Security Review ฉบบท ๓ / มนาคม ๒๕๖๓

Vol. 3 / March 2020 NDC การระราน กลนแกลง คกคาม ผานโลกไซเบอร

(Cyberbullying)

วทยาลยปองกนราชอาณาจกร

เอกสารทบทวนเชงนโยบายดานความมนคง (NDC Security Review)

เอกสารทบทวนเชงนโยบายดานความมนคง หรอ NDC Security Review เปนเอกสารทางวชาการทวทยาลยปองกนราชอาณาจกร สถาบนวชาการปองกนประเทศ จดท าขนเปนครงแรกตามนโยบายของ พลโท ดร. ไชยอนนต จนทคณานรกษ ผอ านวยการวทยาลยฯ โดยมวตถประสงคใหคณาจารยของวทยาลยฯ ไดมเวทในการน าเสนอขอมลและขอคดเหนทางวชาการทเกยวของกบความมนคงดานตาง ๆ ในรปแบบของบทความทเปนขอเสนอแนะเชงนโยบาย (Policy Brief) ดวยเหตทวทยาลยปองกนราชอาณาจกรฯ เปนแหลงรวมขององคความรดานความมนคงทหลากหลาย อนไดมาจากการบรรยายของผทรงคณวฒทกภาคสวนทงในระดบประเทศและนานาชาต ตลอดจนผลงานทางวชาการของนกศกษาซงลวนเปนผบรหารระดบสงจากหนวยงานภาครฐ เอกชน และการเมอง ไดแก เอกสารยทธศาสตรชาต เอกสารวจยสวนบคคล บทความทางวชาการทงแบบกลมและบคคล รวมทงการรวบรวมเอกสารทางวชาการดานความมนคงอนๆ อกทงยงเปนการเพมพนทกษะและองคความรใหแกคณาจารยของวทยาลยฯ ดวยอกประการหนง เอกสารทบทวนเชงนโยบายดานความมนคง เปนเอกสารทจะจดท าขนเปนรายเดอน ก าหนดออกฉบบแรกในเดอนมกราคม 2559 โดยในขนตนจะแจกจายใหกบผบงคบบญชาระดบสงและสวนราชการตาง ๆ ในกองบญชาการกองทพไทย รวมทงเผยแพรในเวบไซตของวทยาลยฯ ส าหรบเนอหาของเอกสารจะเปนประเดนส าคญ ๆ ทอยในความสนใจของสงคม หรอเปนประเดนทพจารณาวา มความนาสนใจและจะมผลตอความมนคงแหงชาตในมตตาง ๆ ทงน ขอคดเหนและขอเสนอแนะในเอกสารถอวา เปนขอคดเหนสวนบคคลของผเขยนทจะไมมผลผกมดใดๆ กบวทยาลยปองกนราชอาณาจกรฯ

วทยาลยปองกนราชอาณาจกรฯ

การระราน กลนแกลง คกคาม ผานโลกไซเบอร (Cyberbullying)

พนเอกหญง จราพร ชนประดบ รองผอ านวยการเศรษฐกจและสงคมจตวทยา

ในโลกปจจบนปฏเสธไมไดวาเครอขายไซเบอรกลายไดเขา

มาใกลตวคน ทกเพศทกวยการสอสาร โดยใช สมารทโฟน แทปเบลด กลายเปนอปกรณจ าเปนในชวตประจ าวน ท าใหมนษยผกตดกบโลกออนไลนไปโดยไมรตว เทคโนโลยการสอสารทมประสทธภาพประกอบกบการสรางแอปพลเคชนมาชวยรองรบและอ านวยความสะดวกตางๆ เพยงนวสมผสกสามารถสอสาร เผยแพรขอมลไดอยางงายดาย รวดเรว และกวางขวาง แตทวาอะไรทงายเกนไปไมใชวาจะเปนผลดเสมอไป เพราะทกครงทมการแชรขอมลไปในโลกออนไลน ยอมเกดโอกาสในการระรานซงกนและกน สงผลกระทบตอจตใจโดยตรงและถาการระรานนนรนแรงมากขนเรอยๆยอมสงผลไปถงรางกายดวย ความรนแรงมากนอยขนอยกบความนาสนใจของขอมล และขนาดผลกระทบ ทกขอมลและทกการกระท าบนโลกออนไลนมทงขอมลเพอความบนเทง การใหความรทวไป เรองสะเทอนขวญ การแอบอางบคคลอนเพอท าเรองทเสอมเสย รงแก กลนแกลงกนผานโลกออนไลน ขอมลจากสถตในตางประเทศพบวา Facebook เปนชองทางอนดบหนงในการรงแก กลนแกลงผานโลกไซเบอร รองลงมาคอ Twitter, Myspace และการสงขอความโตตอบแบบทนท สวนประเทศไทยนนพบวาเยาวชนใช Facebook

คกคามทางสอออนไลนมากทสด รองลงมาคอ Line , Instragram และ Twitter โดยมกจะเรมจากการรงแก กลนแกลงคนทรจกกนแลวขยายวงกวางออกไป แมคนไมเคยรจกกนกอาจกลนแกลงกนโดยไมรตว หากปลอยใหเรองแบบนเกดขน และไมมการควบคมจะเปนภยคกคามทางสงคมจตวทยาทกระทบตอความมนคงระดบชาต และกระทบไปทงโลกกเปนได จนไมนานมานไดมการตงค าศพท Cyberbullying “การกลนแกลงคกคามผานโลกไซเบอร” เกดขน หลายคนไมคนเคยกบค าศพทนก ในขณะท เดก วยรน แมกระทงผใหญเปนผทขาดการยงคดและไมรเทาทนบางคนไปอยในฐานะทเปนผคกคามหรอเปนผถกคกคามโดยไมรตวดวยซ า การทไมรวธการรบมออยางเหมาะสม ท าใหมการคกคามซ าแลวซ าอกจนสงผลใหเกดความรนแรง ผลกระทบตางๆ และเปนการบมเพาะทศนคต และพฤตกรรมการใชความรนแรง ควบคมไมไดจนเกดความสญเสยมากมาย เลวรายทสดกคอผถกคกคามตองจบชวตลงเพราะทกขทรมานอยางมาก ในปจจบนทวโลกมผทเขาไปศกษาปญหาเรองนมากขน และตอเนองเพราะเปนเรองทเกยวกบความมนคงของมนษยชาตโดยตรง และเพอทจะสามารถรบมอกบภยนไดอยางเหมาะสมและเทาทน ลดการสญเสย ทกคนควรสนใจและท าความรจกกบ Cyberbullying กน Cyberbullying หรอ “การกลนแกลงคกคามผานโลกไซเบอร”

ความหมายคอการกระท าทท าใหผอนรสกถกคกคาม ดหมน อบอาย ใสรายปายส ลอเลยน ประจาน แฉ โจมต ขมข ใชถอยค าหยาบคายตอวาผอน การคกคามทางเพศ การสงขอมลลบ การแบลคเมล การปลอมตวและใชบญชปลอม เพอใหผอนดรบความเสยหายหรอทกข

ทรมาน ผานเครองมอและชองทางการสอสารอเลกทรอนกส จนม การแพรกระจายอยางกวางขวาง รวดเรวเมอสงตอ ซงทงหมดจะสงผลตอสขภาพจตใจโดยตรงและเมอการถกคกคามนนถขน แรงขน สามารถสบเนองไปถงสขภาพกายดวย การกลนแกลงกนในโลกออนไลน สามารถแตกประเดนหลกๆออกไปได 6 รปแบบดงน

1. การโจมต ขท ารายหรอใชถอยค าหยาบคาย การโพสตดาทอ พดจาสอเสยด ใหราย หรอขท าราย ผานชองทางการสนทนา หรอโพสตอยางโจงแจงทหนาโซเชยลมเดยของผถกกระท า เชน แชทเฟซบกหรอไลนมาวาจะดกท ารายเมอเจอหนากนทโรงเรยนหรอทไหนกตาม เปนตน

2. การคกคามทางเพศแบบออนไลน โดยการพดจาคกคามทางเพศผานโซเชยลมเดย การบงคบใหแสดงกจกรรมทางเพศผานกลอง การสงภาพหรอวดโอโปเปลอยมาใหโดยทผรบไมไดตองการ การแฉหรอตดตอภาพโปเปลอยไปโพสตในโซเชยลเพอใหไดรบความอบอายเปนตน

3. การแอบอางตวตนของผอน โดยเฉพาะกรณเปดเผยรหสผานของโซเชยลใหผอนร ยกตวอยาง เชน ใหเพอนสมครเฟซบกหรอไลนให กรณนกอาจโดนรงแกดวยการถกสวมรอย

ใชเฟซบกของตวเองโพสตขอความหยาบคาย ใหรายบคคลอน โพสตรปโป คลปวดโอลามก หรอสรางความเสยหายในรป แบบตาง ๆ

4. การแบลกเมลกน โดยน าความลบหรอภาพลบของเพอนมาเปดเผยผานเครอขายสงคมออนไลน มการแชรตอกนไปอยางกวางขวาง หรอการใสรายปายส เชน ตดตอรปภาพนาเกลยด ๆ หรอการแอบถายภาพหลดทนาข ามาโพสตประจาน และแสดงความคดเหนอยางสนกสนานเกนเลย

5. การหลอกลวง มทงการหลอกลวงใหหลงเชอ ใหออกมานดเจอเพอท ามดมราย หรอการหลอกลวงใหผเสยหายโอนเงนไปใหดวยวธการตาง ๆ

6. การสรางกลมในโซเชยลเพอโจมตโดยเฉพาะ อยางทเราเหนคนตงเพจแอนต โจมตบคคลหนงขนมา มการจบผดทกอรยาบถแลวน ามาถกประเดนใหเกดความเสยหายตอคนทตวเองไมชอบ หรออาจมการโนมนาวใหคนอนรสกรงเกยจและกดกนใหออกจากกลมจากสงคมทอย

ภาพท 1 ประเดนของการกลนแกลงบนโลกออนไลน

ทมา : สมาคมวางแผนครอบครวแหงประเทศไทย,2562

จะเหนวาลกษณะของการกระท า Cyberbullying ไมทางใดกทางหนง อาจจะเปนผกระท า ผถกกระท า หรอบคคลทสามในเหตการณ หลายกรณมผลกระทบรนแรงถงขนาดพรากชวตคนๆ หนงไปได ในประเทศทางเอเซยมคดดงสะเทอนขวญทผานไปไมนานน กรณศลปนชาย นกรองเกรลกรป ของเกาหล ใตเสยชวตคาดวาเปนการฆาตวตาย สาเหตจาก

ความเครยดสงสม จากการโดน Cyberbully และตอมาเพอนของเธอกฆาตวตาย เนองจากเจอปญหารมเรา ทงความกงวลเรองแฟนเกาทแบลคเมล ปลอยคลปหลดของเธอใหสาธารณชนไดเหน รวมถงการเหนการเหนเพอนจากไปโดยการฆาตวตายกอนหนาน ซงทงสองคนถอเปนเพอนสนทกนในวงการบนเทง รวมกนแลวอาจเปนแรงบวก ใหเธอตดสนใจกระท าการฆาตวตายลงไป ขาวนสรางความตกใจอยางยงใหวงการบนเทงเกาหลใต เนองจากเปนการฆาตวตายของศลปนเกาหล 3 คน ในรอบ 2 ป และสอมวลชนกพยายามตงค าถามวาเกดอะไรขนกบวงการบนเทงเกาหล

ในประเทศทางตะวนตกมกรณเดกสาวชาวอเมรกนถกหลอกใหเปลอยอกและถกน าภาพนนไปใชเผยแพรบนโลกออนไลน ไมวาเธอพยายามจะบลอกคนรายหรอยายโรงเรยนหน ผกลนแกลงนนกยงหาทางตามรงควานเธอใหไดรบความอบอายตอจนได ทายทสดเดกสาวกเลอกจะปลดชวตตวเองลาจากโลกแสนโหดรายนไป

ภาพท 2 สถตทนาสนใจของ Cyberbully

ทมา : สถาบนแหงชาตเพอการพฒนาเดกและครอบครว,2562.

ในประเทศไทยจากสถตของสถาบนแหงชาตเพอการพฒนา

เดกและครอบครว มหาวทยาลย มหดลเผยสถตเรองนไววา 75% คออตราการเขาถงอนเตอรเนตของกลมทใชงานอนเตอรเนตมากทสดคอ เดกและเยาวชน อาย 5-28 ป และใชอนเตอรเนตมากทสดถงเกอบ 8 ชวโมงตอวน 80 % เดกและเยาวชนไทยเจอภยคกคาม ลอลวง และการกลนแกลงจากโรงเรยนและบนโลกอนเตอรเนตเปนอนดบตนๆของเอเชย 28% ของเดกไทยมองวา Cyberbullying เปนเรองปกต 39% ของเดกไทยมองวา Cyberbullying เปนเรองสนก และ 59% ของเดกไทยบอกวา "เคยเปนสวนหนงใน Cyberbullying"

จากผลการส ารวจสถานการณเดกไทยกบภยออนไลนป 2561 ทส ารวจในกลมเดกอาย 6-18 ปทวประเทศจ านวน 15,318 คน โดยศนยประสานงานขบเคลอนการสงเสรมและปกปอง คมครองเดกและเยาวชนในการใชสอออนไลน รวมกบมลนธอนเทอรเนตรวมพฒนาไทย พบวา เดกรอยละ 51.7 เคยพดคยกบคนทไมรจกผานสอออนไลน รอยละ 33.6 ใหขอมลสวนตว รอยละ 25.5 เปดอานอเมลทสงมาจากคนทไมรจกหรอคลกลงกทไมรจก รอยละ 3 เคยเลนพนนทายผลฟตบอลออนไลน และรอยละ 1.8 เคยถายภาพหรอวดโอลามกของตนเองสงใหคนอน ๆ ทางออนไลน นอกจากนผลการส ารวจยงพบวา เดกรอยละ 25 เคยนดพบกบเพอนออนไลนอยางนอย 1 ครง ในจ านวนน รอยละ 5.1 ถกพดจาลอเลยน ดถก ท าใหเสยใจ รอยละ 2.1 ถกหลอกใหเสยเงนหรอเสยทรพยสน รอยละ 1.9 ถกละเมดทางเพศ รอยละ 1.7 ถกทบตท ารายรางกาย และรอยละ 1.3 ถกถายภาพหรอคลปวดโอแลวน าไปประจาน บางกรณขมขเรยกเงน ทงหมดเปนขอมลสะทอนพฤตกรรมเสยงของเยาวชนไทยตอภยออนไลนทมากบโซเชยลมเดย เปราะบางตอการเกดไซเบอรบลลไดงาย

นอกจากนเดก ๆ ยงเขาใจวาโซเชยลคอพนทระบายความรสก ถอยค าทใชโพสต หรอพฤตกรรมในการกลนแกลงกนจงออกแนวรนแรง แสดงอารมณออกมาไดอยางเตมท อกทงเทคโนโลยยงเออใหการท ารายกนผานโซเชยลเปนเรองงาย แคพมพขอความไป ไมตองเสยก าลงอะไรกโพสตเสยดสหรอสรางความเสยหายใหอกฝายไดแลว Cyberbullying

กลมเสยงตอการถกกลนแกลง

ผทมความเสยง ตอCyberbullying ขอมลจากชมรมจตแพทยเดกและวยรนแหงประเทศไทยเผยวา จากการส ารวจเดกในกรงเทพฯ และปรมณฑล พบวา มเดกราว ๆ 48% ทอยในวงจร Cyberbullying โดยอาจเปนทงผกระท า ผถกกระท า หรอเปนเพยงผทพบเหนการรงแกกนผานโลกโซเชยล และเดกสวนใหญอยในชนมธยมตน อยางไรกตาม แมสอสงคมออนไลนจะระบอายของผใช งานไวท 13 ป เหมาะสมตามทชมรมจตเวชเดกและวยรนแหงประเทศไทยก าหนดไว ทวากมเดกอายต ากวาก าหนดจ านวนไมนอยทโกงอายตวเองเพยงเพอใหสมครเขาใชโซเชยลมเดยตาง ๆ ได ซงเดกอายต ากวา 13 ปยงไมสมควรใชสอสงคมออนไลนเหลาน เพราะเสยงทจะไดรบขอมลอนตรายอกทงเดกยงไมอยในวยทจะมทกษะควบคมหรอปองกนตวเองจากการกลนแกลงเหลานได และอาจตกเปนเหยอ Cyberbullying ในทสด

โดยพบวา กลมเดกทเสยงจะถกแกลง คอ กลมทมพฒนาการชา สวนผลจากการถกกลนแกลง อาจน าไปสการฆาตวตายไดและคนทเปนฝายกลนแกลงกมความเสยงถงขนเปนอาชญากรได ขอมลนไดรบการเปดเผยตงแตตนป 2560 โดยอธบดกรมสขภาพจต กระทรวงสาธารณสข ซงตอนนนกมเหตการณปลอยคลปแกลงในโรงเรยนเชนกน ซงอธบดกรมสขภาพจต เปดเผยวา สถานการณการรงแกกนในโรงเรยน มแนวโนมทวความรนแรงขน และไมใชปญหาเลกนอยอยางทผใหญสวนใหญเขาใจ เดกทรงแกกนมตงแตระดบอนบาลและตอนนเดกเขาถงสอโซเชยลงาย พอแมและครมเวลาใหนอย เดกเรยนรความรนแรงจากเกม สอตางๆ และไปใชกบเพอน สงผลใหเดกเกดความเครยด ซมเศรา วตกกงวล ไมอยากไปโรงเรยน

มากขน และยงพบปญหาใหม คอการรงแกกนผานสอออนไลนทงการใชขอความ ภาพ หรอวดโอคลปบนโลกอนเตอรเนต

กลมทกลนแกลงผอนยงมพฤตกรรมเกเร สมาธสน มปญหาดานอารมณและจตใจ ขณะทพฤตกรรมตดส อส งคมออนไลนย งมความสมพนธกบการเปนผกลนแกลง ผถกแกลง ผทรวมกดไลกกดแชร (bystander) “คนทตดสงคมออนไลนมากมแนวโนมจะเปนผกลนแกลงผอนบนโลกไซเบอรมากกวาคนทไมตดออนไลนถง 3.25 เทา ในทางกลบกน ผทตดสงคมออนไลนมากกมแนวโนมจะเปนผถกกลนแกลงบนโลกไซเบอรมากกวาคนทไมตดถง 2.13 เทา ทงยงมแนวโนมทจะเปนผกดไลก/แชร ขอความ รปภาพ หรอคลปทก าลงถกแกลงบนโลกไซเบอรมากกวาคนทไมตดออนไลน 2.38 เทา”

ภาพท 3 พฤตกรรมทเสยงตอการถกกลนแกลง

ผลกระทบของCyberbullying

ส าหร บผถ กกล นแกลง ผลกระทบทางจตใจ เช น อ บอาย หวาดกลว หวาดระแวง หดห รสกโดดเดยว เศราหมอง ทอแท สนหวง ไร คาผลกระทบตอร างกาย เชน นอนไมหลบ ออนเพลยเร อร ง เจบปวย ท ารายตวเอง และอาจรนแรงถงขนพยายามฆาตวตาย

ส าหรบผทกล นแกลงคนอน อาจจะไดร บผลกระทบในภายหลงได เชน เกดความรสกผดกบสงทเคยท ากบผ อน ลงโทษตวเอง หรออาจจะเปนอกดานหนงคอ เสพตดความรนแรงจนกลายเปนอาชญากร

ในอนาคต ซงผลกระทบกบเหยอและผกระท าจะมากนอยเพยงใดกขนอยก บความร นแร งของการระรานและท กษะในการร บม อก บการระราน รวมทงการสนบสนนดานก าลงใจและความชวยเหลอจากคนรอบขางดวย

การสงเกตอาการผทถก Cyberbullying

ในฐานะผปกครอง เราอาจสงเกตอาการ Cyberbullying ของบตรหลานไดจากสญญาณตอไปน มอาการซมเศรา เครยด หรอมความวตกกงวล เดกกลายเปนคนชอบเกบตว ประสทธภาพในการท างานหรอเรยนลดลง ไมคอยพดจาวน ๆเลนแตมอถอหรอแทบเลต ท าตวหางเหนจากคนใกลชด ไมวาจะเปนครอบครวหรอเพอนทโรงเรยนไมอยากไปโรงเรยน แอบหนเรยนบอยๆการเรยนตกต าอยางไมทราบสาเหต เมอเจอคนพดถงเรองทนาอบอาย หรอสอบถามถงสาเหตของการไมไปโรงเรยน เดกอาจมอาการกรด รองไหอยางหนก หรอสตหลด

เดกหลายคนทโดนกลนแกลงรงแกมกไมกลาบอกพอแมหรอคร เพราะกลวจะถกซ าเตม สมน าหนา หรอไมไดรบความสนใจเพราะเหนวาเปนเรองของเดกหยอกลอกนไปมาไมนานกเลก แตในความเปนจรงแลวผลทเกดขนรายแรงกวาทคด บางครงเดกกลวพอแมรบโทรศพทมอถอ หามใชอนเทอรเนต จงเกบปญหานนไวคนเดยว ท าใหเกดความกงวล เครยด ปดตวเองมากยงขน จนอาจเปนโรคซมเศรา หดห ไมอยากอยหรอไมอยากมชวตอกตอไป

พอแมจงควรท าใจเยนๆ รบฟงดวยเหตผล ไมใชอารมณ บอกลกวาสงทเกดขนนนไมใชความผดของเขา ใหลกเขมแขง อดทน อยาไปให

ความสนใจมากเพราะยงท าใหคนแกลงสนกและท าตอไปเรอยๆ ชวยลกแกไขปญหา เชน ปด block เพอนทแกลง ลบขอความหรอภาพทโดนตดตอ ขอความชวยเหลอจากครหรอเจาหนาทเพอปองกนไมใหเกดขนอก กอนหยบยนโทรศพทมอถอใหลกกตองสอนใหเขาใจวามภยอนตรายอะไรบางบนโลกไซเบอร เชน การรบเพอนใหม การพดคยกบเพอน การโพสตขอมลหรอภาพสวนตวมากเกนไป ควรสอนใหลกรจกการตงคาความปลอดภยในการใชสอโซเชยลมเดย เชน ใน Facebookสามารถตงคาไดวาจะใหใครมาโพสตอะไรบนพนทของเรา หรอจะใหใครเหนโพสตของเราไดบาง ในโรงเรยน ครควรสอนทกษะรเทาทนสอใหเดกๆ เลอกเชอ เลอกแชรขาวสารขอมลทรบมาตองฉกคดเสยกอนวาหากไมใชเรองจรงแลวสงตอกนไปจะเปนการใหรายหรอละเมดซ าเหยอหรอไม

ในทท างานหากพบผรวมงานมอาการเครยด ซมเศรา วตกกงวล เกบตว หวาดระแวง ตกใจงาย หมกมนกบหนาจอ ขอความในโทรศพท หรอโซเชยลมเดย ใชยานอนหลบหรอแอลกอฮอล และหากไดยนผอนพดถงเรองทถกกลนแกลงจะมอาการเครยดมากขน หรอกดดนมากกว าปกต น นอาจเป นส ญญาณวา เ ขาก าล งตกเป นเหย อของ Cyberbullying ทจะตองเขาไปใหความชวยเหลอโดยเรว

การจดการเมอถก Cyberbullying กรมสขภาพจต ขอแนะน าวธการจดการกบการถกระรานหรอกลน

แกลงทางไซเบอร โดยเรมตนดวยการประเมนการใชงานโซเชยลมเดยของตนเอง ปรบเวลาการใชงานใหเหมาะสม ใชเวลากบผคนในชวตจรงมากขน หากเมอเกดการระรานขนกบตวคณ สามารถปฏบตไดดงน

1. อยาตอบสนองขอความกลนแกลง ไมวาขอความนนจะรนแรงตอเราขนาดไหน กอยาเขยนตอบโต เพราะจะท าใหสถานการณแยลง และนนเปนสงทผระรานตองการใหเกดขน 2. ไมเอาคน การแกแคนหรอตอบโตดวยวธเดยวกนจะท าใหไมตางจากคนทกลนแกลงเรา อาจท าใหเรากระท าความผดและเปนจ าเลยสงคมแทน 3. เกบหลกฐาน บนทกภาพและขอความทท ารายคณ เพอรายงานตอผปกครองหรอผบงคบใชกฎหมาย 4. รายงานความรนแรง สงขอมลรายงาน (report) ความรนแรงทเกดขนกบทางโซเชยลมเดย 5. ตดชองทางการตดตอ โดยลบ แบน บลอก ทกชองทางการเชอมตอกบคนทมาระราน ระมดระวงการตดตอกบคนกลมนในอนาคต

ภาพท 4 การจดการกบ Cyberbullying

ทมา : กรมสขภาพจต,2562.

ในสวนของผใหบรการเวบไซตหรอโซเชยลมเดย ควรมกฎกตกาเพอตอตานการกลนแกลงรงแกกนบนพนทใหบรการของตน โดยประกาศชดเจนวาหามท าและมมาตรการด าเนนการกบผฝาฝน ควรมปมรบแจงหรอรายงานกรณถกกลนแกลงรงแกเพอใหเดกขอความชวยเหลอในการลบเนอหาทท าใหอบอายหรอเสอมเสย จดเจาหนาทคอยใหค าปรกษาแนะน า ชวยเหลอเยยวยาจตใจและความเสยหายของเหยอ ประสานสงตอไปยงสถานพยาบาล ด าเนนการกบผกลนแกลงรวมถงใหความรวมมอกบเจาหนาทผบงคบใชกฎหมายหรอหนวยงานอนๆหากจ าเปน ทกษะส าคญของการดแลเดกใหมความฉลาดทางดจทล พอแมหรอผดแลเดกควรมทกษะส าคญของการดแล เดกใหมความฉลาดทางดจทล ประกอบดวย 1. สอนใหรจกจดการตวตนทงความคด ความรสก การกระท า อยางมความรบผดชอบ

2. สอนใหรจกคดวเคราะหสามารถแยกแยะขอมล ไมเชอทกอยางทเหนหรอรบมา

3. สอนใหรจกรกษาความปลอดภยของตนเอง 4. สอนใหรกษาความเปนสวนตว ไมบอกขอมลสวนตวกบคนอน 5. สอนใหใชเวลาบนโลกออนไลนอยางเหมาะสม 6. สอนใหเขาใจวาทกสงทอยบนโลกดจทลจะทงรองรอยขอมล

ไวเสมอ 7. สอนใหรจกรบมอการกลนแกลงบนโลกออนไลน และตอง

แจงใหผปกครองทราบ

8. สอนใหมความเหนอกเหนใจและสรางความสมพนธทดกบผอนบนโลกออนไลน ไมดวนตดสนผอนจากขอมลออนไลนเพยงอยางเดยว เพอปองกนการเกดวงจรไซเบอร

Cyberbully เปนภยใกลตวทเกดขนไดกบทกคน การจะแกปญหาคงตองแกกนระยะยาว โดยการเปลยนจตส านกคนรนปจจบน และปลกจตส านกเดก ๆ ไมใหมนสยชอบกลนแกลง ไมสนกบนความเดอดรอนของคนอน แตวธแกปญหาระยะสนทเรมท าและเหนผลไดเลยคอ คนทโดนกลนแกลงตองท าตวใหสตรอง เฉยชาตอการกลนแกลง ไมใหผกระท ารสกวาเขากลนแกลงเราได แคนนเขากหมดสนกและไมอยากแกลงเราแลวละ บทบาทของครอบครว

1. คณพอคณแมควรเปนตวอยางทดในการใชเครองมอสอสารออนไลนตางๆโดยพดคยกบลกถงประโยชนและโทษ ควรมกตกาการ ใชอนเตอรเนตหรอเครองมอสอสารออนไลนตางๆอยางสรางสรรค ภายในบานใหเปนเวลา คณพอคณแมควรมขอตกลงกบลกวาเมออนญาตใหลกไดใชมอถอ แทบเลต คอมพวเตอร แลวคณพอคณแมตองสามารถตรวจสอบไดวาลกใชโซเชยลมเดยไปกบเรองอะไรบาง ยกตวอยางเชน คณพอคณแมตองรวาลกพดคยแชทกบใครในโลกออนไลนและพดคยตดตอกบบคคลเหลานนดวยเรองอะไรบาง

2. คณพอคณแมควรใหความรกความอบอนและเปนทพกพงใหกบลก เพอใหลกเกดความไววางใจทจะไมมความลบและสามารถปรกษาทกปญหาชวตกบคณพอคณแมไดเสมอ

3. คณพอคณแมควรสอนลกวา อยาเปดเผยขอมลสวนตว ไดแก อเมลสวนตว เบอรโทรศพท ทอยของตนเองกบคนแปลกหนาหรอกบ

คนทไมไดสนทสนมคนเคยดวย อกทงควรก าชบไมใหลกรกแอด LINE หรอ Facebook กบคนทไมรจก และทส าคญอยาปลอยใหลกนดเจอสวนตวกบคนทไมสนทสนมหรอเพอนทรจกในโลกออนไลน การแกปญหาอยางบรณาการ

ภาครฐ การใหความรส าหรบการใชสอออนไลน ซงปจจบนไดมหนวยงานของรฐไดเขามาจดโครงการตางๆ เชน โครงการจดท าคมอสทธเดกกบแนวทาง ปกปองเดกจากสอออนไลน จากสถาบนสอเดกและเยาวชน (สสย.) และมการขอรบงบประมาณเพอจดโครงการตางๆเกยวกบสอจากส านกงานกองทนพฒนาสอปลอดภยและสรางสรรค รวมไปถงสถาบนการศกษาตางๆมการสรางหลกสตรเพอการออนไลนอยางปลอดภยบรรจลงไปในหลกสตรการเรยนการสอน การสรางหลกสตรอบรมเพอพฒนาคร ใหมความรความเขาใจ เกยวกบสอออนไลน แลวน าใชสอนใหกบเดกๆ ในการดแลของตวเองใหกลายเปนพลเมองยคดจตอลทมคณภาพ กฎหมายทเกยวของกบบนอนเทอรเนต โดยหนวยงานทเกยวของ เชน กระทรวงดจทลเพอเศรษฐกจและสงคม หาวธการทจะปกปองประชาชนจากการตกเปนเหยอรวมทงสทธของประชาชนดวย จงไดบรการใหค าปรกษาผาน “Stop Bullying Chat Line” ทงจะประสานกบกองบงคบการปราบปรามการกระท าความผดเกยวกบอาชญากรรมทางเทคโนโลย (ปอท.) เพอใหเขามาใหค าปรกษาเบองตนทางเทคนคส าหรบการสงตอกรณทมการกลนแกลงรงแกในโลกออนไลน ในชวงเวลา 16.00-22.00 น.ของทกวน รวมถงจดกจกรรมอบรม

การใชอนเทอรเนตอยางปลอดภยผานศนยดจทลชมชนดวย และกระทรวงยตธรรมควรมนโยบายและออกกฎหมายในการคมครองเดกออนไลน ประเทศไทยของเราเองอาจจะยงไมถงขนทเขยนกฎหมายเฉพาะเพอลงโทษในกรณ Cyberbullying ทใกลเคยงทสดคงเปนความผดฐานหมนประมาทในประมวลกฎหมายอาญา แตกเอามาปรบใชไดในบางกรณ และควรมการน า เสนอบทลงโทษกรณมการกระท าผด พรบ.การกระท าผดทางคอมพวเตอร พ.ศ.2560 ตวอยางเชน การสงตอเผยแพรขอมลทลวงละเมดสทธสวนบคคลของผอน ทเปนไปในเชงลามกอนาจาร

เพอรณรงคสรางความเขาใจและปองกนไมใหเกดผกระท าและสรางภมคมกนใหผทอาจตกเปนเหยอของ cyberbullying จงมการก าหนดวน “Stop Cyberbullying Day” ถอเอาวนศกรทสามของเดอนมถนายนเปนวนรณรงคผานสอสงคมออนไลน

ภาคเอกชน องคกรภาคเอกชนและผ เ ชยวชาญเกยวกบเดกในดานตางๆ

เพ อรวมกนรณรงค กจกรรมทมประโยชนตอเดกๆอาทเชน เวทในการอภปรายส าหรบเดกๆ สายดวนรองเรยนแจงเบาะแสการออนไลนอยางไมเหมาะสมและสอออนไลนตางๆ ทสามารถใหความรในทองโลกออนไลนทดใหกบเดกเปนตน ในปจจบนภาคเอกชน ไดมความตนตวเขามาเปนสวนหนงในการชวยท าใหเดกๆ สามารถออนไลนไดอยางปลอดภยมากยงขน โดยเรมตงแตบรษทผใหบรการโซเชยลมเดยทก าหนดนโยบายการใหบรการกบเดกทมอาย 13 ปขนไป การแกไขใชภาษาขอก าหนดนโยบายการใชงานทเดก

สามารถอานแลวเขาใจไดงาย บรษทยกษใหญอยางกเกลเองกไดมการจดสรางเกมสออนไลนฟรทชวยสอนใหเดกๆ ไดเรยนรการออนไลน อยางปลอดภย ในขณะทบรษทซอฟแวรเองยงไดพฒนาโปรแกรมทชวยกลนกรอง ปดกนเวบไซตทไม เหมาะสม ทสามารถใชงานไดงาย ใหผปกครองน าไปใชกบอปกรณเชอมตออนเทอรเนตของบตรหลาน

ดแทค รวมกบ เทเลนอรกรป เผยผลส ารวจเพอรวมรณรงคในชวงสปดาหของ Safer Internet day วนรณรงคใชอนเทอรเนตปลอดภยโลก เรองผลกระทบทเกดจากพฤตกรรมการใชงานอนเทอรเนตของเดกไทย พบวาก าลงเผชญหนาการกลนแกลงบนโลกออนไลน (Cyberbully) ภยเงยบทก าลงคกคามและเปนปญหาใหญททวโลกใหความส าคญและถกพดถงมากทสด โดยพบวา 59% ของเดกไทยไมไวใจพอแม ใชวธเกบตว แกแคนแทนหากโดนกลนแกลงบนออนไลน พรอมประกาศน าโครงการ Safe Internet สรางสงคมชาวเนต หยดรงแก ขมเหง ท ารายกนบนโลกออนไลน ตงเปาท ากจกรรมลดปญหาอยางเปนรปธรรม

ภาพท 5 ผลส ารวจเรองผลกระทบทเกดจากการใชงานอนเตอรเนตของเดกไทย

ทมา : Dtac,2558.

นางอรอมา ฤกษพฒนาพพฒน ผอ านวยการอาวโส สายงานสอสารองคกรและการพฒนาอยางยงยน บรษท โทเทล แอคเซส คอมมนเคชน จ ากด (มหาชน) กลาววา “ดแทค มความมงมนอยางยงในการเปนบรษททใหบรการอนเทอรเนตทมความรบผดชอบตอสงคม ซงโครงการหลกเราท ามาอยางตอเนองคอ โครงการ Safe Internet การใชอนเทอรเนตทปลอดภยและสรางสรรค โดยมงเนนปพนฐานใหความร และปลกฝงจตส านกในการใชอนเทอรเนตอยางถกตอง ใหกบเดกและเยาวชนเปนหลกสอดคลองกบสถตในภาพใหญของประเทศไทยทพบวามอตราการเขาถงอนเทอรเนตสงถง 75% และมการใชงานอนเทอรเนตมากทสดถง 54.2 ชวโมง /

สปดาห (เกอบ 8 ชวโมงตอวน) และดวยเหตน ดแทค และเทเลนอรกรป จงไดท าผลส ารวจเปนประจ าทกป และจะท าการเผยแพรในชวงสปดาหของ Safer Internet day วนรณรงคใชอนเทอรเนตปลอดภยโลก เพอชเหนถงสภาวการณปจจบนและรวมรณรงคใหความร ความเขาใจและพฤตกรรมการใชงานบนโลกออนไลนของเดกไทยทจะน าไปสการพฒนาแนวทางแกไขและปองกน ซงจะเปนเครองมอใหพอแม ผปกครอง และครอาจารยสามารถน าไปใชสอนและแนะน าเดกไดอยางถกตอง โดยครงนเปนผลการทดสอบจากเดกจ านวนทงสน 1,336 คน อายระหวาง 12-18 ป ซงอยในหวเมองหลก พบวา เดกไทยก าลงเผชญภยคกคามบนโลกออนไลนทหลากหลายโดยเฉพาะเรองการกลนแกลงบนโลกออนไลน (Cyberbullying)

33% ของเดกไทยมประสบการณของการเปนทงผทถกกลนแกลงหรอกอกวนบนโลกออนไลน จากคนทไมรจก และหรอจากคนทรจกซงเปนคนเดยวกบทแกลงอยในโลกของความเปนจรง และในขณะเดยวกนเดกเหลานกกลบเปนผกลนแกลงคนอนบนโลกออนไลนโดยปดบง ไมเปดเผยชอจรงในการใชอนเทอรเนต

35% ของเดกไทย จะถกสงเราตางๆ ไดงาย โดยเฉพาะกบเวบไซดทไมเหมาะสมตางๆ อาท เกมอนตราย หรอเวบอนาจาร ทเตมไปดวยค ากาวราวและหยาบคาย ซงจะเขาไปดและเกดพฤตกรรมเลยบแบบ

59% ของเดกไทย จะรสกวาตนเองสามารถแกปญหาหรอเผชญหนากบความเลวรายบนโลกออนไลนนไดดวยตวเอง หรอจะปรกษาเพอนเปนอนดบแรก

ดแทคจงไดจดท าโครงการ Safe Internet ตงแตป พ.ศ. 2557 ซงทผานมาไดมการจดเวรก

ชอปใหความรกบนกเรยนกวา 27,000 คนทวประเทศ รวมถงเปดบรการหองแชต “Child Chat Line” เพอใหค าปรกษากบเดก ๆ ทมปญหาถกกลนแกลง โดยตงแต ม.ย. 2560 มผเขามาปรกษาแลว 278 คน และมผเขาชมเวบไซตกวา 40,000 ครง เปนสงยนยนถงความส าคญของปญหา สามารถขอรบ “dtac Parent Guide คมอพอแมยคดจทล เขาใจลก เขาใจ โลกไซเบอร” ไดฟร!! ทดแทค ฮอลล ทกสาขา สถานวทย จส.100 รวมทงสามารถดาวนโหลดผานเวบไซตของดแทคและยนเซฟและแอปพลเคชนอคบ ไดทงระบบปฏบตการ Android และ iOS

นวตกรรมการจดการปญหาการรงแกผานโลกไซเบอร ท าไดดวยการใชแอพพลเคชนซงใชงานงาย แอพพลเคชนแรกชอวา “ReThink” สามารถโหลดไดฟร คณสมบตคอ การจบขอความทสมเสยงตอการรงแกผอน หรอขอความทท าใหผอนไดรบความเจบปวดทางจตใจ แอพพลเคชนจะตงค าถามกบผโพสตวา “คณแนใจไหมทจะโพสตขอความน”หรอ”ขอความนอาจท าใหผอนเจบปวด”ท าใหผใชไดหยดคดกอนตดสนใจจะพมพขอความทท ารายจตใจผอน และ www.tcsd.in.th ทรบแจงเบาะแสเกยวกบเวบไซตทมเนอหาไมเหมาะสม และรบแจงการกระท าผดบนโลกไซเบอร

สรป

การกลนแกลง คกคามบนโลกออนไลน (Cyberbullying) ก าลงเปนปญหาทคนทวโลกเผชญอยและมอตราการเพมขนเรอยๆ เปนมหนตภยเงยบทอาจจะท าหรอโดนกระท าอยางไมรตว ซงไมใชเรองทเปนภารกจของภาคสวนใดภาคสวนหนงอกตอไป แตเปนประเดนส าคญททกภาคสวนของสงคมทตองประสานความรวมมอกน การแกไขปญหาโดยเรมจากเยาวชนซงเปนผใชงาน โดยครอบครวควรมสวนในการสอนเดกใหมความร มทกษะในการใชอปกรณดจทล รวธการตงคาความปลอดภยในการท างาน มมารยาทในการใชสอ เคารพสทธของผอน สถาบนการศกษาควรจดอบรมหรอสอนเรองการรเทาทนสอ และการสอดแทรกเนอหาของรายวชาหรอหลกสตร เพอปองกนเยาวชนใชอปกรณสอสารในทางไมสรางสรรค มวธการสอสารทเขาถงนกเรยนและนกศกษาเพอใหเขากลาเปดใจพดคยหรอปรกษาปญหา รวมทงตองชใหพวกเขาเหนวาการกลนแกลงรงแกกนผานโลกไซเบอรไมใชเรองปกต แตเกยวกบความรนแรง และท าใหเกดผลกระทบดานตางๆ นอกจากนสถาบนการศกษาควรก าหนดบทลงโทษทชดเจน เมอพบวามการกลนแกลงรงแกกนผานโลกไซเบอร ทกภาคสวนควรศกษาการน าแอพพลเคชน ทเปนนวตกรรมในการจดการปญหาการกลนแกลงรงแกกนผานโลกไซเบอรมาใชเพอปองกนและลดปญหาดงกลาวใหเกดผลในภาพรวม สงตอความรเพอสรางความเขาใจ รวมถงการขบเคลอนการออกกฎหมายตางๆ และการบงคบใชใหเกดผลอยางรวดเรวและมประสทธภาพใหเทาทนโลกทถกขบเคลอนดวยความกาวหนาทางเทคโนโลยแบบในปจจบนเพอความสงบสขของสงคมโลก

บรรณานกรม

ประชาชาตธรกจ. “เปดวจยCyberbullyingเยาวชนไทยกบความเสยง 4.0”. (ออนไลน). เขาถงไดจาก : https://www.prachachat.net, 2563.

สถาบนสอเดกและเยาวชน(สสย.). “การจดท า Fact Sheet ความฉลาดทางดจทล(Digital Intelligence: DQ)และการศกษาการรงแกกนบนโลกไซเบอรของวยรน”(ออนไลน) เขาถงไดจาก : cclickthailand.com, 2563.

สถาบนแหงชาตเพอการพฒนาเดกและครอบครว. “รหรอไม 59% ของเดกไทยเคยเปนสวนหนงใน Cyberbullying”. (ออนไลน). เขาถงไดจาก : http://www.eventpop.me./blog/200- cyberbullying,2019.

สมาคมวางแผนครอบครวแหงประเทศไทย. “Cyberbullying”. (ออนไลน). เขาถงไดจาก : http://www.ppat.or.th/th/articles/cyberbullying, 2563.

สรานนทท อนทนนท และพลน เสรมสนสร. “การศกษาวธการปองกนการกลนแกลงบนโลกไซเบอรของวยรน”. การประชมวชาการและน าเสนอผลงานวชาการระดบชาต UTCC Academic Day ครงท 2. กรงเทพฯ:มหาวทยาลยหอการคาไทย, 2561.

“หยด!!ปญหา Cyberbully รฐ-เอกชน ตองจบมอกนกอนจะสายเกนแก”.

(ออนไลน). เขาถงไดจาก: Thummpsup.in.th/dtac-cyberblly, 2563.

“Cyberbullying ภยบนโลกออนไลนท ารายวยรนไดงายกวาทคด”. (ออนไลน). เขาถงไดจาก : https://www.terrabkk.com, 2563.node/91, 2563.

“Cyberbullying การกลนแกลงแคเพยงปลายนวสมผส”. (ออนไลน). เขาถงไดจาก : Wellness.chula.ac.th/?q=th/

Dtac. “Dtac Parent Guide คมอพอแมยคดจทล”. (ออนไลน). เขาถงไดจาก : https://www.dtac.co.th, 2563.

Thai PBS News. “เดกไทยถกแกลงในโรงเรยนสงสด อนดบ 2 ของโลก”. (ออนไลน). เขาถงไดจาก : https://www.news.thaipbs.or.th/content/275069, 2563.

*****************