkiem cenłralno-euro-

pejskim byłoby za dużym ryzykiem ponownego wpadnięcia ich pod

wpływ Niemiec, co się zaś tyczy Rumunji, to aczkolwiek nikt jej

nie chce z uwagi na niedojrzałość polityczną narodu rumuńskiego,

to znowuż pozostawienie jej poza nawiasem zorganizowanej Europy

byłoby zbyt groźne z uwagi na wpływ rosyjski.

Inną formułą interesującego nas bliżej rejonu, która

nie wszędzie zresztą może być stosowana,jest że północno-central

ny związek państwowy byłby zrzeszeniem katolickich elementów tej

części Europy /bez Rumunji rzeczywiście tak jest/.

8/ Specjalnie istotnym punktem przy rozumowaniu na te-

mat organizacji Europy jest potrzeba ostrożności nietylko do tak

zwanego ruchu federalnego, lecz nawet w stosunku do terminologji

federacja, federalizm etc. Tak bowiem się składa, że od półto-

ra roku terminy te są w monopolowym niemal użytku aktywnej grupy

politycznej, która nie może być zapewne posądzana o złą wolę, al

której działalność może być dla naszych interesów niepożądaną.

335eraliści różnego typu w AnElji i w Ameryce nietylko są przeważ

nie pod urokiem Niemiec /nie-hitlerowskich/ i nietylko naiwnie

wierzą, że fóderacja po tej wojnie, podobnie jak to było z Ligą

Narodów po tamtej wojnie, jest panacaeum na wszystkie bolączki

dzisiejszej ludzkości, ale popełniają inne błędy; Przedewszyst

kiery myślą oni, że federacja sowiecka przypomina federacje w ich

idealnem ujęciu, a nadto przez slogan federacyjny starają się

11




- 7 - jakby wykręcić sianem z obowiązków zwycięskiej Anglji wobec kon-

tynentu. Jeżeli bowiem zgodnie z ich przekonaniem federacja

pociąga za sobą automatycznie poważne beneficja, to wysiłek mi-

litarny i finansory w celu pomocy silniejszych dla słabszych

członków federacji jest niepotrzebny. Inaczej mówiąc, skoro w

przyszłości zażądamy pomocy finansowej anglo-amerykańskiej dla

odbudowy kraju i dla jego przebudowy ekonomicznej i socjalnej,

federaliści mogą stać się czynnikiem, sprzeciwiającym się samej

zasadzie udzielania takiej pomocy.

Trzeba tu jeszcze dodać, że poglądy ekonomiczne fe-

deralistów, przynajmniej jeśli chodzi o nasz rejon Europy, są

fałszywe.

Europa między Niemcami a Rosją cierpi na choroby

ekonomiczne i socjalne związane między innymi z jej zacofaną

strukturą rolniczą i wymaga przebudowy jej w kierunku uprzemysło

wienia i urbanizacji, któreby pochłonęły nadmiar prymitywnej i

cierpiącej nędzę ludnośćimiejskiej. Na tę zasadniczą chorobę

Europy wschodniej sam proces federalizacyjny nie jest lekarstwem

Uleczyć tę chorobę może z jednej strony uwolnienie zainteresowa-

nych państw od stałej obawy przed Niemcami i Rosją, z drugiej

strony udział kapitału i techniki zachodnio-eurbpejskiej i ame-

rykańskiej w przebudowie gospodarczej i społecznej tych krajów.

9/ Należy jeszcze dodać kilka zdań o stosunku opinji

amerykańskiej do zagadnień europejskich a w szczególności

wschodnio-europejskich. Niewątpliwie stosunek ten jest łatwiej.

12




- 8

szy do obserwowania z 'Iashingtonu. Z Londynu, na podstawie ra-

portów prof.Roppa i innych wiadomości, można sądzić że w Ameryce

na temat przyszłości Europy napisano szereg książek i mnóstwo

artykułów. Uogólniając te wiadomości można wyrazić przypuszcze

nie, że mentalność amerykańska, odmienna od brytyjskiej, mniej

empiryczna, upraszczająca trudne zagadnienia, niechętna cudzym

tradycjom, nie rozumie większości sporów wewnętrzno europejskich

i odnosi się do nich z niechęcią i jakby z lekceważeniem. Ten

stan rzeczy powoduje, że przy całej sympatji dla Polski, losy

Polski jako takiej, znacznej większości opinji amerykańskiej nie

obchodzą. Natomiast, wobec ich względnej prymitywności, amery-

kanie mają większą od europejczyków skłonność do teoryzowania i

do wiary w teoretyczne, jakby matematyczne rozwiązania problemów

politycznych. Dlatego też deklaracja Polsko-Czechosłowacka

wzbudziła w Ameryce być może nie mniejsze zainteresowanie, niż w

Anglji, Bo, o ile jest jakby bez znaczenia, co stanie się z

oddalonymi Polską i Czechosłowacją, o tyle ich związek, zwIaszczz

o ile miałby być początkiem związku większej ilości państw, był-

by dowodem tego, że amerykański poniekąd mechaniczny optymizm

jest uzasadniony, że w Europie możliwa jest sytuacja polityczna

bez niczyjej przewagi, a zarazem nie prowadząca do wojny. Ta

naiwna wiara niektórych Amerykanów w federację europejską może

być v niektórych kierunkach pozytywnie wyzyskana, jednak n dru-

giej strony również może prowadzić do wniosku, że skoro tak być może, to Stany Zjednoczone będą mogły spokojnie umyć ręce i za-jąć się własnymi interesnmi.




-9- PUM I 26 Tymczasem, chociaż w zasadzie byłoby pożądane, aby

Stany Zjednoczone ile możności nie urządzały Europy, którą

znają przez pryzmat szeregu przesądów, i do której nie można

przenieść instytucji ani tradycji amerykańskich, - to jednak

l-o Stany Zjednoczone mogą być specjalnie potrzebne pa w wojnie

przeciwko Niemcom i być może przeciwko Rosji; 2-o odbudowa eko

nomiczna Europy bez udziału Stanów Zjednoczonych, aczkolwiek

możliwa, byłaby zapewne tak powolna, że wywoływałaby znaczne

ryzyko wstrząsów socjalnych. Udział Stanów Zjednoczonych w odbudowie Europy byłby tym konieczniejszy, że przewaga finansowa

City Londynu na skutek przewlekłej wojny może okazać się pod znakiem zapytanie.

JAJ.




URM .XXlv

1. Ntezałe:-.nie tego jakiekolwiek bytyby kierunki dontnuj%ee w Europie

po -60,jniqp "pruty 0:1.0TaN LOK" to.sdzie wuzystkiit drodkimi dążyć do unie',

pon),.,nej niemieckiej a6reeji.

2. g6łem blor c, jebt. 70 mi.i.iontSw Niecacgw /nie wliczając w to 6 milionów

650 tysięcy AusłrLak6w i 3 miliony 400 tys& cy i4 U0, f?ei1.1. ?;1e13106W1

w przeciwo ławleniu do ..)32 milion6w innychuru,)ejc,„›,p,A.,.: poza k,;.1N,bicz. i

So* iegkiej Roki Ł . Doliczaj więc 160 Lii..Liotity,,. cai euzkunce" Rosi i '

ropejsktej jest 42 lup no;ct pomiędzy Ałlb..ułyklf.tu i Umiera.

3. ,ve wezelkits efektywnym pa <itabtrYtu czy tez p:#.,, nach dotycz cycki porządku,

bezpleczerlstwa i dobrobytu narod6w eurupejakcioh, te 4)2 miliony będą

muz2 Ł ały byu uwzglinlone tu,, pierwszym miejscu.

4. po(r6d wymienionych powyżej!, jedynie ty.k.ko obszar SowiełSw sianowi

ekonomiczną, 2ootiała,4 i poii łyczną. st,, csowye łaroza:,n4 oz,k.o,5cią, jedno-

licie rozoligL, j1,04 etr poza ;.:urope. nz przeu łrzeni. ca/ej Azji l'6Znocnej•

332 miliony łudno;c1 niewchodzą,cej skłt_d Rosji Sowieckiej nie mogą

stworzyć: mi.e?..ytych wz.-runk6w egzps łenci t o ii- nie złąoz11. etc ze sobą;

naw/ci bez `.::'Le.i.kiej Brytanii, _:..>. . Ź , i Rzeszy :41.ri.lieciciej, liczba k;uro-

pejezikbw wyncn.i 285 ur.tuton6w.

5. Forozumi: ula regionaine i ugrupo, r6,,now, ;1. uti. byty stworzone

w d4;:eniu do "woltio;:;c1 od trwogi.", ktArz,. to, juk okrutne dowiądczente

nam wskazuje, mo.że o8iągnt:;t,4 jedynie w pkazzczylInte planu global-

nego. Z.asig obecny łokmie twt ubjek łiSTiv przewsku uczyntity

nieaktuslaymi weze,..kle konc.poje polityczne z 19'59 r.




2 M(-)gki/.

6. Bezpiecz,_,Liwo Suropejczyk6w lepy wobec tego w orbicie ..wiatowego

systemu, <Arc ze owej strony znów nie moze i`unkcjcrnow a►c bez udziału uropejozyk6w, udziału całkowitego i bez zaetrze2,e6. Lecz te 332

mdlony 1 uropejczyk6w musz% być wzmocnione ekonomic.,:nie i społecznie, * wskutek tego poll łycznie i wojekowo - o ile mają one przewayó woli* odradzaj $c% sig niemiecki potęgo.

7. Okupowana Zuropa z 240 milLonomt ludno.4ci, z chwil4 wyswobodzeni44

znajdzie sig w zachwianym zatonie ekonomicznym i z wykacznym obiegiem

wojskowej waluty nLendeokiej. pu..rrucić do uttro$6w politycznych z .zed wojny r64nakoby ok; odbudowaniu autorkti, opartych na 'trwodze"; u to,

innymi ełiwy, oznaczatłoby powr64 do nędzy. 8. "lec mo;Ina wic untkn%d noet;o porządku rzeczy« Skoro bezpieczeAstwo,

poilijczne 1 społeczne, nie jest już sio ooiągni,,cia w ramach poszczeg61- nyen pi• n ten musi być, płonem europejokkm.

26wt elę, e Xuropa nigdy nie zjednoczy, Me chr)d oddzielony jest wiekami od Wschodu, W rzeczywisłwici Holandia i Bałkany, Polska I .ejr s% dzisiaj mniej oddalone od siebie anl:keli byty btz,ny ntows d ALnonnych przed oałz,Lecznym ',:jednoczentem w Am"ryce.

61no zmi;.lny rozpowszechniło ol w Europie po flochjum. )ziotaj trwoga przed Ni.emcami spaja silnie przekonunla eul;

mimo e p.zeciwzOwiaj%ce sl› siły zakorzenionych inierelAw hio ł orycz«. nyon i ekonomteznych z% do.ló mocne, by przewaOyó, o ile teoetr jz zuch ty ze strony gL6wnych Patiotw :4jednoczonyCh..

Yożli:ec jest, K.e bidzie przeznaczeniem Ameryki zudecydowoó kierunek w jedną lub drugą stron-. ;miany tej miary przewiduj" wołk - poj6 oezywicte jednaki;e czy* nie siła czoto decyduje • wyniku? Jeżeli udek.:; s4 do siły, jej Charakter I rozmLry b cif, zoleż.a4pód osobie.




tolot przewodnicz.4,cycn. Of icjałne przyrzeczenia pozcze6 łnych

podtre:41; ‹t,,:s ły łucj: Karta ..,i11,,,ntyck4A. obiecuje ufa tatiow Ł onie •

.1e, czyż Demokracja wk.a:mie nie dziaka drogł wybierania poszczeia...

nych problectSw. dla rozwi,..-o zania ich przez nk.,rd? Czy* iZwdze ";ykorkawcza

nie konir łuje wyboru tych probleww?

Z woli. hletorit 3tany Zjednoczone obejmuj4 runkcje .6wiatowej Wła. dzy 'Ifykonawczej w obecnej wojnie. Czy aat9..ny wykOnuj40

czynno:ioi '4'ykonawczej ==ńuiw :,.:jedn.)czon.yen, b. dą popieraó Renty

tucj v, czy też zjedn..)czetje europejskie?

10. Teryiollias europejskie pasa kozipłeksem Eurazyjskich jest sta- bP granicami naturałnymi na p6/nocy, południu t zachodzie.

t. wecnoJzie, °Isku sł nowt Granic v.

Deklarz:_cja Sowlecko.Vołeka z 4 :grudnia łe,)4 .1 roku odi.oAk , konLecn.

no: 'nowej organizacji stosunkSw mi9dzywrodo ych i»dsti•wie zjedno.. czetAs kraj 6w demokra łycznych jako uczestników tr-..kego przymierza. .'oszanowanie prawu ini - dzynar°110. 6°, te !.,rzez zbi:"rowF rsiZ woj.. skc.m4 wszystkich PtcriOLVi przytalerzonych, cuust byC czynnikiem decydują..

cym przy tworZeniu łakL3j orw.nizacj i".

Najwybitniejsi ptzedztawiciełe i,,meryki Ł Wielkiej nil stLle zdali un tanowi ania AL Ozy narodowej :1Zy Policyjnej.

11. 2a4siwa Zjednoczone rt-,,i ,[4 do dyspozycji lotnictwa takiej "kolektywnej

siły wojskowej 'As ł irą :.:przytaterzun,yoh" rzeozywUoie istniej4ce. z ba-

zami w Zjednucz,-;nym KrSicsłwle.

skif,* iNlorwes.ie• 1-02.endernicie, Beł6'ijskłe, Czechoakowackie oraz Fran. euz:kLe Sity ;,...otnieze już tują. jedn3 słrz,tegi,,, zjednoczone cio".,6dntwo, ekwi.;)unek stand• towy, =1 ich sion-unek zzJeżnoAcl miedzy eob4 jest okre,i.. lony Konwencjami od6lnie uadodnionymi e zastosowanymi do rSżnych ich orbz Innych cech.

a




~ 4" fP.Mig '.praz z dodatkuwymt reprezentacyjnymi jednocłkami ło łniczymt Bo-

elecktm1, tri ".:1ł4L do łnicza AL- tw Zjednoczonych" mo44łaby a ,L.Lwo4;clil

o łrzymaó t3 t4 mt#dzynarodowy, w ten spotAb dootarczaj4c Unczełnewu

Dowództwu ''aillatw Zjednoczonych niezbOny W;rodek litcdzynrodowej Stay

Poł icyjnej. i'onowne zajcl.e oswobudz,Jnych łery łort6w i okupacja kra.

j6w nteprzyjl,cieiektCh ata/yby st.2 do fac ło zadaniem PnAstw 7.jedn zo-

nych, jednkaZe w rzeczy- tetoci pod przewotZnictwou 81a FALn6w

czonych, łym sposobem zapubiegajc nteporozumteniom ł ewentuałnewu roz-

biciu podczas akcji tej. Udział łłczebny ekładawych czct teje ixy

mSgłby st s r6.!4,114 tak by jednoakki na (Kitowe pnzewały na ich teryto-

rium narodowym, lecz Baczełne Dow. Sciztwo i okład wojk we wczytAkIch wy.

padkach zachowałby charakter "Pahotw'.:Jjednonzanych'.

12. Poniewai 5Łła ZoLnicza -.i,afistw Zjednoczonych musi mieó "auczełnik6w po.

litycznych', "?ekw, t łlna. zorganizowanej mtvizynarodowej wep6Zprhey połi-

tycznej° tatje 01 v potrzebna nałychmtauste kutii ona, pozwołió ma uwybkte

decyzje w granłcach hterrchil. ocia owie,dztałnooi jak poult;dzy GL6wAymi.

Wałcz4cyl orz Jte-waicz4cyml t twrcii Ł :jrdnocznymte

SpocSO oripilaxacji bry łyjakiej podczas wojny pozwała na ło, by i're.

mter pic zoot-ł naczełn4 11.gur4 w:ir6d Ba łego Uubtnetu rojrnneo, zwtOcozo-

nego Impri;„;ineo, podczae gdy tnnt jogo u1niał rowie, w,;r6d t poza Uabl.

neł e4 zwykły., B3 zbiorowo odpowtetiztalni jko sokaadowe ogólnej

mszynerii Rsidowej.

Gzy ni(7 mJgltby "Naczeintcy Poł t łycznł ' 1-Anłw ',:.jednoczonych"usta.

nowi:: oprawny libl.not wojenny mi NABy Bob% z Prezydentem Liłanbw Zjedn°.

c*onych jako przewodnicB4cym, wraz z Rad4 Wykonhwcz4 Pa6złw Zjednoczo-

nych, oranlczon3 po*tedzmy do dziewiciu członk6w dla prowadzenia spraw

bielcych a, w odpowiednich oideł - ch, zwo wtisze pootedzenta podob.

ne do 'Rady Wojennej Pacyfiku"?

18




13. Przy słopnLowym ponownym zaj,loiu ;;,,ropy, czy to za po:irednio łwem

takieo lub Laned* systemu, stany Zjednoczone powezw4 kr:Jki prkLyoz..

ne w kierL;nku zjednoczenia.

Podobnie jok w Afryce P6knoonej, rozporz4dzehia wału łowe z ko.

nieeznoci bdq, najpilniejsze. Dolary .uerykailskie b,:d4 w obie6u

we wszystkich Lyon łerytoriach w dowolnym s łos ,..4ku do fakłycznle

bezwr ł oclowych walut mlejecowyoh. '-.'onieważ kursy wymi:,ny mo6. być

us łałone Mniej jedynie za po,,rednictem funduszu mi9dzynarodowego,

administrdwanei4b przez "PAs łwa Zjednoczone", przy oz ta kr,Qe karzy«

Bt,„1 ,1300 z niego zgodziłyby si na odraniczenie ich. ekonomicznej I. wa•

lu ł uwej auwerenno,401, i europejski obszar obiegu dolara, irzyjvtee;4) %szózie i przez wszysłZłoh, zaistnieje ds faoło, zjeanoczeie wału• towe stnie siY automatycznie konkretn% rzeczywLu łocish,

4 ut dol rowych wywokakoby wwe ł Jp&J.. luonoAci.

Po wojnie doł,, r jaku prawny irodek pki-, łnool. w handlu wewn łrzno.•

i zewnęłrzno.europejsKAm prawdopodobnie boduie istnieć przez pewien

czas na r6wni z wału łaui narodowymi /fił atioliwienia przys łosowania

kredytu wewn łrznego do r6;Yili4cych siQ poziomów 4roit,/, mianowicie‚

do chwił i kiedy norr. sitonov)14 suropiQLka zukorzni si silnie.

14. livzyjmu34o, e restytucja ekunuwt:zflyeh -o łarkii zwA L:e wykluczona,

nowy plan europejs,(1 musi oprty nys 4opLatym ieeryturivar Celnym.

5wnie arata pl. wdopodobne je ł przys łowlenis do niego Z.S.S.R. jak I U. S. A. haunomt sowLeck,., jest eurazyjoko, samowysłarczałna I spe.,

cyficznie rSatioa si4 od eoropejiej. Niemcy nie tiu być do niego

, ł .zzone, a przynajmniej przez cUtiL;i "okl. es przejicim*y". ZeryLorium

europejskiemu potrzebna 1>dzie ma/4 ocnrona nap. 13:1, z,d v,lorem, p.t.zs-

clw ',zeuzy Zewlecklej„ by poz.t.w n> ł u uporzdkonspam p ssuyLkowl utrw-t,ł i eiq L zabezAeozy utrzyt4anie ,i'zewat;t ntsri wo2,łiwym wskrzesze.

1 (, 1J

Wycofanie




cki" (?6 3 Alam agresji nlemickiej. Uporz4dkowanie przemysZu powinno obj%C

fizyczne fabryk niełaleckich hrzy gwnoczesnylo zakazte

wybuowsnia noych na ich miejsce/ dia zactienia tyoh, kdre byty

zniszczone w Tery łortulz.

Nowe zasady ronicze 1104 mustaZy doa łarczy.ó miniuv.ine zasoby

poywienio dla 332 mi. ionaw ludno ci. Trzeba bvdzie vrZystozowaó prze-

mysły do łyche nowych 2arv,4, oraz zu.zy łkoa w pekni zasoby g6rnłcze

I Inne do potrzeb oibrzyniago wownętrzle6o rynku zbytu,32 ul,Lsn6w

mieuztAc6w.

mo:;e okazać st., ka aboAa europejeLie zaedwie wys łarcs na zaw,i)o-

kojenie koneumpcjł łudzi t zwi., zt przy rozwoju przeuyskSw isłecngo

t Inienego, przysłosowanych lo n,)4ych standar ł w Zywna;loiowych•

Olbrzymie zapołrseboy,ania w dzidzin1( mioszkantoej, uZy łeczno*L

publicznych, konserwacji wody, budowy d rfi nadwyrę4 wszystkie zasoby

praerlysłower i zmusz4 do cObywlone6o ilndłu z U. i z 114..5.,R* dla

uzyskania łowurgw podo ławovfych, pewnych fabrykat6w oraz surowo 6w.

osada wZajeAno4c1 cni onych oet ze ' łanami, Zjednoczonyok a

wole w fi.:-ndłu 4wtstowym, jus jest wł4ozona we wszystkich porozumle.

!stach "1~ Leo0".

Adroinia łracja Pomocy i Odbudowy Pa&ltw '4,:,ednozonych, kt6ru ma

byó utworzona w celu umoZłtwienia ekonolołom narodowym ponowneu rozpo-

sz.cia dzlołaA, będzie lole przed sob4 ogt~ sytuaoi jak wyesi okre4i.

łono,

AdQinistracja b;dzie mia'ła wykczn4 .;rodic.6* X~nlkacyj-

nych, gdyZ przewSd wraki t powietrzny pozostaoie pod odpowtedzialno:;oi4

odncnych Zł3czonych Rad, podozaa jAy - io Ico;.eje ł szosy na

terenach odzysknych 1)9(15 podiega'ty Dowtidztwu 4ojekoemu P-Asr,w .jedno.

ozonyCh.




PRL i

3 Spozobno4ć uttRywanta jednolt łodo weto« pr- zewozowege w 74;£09~

p.ky pod jcn3 '."10dzy-Ituropeojak% pyrokej% nie powinna byó pominieta.

Jee ł to CZ:QW1C1e moZliwe 60 zeetoeowania i tutotne. ddyd 100 4.- łuk

w4nipułowaó fraont440i, te anilkn4 ICW:2y101. '3epólnedo Obezaru Gelneo.

15. Dopiero po ozybLargu pAciwut.11. okonolcznyul i nie przed

tym, Jednot :6Uropejeko. tdzie e od el' ...zej4ó do zutwleni rtJnyoh

probłem6w połi łycznyoht okr.4 ot, one M4 Lej zawikłane w miur9 ~obc-

dzenia ais nowe6o eyeteciu ekonJmt ifNA od pierwszych boieanych poczlił-

k6w. Probłowy polityczne te rozwizaó, bali to jednomp4lnie,

b4d1 to przy pewnej r5.:inicy zdz n.

brIc sonewSw konz,,Lytucyjnyoh, 'H'zewiduj4 one niepodie6łoó

Narod6w ZaJW,daj4oyoh zw14zek w dr&nicuen nowych UNSw$ przewiduj%

Wap61,n3 NajwyZaz,„ Inencj 214dow%, Wspólne ffiLLje Teenniczne oraz

13p6ln%

Prawdziwy prob poił tyozy nZf pomiOzy mniejtzymi

pu&e łwuoil. 7:yLorz:,/ Li on eozwnku 4o roli,. YrejL, mniej co tio

'filach, lecz przede wazyotkim co lo Wie.liciej Bry ł. unli, Gołowoó Wiel-

kiej Brytnii przyul~Lento. do Zjednoczenia Zulsod6w l'eropejukteh jak

je wy ej oki- e4łowo, t przyjecie roił, p£zodujoej s pomini9ciem powrotu

de pvlt tyld rhnokagi eepewnWAby powodzenie. Nieoh:4 Wielkiej

Brytanii wyrzeczeni gai ow70, pzzekonaL o 'r4wriowadzo eu:opejektej"

nie oznz.ezaby ni powodzenia Zjednczeni lirod6w Torope,Wkich, ule

modł by upowodować utworzenie jednoe łki konłynenku;mej o chz,rakterze

oirilLeGnym,

uu;,,e włL,84nie Amel'yk jest powołana do rozzy;.,.;nicta tej khteeLlia

etworzenig, r, it łyozne nz,.dza 7ykonLwcza ''Kurope leku by4hy

erYajo ,t z YykQnwez4

21




• a e• PR±Ii «,) 3 JednAc m.,jwiviceza łrudno,4o pcxisłLwowu połed 114 rozwiązaniu ~n.

łualnebo konfliktu wi dzy zrozuwałycl c4zentem no wpr~,dzext/

apokojntc,, koztem kont,!cznej upotetw.lci, połityk4 ei dajna w na;t,e-

1(4 przyszkoó, poz4alaj4o4 tendencjou pój4(i w swoje w,łkiratle

ki bez nruczent koncepcji. ok;61nych.

ekonoulczne łaź 84rukLury polityczne 11, cuchy byó

zbudone n6;• podał wie do4wt4dczehl oprłe v cystew odpowiedzianocł

rządowych, mato :onych nry k,rzedo-draczącyoh .i->6Au łw ednoczorAjOh. Pod

punktem poJw.no prowLzoryczny zaryo L&..ktej or6allizacji.

Lecz w,tudam Wykon~sa fi*Latowa blAxte cz sto /1~2,004 met.~6

431 ewe6o t4Jtoryte ło dla zupewntenii., 1) jednoczeaLe Nkrod6* XU.

ropejsiictch sto sto rzeczywietoci.4.

;'eraz jest pora uacrz4s precow - w tym kierunku.

x




LI

6 Gj

k ..37 ( x,ylvo,lkz • '

#.2 r F9'

Whatever trends may prevail in Europe after the war, her "common people" will

strive to prevent by effective means another German aggression.

2. There are just about 70 million Germans (not counting 6 million 650,000

Austrians and 3 million 400,000 Sudetens) as against 332 million other

Europeans outside the Sowiet Union, or countirg 160 million within European

Russia, a total of 492 million from the Urais to the Atlantic.

3. In any effective płans for order, security and welfare of European peoples the

492 million will doubtless come for firet consideration.

4. Of all the aboye, the Sowiet area alone constitutes a self-contained economio,

social and political unit extending uniformly beyond Europe across all Northern

Asia. The 332 million of the non-Sowiet area cannot forge effective means

unless they, too, become unified; even without Great Britain, the U.S.S.R. and

Germany, there would be stili 285 million Europeans left.

5. Regional understandings and balance-of-power groupinga were built upon an

elusive search after "freedom from fear" which, as cruel experience is now

showing, cen only be achieved on a global piane. The range of modern aircraft

and of industrial objectives has rendered obsolete political concepts of 1939.

6. Security for Europeans lies therefore within the orbit of a world system which

in its turn cannot function without unreserved participation of. Europeans.

But the 332 million Europeans need to be strengthened economically and socially,

and therefore politically and militarny, if they are to outweigh the ever

resurging German might.

7. Occupied Europe, 240 minim strong, will, on liberation, emerge with pre-war

national economies shattered and a German military currency in exolusive cir-

culati.on. To return to pre-war policies would be to restore autarchies built

1, on "fear"; to which such a retUrn wo d add an overall "want".




-FRLI,I) 3 S. Thus a new plan cannot be avoided; ecurity, political and social, is no

longer attainable on a national stale, the plan must be a European plan.

It is said Europe will never unito, her West still separated by centuries

from her East. In fart, Holland and the Balkans, Poland and France are far

less apart today than wara the Southern and Northern States before the Union

in America.

Widespread desire for change swept ower Europe after Munich. Today fear

of Germany is cementing solid European sentiment although counterbalancing

forces of historie and economic vested interests are powerfuł enough to prevaił,

if s° encouraged by principal United Nations.

9. It may well be Americass destiny to determine the course either way. Ohanges

of such magnitude presuppose struggłe, of conoepts to be suro, but has not

main force often determined the issue? Whether force is resorted to, its

charaoter and extent will depend largely on the quality of leadership. Official

pledges of the severai nations emphasize Restoration; the Atlantic Charter promises

self-determination. But does not Democracy operate by sełecting specific issues

for determination by the people? Does not the Executive control the selection

of issues?

History has willed that the United States is assuming powers of a World

Executive in this war. Will the United States, exerting Executive funotions

for the United Nations, fawor Restoration or European unity?

10. The European Area nal&kiabax,i~va the Eurasian Sowiet Unit is proviead with

natural boundaries North, South and West. c>

In the East, Poland marks the Frontier.

The Sowiet Polish Deelaration of December 4, 1941 proclaimed the necessity

nof a new organization of international relations on the basie of unification

of the Demncratic countries in a durable alliance. Respect for international

law, backed by the collectiva armed force of ell the Allied States, must form




3

3 the decisive factor in the creation of such an organization".

International Police Force was called for repeatedly by leading American

and British spokesmen.

11 The United Nations have at their disposal the Air branch of such a "collective

alt Allied Fonu)" virtually constituted and based on the United Kingdom. The

R.A.F., the U.S.A.F., the Polish, Canadian, Norweian, Dutch, Belgian, Tche-

slovack and Fighting French Air Forces have already common strategy, unified

connand, standard equipment and their interdependent relationship is regulated

by Conventions mutually agreed upon as adapted to their varying strength and

other characteristics. With additional token Sowiet Air Units this "United

Nations Air Forces" could easily be given an overall status thus providing

the United Nations Supremo Command with the essential nucleus of the Inter-

national Police Force. The re-occupation of liberated areas and the occupation

of enemy countries would become in fart an United Nations operation, and yet

effectively led by U.S. Forces, thus preventing misconceptions and possible

disunion in action. The numerical strength of the component parta of this

Force could nary so that national unita should preponderate on their national

territory but the Supremo Command end composition of the forces would remain

in alt cases of the "United Nations" character.

12, Since an United Nations Air Force must have "political superiora", "soma form

of organized international political cooperation" is called for forthwith.

It must permit rapid decisions within the hierarchy of responsibilities as

between the Principal, the other Combatant end the Non-Combatant United Nations.

The British war practice allows the Prim Minister to stay supremo within

a smali War Cabinet, an en1arged Imperial one, while his other miniatora,

within and without the regular Gabinet, remain bound by collectivs respon-

sibilities as component parts of an overall machinery of Government. J

Could not the "political Superiors" of the United Nations constitute an




- 4 - fl)R1e6

expeditious War Cabinet anongst themselves, the President of the United States

staying supremo, with an United Nation Exeoutive Council limited to, say, nine

members for transaction of current business and, at suitable intervals, larger

meetings of the type of the "Pacific War Council"?

13. Whether through some such machinery or not, the U.S., on graduał reoocupation

of Europe, will be taking practical action towards unity*

As in North Africa monetary measures of necessity would come firet. U.S.

dollars will be found to circulate in all these territories in arbitrary

relationship to virtually worthless local currencies. Since exehanges can

ultimately become stabilized only through an international fund administered

by the "United Nations" with beneficiary states acoepting limitation of their

economio and monetary sovereignties, and an European dollar area, weleome

evmrywhere to everybody, will be found to exist de facto, monetary unity will

become automatically a tangible reality. Withdrawal of dollar currencies

would indeed encounter popular resistance.

After the war the dollar as legał tender in intra and extra-European

trade would probably coexist for a time with national currencies (to allow

adjustmmnts of internal credit to varying life standards), namely until the

new European economy takes firm root.

14. On the assumption that restoration of economio autarchies is to be ruled out,

the new European plan needs be based on a Common Tariff Area. The U.S.S.R.

is as little likely to join it as is the Sowiet economy is Eurasian,

self-contained and specifically different from the European. Germany must not

come in, at any rata, throughout the prolonged "intermediary period". The

European areag, will need a light protection of, say 157 ad walorem, against

Germany to allow the rearranged industries to take hołd and to insure counter-

weighting of possible resurgence of German aggression. The rearrangemmnt

should include physical transfer of German plants (with controlled prohibition




-5-

to duplicate) to replace those destroyed within the Area.

New Agricultural policies will have to provide minimum nutritional

standardy for the 332 million; Industries would have to be adapted to meet

these new policies, and to fully utilize all available minerał and other

resources for meeting the demands of the immense internal market of 332 millions.

It may be found that Eurcpean cereals will barely suffice to cover human

and animal consumption with the development of dairy and meat industries adapteć,

to new standardy of nutrition.

Imnense requirements in housing, in public utilities, in water conservancy,

in road building will tax all the industrial resources and neoessitate brisk

trade with the U.S.A. and the U.S.S.R. for capital goods, certain finished

products and raw materiale.

The principle of reciprocally lowered tariffs with the and, in

world trade generally, is already inoluded in all Master Lend Lease Agreements.

The United Nations Relief Rehabilitation Administration to be set up with

the object of allowins national economies to start afresh will be facing a

generał situation as sketched out above.

The Administration will enjoy the advantage of single control of cam-

munications since Maritime and Air transport will continue to be the responsi-

bility of respective Joint Boards while European railroads and highways as

reoccupied will be under the United Nations Military Command.

The opportunity to maintain an uniform transportation system in Europe

under a single Inter-European Directorate must not be missed. It is entirely

practicable and essential since freights can be manipulated to affect the

benefits of a Commn Tariff Area.

15. With economic fundamentals under control, and not before, the European Unit

will be enabled to proceed to the settlement of the diverse political issues;

they will be found less acute as the new economic system outgrows qualms of




«p

- 6 -

17Q.P-Il g , 3,

painful birth. These political probierna have to be faced however whether in

Unity, or in Disunity.

Constitutional blueprints abound in plenty. They will provide for in-

dependence of Constituent Nations within the limito of new Covenants; for a

Common Supremo Judicial Body; for Common Technical Commissions; and for a

Common Political Executive.

The real political issue will not be the one between lesser nations. It

will arise as to the role of France, less so of Italy, but above ell as to

that of Great Britain. British readiness to accept an European Commonwealth,

as defined, to take a leading part while foregoing return to balance-of-power

policies would insure success. British reluctance to abandon exclusive tenets

of "European equilibrium" would not spell failure of an European Commonwealth

but might provoke formation of a Continental Unity of a different character.

American destiny may be to determine the issue.

When constituted an European Political Executive would be dovetailed in

the World Executive.

But the foremost essential difficulty consista in resolving a likely

conflict between a natural desire to induce a peaceful ohange at the aost of

its requisite completeness and a long wiew policy of allowing trends to take

their natural course without disturbing the generał concepts.

The economic fundamentals and political superatructures will have to be

built up empirically under a system of governmentel responsibilities vested

in the Leadership of the United Nations. Tentative machinery was suggested

under 12.

But the World Executive will have frequently to resort to its authority

to insure that an "European Commonwealth" becomes a reality.

The time to start is now•

id




P i 5,57/.2,471:

ROLA POLSKI W SFEDERdiAlEJ EUROPIE 1,'rSCIIODNL::,J.

-Dla równowagi politjcznej Europy konieczne jest stworzenie

ośrodka siły w Europie środkowo-wschodniej.

Dla równowagi gospodarczej Europy konieczne jest zorganizowa-

nie gospodarcze,i podniesienia gospodarcze krajów znajdujących

się w trójkącie 3-ch mórz: Bałtyku, Adriatyku i Morza Czarnego.

Dla oczyszczenia atmosfery politycznej w Europie konieczne

jest wyeliminowanie drobnych, ale dokuczliwych sporów narodowoś-

ciowych i granicznych w Europie środkowo-wschodniej.

Wszystkie te trzy warunki spełnione być mogą tylko przez za-

stosowanie zasady federacyjnej. Kraje Europy środkowo wschodniej

nadaje, się szczególnie do zastosowania zasady dederacyjnej, a to

dla następujących powodów:

Teren Europy środkowej jest pod względem narodowościowym

posiatkowany w bardzo dużej mierze, to zn. że poszczególne naro-

dy często nie maja, wyraźnie odgraniczonego terenu osiedlenia, wy-

kazujc silne pomieszanie terytorialne.

Poszczególne kraje są zbyt małe, aby mogły stanowić odrębne

obszary gospodarcze, zwłaszcza w obecnym okresie techniki maszy-

nowej, wymagającej duży stopień specjalizacji i podziału pracy.

Niektóre z tych krajów, jak Czechosłowacja i Węgry są ponadto po

zbawione dostępu do morza, co jest dodatkowym utrudnieniem ich

działalności gospodarczej. 29 Teren Europy środkowej był w czasie wieków niejeden raz orga

nizowany federacyjnie. Dość przypomnieć. federację

slo!), trwającą od XIV.w. jako unia personalna, a od

unia realna aż-:do rozbiorów Polski, oraz monarchię

sks,.

polsko-litew-

1569 r. jako','

Austro-Węg




Zachodzi konieczność stworzenia wału ochronnego przed Niemcami

- 2 -

f7 i.k .\)8? 6

i Rosją. Obydwa te mocarstwa mają analogiczne tendencje, imperia-listyczne, zaborcze, i anty-wolnościowe. Dążą one do pozbawienia wolności narodowo kulturalnej narodów na tym terenie i do ich eks-ploatacji gospodarczej. Tymczasem narody ta tym terenie chcą żyć, jako narody wolne i nie chcą ulegać niczyjej dominacji.

Przyporządkowanie tego terenu Niemcom ogromnie wzmocniłoby po-tęgę polit;czna4 Niemiec, przyporządko-anie tego terenu Rosji nad-miernie wzmocniłoby imperializm rosyjski i wszystkie te elementy,któ-re Rosja reprezentuje. Rosja jest państwem nawpóI azjatyckim i jest duchowo i gospodarczo obca Europie. Rozszerzenie jej terenu wr4ywów na Europą środkową byłoby czynnikiem rozbijania wspólnoty politcz-noj, kulturalnej i gospodarczej Zuropy. W gruncie rzeczy na grani-cach Polski kończy się Europa, z tego należy sobie zdać sprwuę i to jest najważniejszą prawdą, której zrozumienie winno być podsta- wą wszystkich planów organizowania luropy. 30

Na terenie Europy środkowo-wschodniej jedynym ośrodkiem siły realnej, na której należałoby budować federację środkowo-europejską może być Polska. Jest to naród liczobnie przeszło dwukrotnie prze-wyższający ludność następnego z kolei największego narodu na tym te-renie /czy to Czechów, Węgrów, Rumunów, Serbów, Słowaków itd./. Na-ród polski jest wewnętrznie jednolity i zwarty o dużej samoriedzy po-litycznej, posiadający wysokie tradycje historyczne i kulturalne, dużą dynamikę rozwojową, jest zdolny do wytworzenia dużej i war-tościowej siły militarnej. Posiada on na tym terenie centralne, możnaby powiedzieć kluczowe położenie geograficzne, które sprawia, że likwidacja państwa polskizo musi być przedwstępnym warunkiem likwidacji innych




3 -eRMjf6 państw na terenie Europy środkowo-wschodni4j. Widzieliśmy, że klęsk;

Poh.ki w kampaniiwrześniowej była przedstępnym warunkiem likwidac-

ji innych państw w uropie srodkowo-wschodniej- co nie było rzeczą

przypadku, ale następstwem utracenia kluczowej pozycji..

Rolę PolsKi na W4chodzie najlepiej rozumieją 1:iemcy,traktujący

naród polski, jako wroga No 1, na WscJodzie Europy i dążący do cał-

kowitego wyniszczenia tego wroga w straszliwej akcji destrukcyjnej.

Tak jak Anglja ,jes-c, traktowana przez Piewcy, jako wróg No 1 na Za-

chodzie Europy, tak Niemcy tą samą rolę przyznają Polsce na Wscho-

dzie Europy.

Naród polski posiada także wszystkie subjektywne arunki dla

odegrania poważnej roli w federacji środkowo-europejskiej.

Naród polski w swojej wiekowej historii nigdy nie prowadził

wojen zaborczych, nie splamił się nigdy agresją przeciwko sąsiadom.

Naród polski dość wcześnie rozwinął w sobie dar zgodnego

współżycia z innymi sxx~li.narodami. Wykazał on duże talenty

dla współżycia federacyjnego w 4-wiekowej unii polsko-litewSkiej,

która funkcjonowała należycie ku zadowoleniu obydwu stron.

Naród polski od wieku wieków nie znał despotyzmu i -branii-

i nigdy takich systemów nie tolerował.

Poszanowanie prawa międzynarodowego, było Polakom wszczepione

przez starą. kulturę rycerską. Naród polski przywiązywał zawsze ogroi

no, wagę do ścisłego poszanowania swych. zobowiązań międzynarodowych

których nigdy nie tolerował, jako świstek papieru.

Wreszcie Aezgraniczne i fanatyczne umiłowanie niepodległoś-

ci, która naród polski broni zawsze za każdą cenę- oto dalszy cen.

ny wkład w Związek państw Europy środkowo-wschodniej.




Swą wielką rolę, jaką historia wyznacza narodowi połłkiemu na

terenie turopy srodkowo-wschodniej naród polski będzie mógł spełnić

tylko

wwczas, gdy wykaże ze swej strony odpowiednie talenty-

zgodnego współż ycia na zasadach wolnościowych, na zasadach humaniz_

mu i tolerancji- i talenty te w sbbie rozwinie . Są to wewntrzne

przesłanki atrakcyjnej Polski na Wschodzie.

Z drugiej jednak strony Polska powinna uzyskać wszelkie warun-

ki pozwalające na restytucję, n raczej powiększenie siły polskiej

zarówno pod względem strategicznym, jak i gospodarczym. uvarunkaxui

tymi są granice strategiczne możliwie najkrótsze z Niemcami i

ny,--szeroki dostęp Polski do morza- odbudowa gospodarcza kraju,

uprzemysłowienie oraz częściowy transfer urządzeń przemysłu zbroje-

niowe/go z Fiemiec do Polski na poczet jednorazowych odszkodowań.

'Zasadniczą wytyczną odbudowy Polski winna być zasada; iż słaba

Polaka będzie zawsze czynnikiem niepewności i zaburzeń w Europie,

natomiast Polska silna będzie poważnym czynnikiem bezpieczeństwa w

Europie.

Dlatego Polskę należy odbudować jako silne państwo bałtyckie

zdolne do obrony swojej niepodległości i niepodległości państw z

nią sfederowanych, albo też nie odbudowywać wcale.

Odbudowa Polski silnej jest aktem nietylko rozumu polityczne-

go i kalkulacji polityczne-gospodarczej, ależ także aktem sumienia.

i sprawiedliwości dziejowej.




O




CY

Z

e

0.)




3 - PR,11 e4 J7--1..,b '

_'2‚j

11

t 5;

sYL JJN.r,— 71 £C0

.°1

34




MINISTERSTWO PRAC KONGRESOWYCH 73, Portland Place, W.i.

TAJNE

XYl

TEZY W SPRAWIE UKŁADU WST.VNEGO

dotyczącego stosunków z Niemcami po ukończeniu działań wojennych.

/Skrót/

I. Forma realizacji układu

ł. Układ wstępny może być zrealizówany bądź w formie umowy, bądź jednostronnie przez sprzymierzonych-w zależności od tego, czy będzie istniał ośrodek władzy niemieckiej, uznany przez sprzymierzo-nych. W obydwu wypadkach treść układu winna być jednakowa,. z tą ró ż-nicą, że w razie jednostronnej realizacji układu władze Sprzynderzo-Aych będą musiały bezpośrednio objąć naczelną administrację Niemiec,

II. Rozbrojenie i bezpieczeństwo

2. Rozbrojenie obejmie całość sił. zbrojnych Niemiec, policję oraz organizacje paramilitarne wszelkiego rodzaju. Członkowie sił zbrojnych i organizacji frontowych winni być po rozbrojeniu traktowa-ni jako jeńcy wojenni; reszta /wojska niefrontowe/ zaś może być zde-mobilizowana przez władze wojskowe sprzymierzonych, gdy pozwolą na to interesy bezpieczeństwa; członkowie stronnictwa hitlerowskiego musze, być w każdym razie zatrzymani i izolowani.

3. Wszyscy jeńcy, internowani, robotnicy etc„przynależni do państw sprzymierzonych, bę dą natychmiast zwolnieni.

4. Materiały wojenne w najszerszym tego słowa znaczeniu będą wydane sprzymierzonym w całości, produkcja ich powinna ustać, warszta-ty tej produkcji będą wywiezione lub zniszczone. Uruchomienie dla ce-lów pokojowych może nastąpić wyłącznie za zgodą sprzymierzonych, przy czym w zakresie produkcji maszyn i przemysłu chemicznego - jedynie w rozmiarach, określonych z góry przez sprzymierzonych. Produkcja me-talurgiczna i produkcja prądu elektrycznego zostanie również ograni-czona.

5. Wszystkie mapy, plany, dokumenty, archiwa, mające znaczenie wojskowe łub dla produkcji wojennej, zostaną wydane sprzymierzonym.

6. Okręty wojenne i statki handlowe będą natychmiast oddane sprzymierzonym celem podzia"łu między flot, poszczególnych państw.

7. Wszystkie organizacje, związki, stowarzyszenia o charakterze militarnym lub paramilitarnym oraz partia narodowo-socjalistyczna i jej organizacje będą rozwiązane i wznowienie ich działalności bez-względnie wzbronione.

35




e ?G 05 8. Za wykonanie powyższych postanowień będzie ustanowiona od-

powiedzialność indywidualna, niezależnie od odpowiedzialności ogól-nej.

III. Zwolnienie terytoriów obcych

9, Niemieckie siły zbrojne, policja i organizacje paramilitar-ne na obcych terytoriach zostaną potraktowane jako wojska frontowe /vide teza 2/.

10. Wszyscy członkowie administracji niemieckiej w szerokim tego słowa znaczeniu /łącznie z "powiernikami" przedsiębiorstw gos-podarczych/ bę dą zobowiązani zdać sprawę ze swych czynności miejsco-wym władzom sprzymierzonych oraz przekazać na, ich żądanie posiadane mienie i dokumenty w całkowitym porządku.

IV, Okupacja

11. /Teza ściśle wewiwtrzna/. Sprawa granic Niemiec winna by6 załatwiona w układzie Wstępnym. Gdyby to było niemożliwe - należy sobie zabezpieczyć jak najdalej idące praWa na terenach, do których pretendujemy, w ramach okupacji ściślejszej /vide tezy następne/.

12. Okupacja ogólna obejmie terytoria Niemiec, co do których sprzymierzoni będą zgodnie uważali, że należy je pozostawić w skła-dzie Niemiec bez specjalnych warunków. Okdpacji ściślejszej będą pod-legały wszelkie inne terytoria Rzeszy przedmołachijskiej, czyli te, które z różnych względów będą wymagały Odrębnego potraktowania od reszty Niemiec.

13, W obrębie okupacji ogólnej załogi wojskowe sprzymierzonych obsadzą ważniejsze strefy strategiczne, łącznie z węzłami komunika-cyjnymi. Oddziałów dostarczą mocarstwa anglosaskie /uwaga wewnętrz- na: najważniejszą rzeczą jest niedopuszczenie oddziałów rosyjskich

173. zachód od naszej granicy/. Prawa władz sprzymierzonych będą pole-gały na ogólnym nadzorze nad rozwojem Niemiec zgodnie z zasadami de-mokratycznymi z prawem bezpośredniej ingerencji w razie potrzeby, oraz na kontroli wykonania układu - o ile nie zajdzie potrzeba obję-r cia bezpośrednio administracji naczelnej Niemiec /vide teza 1/.

14. Okupacja ściślejsza będzie objęta przez państwa sasiadu-jące z odpowiednimi terenami, z prawem przeję cia całkuwitej admini-stracji oraz zawieszenia lub zmiany wszelkich przepisów prawnych na odpowiednich terenach. Na wschodzie granicą strefy okupacji ściślej-szej winna być linia: lewy brzeg Nissy Łużyckiej - lewy brzeg Odry oraz przedmościa, ponadto zalew Szczeciński, wyspy tego zalewu i Ru-gia:, mocarstwo okupujące - Polska, a na obszarze sąsiadującym z Cze-, chosłowacją - Polska i Czechosłowacja. Inne strefy okupacji ściślej szej: na południu - conajmniej Austria; na zachodzie - lewy brzeg Renu i przedmościa oraz lewy brzeg rzeki Ems; na północy - conajmniej wyspy niemieckie na Morzu Północnym i na Bałtyku oraz Kanał

- 2 -

0




- 3 -

Kiloński z przyległym obszarem /na Morzu Północnym oraz w strefie Kanału Kilońskiego mocarstwem okupującym winna byli Wielka Brytania, ewentualnie razem z U.S.A., na Bałtyku - Wielka Brytania i Poiskał.

/Uwaga wewnętrzna: gdyby rozszerzenie zasięgu polskiej strefy groziło zmniejszeniem naszych praw okupanta - lepszy jest mniejszy zasięg lecz większe prawa./

V. Przestępstwa wojenne

15. Niemcy będt.r zobowiązane do ekstradycji sprzymierzonym wszystkich oskarżonych o przestępstwa wojenne na żądanie właściwych władz, bez możliwości zgłaszania jakichkolwiek ekscepcji, oraz do dostarczenia wszelkich materiałów celem ułatwienia akcji sądowej.

16. Ekstradycji podlegają również osoby, która naruszyły obo-wiązek, przewidziany-w tezie 10.

17. Ustanawia się odpowiedzialność osobistą za wszelkie utrud-nianie akcji ścigania przestępców wojennych

VI. Wydalania

18. Niemcy będą zobowiązane do przyjęcia na obszar okupacji ogólnej wszystkich Niemów, wydalonych przez władze sprzymierzonych, oraz innych osób, wydalonych za współdziałanie z władzami niemiecki-mi w czasie wojny, oraz Niemców, dobrowolnie opuszczających teryto-ria, administrowane przez sprzymierzonych.

19. Niemcy będą zobowiązane do wypuszczenia z obszaru okupacji ogólnej wszystkich osób, wskazanych przez władze sprzymierzonych.

VII. Odszkodowania

20. Będzie ustalony ogólny obowiązek Niemiec do odszkodowania za wszelkiego rodzajuszlody• i straty materialne i moralne; świadcze-nia, ustalone w tezach nastę pnych, będą traktowane jako zaliczki na poczet tego obowiązku,

21. Wszelkie wywiezione lub zniszczone dobra kulturalne winny być zidentyfikowane i wydane władzom zainteresowanego państwa; w ra-zie zaginięcia - władze te obejmą tytułem zastawu inne przedmioty, według swojego wyboru.

22. Tytułem zastawu ogólnego za wszelkie szkody i straty kultu-ralne władze zainteresowanych państw obejmą niektóre zbiory niemiec-kie w Całości,

3- 7 23. Niemcy dostarczą wszystkich urządzeń i pomocy szkolnych

dla natychmiastowego uruchomienia szkolnictwa niższego, średniego i wyższego; w braku takich urządzeń zostaną one wyprodukowane na zasa-dach priorytetu i na koszt Niemiec.




- 4 -

24. Wywiezione mienie gospodarcze zostanie zwrócone, przedmio-ty zaginione lub zdeDrecjonowane - zastL,pione innymi, według wyboru władz zainteresowarogo państwa.

25. Niemcy dostarcz r wszelkich przedmiotów niezbędnych dla re-liefu oraz dla natychmiastowego uruchomienia życia gospodarczego na obszarach państw sprzymierzonych. Brakujące przedmioty zostaną wy-produkowane na zasadach priorytetu i na koszt Niemiec.

26. Sprzymierzeni obejm, tytułem zabezpieczenia wszelki majątek niemiecki zagranicą, wpływy z ceł i opłat przywozowych i wywozowych /wraz z kontrolą ustawodawstwa i administracji w tym zakresie/, o-raz ustanowią kontrolę nad bankiem emisyjnym i ew. wielkimi bankami prywatnymi.

VIII. Postanowienia końcowe

27. Zwierzchnim organem, wyłącznie uprawnionym do interpretacji układu, wydawania zarządzeń wykonawczych i kontroli będzie Główna Komisja Międzyaliancka. Przy niej będzie urzędowała delegacja nie-miecka zobowiązana do wykonania wszelkich instrukcji G.K.M. i upraw-niona do przedkładania jej życzeń niemieckich do decyzji. Główna Ko-misja Międzyaliancka będzie miała prawo stosowania sankcji ogólnych lub lokalnych, według swojego uznania.

28. Do osób,odpowiedzialnych osobiście za wykonanie układu, władze sprzymierzonych będą stosowały na terenie okupacji ogólnej przepisy obowiązujące w Niemczech w okresie stanu wojennego za ta-kie same czyny lub zaniedbania w stosunku do państwa niemieckiego, jego obywateli lub mienia.

Londyn, dnia 20 listopada 1942 r.

38




Celem układu tymczasowego jest stworzenie takich warunków, aby

zasadnicze postulaty Sprzymierzonych w stosunku do Niemiec zostały całkowicie

zrealizowane. Dlatego układ powinien zawierać postanowienia szersze niż

normalny układ o zawieszeniu broni.

Układ wstępny postanawiać musi o:

1.Rozbrojeniu niemieckich sir zbrojnych i wszystkich niem eckich organizacji

o charakterze militarnym

Rozbrojeniu niemieckiego przemysłu zbrojeniowego.

2.Zwolnieniu natychmiastowym terenów okupowanych

3.Zwolnieniu jeńców wojennych i ludności cywilnej

4.Ustanowieniu okupacji ścisłej i ogólnej. Okupacja ścisła obejmować będzie

tereny, które zostaną w przyszłości inkorporowane do danych panstw. Okupacja

ogólna obejmie ważniejsze ośro,ki łolityczn i strategiczne wewnątrz Niemiec.

Polska okupacja musi Nieć taki zasięg, aby nie groziło to zmniejszeniem naszyli

praw jako okupanta. Nie można dopuścić do tego, aby na zachód od granicy

polskiej znalazły się rosyjskie wojska okupacyjne.

Układ wstępny zapewniać musi równocześnie 445tY~:

1.Uzyskanie odszkodowań za, straty poniesiona przez Państwa Sprzymierzone, a w

pierwszym rzędzie przez te które znajdywały sig pod okupacją.

2. Ukaranie winnych przestępst wojennych.

3.Przesiedlenie ludności niem eckiej na terytorium Niemiec.

4.Kontrolę nad życiem po itycznym i gospodarczym Niemiec. 39




'7.l11.43/1113 Vin

Poufne

•

i° R

SPRAWA EUROPY SRODKOWEJ I POŁUDNIOWO-WSCHODNIEJ.

Jeżeli przyszły międzynarodowy porzadek rzeczy, który Zjednoczone Narody zbudować pragnę. po pokonaniu państw Osi ma mieć charakter trwały, jednym z głównych tego warunków będzie należyte

rozwiązanie zagadnienia Europy Srodkowej i Południowo-Wschodniej. Pod nazwa ta rozumiemy pas, ciągnący się między Niemcami i Rosja od morza

Bałtyckiego po morze Czarne, Egejskie i Adriatyckie, a obejmujący

dziewięć krajów: Litwę, Polskę, Czechosłowację, Węgry, Rumunię:_:g:

570.000 .1 kwadr. poyierzchni z ludnością. około 110 milionów ,4-.4.4.44

Jugo-

sławię, Albanię, Bułgarię i Grecję. Kraje te posiadają łącznie ponad

fej •._ , • 4, .7 I. • s •

Od północy do pasa tego przytykają trzy kraje

skandynawskie: Dania, Szwecja i Norwegia, nadto zaś trzy kraje bałtyc-kie: Łotwa, Estonia i Finlandia. Aczkolwiek kraje te utrzymywały zawsze

i utrzymywać będa niewątpliwie także w przyszłości bliskie stosunki

z Europa. Srodkowa i Poludniowo-Wschodnia, jednak w zakresie ciężenia

politycznego i gospodarczego, sa one obszarem pod wielu względami od-

rębnym.

Europa Srodkowa i Poludniowo-Wschodnia jest od

dłuższego czasu terenem, na który kieruje się ekspansja Niemiec.

Plany imperialistyczne polityków niemieckich traktuję. opanowanie tego

obszaru jako niezbędna podstawę dla wysiłków w kierunku utworzenia

imperium kolonialnego w Europie i uzyskania hegemonii nad światem.

Obiektywne rozważanie wchodzących w grę czynników oraz przebiegu wojny

obecnej doprowadza istotnie do wniosku, że pierwszym etapem w dążeniu

Rzeszy Niemieckiej do ""Jeltherrschaft" musi być zawsze opanowanie pro-

dukcji rolniczej, surowców i taniej siły roboczej Europy Srodkowej i

Południowo-Wschodniej.

Samo poczucie możności owładnięcia tymi obsza-

rami pobudzałoby zawsze w mentalności niemieckiej pierwiastki zabor-

cze, wkraczające w zamierzeniach swych daleko poza granice Europy

Srodkowej i Południowo-Wschodniej. Dlatego też próby "uspakajania"

7"appeasement"/ ducha ekspansji Niemiec przez dawanie im wolnej ręki

w tej części kontynentu europejskiego, były jednym z największych błę-

dów politycznych i psychologicznych, popełnionych po pierwszej wojnie

światowej. Pakty lokarneńskie, które wprowadziły podział Europy na

dwie "strefy bezpieczeństwa": zachodnia ",marantowana." i wschodnia

"niegwarantowaną.", były sformułowanym wyrazem tej polityki, która punkt

kulminacyjny osiągnęła w układzie monachijskim z r.1938.

Złamanie zaborczego ducha Niemiec i trwałe ich

obezwładnienie militarne da się przeprowadzić tylko przez odebranie im

możności opanowania Europy Srodkowej i Południowo-Wschodniej. Nie wy-

nika jednak z tego zgoła, by "leadership" w tej części kontynentu

europejskiego -jak to proponuję. niektórzy publicyści- należało oddawać

Rosji. Przeciwnie, tego rodzaju załatwienie sprawy byłoby w skutkach

równie szkodliwe, nawet dla samej Rosji, jak folgowanie dążeniom

mieckim.

40




- 2 -

Narody Europy Srodkowej i Południowo-Wschodniej są indywidualnościami w dziedzinie samopoczucia narodowego i odręb-ności kulturalnej, tak samo skrystalizowanymi jak ludy Europy Zachod-niej. Wykazały one swę. odporność w ciągu długich wieków, broniąc się skutecznie przed wchłonięciem przez swych potężniejszych sąsiadów. Ani panowanie rosyjskie czy niemieckie /14dź sprawowane bezpośrednio, bądź poprzez Austrię7, ani też długi okres rzędów tureckich na Bałka-nach nie zdołały, mimo stosowanego ucisku i prześladowań, wynarodowić żadnego z tych ludów, z których każdy ma swa bogata. tradycję walk o wyzwolenie i niepodległość.

Ideały więc, o które walczę Alianci, wymaga ja, by narody Europy Srodkowej i Południowo-Wschodniej odzyskały w. wyniku tej wojny pełna swę. samodzielność państwowa. Samodzielność ta zaś nie jest do pomyślenia przy "leadership'ie" Rosji - państwa, którego polityka zmierza do narzucenia krajom przyległym ustroju komunistycz-nego i do zmiany ich na republiki sowieckie.

Ponadto włączenie Europy Srodkowej i Południowo-Wschodniej w skład systemu gospodarczego ZSRR, spowodowałoby -zamiast rozwoju- niszczące te kraje obniżenie ich poziomu ekonomicznego. Odnośne kraje zostałyby też, jeśli nie całkowicie, to w znacznej mierze wyeliminowane z międzynarodowych obrotów gospodarczych zwłasz-cza, że Rosja należy do tych nielicznych państw na świecie, które mat gospodarcze podstawy do polityki autarkicznej.

Zrozumiałe da.żenie narodów Europy Srodkowej i Południowo-Wschodniej do wyzwolenia się z pod supremacji sowieckiej, stałoby się punktem wyjścia dla intryg i knowań Niemiec, które pie-czołowicie podsycałyby na tych obszarach dążenia irredentystyczne i odśrodkowe. Wrezultacie "leadership" Rosji w Europie Srodkowej i Południowo-Wschodniej stałby się dla tego państwa tylko źródłem sła-bości, dla Niemiec zaś zachęta do agresji.

Zarówno przeto względy natury moralnej, jak go-spodarczej i politycznej, przemawiajg zdecydowanie za pełna niezależ-nością narodów tej części Europy od ich wielkich sąsiadów.

Mocne podstawy tej niezależności będę oczywiście musiały narody te stworzyć przede wszystkim własnym wysiłkiem. Nie tylko będę. one musiały wyrównać istniejące dotąd między nimi różnice, ale będę musiały zespolić siły gospodarcze, polityczne i militarne. Będzie to leżało w interesie wszystkich Zjednoczonych Narodów, które przyczynię. się niewątpliwie do tego, by do zespolenia sił. w Europie Srodkowej i Południowo-Wschodniej doszło jaknajszybciej.

Blok państw Europy Srodkowej i Południowo-Wschodniej może być ujęty w formy organizacyjne bę.dź jednego związku natury federacyjnej, bądź też dwóch takich związków, ściśle ze sobą współpracujących. Druga ta ewentualność weszłaby w rachubę, gdyby federacja lub konfederacja, obejmująca zbyt wielka liczbę państw o różnej strukturze, miała być mało spoista i mogła ulec łatwo rozbi-ciu. W tym wypadku pierwszy ze związków - ściśle środkowo-europejski - obejmowałby: Litwę, Polskę, Czechosłowację, Węgry i Rumunię, drugi zaś - bałkański: Jugosławię, Albanię, Bułgarię i Grecję. W razie istnienia dwóch politycznych zwig.zków, powinnyby jednak kraje należa-ce do obu, być złęczone jednym wspólnym węzłem ekonomicznym. W ten sposób blok Europy Srodkowej i Południowo-Wschodniej stałby się żywę. i aktywna, rzeczywistością.




- 3 -

7 Blok ten współpracowałby nadto z krajami skandynaw-

skimi i bałtyckimi i stanowiłby w ten sposób -przy współdziałaniu z mocarstwami anglosaskimi i Francję.- jeden z głównych filarów pokoju europejskiego. Nie tylko, będc z całej swej istoty tworem o 4żeniach wyięcznie konstruktywno-pokojowych, blok nie żywiłby żadnych zamiarów

agresywnych wobec Rosji, ale, przeciwnie, byłby dla niej naturalnę tar-czę. ochronnę. przed ewentualnymi recydywami zaborczości niemieckiej.

W ten sposób kwestia strategicznego zabezpieczenia Zwię.zku Sowieckiego od zachodu, znalazłaby skuteczne rozwię.zanie bez szkody dla zaintereso-

wanych narodów. Blok pozostawałby w stosunkach stałej przyjaznej współ-

pracy politycznej i gospodarczej ze Zwię.zkiem Sowieckim. Blok d ży/by

równocześnie także do utr.zymania pokojowych, poprawnych stosunków sp.-

siedzkich z rozbrojonymi/Niemcami. Blok byłby ponadto jednym z ważnych o? 6( cl) 4444- ogniw organizacji światowej, której powstanie po wojnie jest przewidzia-

14 a )V,-41‹.-e o s W zwię.zku z tę. koncepcję. należy jeszcze stwierdzić,

co następuje: W skład bloku wchodzić także winna Litwa - państwo

historię. swe, kulturę. i tradycjami zwię.zane ściśle z Polskę. i krajami Europy Srodkowej. Tylko bliskie stosunki z Polskę. zapewnić mogę. pełnę. niepodległość narodowę. Litwie, podobnie jak innym państwom Europy

Srodk. i Południowo-Wschodniej. Wypadki lat 1939/40 wykazały, że z upad-

kiem Palistwa Polskiego, tracę. swę. niepodległość także inne narody tego

regionu. Położenie w nim Polski jest centralne i kluczowe.

4.4.405/4&( Wejście Austrii do bloku Europy Srodkowej i Poiudn

Wschodniej a omiast politycznie niepo4dane, gdyż stankby siępna a.

1400$r14-116d -jeśli nie od razu, to z czasem- ekspozyturę. interesów niemieckich. Mogłaby ona odegrać w tym bloku, wzgl. w jednej z jego

części składowych, przysłowiowę. rolę "konia trojańskiego".

444 odrzucać 10~~ należy su-

gerowanę. zazwyczaj przez koła niemieckie koncepcję zwię.zku naddunaj-

skiego, wzorowanę. co do zasięgu na dawnej monarchii austro-węgierskiej,

eliminujęcę. Polskę i większość krajów bałkańskich. Zwię.zek taki dałby

pole do wcię.gania przez Austrię Węgier na tory dę.żeń rewizjonistycz-

nych i w rezultacie mógłby łatwo stać się narzędziem odrodzonego impe-

rializmu niemieckiego.

Pod względem ekonomicznym Europa Srodkowa i PoIudn.-

Wschodnia winna stać się wielkim obszarem gospodarczym, majęcym świa-towe znaczenie. Predestynuje ję. do tego zarówno rozległości terytorium, jak położenie geograficzne, wię.żęce zachód i wschód Europy i stanowiące

zarazem pomost w kierunku azjatycko-afrykańskiego Bliskiego Wschodu,

jak niemniej, przekraczajęca sto milionów masa ludności, jak wreszcie

jedno z największych w Europie skupień zasobów naturalnyc4. 42 Wielkie obszary gospodarcze, mające swe regionalne

cechy odrębne, nie zniknę. przy dalszym rozwoju gospodarki światowej,

gdyż nie można usunę.ć różnic spowodowanych położeniem gospodarczym,

charakterem kulturalnym i warunkami naturalnymi poszczególnych stref

kuli ziemskiej. Różnice te sę. na terenie Europy nawet tak znaczne, że

byłoby wielkim i brzemiennym w następstwa błędem, gdyby dę.żono do wy-

tworzenia z Europy jednej, olbrzymiej jednostki gospodarczej, realizu-

jęc w ten sposób nieświadomie cele imperialistycznej polityki Niemiec.

Istnienie regionalnych obszarów ._,ospodarczych nie wyklucza zresztą.

zgoła konieczności regulowania międzynarodowych stosunków gospodar-

czych w celu usuwania nadmiernych przeszkód obrotu gospodarczego i naj-

lepszego wyzyskania sił wytwórczych oraz wyrównywania i podnoszenia

poziomu życia.




- 4 -

V.1

7 Należy przeto dgżyć do gospodarczego zespolenia

krajów Europy Srodkowej i Połudn.-Wschodniej. 'dinno to znaleźć wyraz w unifikacji ustawodawstwa gospodarczego, w jednolitym systemie komu-nikacyjnym, w powigzaniu ustrojów monetarno-kredytowych, w usuwaniu przeszkód swobodnego ruchu ludzi, kapitałów i towarów.

Gdyby szybkie zrealizowanie tych celów okazało się niewykonalne wobec różnic odziedziczonych po odmiennym rozwoju histo-rycznym, unifikacja gospodarcza winna być osiągnięta etapami. Kraje, w których przeszkody te będ.g. mniejsze, a więc kraje wspomnianego wyżej związku ściśle środkowo-europejskiego z jednej strony, oraz z drugiej strony kraje zwigzku bałkańskiego, winny być między sobą powiazane węzłem ściślejszym unii gospodarczej; niezależnie zaś od tego wszyst-kie kraje Europy Srodkowej i Połudn.-Wschodniej winny być objęte rama-mi luźniejszego powigzania gospodarczego do chwili, kiedy dojrzeją. moż-liwości pełnej unifikacji gospodarczej tej całości.

Byłaby to naturalna driDga rozwoju, która obserwo-wać możemy nawet na takim terytorium, jak Stany Zjednoczone A.P., gdzie przezwyciężone być musiały przeszkody wynikajace z różnorodnych warun-ków politycznych i gospodarczych w poszczególnych stanach.

W krajach Europy Srodkowej i Połudn.-Wschodniej stwierdzić należy bardzo wielka rozpiętość między z jednej strony dotych-czasowym faktycznym niedorozwojem gospodarczym, spowodowanym w ich większości przez długoletnie przed pierwsza wojnę. światowa obce rzędy, a z drugiej strony - dużymi z powodu wspomnianych warunków naturalnych możliwościami rozwojowymi tego regionu. Wyzyskanie tych możliwości w sposób twórczy leży w interesie nie tylko własnym wspomnianych kra-jów, ale nie mniej powszechnej międzynarodowej wymiany dóbr.

Dotychczasowe niewyzyskanie przyrodzonych warun-ków regionu wyraża się przede wszystkim w tym, że ogromna większość ludności zatrudniona jest wciąż jeszcze w rolnictwie mimo, że ani klimat, ani gleba nie sa specjalnie sprzyjające, a konkurencja wiel-kich zamorskich krajów rolniczych zmniejszyła znacznie opłacalność produkcji rolnej w tej części Europy. Jednocześnie wskutek słabego roz-woju przemysłu nie następował odpływ ludności rolniczej do miast, co spowodowało przeludnienie wsi.

Jak zwykle w krajach rolniczo przeludnionych, poziom rolnictwa jest -zwłaszcZa w południowo-wschodniej części regionu-niski, a produkcja w stosunku do uprawianego obszaru - niewielka. Również wartość produkcji hodowlanej na głowę ludności rolniczej jest wielokrotnie niższa, niż na zachodzie Europy, nie mówigc o wielkich producentach zaoceanicznych. Konsumcja produktów rolnych w regionie była dotąd niska. Wywóz produktów tych nie był wyrazem normalnych nad-wyżek, lecz był forsowany celem uzyskania dewiz.

Bogactwa kopalniane tego obszaru były w części tylko wyzyskane, a nawet pod względem geologicznym niezupełnie jeszcze zbadane. A przecież region posiada drugie co do wielkości na kontynen-cie europejskim zagłębie węglowe i produkował w okresie przed obecna wojna 91% europejskiej nafty, 66% antymonu, 50% bauksytu, 33% rudy chromu, 31 % rudy ołowiu, 26% rudy miedzi i 24% rudy cynku. Duża część węgla oraz większość rud metalowych nie była na miejscu przerabiana, lecz była wywożona w stanie surowym. Wskazuje to na duże w przyszłości możliwości dla rozwoju własnego przemysłu.

43




- 5

p R, tk-#1 I g (c) 7 Do niewyzyskanych bogactw naturalnych należą

również siły wodne, których potencjał wobec górzystości terenu jest bardzo wielki.

Komunikacja jest dotąd w regionie zaniedbana. A jednak położenie geograficzne predestynuje go do odegrania dużej roli w Europie w zakresie tranzytu. Region położony jest między brze-gami trzech mórz /Bałtyk, Morze Czarne i Morze Sródziemne/ i posiada

jedną z najlepszych europejskich dróg wodnych, jaką jest Dunaj. Niskie

stosunkowo działy wód i niewielka przestrzeń dzieląca Dunaj od Wisły, głównej arterii wodnej największego państwa regionu - Polski, oraz od

Odry, stwarzają dobre warunki dla zbudowania transeuropejskich połączeń wodnych. Również niewyzyskane były możliwości komunikacji kolejowej, zwłaszcza brak było dobrych połączeń ze wschodu na zachód, połączeń

między poszczegćlnymi państwami rejonu oraz między portami morskimi a

ich zapleczem.

Jednostronna, nienaturalna struktura gospodarcza

państw Europy Srodkowej i Poludn.-Wschodniej spowodowała, że udział

ich w handlu światowym był stosunkowo bardzo mały: handel dziewięciu

państw regionu wynosił połowę handlu Niemiec. Handel ten był nieskom-

plikowany, a wywóz opierał się w każdym z państw na pewnej dominującej

grupie. Tylko handel Czechosłowacji, jako kraju wyżej uprzemysłowione-

go, był bardziej zróżniczkowany.

Rola gospodarcza Niemiec w omawianym obszarze była

dominująca z wyjątkiem Polski, a częściowo i Czechosłowacji. Polska

przeciwstawiała się próbom wciągnięcia jej w szerszej mierze w orbitę

wpływów ekonomicznych Rzeszy, dbając szczególnie o obroty ze Zjedno-

czonym Królestwem i dążąc do rozszerzenia ich również ze Stanami Zjedn.

Jednak mniejsze państwa Europy Srodk. o Połudn.-Wschodniej, odosobnione

i niezharmonizowane, nie mogły się zdobyć na gospodarczą niezależność

od Niemiec. Rzesza zapewniała duży zbyt dla ich produktów rolniczo-

leśnych oraz surowców i dostarczała im produktów przemysłowych, po-średnicząc także w imporcie surowców i innych produktów pochodzenia

zaoceanicznego. Ponadto Niemcy pośredniczyły w kredycie zagranicznym dla regionu, kredycie zresztą nieznacznym. Rzesza wyzyskiwała swoje stanowisko w sposób bezwzględny, wpływając na to, by region stał się

coraz bardziej rolniczo-surowcowym uzupełnieniem Rzeszy.

Ten stan rzeczy był traktowany obojętnie przez

państwa zachodnie, które nie starały się o uzdrowienie stosunków go-

spodarczych regionu, o zwiększenie jego znaczenia przemysłowego, o

podniesienie przez to poziomu życia i siły nabywczej jego ludności

oraz u zdobycie u niej nowych rynków Zbytu dla swoich produktów prze-

mysłowych. Rezultatem było, że struktura gospodarcza więk-

szości krajów Europy Srodkowej i Połudn.-Wschodniej utrwalała się w swym zaniedbaniu i że region jako całość nie stanowił na ogół logicznego, uzupełniającego się obszaru gospodarczego.

44

Warunkiem rozwoju gospodarczego Europy Srodk.

i Pałudn.-Wschodniej jest przebudowa strukturalna, polegająca na likwidacji ukrytego bezrobocia ludności wiejskiej przez zatrudnienie części jej w nowozbudowanym przemyśle. Przesunięcie takie z jednej strony uzdrowi rolnictwo, z drugiej zaś - zwiększy bezpośrednio dochód społeczny, ponieważ produktywność przemysłu jest na głowę zatrudnionej w nim ludności zhacznie wyższa, niż produktywność w rol-

nictwie. Łącznie podniesie to poziom życia ludności zbliżając go do

poziomu zachodnio-europejskiego i złagodzi istniejące dotychczas nie-

domagania społeczne, mogące stać się zarzewiem przyszłych konfliktów.




Systematyczny, planowy rozwój gospodarczy państw Europy Srodkowej i Południowo-Wschodniej, należy zapoczątkować szeroko pomyślanymi inwestycjami podstawowymi w postaci budowy dróg /koleje, szosy, drogi wodne/, elektryfikacji połączonej z wykorzystaniem sił wodnych oraz budowy magazynów /elewatory zbożowe, silosy, chłodnie, zbiorniki paliwa płynnego itp./ Wykonywanie programu inwestycyjnego wymagać będzie rozbudowy szeregu gałęzi przemysłowych; m.i. od samego początku konieczne będzie powiększenie produkcji hutniczej. Poza tym należy w pierwszym etapie uprzemysłowienia krajów rozwijać gałęzie przemysłu przerabiaję.cego produkty rolnicze /np. fabryki konserw/, bądź

wytwarzające przedmioty, na które istnieć będzie szeroki zbyt wewnętrz-ny /wyroby włókiennicze, narzędzia rolnicze, tabor komunikacyjny i niektóre wyroby rzemieślniczeA

Poszczególne kraje regionu nie powinny dążyć do autarkii, chociaż muszę. w pełni wykorzystać swe zdolności wytwórcze.

Każdy kraj powinien przede wszystkim rozwijać te gałęzie przemysłu, które posiadają najlepsze do tego warunki, nie zrzekając się zresztą

wielostronności swego rozwoju przemysłowego. Należy dążyć do tego, by rozwój gospodarczy poszczególnych krajów regionu był harmonijny, co zwiększy poczucie solidarności między nimi.

W zakresie rolnictwa postęp może być osiągnięty przez większe zróżniczkowanie uprawy i przez intensyfikację hodowli. Produktywność rolnictwa podniesie się poza tym automatycznie przez sam fakt zmniejszenia się ilości ludności żyjącej z tej gałęzi produkcji.

Inwestycje podstawowe oraz przemiany w produkcji

rolnej będę. wymagały dostawy z zagranicy niezbędnych surowców, maszyn i innych urzę.dzeń produkcyjnych oraz niektórych wytworów konsumpcyj-nych i to w rozmiarach przewyższających początkowo znacznie eksport regionu. Ta część importu, która przekroczy eksport, winna być przez pewien czas po wojnie kredytowana.

Nie będzie to jednak ofiara ze strony kredytuję tych państw-importerów, inwestycje bowiem w krajach dotąd gospodar-czo zacofanych, będę. po wojnie konieczne dla utrzymania w ruchu zwięk-szonej produkcji surowców i rozbudowanego przemysłu metalowo-przetwórczego w Stanach Zjedn., '.Brytanii, niektórych dominiach bry-

tyjskich i niektórych krajach Południowej Ameryki. Ponadto w toku wojny i bezpośrednio po wojnie mogę. nastąpić dalekoidęce przemieszcze-nia produkcji, które będą wymagały stworzenia zastępczych rynków zbytu.

Ważne będzie, żeby ild7ielanie kredytów zagranicz-nych przez państwa wierzycielskie, w szczególności przez Stany Zjedn., nie było prowadzone pod kątem widzenia czysto finansowym, lecz było oparte o przesłanki ogólno-gospodarcze, mające na celu rozwój ekono-miczny świata na dalekę. metę. Stworzy to dla gospodarstwa państw wie-rzycielskich w dłuższych okresach czasu jeden z równoważników ich świadczeń na rzecz państw dłużniczych.

Formy kredytu ulegnę. po wojnie niewątpliwie po-ważnym przemianom, o czym świadczy coraz bardziej rozpowszechniający się prąd utrzymania zasad Lease and Lend Billu również na okres po-wojenny. Celem rozwoju światowych:stosunków gospodarczych byłoby po-żądane, by zaplata za eksportowany do drugiego kraju towar dokonywała się bądź przez eksport tego kraju, bę.dź przez pozostawienie wierzytel-ności w walucie kraju importujęcego w jego banku centralnym. W ten sposób zostanie osiwnięta równowaga bilansów płatniczych: na okresy krótsze - przez przesunięcia kapitałowe lub kredyt między bankami biletowymi, a w okresach dłuższych - przez zwiększony eksport krajów dłużniczych.




- 7 -

f.

Wkład Stanów Zjednoczonych i %Brytanii do gospo-darczej pomyślności regionu przyniesie państwom tym na dalsza metę istotne korzyści, ponieważ uprzemysłowienie regionu i intensyfikacja rolnictwa podniosę. standart życia i przez to stworzy nowe rynki zbytu dla eksportu z krajów anglosaskich. Usunięcie .się natomiast Stanów Zjedn. i %Brytanii od aktywnej roli w regionie, wykorzystane byłoby przez Niemcy ze szkoda nie tylko dla niego, ale i dla samych mocarstw

anglos as kich.

Przebudowa strukturalna Europy Srodk. i Poiudn.-

Wschodniej będzie wymagała jednoczesnego zasadniczego przedstawienia kierunków jej handlu zagranicznego. Kandel ten musi przybrać charakter normalny, dotychczasowa bowiem jednostronna zależność wymiany więk-szości państw tego regionu od rynku niemieckiego, utrwalała jednostron-ność ich struktury gospodarczej.

Z pośród pacstw regionu posiada -poza Czechosło-wację.- Polska stosunkowo najlepiej rozbudowany przemysł i największe aożliwości rozwojowe. Jednak Polska iacznie z Czechosłowacja nie będzie mogła bezpośrednio po wojnie zastapić całkowicie innym krajom regionu - importu z Niemiec w tych działach, w których produkcja nie-miecka ze względu na bezpieczeństwo będzie musiała być ograniczona /np. przemysł ciężki i maszynowy/. Eksport ze Stanów Zjedn. oraz z %Brytanii może zastapićć eksport niemiecki w powyższych działach. Również możliwości importowe Stanów Zjedn. i d. Brytanii z regionu są. duże.

Poza tym należy podkreślić, że stopniowe podno-szenie się stopy życiowej ludności regionu, wzmagać będzie import za-granicznych dóbr konsumpcyjnych i w ten sposób wciagać odnośne państwa coraz bardziej w orbitę handlu światowego. Z tego samego względu wzmoga się również obroty wewnatrz regionu między poszczególnymi państwami wchodzacymi w jego skład.

W kształtowaniu się sytuacji gospodarczej Europy Srodkowe j i Południowo-Wschodniej po wojnie można przewidywać trzy różne okresy.

Pierwszy trwać będzie od ustania działań wojen-nych do drugich kolejnych zbiorów rolnych. W czasie tym obszar jako

całość będzie potrzebował przywozu relief'owego nawet w zakresie wyży-wienia. Niewielkie wywozowe nadwyżki produktów rolnych lub nadwyżki hodowlane, mogace istnieć w niektórych krajach Mgry, Rumunia/ znajda łatwy zbyt w wygłodzonej

Drugi okres będzie najtrudniejszy, gdyż uporzadko-wane rolnictwo zacznie dawać znaczne nadwyżki wywozowe, których nie skonsumuje ludność, na jej bowiem stopę życiowa nie zdoła jeszcze ko-rzystnie oddziałać zapoczatkowana akcja uprzemysłowienia. W okresie tym, mogacym trwać kilka lat, organizacja zbytu płodów rolnych regionu będzie zagadnieniem najważniejszym. Zupełne rozwiazanie tej kwestii mogłoby nastapić najłatwiej w ramach ogólno-światowych umów, dotycza-cych organizacji zbytu najważniejszych surowców i tworzenia światowych rezerw surowcowych.

46




- 8 -

Okres trzeci charakteryzować będzie podniesiony standart życiowy, zbliżający kraje Europy Srodkowej i Połudn.Wschodniej do poziomu zachodnio-europejskiego. Skutkiem tego będzie znaczne po-większenie udziału tych krajów w obrotach światowych. Jednocześnie usta-nie ten wywóz surowców rolniczych i przemysłowych /szczególnie węgiel/, który był kierowany na rynki międzynarodowe skutkiem niedokonsumpcji ludności obszaru i powodował na tych rynkach objawy niepożądane.

Oparty na wykazanych powyżej możliwościach rozwo-jowych poważny potencjał gospodarczy bloku narodów Europy Srodkowej i Połmlniowo=dschodniej, da mu w związku z wielkim jego potencjałem ludzkim, podwalinę pod odpowiednią siłę militarną, która samym faktem swego istnienia -w związku z potencjałem ludzkim, gospodarczym i militarnym państw zachodnich- utrzyma w szachu naród niemiecki i pohamuje w zarodku ewentualne jego tendencje odwetowe.

Przyczyni się do tego w walnej mierze zabezpiecze-nie przed agresywnością. Niemiec i ich sojuszników - Bałtyku oraz Morza Sródziemnego. To też stan rzeczym na Bałtyku będzie musiał w przysz-łości odbiec całkowicie od stanu faktycznego w przeszłości, który z Bałtyku uczynił morze zupełnie opanowane przez Rzeszę Niemiecką, wskutek jej władania Kanałem Kilońskim oraz rzeczywistego panowania nad cieśninami łączącymi Morze Bałtyckie z Północnym.

Warunki na lądzie, morzu i powietrzu, Niemcom ab-solutnie uniemożliwiające sprowokowanie nowej, trzeciej zawieruchy światowej, która staćby się musiała doszczętną już ruiną kultury i cywilizacji ludzkiej, - warunki te zapewnić muszą narodom trwały pokój i pełną możność swobodnej pracy twórczej we wszystkich dziedzinach moralnych i materialnych.-

•= n wek an«

47




• Dr. Feliks

POWST. I ORWIZACJA

CEJ1TRAL AND 2ASTERN EUROPLAW PLANN1NG 130al‹D

Na iliędzynarodowj iionferancji Pracy w hot yw Jorku w

październiku i listopadzie 1941, wysunięta została mivdzy innymi

propozycja - pólnej deklaracji pailstw walczącycn i okuowanycn.

Początkowo deklaracja ta dołyczyt miała potępienia teroru hitle-

rowskie o, zapowiadajc rtwnoczAnie przyszłą współpracę pastw

demokratycznych. Dzisiaj dosyt trudno ścigle stiordzit źrtd/o

inicjatywy, bo myl ta. powstała „ie4ia1 równoczaAnie na lawach

delegacji pastw Centralnej i choc'niej EuroAr. Gv,oli prawdy

przyznat jednak trzeba, że z pierwszym konkretnym projektem

wystąpił delegat grecki, 6wczesny kinister Pracy, Rolnictwa ł

Rolniczych Spółdzielni, Aristićes Dilaitratos. Dimitratos jena- .

ko*oz wysuną/ projekt deklaracji ogólnej, 4'.óraby obejmowała

wszystkie paAstwa okur)owane i pod ktćJr4 złoZykyby też pL,c,,isy

delegacje wszystkich paAstw okullowanych i walcZ4cych bez jaKiego-

Koliek dalszego rozróżnienia. łniej tywę tę ujęła w swoje ręce

delegacja polska, góra porozumieniu z (3:alegacją czesk4 postano-

wiła ograniczyt liczbę patistw uczestniczcych do państw regionu

Centralnej i 'schodniej uropy ł ta koncepcja została przyjęta

zarówno -:rzez delegację grecką i ,elegację jugosłowimIską

która natychmiast oświadczyła zotowot przystpienia złozenia

nodpisu.,,,,o deklaracją.

Dnia 4 listopada 1941 ć,.eklaracja została przedstawiona

uroczycie Konferencji i podpisana przz wszy::ł ie delegacje.

48




Objektyaaie (5'^giatc, dekl.aracja jest baxlzo ogólna a

tiewc t 0,a5inikoaa (za. 1), isaocę jej jednak stanowi podareśle-

nie solidarności paAstw Europy Wscnodniej, eatralnej i 13atka-

a6w. Wola stworzenia ideowych aodstaw wsa51noły tycn-,4-distw w

ropie była jednak .gród tych delegatów znacznie silniejsza

niz słowa. Wyraz tej swojej opinii dawali a szeregu rozz!;a 1 na

licznych nosieda(:niach zarówno delegaci rzdowi„ jak przedstawi-

ciele robatnikÓw ł aracodawcóa. tym sensie deklaracja ta była

wyrazem opinii publicznej tych kr jów i w ten sposób była Juter-

pretowaaa. Osoby delegatów jako delegat robotniczych, a ponadto

charakter delegatów rządowych Pol Czacaos/owacji i Jugosławii,

kierunki aolityczne, które raprezentowali, wpZynęły tein nz zau-

faale 1 iyezlivre przyjęcie ze strony opinii ameryaaóskiej.

)pinia ameryk oska, -zczea,Siaie aaś 1-rasa, po stały

i::aklarację 'aaraza serdeczni aidząc _Jej ary krok, w kiarunk

uporządkowania sprawy Europy ',iscaaniej, Caatralned i ałkaa3w.

Na Kanferencji Pracy zgłoszona ailkadziesit aexlaracji„ rezolucji

it.p. oświadczeó, ale barazo wiała z nich przeoostało się do

prasy, a jeszcze mniej zdo/ało zaintcresor aL °piała,. publiczna.

Deklaracja dztareca paóstw uzaana aoutała za jeden z najwaniej-

szycil aktów Xonferencji i była przedmiatem licznych komentarzy.

wielkiej prasie nowojorskiaj jak E.Y. Zerald, N.Y. aiaes, itp.

ukazały się tytuły, t.z.z nhaadlinesv jak n.. urour łnva(eó

8 ,ioas Piwa a Biec for Laonoaic Unity After Lha War Na. Ti es,

3 p4ry£dziernika, 1941

N.Y. Timeseie z 5 listopada 1941 ukazał

się 'aiełki artykuł wstępny a.ł. "Pirst 3utiinas of a Naw Great 49

Powero w komentujący z niezwykL1 ;Yeziłao:Ici-„ a nawet enłuzjazmam,

deklarację nowojorsa4. rFirst autlinest, zo ałagaie oaa dekla-




racja, jako pierwszy dokument owego noweaa, wielkiego mocarstwa.

Prezydent kilędzynaroaaweao Biura Pracy, Prof. Carter

Goodrich w artykule zamieszazonym w international, Conciłiation

(January, 1942) nazwał tę deklarację ',one the most important

decisions." Prof. Carter Goodrien jasł, człowiekiem zaufania Pre-

zydenta Roosevelta, zaś łnternational. Conciiiation organem w upra-

wach międzynarodowych bardzo wpływoweao Instytutu Carnegiego

(Carnegie 1ndownent for inłerna łonal Peace).

nie mogąc cytować: całej prasy wyliczam dla przykładu

tylko tych parę opinii, kt6re Świadczy4 musza o zainteresowaniu

deklaracja. Jak już wspoaniałem, inicjatywa spoczywała w rękach

relegacji polskiej, kohferencje odbywały sil:- w aonsulacie polskim

w Nowym Jorku, a w siedzibie Konferencji Pracy (uniwersytet Columbia)

zawsze na osobiste zaproszenie :i.:i: tra Stańczyka.

ka tejże samej konferencji delegacja Staa6w Zjeaaoczonych,

a mianowicie delegaci rzadowi, przedstawiciele robotników i ',praca-

dawci% zgłosili rezolucję, .tura stała siar centralnym punktem obrad

1 zainteresowania konferencji. myśl tej deklaracji (zał. 2)

Międzynarodowe Biura Pracy ma sil: ataz! ośrodkiem powojennego plano-

wania ł (dbudowy. tym celu a; z Miadzynarodoweaa Biura Pracy ma

bić wyłoniana koili: ja ala studiowania adbuCowy i alanowania. Fte2o-

luca ta zastała jednoglaśnie przy jęaa araez Konferencję i ma cha-

rakter podstawowy. Lrobne :oarawki udało si wprowadzi i dełeaacji

paiskiej -w tej właśnie rezolucji. Poprawki te uznane zostały za

słuszne przez referenta J. uwzgł cnione mimo, ;e na o;3/ broniono 10.Q

bardzo silnie przed zmianami.




Znaczenie tej deklaracji Jest, coM istotne je'eił się

zwzy0 ze zgłoszonazosta/a w przeedniu wojny .ja-,o,iSako-ameryka- '

skiej i że j1.4 w(Swczas delegaci rz4dowi Btanw Zjednoczonych wyrazili

w niej niejako gotowoM przyjęcia odowledzialności przyszlej

odbudowie.Europy. Coraz silniej daje sil zau, y6 tende:,1cja

do stworzenia z Międzynarodowe ;u biura Pracy ohodka planowania po-

wojennego i w tym sensie r3wniei owładezenia duiegat6w amerykallskien

nabiera specjałngo charakteru.

,:h-,4eiw wagę na al jedna jiid:6ynarodowe -,; Orga.,:izacji,Pracy

i ameryka!,siej rezolcj i rezydent hooseveit w Bia/ym Dom na

siedzeniu ko!eotvm dnia 6 listopada 1941, J,dy m(Sviic o przysz/ej

odbudowie oświadczy':

planning of zuch 14ternałional action, the internatiow.J. t our Orga_izatioL, F.i , 'ta rresentation of łabour managemenL„ łłs , -,g,iece &nfi experience, wili be w., invaluabie instrutenł for peace. Lur orgaization have ;In esse ya ,- art to play in building up 5 staF le inłernał iw.al system of s cisi justice for ell peos everywhee. •J's part of you, the peopie of the United

are Leter.uiined to respond fuliy to bite op-,,ortunity and the challenge of tbis historie respJnsibiliły, so weił exemplifie(' at this historie 1,,eeting this historie_ome of an ancient cemocracy."

Po uchwaleniu rezolucji anieryal'is,:,iej (;ełegacje czterech

nalistw w związku z del-racj zg/osi ły ws:ć):lny dowagL/;;4cy się

przedstawicielstwa dla regionu , schodnie:, ,L,uropy w owej

planowenia kiędzynarodowego Pracy. Wnioseli ten podpisany

został przez klinistr_':w :.ierującycn delegacjami (za/. 3). 5

Zorietowaligmy sł, jvi wówczas, okre;s obecny jest 1

okresem płynnym, w kuSrym stosunkowo /atwo moina uzyakae własne

przedstawicielstwo. iiiev4tpii-xym jedna4:„ źc ?o obsadzeniu

uzysanie ja i go dl i rzezIstawiciełatta będzie niezwykle




q8 6

trudne. JU; w międzyczasie otrzymalihly r wniez informacje

ze w sprawach dotycz4cyc,a uropy ,,schodniej i <.:entrainej Aeryka•

nie,korzystaj4 z prac ekspert(Sw nie pozostajcyc:1 w żadnym zwiąZk\ z tymi. 1,. /ajamł ł po,›ładających nawet dostatecznyc;A informacji.

"Olwwaliśmy z te o powodu też za rzecz niOzwYkie wainq by gur2noM

pracująca tych kraj 5w wyraia/a swą wolę i swe i;4de.nia przez swych

wtaanyc(1 delegatf;w i penomocalk5w„ nie przez ludzi zupełnie

z nimi. niezwiłzanych.

Natychniast po zakollezeniu konferzcji przystqpiłem do

wypracowania projekt) instytucji, sturaby była wyrazem opinii

czterech pastw w sprawach społecznycn gosodarczycn na terenie

klOzynarodowej Organizacji Pracy oraz pokrewnych organiacji

ameryi:.afIskich. Przygotowałem projekt statutu bardzo ogólnikowy,

by umożliwi Jego PrtY3Qęie przez wszystkie elegacje (zał. 4).

Cal; sprawę przedyskut©wałeL z Ministrem Janem Staczy-

klem, try wjywsze zaintere;:owanie dla troje tu naszej

instytucji, t,probując jej wytyczne w zupełnoci.

Bastępuie uzgodniłeul projekt; słczeg..iłowo z Jaromirel„

Necase czechosłowacLin kinisłren.Odt.i. uowy.

Z kiei przedstawi/eu projekt grupie jujosiowie:s£iej,

w szcze 41.no.4ci zad kinistrowi Kosanovichlowi i kinisłroy4 Suoj,

tudzież gru:;ie greckiej - Ministrovi Jristidesowi Di itratosoWi,

uz-i-sując pełne poparcie die, pr()jekłu .i zgodę. 52 Po wyjeidzie z Now goJorku ki-listra becasa sprawę

przejął kinister Ja- Masaryk z ramienia Grupy czechosłowacki




6 - P

Dnia 7 stycznia 1942 na zaproszellie Ministra Jana Stah-

czyka odbyła się w Konsulacie Polskim w Mowym Jorku konferencja

organizacyjna Central and Lastern Luropean Pianning Board, w :51.43,3

wzięli udział rełegaci wszystkic czterec!), paiistw (za_. 5).

£inis-Ler Masaryk wyjecnał w tym czasie do Waszyngtonu i zastępowa/

g,) eiegt grupy cgocr.osłowackiej P. Frank Weisl.

Delegacje udało sł . zaprosili i zapewnić obecn,6

9omiso, że zawiadomiono je telefoniczne zaledWie na :ciłka godzin

prze ,..onferenejg std brak :Loskpłatu w z-:.elc6acji czechosłowackiej.

Z:onfer ncja przyjęta projekt w całości, ucilwalajkc budiet i wybie-

rając Komitet Wy{ouawczy - Generał Gtecring Committee•

Komitet Wykonswczy przystqpiZ nałyciuniast s zorganizowa-

nia grup pallstwowych (National Grou:s) i w dalszym ciągu do przy- gotowania kor,isji Mi,;-szanycn Komisje kieszane

składają się z r'ełegazw wszystkie:, cztereca pldIstw i w tych katLi-

ejach prowadzona będzie praca, badawcza. PoztanowłonQ utworzyli

cztery Komisje kieszanes polityczną, ekonomiczną, sv)Leczn, ł kul-turaln. Jak dotychczas grupą: najlepiej pracujc, jest trupa pol-

ska, k.,3ra przygotowała jut prr zagadnie& dla czterech komisji,

które będą przedmiotem prac i dyskusji zar w

jej pracy wewnętrznej, jak 1,w Komisjach 4U+..szanych.

53




ZeZecznik Nr.1.

Joint Declaration by the GoVernment, Workers' and Empioyers' Dełegations of Czechosłovakła, Greece, Tolarid, and YUgosiavia to the International Labor Conference:

"The Government, Empioyers # and Workers' Dełeeations of the Central European and Balkan countries represented at the International Labor Conference, having net and jointly reviewed the situation, have unaninousły adopted the fonowing declaration:

"ł. With feelinTs of indescribable sadness, we pay a tribute to our torniented peoples, to their unconquerable spi-rit, their courage, and the magnitude of their sacrifices. procłaim the solidarity ot our countries in the comnon struggle for freedom.

"2. .43 protest before the civilized world against the innumerabie and unprecedented atrocities that aro being dally committed by the invaders and their sateliites. For the sole crime of ramaining 1Cyai to their country, thousands of men, women and ohiidren are subjeeted to the tortures of the ooncen. tration oamps or are exeouted. The invader respeets neither the ława of God nor the rights of man. se do partiouiarły protest against the barbarous practioe of taking hostages and exeouting them.

"We send a traternal greeting to the other oppressed nations of We eneourage the spirit of resistance of the working nasses through adopting unity among all the ensiaved peoples. We pay tribute to the great and vaiłant peoples of the British Empire, of the soviet Union, and to the great Amerioan nation. Our most sympathetic thoughts go also to the people ot China.

"3. we soieniały aseure our peoples that the struggle for their liberation, carried on jointly with the world's great damocracies, shall be continued untirłnely until the day of vic-tory.

"4. In pursuing this struggle we count on the help and Whołehearted support of ali the free nations and above ałł of their organized workine people. The duration of the war depends very largely on the entent to which those nations and especiałły their workers show the spirit of sacrifice.

"5.The eountries of Central Europe and the Boiken' re-affizii their protound devotion to the democratic pririoiple, and express their solidarity with the great. democracies.

"6. e express the firm conviction that the peace that will follow victory will bring to our peoples, as well as to ell peoples throughout the world, enjoyment of the tour freedoms defined in the Roosevelt-Ohurchil: deciaration.

54




2

"WW hope that the end of this war, whiah was foroed upon us, will save a hundred million inhabitants of Central Eupope and of the Balkans from their present state of wretohed_ ness by assuring them the possibility of stable eaployment, guaranteed by reconstruotion and by the development of their industries, agrioulture and merohant marine, and that those peoples will be inoluded within the sphere of international exohanges of goods and services.

"Special attention goes to the masses of the peasant population and to their sooial and economic standardy, because it is on those elementy that peace and security in that region deend. It is in this spirit that our present joint declara-tion has been oonceived, and it is in this same spirit of frank and friendly collaboration that we conceive the part to be play-ed by our oountries in the reconstructIon of a new Europe, en-joying a stable peace with freedon and prosperity.*

Gzeohoslovakian Delegation

Government Delegate: Jan Masaryk, Minister of Fo-reign Affairs. Jaromir Neoas, Minister for Reconstruction and Public

Employers' Delegate: Richard 1;orawetz aorkers' Delegate: Josef Kosina.

Greek Delegation

Government Delegate: Aristide Dimitratos, Vinister of Labor, Agriculture and Go-operatives.

Employers' Delegate: Georges Lugothetis. 4orkers' Delegate: Demetrios Papas, F,xecutive of

the National Federation of the dorkers of Greece.

Yolish 3eiegation

Government Delegata: Jan 3taliczyk, Eini ster of Labor and Jocie]. Assistanoe.

Employers iDelegate: Alfred Falter dorkers' Delegate: Felix Grosa /Authorized by Alojzy

Adamozyk to sign for the dorkers' Delegation/.

YUgoalav Delegation

Government Delegate: Java N.Kosanovitoh, Minister of State.

Employers' Delegate: 3ozo T3anats.

lorkers' Delegate: Cezar

55




Załącznik Nr.2.

4HERSA3 the viotory of the free peoples in the war against totalitarian aggression is an indispensable condition of the at. tainment of the ideała of the International Labour Organisation, and

the close of the war must be fołlowed by immediate action, previoualy planned and arranged, for the feeding of peoples in need, for the reoonstruotion of the devastwted countries, for the provision and transporiation of raw materiale and capital equip-ment neoessary for the restoration of economic aotivity, for the reopening of trade outlets for the resettlement of workers and their families under circumatances in which they cen work in free. dom and security and hope, tor the ohanging ower of industry to the needs ot peaoe, for the naintenance of employment, and for the raising of standards of living throuhout the world; end

;vilLSLA.5 the accomplishment of these purposes will require the "fullest collaboration between ell nations in the economic field"; and

fEREAS such coilaboration will set tasks of organization and adr inistration »Mag for the highest ability and for the most sympathetie understanding of the needs of peoples; and

NRERSAB the International Labour Organisation, which pos. sesses the confidenoe of the free peoples and includes in ita struoture the representatives oflorkers end employers, is for these reasona peculiariy fitted to taks part in thiswork in such a way as to minimize misunderstanding and unrest and to promote a ateble and enduring peaoet

TffE OONFERRNOK of the International Labour Organisation Requests the Governing Body:

/a/ to tranamit this resolution forthwith to the Govern. ments of all Member States, to cali their attention to the desira-bility of assooiating the International Labour Organisation with the planning and application of measuBes of reoonstruotion, and to ask the International Labour Organisation be represented in any reace or Reoonstruction Oonference fonowing the war;

/b/ to suggeet to the Governments of the Member States that they should, if they have not already doza so, set up representative agencies for the study of the wciel and economic needs of the post-war world and that such agencies should Consult with the appropriate organa of the International Labour Organisation;

/c/ to set up tron its own membership a smali tripartite oommittee, instruoted to study and prepare /i/ neasures of reoun-struction and /ii/ emergency measures to ddal with unempłoyment. which should be empowered to enlist the assistanoe of technicaily qualified experts and authorized to 000perate with governmental, intergovernmental and private agencies engaged in similar studies

5G




end with those agencies whose preeent activitiee in the social and ~mami° field affeot oonditione under which postwar programy will be oarried out;

/d/ to maks fuli use of such existing organa of the łnternationai Labour Organisation as the international Works Oommitteo, the Permanent Agrioultursa Oommittee, the Per-manent Committee on Migration tor Settlament, and the Joint Maritime Oommission, and from time to time to raake such modir fioations in the composition of these agencies, end to set up such ner agenci«, as may be needed to meet the responsibiiities implied in this resolution;

/e/ to direot the program of work of thó International Labour Offioe to fulfil the purposes of this resolution; and

/f/ to report on the subjeot matter of this resolution to the next and subsequent meetings of the International Labour Conferenoe oo that the International. Labour Org aniegtion shall be in a position to give authoritative expression to the sooial objeotives oonfided to it, in the rebuilding of a peaceful world, upora the basie of "improved labor standards, economic advanoement end social seourity".,

/SUbmitted by the Covernment, Employersi end ~kern' Delegatce of thó United Statera of Amerioa/.

57




girom the Ozeohosiovaklan, Oreeic, Połish, and 'Mgo- niny Delegationn, ‹5 - p

"To the 3ecretary-General of the Go ferenoe ot the International Labor Organization.

"A000rding to our common deolaration which concerns the futura oollaboration of our countries in ell fields, and eon. cerning the resolution submitted by the Government, employers' aud workers' delegations of the United States of America which ixaplies a tripartite committee organized to etudy and prepare methods of post-war reoonstruction, we taka the liberty of .2.1,w,gesting that the Eastern European region represented b - our 3tates in Central Eastern Europe and the Boikena, a group embraoing about one hunA4 dred million people, should have representation in this tripartite oommittee.

Tan Masaryk, Minister of Forein Affairs, Czechoslovakia.

daromir Neoaa, Minister of Jocie]. :elfare, and Reconstruotion, Gzechosłovakia.

Aristide Dimitratos, Minister of Labor, Greece, Jan Stańczyk, Minister of Labor and 3ocial

Assistance, Poland. Sava Kosanovitch, Minister without Portfolio,

YUgoslavi a.

z7r--(1)„,•4, 1.-74- .

58




za/eoznik Nr.4. 19 R N,t b? 6

TNE CENTRAL AND EUROPEAN PLANNING BOARD

Pureuant to the joint deolaration presented by the delegatce to the International Labor Conferenoe in New York, re. presenting Czeohoelovakia, Greece, Poland end YUgelavia, end- 1n oonjunotion with Reso42 submitted by the U.S.A. to the I.L.C. eon» oerning world reoonstruotion the eignatoriee of the joint dealera. tion have on this 7th day of January 1942 reeolved as foliowa:

z. Compoeition of the Board.

Art. 1. The Central and Sekstern European Planning Board ehall ooneist ort

a/ National Group0 b/ General Council

/I,

The National Groups.

Art.2. The National Group shail eet through the Steering Committes.

Art.3. The Steering Committee will conCiat of the Chairman, seoro• tary deputy nembere/of the Committee/. Memberehip in the Group will be by the invitation of the Stliering Committes. The firet 3ttering Committee of each National Group will be appointed by the Government Delegat«, who signed tli* Joint Delearation at the International Labor Conferenoe in New York on Novcnber 5, 1941 who will also appoint the Chairman of the firet Steering Committee.

Art.4. In the Stbering Gommitteee will partioipate as members re-presentativee of the National Congrese of the Trade Unions, appointed by the General 3coretariate or governing bodies of the sald National Congrees of the Trade Univac,.

Art.5. The 3earetary of the Stbering Committee will be in *harfo of research 8cl:stlone of the groups.

59 The General Counoil

Art. 6. The delegatce of the National Groupe shail constitute the Generał Council. The number of delegatce of cech National Groupe ahall be eatablished aocording to the needs.




Art. 7. The 3teering Comriittee of the Generał Counoil is formed as foliowa:

a/ Svery Kational Group appoints one Deputy President of the Generał Stiering Committee. The firet. Dc-puty Chairman of the General Steerine GommIttee will be the firet Chairman of the ateering Committees.

b/ Every deputy Chairman is aoting as President of the General 3teering Gommittee during e given łurt of the year, in alphabetic order of countries. This order can be ohanged, if necessary. The represen-tatives of the National Counoil of the Trade Unions in the Steering Committees of the National Groups will appoint one representative to the Generał teeria Gommittee with advieory vote. Thia re-

presentative will be appointed by rotation for a given period of the year.

o/ The General 3eoretary and Direotor of the Researeh and Planning Bureau is appointed by the Generał Council tor one year.

d/ The Generał 3ecretary may be simultaneously director of the Research and rlanning Bureau.

61)




PROTOCOL

of thefirst meeting of thr CoLiiłtGe of four C sntrai. Europ, 1,Qt:to;:c tu łnłer- n&tlonał Labor ConfQrece iri cw Yor.

(1) Jnuary 7, 19420 at Ula Pollsh (o14iste C ep

at - e invitatiot. .14n .Staf":czyk0 Poi, 11 Ubor kinister0 a meetna ile1d to constitut a co,u4Llłtee of Czechosiovak, Gree 0 Poład and Yugolavła pr!Tuant to a resoł'uton of four Dełegations to th J,4,bQr CoLfrence

Yor.„ presented to w z Confrk on Noveukber 50 1941 and expressłng tik reso1ye sign,tories the s_s,1 to coop.erate

suu:łe fr rreeclom problezs,

meeti attended the foliowing persa:

Dimitrałor, Furian

Lr. Fel 'J'roas lon. =5rn ..."10vich Dr. lUellolas Dr. GeorgD ,NeL), Prof.Stafan, Ropp

7rar4k :;noj J' a/-1 £,.taAcz;,„

-h SYłwin Słra4a,c'„? Weiai

o . Wtudar.icz

(Grece) YL goslav.;,,t)

,5 )łan.d) Yuc,oalavif,) Yugosiavia) re.ece

1).,3łand} Yugoalavia) Poland) Poiaw';)

>ezerehosłova4i6) k,Połand)

Tss meoting ełected for itr Cbalrman Ariv.tidea Duitrato.a and as its $ecretary 14r. 5tfar;. Rup p.

(2) Th ze-eting. consł ered a draft prop,,)sal of sł tute for the orged4.zatio.z:1 Qf a permanent czw,/4.łte of ,;he four nations and a secretriat.. At,14s proposed kpy te ;Ł:).1egate. ind. by. the Groek d6.1egate we.re unnniisiy th




ttatutes theti aec,eptd a whoie. (see appendix 1).

(3) -l'he perizanent eoittee wili funcłiol) te

haEle l'eentrai Lastarn 'Iurupean Piwining board"

(4) it wfs ,:,efełaed that the seat, the ComlAittee sali

be N York.

) łł wz agreed łhnt of

',State of seił te tfle firt tne and

tbat bece kinister jan saryk

(C e o zesiov), ArJ_słłdes (reece),•and.

Ulnister Jan ',;.;t2iczy (Polanc,) are tu ect &s depuy ehairma.

(6) t. rent -f L-r. Gr,J,ss tu tie seretnry-

geuerai of the ;310.6 for a periud uf yar.

(7) The ta a tw, respeełiv Uu-ver-

ments for a ,rant cf sQbsidy r 43.C)00.- per year for e • cL

tuent, nation ta be usus fr thu organizatioLL of ffiee and reeareh

connection . with the CijPb eoilaboretion witki the interna-

tioał Labo/.

(3) it, tas a6reed Chat the eer. tary Kailai epaeh

te buar łhe 4uontl.(ly king E. "Ne,k .lurQ';e0 in

order thet tis uagezine shouid bee~ the atouthieee Of ł e

k:'13 pronouneements and ucties.

(9) it was 9 reed t 11 at i.dinister ta wf e2..yi l who will be

te first o reaeh, L,ondion, :i ,i:. four GovereLts

regard to łne the CEEB requestłng that the

embessies an legatios of t2le sigAJris shouid .;:-J1, to

a joint registration of the with the Departi.eht of ł tate,

tus enabUng te o;,eni4g of orfice .rgtdar eełłviłłes.

62




Kixi

(I) It was a6,ree. that th łułernkkt,;1onal. ikabor Qfric€

shali b infrme of tc costuł1:«ofi purpo,sc Cif łbc LLPi3

In oróer delegate at 1.-2.st of the Cotuuitłee zight be

sikwałod oy rotutłon for part.ictio.0 jJ,:J,e reconstet,lol;

studies of the internałiollał Labor ,urs'uant to resołution

42 of t'ne Congres.

(U) ib W . t ccide. tint a prss słaeuLent shouid be

reettserl ło łbe preSw and to colwAcntators.

(i2) łt tvs ,reed trat anałogous .-,)ting s'oud

płace in London and thfit ta cunulL'ątłos of four Govorn-

w.cnts shcwiguide the research Qr the CEL.

(i3) it waz agreed that tbe Reprsebtatlws of the Naional

Congres of Qr ComlAttes of

respective National Grou3; constitute a ,:;row,; yiho

cle .' włił be to ndviso łhc GChcrai Coucj,1 ob tht, COL ,.2.11

efforł for the («Itical ILI,J c vnt o l f ibert.on the

countries. Generl Councił is to ;:i~ its up- ort to the

representatives ctively to ext.Lcipcte ib `uch cozL;Jon

• movement of. łiberation according to its discretion.

;.'t efan Ropp Arlsti44;s Secrełary Che. rmzin

january S, 1942 New




THE CENTRAL ANI) EASTERN EUROPEAN PLANNING .BOARD

New York,

January 14, 1942

Our nations have suffered most during Mis war. The

tyr4:nnical order of Nazi Germany and satellites has tried

with all possible means to enslave, politically and economic-

ally, the peoples of our states.

This war is a war of the forces of Fascism and Nazism

against the order and the principles of Dernocracy. We expect

that the peace that will come will definitely do away with

those forces of backwardness and darkness and secure to our

nations, as well as to al.' tne nations of the world, economic

end social security and lasting international peace.

Our Alliesi governments are worKing not only to win the

war but also to win the peace. Both tasks are to be achieved

in fuli cooperałion and in harmony with all free nations.

The aims of our struggle and the outlines of our

friendship were given in the Atlantic Charter, and the Joint

Deciaration of the twenty six United Nations in Washington.

To prepare a better world tho intarnational Labor

Conference held in Naw York unanimously accepted the

resolution submitted by the U.S.A. delegation, 1.e. govarn-

men-bis, amployers' and workerst dalagates.

64




C16 2

According to this rosolution the International Labor

Office shall organizo a committee for post-war reconstruction.

Tho four. Central and Eastern Europoan status, Czccho-

slovakia, Grooce, Poland and Yugoslavia, in connuction wich thc

U.S.A. rosolution declarod at this conforunco, on lovumber 5,

1941, tho intontion of tho closest cooperation in thL.• strugglc

for fruudom and in pruparixig post-war roconstruction.

To further this aim, thc four delegations ostablishod

on January 7, 1942, łrw. Central and Eastern European Planning

Board.

We agrue on the osscntial neod of cioso cołłaboration

among p -oples and govurnmonts of tho smalt nations of Contral

and Eastern Europe, wbiło war is stili being fought, and later,

after peaco comes back to tho world. Tho East European region

has its own probloms and those must bo handlud and solvod by

mutual consent and friundly collaboration of the respe ctivo

nations. Doing so thcy boliove that tho aomocratic world of

today and tomurrow will bo onrichud by a now sincero effort

and by a constructive exporimont in the way uf tho buiłding

of s bettor ordor.

Thu cooperation of thesu natiohs constitutes a step

towards tho establishment of a futuro world order bud on

mutual friundship.

65 it is in that spirit that tho idea uf tho Central and

Eastern European Planning Board was concoivod, and it is in




9> R. 3

that spłrit that its foundors want tu sec it werk fur tiar:

benefit of their peoples, their part of thu world, and uli

demucratic peoples.

Furthermore, we want to stress the unshaken beiif in

the victory of the causa uf thu United Nations, which is the

causa: uf justic€), decency, and respect for thu rights of

individuals and natiuns, largu and smali alike. We alsu want

t,) give uxprussiuli to tł u special felings of sympathy toward

thLi Unitd States, Gruat Britain, thu Soviet Union, and China,

for their part in this struggle uf tuday.

THE GERAL STF,LHING COLIdiTTL:L, OF '.2hE

CENTRAL /W II,A8T5RN UROP.LAN P.LANNłNG BOAhL

CZECHOSLOVALEA GREC:ij 1JOLAND

YUGOSI,AViA

Jan MASARY Minister of Furuign Affairs Czuchosluvakia

Chairm'21:

Sava N. riOSANOTICfl Minister ,f State YugJslavia

Duputy C.Lirmen:

Aristides DimiTRATOS Minister ol' Labur, Agriculture and Agricultural CosJperatives

- Greece

Jan STANCZYK Minister uf Labur and Social Welfare Pulauld

Secretary Geheral

Feliks Gruss

66




Archives Reference No: PRM.86 Nvk. - polishinstitute.compolishinstitute.com/prm/prm86.pdf ·...

Documents

Transcript of Archives Reference No: PRM.86 Nvk. - polishinstitute.compolishinstitute.com/prm/prm86.pdf ·...