Analiza wskaźnikowa sprawozdania finansowego. Tom 1. Sprawozdanie finasowe - e-book

Niniejsza darmowa publikacja zawiera jedynie fragmentpełnej wersji całej publikacji.

Aby przeczytać ten tytuł w pełnej wersji kliknij tutaj.

Niniejsza publikacja może być kopiowana, oraz dowolnierozprowadzana tylko i wyłącznie w formie dostarczonej przezNetPress Digital Sp. z o.o., operatora sklepu na którym możnanabyć niniejszy tytuł w pełnej wersji. Zabronione sąjakiekolwiek zmiany w zawartości publikacji bez pisemnej zgodyNetPress oraz wydawcy niniejszej publikacji. Zabrania się jej od-sprzedaży, zgodnie z regulaminem serwisu.

Pełna wersja niniejszej publikacji jest do nabycia w sklepieinternetowym Salon Cyfrowych Publikacji ePartnerzy.com.

http://epartnerzy.com/e-ksiazki/analiza_wskaznikowa_sprawozdania_finansowego__tom_1__sprawozdanie_finasowe_-_e-book_p11146.xml

http://epartnerzy.com/


http://epartnerzy.com//nota_prawna.xml?pid=12436


Wska�niki finansowe t.1.indd 1 2009-02-11 22:17:41

Pełna oferta wydawnicza jest dostępna na stronie www.profinfo.pl

D. Wędzki STRATEGIEPŁYNNOŚCIFINANSOWEJ PRZEDSIĘBIORSTWA Przepływypieniężneawartośćdlawłaścicieli

pod red. G.K. Świderskiej WZORCOWYPLANKONT zkomentarzemdoustawyorachunkowości iMiędzynarodowychStandardówRachunkowości

B. Niedbała CONTROLLINGWPRZEDSIĘBIORSTWIE ZARZĄDZANYMPRZEZPROJEKTY

B. Nita RACHUNKOWOŚĆWZARZĄDZANIU STRATEGICZNYMPRZEDSIĘBIORSTWEM

pod red. E. Nowaka i B. Nity BUDŻETOWANIEWPRZEDSIĘBIORSTWIE

pod red. E. Nowaka STRATEGICZNEZARZĄDZANIEKOSZTAMI

M. Osikowicz RACHUNKOWOŚĆMAŁYCHFIRMWEDŁUG WYMOGÓWFUNDUSZYUNIJNYCH

M. Marcinkowska ROCZNYRAPORTZDZIAŁAŃIWYNIKÓW PRZEDSIĘBIORSTWA Nowetendencjewsprawozdawczościbiznesowej

E.R. Yescombe PARTNERSTWOPUBLICZNO-PRYWATNE

E.R. Yescombe PROJECTFINANCE Wybraneelementyfinansowaniastrukturalnego

A. Kister ZARZĄDZANIEKOSZTAMIJAKOŚCI Sposóbnapoprawęefektywnościprzedsiębiorstwa

K. Winiarska, RACHUNKOWOŚĆBUDŻETOWA M. Kaczurak-Kozak

pod red. K. Winiarskiej RACHUNKOWOŚĆZAAWANSOWANA

E. Walińska MIĘDZYNARODOWESTANDARDYRACHUNKOWOŚCI Ogólnezasadypomiaruiprezentacjipozycjibilansu irachunkuwyników

M. Andrzejewski, K. Jonas, ZASTOSOWANIETECHNIKKOMPUTEROWYCHP. Młodkowski WRACHUNKOWOŚCI Systemydlamałychiśrednichprzedsiębiorstw

W. Rogowski RACHUNEKEFEKTYWNOŚCIINWESTYCJI


Projekt graficzny okładki i zdjęcieBarbara Widłak

Redaktor Wojciech Adamski

Korekta Magdalena Urlich Iwona Pisiewicz

Redaktor techniczny Janina Burek

Skład i łamanie Wojciech Prażuch

© Copyright by Wolters Kluwer Polska Sp. z o.o. 2006, 2009 All rights reserved.

ISBN 978-83-7526-669-6

Wydanie II poprawione i rozszerzone

Wydane przez: Wolters Kluwer Polska Sp. z o.o.

Redakcja Książek01-231 Warszawa, ul. Płocka 5a tel. (022) 535 80 00

31-156 Kraków, ul. Zacisze 7 tel. (012) 630 46 00 e-mail: [email protected] www.wolterskluwer.pl

Księgarnia internetowa: www.profinfo.pl


Spis treści

O autorze . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7

Wstęp . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9

Rozdział 1. Sprawozdanie finansowe i podobne źródła informacji o sytuacji finansowej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13Ogólna charakterystyka sprawozdania finansowego według

polskiego prawa krajowego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13Problemy aplikacji Międzynarodowych Standardów

Sprawozdawczości Finansowej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 36Ramowe zasady budowy sprawozdania finansowego według

MSSF . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 44

Rozdział 2. Charakterystyka bilansu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 51Wprowadzenie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 51Jednostkowy bilans . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 52Skonsolidowany bilans . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 104Jednostkowy bilans według MSSF . . . . . . . . . . . . . . . . . . 111Skonsolidowany bilans według MSSF . . . . . . . . . . . . . . . . 174

Rozdział 3. Rachunek zysków i strat . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 185Wprowadzenie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 185Jednostkowy rachunek zysków i strat . . . . . . . . . . . . . . . . 186Skonsolidowany rachunek zysków i strat . . . . . . . . . . . . . . 210Jednostkowy rachunek zysków i strat według MSSF . . . . . . . . 214Skonsolidowany rachunek zysków i strat według MSSF . . . . . . 252

Rozdział 4. Zestawienie zmian w kapitale własnym . . . . . . . . . . . . . 255Jednostkowe i skonsolidowane zestawienie zmian w kapitale

własnym . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 255


6 Analiza wskaźnikowa sprawozdania finansowego. Tom 1. Sprawozdanie finansowe

Jednostkowe i skonsolidowane zestawienie zmian w kapitale własnym według MSSF . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 262

Rozdział 5. Rachunek przepływów pieniężnych . . . . . . . . . . . . . . . . 267Ogólna charakterystyka rachunku przepływów pieniężnych . . . 267Jednostkowy i skonsolidowany rachunek przepływów pieniężnych 272Jednostkowy i skonsolidowany rachunek przepływów pieniężnych

według MSSF . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 287

Rozdział 6. Informacja dodatkowa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 309Informacja dodatkowa do jednostkowego i skonsolidowanego

sprawozdania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 309Informacja dodatkowa do jednostkowego i skonsolidowanego

sprawozdania według MSSF . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 334Informacja dodatkowa do skonsolidowanego sprawozdania

według MSSF . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 387

Rozdział 7. Inne sprawozdania sporządzane przez przedsiębiorstwo (w tym sprawozdanie śródroczne według MSSF) oraz plan kont jako pozostałe źródła informacji . . . . . . . . 401

Załączniki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 437

Literatura . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 521


O autorze

Dariusz Wędzki jest profesorem doktorem habilitowanym ekonomii. Pracuje w Katedrze Rachunkowości Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie oraz w Wyższej Szkole Ubezpieczeń w Krakowie. Zajmuje się analizą finansową, sprawozdawczością finansową, zarządzaniem finansami, rachunkowością za-rządczą i controllingiem, matematycznymi i statystycznymi metodami w finan-sach i rachunkowości, restrukturyzacją finansową oraz efektywnością systemów gospodarczych.

Jest współautorem i autorem książek Zarządzanie płynnością finansową oraz Strategie płynności finansowej. Jego książka Zarządzanie płynnością finansową otrzymała Nagrodę Ministra Edukacji Narodowej. Za książkę Strategie płyn-ności finansowej został nominowany do nagrody Beta za wybitne osiągnięcia w dziedzinie zarządzania finansami. Z kolei pierwsza edycja książki Analiza wskaźnikowa sprawozdania finansowego otrzymała nagrodę Beta w 2007 roku. Opublikował kilkadziesiąt artykułów w takich czasopismach, jak „Ra-chunkowość”, „Zeszyty Teoretyczne Rachunkowości”, „Badania Operacyjne i Decyzje”, „Ekonomista”. Członek European Accounting Association. Jest ekspertem Narodowego Programu Foresight Polska 2020 Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego.

Prowadził szkolenia dla takich firm, jak Kompania Piwowarska, Coca-Cola, Polkomtel, Grupa Lafarge, Giełda Papierów Wartościowych w Warszawie i wielu innych. Obecnie prowadzi szkolenia dla Instytutu Rozwoju Biznesu z Warszawy oraz Archman z Krakowa. Jest doradcą zarządu Stoczni „Nauta” SA. Był ekspertem firmy konsultingowej Restrukturyzacja Sp. z o.o. Obecnie pracuje jako niezależny ekspert i konsultant. Jest inicjatorem oraz twórcą algo-rytmów programu komputerowego Baza wskaźników finansowych i sprawozdań finansowych „Analityk finansowy” firmy Wolters Kluwer Polska.



Był doradcą ds. restrukturyzacji finansowej Stoczni Gdynia SA, członkiem Rady Nadzorczej koncernu Krajowa Spółka Cukrowa SA oraz ekspertem Ministerstwa Skarbu.


Wstęp

Dla finansisty znajomość sytuacji finansowej przedsiębiorstwa jest koniecznoś-cią – bez niej nie sposób podjąć właściwej decyzji finansowej, na przykład: czy obciąć koszty, czy raczej zwiększyć sprzedaż, czy zaciągnąć kredyt, czy zainwe-stować gotówkę w akcje spółek z Giełdy Papierów Wartościowych, czy udzielić kredytu handlowego kontrahentowi. Najważniejsze wydaje się zatem pytanie: jaka właściwie jest sytuacja finansowa przedsiębiorstwa? Istotna okazuje się nie tylko sytuacja w określonym obszarze, na przykład płynności finansowej, ale również stan całego przedsiębiorstwa, ponieważ menedżerowie, zarząd, a zwłaszcza właściciele, oczekują jednoznacznej opinii: „jest dobrze” lub „jest źle”.

Narzędziem poznania sytuacji finansowej przedsiębiorstwa jest analiza fi-nansowa jego sprawozdania finansowego, czyli bilansu, rachunku zysków i strat itd. Sprawozdanie finansowe, zgodnie z teorią rachunkowości, jest „wiernym obrazem” sytuacji finansowej przedsiębiorstwa. Z różnych jednak powodów zawartość sprawozdania nie wystarcza i konieczna okazuje się jego dalsza „ob-róbka” właśnie za pomocą analizy finansowej. Zasadniczą jej częścią, słusznie uważaną za najważniejszą, jest analiza wskaźnikowa. Analiza wskaźnikowa dostarcza najważniejszych informacji o sytuacji finansowej. Cieszy się ona popu-larnością wśród praktyków finansów i ekonomii, gdyż ma wiele zastosowań.

Analiza sprawozdań finansowych, obok rachunkowości finansowej, należy do dziedziny finansów (w szerokim ujęciu) najczęściej omawianej w różnych książkach. Można zatem odnieść wrażenie, że wszystko na ten temat zostało już napisane. W niniejszej pracy poruszono jednak kwestie, które – jak się wydaje – nie zostały w innych publikacjach dokładnie wyjaśnione. Skupiono się na bardzo dokładanym omówieniu wyłącznie analizy wskaźnikowej sprawozdania finansowego jako najważniejszej, najpopularniejszej i najszerzej stosowanej analizy finansowej. Bardzo dokładnie scharakteryzowano poszczególne po-



zycje wszystkich sporządzanych przez przedsiębiorstwa w Polsce sprawozdań finansowych, które mogą służyć do oceny sytuacji finansowej. Obszernie wyjaśniono sposób obliczania oraz interpretację wskaźników finansowych zarówno w najprostszym, jak i w najdokładniejszym ujęciu, a także problemy obliczeniowe i interpretacyjne, jakie mogą się pojawić. Skoncentrowano się na najbardziej przydatnych, wiarygodnych i komunikatywnych wskaźnikach finansowych, świadomie rezygnując z przedstawiania wskaźników powstałych przez dzielenie pozycji sprawozdania na zasadzie „każdy z każdym” i zawiera-jących jednozdaniową interpretację. W niespotykanym gdzie indziej zakresie omówiono i rozwinięto systemy powiązanych ze sobą wskaźników finansowych ułatwiających przyczynowo-skutkowe diagnozowanie problemów i testowanie rozwiązań, w nich dostrzegając przyszłość analizy finansowej. Wiele uwagi poświęcono metodom tworzenia jednoznacznej i wiarygodnej oceny sytuacji finansowej na podstawie wskaźników, przeciwstawiając się powszechnej, acz błędnej opinii, że „wskaźniki można różnie interpretować”.

W drugim wydaniu niniejszej książki poczyniono szereg uzupełnień i zmian ułatwiających wykorzystanie prezentowanych treści. W zakresie merytorycz-nym:• uzupełniono wszystkie rodzaje sprawozdań o sprawozdania zgodne z Mię-

dzynarodowymi Standardami Sprawozdawczości Finansowej (MSSF),• omówiono pełną zawartość informacji dodatkowej według polskiego prawa

bilansowego,• uzupełniono wymogi prezentacyjne wynikające z Krajowych Standardów

Rachunkowości (KSR) nr 2, 3, 4 i 5 oraz nowelizacji ustawy o rachunkowości (u.r.) począwszy od 2009 roku,

• uzupełniono wskaźniki finansowe o wskaźniki wykorzystujące sprawozdanie według MSSF,

• uproszczono niektóre systemy wskaźników finansowych i usunięto wskaźniki mniej przydatne,

• wskaźniki wykorzystujące sprawozdanie według MSSF zilustrowano przy-kładami obliczeniowymi na danych rzeczywistych.

W zakresie prezentacji i wygody użytkowania niniejszej książki:

• w tomie I zebrano informacje o sprawozdaniach finansowych (w tym według MSSF),

• poszerzono załączniki zawierające sprawozdania finansowe o wzorcowe sprawozdania według MSSF,

• wskaźniki finansowe zapisano w odmienny niż poprzednio sposób, znacznie ułatwiający ich zrozumienie i wykorzystanie w praktyce.


11Wstęp

Autor będzie wdzięczny czytelnikom za wszelkie uwagi, komentarze i wskazówki. Można je przekazywać na adres redakcji lub e-mail: [email protected].

Dariusz Wędzki


Rozdział 1

Sprawozdanie finansowe i podobne źródła informacji

o sytuacji finansowej

Ogólna charakterystyka sprawozdania finansowego według polskiego prawa krajowego

Sprawozdanie finansowe w formie określonej przez prawo bilansowe nie jest jedynym sprawozdaniem o sytuacji finansowej. Inne sprawozdania to:

• sprawozdanie dla Głównego Urzędu Statystycznego sporządzane kwartal-nie lub półrocznie – oznaczone symbolem F01, oraz rocznie – oznaczone symbolem F02; sporządza się je na potrzeby statystyki państwowej, a w kon- sekwencji zarządzania państwem; forma tego sprawozdania wynika z okreś-lonych przepisów prawa;

• raporty okresowe sporządzane przez wszystkie spółki akcyjne notowane na wszystkich rodzajach parkietu Giełdy Papierów Wartościowych (GPW) w Warszawie; są to raporty: kwartalne – oznaczone symbolem SA-QS, pół-roczne – oznaczone symbolem SA-PS, oraz roczne – oznaczone symbolem SA-RS; raporty okresowe sporządzane są w celach kontrolnych dla Komisji Nadzoru Finansowego oraz dla inwestorów giełdowych; forma tych rapor-tów wynika z odpowiednich przepisów prawa.

Ze względu na syntetyczny charakter pozycji sprawozdania finansowego niektóre informacje nie są dostępne, gdyż ujmowane są wspólnie z innymi, mniej istotnymi dla użytkownika. Podstawowym sposobem uzyskania szczegó-łowej informacji jest wykorzystanie ewidencji księgowej w formie tak zwanego planu kont. Plan kont jest zestawem powiązanych ze sobą kont księgowych umożliwiającym ewidencję każdego rodzaju transakcji i zdarzeń gospodarczych, jakie mają miejsce podczas prowadzenia działalności gospodarczej. Plan kont nie jest ściśle sankcjonowany przez prawo, niemniej jednak większość planów kont proponowanych przez autorów, jak też stosowanych w praktyce przez



przedsiębiorstwa, opiera się na „Wzorcowym wykazie kont z wyjaśnieniami i wykazem typowych operacji gospodarczych” zalecanym przez Zarząd Główny Stowarzyszenia Księgowych w Polsce.

Obowiązek sporządzania sprawozdania finansowego mają w Polsce przed-siębiorstwa podlegające ustawie z dnia 29 września 1994 r.1 o rachunkowości (dalej jako u.r.).

Ustawa ta została znowelizowana ustawą o zmianie ustawy z dnia 23 stycznia 2008 r. Jej przepisy będą obowiązywać od 1 stycznia 2009 r.2 Należy zwrócić uwagę, że wymogi nowelizacji zostaną uwzględnione najwcześniej w raportach kwartalnych spółek giełdowych podlegających u.r. (ale nie w raportach opiera-jących się na Międzynarodowych Standardach Sprawozdawczości Finansowej – dalej: MSSF) oraz sprawozdaniach F01 sporządzanych dla Głównego Urzędu Statystycznego, najpóźniej zaś w sprawozdaniach rocznych spółek podlegają-cych w pierwszej kolejności u.r., czyli sprawozdaniach za 2009 r. Uwzględnia-jąc termin sporządzania sprawozdania i jego publikowania pierwsze roczne sprawozdanie oparte na nowelizacji u.r. zostanie upublicznione najwcześniej w połowie 2010 r. Kwestie powyższe są dokładnie omówione w dalszych roz-działach tomu I niniejszej publikacji.

Zgodnie z art. 2 ust. 1 i 2, ustawie podlegają przedsiębiorstwa mające sie-dzibę lub miejsce sprawowania zarządu na terenie Polski, takie jak:

• spółki handlowe (osobowe i kapitałowe, w tym w organizacji);• osoby fizyczne, spółki cywilne osób fizycznych, spółki jawne osób fizycznych

oraz spółki partnerskie, jeśli ich przychody netto ze sprzedaży towarów, produktów i operacji finansowych za poprzedni rok obrotowy wyniosły co najmniej równowartość 800 000 euro w walucie polskiej; w wypadku spó-łek, które nie spełniają tego warunku, przepisy u.r. mogą być stosowane od początku następnego roku obrotowego;

• zagraniczne osoby prawne, zagraniczne osoby fizyczne jednostek nieposia-dających osobowości prawnej oraz zagraniczne osoby fizyczne prowadzące na terytorium Polski działalność osobiście, przez osobę upoważnioną, przy pomocy pracowników, bez względu na wielkość przychodów.

Jeśli na mocy innych przepisów, o których mowa w dalszej części, przedsię-biorstwo sporządza sprawozdanie zgodnie z MSSF, to przepisy u.r. i przepisy wy-konawcze stosowane są w zakresie nieuregulowanym przez ustawę (art. 2 ust. 3).

Użytkowników sprawozdania finansowego i podobnych sprawozdań inte-resują cztery kwestie:

1 Ustawa z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości, tekst jedn. Dz. U. z 2002 r. Nr 76, poz. 694 z późn. zm.

2 Ustawa z dnia 23 stycznia 2008 r. o zmianie ustawy o rachunkowości, Dz. U. Nr 63, poz. 393.


151. Sprawozdanie finansowe i podobne źródła informacji o sytuacji finansowej

1) Kto sporządza jakiego typu sprawozdania?2) Gdzie sprawozdania te są dostępne?3) Kiedy sprawozdania są dostępne dla użytkownika?4) Co znaczą poszczególne pozycje sprawozdań?

Ilustracja 1.1. Zestawienie rodzajów sprawozdań finansowych i podmiotów sporządzających te sprawozdania

Na ilustracji 1.1 przedstawiono wszystkie rodzaje sprawozdań. Sprawozda-nie finansowe obejmuje co najwyżej następujące sprawozdania cząstkowe:

• bilans, który jest zestawieniem wzajemnie równoważących się składników majątku oraz źródeł ich finansowania,

• rachunek zysków i strat, który pokazuje, jaki jest wynik działalności przed-siębiorstwa w danym okresie,

• zestawienie zmian w kapitale własnym, które stanowi zestawienie operacji zwiększających i zmniejszających kapitały właścicieli,

• rachunek przepływów pieniężnych, który jest zestawieniem źródeł wpływów gotówkowych oraz sposobów ich wydatkowania,

• informację dodatkową, która stanowi wyjaśnienie pozycji ujętych w powyż-szych sprawozdaniach i nigdzie indziej nieuwzględnionych.

Sprawozdanie finansowe sporządzone na podstawie zasad rachunkowości wygląda inaczej, jeśli dotyczy pojedynczego przedsiębiorstwa, a inaczej, gdy odnosi się do grupy powiązanych ze sobą kapitałowo przedsiębiorstw, czyli hol-dingu. Sprawozdanie finansowe pojedynczego przedsiębiorstwa nazywane jest jednostkowym sprawozdaniem finansowym lub po prostu sprawozdaniem finan-sowym, łączne zaś sprawozdanie holdingu – sprawozdaniem skonsolidowanym.


Niniejsza darmowa publikacja zawiera jedynie fragmentpełnej wersji całej publikacji.

Aby przeczytać ten tytuł w pełnej wersji kliknij tutaj.

Niniejsza publikacja może być kopiowana, oraz dowolnierozprowadzana tylko i wyłącznie w formie dostarczonej przezNetPress Digital Sp. z o.o., operatora sklepu na którym możnanabyć niniejszy tytuł w pełnej wersji. Zabronione sąjakiekolwiek zmiany w zawartości publikacji bez pisemnej zgodyNetPress oraz wydawcy niniejszej publikacji. Zabrania się jej od-sprzedaży, zgodnie z regulaminem serwisu.

Pełna wersja niniejszej publikacji jest do nabycia w sklepieinternetowym Salon Cyfrowych Publikacji ePartnerzy.com.




http://epartnerzy.com//nota_prawna.xml?pid=12436


Analiza wskaźnikowa sprawozdania finansowego. Tom 1. Sprawozdanie finasowe - e-book

Education

Transcript of Analiza wskaźnikowa sprawozdania finansowego. Tom 1. Sprawozdanie finasowe - e-book