• AMNESTYINTERNATIONAL

w LADZE ARABII SAU-DYJSKIEJ sa oskartaneo czcste w ciagu ostatnich

trzech lat lamanie praw czlowiekaw dwóch obozach dla uchodicówirackich. Opublikowany w majunowy raport AI*/ donosi, ±e woj-skowe wladze oboz6w calkowiciebezkarnie dopuszczaja sic powai-nych wykroczeli.

Uchodicy przebywajacy w tychobozach sa samowolnie zatrzymy-wani, torturowani i nialtretowani.Domniernuje sic, ie bywaja ofia-rami pozasadowych egzekucji i iezmuszani sa do powrotu do Iraku.Na porzadku dziennym jest wy-mierzanie r6inych zbiorowychkar, w tym pozbawianie wody ipo4wienia. szczeg6Inie w reakcjina protesty przeciwko panujqcyntw obozach warunkorn.

Muhammad Khudayr Tu'ma, 31lat, byi oskariony w sierpniu 1991o podieganie uchodicow przeby-wajacych w Artawiyya do buntuprzeciwko warunkom w jakich Zy-ja. Zrnarl kilka godzin po aresz-towaniu, w wyniku cicikich tortur.

Inny uchodica, Hussein Jawad,wkrátce po podjeciu protestuzmuszony byl do powrotu doIraku: jego losy i rniejsce pobytusa do dzisiaj nieznane.

W obozie Rafha straZnicy zabilico najmniej dziewicciu uchodic6wpodczas tlumienia protestu wmarcu 1993. Jednym z zamordo-wanych byl Jabbar Muhammad

URECKIE SAMOLOTY

BOJOWE i helikopteryzaatakowaly kurdyjska lud-

nok cywilna. Domnientuje sic, Ze

byla to ekspedycja karna. W wyni-ku bombardowania wioski Kum-gati w prowincji Sirnak zginclo

osiem os6b, w tyrn troje dzieci.Oficjalne ogwiadczenia m6wia.

Ze bombardowanie w dniu 26marca 1994 bylo przypadkowe.Tymczasem tego samego dniazbombardowane zostaly trzy inne

al-Etyam, kierowca taks6wki zDiwaniyya: wedlug doniesien,zostal zabity strzaiem w tyl glowyz bliskiej odIeglogci.

W nastepstwie Wojny w Zatocetysiace Zolnierzy armii irackiejpoddalo sic silom alianckim. Do-laczyly do nich tysiace innych Ira-kijczyków uciekajacych z kraju poupadku powszechnego powstaniaprzeciwko rzadowi irackiemu wmarcu 1991.

Wiadze Arabii Saudyjskiej zglo-sily gotowoge: udzielenia tym-czasowego schronienia tysiacomuchodków. ktOrych rzad nazwal

"mile widzianymi gokmi". Okolo

osady kurdyjskie. Mieszkaricy

wszystkich bombardowanych wio-sek odmówili wczegniej przysta-

pienia do utrzymywanych przezrz4 lokalnych formacji "stra4

wiejskiej", których zadaniem jestzwaIczanie oddzialów partyzanc-

kich Kurdyjskiej Partii Pracy(PKK). Sluiba w tych formacjachnaraZa "straZników" i ich rodzinyna ataki ze strony partyzantów.Ci, którzy odmawiaja sluhy, sqofiarann hrutalnych akcji odweto-

32 000 uchodk6w, w tym cale ro-dziny z poludniowych, szyickichprowincji Iraku, zostaly prze-wiezione do Arabii Saudyjskiej iulokowane w dwóch pro-wizorycznych obozach, Rafha iArtawiyya.

Obciz Artawiyya zostal zlikwido-wany w grudniu 1992, a uchodZ-cow przeniesiono do Rafha, gdzie- wedlug szacunkOw - przebywaobecnie, po przesiedleniu kilkutysiecy do palistw trzecich, okolo23 000 osdb.*1 Arabia Saudyjska: Niemile

"gacie" - sytuacja uchod::-

criw i•ackich (Indeks AI: MDE23/01/94)

wych ze strony sluZb bezpieczeli-

stwa. Setki wiosek zostalo calko-

wicie spalonych, a dziesiatki osOb

"zagi nelo".

Nerw Statement cytuje 84

letniego Zilfe Bengina, ktOreniu

udalo sic przetyé: "Kiedy nadle-

cialy samoloty. zbieralem drzewo

na opal. Wszystkie domy zostaly

zniszczone. Bylern zraniony szra-

pnelem. Ciqgle mam w uszach

huk bombardowania."

RUANDA

Al potgpiamasowe mordy

T masowe.za-bojstwa, jakte nualymiejsce w Ruandzie po

gmierci prezydenta JuvénalaHabyarimany, ofiary ataku najego samolot w dniu 6 kwietnia.W tym samym czasie zginql prezy-dent sasiadujacego panstwa Bu-rundi. Armia i bandy powiazane zekstremistycznymi ugrupowaniamipolitycznymi Hutu, bliskimi byte-mu prezydentowi, mordowalywszystkich podejrzanych o opozy-ejc wobec jego rzadu. NiektOreraporty podaja, zegmierd ponioslo100.000 osOb i e liczba ofiarrognie.

AI skrytykowaia OrganizacjeNarodOw Zjednoczonych za brakskutecznych dzialan zapobiegaja-cych mordom. ONZ wycofala wig-kszoge swoich sil pokojowych wpolowie kwietnia - w czasie, kiedytrwaly masakry. Al wiasme wkwietniu zabiegala o rozszerzeniemandatu ONZ, co uprawnialobyjej przedstawicieli do prowadzeniadochodzeii i sklada-nie raportOw na temat !amniapraw czlowieka nie tylko przezpolicjc i Zandarmeric, ale takieprzez armic, gwardie prezydenckai opozycyjny Patriotyczny FrontRuandy (RPF). AI domagala sic,aby kaZde porozumienie o przer-waniu wymiany ognia pomicdzysilami rzadowymi a RPF. do kto-rego doprowadza mediacje ONZ.przewidywalo rzeczywiste gwaran-cje przestrzegania praw czlowieka,a takle liczaca sic obecnok cywil-nye!) obserwatorow stanu prze-strzegania praw czlowieka.

Wojna w Ruandzie pomiedzysilami rzadowymi zdominowanymiprzez grupe etnicznq Hutu a RPF,w ktOrym wickszok stanowiliTutsi, wybuchla w roku 1990.Wedlug doniesieri. jeszcze przeddramatycznymi wydarzeniami, ja-kie mialy miejsce w kwietniu, zrak slutb bezpieczetistwa i uzbro-jonych band Hutu zginclo ponad2.300 os6b, w wickszoki spogrOdmniejszoki etnicznej Tutsi. PozabOjstwie prezydenta RPF wzno-wil walki majace na celu obalenierzadu tymczasowego. RPF twier-dzil, i.e zamierza doprowadzié dopololenia kresy mordom.

Al wezwala rzady do rozwaie-nia. jakie naleialoby pod* krokidla zapewnienia bezpieczenstwainieszkancom Ruandy, ktOrych ty-ciu nieustannie zagraZa niebez-pieczetistwo.

NEWSLETTER

ARABIA SAUDYJSKA

Irakijczycy ofiarami naruszefi praw cztowiekaw obozach dla uchodiców w Arabii Saudyjskiej

Obire Artawiyya: uczestrtiey strajku gioduwego zakopujat sic w piasek ua soak prolestu.

TURCJA

Oimiu Kurdów zabitych w wyniku tureckiego nalotu

2 CZERWIEC 1994

Twoje stowa adresowane do politykOw mogq pom6c ofiarom famania praw cztowieka,których losy opisane sq poniiej.Mo±esz przyczyniá siQ do uwolnienia wiginiow sumienia.Twoje przestanie moie przywrOci6 wolnoS6 tym, którzy "zniknOi". Moiesz zapobiecegzekucjom.Ofiar jest wiele, przemoc ma ogromny zasiN. Liczy siQ ka±dy glos.

IRAK

'Abd al-Ridha Naji Hammudi al-Has! • •

SSIEDMIU BRACI"zaginclo" w nastcpstwiearesztowan, jakie mialy miej-

sce 1 paidziernika 1980 roku wroZnych punktach Bagdadu.

Wahab i Ahmad miclj w chwiliaresztowania 16 i 18 lat i byliuczniarni szkoly gredniej. Zostaliwzieci z domu razem z 33-letnimbratem Hussainem, chemikiem.Czterej pozostali bracia zostaliaresztowani tego samego dnia wswoich miejscach pracy: Ibrahim,31 lat, w urzgdzie pocztowym,Iyad, 32 lata, w banku, Isma'il, 50lat, w apiece i 'Abd al-Ridha, 35lat, na bagdadzkim lotnisku.

Nie podano oficjalnego powoduaresztowan, a rodzin nic powiado-miono U miejscu przetrzymywaniaaresztowanych ani o tym, czy pro-wadzone jest w ich sprawie jakie-kolwiek postepowanie sadowe. AIuwa2a, ze bracia mogli zostae za-trzymani w charakterze "zakladni-ków" w miejsce brata, który zbiegl

z Iraku, kiedy zaczeto go podejrzewae o dzialalnogé opozycyjna.

Od chwih aresztowania przed14 laty wszelki glad po wszystkichsiedmiu braciach zaginal. WladzeIraku nie zareagowaly na progbeAl o udostepnienie informacji wich sprawie.

Prosimy o wysyianie apeli obezzwloczne wyjagnienie losOw imiejsca pobytu braci 'Abda al-Ridha Naji al-Hashimi, HussainaNaji al-Hashimi, Ibrahima Naji al-Hashimi, Isma'ila Naji al-Ilashi-mi, Ahmada Naji al-Hashimi, Wa-hem Naji al-Hashimi i lyada Najial-Hashimi, a takie o ich natych-miastowe uwolnienie, jeZeli niczostali skazani za przestcpstwakryminalne. Ze wzgledu na po-zostajace w mocy sankcje ()NZwobec Iraku listy prosimy kiero-wad do placawki dyplomatycznejIraku w Poisce na rcce Anthasa-dora Republiki Iraku / ul.Dabro-wiecka 9a / 03-932 Warszawa.

INR

Ahmad Naji Hammudi

did 4111tv[small Naji Hammudi Wahab Naji Hammudi

al-Hashimilyad Naji Ihuumudi

al-Hashimi

Ilussain Naji Hammudi

LAMINE SAMB, 32 lata, na-uczyciel arabskiego i jedenz czolowych dzialaczy Islam-

skiej grupy Moustarchidina walMoustarchidati, zmarl 17 lutegobr., nastcpnego dnia pc) areszto-waMu, prawdopodobnie w wynikudoznanych tortur.

Samb byl jednym z okolo 150czlonków grupy Moustarchidinawal Moustarchidati aresztowanychpo burzliwej demonstracji prze-ciwko polityce ekonomicznej rza-du, jaka rniala rniejsce w dniu 16lutego. Wickszoge zatrzymanych,w tym Lamine Samb i przywódcy

SENdwOch partii opozycyjnych, niebralo udzialu w demonstracji iwzicto ich z domów. Wiele ostibwiezionych jest na skutek ohcia-Zajacych zeznan uzyskanych podwplywem tortur od innych

Nie ma Zadnych przeslanekwskazujacych na ich osobisty u-dzial w aktach przemocy: Al jestzdania, ze sa oM wiçzniami su-mienia.

\V chwili aresztowania SamineLamb byl zdrowy, a dwa din pal.-niej, w stanie Spiaczki. zostalprzewieziony do szpitala, gdziewkrótce zmarl. Pochowano go 25

GALlutego mimo protestOw rodzinydomagajacej sic stwierdzenia przy-czyn zgonu.

W ciagu ostatnich miesiccy AIprzekazala wiadzoni Senegalu do-kumentacje kilkunastu przypad-ków domniemanego stosowaniatorttir, w tym przypadku podda-wania elektrowstrzasom opozycyj-nego parlamentarzysty. Mimo towladze nic podjgly iadnych kro-}Ow zmierzajacych do postawieniawinnych przed sadem.

Prosimy o wysylanie listow do-magajacych sic wdroienia nieza-

leZmych i jawnych dochodzeri wsprawie gmierci Lamine Samba,

podczas gdy pozostawal w rekachpolicji, a takie w sprawie innychprzypadkOw domniemanegostosowania tortur. W listachprosimy rownieZ apelowae opostawienie winnych przed

niezaleZnymi organami wymiarusprawiedliwogci. Listy kierujemyna nice Son Excellence MonsieurAbdou Diouf / Président de laRepublique / La Présidence /Avenue Roume / BP 168 Dakar /Republique du Senegal.

I 11

CZERWI EC 1994 3

CHINY TUNEZJA

Minckto pigt lat od stiumieniu protestów,a losy setek ludzi sq niewyjainione

•

Ciala kilku spoirod zamordowanych

pMe'.LAT po krwawym stlu-

rnieniu w Chinach ruchu1989 na rzecz demokracji,

rzqd nadal milczy na temat losówsetek ludzi zamordowanych przezwojsko w Pekinie w dniu 4czerwca 1989. Kaidy przejaw opo-zycji podlega nadal represjom,nadal obserwuje sic lamanie nawielkq skale praw czlowieka.

Ludzie, których zabijano 4czerwca, brali udzial w pokojowejdemonstracji lub po prostu staliobok i przyglqdali sic, jednaklewladze nadal okreglajq ich jako"buntowników" lub "kontr-rewolucjonistOw". Ich krewni Memogq ich jawnie oplakiwaC. Niezostalo wdroione iadnedochodzenie w sprawie oko-licznogd, w jakich poniegli grnierá,a ludzie odpowiedzialni zadokonanie zbiorowego mordu nie

podczas protestów 4 czerwca 1989.

zostali postawieni przed organamiwymiaru sprawiedliwogd.

Wielu wiciniów sumienia, are-sztowanych w 1989, odbywa wielo-letnie wyroki w wiczieniach iobozach pracy. Sun Weibang,wlaSciciel restauracji w prowincjiShandong, odbywa 12-letni wyrokza to, te - przygl4dajqc sicdemonstracji - zwierzyl sic obce-mu czlowiekowi ze swoich poglq-dow politycznych.

Sun Xiongying. nilody nauczy-cid szkoly gredniej w prowincjiFujian, skazany zostal na 18 latwiczienia za sprofanowanie po-nmika Mao Tse Tunga i za roz-powszechnianie plakatOw politycz-nych.

Minto pewnego zlagodzeniakontroli nad spoleczeristwem, nienia zasadniczych zmian w podejS-ciu wladz do uznania praw czlo-

wieka. Podczas gdy na skutekmigdzynarodowej presji uwalnianopewnq liczbc wiciniów sumienia,setki innych samowolnie areszto-wano. Tysiqce wiciniow politycz-nych nadal przebywa w wiczie-niach.

Nadal normq 54 nieuczciwe roz-prawy sqdowe, powszechne sqadministracyjne decyzje skazujqcena uwiezienie podejrzanych oopozycyjnoSC, stale naplywajqinformacje o stosowaniu tortur, wszerokirn zakresie wykonuje sickare Smierci.

Al wzywa rzad chifiski do wdro-ienia dochodzeri w sprawiezabcijstw ludnoSci cywilnej w roku1989, do uwolnienia wszystkichwiciniOw sumienia, a wide dowprowadzenia fundamentalnychzrnian, ktOre polo4lyby kreslamaniu praw czlowieka.

Nowa fala represji:a resstowa n i awircid opozycji

in 0 RAZ KOLEJNY nasila-

r jq sic represje w Tunezji:aresztowani sa obrolicy

praw czlowieka, czionkowie zwiaz-kOw zawodowych i krytycy rz4du,zakazano dzialalnoici zagranicz-nym irodkom przekazu a dzienni-karzom kazano opuicie kraj.

Dwie osoby, które zamierzalykandydowae w mareowych wybo-rach prezydenckich w opozycji doprezydenta Ben Ali, zostaity przedwyboraini - w lutyni i marcu -resztowane i nadal sa wiczione.Moncef Marzouki, byly prezesTunezyjskiej Ligji Obrony PrawCzlowieka i Abderrahmane Hani,prawnik, sa oskarieni o kryty-kowanie wladz w wywiadachudzielanych zgranicznym mediom.Ahmed Kahlaoui, dzialacz zwitg-ków zawodonch,przetrzymywanyjest pod zarzutein rozpowszech-niania nielegalnych ulotek.

Hamma Hamniani, przyweidcaTunezyjskiej Robotniczej PartiiKomunistycznej, zostal areszto-wany w lutym i oskariony o nie-legaina dzialalnoie polityczna, oposiadanie falszywego dowoduosobistego i o zaatakowaniedwóch policjantOw. W wynikudw6th drastycznie nierzetelnychrozpraw sadowyth otrzym al wyrokdziewicciu lat i siedmiu miesiccywiczienia. Nie przedstawiono iad-nych przekonywujacych dowodeowna potwierdzenie tych zarzutOw:jest uwaiany za wiçznia sumienia.Delegata Al, który w kwietniumial obserwowae procesy sadowe,nie ripuszczono do Tunezji.

BOSNIA HERCEGOWINA SZWAJCARIA

Brutalnoii boiniackich Serbów Szwajcarskiej policji zarzuca siczmusza ludzi do ucieczki maltretowanie zatrzymanych

MUZULMANSCY ICHORWACCY ucieki-nierzy przybywajqcy do

Chorwacji z Banja Luki i z innychmiast kontrolowanych przez bog-niackich Serbów zeznajq wobecprzedstawicieli AI, ie zbrojnenapady oddzialów bogniackichSerbciw, gwiadome i samowolnezabijanie, torturowanie. maitre-towanie, gwalty i inne naduZyciaseksualne zmuszajq ich do opu-szczania domów i do ucieczki.

WickszoSéprzypadków narusza-nia praw czlowieka w polnocno-zachodniej Bogni wiqic sic zwyrzucaniern ludzi z domów bad/.stosowaniem Srodków, ktáre byich do tego zmuszaly. Podczaspobytu w Chorwacji w kwietniubr., delegacja AI uzyskala wstrzq-sajqce dowody wspdludziaht wladzde facto bogniackich Serbów wpowodowaniu sytuacji zmuszajq-cych muzulmanów i ChorwatOw

do opuszczania domOw, ktOre na-tychrniast zasiedlane sq przezSerbOw, zwykle wczegniej, itaskutek wojny, pozbawionych da-chu nad glowq gdzie indzicj wBogni i IIercegowinie.

Wide napadów na poszcze-gOlne domy wiqzalo sic z rabun-kami dokonywanymi przez ludzj wmundurach, ktOrzy czesto stoso-wali brutalnq przemoc wlqcznie zgwalceniem i innymi przestcp-stwami seksualnymi. Jak zcznajquciekinierzy, policja zjawiala sicdopier() nastepnego dnia nawct wprzypadkach, kiedy byla alarmo-wana, podczas gdy napastnicy bylijeszczc na miejscu. Dochodzeniabyly jedynic dopelnieniem forma l-

AI wezwala bogniackich Serhowdo niezwlocznego podjecia Srod-kOw, ktOre zapewnialyby skutecz-nq ochrone ludnoki nie-serbskiejna kontrolowanych przez nich te-rytoriach.

ARZUTY 0 MALTRE-TOWANIE zatrzymanychprzez policje szwajcarskq

dajq "istotnq podstawe do ohaw":takic stanowisko wyrazila AI wo-bec Komisji ONZ d/s Zakazu Sto-sowania Tortur.

Podczas kwietniowego posie-dzenia Komisji w Genewie, ktO-rego celem bylo dokonanie ocenystosowania sic Szwajcarii doKonwencji ()NZ w Sprawie Zaka-zu Stosowania Tortur, AI zwrOcilauwagg Komisji na swcij nowy ra-port */. Zawarte w raporcie do-niesienia uzupelniajq oSwiadczeniaEuropejskiej Komisji d/s Zapobie-gania Torturom, a takie potwier-dzajq doniesienia o zarzutachskladane przez lokalne organi-zacje praw czlowieka.

Wide doniesiefi dotyczy cudzo-ziemcow i obywateli szwajcarskich

nieeuropejskiego pochodzenia.Tym przypadkom nie rzadko to-

warzyszq zniewagi na tle rasowym.Dochodzenia w sprawie skarg

na znccanie sic czcsto prowadzo-ne sq powierzchownie i na ogólnie doprowadzaj do sankcji dy-scyplinarnych lub prawnych wobecfunkcjonariuszy. Policja zwyldeutrzymuje, ie obraienia spowodo-wane byly koniecznym uZyciem si-ly podczas stawiania przez Zatrzy-mywanych oporu w czasie areszto-wania. Zarzuty stawiane policjimOwiq takle o groibach pod ad-resent zatrzymanych: w przypadkupodtrzymywania przez nich skarggrozi im sic oskarZeniem o obrazci o stawianie oporu funkcjonariu-szom pafistwowyrn.*1Szwajcaria: Zarzuty o maltreto-wanie podczas zatrzymad (IndexAI: EUR 43/02/94)

4 CZERWIEC 1994

TRINIDAD I TOBAGO CHINY/TYBET

0 swojej egzekucjidowiedzieli sicw przeddzien

WU WIEZ1NHOM w Try-nidadzie i Tobago odczyta-no postanowienie 0 egze-

kucji zaledwie w przeddzieri jejwykonania, wbrew stosowanejprocedurze informowania o wy-roku picé dni wczegniej.

24 marca powiadorniono Lin-colna Guerrc i Briana Wallena, 2enastepnego dnia zostan4 powie-szeni. Obaj wiginiowie skazani by-Ii morderstwo w roku 1989 i dodnia wyznaczenia daty wykonaniawyroku przebywali w celi Smierciprzez cztery lata i dziesicemiesiccy. Desperackie zabiegiadwokatów doprowadzily dowstrzymania egzekucji niemal wostatniej chwili; przesluchania wtej sprawie sa w toku.

Ostatnie, dotycz4ce Jamajki,orzeczenie Komisji S4dowej Taj-nej Rady (Privy Council) w Lon-dynie - s4du apelacyjnego ostat-niej instancji dla anglojczycznychkrajów karaibskich - rnówi, Ze eg-zekucja w pice lat po zapadnicciuwyroku "stanowi nieludzkie i po-nilajace traktowanie" oraz, ie wprzypadkach zbliiania sic do pic-ciu lat trzeba bcdzie podejmowae"truthla, graniczna decyzje".

Ponadto orzeczenie zawierauwagc rnowi4c4, Ze proceduraapelacji do Kornisji Praw Czlo-wieka ONZ i do Migdzyamery-kanskiej Kotnisji do spraw PrawCzlowieka nie mo2e bye trakto-wana "lekcewaZaco". Tymczasemani Lincolnowi Guerra, ani Bria-nowi Wallenowi nie dano czasuna wniesienie takiej apelacji.

Al jest zdania, 2e wladze Try-nidadu prábuj4 obejge krajowe irnicdzynarodowe normy po to,aby zyskae polityczne poparciezwolennikOw kary grnierci.

Amnesty International Newsletterpublikowany jest miesieczniew jezyku angielskim, arabskirn,francuskim i hiszpanskim:informuje o przypadkachfamania praw czfowleka,które stanowia przedmiotspecjalnej troski Al,o organizowanych przez

Al Swiatowych kampaniachpodejmowanych misjach.

Od paidziernika 1991,z iniclatywy i pod redakcja

koordynatora warszawskiej

grupy Al, ukazuje sie polskawersja Biuletynu I opracowane

listy do wiadz i rzaddw. o którychwysfanie Amnesty International

apeluje w kaidym kolejnymnumerze Buletynu.Wydaje warszawska grupa Al- poiska Grupa Al 2.

Od stycznia 1993 zarzadStowarzyszenia Al postanowitnadad tej inicjatywie charakterogólnopolski. Zachecamy dozamawiania Biuletynu u wydawcy lubw zarztidzie Stowarzyszenia.

T JEST GLEBOKO za-niepokojona posunie-ciami wiadz Gwatemali,

ktáre zdaja sic zagralae kruchyingwarancjom przestrzegania w tymkraju praw czlowieka. Zle wrciZyprzejmowanie przez armic nadzo-ru nad wewnctrznym bezpi eczen-stwent paristwa. Czolowi doradcyrzadowi rozwaiaj4 wprowadzeniestanu wyjqtkowego, na mocy ktd-rego zawieszone bytyby podstawo-we ustalenia chroni4ce prawaczlowieka.

Rozwa2ania takie pojawily sicna fali niepokojów i przemocy pozamordowaniu w kwietniu prezesaTrybunalu Konstytucyjnego Gwa-temali, Eduardo EpaminondasaGonzaleza DubOna. Jest to drugi

A<I0hceu

wickszej wagi mord polityczny odchwili objecia urzedu przez prezy-denta Ramiro de Leon Carpio.Udzial Eduardo Gonzdleza w za-pobie2eniu planowanemu zania-chowi stanu w maju 1993 byl po-strzegany jako kluczowy w utrzy-maniu sic w kraju rz4dów cywil-nych.

W liScie skierowanym do pre-zydenta de Let:Ma AI wezwala dopelnego poszanowania podstawo-wych praw czlowieka zwracajqcuwagg, ie prawo migdzynarodowezobowiazuje rz4dy do ochronyfundamentalnych praw ludzkichnawet w czasie wojny, w staniepowszechnego zagroienia i w in-nych sytuacjach wyjatkowych.

W Porozumieniu o Prawach

SRI LANKA

WLADZE SRI LANKI od-powiedzialy na artykulopublikowany w jednym

z tegorocznych numerów News-letter, opisuj4cy "zaginiccie" 68dzieci i okolo 100 osób doroslychw dniu 9 wrzegnia 1990.

General Hamilton Wanasingha,sekretarz stanu w MinisterstwicObroity, napisal do Al w styczniu,wkrOtce po ukazaniu sic artykulu,proszac o przestanie listy nazwiskdoroslych i dzieci objetych donie-sieniein o "zaginicciu" w Sat urn-kondan i w trzech innych wios-kach w Okrcgu Batticaloa, co

411

•No.

4111100.11 1%0

Czlowieka podpisanym 29 marcaprzez rzad Gwaternali i koalicjezbrojnej opozycji rzad zobowivaisic do ochrony praw czlowieka.Uzgodniono podjccie stanowczychkrokOw zmierzaj4cych do poloie-iria kresu bezkarnoSci i do zakwa-lifikowania w kodeksie karnym"zaginice" i pozas4clowych egzeku-cji jako szczegolnie cigikich prze-stepstw podlegajacych karom %via-gciwym ich ciciarowi.

Równoczegnie AI z calq mocadomagala sic od rzadu Gwatemalipoda it i a do publicznej wiadomoSciwyników gledztwa w sprawie za-bOjstwa Eduardo EpaminondasaGonzáleza DubOna i do postawie-nia winnych przed organami wy-ntiaru sprawiedliwoki.

"umoilliwitoby [mu] zarzqdzeniewdroienia dochodzen, ktetre zba-dalyby sprawc od podstaw".

Al bezzwlocznie wystala Gene-ratowi listc nazwisk domagajqcsic równoczeSnie zapewnieniaprowadzenia dochodzen w petniw oparciu o normy migdzynaro-dowe. List AI zawieral równieiprogbc o przekazywanie na bie24-co informacji o przebiegu docho-dzeri. Do korica kwietnia iadnein formacje nie wplynely. AI dzie-kuje wszystkim, ktOrzy wystali wtej sprawie listy do wladz SriLanki.

40110411ft

Gyaltsen Kelsang. aged 23- alga

Ngawang Chendrol, aged 18 Ngawang Dedrol, aged 25

Na zdjcciach trzy spogród jedenastu mniszek z klasztoru Garu w Tybecie, na perinoc od Lhasy, skazanych za rze-komy udzial w detnonstracji (patrz kwietniomy numer Newsletter) na kary od dwu do siedmiu tat wiczienia. Wedlugnieofkjalnych frOdet tybetafiskich, tej demonstracji niepodlegtoiciowej nigdy nie bylo. Mniszki odbywajq wyrokw wiczieniu Drapchi w Lhasie, znanym ollejalnie jako Wiczienie Nr 1 Autonomicznego Regionu Tybetu, gdzieprzetrzymuje sic wiciniów politycznych, których wykroczenia uznane sq za najpowainiejsze. Al jest zdania, iemniszki z Garu S11wiç±niaiiui sumienia. Prosimy o wysytanie listow doniagajqgch sic ich uwolnienia na adres:Giancain Norbu Zhuzi (Chairman) / Xizang (Tibet) Autonomous Regional People's Government / 1 Kang'andonglu / Lasashi (Lhasa City) 85000 / Xizang (Tibet) Autonomous Region / People's Republic of China.

GWATEMALA

Niepokoje polityczne i przemocznow zagraiajg prawom czlowieka

Minister zareagowat na artykut

Migdzynarodowy Sekretariat Al, 1 Easton Street, WC1X 8DJ Londyn, tel /+44 71/ 413 5500, OgOlnopolskie Stowarzyszenie AI, Jagkowa Dolina 4, 80-246 Gdansk, tel /+058/ 41 57 92, Wydaje: Grupa AI 2, Krakowskie Przedmiegcie 4/6, pok.209, 00-333 Warszawa, tel (dom) /+2/ 633-03-41

amnesty international prisoners write

'I will not take one step back untilI see justice done'

Iwant to thank you once again for all thesolidarity I have received from you. This hashelped me remain solid and steadfast in my re-solve throughout the trial ... Now I have beenreleased unconditionally and I am free to con-tinue my work in defence of life and to continuedemanding that the truth be made known aboutthe thousands of disappeared people ... I think itis our duty to be aware of what is happening inother Latin American countries. Yesterday itwas one country's people who were detainedand had disappeared, today it is another's, andtomorrow it could be us. As a woman andmother of four children, I will not take one stepback until I see justice done ..."

PERU, 1987

Human rights leader Guadalupe Ccallocunto. Detained in May1986 and accused of terrorism, but acquitted of all chargesand released in August 1987. In June 1990, when she was 40,she "disappeared", and remains missing.

Po odzyskaniu wolnofici wipiniowie sumieniapiszg do Amnesty International...

'NTE COPNF STU ANT 0 KROK

DOP(34CT SPRAWTEDLATWOSCT NYE STANTE STU ZADOe'

Chcp Wam jeszcze podzipkowae za.

saTldarno.oe, jalciej od Was zaznalam- To dodala

nal oily I pcmogll c nil wytrwae padczas pracesu_.-

Teraz zostalam mwalmiana hez postawi4en1a nal

warunkaw 1 rnogp madaT prawadz1C waTkp w ahranle

Zycla i madal domagraC sip, ahy zastala tijawriloria

prawda a tysipcach zagin1anych hez

Tudzi. _ _ MygTp, z riazyrn cpbc,wiLazkiern jest rniee

wiadczne 'Lego, co sip dzij& w immych krajach

Amerykl bacifiskiej- WCzoraj ax-esztcywaric) Tudzi w

jeanym kr-ajia. — zniknpli hez wiecl, dzIslaj

jutro my maZemmy hyC oflaraml- aaLko*

kahleta 1 matka dzieci niIe cafmp slp ani

a krak, dopeki sprawiedllwocl ril tanie sip

zada'Se__-

PERU, 1987

Guadalupe Ccallocunto stala na czele walki o prawa czlowieka.

Aresztowana w maju 1986 i oskariona o terroryzm, zostala

uwolniona i oczyszczona z wszelkich zarzutów w sierpniu 1987. W

czerwcu 1990, kiedy miala 40 lat, "zagin0a" i los jej nadal jest

nieznany.

I I A I I A I i

a

•

LI Peng Zongli (Premier)Guowuyuan (State Council)Beijingshi (Pekin)People's Republic of China

na rgcePana Ambasadora ChRLw Warszawieul.Bonifraterska 100-203 Warszawa

• ••

•Je

Iipo

dzie

lasz

po

glqd

, ie

br

ak

wol

noic

i gd

ziek

olw

iek

na

wie

cie

psuj

e sm

ak w

olno

gci,

z kt

órej

T

y ko

rzys

tasz

i

stan

owi

dla

niej

zag

roie

nie,

±

e T

woj

a sa

tysf

akcj

a z

korz

ysta

nia

z pr

aw

nale

inyc

h ka

idem

u cz

low

ieko

wi

przy

emio

na

jest

gw

iado

mog

cia

ich

brut

alne

go

gwal

ceni

a w

sto

sunk

u do

m

ilion

Ow

lud

zi -

zac

znij

dzia

tae.

D

otqc

zdo

„s

pisk

u na

rze

cz

nadz

iei"

. W

yglij

lis

ty d

o od

nogn

ych

wla

dz

prot

estu

jac

prze

ciw

ko

lam

aniu

pr

aw

czto

wie

ka

w s

praw

ach

opis

anyc

h w

mig

dzyn

arod

owym

bi

ulet

ynie

Am

nes

ty In

tern

atio

nal

.U

pom

nij

sic

o lu

dzi

prze

glad

owan

ych,

za

igcl

aj

bezw

arun

kow

ego

uwol

nien

ia

wic

inió

w

sum

ieni

a i

tych

, kt

órzy

„z

nikn

cli"

, rz

etel

nych

pr

oces

6wdl

a w

icin

iow

po

lityc

znyc

h,

zado

ieuc

zyni

enia

w

yrqd

zony

m

prze

z rz

ady

krzy

wdo

m.

Odw

olaj

si

c do

dob

rej

wol

i ad

resa

ta.

Zaa

kcen

tuj,

ie T

woj

a tr

oska

o

praw

a cz

low

ieka

wol

na

jest

od

op

cji

polit

yczn

ych.

Zap

ozna

j si

c z

nasz

q pr

opoz

ycjg

lis

tów

, po

dpis

z je

-

lub

napi

sz

wta

sne,

w

yglij

poc

zta

lotn

iczq

. Z

aczn

ij dz

iala

e w

obr

onie

lu

dzki

ej

godn

o§ci

i

praw

cz

tow

ieka

!

AM

NE

ST

Y I

NT

ER

NA

TIO

NA

LG

RU

PA

2 (

WA

RS

ZA

WA

)

.--0

S '

c )

-a

a'g

rn

c:7

,

-,

•,„

917

Cfq

2 Z

cr

00

ri)r°

' rt9

.704•

c- =

-as•o

EL:

=

=x

• 11

.) N

4c

curt

)ri

• "

rDc

010

=a)

n rD

cj-

CC

igel

. "

roC

t.0'

v)

— •

—f-

C a)

0i ".

..)•

0.)

"^

rD

"0

f'D-.

..,

n9

n0

—c

(1)

c-

--,

c

OD

UO

IIOJX

]

UO

S

cr)

crD

.rD

.-c

cra

c c-c.

):•

-•;)

Dear Sir,I have recently learned from Amnesty International sources that seven brothers: 'Abd al-Ridha Naji al-Hashimi,

Hussain Naji al-Hashimi, Ibrahim Naji al-Hashimi, Isma'il Naji al-Hashimi, Ahmad Naji al-Hashimi, Wahab Naji 0 to 0 0

al-Hashimi and lyad Naji al-Hashimi "disappeared" after being arrested on 1 October 1980 in Baghdad. No official3 'E tel ..... Nf)))0 • ••• C 2

o m ,.. reason was given of their arrest and their families were not informed of where they were being held or whether any.B' 3 ...v c .- c IV •-legal procedures were followed in their case. They have not been heard of since then. ..lc 0, Ct — . tel •,..,

0

0C et 0

Concerned about their fate I appeal to authorities of the Republic of lraq for the immediate clarification of their oL.cc '2 o" kc Ewhereabouts and, i f held without a criminal conviction, for their immediate release. Please, remember that my letter8is absolutely impartial in political terms and that I am led by the universal idea of the protection of human rights. 1... ta. ° g CU sC1 ri 4

I believe that my appeal and the appeals of many others will not remain unanswered. '2o

.i„,.c°v)

Yours faithfully, ..)c 0

,ti `64.kl o =. Ec a(Dowiedziatem sig ostatnio ze iródet Amnesty International, ie siedmiu braci: 'Abd al-Ridha Naji al-Hashimi, Hussain Naji

:Sg.tc Toi o. E oal-Hashimi, Ibrahim Naji al-Hashimi, Isma'il Naji al-Hashimi, Ahmad Naji al-Hashimi, Wahab Naji al-Hashimi i Iyad Naji ea

ai = .c>-> t.., iv ca (V

...V

a. 1;.,1 E N •,,, c0al-Hashimi "zagingto" po aresztowaniu w Bagdadzie 1 paidziernika 1980. Nie podano oficjalnego powodu aresztowari, a

ac '00 0 2 i :rodzin nie powiadomiono o miejscu przetrzymywania aresztowanych ani o prowadzeniu w ich sprawie jakiegokolwiekpostgpowania sqdowego. Od tej pory po aresztowanych zaginqi wszelki flad.

,c ,,,,

Zaniepokojony o ich los, zwracam sig do wtadz Reubliki Iraku o bezzwtoczne ujawnienie miejsca ich pobytu i - jeili nie ro._: cs-

..xsq przetrzymywani na podstawie wyroku sqdowego za popetnione przestgpstwa kryminalne - o ich natychmiastowe N 0 0 V,

co) 17 i.t...1.204‘j tC CI "6uwolnienie. Proszg pamigtae, ie inaj list nie ma zwiqzku z iadnq opcjq politycznq i ie kieruje mnq xytqcznie uniwersalna to C.idea poszanowania dla praw cztowieka. Mam nadziejg, ie mój apel, podobnie jak apele wielu innych, nie pozostanie bez et-- -E rz...- 0 — 4., -- Nreakcji. Z powaianiem)

-- -5; bi) C -15 Ec 0 4,, _• <L.•-•• N,...

3 E 4, ro .,- .-o. E 3 cc 3 C.,o . oro cFull name (Imi i nazwisko) .... = Ec .0 cut_

3 Nco 0

-0 c cc,•'"407- coAddress (Dokladny adres)

0 .= co

"

•

rti) ez g gCV E.= o c ItS

.. ._.c

•

0 ,c14 0

i... 4.Excellence,esc C.

Lamine Samb, professeur et activiste du group islamique Moustarchidina wal Moustarchidati, a été arreté le 16 ..o L, 14 444 )0

4., ... el., 0 CU s'nfivrier 1994, de meme que 150 autres personnes, apres une demonstration a laquelle il n'avait pas participi. Peu N ..V C. -0 7,3apres son arrestation il a été transporté, dans l'état de coma, a l'hopital oa il est mort, probablement par suite aux a ..c

•

.0 . N CI, C.

te = 0 .Cij IS cztortures qu'il avait subies. II a été enterri le 25 fivrier sans constatation de la cause du dices. ,-,

— ra,..c cJe vous appelle, Excellence, motive par le seul souci du respect des droits de l'homme, a faire éclaircir les causes 0 ... t... c

>-, La, -o c0-0

.1:2de la mort de Lamine Samb, ainsi qu'a mettre en oeuvre des enquetes concernant d'autres cas prétendus d' a+

•

>•ec

°I...—. eCtapplication des tortures. Je demande égalemC. =

j

ent de mettre les coupables devant un tribunal indépendant. Espérant c

E .-. "zi n C

c n2 0 .7.-. so que mon appel, ainsi que des milliers d'autres appels concemant le meme sujet, ne restera sans reaction, je vous prie rc a' tn. r..) ...:4..1

d'agrier, Excellence, l'expression de mon respectc el.

ez E Ld .1'-',LY, -xtv c

.-Er•o. 0 . ,v; o c.F 0Respectueusement r--- ea= =

,.., = "0 C.o

c .c .- .. lz. Irt t'i+..9 ..V

L.:", t.d ...,(Lamine Samb, nauczyciel i dziatacz islamskiej grupy Moustarchidina wal Moustarchidati, zostal zatrzymany 16 lutego ,.. a ,...x ., N . •-•1944, podobnie jak okolo 150 innych osób, po demonstracji, w której sam nie brat udziatu. Wkrótce po aresztowaniu zostat ad ; .4"

tsc c

scd o ,A rpprzewieziony w stanie ipiqczki do szpitala, gdzie zmart, prawdopodobnie w wyniku stosowanych wobec niego tortur. Zostal re

— .- 0 . '0N

c g = .t.--- 77 c 0 0 C0pochowany 25 lutego bez stwierdzenia przyczyny zgonu.

2.' t'q'Zwracam sig do Pana, kierowany wytqcznie troskq o przestrzeganie praw cztowieka, o spowodowanie wyjainienia przyczyny .(..., rzes 4'zgonu Lamine Samby, a takie o wdroienie dochodzeri w sprawie innych domniemanych przypadków stosowania tortur.

-6 ,, 3 .4' -§, 2 "Pc ttDomagam sig rowniei postawienia winnych przed niezaleinymi organami wymiam sprawiedliwoici. Mam nadziejg, ie mój c..

... Eo c j-6

"C<Ider'no ..C.0apel i tysiqce innych apeli w tej sprawie nie pozostanie bez reakcji. Pozostajg z szacunkiem) ca 1-.•N t.d C

74 00N1 ',i'Ccd,..--, N

Nom et prenom (Imiq i nazwisko) 0 1--3 cru

C.i 4.4N

'0 ° .0 •n- ad 0 M.

c. 1°'1 ..,.1.'Adresse (Dokfadny adres) N

•

0 46. ..-..7i0Ee)tN

cc.,c::.x

:..F0-.. '

E " .:.:.(c- f;,.1

C9

E'"-'

o P., eZ sN N" 4-, ele- az 0

*E :5" ''' ..."5 13rca cDear Prime Minister, CS V' -gV) CC

. 4.,g . 41. :" go) 7N ..NMembers and supporters of Amnesty International have been appealing to you for a long time for the immediate 60''.release from Drapchi Prison in Lhasa offampel Tsering, a young Tibetan monk, sentenced to five year imprisonment r.1. ad CC C.

crsav) —3 for exercising his right to •Efreedom of expression and association. However, he is still in jail though his term of (.., 1- ce •r..

.. 0.... >-,›., c .°-'imprisonment is due to expire.;4" C 0 C i .t9c., r.".I urge you, Sir, to do everything what is in the capacity of your office to grant him freedom immediately and o o 3 3 .2g E Ti:E-_,L.. t...under no condition. co 1..., to -o C o c o(Tr 1- t . t 1g E to N C.

Yours respectfully .-.carad t.)

.— eC; 0 tir 0.E. CN t" r

71 "g -4, Z'(Cztonkowie i sympatycy Amnesty International od dawna apelujq do Pana o natychmiastowe uwolnienie z wigzienia Drapchi cz m c... [-.ck 1-as .xw Lhasie Jampela Tseringa, mtodego mnicha tybetariskiego, który odbywa karg pirciu lat wigzienia za korzystanie z prawn

0 c 0 0 ICdo wolnoici wypowiedzi i zrzeszania sig. Mimo, ie zasqdzony mu wyrok dobiega kofica, przebywa on w dalszym ciqgu w -- Et•' 2 .' E '-a% Z

ez c. co -c pd Nwrgzieniu. rc co

LW,. =0 `441.4 C6: '07 .: 7-. . : :::1.0 re N CC 0 0Proszg Pana, aby uczynit Pan wszystko, co jest w mocy Pana urzgdu na rzecz niezwtocznego przywrocenia mu wolnoici '"'

a, 0 C eZ = C.bez stawiania jakichkolwiek warunków. Z powaianiem)>-.4.....-

ri .1:1-1:9 ' r...--9- 2 —ad .c! LC

Full name on* i nazwisko) .c cc . = adEP a, a

.1"4 .0. ..... 4/ 4, CC 40)

C:216 .j b0 ri N ra. < ..

•

.RAddress (Dokfadny adres) c. =,cc- 0 ao 0 ad

c .-. c.... c..c C. =