Uniwersytet Mikołaja Kopernika w ToruniuWydział Fizyki, Astronomii i Informatyki Stosowanej

Podyplomowe Studium Programowania i Zastosowań Komputerów

Stołówka szkolnaStołówka szkolna Program w Delphi 7 do obsługi wpłat w stołówce szkolnej

Toruń 2006

Do czego służy program „Stołówka szkolna”?Do czego służy program „Stołówka szkolna”?

WW większości bardziej liczebnych szkół podstawowych większości bardziej liczebnych szkół podstawowych i gimnazjalnych funkcjonują stołówki szkolne obsługujące i gimnazjalnych funkcjonują stołówki szkolne obsługujące przede wszystkim uczniów. Uczniowie głównie korzystają przede wszystkim uczniów. Uczniowie głównie korzystają z posiłków obiadowych. Za posiłki wnoszą opłaty w określonym z posiłków obiadowych. Za posiłki wnoszą opłaty w określonym (najczęściej krótkim) czasie, na początku każdego miesiąca. (najczęściej krótkim) czasie, na początku każdego miesiąca. Tworzą się wtedy kolejki osób pragnących opłacić usługę. Tworzą się wtedy kolejki osób pragnących opłacić usługę. Przyczyną tych kolejek jest dość długi czas obsługi klientów Przyczyną tych kolejek jest dość długi czas obsługi klientów stołówki szkolnej, który wynika z uciążliwego, ręcznego stołówki szkolnej, który wynika z uciążliwego, ręcznego wypisywania tzw. kwitariuszy czyli dowodów wpłat.wypisywania tzw. kwitariuszy czyli dowodów wpłat.

WW większości bardziej liczebnych szkół podstawowych większości bardziej liczebnych szkół podstawowych i gimnazjalnych funkcjonują stołówki szkolne obsługujące i gimnazjalnych funkcjonują stołówki szkolne obsługujące przede wszystkim uczniów. Uczniowie głównie korzystają przede wszystkim uczniów. Uczniowie głównie korzystają z posiłków obiadowych. Za posiłki wnoszą opłaty w określonym z posiłków obiadowych. Za posiłki wnoszą opłaty w określonym (najczęściej krótkim) czasie, na początku każdego miesiąca. (najczęściej krótkim) czasie, na początku każdego miesiąca. Tworzą się wtedy kolejki osób pragnących opłacić usługę. Tworzą się wtedy kolejki osób pragnących opłacić usługę. Przyczyną tych kolejek jest dość długi czas obsługi klientów Przyczyną tych kolejek jest dość długi czas obsługi klientów stołówki szkolnej, który wynika z uciążliwego, ręcznego stołówki szkolnej, który wynika z uciążliwego, ręcznego wypisywania tzw. kwitariuszy czyli dowodów wpłat.wypisywania tzw. kwitariuszy czyli dowodów wpłat.

PProgram „Stołówka szkolna” likwiduje kolejki oczekujących na rogram „Stołówka szkolna” likwiduje kolejki oczekujących na uiszczenie opłat wykonując czynności, dotąd czasochłonne, uiszczenie opłat wykonując czynności, dotąd czasochłonne, w bardzo krótkim czasie (ok. 25-35 s).w bardzo krótkim czasie (ok. 25-35 s).

PProgram „Stołówka szkolna” likwiduje kolejki oczekujących na rogram „Stołówka szkolna” likwiduje kolejki oczekujących na uiszczenie opłat wykonując czynności, dotąd czasochłonne, uiszczenie opłat wykonując czynności, dotąd czasochłonne, w bardzo krótkim czasie (ok. 25-35 s).w bardzo krótkim czasie (ok. 25-35 s).

PPomimo, że program jest obszerny i dość złożony to jego omimo, że program jest obszerny i dość złożony to jego obsługa sprowadza się do kilku kliknięć na odpowiednich obsługa sprowadza się do kilku kliknięć na odpowiednich komponentach formularzy.komponentach formularzy.

PPomimo, że program jest obszerny i dość złożony to jego omimo, że program jest obszerny i dość złożony to jego obsługa sprowadza się do kilku kliknięć na odpowiednich obsługa sprowadza się do kilku kliknięć na odpowiednich komponentach formularzy.komponentach formularzy.

PP aa nn ee llEE dd yy tt oo r r ll ii ss tt yy

DDane ogólne

TabelaTabela

Bazanazwisknazwisk

NależnośćNależność

StawkStawkii

Raport/Miesięczne rozliczenie

AboutAbout

PrzyjęłaPrzyjęła

Nowe hasłohasło

Zakres raportu

Zakres miesięcznegomiesięcznego

rozliczenia

O programieprogramieOpracowanie

InstalacjaInstalacja

Co robićrobić?

FiltrFiltr

Układ formularzy w aplikacji „Stołówka Układ formularzy w aplikacji „Stołówka szkolna”szkolna” Układ formularzy w aplikacji „Stołówka Układ formularzy w aplikacji „Stołówka szkolna”szkolna”

Kilka przykładowych formularzy programuKilka przykładowych formularzy programu

Co wykonuje program „Stołówka Co wykonuje program „Stołówka szkolna”?szkolna”? zakłada nowy plik .dbf,

otwiera istniejący plik .dbf, zmienia nazwę istniejącego pliku .dbf, tworzy bazę danych o osobach wpłacających („Baza nazwisk”), zapisuje do pliku dane poprzez „Edytor listy”, wyświetla dane zapisane w pliku .dbf w tabeli, wyświetla w tabeli dane znajdujące się w „Bazie nazwisk”, wyświetla dane ogólne pliku bez otwierania „Edytora listy”, wyświetla w tabeli przefiltrowane dane zawarte w pliku .dbf bez otwierania „Edytora listy”, tworzy raporty dzienne lub okresowe do wydruku, tworzy do druku listy wpłacających za usługi z podziałem na grupy osób wpłacających, z posumowanymi wartościami zawartymi w listach, tworzy listy zbiorcze do druku, tworzy miesięczne rozliczenia wpłat i je drukuje, drukuje indywidualne dowody wpłat, zgodne z przepisami finansowymi, zmienia hasło umożliwiające korzystanie z programu.

Co Co można wprowadzać przy pomocy formularzamożna wprowadzać przy pomocy formularza„Edytor listy„Edytor listy”?”?

nazwisko, imię i adres zamieszkania osoby wpłacającej, nazwisko, imię i adres zamieszkania osoby wpłacającej, bezpośrednio pisząc w odpowiednich komórkach edycyjnych,bezpośrednio pisząc w odpowiednich komórkach edycyjnych, dane osoby wpłacającej z wykorzystaniem „Bazy nazwisk”,dane osoby wpłacającej z wykorzystaniem „Bazy nazwisk”, rodzaj usługi; bezpośrednio lub z formularza „Należność”,rodzaj usługi; bezpośrednio lub z formularza „Należność”, datę wpłaty,datę wpłaty, dane o grupie do której należy osoba wpłacająca,dane o grupie do której należy osoba wpłacająca, ilość dni korzystania z usługi,ilość dni korzystania z usługi, wartości kwot: bieżącej, stałej, wpłaconej, zaległej, odpisanej wartości kwot: bieżącej, stałej, wpłaconej, zaległej, odpisanej i zaległości,i zaległości, dwuliterową serię kwitariusza wpłat,dwuliterową serię kwitariusza wpłat, numer dowodu wpłaty identyfikujący osobę wpłacającąnumer dowodu wpłaty identyfikujący osobę wpłacającą.

Co Co jeszcze wykonuje programjeszcze wykonuje program??

dokładndokładniie wylicze wyliczaa wartoś wartośćć kwoty bieżącej i wpis kwoty bieżącej i wpisujeuje t tąą kwot kwotęę do odpowiedniej komórki edycyjnej,do odpowiedniej komórki edycyjnej, dokładndokładniie wylicze wyliczaa wartoś wartośćć kwoty (z uwzględnieniem kwoty (z uwzględnieniem wszystkich składowych), którą powinien uiścić klient i wpiswszystkich składowych), którą powinien uiścić klient i wpisujeuje t tąą kwotkwotęę do odpowiedniej komórki edycyjnej, do odpowiedniej komórki edycyjnej, programowprogramowoo wpis wpisujeuje do odpowiednich komórek edycyjnych do odpowiednich komórek edycyjnych wartości kwot zaległych i zaległości,wartości kwot zaległych i zaległości, wpiswpisujeuje zerow zerowąą wartoś wartość ć kwoty odpisów, jeśli brak odpisów,kwoty odpisów, jeśli brak odpisów, obliczobliczaa reszt resztęę do wydania po wpisaniu wartości wpłacanej do wydania po wpisaniu wartości wpłacanej gotówki,gotówki, samoczynnsamoczynniie aktualize aktualizujeuje wartości kwot w okienkach wartości kwot w okienkach edycyjnych w czasie zmian dokonywanych w jednym z nich,edycyjnych w czasie zmian dokonywanych w jednym z nich, programowprogramowoo ustal ustalaa seri serię ę kwitariusza,kwitariusza, programowprogramowoo numer numerujeuje dowod dowodyy wpłat wpłat.

1. Jak obsługiwać program?1. Jak obsługiwać program?

Po otwarciu programu, kliknięciu na formie tytułowej i wpisaniu prawidłowego hasła pojawia się Panel programu z pełnym menu.

Forma tytułowa

Tutaj wpisujemy hasło

Panel z pełnym menu

2. Jak obsługiwać program?2. Jak obsługiwać program?

Otwieramy istniejący plik poprzez kliknięcie w menu Otwieramy istniejący plik poprzez kliknięcie w menu Panela Plik|Otwórz (skrót klawiaturowy Ctrl+O lub Panela Plik|Otwórz (skrót klawiaturowy Ctrl+O lub Alt+P, strzałka kierunkowa w dół i Enter) lub przez Alt+P, strzałka kierunkowa w dół i Enter) lub przez naciśnięcie przycisku Otwórz Plik. W komórce edycyjnej naciśnięcie przycisku Otwórz Plik. W komórce edycyjnej Panela pojawia się wtedy nazwa otwartego pliku wraz Panela pojawia się wtedy nazwa otwartego pliku wraz ze ścieżką dostępu.ze ścieżką dostępu.

Tu otwieramy plik Nazwa otwartego pliku

3. Jak obsługiwać program?3. Jak obsługiwać program?

Otwieramy plik do edycji poprzez menu Panela Dane|Edytor Otwieramy plik do edycji poprzez menu Panela Dane|Edytor listy (Ctrl+E) lub naciśnięcie przycisku „Edytor listy”. Wyświetla listy (Ctrl+E) lub naciśnięcie przycisku „Edytor listy”. Wyświetla się wtedy forma „Edytor listy” gotowy do edycji z danymi się wtedy forma „Edytor listy” gotowy do edycji z danymi pierwszego rekordu otwartego pliku.pierwszego rekordu otwartego pliku.

Tu otwieramy plik do edycji

Otwarty Edytor listy

4. Jak obsługiwać program?4. Jak obsługiwać program?

W celu edytowania nowego rekordu naciskamy na przycisk W celu edytowania nowego rekordu naciskamy na przycisk Nawigatora „Nowy – wstaw do edycji” znajdujący się na Edytorze Nawigatora „Nowy – wstaw do edycji” znajdujący się na Edytorze listy i zauważamy wtedy, że wszystkie komórki edycyjne zmieniły listy i zauważamy wtedy, że wszystkie komórki edycyjne zmieniły się, a numer uzyskał największą wartość.się, a numer uzyskał największą wartość.

Tutaj naciskamy, aby edytować nowy rekord.

Formularz Edytor listy gotowy do edycji nowego rekordu.

5. Jak obsługiwać program?5. Jak obsługiwać program?Opis edycji nowego rekordu znajduje się na poniższym rysunku.Opis edycji nowego rekordu znajduje się na poniższym rysunku.

Tu wpisujemy nazwisko lub pobieramy z Bazy Nazwisk

Tu wpisujemy imię, jeśli nie zostało pobrane z Bazy Nazwisk

Tu drukujemy dowód wpłaty

Tu wpisujemy wartość gotówki otrzymanej od klienta

Tu odczytujemy resztę, którą należy wydać klientowi

Tu wpisujemy adres, jeśli nie został pobrany z Bazy Nazwisk

Tu ustalamy ilość dni

Tu zaznaczamy grupę, do której należy klient

Tu wpisujemy wartość niewykorzystanych usług z poprzednich miesięcy

Tu ustalamy datę

Tu dokonujemy zapisu rekordu

Tu anulujemy wpisy

6. Jak obsługiwać program?6. Jak obsługiwać program?

Jeśli klientem jest osoba, która już Jeśli klientem jest osoba, która już wcześniej korzystała z usług stołówki, to wcześniej korzystała z usług stołówki, to możemy pobrać jej dane osobowe z Bazy możemy pobrać jej dane osobowe z Bazy Nazwisk, naciskając dwukrotnie lewy Nazwisk, naciskając dwukrotnie lewy przycisk myszy w komórce edycyjnej przycisk myszy w komórce edycyjnej „Nazwisko” lub zaznaczając okienko „Nazwisko” lub zaznaczając okienko radiowe. radiowe. Otworzy nam się wtedy forma „Lista wpłacających”, Otworzy nam się wtedy forma „Lista wpłacających”, gdzie nazwiska z imionami wystąpią w kolejności alfabetycznej. gdzie nazwiska z imionami wystąpią w kolejności alfabetycznej. W komórce edycyjnej „Nazwisko” wystarczy wpisać tylko W komórce edycyjnej „Nazwisko” wystarczy wpisać tylko początkową literę nazwiska klienta.początkową literę nazwiska klienta.

Jeśli program zakomunikuje nam o braku wpisu stawek, to Jeśli program zakomunikuje nam o braku wpisu stawek, to warto ten brak natychmiast uzupełnić w formularzu „Stawki”, warto ten brak natychmiast uzupełnić w formularzu „Stawki”, ponieważ program korzysta z wartości stawek przy wypełnianiu ponieważ program korzysta z wartości stawek przy wypełnianiu komórek edycyjnych „Edytora listy”. Formularz ten otwieramy: komórek edycyjnych „Edytora listy”. Formularz ten otwieramy: Wstaw|Stawki.Wstaw|Stawki.

Formularz Stawki

7. Jak obsługiwać program?7. Jak obsługiwać program?

Dla obsługujących program bardzo korzystna jest możliwość wyświetlania danych zawartych w pliku dbf. Można co prawda, korzystać z „Edytora listy” i umieszczonego na nim Nawigatora, ale nie obejmuje się wtedy większego fragmentu pliku, a tylko pojedyncze rekordy. Można również filtrować plik według wartości wybranego pola. Wyświetlanie zawartości pliku odbywa się w tabelach.

Fragment tabeli „Tabela wpłat” Fragment tabeli „Filtr”

8. Jak obsługiwać program?8. Jak obsługiwać program?

Dane osobowe klientów, którzy korzystali z usług stołówki Dane osobowe klientów, którzy korzystali z usług stołówki szkolnej od czasu zainstalowania programu na komputerze szkolnej od czasu zainstalowania programu na komputerze można wyświetlić w tabeli „Baza nazwisk”. Otwiera się tabelę: można wyświetlić w tabeli „Baza nazwisk”. Otwiera się tabelę: Dane|Baza nazwisk (Ctrl+B) w menu Panela.Dane|Baza nazwisk (Ctrl+B) w menu Panela.

Nie sposób przedstawić Nie sposób przedstawić w krótkiej prezentacji całej w krótkiej prezentacji całej instrukcji obsługi programu. instrukcji obsługi programu. Do programu dołączany jest Do programu dołączany jest plik „czytajto”, w którym plik „czytajto”, w którym jest opis i instrukcja obsługi. jest opis i instrukcja obsługi. Przed uruchomieniem Przed uruchomieniem programu warto się z nim programu warto się z nim zapoznać.zapoznać.

Tabela „Baza nazwisk”

PodsumowaniePodsumowanieProgram posiada wiele zalet. Najważniejsze z nich to:Program posiada wiele zalet. Najważniejsze z nich to:

użyteczność,użyteczność, łatwość instalacji,łatwość instalacji, łatwość obsługi,łatwość obsługi, szybkość działania,szybkość działania, komunikatywność i dostępność pomocy w czasie obsługi,komunikatywność i dostępność pomocy w czasie obsługi, niewielki rozmiar zajmowanej pamięci,niewielki rozmiar zajmowanej pamięci, niedostępność dla osób postronnych,niedostępność dla osób postronnych, bezawaryjność przy stosowaniu się do instrukcji obsługi,bezawaryjność przy stosowaniu się do instrukcji obsługi, estetyka interfejsów.estetyka interfejsów.

Program posiada niewielkie wady. Najważniejszymi są:Program posiada niewielkie wady. Najważniejszymi są:

konieczność instalacji w komputerze zestawu bibliotek konieczność instalacji w komputerze zestawu bibliotek DLL DLL Borland Database Engine (BDE),Borland Database Engine (BDE), drukowanie kwitariuszy przez jeden typ drukarki ( obecna drukowanie kwitariuszy przez jeden typ drukarki ( obecna wersja).wersja).

Najserdeczniejsze podziękowaniaNajserdeczniejsze podziękowania

dla Panadla Panadra Jacka Matulewskiegodra Jacka Matulewskiego

za wiele dobrych rad,za wiele dobrych rad,cennych uwagcennych uwag

i pomoci pomocw opracowaniu programuw opracowaniu programu

przekazuje niezmiernieprzekazuje niezmierniewdzięczny autorwdzięczny autor

- Stanisław Niedbalski -- Stanisław Niedbalski -