Aplikacje informatyczne w Astronomii Internet – źródło ... file podział konstelacji ze...
21
Dr Marcin Gawroński Układ Słoneczny Aplikacje informatyczne w Astronomii Internet – źródło informacji i planowanie obserwacji astronomicznych
Transcript of Aplikacje informatyczne w Astronomii Internet – źródło ... file podział konstelacji ze...
Dr Marcin Gawroński
Układ Słoneczny
Aplikacje informatyczne w Astronomii
Internet – źródło informacji i planowanie obserwacji astronomicznych
Dr Marcin Gawroński
Układ Słoneczny
Skrót kursu:
Tydzień I wstęp i planowanie pokazów popularnonaukowych
a) współrzędne niebieskie układy współrzędnych szacowanie odległości kątowych
b) gwiazdozbiory nieba północnego podział konstelacji ze względu na pory roku i położenie na sferze niebieskiej omówienie najbardziej znanych konstelacji najciekawsze obiekty niegwiazdowe nieba północnego programy typu 'planetariumonline'
c) kalendarze astronomiczne
Dr Marcin Gawroński
Układ Słoneczny
Skrót kursu:
Tydzień II ciała Układu Słonecznegoa) planety oraz okresy ich widoczności na niebie
planety wewnętrzne planety zewnętrzne
systemy księżyców Jowisza i Saturnab) asteroidy i ich orbity
asteroidy klasyczne asteroidy typu NEA wyznaczanie okresu rotacji asteroid
c) komety periodyczne i jednopojawieniowe baza komet i obserwacje
sekcja komet IAUd) roje meteorytowe
największe roje meteorytowe sposoby obserwacji i zliczanie zjawisk Pracownia Komet i Meteorytów
Dr Marcin Gawroński
Układ Słoneczny
Skrót kursu:
Tydzień III gwiazdy wielokrotne i zmienne
a) układy podwójne najbardziej znane obiekty katalog gwiazd podwójnych
b) gwiazdy zmienne metody szacowania jasności widomej gwiazd mapy gwiazd porównania gwiazdy zaćmieniowe gwiazdy pulsujące (miry i cefeidy) gwiazdy nowe i supernowe baza danych AAVSO
Dr Marcin Gawroński
Układ Słoneczny
Współrzędne niebieskie
Definicje:
● koło wielkiekoło wielkie największe koło, jakie można wpisać w kulę;● koło godzinne koło wielkie na sferze niebieskiej, przechodzące przez bieguny świata;● kąt godzinny kąt dwuścienny zawarty pomiędzy płaszczyzną lokalnego południka i płaszczyzną koła godzinnego danego obiektu;● ekliptyka wielkie koło na sferze niebieskiej, po którym w ciągu roku pozornie porusza się Słońce obserwowane z Ziemi;● równik niebieski koło wielkie, którego płaszczyzna jest prostopadła do osi obrotu sfery niebieskiej (rzut równika ziemskiego na sferę niebieską);● południk lokalny (niebieski) koło wielkie na sferze niebieskiej przechodzące
przez bieguny niebieskie i zenit. Południk niebieski jest miejscem w którym odbywają się kulminacje (górowania lub dołowania) ciał niebieskich.
● punkt Barana ( )γ jeden z dwóch punktów przecięcia się ekliptyki z równikiem niebieskim (obecnie znajduje się w Rybach);● czas gwiazdowy kąt godzinny punktu równonocy wiosennej (punktu Barana),
jest on zawsze równy rektascensji obiektu astronomicznego, który znajduje się w danej chwili w południku lokalnym (doba gwiazdowa = 23hr 56m 4s);
Dr Marcin Gawroński
Układ Słoneczny
Współrzędne niebieskie
Dr Marcin Gawroński
Układ Słoneczny
Współrzędne niebieskieDefinicje:
● układ współrzędnych horyzontalnych układ współrzędnych astronomicznych, w którym oś główną stanowi lokalny kierunek pionu, a płaszczyzną podstawową jest płaszczyzna horyzontu astronomicznego.azymut astronomiczny, a – kąt dwuścienny zawarty pomiędzy płaszczyzną lokalnego południka, a płaszczyzną koła wierzchołkowego przechodzącego przez dany obiekt.wysokość astronomiczna, h – kąt płaski zawarty pomiędzy płaszczyzną horyzontu astronomicznego, a kierunkiem na dany obiekt. Inną nazwą tej współrzędnej jest elewacja.
Dr Marcin Gawroński
Układ Słoneczny
Współrzędne niebieskieDefinicje:
● układ współrzędnych równonocnych układ współrzędnych astronomicznych, którego kołem podstawowym jest równik niebieski, a punktem początkowym punkt Barana;
Deklinacja ( , Dec)δ – łuk koła godzinnego przechodzącego przez rozpatrywane ciało niebieskie, zawarty pomiędzy płaszczyzną równika niebieskiego a promieniem łączącym dane ciało niebieskie ze środkiem sfery niebieskiej (półkula północna od 0° do 90° zaś południowa 0° do 90°). Rektascensja ( , RA)α – (wznoszenie proste) jest łukiem równika niebieskiego zawartym pomiędzy punktem Barana a płaszczyzną koła godzinnego danego ciała niebieskiego. Przyjmuje ona wartości z zakresu od 0h do 24h.
Dr Marcin Gawroński
Układ Słoneczny
Zasady „wyciągniętej ręki”
Dr Marcin Gawroński
Układ Słoneczny
Oznaczenia gwiazdozbiorów i gwiazd
● Sferę niebieską podzielono na 88 konstelacji (International Astronomical Union 1928);
● gwiazda definiowana przez literę grecką oraz łacińską dopełnieniową nazwą gwiazdozbioru (oznaczenie Bayera z 1603);
● litery greckie przypisane miały byćwedług kolejności jasności obserwowanejgwiazd, od najjaśniejszej do najsłabszej;
● Część gwiazd posiada nazwy własneAltair – α Orła (α Aquilae)
Gwiazdozbiór Orła (łac. Aquila)
Dr Marcin Gawroński
Układ Słoneczny
GwiazdozbioryPodział gwiazdozbiorów (dla Polski)
● gwiazdozbiory okołobiegunowe Cefeusz, Kasjopeja, Mała Niedźwiedzica, Smok, Wielka Niedźwiedzica, Żyrafa
● gwiazdozbiory zimowe Bliźnięta, Byk, Jednorożec, Mały Pies, Orion, Rak, Woźnica, Wielki Pies (RA ~ 3hr 9hr)
● gwiazdozbiory wiosenne Hydra, Kruk, Kompas, Korona Północna, Lew, Mały Lew, Panna, Psy Gończe, Sekstant, Skorpion, Waga, Warkocz Bereniki, Węgielnica, Wolarz (RA ~ 9hr 15hr)
● gwiazdozbiory letnie Delfin, Herkules, Indianin, Jaszczurka, Koziorożec, Lisek, Lutnia, Łabędź, Orzeł, Skorpion, Strzała, Strzelec, Tarcza, Wąż, Wężownik, Źrebię (RA ~ 15hr 21hr)
● gwiazdozbiory jesienne Andromeda, Baran, Erydan, Feniks, Pegaz, Perseusz, Ryby, Trójkąt, Wieloryb, Wodnik, Zegar (RA ~ 21hr – 3hr)
Podział gwiazdozbiorów przebiega według ich widoczności nad horyzontem około północyw danej porze roku. Można także według tego podziału szacować widoczność o dowolnej porze dnia według pór roku.
ZIMA Po zachodzie – gwiazdozbiory jesienne Północ – gwiazdozbiory zimowePrzed wschodem – gwiazdozbiory wiosenne Południe – gwiazdozbiory letnie
Dr Marcin Gawroński
Układ Słoneczny
Planetaria internetowe
http://neave.com/planetarium/
Dr Marcin Gawroński
Układ Słoneczny
Planetaria internetowe
http://in-the-sky.org/skymap.php
Dr Marcin Gawroński
Układ Słoneczny
Kalendarze astronomiczne
● Określanie widoczności planet w wybranej dacie i czasie
● Szacowanie momentów wschodów,górowań i zachodów planet
● Przewidywanie koniunkcji planet
Dr Marcin Gawroński
Układ Słoneczny
GwiazdozbioryWielka Niedźwiedzica (Ursa Major) Ruchoma grupa gwiazd
„Wielki Wóz”Galaktyka M101 (obiekt 101 w katalogu Messiera)
Para galaktyk M81 i M82
Dr Marcin Gawroński
Układ Słoneczny
GwiazdozbioryOrion (Orion)
Betelgeza – czerwony nadolbrzym
M42 – mgławica Oriona
Dr Marcin Gawroński
Układ Słoneczny
GwiazdozbioryByk (Taurus)M1 – pozostałość supernowej z 1054 r.
Hiady – gromada otwarta Plejady – gromada otwarta (M45)
Dr Marcin Gawroński
Układ Słoneczny
GwiazdozbioryAndromeda (Andromeda)
Wielka Galaktyka Andromedy – M31 oraz jej satelity M32 i M110
Dr Marcin Gawroński
Układ Słoneczny
GwiazdozbioryŁabędź (Cygnus)
Mgławica refleksyjna NGC 7000„Ameryka Północna”
Gromada otwarta M29
Dr Marcin Gawroński
Układ Słoneczny
GwiazdozbioryPsy Gończe (Canes Venatici)
Galaktyka M51
Gromada kulista M3
Dr Marcin Gawroński
Układ Słoneczny
GwiazdozbioryPanna (Virgo)
M87
Gromada Galaktyk w Pannie
Galaktyka M104„Sombrero”
