Łamigłówki – SuperKid.pl Dzieje człowieka i świata Dzieło sztuki · 2020. 6. 23. ·...

Podążaj za wskazówkami, by stworzyć rysunek wzorowany na pewnym słynnym obrazie. Następnie poznaj tytuł dzieła, układając poprzestawiane litery w słowa. Sprawdź w odpowiednich źródłach, jak wygląda oryginał. Czy sądzisz, że Twoja wersja jest podobna do pierwowzoru?

DDzziieełłoo sszzttuukkii

[ Łamigłówki – Dzieje człowieka i świata ]

SuperKid.pl

Copyright©SuperKid.pl źródło: www.superkid.pl

1. Dzieło przedstawia jeden z kątów pomieszczenia. Po lewej stronie znajduje się

okno – jego skrzydło jest otwarte do wewnątrz. 2. Nad oknem znajduje się czerwona zasłona, która częściowo opada

na otwarte skrzydło. 3. Pod oknem, w rogu pokoju, stoi bogato zdobione, drewniane krzesło. 4. Na pierwszym planie, wzdłuż górnej krawędzi obrazu, artysta umieścił drążek,

na którym po prawej stronie wisi długa, zielona zasłona. 5. Za zieloną zasłoną znajduje się stół nakryty zdobnym obrusem

przypominającym dywan. Na środku stołu artysta umieścił misę z owocami.

6. Naprzeciwko otwartego okna, za stołem, stoi młoda kobieta przyglądająca się trzymanej w rękach kartce.

7. Postać jest ubrana w beżowo-czarną suknię. Jej jasne włosy są upięte w kok.

Obraz pod tytułem

w n i D z e y z c a

t a a j ą c z y c

i s l t

„ ”

jest dziełem holenderskiego malarza Johannesa Vermeera, który żył w XVII wieku.



SuperKid.pl

DDoonniioossłłyy ii ddzziieejjoowwyy Historia świata pełna jest niezwykłych wydarzeń. Wiele osiągnięć człowieka możemy nazwać

przełomowymi. Ale które z nich są najważniejsze? Odpowiedz na pytania umieszczone w komiksowych dymkach, uzasadniając swoje zdanie. Jeśli potrzebujesz pomocy,

sięgnij do odpowiednich źródeł historycznych.

Które wydarzenie w historii jest Twoim

zdaniem najważniejsze?

…………………………………………………………

…………………………………………………………

…………………………………………………………

……………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………….

Co można uznać za największe

osiągnięcie człowieka?

……………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………….

Który z wynalazków człowieka był najbardziej przełomowy?

……………………………………………………………………

……………………………………………………………………

………………………………………………………………………………….

………………………………………………………………………………….

………………………………………………………………………………….

…………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………



SuperKid.pl

TTaajjeemmnniicczzyy lląądd Przeczytaj poniższy tekst, aby dowiedzieć się, co zawierał opis pewnego mitycznego lądu stworzony

przez starożytnego greckiego filozofa. Uzupełnij brakujące ortogramy. Następnie zapoznaj się ze wskazówkami w tabeli, aby odszukać litery składające się na nazwę tej tajemniczej krainy.

Platon to słynny grecki myśliciel, kt……ry ……ył na p……ełomie V-IV wiek…… p……ed naszą erą.

Jego prace wywarły ogromny wpływ na filozofię i są cytowane do dziś. W jednym z dzieł spisał

opis legendarnego ląd…… .

Miała to być wyspa, na kt……rej znajdowało się państwo stwo……one p……ez wysoko

rozwiniętą cywilizację. Z opis…… Platona mo……na wnioskować, że ląd ten był poło……ony

na Oceanie Atlantyckim, p……y ……jści…… Mo……a Śr……dziemnego. Kraj składał się z dziesięci……

kr……lestw, kt……ry…… monar……owie ……ądzili sprawiedliwie i w pokoj…… . Mieszkańcy ……yli

w dobrobycie, poniewa…… na wyspie pełno było bogactw, na p……ykład diament……w.

Tamtejsi l……dzie stwo……yli wspaniałe miasto, z pięknymi pałacami, świątyniami i terenami

wypoczynkowymi. Ponadto zb……dowano w nim liczne łaźnie. A to wszystko miało się zda……yć

w IX tysiącleci…… p……ed naszą erą, gdy inni mieszkańcy basen…… Mo……a Śr……dziemnego

dopiero zmieniali tryb ……ycia z koczowniczego na osiadły!

Wedł……g legendy wyspa zniknęła pod powie………nią wody wsk……tek straszliwego

t……ęsienia ziemi i potop……w. P……ez setki lat wiel…… l……dzi sz……kało tej krainy,

jednak na pr………no. Niekt………y badacze myśleli nawet, że wyspą tą była Antarktyda! Najbardziej

prawdopodobna ……ipoteza głosi, że samo państwo nigdy nie istniało, a Platon wyko……ystał

legendę, by opisać idealne jego zdaniem społeczeństwo.

WSKAZÓWKA WPISZ LITERĘ

zdanie drugie, rzeczownik pierwszy, litera trzecia zdanie czwarte, przymiotnik pierwszy, litera dziewiąta

zdanie piąte, rzeczownik trzeci, litera pierwsza zdanie szóste, czasownik pierwszy, litera czwarta

zdanie siódme, przysłówek pierwszy, litera czwarta zdanie ósme, przymiotnik pierwszy, litera pierwsza

zdanie dziesiąte, czasownik drugi, litera szósta zdanie trzynaste, rzeczownik trzeci, litera dziewiąta zdanie czternaste, czasownik czwarty, litera piąta

Piękny drapieżnik Spójrz na poniższy rysunek sześcianu i prostopadłościanu. Następnie przeczytaj w tabeli informacje

o zilustrowanych bryłach. Przy stwierdzeniach prawdziwych zaznacz litery znajdujące się w kolumnie P (prawda), a przy fałszywych – litery w kolumnie F (fałsz). Jeśli poprawnie wykonasz zadanie,

litery te, czytane z góry na dół, utworzą rozwiązanie.

P F

Objętość prostopadłościanu jest o 67 000 mm3 większa od objętości sześcianu. KA TU

Objętość sześcianu jest mniejsza niż 0,2 dm3. NI KA

Objętość prostopadłościanu jest większa niż 0,01 m3. BI AR

Jeżeli prostopadłościan podzielimy na 3 sześciany, to objętość każdego z nich będzie równa 0,064 dm3. U N

Jeżeli wysokość prostopadłościanu zwiększymy 3 razy, a jego długość zmniejszymy 6 razy, to jego objętość zmaleje 4 razy. KA DA


SuperKid.pl [ Objętość prostopadłościanu ]

ROZWIĄZANIE:

___ ___ ___ ___ ___ ___ ___ ___ ___

Jedna kreska odpowiada jednej literze.

Na tle europejskich ptaków drapieżnych wyróżnia się rdzawobrązowym upierzeniem. Dzięki długim skrzydłom (o rozpiętości do 165 cm)

świetnie lata. Poluje m.in. na drobne ssaki i ptaki, a także na gady i płazy. Żywi się również padliną. Spotkać go można przeważnie na skrajach lasów

w sąsiedztwie pól, łąk lub zbiorników wodnych. W Polsce występuje bardzo nielicznie – głównie na zachodzie i północy kraju.

5 cm 5 cm

5 cm

12 cm 4 cm

4 cm

Z poprzestawianych liter ułóż wyrazy. Litery z ponumerowanych pól utworzą rozwiązanie.

Literowy bałagan [ Objętość prostopadłościanu ]


SuperKid.pl

c z y i l o n o w i

11 2

w ó r n e j

6 3 13

Objętość prostopadłościanu jest równa

Długości te muszą być wyrażone w tych samych

długości krawędzi wychodzących z tego samego

P ___ ___ ___ ___ ___ Ż ___ ___ ___ ___ B ___ ___ ___ Ż ___ ___ 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14

c h a ł k o w i e r z

10 1, 7 5

.

To jeden z najpospolitszych chrząszczy wodnych w Polsce. Jego ciemnozielone ciało z żółtą obwódką jest spłaszczone i ma opływowy kształt. Natomiast tylne odnóża przypominają wiosła. Taka budowa ciała wpływa na znakomite przystosowanie do wodnego trybu życia. Występuje w wodach stojących z bogatą roślinnością, takich jak stawy, jeziora i bagna. Poluje na owady

i ich larwy, a także na małe rybki i kijanki. Pod wodą oddycha dzięki zapasowi powietrza, który gromadzi w pęcherzyku pod pokrywami skrzydłowymi.

ROZWIĄZANIE:

Każdy sześcian jest prostopadłościanem, którego wszystkie krawędzie są

d n o j c h e s t k a

12 14 4

.

długości. Aby obliczyć objętość sześcianu,

wystarczy podnieść długość krawędzi do trzeciej t ę p o g i

9 8

.

Wodna piękność W poniższych ramkach podano wymiary prostopadłościanów (długość, szerokość i wysokość).

Oblicz, jaką objętość zajmują te bryły. Następnie pokoloruj na zielono ramki, w których uzyskane wyniki są większe od 15 dm3. Towarzyszące im litery, czytane zgodnie z kierunkiem strzałek, utworzą hasło.

[ Objętość prostopadłościanu ]


SuperKid.pl

Roślina ta występuje w niemal całej Europie oraz w środkowej i zachodniej Azji. Osiąga długość nawet 4 metrów. Ma żółte kwiaty, które kwitną od maja do września, oraz owalne liście unoszące się na powierzchni wody. Spotkać ją można nad wodami

stojącymi oraz wolno płynącymi. Często tworzy rozległe zbiorowiska.

6 dm x 9 cm x 0,4 m [GR]

START

Hasło:

0,35 m x 2 dm x 15 cm [CZ]

5 dm x 10 cm x 0,6 m [ĄŻ]

17 cm x 3 dm x 0,2 m

[MO]

8 cm x 3 dm x 0,2 m [AR]

15 cm x 1 dm x 0,9 m [KA]

20 cm x 4 dm x 0,3 m

[EL]

____ ____ ____ ____ ____ ____ ŻÓŁTY

Jedna kreska odpowiada jednej literze.

W pszczelej rodzinie

Oznacz kolorem właściwe zakończenia zdań. Litery towarzyszące poprawnym informacjom, czytane z góry na dół, uzupełnią ciekawostkę u dołu strony.

[ Własności graniastosłupów ]


SuperKid.pl

Graniastosłup TRÓJKĄTNY ma:

3 ściany, 3 krawędzie boczne i 3 krawędzie podstawy. BĄ

4 ściany, 3 krawędzie boczne i 6 krawędzi podstawy. TRZ

5 ścian, 3 krawędzie boczne i 3 krawędzie podstawy. TRU

Graniastosłup CZWOROKĄTNY ma:

4 pary równoległych ścian i 8 wierzchołków. MIE

3 pary równoległych ścian i 8 wierzchołków. TN

3 pary równoległych ścian i 4 wierzchołki. CZ

Graniastosłup PIĘCIOKĄTNY ma:

5 ścian bocznych, 5 krawędzi podstawy i 10 wierzchołków. IE

4 ściany boczne, 10 krawędzi podstawy i 10 wierzchołków. KI

5 ścian bocznych, 5 krawędzi podstawy i 5 wierzchołków. LE

______________________ to samce pszczoły miodnej. W przeciwieństwie do pszczół robotnic nie mają żądeł, a ich ciała są krępe. Nie wykonują żadnych prac w ulu ani nie uczestniczą

w zbieraniu nektaru i pyłku kwiatowego. Pełnią funkcję rozrodczą – zapładniają pszczelą matkę, nazywaną królową.

SuperKid.pl


PPoommnniikk ppoollsskkiieeggoo bboohhaatteerraa Przeczytaj uważnie początki zdań w ramkach i do każdego z nich dobierz prawidłowe zakończenie.

Litery znajdujące się przy właściwych odpowiedziach, czytane z góry na dół, złożą się na rozwiązanie.

Rozwiązanie: (jedna kreska odpowiada jednej literze)

___ ___ ___ ___ ___ ___

___ ___ ___ ___ ___ ___ ___ ___ ___ ___

To budowla ziemna, którą wzniesiono, aby upamiętnić polskiego bohatera narodowego. Jej usypywanie trwało

trzy lata i zakończyło się w 1823 roku. Znajduje się ona w zachodniej części Krakowa. Jej średnica

wynosi ponad 73 metry, a wysokość przekracza 35 metrów.

[ Własności graniastosłupów ]

Każdy prostopadłościan ma:

sześcianem.

graniastosłupem prostym. Każdy prostopadłościan jest:

sześciokątami.

kwadratami.

3 par jednakowych prostokątów.

6 różnych prostokątów.

Nazwa graniastosłupa prostego zależy od: rodzaju wielokąta w podstawie.

rodzaju wielokąta w ścianie bocznej.

wszystkie krawędzie równej długości.

w podstawie prostokąt.

WZG

KOP

Ściany sześcianu są jednakowymi:

Siatka prostopadłościanu składa się z:

KO

ZE

Ściany w sześcianie mające wspólną krawędź są do siebie: prostopadłe.

równoległe.

GÓR

IEC

ZIE

ŚC

IUS

LO

NE

ZKI

1. Adam Mickiewicz był: a/ starożytnym filozofem. b/ średniowiecznym mnichem. c/ romantycznym poetą. 2. Urodził się w: a/ Moskwie lub Wilnie. b/ Zaosiu lub Nowogródku. c/ Paryżu. 3. Osobą, która wzbudziła w Mickiewiczu wielki podziw, był: a/ grajek uliczny, którego imienia nikt nie znał. b/ car rosyjski – Mikołaj I. c/ francuski przywódca – Napoleon. 4. Mickiewicz wraz z przyjaciółmi stworzyli: a/ Towarzystwo Filomatów. b/ Sabat czarownic. c/ Zespół muzyczny „Dziady”. 5. Jedno z bardziej znanych dzieł Mickiewicza to: a/ „Pan Tadeusz”. b/ „Pan Wołodyjowski”. c/ „Pani Bovary”.

6. Mickiewicz nie walczył mieczem, lecz: a/ szablą. b/ piórem. c/ szpadą.

CCzzyy wwiieesszz?? Zaznacz prawidłową odpowiedź.

[ Wielcy Ludzie – Adam Mickiewicz ] SuperKid.pl


FFiilloommaaccii Adam Mickiewicz wraz z przyjaciółmi założył Towarzystwo Filomatów.

Skąd ta nazwa „filomaci” i co oznacza? Dowiesz się tego, rozwiązując szyfr.

A C E Ę G I J K Ł M N O R Ś U Y Z

Słowo „filomaci” pochodzi z

i oznacza:



DDłłuuuuuuggii ttyyttuułł ::)) Jednym z wielkich dzieł A. Mickiewicza jest „Pan Tadeusz”. Tak naprawdę jest to tylko skrót tytułu.

Dowiedz się, jak brzmi pełen tytuł tego poematu, ustawiając litery według kolejności alfabetycznej. Zapisz rozwiązanie poniżej.

Uwaga: nie wszystkie litery alfabetu zostały użyte.

ostatni F

1811 S

Historia N czyli D

dwunastu Y

z O

na K

i Ś

zajazd H we W

roku P

Pan A

księgach Z

1812 T

szlachecka Ń Litwie. L

………………………………………………………………………………………………………………...

………………………………………………………………………………………………………………...

………………………………………………………………………………………………………………...

………………………………………………………………………………………………………………...

Tadeusz, Ć

wierszem. Ż



CCóóżż zzaa rroommaannttyykk…… Rozwiąż rebus, a poznasz słynny cytat z ballady Mickiewicza „Romantyczność”.

………………………………………………………………………………………………………………..

………………………………………………………………………………………………………………..

………………………………………………………………………………………………………………..

D

PATE = SI

A = EJ

R K

NIE Ć = Ż

K = RC

LET = ŁKO

i

ŁK = CIE O = A

W = M



Odpowiedz na poniższe pytania:

1. W którym wieku żył Mickiewicz? ………………………………

2. Który z ww. pisarzy był od niego o 11 lat młodszy? ………………………………………….

3. Który z ww. pisarzy był od niego o 9 lat starszy? …………………………………………….

4. Który ze współczesnych mu pisarzy żył najkrócej? ……………………………….………….

5. Jeden z pisarzy podarował Mickiewiczowi gęsie pióro, którym wcześniej napisał swoje słynne

dzieło. Od kogo był ten podarunek? Podpowiedź – pisarz ten zmarł 23 lata wcześniej niż

Mickiewicz: ……………………………………….

ZZ kkiimm ssiięę ssppoottkkaałł?? Mickiewicz (1798-1855) w ciągu swojego życia spotkał się z kilkoma innymi sławnymi pisarzami.

Dowiesz się, z którymi, wykreślając pisarzy, którzy tworzyli w innych czasach.

Aleksander Puszkin,

poeta rosyjski (1799-1837)

Stanisław Lem,

powieściopisarz polski

(1921-2006)

Juliusz Słowacki,

poeta polski (1809-1849)

James Fenimore Cooper,

powieściopisarz amerykański (1789-1851)

Zygmunt Krasiński,


Jean de la Fontaine,

Poeta i bajkopisarz francuski

(1621-1695)

Johann Wolfgang von

Goethe,

poeta niemiecki (1749-1832)

Bolesław Leśmian,




1. Narzędzie walki i pracy Adama Mickiewicza.

2. Miasto we Francji, gdzie Mickiewicz mieszkał

z rodziną.

3. Miasto, w którym Mickiewicz był więziony.

4. Cykl sonetów napisanych na zesłaniu.

5. Imię matki Mickiewicza.

1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

KKrrzzyyżżóówwkkaa Rozwiąż krzyżówkę dotyczącą życia naszego wieszcza narodowego,

Adama Mickiewicza. Następnie z zaznaczonej kolumny odczytaj, jaki jest tytuł jednego z jego najważniejszych utworów. Uzupełnij zdanie pod krzyżówką.

6. Jedna z miejscowości podawanych

jako miejsce narodzin Mickiewicza.

7. Imię żony poety.

8. Pismo polityczne redagowane przez

Mickiewicza.

9. Kara, jaką Mickiewicz odbywał w Rosji.

10. Jeden z utworów Mickiewicza, w którym

pojawia się wątek powstania listopadowego.

„ ……………………………………………………………………………” jest polską epopeją narodową.



Od wczesnego ranka z mieszkania pana Zarzyckiego dobiegały odgłosy krzątaniny, które bardzo interesowały Kamila. Co tam się u dziadka dzieje? Chłopcu udało się powstrzymać swoją ciekawość do południa, ale dłużej już nie wytrzymał, tylko poszedł piętro wyżej odwiedzić pana Stanisława.

– Dzień dobry, dziadku – przywitał się. – Cóż to za hałasy? O, widzę jakieś pakowanie! Faktycznie, pokój przedstawiał ciekawy widok, wokół wielkiej podróżnej torby porozrzucane były przeróżne rzeczy.

– Bo widzisz, Kamilku – tłumaczył lekko zdyszany pan Zarzycki – stary człowiek nie jest już taki sprawny i często, gdy jest zmęczony, to tak ciężko człapie. Ale należy mi się chwila odpoczynku, więc proponuję napić się herbaty.

– A dokąd to się dziadek wybiera? – Kamil był ciekawy. – I to chyba na dłużej, bo torba taka duża.

– Wybieram się do Wilna – odpowiedział dziadek. – Cieszę się, że dałem się namówić przyjaciołom na tę wyprawę. Planujemy przy okazji odwiedzić tam miejsca, w których przebywał Adam Mickiewicz. Mówi ci coś to nazwisko?

– Mickiewicz, Mickiewicz... A tak, już wiem! – wykrzyknął Kamil. – Chyba coś o nim było w podręczniku do polskiego.

– No tak, takie czasy – westchnął pan Stanisław. – Dzisiaj młodzież niechętnie czyta Mickiewicza.

– A czy kiedyś było inaczej? – zdziwił się chłopiec. – Kto by się zachwycał jakimiś wierszami?

– I tu się mylisz, Kamilku – roześmiał się dziadek. – Ja przeczytałem wszystkie utwory tego poety, wiele fragmentów do dziś znam na pamięć, na przykład I Księgę „Pana Tadeusza”.

– To niemożliwe – zawahał się chłopiec. – Taki długi tekst na pamięć?

Tekst: Alicja Mikulska Ilustracje: Adam Święcki

Adam Mickiewicz opowiadanie edukacyjne

SuperKid.pl Seria: Wielcy Ludzie

Copyright©SuperKid.pl 1 źródło: www.superkid.pl

– Zgadza się. Powiem ci, Kamilku, że to świetny trening dla mózgu – wyjaśnił dziadek. – Wyobraź sobie, że mój ojciec znał nawet na pamięć całego „Pana Tadeusza” – i do nauki nikt go nie zmuszał. Zafascynowany tym poematem, sam nauczył się całego tekstu.

– To co było w tym Mickiewiczu – zapytał Kamil – że ludzi tak fascynował? – Nie tylko było, bo ciągle jest – stwierdził pan Zarzycki. – Mam nadzieję, że ty

także kiedyś będziesz czytał Mickiewicza, nie tylko ze szkolnego obowiązku, ale sam dla siebie.

– No nie wiem – powiedział niepewnie chłopiec – chyba nie lubię wierszy. Ale taka wycieczka śladami poety może być ciekawa. To Mickiewicz urodził się Wilnie?

– Och nie, urodził się w Zaosiu lub Nowogródku 24 grudnia 1798 roku – zaczął opowiadać dziadek – ale mnie się najbardziej podoba rodzinna legenda dotycząca narodzin poety. Otóż mówi ona, że poeta przyszedł na świat w karczmie w połowie drogi między tymi miejscowościami i akuszerka odbierająca poród przecięła pępowinę noworodka na książce – dlatego był najbardziej utalentowany spośród rodzeństwa, a miał jeszcze czterech braci.

– A kim byli rodzice poety? – zaciekawił się Kamil. – Czy też byli artystami? – Nie, jego ojciec, Mikołaj Mickiewicz, był obrońcą sądowym – wyjaśnił

dziadek. – A matka, Barbara z Majewskich, zajmowała się domem i wychowaniem dzieci.

– No, pięciu synów wychować – to jest coś… – westchnął Kamil. – Ja jestem sam, a moja mama i tak ma czasem ze mną kłopoty.

– Ze wspomnień poety wiadomo, że obawiał się surowego ojca – roześmiał się pan Stanisław. – Matkę wspominał zawsze z miłością, chociaż nie raz otrzymał od niej burę za bazgroły w zeszytach.

– To znaczy, że brzydko pisał? – na twarzy Kamila pojawił się szeroki uśmiech. – Taki wielki poeta i bazgrolił. Powiem to mojej mamie, gdy zechce wyrwać mi kartkę z zeszytu.

– A może to dzięki wyrywanym kartkom z bazgrołami staniesz się wielkim poetą? – teraz dziadek śmiał się w głos. – Nigdy nic nie wiadomo.

– Eee tam… A jak Mickiewicz znalazł się w Wilnie? – zapytał chłopiec. – Pewnie udał się tam do szkoły.

– Wcześniej wszyscy Mickiewiczowie uczęszczali do powiatowej szkoły w Nowogródku prowadzonej przez dominikanów – odpowiedział pan Zarzycki. – Do Wilna po nauki wyjechał w roku 1815, ale wcześniej było parę ważnych zdarzeń w jego życiu.

- Wielcy Ludzie: Adam Mickiewicz -


– Oho, czuję, że to naprawdę coś ważnego – wtrącił chłopiec. – Masz przy tym, dziadku, taką poważną minę.

– Zgadza się – odpowiedział dziadek – bo w roku 1812 miały miejsce dwa dramatyczne wydarzenia. Po pierwsze, zmarł ojciec poety i przez to pogorszyły się warunki życia całej rodziny. Po drugie, przez Nowogródek przeszły wojska Napoleona maszerujące na Moskwę. Wzbudziło to taki podziw w młodym Mickiewiczu, że nawet kiedy wojska te wracały po przegranej wojnie, jego szacunek do Napoleona był wciąż ogromny.

– Nic o tych czasach nie wiem – stwierdził Kamil. – Może kiedyś mi o nich opowiesz, dziadku, a teraz wracajmy do Mickiewicza.

– Słusznie, bo Napoleon to osobna opowieść – zgodził się pan Stanisław. – Zresztą ślady jego można znaleźć w wielu dziełach poety.

– Co działo się w Wilnie? – chłopiec wrócił do przerwanego wątku. – Jaką szkołę kończył?

– Początkowo chciał tam studiować medycynę, ale z nieznanych przyczyn nie został na nią przyjęty – kontynuował wątek pan Zarzycki. – W ostateczności zdecydował się na wydział nauczycielski Uniwersytetu Wileńskiego, gdyż tam otrzymywał stypendium i w dodatku miał gwarancję zatrudnienia.

– To znaczy, że Mickiewicz był nauczycielem – zdziwił się Kamil – i pracował w szkole?

– A i owszem, pracował w powiatowej szkole w Kownie – odparł pan Zarzycki. – I muszę ci powiedzieć, że się uśmiałem, czytając jego listy do przyjaciół, w których żartobliwie charakteryzował swoich uczniów. Pisał, że się nie uczą i nie są, ogólnie mówiąc, najmądrzejsi.

– O, to tak jak dzisiaj – ucieszył się chłopiec. – Pewnie nauczyciele by go zrozumieli, uczniowie raczej mniej.

– Na szczęście dla jego talentu, nauczycielem był krótko – wyjaśnił dziadek. – W roku 1823 został aresztowany za działalność w utworzonym przez siebie i swoich przyjaciół Towarzystwie Filomatów. Władze carskie osadziły poetę w Wilnie, w klasztorze zamienionym na więzienie. Mam zamiar to miejsce odwiedzić, bo do dziś zachowała się cela, w której odbywał karę.

– Czy na tym więzieniu się skończyło – zmartwił się Kamil – czy było coś jeszcze?



– Po półrocznym pobycie w więzieniu został zwolniony – opowiadał starszy pan – ale musiał się udać na zesłanie do Rosji.

– Nie rozumiem tego – zdziwił się chłopiec – co to jest zesłanie?

– To taki obowiązkowy pobyt w jakimś miejscu – wyjaśnił dziadek. – Rodzaj aresztu, zakaz opuszczania tego miejsca, codzienne meldowanie się na policji. Do tego ciągła obecność szpiegów i donosicieli.

– To tak, jak w szpiegowskim filmie – podsumował Kamil. – I jak sobie w tej Rosji radził?

– Wyobraź sobie, że całkiem nie najgorzej – odpowiedział pan Stanisław. – Przebywał w Petersburgu, Moskwie, był też na Krymie, gdzie powstały przepiękne „Sonety Krymskie”. Szybko zaprzyjaźnił się z wielkimi artystami rosyjskimi, bywał na literackich salonach, spotkał nawet największego rosyjskiego poetę – Puszkina. W Rosji poznał również swoją przyszłą żonę, Celinę Szymanowską.

– Och, to ożenił się też w Rosji – wywnioskował pospiesznie Kamil. – I do tego z Rosjanką.

– Nie, nie – sprostował pan Zarzycki – ożenił się znacznie później, jak już był we Francji. Celina Szymanowska była Polką, córką słynnej pianistki. W tym czasie nasz poeta był za to nieszczęśliwie zakochany w innej.

– To bardzo ciekawy wątek – roześmiał się chłopiec. – Proszę o jakieś szczegóły.

– Adam Mickiewicz – wyjaśnił dziadek – darzył uczuciem pannę Marylę Wereszczakównę, która wyszła za mąż za innego. Zresztą poeta, prawdę mówiąc, był kochliwym młodzieńcem.

– Jak długo musiał przebywać w Rosji? – dopytywał Kamil. – Chyba nie do końca życia, skoro pojawił się we Francji.

– Brawo, Sherlocku, trafnie dedukujesz – ucieszył się dziadek. – Gdy mu się udało opuścić Rosję, podróżował po Europie, przebywał w Niemczech, Włoszech i Szwajcarii. Nawet na krótko pojawił się w Polsce, w 1831 roku, kiedy to przyjechał do Wielkopolski z zamiarem wzięcia udziału w powstaniu listopadowym.

– I co, walczył? – zaciekawił się Kamil. – To znaczy, brał udział w tym powstaniu?

– Ostatecznie nie – odpowiedział pan Zarzycki – i dobrze się stało, że nie straciliśmy w czasie walk naszego wieszcza narodowego. Sama obserwacja



powstańczych wydarzeń wpłynęła na twórczość Mickiewicza, widać to na przykład w „Dziadach” czy we wspomnianym już „Panu Tadeuszu”, który powstał po osiedleniu się poety w Paryżu.

– Co Mickiewicz robił w Paryżu? – zapytał Kamil. – Czy też pracował w szkole? – Na początku ożenił się z Celiną Szymanowską, o której ci wcześniej mówiłem.

Był to rok 1834 – powiedział dziadek. – Rok bardzo ważny nie tylko ze względu na ożenek. W tym samym roku wydano „Pana Tadeusza”.

– A jak wyglądała rodzina poety? – chłopca bardziej interesował rodzinny wątek. – Czy miał dzieci, jak mu się ogólnie powodziło?

– Z tego małżeństwa urodziło się sześcioro dzieci – kontynuował pan Stanisław – Maria, Władysław, Helena, Aleksander, Jan oraz Józef. Powodziło im się różnie, raz lepiej, raz gorzej. W roku 1838 Mickiewicz zaczął starać się o posadę profesora literatury w Lozannie w Szwajcarii, z której niestety szybko musiał zrezygnować ze względu na chorobę żony.

– A czy interesował się jeszcze kiedyś Polską? – zapytał Kamil. – Mickiewicz nigdy nie zapomniał o swojej ojczyźnie – odpowiedział poważnie

starszy pan. – Przez całe swoje życie walczył o nią i dla niej. – Ale jak? – zdziwił się chłopiec. – Przecież

powstanie upadło. – Walczyć można na różne sposoby, nie

tylko zbrojnie – tłumaczył dziadek – a Mickiewicz walczył piórem, czyli pisał – nie tylko wielką literaturę. Wyobraź sobie, że redagował nawet pismo polityczne pod tytułem „Trybuna Ludów”. Pismo to szybko zamknięto, ponieważ ambasadzie rosyjskiej w Paryżu nie podobały się głoszone w piśmie poglądy. Ale to tylko część politycznej działalności poety.

– To ciekawe, że umiał tak wszystko ze sobą pogodzić – stwierdził Kamil. – I pisanie, i politykę.

– Jestem przekonany, że był geniuszem – z całą mocą podkreślił pan Stanisław. – Nikt tak jak on nie pisał i nie starał się dla Polski.

– Jak więc dalej potoczyło się jego życie? – zapytał chłopiec. – I tu zbliżamy się do końca historii – odpowiedział starszy pan. – Rok 1855 to szczególna data. Najpierw w marcu umarła żona poety, a później on sam – w listopadzie. W czasie wojny krymskiej wybrał się do Konstantynopola, aby tworzyć oddziały polskie i żydowskie do walki z carską Rosją – i zmarł nagle w czasie epidemii



cholery, najprawdopodobniej na cholerę. Ostatnio jednak podważa się tę diagnozę, mówi się o otruciu arszenikiem lub wylewie krwi do mózgu.

– Co się stało z dziełami, które napisał? – Kamila zaciekawił ten aspekt. – Przecież było tego dużo.

– Jego najstarszy syn, Władysław, zajął się spuścizną po ojcu – wyjaśnił dziadek. – I, jak uważają krytycy, to aż za dobrze, bo zniszczył wiele rzeczy. Na szczęście jeszcze zdarzają się fascynujące odkrycia, jak ten nieznany dotąd kilkuzdaniowy list poety, który został w 2009 roku sprzedany na aukcji antykwarycznej w Krakowie anonimowemu nabywcy za 100 tysięcy złotych.

– Za 100 tysięcy! – wykrzyknął Kamil. – Ależ to masa pieniędzy! I to za jeden list!

– Teraz widzisz, jaki to ważny poeta – roześmiał się pan Zarzycki. – Widzę, że ta suma podnosi jego rangę w twoich oczach.

– Dziadku, jak już będziesz w tym Wilnie, to poszperaj w różnych miejscach. Może uda ci się znaleźć jakąś wartościową pamiątkę po poecie.

– Jak będziemy tak dłużej gadać, to mi się nie uda nawet wyjechać – odpowiedział ze śmiechem dziadek – bo nie zdążę się spakować.

– O, to już uciekam i nie przeszkadzam – pożegnał się Kamil. – Czekam więc na dalsze opowieści po powrocie z Wilna.

Gdy Kamil wrócił do domu, zaczął przeglądać półki z książkami, czym bardzo zdziwił swoją mamę.

– Czy szukasz czegoś konkretnego? – spytała. – Może mogę pomóc? – E, nic, sprawdzam tylko, czy mamy Mickiewicza, bo, wiesz, to wielki poeta –

wyjaśnił chłopiec. Mama najpierw lekko się zdziwiła, ale zaraz uśmiechnęła się domyślnie,

przecież Kamil właśnie wrócił od pana Zarzyckiego.

*** W serwisie SuperKid.pl, w dziale „Wielcy Ludzie”

znajdziesz także kolorowankę, ćwiczenia i łamigłówki do wydruku utrwalające nabytą wiedzę.



Łamigłówki – SuperKid.pl Dzieje człowieka i świata Dzieło sztuki · 2020. 6. 23. ·...

Documents

Transcript of Łamigłówki – SuperKid.pl Dzieje człowieka i świata Dzieło sztuki · 2020. 6. 23. ·...