OPIS PRZEDMIOTU Nazwa przedmiotu Analiza i interpretacja literaturoznawcza

Kod przedmiotu

Wydział Wydział Humanistyczny

Instytut/Katedra Instytut Filologii Polskiej i Kulturoznawstwa

Kierunek Filologia polska

Specjalność/specjalizacja

Poziom kształcenia: studia pierwszego stopnia

Profil: ogólnoakademicki

Forma studiów stacjonarne

Rok/semestr I 2

Tytuł i/lub stopień naukowy/tytuł zawodowy, imię i nazwisko koordynatora przedmiotu

dr Alicja Dąbrowska

Liczba godzin dydaktycznych i formy zajęć

30 konwersatoriów

Liczba punktów ECTS

Rygory zaliczenie z oceną

Typ przedmiotu przedmiot kształcenia ogólnego

Język wykładowy język polski

Przedmioty wprowadzające i wymagania wstępne

brak

Efekty kształcenia

Student w zakresie: Wiedzy: Student: W01 – rozpoznaje i charakteryzuje elementarne pojęcia analizy, interpretacji i wartościowania dzieła literackiego, W02 - zna i definiuje elementarną terminologię z zakresu kompozycji dzieła literackiego, W03 - prezentuje uporządkowaną wiedzę ogólną na temat analizy i interpretacji dzieła literackiego (poszczególnych elementów budowy dzieła literackiego) W04 - ma elementarną wiedzę o powiązaniach analizy dzieła literackiego z innymi dyscyplinami i obszarami nauki o literaturze (poetyką, teorią literatury, krytyką literacką) Umiejętności: U01 - potrafi posługiwać się podstawowymi pojęciami teoretycznymi przy opisie elementów budowy dzieła literackiego U02 - posiada umiejętność formułowania wypowiedzi ustnej będącej analizą elementów stylistycznych i elementów budowy dzieła literackiego

U03 - posiada umiejętność tworzenia pracy pisemnej będącej analizą elementów stylistycznych i elementów budowy dzieła literackiego, kierując się wskazówkami opiekuna naukowego KOMPETENCJI SPOŁECZNYCH: K02 - potrafi prawidłowo określić podstawowe czynności służące opisowi dzieła literackiego K01 – docenia przydatność analizy i interpretacji w pracy polonisty tak rozumiejąc potrzebę uczestniczenia w kulturze

..................................................... ......................................................................................................................................... data podpis prowadzącego przedmiot/ koordynatora przedmiotu*

Tab. Opis sposobu sprawdzania efektów kształcenia dla przedmiotu z odniesieniem do form

zajęć i sprawdzianów Efekty kształcenia a forma zaj ęć Ocenianie efektów kształcenia

Efekty kształcenia dla ** Forma zaj ęć

Sposoby oceniania ***

Efekty kształcenia dla

przedmiotu kierunku przedmiotu

K_W01, W01 Ć Kolokwium – praca pisemna

W01/03, U01/U03, K01/K02

K_W04 W02 K_W02 W03 U02, K01 K_U01 U01 K_U03 U02 K_U07/K_U010 U03 K_K01 K01 K_K07 K02

PROGRAM NAUCZANIA PRZEDMIOTU Rok akademicki: (2012/2013) Semestr: (zimowy)

Nazwa przedmiotu Analiza i interpretacja literaturoznawcza

Wydział Wydział Humanistyczny

Instytut/Katedra Instytut Filologii Polskiej

Kierunek Filologia polska

Specjalność/specjalizacja

Opisywana forma zajęć konwersatoria Liczba godzin dydaktycznych

30

Tytuł i/lub stopień naukowy/tytuł zawodowy, imię i nazwisko prowadzącego daną formę zajęć

dr Alicja Dąbrowska

Treści programowe realizowane podczas zajęć

Zajęcia kształtują umiejętności analizowania, interpretowania i wartościowania wybranych dzieł literackich na podstawie tekstów literackich XIX wieku oraz prac naukowych w oparciu o wiedzę zdobytą podczas zajęć

z poetyki oraz teorii i historii literatury. Celem przedmiotu jest ukazanie studentom różnych sposobów spojrzenia na utwór literacki, dostarczenie im odpowiednich narzędzi analitycznych umożliwiających następnie interpretację. Omówienie artykułu/ów analityczno-interpretacyjnego/ych odnoszącego/ych się do wybranego tekstu literackiego stanowi integralną część każdego konwersatorium, bowiem ważnym aspektem zajęć jest także analiza tekstów krytycznych, które studenci muszą rozpatrzeć i zająć wobec nich stanowisko. Teksty zostaną przedstawione z uwzględnieniem chronologii i ewolucji tematyczno-formalnej w procesie historyczno-literackim. Konspekt obejmuje utwory należące do okresu realizmu i modernizmu. Warstwa tematyczna koncentruje się wokół najważniejszych formacji artystycznych XIX wieku. Przedmiotem ćwiczeń są następujące zagadnienia: 1. Wprowadzenie do zajęć. 2. Miejsce analizy i interpretacji w obrębie akademickiej wiedzy o literaturze - wykład 3. Analiza i interpretacja jako proces badania dzieła. Założenia i normy analizy i interpretacji. Przedmiot analizy i interpretacji dzieła literackiego (główne cele dociekań literackich, etymologia i zakres terminu analiza, różnica między analizą a interpretacją, wyjaśnienie pojęć: dzieło literackie, autor, badacz, propozycja i hipoteza interpretacyjna). Etapy badania literackiego, ich charakterystyka. 4. B. Prus, Kronika tygodniowa (fragment); Echa Warszawskie, wybrane felietony z „Przeglądu Tygodniowego” + A. Martuszewska, Prusa „estetyka zdrowego rozsądku”

5. Analiza porównawcza Humoresek z teki Worszyłły jako wzorcowych przykładów realizacji programu prozy tendencyjnej + B. Mazan, Wstęp, [w:] H. Sienkiewicz, Humoreski z teki Worszyłły, Wrocław 1988, Nasza Biblioteka 6. Cechy gatunkowe Jamioła i Janko Muzykanta Sienkiewicza jako klasycznych nowel + G. Zając, Wokół zdarzenia. Fabuła nowel „sytuacyjnych” H. Sienkiewicza; + Z. Mocarska-Tycowa, Inspiracje malarstwem w nowelach Sienkiewicza lub: taż, Inspiracje malarstwem w nowelach Sienkiewicza; + G. Zając, Na kanwie pewnego losu. Konstrukcja fabuły w sienkiewiczowskich nowelach „postaciowych” 7. Narracja w Janku Muzykancie + J. Axer: Któż tak dzieci bije? (Na marginesie jednego zdania z „Janka Muzykanta” Henryka Sienkiewicza 8. B. Prus, Z legend dawnego Egiptu + I. Opacki, Gra symetrii (Z legend dawnego Egiptu), [w:] Nowela, opowiadanie, gawęda. Interpretacje 9. Przemiany poetyki powieści pozytywistycznej: od tendencji do realizmu – strategia narracyjna Anielki Prusa + E. Pieścikowski, Nad twórczością Bolesława Prusa 10. Omyłka Prusa świetle biografii i publicystyki pisarza + E. Pieścikowski, Geneza „Omyłki”, [w:] tenże, Nad twórczością Bolesława Prusa, Poznań 1989, s. 52-66 + T. Bujnicki, „Omyłka” (poetyka i konteksty) 11. Natura w liryce A. Asnyka wobec liryki przełomu antypozytywistycznego K. Przerwy-Tetmajera (Wielbić naturę?; Wszystko umiera z smutkiem i żałobą) + K. Wyka, Modernizm polski 12. Kamizelka Prusa + T. Budrewicz, „Kamizelka” – obserwatorium społecznych faktów oraz A. Gurbiel, „Kamizelka” Bolesława Prusa; + B. Bobrowska, „Kamizelka” czy „Śnieg” czyli o „perspektywach a całość bytu” 13. Poetyka noweli – Katarynka Prusa + T. Bujnicki, Jak zrobiona jest “Katarynka”? 14. Placówka Prusa i interpretacja paraboliczna + J. Bachórz, „Placówka” Bolesława Prusa. Projekt kolejnej interpretacji ewentualnie: M. Konopnicka, + Mojżesz, Dziś w nocy…, Ten anioł (z cyklu „Pod nową zorzą” ) oraz W Wielki Piątek + Z. Mocarska-Tycowa, Motywy biblijne w poezji Marii Konopnickiej

Metody dydaktyczne wykład, analiza i interpretacja tekstów źródłowych (literackich i krytycznych)

Metody i kryteria oceniania

aktywność na ćwiczeniach, zaliczenie z oceną na podstawie pisemnego kolokwium ocena dostateczna: student wymienia podstawowe informacje z zakresu analizy i interpretacji dzieła literackiego; definiuje podstawowe terminy z teorii, opracowuje (sporządza, redaguje prace pisemne definiujące i opisujące wybrane elementy wiedzy…) analizę i interpretację wyznaczonego utworu literackiego na ocenę dostateczną ocena dobra: student wymienia podstawowe informacje z zakresu…; definiuje podstawowe terminy z teorii, opracowuje (sporządza, redaguje prace pisemne definiujące i opisujące wybrane elementy wiedzy…) analizę i interpretację wyznaczonego utworu literackiego na ocenę dobrą

ocena bardzo dobra: student wymienia podstawowe informacje z zakresu…; definiuje podstawowe terminy z teorii…; opracowuje (redaguje) prace pisemne definiujące i opisujące wybrane elementy wiedzy … na ocenę bardzo dobrą

Rygor zaliczenie z oceną

Literatura podstawowa

1. J. Sławiński: Analiza, interpretacja, wartościowanie dzieła literackiego, [w:] Problemy metodologiczne wspólczesngo literaturoznawstwa, pod red. H. Markiewicza i J. Sławińskiego, Kraków 1976, s. 100-130 2. S. Sawicki, Uwagi o analizie utworu literackiego, [w:] Problemy teorii literatury, seria I, Wrocław 1987, s. 366-384 3. Prus B., Kroniki. Wybór, wstęp Józef Bachórz, Wrocław 1994, BN I, 185 (tu: wstęp i wybrane teksty) + A. Martuszewska, Prusa „estetyka zdrowego rozsądku”, [w:] Pozytywizm. Język epoki, pod red. G. Borkowskiej i J. Maciejewskiego, Warszawa 2001, s. 66-79

3. Sienkiewicz H., Humoreski z teki Worszyłły, wstęp B. Mazan, Wrocław 1988, Nasza Biblioteka 4. Sienkiewicz H., Wybór nowel i opowiadań, oprac. Tadeusz Bujnicki, Wrocław 1986, BN I, 131 + G. Zając, Wokół zdarzenia. Fabuła nowel „sytuacyjnych” H. Sienkiewicza, „Ruch Literacki” 1995, z. 4 + Z. Mocarska-Tycowa, Inspiracje malarstwem w nowelach Sienkiewicza lub: taż, Inspiracje malarstwem w nowelach Sienkiewicza, [w:] Henryk Sienkiewicz i jego twórczość, pod red. Z. Przybyły, Częstochowa 1996, s. 125-133 + G. Zając, Na kanwie pewnego losu. Konstrukcja fabuły w sienkiewiczowskich nowelach „postaciowych” [w:] Henryk Sienkiewicz i jego twórczość, op. cit. + J. Axer: Któż tak dzieci bije? (Na marginesie jednego zdania z „Janka Muzykanta” Henryka Sienkiewicza, „Przegląd Humanistyczny” 1986, nr 9/10 5. Opacki I., Gra symetrii (Z legend dawnego Egiptu), [w:] Nowela, opowiadanie, gawęda. Interpretacje. Warszawa 1974, s. 88-113 6. E. Pieścikowski, Nad twórczością Bolesława Prusa, Poznań 1989, s. 7-52 i s. 52-66 7. T. Bujnicki, „Omyłka” (poetyka i konteksty), „Ruch Literacki” 1994 z. 3-4 8. T. Budrewicz, „Kamizelka” – obserwatorium społecznych faktów oraz A. Gurbiel, „Kamizelka” Bolesława Prusa, „Ruch Literacki” 1993, z. 5, s. 597-616+ B. Bobrowska, „Kamizelka” czy „Śnieg” czyli o „perspektywach a całość bytu”, [w:] taż, Małe narracje Prusa, Warszawa 2003, s. 21-38 9. T. Bujnicki, Jak zrobiona jest “Katarynka”?, [w:] Jubileuszowe “żniwo u Prusa”. Materiały z międzynarodowej sesji prusowskiej w 1997 r. Pod red. Z. Przybyły, Częstochowa 1998, s. 73 – 81 10. J. Bachórz, „Placówka” Bolesława Prusa. Projekt kolejnej interpretacji, „Pamiętnik Literacki” 1984, z. 3 11. Z. Mocarska-Tycowa, Motywy biblijne w poezji Marii Konopnickiej, [w:] Inspiracje i motywy biblijne w literaturze pozytywizmu i Młodej Polski, red. H. Filipkowska, St. Fita, Lublin 1999 12. K. Wyka, Modernizm polski, [w:] tenże, Młoda Polska, t. 1, Kraków 1987, s. 48-60

Literatura uzupełniająca (w tym portale internetowe)

H. A. Hatzfeld, O problemie interpretacji literackiej ponownie, tłum. W. Krajek, Studia z teorii literatury. Archiwum przekładów „Pamiętnika Literackiego”, red. K. Bartoszyński, M. Głowiński, H.Markiewicz, seria 2, Kraków 1988. R. Ingarden, Z teorii dzieła literackiego [w:] Problemy teorii literatury, wybór H. Markiewicz, seria 1, Wrocław – Warszawa 1987. H. Markiewicz, Interpretacja semantyczna dzieł literackich, w: Wymiary

dzieła literackiego, Kraków 1984 J. Culler, Język, znaczenie, interpretacja, w: Teoria literatury, przeł. M.

Basaj, Warszawa 1998 A. Okopień-Sławińska, Sztuka interpretacji jako przedmiot nauczania, w:

Olimpiada Literatury i Języka Polskiego, praca zbiorowa pod red. B. Chrząstowskiej i T. Kostkiewiczowej, wyd. II, Warszawa1988

J. Sławiński, Miejsce interpretacji, Gdańsk 2006 Sztuka interpretacji, t. I - II, oprac. H. Markiewicz, Wrocław 1971 Zagadnienia literaturoznawczej interpretacji. Studia pod red. J. Sławińskiego i J. Święcha, Wrocław 1979

..................................................... ...................................................................................................................................... data podpis prowadzącego daną formę zajęć

..................................................... ...................................................................................................................................... data podpis koordynatora przedmiotu