Studium licencjackie

Kierunek: Finanse i rachunkowość

Specjalność: Finanse przedsiębiorstwa

Aleksander Paczek

Numer albumu 60346

ROZWÓJ START-UPÓW W BRANŻY

NOWOCZESNYCH TECHNOLOGII

FINANSOWYCH - FINTECH

Praca licencjacka napisana w

Instytucie Finansów Korporacji i Inwestycji

pod kierunkiem naukowym

prof. zw. dr hab. Elżbiety Mączyńskiej- Ziemackiej

Warszawa 2016

2

Spistreści

Wstęp 3

RozdziałI 5

Kształtowanieusługfinansowychprzezstart-upyFinTech 51.1. WyjaśnieniepojęciaFinTech 51.2. FinTechnatledynamicznegorozwojustart-upów 51.3. Impulsyibarieryrozwojuobszarufinancialtechnology 7

1.3.1. Inkubatoryiakceleratorydlastart-upówFinTech 81.3.2. KryzysFinansowy 111.3.3. Regulacjeprawne 11

RozdziałII 14

ObszarydziałaniaFinTech 14

Nowepodejściewdostarczaniuusługfinansowych 142.1. FinTechnarynkukredytówipożyczekwzajemnych 182.2. Crowdfundingjakojedenzsegmentówfinancialtechnology 232.3. Aspektyspołecznecrowdfundinguisociallending 25

RozdziałIII 28

Małeiśrednieprzedsiębiorstwajakoniszarynkowadlastart-upówFinTech. 28

Studiumprzypadku:IWOCALTD 283.1. ŹródłafinansowaniaMŚParozwiązaniaFinTech 283.2. Rozwójstart-upuFinTechdostarczającegousługidlaMŚP.Studiumprzypadku:IWOCALTD 29

3.2.1. OgólnacharakterystykadziałalnościiwocaLtd. 293.2.2. Modeldziałaniaplatformypożyczkowejiwoca 303.2.3. RozwójiwocaLtd.Wybranedanefinansowe(2012-2014) 313.2.4. Wnioski 33

Zakończenie 34

Bibliografia 34

Spistabel 36Spiswykresów 36

Streszczenie 37

3

Wstęp

1. Uzasadnienie wyboru tematu

Rozwój start-upów i weryfikacja ich modelu biznesowego obecnie staje się przedmiotem

badan naukowych oraz zainteresowania praktyków w zwłsazcza inwestorów. Wiele

start-upów odnosi sukcesy, wprowadzając innowacje do wcześniej istniejącego produktu

lub usługi.

Takimi innowacjami są właśnie technologie finansowe, które zrodziły nową branżę

zwaną FinTech (od: ang. financial technology). To co fascynujące w tej branży to fakt, iż

tworzy ona zupełnie nowe rozwiązania w sposobie dostarczania, ale także ogólnego

funkcjonowania usług finansowych. Na rynku zachodzi proces rywalizacji między

dotychczasowymi dominującymi „starymi” graczami jak banki i firmy ubezpieczeniowe,

a innowacyjnymi start-upami rozwijającymi się globalnie w błyskawicznym tempie.

Dotychczasowy porządek w świecie usług finansowych został niewątpliwie zaburzony, a

„karty” są rozdawane nowym graczom. To wszystko dzięki innowacjom FinTech, które

były jednym z głównych tematów na Szczycie Ekonomicznym w Davos1, oraz są

kluczowym aspektem strategii rozwoju światowych banków. FinTech to ważny obszar

działalności start-upów, które w efektywny i innowacyjny sposób rozwiązują problemy

na rynku finansowym.

Podstawowe cele pracy Praca ta ma na celu charakterystykę zjawiska rozwoju relatywnie nowych start-upów

technologiczno-finansowych dostarczających innowacyjne rozwiązania na rynku usług

finansowych.

2. Pytania badawcze

● Jakie są obszary działania i trendy rozwoju start-upów w branży technologii

finansów?

● Jakie są obszary działania tej branży? Które są konkurencyjne i niekonkurencyjne

1 Koenitzer M., Giancarlo B., The Future of FinTech, A Paradigm Shift in Small Business Finance, Agenda

Council on the Future of Financing & Capital, World Economic Forum, 2015.

4

dla dotychczasowych usług finansowych?

● Dlaczego społeczność decyduje się na nowe rozwiązania dostarczane przez start-

upy technologii finansów?

● Co powoduje tak dynamiczny rozwój branży FinTech?

3. Zakres pracy

Przedmiotem badań są start-upy FinTech, trendy dotyczące ich rozwoju i obszary

działania. Praca jest zorientowana na identyfikację obszarów możliwych zastosowań

FinTech w praktyce. Tematyka jest relatywnie nowa. Stąd tez analizą objęty jest krótki

okres, obejmujący lata (2010-2016).

4. Metody badawcze i źródła danych

Podstawą analiz były studia krajowej i zagranicznej literatury przedmiotu (publikacje

naukowe, artykuły, raporty) oraz wyniki rozmaitych debat (w tym na Forum w Davos)

oraz inne materiały specjalistyczne.

5. Struktura pracy

Praca składa się z trzech rozdziałów. W pierwszym rozdziale wyjaśnione jest ogólne

pojęcie branży technologii finansów (FinTech). Ma na celu zobrazowanie rynkowych

trendów dotyczących powstawania nowych rozwiązań w obszarze usług finansowych na

tle silnego rozwoju start-upów.

Drugi rozdział ma charakter teoretyczny z przykładami empirycznymi. Przez opisanie

obszarów działania branży FinTech wyjaśniono ogólne modele wykorzystywania

innowacji technologicznych na rynku usług finansowych. Szerzej omówiono segmenty

branży FinTech. takie jak m.in. pożyczki wzajemne i crowdfunding.

Trzeci rozdział ma charakter Case study. Przedstawiono tu analizę rozwoju start-upu

IWOCA LTD zajmującego się udzielaniem pożyczek małym i średnim

przedsiębiorstwom. Pod uwagę zostały wzięte dane finansowe tej spółki, ogólna

charakterystyka jej działalności oraz stosowany przez nią model internetowej platformy

do udzielania pożyczek.

5

Rozdział I Kształtowanie usług finansowych przez start-upy

FinTech

1.1. Wyjaśnienie pojęcia FinTech Financial technology czyli w skórcie „FinTech” odnosi się do użycia technologii w

dostarczaniu usług finansowych. Pojęcie nie ma jeszcze wyjaśnienia w polskiej literaturze

naukowej, ani nawet polskiej wersji Wikipedii. Wyjaśnienie pojęcia zostało

przedstawione w pracy The Evolution of Fintech: A New Post-Crisis Paradigm?2.

Pochodzenia tych pojęć można szukać we wczesnych latach 90-tych i odnieść do

„Financial Services Technology Consiortium”, projektu zainicjowanego przez firmę

Citigroup. Jednak to od 2014 roku branża przyciągnęła ogromną uwagę inwestorów,

przedstawicieli przedsiębiorstw, za tym i klientów. Pojęcie FinTech odnosi się do dużej i

dynamicznie rozwijającej się branży, w której inwestycje w 2014 roku szacuje się między

12, a 197 miliardów dolarów, w zależności czy bierze się pod uwagę wyłącznie inwestycje

w start-upy (tzw. FinTech 3.0) czy także tradycyjne instytucje finansowe (tzw. FinTech

2.0)3.

Obecnie obszar FinTech postrzegany jest jako połączenie usług finansowych z

technologią informacyjną. Powiązanie między finansami i technologią ma dużo dłuższą

historię, jednak Światowy Kryzys Finansowy w 2008 roku wpłynął na zmianę pojęcia

FinTech, które zaczęło mieć znaczenie w krajach rozwiniętych jak i rozwijających się.

Nowa era finansów technologii, kształtowana głównie przez start-upy stawia wyzwania

nie tylko wobec regulacji prawnych, ale także dotychczasowym największym graczom

wprowadzając zupełnie innowacyjne podejście do usług finansowych.

1.2. FinTech na tle dynamicznego rozwoju start-upów

2 The Evolution of Fintech: A New Post-Crisis Paradigm?, Douglas W. Arner, Janos Nathan Barberis, Ross P. Buckley, October 1, 2015, University of Hong Kong Faculty of Law Research Paper No. 2015/047 (tłumaczenie własne). 3 Ibidem

6

Duża część przedsięwzięć branży FinTech rozpoczyna działalność jako start-up4. Trend,

który zachodzi nie tylko w tej branży, ale ogólnie biorąc w „świecie” start-upów to

ewolucja pomysłu w zarodku do dobrze prosperującej działalności. Jest to ważny aspekt

ze względu na tak duże znaczenie FinTechu w sektorze finansowym wynikające z

dynamicznego rozwoju, które jest charakterystyczne dla start-upów. Start-upy

postrzegane są jako „siła napędowa” technologii finansów, ze względu na nowe

spojrzenie na usługi finansowe. W pewien sposób świat mediów społecznościowych i

nowinek cyfrowych pozostawił przez pewien czas „z boku” sektor usług finansowych.

FinTech jest obszarem zainteresowania start-upów. W tłumaczeniu start-up jest firmą w

jej początkowym okresie działania. Często początkowe koszty pokrywane są ze środków

własnych założycieli, którzy zamierzają zmonetyzować swój pomysł poprzez produkt

lub usługę, zakładając istniejący na nią rynkowy popyt. Z powodu ograniczonych

przychodów lub zbyt wysokich kosztów większość takich przedsięwzięć na etapie start-

upu jest nietrwałych w dłuższym okresie bez dodatkowego wsparcia finansowego od

funduszów inwestycyjnych czy aniołów biznesu.5

Silny wzrostowy trend dotyczący wsparcia inwestycyjnego dla branży FinTech, który

obrazuje wagę tej branży. Inwestycje w FinTech w 2014 roku wyniosły 12,21 mld $,

czyli trzy razy więcej niż w roku 2013 (4,05 mld $). Na wykresie 1. przedstawione są

inwestycje w firmy branży FinTech w ujęciu globalnym podzielonym w danym okresie

na inwestycje typy „First Round” i „Non-First Round”. Znacznie wyższy udział

inwestycji kolejnych rund finansowania świadczy, o tym jak wiele start-upów wychodzi z

okresu „inkubacji” po zweryfikowaniu swojego modelu działania. Z 12,21 mld dolarów

zainwestowanych w tą branżę najwięcej (ok. 80%) zainwestowano w Stanach

Zjednoczonych. Jednak w Europie odnotowano najwyższy poziom wzrostu (215%

2013/14) z czego 42% inwestycji poczyniono w Wielkiej Brytanii i Irlandii.

4 W pracy pojęcie start-up będzie używane do podmiotów działających w branży FinTech. Ogólniejszymi zamiennymi pojęciami stosowanymi wpracy są: biznes, firma, podmiot 5 www.investopedia.com/terms/start-up

7

Źródło: Accenture, CB Insights

Pośród wielu inwestorów, znaczną część tworzą banki i inne instytucje finansowe, które

podejmują strategiczne działania w większym lub mniejszym stopniu, aby iść za trendem

i dostarczać klientom najnowocześniejsze rozwiązania FinTech. Przykładem jest firma

ubezpieczeniowa i inwestycyjna (AXA), która w 2015 roku zainwestowała 200mln $

powołując fundusz mający na celu wspieranie inicjatyw FinTech6. Mimo starań i

uwzględniania technologii finansów w swojej strategii, niektóre rozwiązania start-upów

FinTech są zupełną konkurencją dla tradycyjnych produktów finansowych, a za tym

konkurencyjne dla działalności obecnych korporacji finansowych.

1.3. Impulsy i bariery rozwoju obszaru financial technology Oprócz głownego czynnika rozwoju jakim są wcześniej wspomniane działania

inwestorskie w obszarze financial technology występuje wiele bodźców rozwoju dla tej

branży. Jednak mimo tego, że dynamiczny rozwój branży FinTech różni się od „boomu

internetowego” w latach 90-tych, szansa na porażkę wielu firm w tej branży jest wysoka.

To co chce uczynić wiele start-upów FinTech to przekształcić sposób dostarczania usług

finansowych. Niewątpliwie na rynku zachodzi proces konkurencji między

dotychczasowymi graczami z dużym kapitałem, a nowymi start-upami rozwijającymi

się globalnie w błyskawicznym tempie. Mimo dużych perspektyw rozwoju i licznych

czynników temu sprzyjającym, zespoły start-upów zmagają się z wieloma trudnościami

jak np. niesprecyzowane, ciągle zmieniające się regulacje prawne. Z drugiej strony

wspierane są silnie przez działania inwestorskie i odpowiednie ekosystemy sprzyjające

ich rozwoju. W podrozdziale zostały omówione dokładniej czynniki umożliwiające

6 Blurred Lines: How FinTech is shaping Financing Services, Global FinTech Report, PwC, 2016.

wykres 1. Światowe inwestycje w branżę FinTech

8

rozwój branży jak i jego bariery.

1.3.1. Inkubatory i akceleratory dla start-upów FinTech

Istota i funkcje inkubatorów i akceleratorów7

W uproszczeniu są to organizacje, które starają się pomóc start-upom w rozwoju i

osiągnieciu sukcesu. Założeniem jest dostarczenie startu-powi i jego założycielom

zasobów, wiedzy i kontaktów, które dobrze wykorzystane przyspieszą jego rozwój, wzrost,

czy pozyskanie finansowania. Różnica miedzy nimi jest dość płynna, a w Polsce

dodatkowo komplikuje sprawę nonszalancja w nazywaniu programów i projektów. Jak

choćby powszechna „preinkubacja” proponowana przez fundusze 3.1.

Zarówno inkubatory, jak i akceleratory mogą być zaangażowane w rozwój start-upu na

różnych etapach, i nie ma tutaj wyraźnej kolejności – najpierw inkubator, potem

akcelerator. Jednak prawie zawsze jest to wczesny etap rozwoju start-upu, zwykle przed

rundą A. […] Nabór do inkubatorów może być procesem ciągłym i nie mieć

zdefiniowanego minimalnego okresu przez jaki start-up ma być w programie. Zwykle

jednak są to nabory w transzach, z jasno określonym czasem rekrutacji i trwania

programu.

Dla branży FinTech szczególnie istotne jest pozyskanie finansowania w celu osiągnięcia

odpowiedniej skali, która często jest nieodzowną częścią przedsięwzięcia, aby osiągnęło

pełen sukces, a najpierw zweryfikowało swój model biznesowy. Właśnie wszelkiego

rodzaju akceleratory i inkubatory sprzyjają rozwojowi i skupiają uwagę największych

inwestorów. W branży FinTech powstało kilka z nich, do których trafiają najlepsi,

wspierani w rozwoju swojego produktu lub usługi i wyjścia z etapu tzw. inkubacji.

Wcześniej wspomniane trendy dotyczące inwestycji w start-upy FinTech mają pokrycie

w lokalizacji najbardziej poważanych akceleratorów. Akceleratory to nie tylko miejsce,

ale ułożony program mający na celu dopracowanie projektu danego start-upu. Często są

one wspierane przez globalne instytucje finansowe, które w ten sposób przejmują start-

upy wykorzystując je dalej w swojej strategii rozwoju. W Europie centrum FinTechu jest

Londyn, gdzie znajdują się najbardziej pożądane przez inwestorów start-upy. 7 michalkulka.innpoland.pl/124653,inkubator-preinkubacja-akcelerator-o-co-chodzi

9

Tabela 1. Akceleratory dla start-upów FinTech

Nazwa akceleratora Lokalizacja Opis Jednostki

wpierające

Level 39 Londyn

Nowoczesny akcelerator

w tzw. Miasteczku

Technologicznym

Londynu, odbywają się

w nim liczne programy

akceleracyjne we

współpracy z

najważniejszymi

graczami na rynku

finansów, od otwarcia w

2013 r odbyło się tam

1000 wydarzeń

związanych z FinTech

Canary Wharf

Group, UBS

Start-upbootcamp Londyn, Nowy Jork,

Singapur

3-miesięczny program

dla wybranych start-

upów FinTech, które

otrzymują wsparcie

doświadczonych

mentorów, 15 tys. Euro

w gotówce dla zespołu,

450 tys. Euro w

usługach partnerów,

oraz rozgłos pośród ok.

200 funduszy i aniołów

biznesu

Master Card,

Santander,

Deutsche Bank,

PwC, i wiele

innych

Barclays Accelerator (powered by

techstars)

Londyn, Nowy Jork,

Cape Town, Tel

Aviv

13-miesięczny program

dający wsparcie

mentorskie,

dofinansowanie start-up-

u sięga do 120 tys.

dolarów

Barclays

10

FinTech Innovation Lab Londyn, Nowy Jork,

Hong Kong

3-miesięczny program,

wsparcie mentorskie

m.in. ze strony globalnej

sieci specjalistów firmy

Accenture

Accenture

Źródło: Opracowanie własne na podstawie stron internetowych akceleratorów8

Innowacyjne wykorzystanie danych9

Start-upy FinTech opierają się na analizie dużej ilości danych (tzw. Big data), które

prowadzą do odpowiednich dla ich działalności wniosków. Big data i zaawansowana

analiza umożliwiają pionierskie sposoby zrozumienia potrzeb klienta i dostarczania usług

finansowych kanałami takimi jak „mobile” czy nawet gadżetów elektronicznych typu

„wearables”. W ostatnich dwóch latach, na świecie zostało wygenerowanych 90%

całkowitych danych, które FinTech zamierza wykorzystać we wprowadzaniu nowych

produktów i usług dostarczanych w innowacyjny sposób.

Zdobywanie pozycji rynkowej w internecie10

Sposoby przyciągania klientów dla start-upów FinTech są zbliżone do wszystkich

biznesów rozwijających swoją działalność w branży e-commerce. Start-upy FinTech

muszą budować swoją bazę klientów od podstaw, w przeciwieństwie do np. banków.

Wyzwaniem jest efektywne kosztowo osiągnięcie odpowiedniej dla działalności skali. Z

drugiej strony gracze branży FinTech działający wyłącznie online mogą przyciągnąć

klientów oferując im wyższe benefity niż gracze prowadzący swoje oddziały stacjonarne,

mający wyższe koszty prowadzenia działalności. Przykłady przewagi rynkowej graczy

FinTech zostaną także omówione w rozdziale II przy opisie poszczególnych segmentów.

8 www.fintechinnovationlabapac.com; start-upbootcamp.org; www.barclaysaccelerator.com; www.level39.co 9 Dietz M., Khanna S., Olsnrewaju T., Rajgopal K, Cutting Through the FinTech Noise: Markers of

Success, Imperatives For Banks, Global Banking Practice, McKinsey&Company, 2015

10 ebit.

11

1.3.2. Kryzys Finansowy11 Podczas kryzysu związanym z kredytami subrime w 2007 roku, zaczął umacniać

się „społecznościowy ruch finansowy”. Internet pozwala zbierać małe społeczności, które

tworzą jedną całość potrafiącą mieć duży wpływ, tutaj w przypadku nowych rozwiązań

finansowych. Społeczność straciła zaufanie do wielu instytucji finasowych, będących

wcześniej wyznacznikiem standardów. Dało to dodatkową siłę napędową nowym

koncepcjom w technologii finansów. Trzeba mieć jednak na względzie, że to nie tylko

klienci stracili zaufanie do sektora finasowego, lecz także proces zachodził w drugą

strone. Banki stały się ostrożniejsze i bardziej rygorystyczne w określaniu zdolności

kredytowej klientów. Właśnie w ten sposób powstało wiele modeli działania start-upów

FinTech takich jak m.in. pożyczki społecznościowe czy crowdfunding.

1.3.3. Regulacje prawne W przypadku regulacji prawnych dotyczących branży FinTech są one nieustannie

zmieniane ze względu na dynamiczny rozwój branży. Wbrew, tego co mogłoby się

wydawać, regulacje prawne tej branży często są nie barierą, lecz impulsem rozwoju. Po

pierwsze zwiększają one wiarygodność i poczucie bezpieczeństwa klientów, po drugie

regulują cały rynek finansowy dając większe możliwości start-upom FinTech w starciu z

silnymi graczmi jak np. banki.

Pierwszą regulacją prawną, która wiąże się w dużym stopniu z branżą FinTech jest

dyrektywa PSD dot. usług płatniczych, która została przyjęta przez Radę Unii

Europejskiej w marcu 2007 r. Była ona wprowadzona ze względu na wzrost znaczenia

handlu internetowego i smartfonów. Jej celem było wprowadzenie jednolitego obszaru

płatniczego w Euro (SEPA).

W 2012 roku Komisje Europejska opublikowała zieloną księgę: W kierunku

zintegrowanego europejskiego rynku płatności realizowanych przy pomocy kart

płatniczych, przez internet i za pośrednictwem urządzeń przenośnych, która była skutkiem

dynamicznie rozwijającej się technologii w świecie finansów (m.in. płatności - tradycyjne

versus internetowe). Poniżej fragment wstępu, który pokazuje cel publikacji.

Bezpieczne, efektywne, konkurencyjne i innowacyjne płatności elektroniczne są niezwykle

11 Król K., Crowdfunding: Od pomysłu do biznesu, dzięki społeczności, Crowdfunding.pl, 2013.

12

istotne, aby umożliwić konsumentom, detalistom i przedsiębiorstwom pełne korzystanie z

korzyści wynikających z jednolitego rynku i coraz szersze ich stosowanie w miarę

przechodzenia na całym świecie z handlu tradycyjnego na handel elektroniczny. Sposób

kupowania towarów i usług w Europie ulega zasadniczym zmianom. W miarę jak

obywatele i przedsiębiorstwa w UE zwiększają swoją aktywność poza swoim krajem

pochodzenia, płatności elektroniczne sprawnie funkcjonujące w wymiarze

transgranicznym znacząco ułatwiają ich codzienne życie. Opierając się na osiągnięciach

w zakresie płatności detalicznych Europa ma możliwość znaleźć się w awangardzie,

definiując przyszły kształt procesu dokonywania płatności – czy to kartą płatniczą, przez

internet czy też za pomocą telefonu komórkowego12.

Kolejną dyrektywą związaną z rozwojem nowoczesnych produktów i usług finansowych

jest dyrektywa PSD2, która została przyjęta 8 października 2015 r przez Parlament

Europejski13. Jej celem jest rozszerzenie ram prawnych określającym na jakich zasadach

mają funkcjonować usługi płatnicze (zastępując dyrektywę PSD). Za wprowadzeniem

dyrektywy idą liczne zmiany w ustawach o usługach płatniczych, które są korzystne dla

rozwoju nowych usług przez FinTech. Po pierwsze dyrektywa otwiera dostęp do

informacji o rachunku klienta za jego zgodą dla stron trzecich (patrz: usługi FinTech).

Kolejną zmianą jest zwiększenie transparentności dotyczącej opłat jakie dotyczą

transakcji bankowych. Pozwola to na efektywne porównanie cen przelewów różnych

dostawców, co umożliwi efektywniejszym, często tańszym start-upom FinTech

zdobywanie zamkniętego wcześniej rynku14.

W Tabeli 2. przedstawiono podział regulacji prawnych wobec platform FinTech ze

względu na sposób ich traktowania przez prawo. Szczególnie interesujący jest fakt, iż

podmioty Fintech, które często dostarczają swoje usługi online mogą znaleźć lokalizację,

w której ich status pozostaje niezdefiniowany. Z drugiej strony udział rozwiązań FinTech

w krajach takich jak Wielka Brytania czy Stany Zjednoczone jest istotny na tyle, że

12 Zielona Księga: W kierunku zintegrowanego europejskiego rynku płatności realizowanych przy pomocy kart płatniczych, przez internet i za pośrednictwem urządzeń przenośnych, Komisja Europejska, Bruksela, 2012.

13 www2.deloitte.com/pl/pl/pages/doradztwo-prawne/articles/alerty-prawne/psd2-platnosci-nowoczesne 14 Przełom dla branży FinTech? Dyrektywa PSD2, Tomasz Gwara, 22.04.2016, ifintech.pl/pl/przelom-dla-branzy-fintech-dyrektywa-psd2/.

13

stworzono dla nich oddzielny status „Platformy”.

Tabela 2. Platformy FinTech, a regulacje prawne.

Rodzaj regulacji prawnej Szczegóły Wybrane państwa

Dedykowany status „Platformy”

Platformy potrzebują zgody na funkcjonowanie regulatora, otrzymują specjalny status prawny.

Wielka Brytania, Stany Zjednoczone, Chiny (wkrótce)

Regulacje dotyczące banków

Platformy są głównie traktowane jak banki i potrzebują licencji banku, aby funkcjonować.

Francja, Niemcy, Włochy

Niezdefiniowany

Platformy są wyłączone z prawa bankowego lub ich status pozostaje niezdefiniowany.

Brazylia, Ekwador, Egipt, Korea Południowa, Tunezja

Regulacje dotyczące pośredników finansowych

Platformy są regulowane jako pośrednik finansowy lub dostawca systemu płatności.

Australia, Argentyna, Kanada, Nowa Zelandia

Źródło: opracowanie własne na podstawie Grant Thornton; Team Analysis

Rozdział I miał na celu wprowadzenie do tematyki branży FinTech i start-upów z nią

związanych. Dowodem na to jak istotny jest to obszar świata finansów są na pierwszym

miejscu miliardowe inwestycje czynione w tej branży, a poza tym wiele innych

czynników sprzyjających jego rozwojowi. Z rozwojem branży FinTech związane są nie

tylko aspekty biznesowe, ale także zmieniające się upodobania klientów dotyczące

dostarczania usług i produktów (w tym także finansowych).

14

Rozdział II Obszary działania FinTech

Nowe podejście w dostarczaniu usług finansowych Aktualnie na rynku trwa proces przekształcania dotychczasowych usług i produktów

finansowych dzięki nowoczesnym technologiom. Powstanie niektórych rozwiązań

prowadzi do pojawienia się konkurencyjnych produktów dla np. kredytów bankowych.

Na Wykresie 2. pokazano jak duży udział stanowią innowacje FinTech w danych

sektorach usług finansowych z podziałem na segmenty klientów.

W rozdziale zostaną omówione szerzej zagadnienia pożyczek wzajemnych i

crowdfundingu. Jednak dla zobrazowania jak rozległa jest branża FinTech przedstawiona

została tabela 3., która zawiera podział na segmenty i mikrosegmenty. Tabela jest

opracowaniem własnym w oparciu o raport firmy E&Y zlecony przez UK Trade &

Investment (brytyjski urząd centralny odpowiedzialny za promocję eksportu i inwestycji)

Źródło: Opracowanie własne na podstawie: Cutting Through the FinTech Noise: Markers of Success,

Imperatives For Banks, Grudzień 2015, Global Banking Practice, McKinsey&Company

2 Cutting Through the FinTech Noise: Markers of Success, Imperatives for Banks

The FinTech Moment

This may now be changing. McKinsey’s

proprietary Panorama FinTech Database

tracks the launch of new FinTech compa-

nies – i.e., start-ups and other companies

that use technology to conduct the funda-

mental functions provided by financial

services, impacting how consumers store,

save, borrow, invest, move, pay and pro-

tect money. In April 2015, this database

included approximately 800 FinTech start-

ups globally; now that number stands at

more than 2,000. FinTech companies are

undoubtedly having a moment.

Globally, nearly $23 billion of venture

capital and growth equity has been de-

ployed to FinTechs over the last five

years, and this number is growing

quickly ($12.2 billion was deployed in

2014 alone).

So we now ask the same question we

asked during the height of the dot-com

boom: is this time different? In many

ways, the answer is no. But in some fun-

damental ways, the answer is yes. History

is not repeating itself, but it is rhyming.

History does not repeat itself; but it often rhymes. – Mark Twain

Customer segments and products of leading FinTechs, 20151

Percent of total

13%

2%

1%

2%

9%

10%

14%

25%

4%12%

6%3%

<5%

5% - 7.5%

7.5% - 10%

>10%

Financial assets and capital markets4

Products/capabilities

Payments

Lending and financing

Account management5

Retail

Customer segments

Commercial2

Large corporate3

Segments’ share of global banking revenues

FinTechs are everywhere, especially in payments

Exhibit 1

1 350+ commercially most well-known cases registered in the Panorama database, may not be fully representative.

2 Includes small and medium-size enterprises

3 Including large corporates, public entities and non-banking financial institutions

4 Includes sales and trading, securities services, retail investment, non-current-account deposits and asset management factory

5 Revenue share includes current/checking account deposit revenue

Source: McKinsey Panorama – FinTech Database

Zarządzanie kontem

Płatności

Pożyczki i finansowanie

Aktywa finansowe i rynki kapitałowe

Segment klienta:

Detaliczny

Komercyjny (MŚP)

Korporacyjny

2 Cutting Through the FinTech Noise: Markers of Success, Imperatives for Banks

The FinTech Moment

This may now be changing. McKinsey’s

proprietary Panorama FinTech Database

tracks the launch of new FinTech compa-

nies – i.e., start-ups and other companies

that use technology to conduct the funda-

mental functions provided by financial

services, impacting how consumers store,

save, borrow, invest, move, pay and pro-

tect money. In April 2015, this database

included approximately 800 FinTech start-

ups globally; now that number stands at

more than 2,000. FinTech companies are

undoubtedly having a moment.

Globally, nearly $23 billion of venture

capital and growth equity has been de-

ployed to FinTechs over the last five

years, and this number is growing

quickly ($12.2 billion was deployed in

2014 alone).

So we now ask the same question we

asked during the height of the dot-com

boom: is this time different? In many

ways, the answer is no. But in some fun-

damental ways, the answer is yes. History

is not repeating itself, but it is rhyming.

History does not repeat itself; but it often rhymes. – Mark Twain

Customer segments and products of leading FinTechs, 20151

Percent of total

13%

2%

1%

2%

9%

10%

14%

25%

4%12%

6%3%

<5%

5% - 7.5%

7.5% - 10%

>10%

Financial assets and capital markets4

Products/capabilities

Payments

Lending and financing

Account management5

Retail

Customer segments

Commercial2

Large corporate3

Segments’ share of global banking revenues

FinTechs are everywhere, especially in payments

Exhibit 1

1 350+ commercially most well-known cases registered in the Panorama database, may not be fully representative.

2 Includes small and medium-size enterprises

3 Including large corporates, public entities and non-banking financial institutions

4 Includes sales and trading, securities services, retail investment, non-current-account deposits and asset management factory

5 Revenue share includes current/checking account deposit revenue

Source: McKinsey Panorama – FinTech Database

Udział segmentu w skali globalnych dochodów bankowości:

Wykres 2. Segmenty klienta i produkty wiodących firm branży FinTech

15

15. Dodatkowo dla poszczególnych mikrosegmentów zostały podane przykładowe start-

upy na rynku dostarczające produkt/usługę w swojej kategorii, z krótkim opisem profilu

firmy i przedmiotu jej działalności w obszarze financial technology.

Tabela 3. Segmenty i mikrosegmenty FinTech

Płatności

Segment:

Płatności online i FX

(foreign exchange)

Segment znacznie podzielony i zróżnicowany, zawiera usługi portfela

online, płatności dla klientów detalicznych i biznesu, transfery online,

terminale internetowe, wtyczki płatności dla sklepów internetowych.

Segment mający znaczącą ilość innowacji, zmieniający sposób

dokonywania płatności i wymiany walut

Cinkciarz.pl16

Polska strona internetowa służąca do wymiany walut między

zarejestrowanymi użytkownikami. Wykorzystuje tzw. Transakcje

społecznościowe peer-to-peer (lub inaczej Person-to-Person, w skrócie

P2P)17, dzięki czemu oferowany kurs wymiany jest bardziej atrakcyjny

przy pominięciu pośrednika jakim jest bank lub tradycyjny kantor

(prowizje i spready). Kurs wyznaczany jest na podstawie oferowanych

stawek zakupu i sprzedaży walut przez zarejestrowanych użytkowników.

Dane i analiza

Segment:

Informacja kredytowa

Informacja kredytowa i analiza danych służąca określaniu zdolności

kredytowej firm i osób indywidualnych. Rosnąca automatyzacja w tym

segmencie prowadzi do powstawania innowacyjnych projektów

oprogramowania.

15 Landscaping UK Fintech, Commisioned by UK Trade & Investment, E&Y, 2015 16 cinkciarz.pl/kantor/sposoby-wymiany-walut/transakcje-spolecznosciowe. 17Nicoletti B., Mobile Banking: Evolution or Revolution?, Basingstoke ; New York : Palgrave Macmillan,

2014.

16

Friendly Score18

Narzędzie ułatwiające określenie zdolności kredytowej przy użyciu

algorytmów badających działania użytkownika na portalach

społecznościowych i przełożenie ich na jego wiarygodność kredytową.

Dostawca rozwiązania określa je szczególnie istotne przy klientach o

krótkiej historii kredytowej (np. studenci, osoby bez stałego miejsca

zamieszkania, nieubankowieni). Friendly Score wykorzystywany jest

m.in. przez internetowe portale pożyczek społecznościowych.

Rynki kapitałowe

Rynek był dotychczas zdominowany przez graczy z wysokim kapitałem.

Mimo na rynku pojawiają się nowe firmy osiągające znaczącą

skalę wykorzystując analizę danych we wcześniej

niezagospodarowanych obszarach tego rynku.

Ubezpieczenia

Analiza danych w branży ubezpieczeniowej wykorzystuje dane do

lepszego oszacowania ryzyka i ceny. Gracze branży ubezpieczeniowej

wprowadzają coraz nowsze rozwiązania technologiczne i przewidywane

jest pojawienie się wielu kolejnych innowacji.

W segmencie FinTech Insurance mówi się o powstaniu nowej branży zw.

InsurTech.

Metromile Inc.19

Firma oferująca ubezpieczenie samochodu w oparciu o przejechaną

miesięcznie ilość kilometrów. Za pomocą specjalnego „chipu”

podłączonego do samochodu łączącego się z systemem firmy określana

jest miesięczna składka wyliczana na podstawie przejechanego dystansu.

Firma kieruje swoją ofertę do klientów w Stanach Zjednoczonych m.in.

do grupy kierowców korzystających sporadycznie ze swojego pojazdu.

Metromile Inc. zwraca uwagę w swojej ofercie na wyznaczanie stawki

jedynie opierając się na przejechanym dystansie. Obecnie wiele firm

pracuje nad wprowadzeniem wyznaczania składki ubezpieczeniowej

kierowców w oparciu nie tylko o przejechany dystans, ale także styl

jazdy kierowcy20.

18 Informacje oparte o rozmowę ze współzałożycielem Friendly Score UK Ltd. – Maciejem Dolańskim. 19 www.metromile.com/technology/ 20 techcrunch.com/2015/08/05/insurance-is-the-next-frontier-for-fintech/

17

Oprogramowanie finansowe

Segment:

Płatności

Ciągle ewoluujące i zmieniające się potrzeby segmentu płatności (np.

bankowość internetowa, zmiany regulacyjne) tworzą popyt na

innowacyjne rozwiązania, które są wprowadzane przez nowe podmioty.

Technologie płatności są wykorzystywane przez dużą ilość innych

rozwiązań FinTech.

Bankowość Rynek ten zdominowany jest przez uznanych dostawców technologii.

Mała ilość innowacji spowodowana jest wysokimi kosztami ich

wprowadzenia oraz przewagą obecnych graczy.

Zarządzanie aktywami i

rynki kapitałowe

Rynek jest silnie podzielony na wszelkiego rodzaju rozwiązania dla

wsparcia administracyjnego (back office) jak i bezpośredniej obsługi

klienta (front office) dostarczane przez międzynarodowe jak i lokalne

firmy. Szczególny wpływ na zmianę w branży zarządzania aktywami i

rynków kapitałowych miał kryzys finansowy i zmiany prawne, które

zmotywowały dotychczasowych graczy do wprowadzenia innowacji

technologicznych, wykorzystania danych, oraz zautomatyzowania

procesu monitorowania tzw. compliance co pozwala wprowadzać dalsze

innowacje.

18

Platformy internetowe

Segment:

Pożyczki wzajemne P2P i

crowdfunding Pożyczki wzajemne i crowdfunding zostały omówione szerzej poza

tabelą w dalszej części rozdziału.

Platformy tradingowe

Platformy tradingowe wypełniają nowe, jeszcze nieuregulowane nisze

rynkowe. Atutem nowopowstających platform jest przystępny interfejs

obsługi dla użytkownika oraz dobór odpowiedniej strategii

inwestowania dzięki algorytmom opartym na tzw. Big data.

Finanse osobiste

Platformy dla finansów osobistych dostarczają rozwiązania dla

prywatnych osób oraz małych i średnich przedsiębiorstw. Często pełnią

role prywatnego doradcy finansowego bazując na odpowiednich

algorytmach ułatwiając klientowi wybór usługi/produktu finansowego.

NerdWallet21

NerdWallet daje klientom indywidualnym jak i małym biznesom

wsparcie w jakichkolwiek decyzjach finansowych poczynając od

wyboru karty kredytowej do ubezpieczenia zdrowotnego. Użytkownik

otrzymuje także pomoc w drodze do zebrania brakujących środków na

postawione sobie cele (np. budowa domu). Firma działa na rynku

amerykańskim od 2009 roku i jest wyceniana na 550 mln $.

2.1. FinTech na rynku kredytów i pożyczek wzajemnych Obszar tzw. social lending został wykreowany przez branżę FinTech jako alternatywa dla

tradycyjnych kredytów bankowych i pożyczek. Innowacje FinTech obejmują różnego

rodzaju usprawnienia w zarządzaniu środkami i dokonywaniu płatności, jednak znacząca

część graczy kieruje się właśnie na tzw.”core business” finansów czyli kredytach i

pożyczkach. Aż 27% całkowitych inwestycji w technologie finansów poczyniono właśnie

21 nerdwallet.com

19

w segment kredytów i pożyczek konsumenckich, a 16%22 w segment kredytów

korporacyjnych. Banki zmierzają w kierunku wirtualnych usług wprowadzając nowe

kanały dystrybucji i metody zdobywania i zatrzymywania klientów. Mimo to, według

raportu PwC to właśnie gracze tego obszaru usług finansowych są najbardziej zagrożeni

ze względu na konkurencyjne rozwiązania FinTech (do 2020 przewiduje się przejęcie

28% rynku przez nowych graczy).

Finansowanie P2P rozwinęło się w Europie i Stanach Zjednoczonych generując ponad 4

miliardy dolarów pożyczek konsumenckich na różne cele t.j. wydatki domowe, opieka

medyczna, a najczęściej finansowanie wcześniej zaciągniętego, droższego kredytu23.

Największymi graczami pożyczek P2P jest LendingClub.com, Prosper.com, oraz

Zopa.com. Na polskim rynku największym portalem jest kokoos.pl. Ze względu na dużą

ilość powstających platform pożyczek P2P wiele z nich wykreowało się na specjalistów

w danej dziedzinie (Tabela 4.) 24.

Tabela 4. Kategorie pożyczek i kredytów typu crowd-lending

Rodzaj pożyczki / nazwa branżowa Przykład platformy

Pożyczki konsumenckie dla osób fizycznych

(P2P)

*szczególny model pożyczek w grupie

przyjaciół i znajomych (friends-to-friends)

• Prosper.com; lendingclub.com;

kokoos.pl

• *ZimpleMoney.com

Pożyczki dla biznesu, głównie dla MŚP (P2B

lending, Business Lending) • Squirll.com; FundingCircle.com

Pożyczki hipoteczne (mortgage loans, P2RE,

propert P2P lending) • Lendinvest.com

22 Cutting Through the FinTech Noise: Markers of Success, Imperatives For Banks, Global Banking

Practice, McKinsey&Company, 2015. 23 Green Ch., Banker’s guide to new small business finance, +website : venture deals, crowdfunding,

private equity, and technology, Hoboken, NJ : Wiley, 2014. 24 Dziuba D., Ekonomika crowdfundingu: zarys problematyki badawczej, Difin, Warszawa, 2015.

20

Pożyczki dla franczyzobiorców • Applepiecapital.com

Pożyczki społeczne dla studentów • SoFi.com

Zintegrowane systemy pożyczkowe • Prosper.com

Źródło: Opracowanie własne na podstawie: Dziuba D., Ekonomika crowdfundingu: zarys problematyki badawczej, Difin, Warszawa, 2015

W tabeli 5. Zostały zestawione udziały rynkowe pod względem wielkości udzielonych

pożyczek z podziałem na bardziej uogólnione submodele. Z tabeli można

wywnioskować, iż największy udział (80%) stanowią pożyczki konsumenckie, a

najmniejszy pożyczki P2RE na zakup nieruchomości, które mimo to charakteryzują się

dynamicznym rozwojem na tle innych segmentów pożyczek społecznych.

Tabela 5. Skumulowana wartość udzielonych pożyczek według submodeli crowd-lending, dane szacunkowe (stan na dzień 27.06.2015)

Submodel Skumulowane wartości

pożyczek (mln USD) Udział (%)

P2P (peer-to-peer) 33 065,589 80,5

P2B (peer-to-business) 7 006,122 17,1

P2RE (peer-to-real estate) 985,668 2,4

Łącznie 41 057,379 100,0

Źródło: Dziuba D., Ekonomika crowdfundingu: zarys problematyki badawczej, Difin, Warszawa, 2015

Portale pożyczek peer-to-peer (zwanych także „Pożyczkami 2.0”) opierają się na tych

samych zasadach działania jednak różnią się grupą docelową klientów oraz strategią

marketingową. Najważniejszymi, wspólnymi elementami działania portali jest ocena

wiarygodności klienta, weryfikacja danych personalnych oraz ocena ryzyka25. Przy

działaniu tylko w kanale online wymaga to stworzenia odpowiednich algorytmów

25 http://www.pozyczki20.com/jak-wlasciwie-dzialaja-pozyczki-spolecznosciowe/

21

umożliwiających taki proces wspierany przez zespoły specjalistów działających

wyłącznie zdalnie bez fizycznego spotkania z klientem. Ocena wiarygodności kredytowej

określających rating pożyczkobiorcy może opierać się nie tylko na podstawie podanych i

zweryfikowanych danych, ale także na podstawie analizy jego obecności online - zakupy

internetowe, konta na portalach społecznościowych (przykład Friendly Score w Tabeli

3.), oraz historia „kredytowa” na innych portalach pożyczek P2P.

Modele działania pożyczek wzajemnych można również wyróżnić ze względu na relację

między pożyczkobiorcą, a pożyczkodawcą26 :

1) Relacja bezpośrednia (Direct P2P Model)

2) Relacja pośrednia (Indirect P2P Model)

Relacje bezpośrednie polegają na bezpośredniej łączności między pożyczkodawcą, a

pożyczkobiorcą. Jest to model charakterystyczny dla krajów wysoko rozwiniętych

gospodarczo27. W takim modelu działają wcześniej wspomniane platformy stanowiące

największy udział w rynku pożyczek wzajemnych. Proces uzyskania pożyczki przez

użytkownika rozpoczyna się od określenia popytu i specyfikacji pożyczki (cel, okres

spłaty, oprocentowanie). Następuje po tym zgłaszanie się pożyczkodawców. Może być on

jeden lub kilku. Po osiągnięciu wymaganej kwoty umowa/y zostają zwarte. System

portalu generuje przelewy do pożyczkobiorcy. Istotnym aspektem są technologie

płatności, które powodują to, że środki nie są w żaden sposób trzymane przez platformę

dostarczającą usługi, co byłoby naruszeniem prawa zezwalającego na przeprowadzanie

takich działań bankom.

W modelu relacji pośrednich czyli tzw. mikro kredytów polegają na połączeniu

pożyczkodawców i pożyczkobiorców przez lokalnych przedstawicieli. Taki model

działania wykorzystywany jest do dystrybuowania kapitału na rynki rozwijające się, za

czym idą niższe kwoty niż w przypadku systemów bezpośrednich. Przykładowymi

portalami funkcjonującymi w modelu Indirect P2P jest Kiva, Zidisha oraz MyC4.

Istotnym aspektem dotyczącym platform pożyczek P2P (m.in. w modelu bezpośrednim)

26 23 Dziuba D., Ekonomika crowdfundingu: zarys problematyki badawczej, Difin, Warszawa, 2015

22

jest ustalenie oprocentowania kredytu28. Pierwszym mechanizmem jest ustalenie go przez

samego pożyczkobiorcę przy wystawianiu oferty. Następnie pożyczkodawca wybiera

spośród ofert te z najbardziej atrakcyjnym oprocentowaniem. W sytuacji nadmiernego

popytu, patrz dużej liczby pożyczkobiorców, istnieje możliwości tzw. aukcji, czyli

podwyższeniu oprocentowania w celu szybszego uzyskania pożyczki. Drugim modelem

jest ustalenie kosztu pożyczki przez platformę, która przy pomocy odpowiednich

algorytmów bazuje na ocenie wiarygodności pożyczkobiorcy, okresie spłaty i innych

kryteriach określanych na profilu danej platformy29. Trzecim modelem jest automatyczne

ustalanie oprocentowania w zależności od zgłaszanego popytu i podaży.

Wybór najlepszego modelu ustalania kosztu pożyczki na platformach P2P jest często

poruszaną kwestią na panelach dyskusyjnych i forach internetowych dotyczących

FinTech’u. Model aukcyjny, w którym wyłącznie użytkownicy platformy decydują o

stawkach wydaje się najbardziej przyjazny dla klienta i bliski pro-społecznego podejścia

dostawców pożyczek 2.0. Jednak prowadzi on do stopniowego zaniżania realnego kosztu

pożyczki i znacznie mniejszej atrakcyjności dla inwestorów, a za tym spadającej ilości

spełnianych wniosków. Model ustalania stawki przez platformę nie ma na celu

zwiększenia zarobku dla platformy z tzw. spreadu dzięki zminimalizowaniu zysku dla

inwestora i maksymalizowania kosztu dla klienta, lecz racjonalne wyznaczenie

oprocentowania dla pożyczkodawcy ponoszącego ryzyko. Z drugiej strony na rynku

pojawiają się opinie, że trend większej ingerencji ze strony dostawców platform zbliża je

do banków postrzeganych za ukrywanie kosztów i niejasne wyznaczanie oprocentowania.

Social lending jako alternatywa jest niewątpliwie atrakcyjna dla inwestorów pomijając

prowizje instytucji finansowych jak i pożyczkobiorców, ze względu na niższe

oprocentowanie i mniejszą ilość formalności. Jednak specjaliści wyrażają swoją

niepewność dotyczącą relatywnie nowego zjawiska i możliwości powstania tzw. bańki

związanej z tą dziedziną, która może być spowodowana nieefektywnym określaniem

wiarygodności finansowej (automatyzacja), oraz mało-efektywną windykacją

niespłaconych pożyczek30.

28 www.p2p-banking.com/process-p2p-lending-how-are-interest-rates-set 29 www.p2p-banking.com/countries/germany-auxmoney-now-sets-interest-rates-based-on-own-score-classes 30 www.theguardian.com/money/2016/feb/10/former-city-regulator-warns-peer-to-peer-lending-lord-turner

23

2.2. Crowdfunding jako jeden z segmentów financial technology

Jako jeden z szerzej omówionych w pracy segmentów FinTech został wybrany

crowdfunding, czyli w bezpośrednium tłumaczeniu na język polski – finansowanie przez

tłum (patrz: społecznościowe). Dzięki internetowym platformom crowdfundingowym

pomysłodawcy danych projektów mogą zbierać kapitał od osób chcących wesprzeć ich

finansowo. Poniżej przedstawione definicje odzwierciedlają istotę finansowania

społecznościowego i model jego działania31.

„Crowdfunding pozwala użytkownikom dokonywać inwestycji w różne typy projektów i

przedsięwzięć, często na niskie kwoty, poza regulowanym rynkiem wymiany kapitału, z

wykorzystaniem internetowych platform społecznościowych, które wspierają

bezpośrednią interakcję pomiędzy inwestorami, a osobami zbierającymi środki

finansowe.” 32

„ [w gospodarce i na rynku kapitałowym] w rzeczywistości istnieje wiele sił, które, gdy

zakłócają i zmieniają na zawsze procesy tworzenia firm i ich finansowania. Wiele z tych

sił będąc zagrożeniem dla funduszy VC, staje się konkurencyjnym źródłem kapitału

wysokiego ryzyka, które nazywamy crowdfundingiem. Czym VC są dla przedsiębiorstw

we wczesnych fazach rozwoju, tym Hollywood jest dla kina itd.” 33

„Rodzaj gromadzenia i alokacji kapitału przekazywanego na rzecz rozwoju określonego

przedsięwzięcia w zamian za określone świadczenie zwrotne, który angażuje szerokie

grono kapitało dawców, charakteryzuje się wykorzystaniem technologii

teleinformatycznych oraz niższą barierą wejścia i lepszymi warunkami transakcyjnymi,

niż ogólniedostępne na rynku.” 34

31 Źródło definicji w polskim tłumaniu (patrz: odwołanie nr. 31). 32 A. Agrawal, C. Catalini, A. Goldfarb: The geography of crowdfunding, National Bureau of Economic Research. Working paper nr 16820. 33 D.Marowm, K.Lawton: The crowdfunding revolution. Social networking meets venture financing. Lexington 2010. 34 Król K., Crowdfunding: Od pomysłu do biznesu, dzięki społeczności, Crowdfunding.pl, 2013.

24

Interesującą tezę przedstawia autor książki Crowdfunding. Od pomysłu do biznesu, dzięki

społeczności – Karol Król, który za podstawę finansowania społecznościowego stawia

pomysły i ich twórców, a pozyskanie kapitału uważa za rzecz wtórną. Jednak to właśnie

systemy bezpiecznej płatności, weryfikacji dancyh i wiele innych rozwiązań branży

FinTech umożliwia pozyskanie kapitału na dany projekt. Ponadto, crowdfunding jest

faktyczną alternatywą dla innych form finansowania działalności/projektu (Tabela 6.).

Tabela 6. Crowdfunding jako alternatywa dla tradycyjnych źródeł finansowania.

Źródło alternatywne Rodzaj projektu

Rodzina, instytucje kredytowo-pożyczkowe Biznesowe projekty nieudziałowe

Fundusze zalążkowe; aniołowie biznesu

Projekty biznesowe wymagające wyższych

nakładów kapitału, w których może być

stosowany model udziałowy, przedsięwzięcia

we wczesnej fazie rozwoju

Granty; dotacje; subwencje; programy

pomocowe

Projekty o charakterze społecznym,

realizowane przez aktywistów/niezależnych

twórców

Źródło: Opracowanie własne na podstawie: Król K., Crowdfunding: Od pomysłu do biznesu, dzięki

społeczności, Crowdfunding.pl, 2013.

Tak jak w przypadku pożyczek wzajemnych, w przypadku crowdfundingu funkcjonują

platformy wyspecjalizowane w realizowaniu projektów w różnych dziedzinach.

Najbardziej popularnymi platformami są uniwersalne portale gromadzące różne projekty

t.j. KickStarter.com oraz IndieGoGo.com.

Tabela 7. Przykładowe rodzaje platform crowdfundingowych

Obszar finansowania Przykłady

Produkcja filmowa • CineCrowd, NewFaceFilm

Gry elektroniczne • GameCrowdfund

Rynek wydawniczy książek • Libros, Publishizer, Authr

Akcje charytatywne • Siepomaga.pl

25

Restauracje • Foodstart

Oraz wiele innych dziedzin w kategorii

projektów biznesowych jak i społecznych

Źródło: Opracowanie własne na podstawie: Dziuba D., Ekonomika crowdfundingu: zarys problematyki

badawczej, Difin, Warszawa, 2015.

Motywem do udziału w projektach biznesowych jak i non-for-profit na platformach

crowdfundingowych jest z jednej strony chęć uczestnictwa w spełnieniu jakiegoś projektu

zgodnego z przekonaniami/zainteresowaniami donatora jak i często chęci otrzymania

korzyści materialnych w postaci nagród rzeczowych, finansowych czy udziałów i akcji

(rzadziej spotykane).

Korzyści materialne otrzymywane w zamian za inwestycję w dany projekt są zazwyczaj

uwarunkowane przedziałem kwotowym, który został przeznaczony przez inwestora. W

większości projektów oferowane są różnego rodzaju „nagrody”. Za przykład można

wziąć projekt mający na celu zrealizowanie produkcji książek, w którym za

zainwestowany przedział kwotowy oferowana jest dana nagroda35:

• 40-200 zł – książka z podpisem autora

• 200 – 1000 zł – książka i bilet na wieczór autorski

• 1000 zł i więcej – podziękowanie dla inwestora na końcu książki

Przyczyną rozwoju crowdfundingu jest także wypełnienie luki na rynku gdzie popyt na

finansowanie ze strony stosunkowo małych projektów nie spotyka się z podażą ze strony

inwestorów. Mimo popularności takiego modelu pozyskiwania finansowania biznesu

spotyka się on z coraz liczniejszymi zastrzeżeniami co do wynagrodzenia inwestorów,

które często jest nieadekwatne do zainwestowanej kwoty odnosząc się do inwestowania

np. na rynku papierów wartościowych, gdzie inwestor otrzymuje korzyści z rozwoju w

zainwestowany projekt (wyłączając mniej popularny model crowdfundingu

udziałowego).

2.3. Aspekty społeczne crowdfundingu i social lending

Mimo silnego rozwoju wielu obszarów FinTech jako biznesu, ma on także szeroki aspekt

społeczny dzięki, którym realizowanych jest wiele inicjatyw zgodnych z przekonaniami

35 na podstawie realizowanych projektów na stronie wspieram.to

26

politycznymi czy religijnymi. Za dowód przedstawiono kilka przykładów opisujących

wykorzystanie technologii finansów.

1. Crowdfunding podczas kampanii prezydenckiej Barack’a Obamy w 2008 r.36

Prowadzący kampanie obecnego prezydenta Stanów Zjednoczonych wykorzystali

przekaz w mediach społecznościowych skierowanych do młodych wyborców, biegłych w

obsłudze nowych technologii do dokonywania „mikro-dotacji” w kwocie 3$ na rzecz

kampanii. Ostatecznie złożyło się to na kwotę 600 milionów $. Dotacje zostały dokonane

przez wielu wyborców kilkakrotnie w czasie trwającej kampanii jako chęci jej wsparcia.

Płatności były możliwe dzięki systemie szybkich płatności internetowych (także na

urządzeniach mobilnych). Do akcji wykorzystano także spersonalizowane wiadomości e-

mail zachęcające do udziału w akcji.

2. Platforma fundacji charytatywnej – siepomaga.pl

Strona internetowa siepomaga.pl jest prowadzona przez fundacje charytatywną, której

celem jest wsparcie finansowe konkretnie wskazanych osób w leczeniu. Model działania

strony jest bardzo zbliżony do tego, z którym spotkać się można na platformach

crowdfundingowych. Dzięki promocji w mediach społecznościowych miliony

użytkowników wspierają finansowo dane osoby. Wiele akcji, w których zbierane są

kwoty sięgające setek tysięcy złotych, realizowanych jest w kilka dni.

3. Mikrokredyty dla krajów Trzeciego Świata – przykład Kiva.com37

Wykorzystanie pośredniego modelu pożyczek społecznych w połączeniu z modelem

crowdfundingu umożliwia dostarczanie pomocy finansowej krajom Trzeciego Świata.

Platforma Kiva.com we współpracy z lokalnymi pośrednikami/przedstawicielami

(odbiorcy pożyczek często nie posiadają internetu) udziela „mikro-pożyczek” o

minimalnym oprocentowaniu na np. sprzęt rolny dla gospodarstw stymulując rozwój

gospodarki krajów rozwijających się. 36Green Ch., Banker’s guide to new small business finance, +website : venture deals, crowdfunding, private

equity, and technology, Hoboken, NJ : Wiley, 2014. 37 Dziuba D., Ekonomika crowdfundingu: zarys problematyki badawczej, Difin, Warszawa, 2015.

27

Opisane obszary działania podmiotów branży FinTech, w tym dużej ilości start-upów

obrazują jak istotny jest to obszar dla świata finansów. Wiele rozwiązań jest nie tylko

innowacyjna ze względów technologicznych, ale także ogólnego modelu działania (patrz:

pożyczki społecznościowe versus pożyczki bankowe). FinTech obejmuje rozwiązania

produktów i usług skierowanych bezpośrednio do klienta jak i wszelkich narzędzi je

wspomagających tj. systemy zabezpieczeń, analiza danych, czy algorytmy usprawniające

underwritting. Obecnie start-upy FinTech nie stawiają sobie za cel zrewolucjonizowania

całej branży finansów, lecz selektywne wybieranie poszczególnych obszarów, w których

widzą możliwość rozwoju38. Ich głównymi odbiorcami są małe i średnie

przedsiębiorstwa, osoby nieubankowione oraz tzw. pokolenie „Millenialsów” biegłe w

obsłudze nowoczesnych technologii.

38 Dietz M., Khanna S., Olsnrewaju T., Rajgopal K, Cutting Through the FinTech Noise: Markers of

Success, Imperatives For Banks, Global Banking Practice, McKinsey&Company, 2015.

28

Rozdział III

Małe i średnie przedsiębiorstwa jako nisza

rynkowa dla start-upów FinTech.

Studium przypadku: IWOCA LTD

3.1. Źródła finansowania MŚP a rozwiązania FinTech

Małe i średnie przedsiębiorstwa to gazele gospodarki39. Wytwarzają ponad połowę

światowego PKB, oraz dają jednocześnie ponad dwie-trzecie miejsc zatrudnienia40.

Właśnie do tego obszaru biznesu kierowanych jest wiele rozwiązań FinTech, które

rozwiązują główny problem MŚP jakim jest pozyskiwanie finansowania zewnętrznego.

Głównym źródłem finansowania zewnętrznego dla MŚP są obecnie banki. Jednak każdy

kredyt dla MŚP, to oddzielna sprawa do rozpatrzenia. Ogólne trendy wskazują na

obniżenie zainteresowania klientem MŚP przez banki. W Stanach Zjednoczonych udział

kredytów bankowych dla MŚP spadł z 34% do 25%, natomiast w Strefie Euro koszt

kredytu dla tego klienta wzrósł o 150%. Lukę na rynku, jaką jest brak dostępnego

kapitału dla małych i średnich przedsiębiorstw zaczęły wykorzystywać start-upy branży

FinTech. 16% inwestycji w tej branży poczyniono właśnie w obszar kredytów i pożyczek

dla biznesu41. Jest to związane z rosnącą automatyzacją w sferze technologii finansów,

która zwiększa atrakcyjność rozwiązań start-upów FinTech.

39 Mączyńska E., Małe i średnie przedsiębiorstwa to gazele gospodarki, MyCompany Polska, 27

październik, 2015 40 Koenitzer M., Giancarlo B., The Future of FinTech, A Paradigm Shift in Small Business Finance,

Agenda Council on the Future of Financing & Capital, World Economic Forum, 2015.

41 ebit.

29

3.2. Rozwój start-upu FinTech dostarczającego usługi dla MŚP.

Studium przypadku: IWOCA LTD Studium przypadku dotyczy spółki IWOCA LTD. działającej w branży FinTech, której

działalność ma charakter start-upu42. Uwzględniono charakterystykę działalności spółki,

bodźce jej rozwoju, oraz wyniki finansowe spółki. Analiza działalności iwoca Ltd. ma na

celu pokazać jak dynamiczny jest rozwój całej branży technologii finansów ze

szczególnym uwzględnieniem obszaru usług finansowych dla małych i średnich

przedsiębiorstw.

3.2.1. Ogólna charakterystyka działalności iwoca Ltd.

Iwoca Ltd. to firma branży FinTech udzielająca krótkoterminowych pożyczek w

internecie dla małych i średnich przedsiębiorstw. Pożyczki dostarczane są za pomocą

zautomatyzowanej platformy internetowej. Firma umożliwia korzystanie ze swoich usług

w Wielkiej Brytani (siedziba iwoca Ltd.), Polsce, Niemczech, oraz Hiszpanii43. Iwoca

Ltd. uzasadnia wybór lokalizacji ze względu na ilość małych i średnich przedsiębiorstw

działających w tych krajach (ponad 50% MŚP w Europie)44. Została założona w

październiku 2011, jednak pierwsze transakcje na stronie rozpoczęły się w marcu 2012.

Znaczny wpływ na rozwój spółki miały duże inwestycje funduszy bez których

niemożliwe byłoby udzielanie pożyczek. Z rund inwestowania wynika w jakim tempie

rozwija się działalność firmy. Już po niecałym roku działalności, start-up pozyskał dwóch

inwestorów (Beyond Digital Media i Talis Capital), którzy przeznaczyli 2 mln funtów.

Tabela 8. Rundy inwestowania. iwoca Ltd.

Data Suma (£) / Runda

finansowania Ilość inwestorów

Lipiec 2015 12,5 mln / Seria B 3

Styczeń 2014 5 mln / Seria A 4

Styczeń 2013 2 mln / Venture 2

42 Głównym źródłem informacji , dla których nie podano innego źródła dla studium przypadku iwoca Ltd. była strona internetowa firmy: www.iwoca.com 43 en.wikipedia.org/wiki/Iwoca 44 www.pb.pl/4428297,72512,iwoca-pozycza-trudnym-firmom

30

Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych: www.crunchbase.com

Iwoca Ltd. początkowo kierowała swoją ofertę wyłącznie do przedsiębiorców

prowadzących działalność w branży e-commerce. Jednak w ciągu rozwoju działalności,

rozszerzono grupę docelową oferując pożyczkę wszystkim przedsiębiorstwom45.

Maksymalna kwota pożyczki jest uzależniona od platformy skierowanej na dany rynek.

Pożyczka w Polsce udzielana jest na maksymalnie 150 tys. złotych, w Wielkiej Brytani

na 100 tys. funtów, a w Niemczech i Hiszpanii na 50 tys. euro. Okres spłaty wynosi

maksymalnie 12 miesięcy.

3.2.2. Model działania platformy pożyczkowej iwoca Proces uzyskania pożyczki na platformie iwoca odbywa się wyłącznie drogą internetową.

Możliwe jest także telefoniczne skontaktowanie się z konsultantem. Firma nie prowadzi

oddziałów stacjonarnych dla swoich klientów, co powoduje generowanie niższych

kosztów na utrzymanie działalności. To czym dostawcy platformy chcą przekonać klienta

to szybka realizacja pożyczki (w ciągu 24 godzin) oraz przejrzyste zasady gdzie jedynym

kosztem jest wyliczone oprocentowanie (zazwyczaj ok. 4% miesięcznie). Maksymalna

kwota pożyczki dla danego przedsiębiorcy (biorąc pod uwagę wcześniej opisane limity)

to mniej więcej jego miesięczny przychód.

Klient chcący uzyskać pożyczkę musi przejść przez kilka etapów poczynając od

rejestracji do przesłania odpowiedniej dokumentacji firmy i zaakceptowania warunków

pożyczki. Istotny etap ze strony obsługi platformy to weryfikacja otrzymanych danych, a

następnie określenie ryzyka transakcji z danym pożyczkobiorcą. Metody określania

wiarygodności klienta są odmienne niż tradycyjnie stosowane w bankach. W

początkowym modelu, kiedy udzielano pożyczek jedynie podmiotom branży e-commerce

analizowano m.in. dane wyników sprzedaży na kontach portali sprzedażowych (np. Ebay,

Amazon) używanych przez przedsiębiorcę. Obecnie są to dane pochodzące z portali

społecznościowych, biur informacji kredytowych, bazy danych gospodarczych i wielu

45 uk.businessinsider.com/iwoca-raises-20-million-from-commerzbank-and-acton-capital-partners-2015-7

31

innych publicznie dostępnych danych. Firma określa zautomatyzowanie procesu

weryfikacji w 90%.

3.2.3. Rozwój iwoca Ltd. Wybrane dane finansowe (2012-2014)

Wykres 2. Wybrane pozycje bilansu iwoca Ltd.(2012-2014)

Tabela 9. Wybrane pozycje bilansu iwoca Ltd.(2012-2014)

Źródło: Opracowanie własne na podstawie: companycheck.co.uk

Przedstawione dane obejmują lata 2012-2014, jednak na względzie trzeba mieć

najwyższą transzę inwestycji w 2015. Zakres czasowy analizowanych danych to moment

dynamicznego rozwoju spółki umożliwiony inwestycjami funduszy oraz wprowadzenia

2012 2013 2014

Środki pieniężne £1 006 036,00 £3 234 000,00 £1 319 000,00

Wartość netto £1 056 363,00 £2 222 000,00 £2 034 000,00

Aktywa bieżące ogółem £1 372 206,00 £5 839 000,00 £7 515 000,00

Zobowiązania bieżące ogółem £324 047,00 £2 643 000,00 £1 563 000,00

32

platformy na nowe rynki. Suma aktywów ogółem wzrosła w ciągu 2 lat o prawie 450%.

Wartość netto spółki wzrosła z roku 12/13 o 110%, jednak w kolejnym ustabilizowała

się odnotowując spadek o 8,5%.

Tabela 10. Wybrane dane finansowe iwoca Ltd (2012-2014).

Zysk/strata 2014 2013 2012

Przychody £2,728,000 £1,109,000 £0

Koszty sprzedaży £926,000 £437,000 £0

Zysk brutto £1,802,000 £672,000 £0 Źródło: Opracowanie własne na podstawie: companycheck.co.uk

Wzrost przychodów o 105% z roku 2013 na 2014 świadczy o dynamicznym rozwoju

spółki. Jednak rozwój nie wpłynął na tzw. efekt skali w przypadku obniżenia kosztów,

które wzrosły wprost proporcjonalnie do przychodów. Jest to charakterystyczne dla

podmiotów dostarczających swoją usługę kanałem online.

Tabela 11. Należności z tytułu dostaw i uslug dla iwoca Ltd.

2014 2013 2012

Należności z tytułu dostaw i

usług £5,634,000 £2,484,000 £366,170

Źródło: Opracowanie własne na podstawie: companycheck.co.uk

Pozycja w bilansie „Należności z tytułu dostaw i usług” w przypadku iwoca Ltd. to

pożyczki udzielone klientom. Pozycja na rok 2012 w początkowym okresie działania

spółki świadczy o jej szybkim wprowadzeniu produktu na rynek, zweryfikowaniu modelu

biznesowego, a za tym wsparcia inwestorów. Z drugiej strony spółka nie podaje

dokładnej ilości pożyczek spłaconych po terminie lub niespłaconych w ogóle, w trakcie

windykacji.

Kolejnym elementem potwierdzającym dynamiczny wzrost spółki to ilość zatrudnionych

osób, która w roku 2014 wynosiła 35 osób (o 20 więcej niż roku poprzednim). Firma

zatrudnia specjalistów w dziedzinie finansów, analizy danych oraz IT. Duży udział w

33

sukcesie firmy stanowią działania marketingowe online, którymi zajmuje się zewnętrzna

firma. Tabela 12. Wybrane wskaźniki finansowe dla iwoca Ltd.

Wskaźnik 2014 2013 Średnia

branżowa46

ROA -25,71 -23,52 1,12

Current Ratio 4,81 2,21 2,23

Marża zysku

brutto -71,08 -123,99 16,56

Źródło: Opracowanie własne na podstawie: companycheck.co.uk

Mimo wysokiej bieżącej płynności, wiele wskaźników finansowych cechujących iwoca

Ltd. ma poziom gorszy w porównaniu do wskaźników dla branży pożyczkodawców

online. Jest to związane z licznymi inwestycjami w rozwój spółki, oraz działania

marketingowe. Duży udział inwestycji w rozwój jest charakterystyczny dla start-upów

technologicznych.

3.2.4. Wnioski

Analiza działalności spółki IWOCA LTD. pokazuje jak rozwijają się start-upy branży

FinTech. Dzięki inwestycjom funduszy inwestycyjnych i aniołów biznesu nabierają

odpowiedniej skali do pełnego zweryfikowania i usprawnienia swojego modelu

biznesowego. Szczególnie jest to widoczne w przypadku analizowanego podmiotu, który

charakteryzuje się bardzo dynamicznym tempem rozwoju. Pożyczki dla małych i

średnich przedsiębiorstw są alternatywą dla kredytu bankowego. Sam dyrektor

zarządzający Polskim oddziałem spółki iwoca określa ją jako uzupełnienie rynkowe, a

nawet mówi o sytuacjach kiedy banki same odsyłają klientów po pożyczkę na ich

platformie47. Model działania iwoca można określić jako innowacyjny nie tylko z punktu

widzenie klienta, ale także strony biznesowej gdzie cały proces jest prawie całkowicie

zautomatyzowany i łatwo skalowalny na inne rynki.

46 średnia branżowa z ostatnich 5 lat wg. www.reuters.com 47 www.poradnikbiznesu.info/edukator-przedsiebiorcy/algorytmy-sfinansuja-twoj-biznes

34

Zakończenie

Silicon Valley is coming. There are hundreds of start-ups with a lot of brains and money

working on various alternatives to traditional banking Jamie Dimon, CEO of JP Morgan

Chase 48. „Dolina krzemowa nadchodzi”, tak ostrzegł w rocznym liście do akcjonariuszy,

prezes jednego z największych na świecie holdingów finansowych mówiąc o potędze

start-upów branży FinTech. Jamie Dimon wskazuje na znaczną liczbę start-upów

budujących modele alternatywne dla rozwiązań bankowych, co powinno być bodźcem

obrania nowej strategii dla dotychczasowych dostawców produktów i usług finansowych,

w tym m.in. banków. FinTech niewątpliwie będzie długo obiektem obserwacji dla

inwestorów dostrzegających w nich potencjał wzrostu, klientów bardziej obeznanych z

nowymi rozwiązaniami finansowymi oraz światowych korporacji finansowych

obawiających się konkurencji ze strony doinwestowywanych start-upów.

Praca miała na celu identyfikację czynników dynamicznego rozwoju start-upów branży

FinTech oraz ich wpływu na zmiany w modelu funkcjonowania usług finansowych.

Analizy trendów rozwoju jak i przykładów rynkowych w szerokim obszarze branży

financial technology ilustrują zarazem, w jaki sposób wprowadzane są innowacje do

wcześniej istniejących rozwiązań na rynku finansów.

Bibliografia • A. Agrawal, C. Catalini, A. Goldfarb: The geography of crowdfunding, National

Bureau of Economic Research. Working paper nr 16820

• Blurred Lines: How FinTech is shaping Financing Services, Global FinTech

Report, PwC, 2016

• D.Marowm, K.Lawton: The crowdfunding revolution. Social networking meets

venture financing. Lexington 2010

48 www.businessinsider.com/jamie-dimon-letter-to-jpmorgan-shareholders-2015-4

35

• Mączyńska E., Małe i średnie przedsiębiorstwa to gazele gospodarki,

MyCompany Polska, 27 październik, 2015

• Dietz M., Khanna S., Olsnrewaju T., Rajgopal K, Cutting Through the FinTech

Noise: Markers of Success, Imperatives For Banks, Global Banking Practice,

McKinsey&Company, 2015

• Douglas W. Arner, Janos Nathan Barberis, Ross P. Buckley, The Evolution of

Fintech: A New Post-Crisis Paradigm?, University of Hong Kong Faculty of Law

Research Paper No. 2015/047, 2015

• Dziuba D., Ekonomika crowdfundingu: zarys problematyki badawczej,

Difin, Warszawa, 2015

• Green Ch., Banker’s guide to new small business finance, +website : venture

deals, crowdfunding, private equity, and technology, Hoboken, NJ : Wiley, 2014

• Koenitzer M., Giancarlo B., The Future of FinTech, A Paradigm Shift in Small

Business Finance, Agenda Council on the Future of Financing & Capital, World

Economic Forum, 2015

• Król K., Crowdfunding: Od pomysłu do biznesu, dzięki społeczności,

Crowdfunding.pl, 2013

• Landscaping UK Fintech, Commisioned by UK Trade & Investment, E&Y, 2015

• Nicoletti B., Mobile Banking: Evolution or Revolution?, Basingstoke ; New York

: Palgrave Macmillan, 2014

• Zielona Księga: W kierunku zintegrowanego europejskiego rynku płatności

realizowanych przy pomocy kart płatniczych, przez internet i za pośrednictwem

urządzeń przenośnych, Komisja Europejska, Bruksela, 2012

Źródła internetowe:

• www.investopedia.com/terms/start-up

• michalkulka.innpoland.pl/124653,inkubator-preinkubacja-akcelerator-o-co-chodzi

• www.fintechinnovationlabapac.com;

• start-upbootcamp.org

• www.barclaysaccelerator.com

• www.level39.co

36

• www2.deloitte.com/pl/pl/pages/doradztwo-prawne/articles/alerty-prawne/psd2-

platnosci-nowoczesne

• Przełom dla branży FinTech? Dyrektywa PSD2, Tomasz Gwara, 2016,

ifintech.pl/pl/przelom-dla-branzy-fintech-dyrektywa-psd2/

• cinkciarz.pl/kantor/sposoby-wymiany-walut/transakcje-spolecznosciowe

• www.metromile.com/technology/

• techcrunch.com/2015/08/05/insurance-is-the-next-frontier-for-fintech/

• www.p2p-banking.com/process-p2p-lending-how-are-interest-rates-set

• www.p2p-banking.com/countries/germany-auxmoney-now-sets-interest-rates-

based-on-own-score-classes

• www.theguardian.com/money/2016/feb/10/former-city-regulator-warns-peer-to-

peer-lending-lord-turner

• wspieram.to

• nerdwallet.com

• www.businessinsider.com/jamie-dimon-letter-to-jpmorgan-shareholders-2015-4

Spis tabel

Tabela 1. Akceleratory dla start-upów FinTech ............................................................. 9Tabela 2. Platformy FinTech, a regulacje prawne. ....................................................... 13Tabela 3. Segmenty i mikrosegmenty FinTech ............................................................. 15Tabela 4. Kategorie pożyczek i kredytów typu crowd-lending .................................... 19Tabela 5. Skumulowana wartość udzielonych pożyczek według submodeli crowd-

lending, dane szacunkowe (stan na dzień 27.06.2015) .......................................... 20Tabela 6. Crowdfunding jako alternatywa dla tradycyjnych źródeł finansowania. . 24Tabela 7. Przykładowe rodzaje platform crowdfundingowych ................................... 24Tabela 8. Rundy inwestowania. iwoca Ltd. ................................................................... 29Tabela 9. Wybrane pozycje bilansu iwoca Ltd.(2012-2014) ........................................ 31Tabela 10. Wybrane dane finansowe iwoca Ltd (2012-2014). ..................................... 32Tabela 11. Należności z tytułu dostaw i uslug dla iwoca Ltd. ...................................... 32Tabela 12. Wybrane wskaźniki finansowe dla iwoca Ltd. ........................................... 33

Spis wykresów

Wykres 1. Światowe inwestycje w branżę FinTech ........................................................ 7Wykres 2. Wybrane pozycje bilansu iwoca Ltd.(2012-2014) ....................................... 31

37

Streszczenie Przedmiotem pracy jest rozwój relatywnie nowych start-upów technologiczno-

finansowych, dostarczających innowacyjne rozwiązania na rynku usług finansowych.

Praca składa się z trzech rozdziałów. W pierwszym rozdziale wyjaśnione jest ogólne

pojęcie branży technologii finansów (FinTech). Ma na celu zobrazowanie rynkowych

trendów dotyczących powstawania nowych rozwiązań w obszarze usług finansowych na

tle silnego rozwoju start-upów.

Drugi rozdział ma charakter teoretyczny z przykładami empirycznymi. Przez opisanie

obszarów działania branży FinTech wyjaśniono ogólne modele wykorzystywania

innowacji technologicznych na rynku usług finansowych.

Trzeci rozdział ma charakter Case study. Przedstawiono tu analizę rozwoju start-upu

IWOCA LTD zajmującego się udzielaniem pożyczek małym i średnim

przedsiębiorstwom.