Postêpy Dermatologii i Alergologii XX; 2003/6386

ALICJA STACH

VVII EEuurrooppeejjsskkii KKuurrss PPooddssttaaww AAeerroobbiioollooggiiii ((SSEECCBBAA))

ww PPoozznnaanniiuuWW ddnniiaacchh 77––1133 ssiieerrppnniiaa 22000033 rr.. ooddbbyyłł ssiięę ww PPoozznnaanniiuu VVII EEuurrooppeejjsskkii KKuurrss AAeerroobbiioollooggiiii

((SSEECCBBAA)) ppoodd aauussppiiccjjaammii MMiięęddzzyynnaarrooddoowweeggoo SSttoowwaarrzzyysszzeenniiaa AAeerroobbiioollooggóóww ((IIAAAA –– IInntteerrnnaattiioonnaall AAssssoocciiaattiioonn ffoorr AAeerroobbiioollooggyy))..

Honorowy patronat nad kursem sprawowa³ minister zdro-wia, Leszek Sikorki. Komitetowi Naukowemu przewodniczy³prof. Frits Spieksma z Holandii (Lejda), a Organizacyjnemu prof.dr hab. Wojciech Silny z Akademii Medycznej w Poznaniu.

Poprzednie kursy aerobiologiczne odbywa³y siê w Austrii(Krems 1993), w Holandii (Lejda 1995), w Wielkiej Brytanii(Worcester 1997), w Hiszpanii (Córdoba 1999) i W³oszech(Perugia 2001). Wybór Poznania na miejsce organizacji VIedycji kursu wynika³ po pierwsze z chêci zlikwidowania bia-³ej plamy na mapie monitoringu europejskiego, jak¹ stanowiPolska i przylegaj¹ce do wschodniej granicy kraje. Po drugiestanowi³ dowód uznania za zaanga¿owanie Poznania w pro-blematykê aerobiologiczn¹. Propozycjê zorganizowania kur-su w Poznaniu otrzyma³am od prof. Fritsa Spieksmy podczasIV ECBA w 1999 r. w Kordobie. Spo³ecznoœæ aerobiologicz-na Europy o miejscu i terminie kursu zosta³a poinformowanapodczas II Europejskiego Sympozjum Aerobiologicznegow Wiedniu w 2000 r.

Kurs prowadzili doœwiadczeni wyk³adowcy z Europy (prof.Frits Spieksma – Holandia, prof. Jean Emberlin – Wielka Bry-tania, prof. Carmen Galan – Hiszpania, prof. Giuseppe Fren-guelli – W³ochy, prof. Siegfried Jäger – Austria) i zaproszo-ne do wspó³pracy osoby z Polski: prof. El¿bieta Weryszko--Chmielewska z Katedry Botaniki Akademii Rolniczej w Lu-blinie, dr hab. Magdalena Czarnecka-Operacz i dr Alicja Stachz Oœrodka Diagnostyki Chorób Alergicznych Akademii Me-dycznej im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu. W 24-oso-bowej grupie studentów byli przedstawiciele: Austrii, Chor-wacji, Francji, Holandii, Jugos³awii, Serbii i Czarnogóry, Es-tonii, Litwy, £otwy, Szwajcarii, Wielkiej Brytanii, Pakistanui Polski. Nale¿y podkreœliæ, ¿e wielu studentów – uczestnikówkursu, posiada³o stopieñ doktora nauk biologicznych. Na proœ-bê prof. Fritsa Spieksmy asystentkami kursu by³y osoby z Pol-ski, które uczestniczy³y we wczeœniejszych edycjach europej-skich kursów, tj. dr Idalia Kasprzyk z Uniwersytetu Rzeszow-skiego, dr Ma³gorzata Góra z Uniwersytetu Gdañskiego, drDorota Myszkowska i mgr Danuta Stêpalska z UniwersytetuJagielloñskiego. W grupie asystentów by³a równie¿ mgr An-dreja Seliger ze S³owenii (Ljubliana), która przygotowa³a pre-paraty porównawcze Ambrosia i Olea dla wszystkich uczest-

ników kursu. Pozosta³e preparaty porównawcze w liczbie ~600sztuk przygotowa³a dr Idalia Kasprzyk z Uniwersytetu Rze-szowskiego. Studenci mieli do dyspozycji zestawy preparatówporównawczych py³ku omawianych roœlin, które po zakoñcze-niu kursu zabierali ze sob¹. Wiele pracy w przygotowanie ma-teria³ów kursowych, przygotowanie materia³ów do æwiczeñi wyk³adów, przygotowanie tekstu wyk³adów do druku w³o¿y-³y: dr Magdalena Ratajczak – pe³ni¹ca rolê sekretarza kursu,dr Alicja Stach, mgr Magdalena Józefiak oraz studentka wo-lontariuszka Agata Gie³don. Wiêkszoœæ materia³ów przygoto-wano w Zak³adzie Geomorfologii Instytutu Badañ Czwarto-rzêdu i Geoekologii, dziêki ¿yczliwoœci kierownika prof. dr.hab. Boles³awa Nowaczyka.

Dziêki staraniom prof. Wojciecha Silnego i dr hab. Mag-daleny Czarneckiej-Operacz zajêcia odbywa³y siê w CollegiumAnatomicum, gdzie uczestnicy kursu mieli do dyspozycji do-brze wyposa¿on¹ salê wyk³adow¹ i laboratorium z torem wi-zyjnym. O powodzeniu kursu decydowa³a równie¿ wysoka ja-koœæ mikroskopów, które wypo¿yczy³a nam firma mikrosko-powa Zeiss, reprezentowana przez pana mgr. GrzegorzaKo³odzieja.

Ceremonia otwarcia kursu odby³a siê w budynku Uniwer-sytetu w Collegium Minus w Sali Lubrañskiego. Po uroczystymotwarciu kursu, powitaniu goœci przez prof. Wojciecha Silne-go, kurs otworzy³ prof. Frits Spieksma. W imieniu w³adz Uni-wersytetu im. Adama Mickiewicza przemówili JM Prorektorprof. dr hab. Bronis³aw Marciniak, a w imieniu Akademii Me-dycznej – JM Prorektor prof. dr hab. Wojciech Dyszkiewicz.

Wœród zaproszonych goœci byli m.in. Waldemar Witkow-ski – wojewoda wielkopolski oraz Stanis³aw Bobrzyk – dyrek-tor Wydzia³u Zdrowia i Spraw Spo³ecznych Urzêdu Miasta Po-znania, dziekani: do spraw nauki Wydzia³u Biologii UAM –prof. dr hab. Maria Kaczmarek, Wydzia³u Nauk Geograficz-nych i Geologicznych UAM – prof. dr hab. Tadeusz Stryjakie-wicz oraz kierownik Zak³adu Geomorfologii prof. dr hab. Bo-les³aw Nowaczyk.

Szczególnymi goœæmi na uroczystoœci byli prekursorzy pol-skiej aerobiologii z Uniwersytetu Jagielloñskiego w Krakowie:prof. dr hab. Krystyna Obtu³owicz z Collegium Medicum orazprof. dr hab. Kazimierz Szczepanek z Instytutu Biologii, ich

Sprawozdanie

Postêpy Dermatologii i Alergologii XX; 2003/6388

zas³ugi podkreœli³a w swym wyst¹pieniu dr hab. Magdalena

Czarnecka-Operacz.

Program kursu by³ bardzo intensywny, przedstawiono na-stêpuj¹ce zagadnienia: Aerobiology, aerodynamics and pollen

sampling – J. Emberlin, Pollen structure and morphology – G.

Frenguelli, Airborne mould spores of allergenic importance –

F.Th.M. Spieksma, Meteorological aspects of particle disper-

sal – J. Emberlin, Pollen development, biology and function –

E. Weryszko-Chmielewska, Plant taxonomy and nomenclatu-

re – S. Jäger, Basic microscopy, calculating the field of view,

scanning of slides, sources of error – G. Frenguelli, Allergy

and pollinosis – M. Czarnecka-Operacz, Basic statistics ap-

plied to aerobiology – C. Galan, The European Pollen Infor-

mation System (epi), Data bank (EAN), Web sites and foreca-

sting – S. Jäger, Quality control in aerobiological networks –C. Galan, The use of Hirst volumetric trap, preparation of

drums and slides – A. Stach.

Podczas æwiczeñ studenci zapoznali siê z budow¹ ziaren

py³ku 22 najsilniej uczulaj¹cych roœlin w Europie oraz zarod-

ników 10 uczulaj¹cych grzybów. Zajêcia odbywa³y siê od 9.00do 19.00, z przerwami na posi³ki, czasami studenci zostawali

w laboratorium pod opiek¹ asystentów do godziny 21.00. Na-

le¿y podkreœliæ wielkie zaanga¿owanie wszystkich uczestni-

ków kursu. Kurs koñczy³ 2-stopniowy egzamin, w pierwszym

etapie wszyscy uczestnicy badali sk³ad jakoœciowy i iloœcio-wy aeroplanktonu na szkie³kach dobowych przygotowanych

do egzaminu (by³y to dobowe preparaty z Lejdy, Worcester

oraz Poznania). Ten etap egzaminu ocenia³a komisja w sk³a-

dzie: S. Jäger, F. Spieksma, A. Stach. W drugim etapie egza-

minu, ka¿dy student indywidualnie przy mikroskopie oznacza³

py³ek taksonów wskazanych przez egzaminatorów (J. Ember-lin, C. Galan, E. Weryszko-Chmielewska). 10 osób uczestni-

czy³o w poszerzonej sekcji grzybowej i dodatkowy egzamin

przeprowadzi³ dla nich F. Spieksma.

Tradycj¹ kursów aerobiologicznych jest umo¿liwienie

uczestnikom kontaktu z histori¹, kultur¹ i natur¹ kraju, w któ-rym przebywaj¹, co przy tak intensywnym programie kursu

udaje siê czêœciowo zrealizowaæ podczas jednodniowych wy-

cieczek. Uczestnicy SECBA mieli okazjê w niedzielê, 10 sierp-

nia 2003 r., wzi¹æ udzia³ w wycieczce Szlakiem Piastowskim,

poprzez Ostrów Lednicki, Gniezno, Trzemeszno do Biskupi-

na. Wszyscy otrzymali specjalnie w tym celu przygotowaneprzewodniki The natural and cultural values of Szlak Piastow-

Fot. 1. Wyk³adowcy w trakcie zajêæ. Od lewej: prof. F. Spieksma, prof. S. Jäger i prof. G. Frenguelli, prof. C. Galan, drA. Stach

Alicja Stach

Postêpy Dermatologii i Alergologii XX; 2003/6 389

Fot. 2. Uczestnicy kursu w trakcie zajêæ praktycznych

VI Europejski Kurs Podstaw Aerobiologii (SECBA) w Poznaniu

ski (Piast Route), autorstwa dr. Juliana Chmiela, dr. Zbignie-wa Celki, dr Magdaleny Ratajczak i dr Alicji Stach. Aspektybotaniczne zwiedzanych obszarów przybli¿ali uczestnikom: drJulian Chmiel z Zak³adu Taksonomii Roœlin Instytutu Biolo-gii UAM oraz mgr Danuta Stêpalska z Instytutu Botaniki UJw Krakowie, a zagadnienia fizyczno-geograficzne dr Magda-lena Ratajczak z Zak³adu Geomorfologii IBCziG UAM. W cza-sie wycieczki, oprócz niew¹tpliwych uroków Szlaku Piastow-skiego, podziw wyk³adowców wzbudzi³ fakt, ¿e studenci pod-czas jazdy autobusem, oprócz podziwiania widoków pilniestudiowali notatki z wyk³adów i æwiczeñ.

Po¿egnalny bankiet odby³ siê w niecodziennej atmosferzePoznañskiej Palmiarni, co spotka³o siê z ogromnym aplauzemuczestników, którzy ze wzglêdu na napiêty pogram kursu, niemieli wczeœniej okazji podziwiaæ piêkna zgromadzonych tamokazów. Nastrój w Palmiarni uœwietni³a kapela U Brody, wy-konuj¹c regionalne i miêdzynarodowe utwory na niezwyk³ychinstrumentach.

Profesor F. Spieksma i pozostali wyk³adowcy bardzo wy-soko ocenili przygotowanie do kursu. O powodzeniu kursuœwiadcz¹ wyniki uzyskane przez studentów, zdaniem prof.F. Spieksmy i prof. S. Jägera najwy¿sze w historii dotychcza-

sowych kursów, co zosta³o podkreœlone podczas III Europej-skiego Sympozjum Aerobiologicznego odbywaj¹cego siêw Wielkiej Brytanii w Worcester (30.08–4.09.2003).

Przygotowanie i przeprowadzenie kursu na tak wysokimpoziomie nie by³oby mo¿liwe, gdyby nie zaanga¿owanie prof.Wojciecha Silnego i dr hab. Magdaleny Czarneckiej-Operaczw zdobywaniu œrodków finansowych na organizacjê kursu.