matura 2017 Język polski – poziom podstawowy

1

18 Piątek5 maja 2017

Maturzysto! Dziś drukujemy egzamin z języka polskiego (w nowej formule) na poziomie podstawowym z odpowiedziami naszych ekspertów. Jutro – matematyka. We wtorek – język angielski

JĘZYK POLSKICZAS PRACY: 170 MINUTLICZBA PUNKTÓW DO UZYSKANIA: 70

Przeczytaj uważnie teksty, a następnie wykonaj zadaniaumieszczone pod nimi. Odpowiadaj tylko na podstawie tekstówi tylko własnymi słowami – chyba że w zadaniu polecono inaczej.Udzielaj tylu odpowiedzi, o ile Cię poproszono.

Tekst do zadań 1.-6.

Mój dziwny Sienkiewicz

Od prawie 150 lat niemal każdy uczestnik kultury literackiejw Polsce odczuwa imperatyw1, aby coś powiedzieć, a częstoi napisać o Sienkiewiczu. Skutek: sam spis tytułów tekstów o nimbędzie liczył ponad tysiąc stron! W nadchodzącym roku2 do-łożymy do tego zestawu parę setek tytułów. Nie mam nic prze-ciwko temu, a nawet raduje się moje serce sienkiewiczologa,z jednym wszelako zastrzeżeniem, aby przed napisaniem lubpowiedzeniem czegoś o nim przeczytać na nowo którąś z po-wieści. […]

[Jego twórczość to] niezastąpione laboratorium polskości,w którym możemy oglądać, jak tworzą się narodowe mity, te-stować na sobie ich czarujący wpływ, ćwiczyć się w krytycz-nym demaskowaniu kompensacyjnej fikcji3, i znów od nowa.Nie zapominajmy też o Sienkiewiczu intymnym, zakochanym,zmysłowym; elegancie i estecie.

Wreszcie pamiętać trzeba o nowoczesnym Europejczyku,który znaczną część swego życia spędził w Ameryce, Austrii,Francji i we Włoszech, a po sukcesie Quo vadis stał się celebry-tą używającym w hotelach pseudonimów z obawy przed na-trętami. Wyłania się nam z listów i wspomnień swobodny świa-towiec, ceniący wygody cywilizacji, prawo, kulturę technicz-ną, higienę i kondycję fizyczną.

Pozostaje wciąż Sienkiewicz absolutnym fenomenem kul-tury polskiej, jeśli idzie o wpływ rodzimy i zagraniczny. Dla Po-laków był i dla wielu nadal jest „naprawdę czytany i czytanyz rozkoszą” (Gombrowicz). W kanonach literatury światowejQuo vadis jest często jedyną książką, która reprezentuje litera-turę polską. […]

No tak, ale to wszystko już wiemy. Po stu latach wywoływa-nia krańcowych emocji powieści Sienkiewicza stały się klasy-ką oczywistą – jak Mona Lisa4 – nie zaskakują. Wiem, że niesłusz-nie. […] Dlatego mój projekt na stulecie jego śmierci brzmi: „Zdzi-wić się Sienkiewiczem”. […]

Można zacząć się dziwić w dowolnym miejscu, ot np. tużprzed końcem. W chwili śmierci Sienkiewicz będzie pisarzemspełnionym. Ze wszystkim zdążył. Sława przychodzi na czas,nikt nie musi wydobywać go z zapomnienia, nie trzeba też cze-kać, aby wiadome było, że zmienił historię kultury polskiej. Ka-waler Legii Honorowej, Członek Akademii Krakowskiej, Bel-gradzkiej, Piotrogrodzkiej, Praskiej etc., doktor honoris causaUniwersytetu Jagiellońskiego i Lwowskiego, laureat NagrodyNobla. Milionowe nakłady jego 12 powieści przyniosły mu po-kaźny majątek i kult czytelników, jakiego nie doczeka się już ża-den polski pisarz. Pełnia. Wcale niełatwo jednak odpowiedzieć,jak sam postrzegał swoje życie i dzieło.

Mniej więcej na dwa miesiące przed jego śmiercią […] mło-da Felicja Kęszycka-Schnaydrowa wypowiedziała w obecno-ści mistrza słowa uwielbienia dla jego twórczości, na co w od-powiedzi usłyszała zadziwiające zdanie: „A ja teraz, przeglą-dając przeze mnie napisane książki, spaliłbym je wszystkie”.Kokieteria? Wyraz rozczarowania swoimi ostatnimi utwora-mi? Zmiana priorytetów w obliczu nadchodzącej śmierci?

Przez ostatnie dwa miesiące życia Sienkiewicz nic nie spali,co zresztą nie miałoby sensu – jest prawie w każdej bibliote-ce świata.

NA PODSTAWIE: RYSZARD KOZIOŁEK,MÓJ DZIWNY SIENKIEWICZ, „POLITYKA” 2016, NR 1/2.

1 Imperatyw – nakaz.2 W nadchodzącym roku – tzn. w roku 2016,w którym obchodzono

setną rocznicę śmierci Henryka Sienkiewicza.3 Kompensacyjna fikcja – tu: wyrównywanie, powetowanie strat.4 Mona Lisa – jeden z najsłynniejszych obrazów namalowanych

przez malarza włoskiego renesansu, Leonarda da Vinci.

Zadanie 1. (0-2)

Z podanych pytań wybierz te, na które odpowiedzi dają wska-zane akapity tekstu, i wpisz do tabeli oznaczenia literowe tychpytań. Każdemu akapitowi przyporządkuj jedno pytanie.

a) Jakie narodowe mity kreuje Sienkiewicz w swoich dzie-łach?

b) Jaki wizerunek Sienkiewicza wyłania się z koresponden-cji i z opowieści o nim?

c) Która z licznych podróży Sienkiewicza przyniosła muświatowy rozgłos?

d)Jak swoją twórczość postrzegał finalnie sam Sienkiewicz?e) Co z dorobku Sienkiewicza jest rozpoznawalne również

poza granicami kraju?f) Jaki wpływ na życie rodzinne Sienkiewicza miała zdoby-

ta przez niego popularność?

Zadanie 2. (0-1)

Na podstawie tekstu wymień przyczynę zdziwienia Sienkiewi-czemwskazaną przez Ryszarda Koziołka.……….………………………………………………………………………………………..……….………………………………………………………………………………………….……….………………………………………………………………………………………..……….………………………………………………………………………………………..

Zadanie 3. (0-2)

Które środki językowe nadają tekstowi Ryszarda Koziołka cha-rakter subiektywny? Podkreśl TAK, jeżeli dany środek językowynadaje taki charakter, albo NIE – jeżeli nie nadaje.

Zadanie 4. (0-1)

Dokończ zdanie. Wybierz odpowiedź A albo B, a następnie 1.,2. albo 3.

W wypowiedzeniu W kanonach literatury światowej „Quovadis” jest jedyną książką, która reprezentuje literaturę polskąpodkreślona jego część to

Zadanie 5. (0-2)

Na podstawie akapitów 2., 3. i 4. uzupełnij tabelę: wpisz wy-razy do podanych znaczeń albo znaczenia do podanych wyrazów.

Zadanie 6. (0-3)

Napisz streszczenie tekstu liczące 40-60 słów.……….………………………………………………………………………………………..……….………………………………………………………………………………………….……….………………………………………………………………………………………..……….………………………………………………………………………………………….……….………………………………………………………………………………………..……….………………………………………………………………………………………….……….………………………………………………………………………………………..……….………………………………………………………………………………………….

Tekst do zadań 7.-13.

Milknące głosy Co 14 dni ginie jeden język. Do końca stulecia zaniknie praw-

dopodobnie blisko połowa z mniej więcej 7 tys. języków uży-wanych na ziemi, bo wiele grup etnicznych zarzuci swoją mo-wę ojczystą na rzecz angielskiego, chińskiego czy hiszpańskie-go. Co przepada, gdy milknie jakiś język?

Wymieranie języków to proces równie alarmujący jak zani-kanie różnorodności biologicznej świata. Zniknięcie języka poz-bawia nas wiedzy nie mniej cennej niż szansa na jakiś przyszłycudowny lek, która ginie wraz z wymarciem jakiegoś gatunkuzwierzęcia czy rośliny. Małe języki – w znacznie większym stop-niu niż te o szerokim zasięgu – dają nam klucz do tajemnic przy-rody, bo ludzie, którzy ich używają, zwykle żyją w wielkiej bli-skości z naturą, a ich mowa jest odbiciem tego, co obserwują.

Gdy jakaś mała grupa zapomina swojego języka ojczystegoi przerzuca się na angielski czy hiszpański, powstaje luka w prze-kazywaniu ludowej wiedzy z pokolenia na pokolenie – wiedzyo ziołach leczniczych, zabiegach agrotechnicznych, metodachirygacji, kalendarzach. Indianie Seri z Meksyku byli od zawszesezonowo wędrującymi łowcami-zbieraczami na zachodnimobrzeżu pustyni Sonora, nad Zatoką Kalifornijską. Aby prze-trwać, musieli doskonale znać tutejsze morskie i lądowe zwie-rzęta i rośliny, ich cechy, zwyczaje, cykle życiowe. Wszystko toznalazło odbicie w języku, zwanym przez nich cmiique iitom.[…] Mowa ojczysta jest dla ludu Seri czymś, co go określa, ją-drem jego tożsamości. […] Trzymają się ojczystej mowy czę-ściowo dlatego, że nie znoszą oficjalnej kultury Meksyku. […]

Seri pozostają dumnie nieufni wobec obcych. Gardzą teżosobistym bogactwem, którego nie dzieli się z innymi. […] Pod-

Lp. Znaczenie Wyraz 1. celebryta

2. Osoba niezwykła, wyjątkowa, utalentowana.

3. esteta

4. Człowiek obyty w towarzystwie, umiejący się odpowiednio zachować w każdej sytuacji.

1. uzasadnienia przyczyny zdarzenia ze zdania nadrzędnego. A.

zdanie podrzędne przydawkowe

2. dookreślenia rzeczownika ze zdania nadrzędnego.

B. zdanie podrzędne okolicznikowe

użyte w celu

3. przeciwstawienia treści zdania nadrzędnego.

1. Użycie czasowników w 1. os. liczby pojedynczej oraz zaimków dzierżawczych.

TAK NIE

2. Występowanie słownictwa oceniającego. TAK NIE

3. Występowanie zdań rozbudowanych składniowo oraz terminologii naukowej.

TAK NIE

4. Stosowanie sformułowań potocznych oraz zdań pytających.

TAK NIE

Akapit Pytanie

3.

4.

7.

REKLAMA 33634623

1

19Piątek5 maja 2017

EDUKACJA MATURA 2017 Z „WYBORCZĄ”

czas tradycyjnego pochówku wraz ze zmarłym grzebie się je-go skromny dobytek. Potomkowie i krewni nie dziedziczą ni-czego prócz pieśni, legend, pouczeń.

Rene Montańo siedzi w cieniu ganku przed swoim dom-kiem i opowiada mi legendy o dawnej rasie olbrzymów, któ-rzy potrafili jednym krokiem przesadzić cieśninę między ichrodzinną wyspą Tiburon a lądem stałym. Słucham więc […]o tych, którym opowiedziano o skarbach Ziemi, o wszystkichdawnych sprawach. „Ci, którym opowiedziano”, to ci, którzy– chcąc nie chcąc – wzięli na siebie odpowiedzialność za prze-kazanie dalej tego, co usłyszeli. I dzięki tej zasadzie wszyscystajemy się dziedzicami wiedzy zamkniętej w skarbnicy mo-wy ludu Seri. […]

Jedną z metod ratowania języka jest przechowanie go w po-staci pisanej i opracowanie słownika. Językoznawcy z jednejstrony kochają perspektywę przystosowania pisma do języ-ków, które dotąd miały tylko postać ustną, z drugiej obawiająsię jej. Obawiają, bo sama koncepcja alfabetu zmienia język,który ten alfabet miał ocalić. […]

To w istocie dylemat, bo globalizacja kultury jest procesemnie do zatrzymania. […]

Umieraniu kultury, powolnemu ginięciu języka przeciwsta-wić się mogą tylko duma i upór, szacunek dla tradycji i starychludzi, świadomość, że kluczem do naszej przyszłości jest to, cojuż za nami. A także przekonanie, że języki, którymi mówi jużniewielu, wciąż mogą nam wiele powiedzieć.

NA PODSTAWIE: RUSS RYMER, MILKNĄCE GŁOSY,„NATIONAL GEOGRAPHIC” 2012, NR 7.

Zadanie 7. (0-1)

Określ, czy podane sentencje są zgodne z sensem tekstu. Pod-kreśl TAK, jeżeli sentencja jest zgodna z sensem tekstu, albo NIE– jeśli nie jest zgodna.

Zadanie 8. (0-2)a) Na podstawie tekstu podaj dwie przyczyny zanikania języ-

ków.……….………………………………………………………………………………………..……….………………………………………………………………………………………….……….………………………………………………………………………………………….

b) Jak autor ocenia zjawisko zanikania języków? Uzasadnijswoją odpowiedź.……….………………………………………………………………………………………..……….………………………………………………………………………………………….……….………………………………………………………………………………………….

Zadanie 9. (0-1)

Wyjaśnij, jaką funkcję w tekście pełni pytanie zawarte w aka-picie 1.……….………………………………………………………………………………………..……….………………………………………………………………………………………….……….………………………………………………………………………………………….

Zadanie 10. (0-1)

W jakim celu porównano zanikanie języków do zanikania róż-norodności biologicznej? Uzasadnij swoją odpowiedź.……….………………………………………………………………………………………..……….………………………………………………………………………………………….……….………………………………………………………………………………………….

Zadanie 11. (0-1)

Wyjaśnij sens zdania Mowa ojczysta jest dla ludu Seri czymś,co go określa, jądrem jego tożsamości.……….………………………………………………………………………………………..……….………………………………………………………………………………………….……….…………………………………………………………………………………………. ……….………………………………………………………………………………………….

Zadanie 12. (0-1)

Wyjaśnij, na czym polega sprzeczność w 6. akapicie tekstu.……….………………………………………………………………………………………..……….………………………………………………………………………………………….……….………………………………………………………………………………………….……….………………………………………………………………………………………….

Zadanie 13. (0-2)a) Podaj autora i tytuł utworu, z którego pochodzi podany frag-

ment.

DZIENNIKARZAle tu wieś spokojna. Niech na całym świecie wojna,byle polska wieś zaciszna,byle polska wieś spokojna.

CZEPIECPon się boją we wsi ruchu.Pon nos obśmiwają w duchu. A jak my, to my się rwiemyino do jakiej bijacki.Z takich, jak my, był Głowacki.A, jak myślę, ze panowie duza by juz mogli mieć,ino oni nie chcom chcieć!

Autor: …………………..….……… Tytuł: …………….….….…………….

b) Na podstawie całego utworu, z którego pochodzi podanyfragment, uzasadnij, że zastosowana w nim stylizacja gwarowastanowi ilustrację myśli języki, którymi mówi już niewielu, wciążmogą nam wiele powiedzieć zawartej w tekście Milknące głosy.……….………………………………………………………………………………………..……….………………………………………………………………………………………….

Zadanie 14. (0-50)

Wybierz jeden temat i napisz wypracowanie.

Temat 1. Praca – pasja czy obowiązek? Rozważ problem i uza-sadnij swoje zdanie, odwołując się do fragmentu Ziemi, planetyludzi Antoine’a de Saint-Exupéry’ego oraz do wybranych tekstówkultury. Twoja praca powinna liczyć co najmniej 250 słów.

Ziemia, planeta ludzi

Było to w roku 1926. Jako młody pilot cywilny pracowałemod niedawna w Towarzystwie Latécoere. […] Uczyłem się tammojego zawodu. Podobnie jak moi koledzy, odbywałem nowi-cjat, przez który musiał przejść każdy z nas, zanim dostąpił

+

1.

Cóż słowa? – Marne formy, w które myśl człowieka nędzę swej nicości powszedniej obleka. (Maria Konopnicka)

TAK NIE

2. Naród żyje, dopóki język jego żyje, bez języka narodowego nie ma narodu. (Karol Libelt)

TAK NIE

3. Nie miecz, nie tarcz – bronią Języka / Lecz – arcydzieła! (Cyprian Kamil Norwid)

TAK NIE

REKLAMA 33626198

1

20 Piątek5 maja 2017

EDUKACJA MATURA 2017 Z „WYBORCZĄ”

Zadanie 1.

Zadanie 2.Na przykład Jak pisze autor, „zdziwić się Sienkiewiczem” można w do-

wolnym miejscu – odkrywając i odczytując na nowo jego po-wieści i szukając w nim lustra dla współczesnego Polaka, moż-na się także zdziwić, poznając fakty z jego życia czy zaskakują-cą opinię uwielbianego przez Polaków pisarza na temat włas-nej twórczości.

Zadanie 3.Tak, tak, nie, tak

Zadanie 4.(A2) zdanie podrzędne przydawkowe użyte w celu dookre-

ślenia rzeczownika ze zdania nadrzędnego. Zadanie 5.

Zadanie 6.Napisz streszczenie tekstu liczące 40-60 słów.Powinieneś napisać krótki, rzeczowy tekst pozbawiony opi-

nii i przedstawiający najważniejsze elementy tekstu. Twoja pra-ca powinna zachować porządek chronologiczny.

Zadanie 7.NIE, TAK, TAK

Zadanie 8.a) Na przykład

globalizacja rezygnacja małych grup etnicznych z własnego języka i po-

sługiwanie się językiem dominującym na danym obszarze (przy-czyny ekonomiczne)

b) Ubolewa nad nim i zauważa, że zniknięcie jakiegoś języ-ka jest równoznaczne ze zniknięciem kultury i tradycji grupy

etnicznej, całej gromadzonej przez pokolenia wiedzy i mitolo-gii. Zauważa także, że nie można budować przyszłości bez pa-mięci o przeszłości i tradycji.

Zadanie 9. Na przykładTo pytanie zapowiada dalsze rozważania, wprowadza w ich

temat, jest również informacją, że ginie nie tylko język.Zadanie 10.

Na przykładZanikanie różnorodności biologicznej prowadzi do zuboże-

nia ekosystemu i w efekcie do degradacji tworzących go gatun-ków. Podobnie może stać się ze zglobalizowaną kulturą – jeśli za-niknie różnorodność języków i kultur, człowiek jako gatunekmoże bezpowrotnie utracić znaczącą część dorobku ludzkości.

Zadanie 11.Na przykładSeri nie przywiązują wagi do kultury materialnej, nie mają

też języka pisanego, zatem cała ich kultura może być przecho-wywana jedynie w języku. Jest on zatem źródłem tożsamości,a jednocześnie pozwala zakreślić granice społeczności i odróż-nić się od innych kultur, np. kultury Meksyku. Jednocześnie ję-zyk jest jedynym narzędziem przekazywania wiedzy młodymi przetrwania w świecie ludu Seri.

Zadanie 12.Na przykładZ jednej strony powstanie alfabetu mogłoby uratować język

istniejący w tej chwili jedynie w formie ustnej, z drugiej jednakpowstanie alfabetu musiałoby wpłynąć na kształt języka luduSeri i zmienić go, co byłoby ingerencją w tradycyjną kulturę.

Zadanie 13.Autor: Stanisław Tytuł: Wyspiańskib) Na przykładStylizacja gwarowa i umiejscowienie akcji dramatu w bro-

nowickiej chacie pozwoliły Wyspiańskiemu na przedstawieniewielu problemów ówczesnego społeczeństwa, między innymipozycji chłopów, rozwarstwienia społeczeństwa czy chłopo-manii, za którą nie kryło się prawdziwe zainteresowanie inteli-gencji problemami wsi. Jednocześni chłopi mówią w „Weselu”swoim własnym głosem, tworzą niejako osobną kulturę zwią-zaną z pracą na roli, o której miejska inteligencja wie niewielelub nic.

Zadanie 14.Temat 1.

Praca – pasja czy obowiązek? Rozważ problem i uzasadnij swo-je zdanie, odwołując się do fragmentu Ziemi, planety ludzi Antoi-ne’a de Saint-Exupéry’ego oraz do wybranych tekstów kultury.Twoja praca powinna liczyć co najmniej 250 słów.

A. Sformułowanie stanowiska (np. w postaci tezy lub hipotezy). Teza/hipoteza/stanowisko

Praca jest pasją/obowiązkiem; praca może być zarówno pa-sją, jak i obowiązkiem.

B. Uzasadnienie stanowiska jest oceniane ze względu na to,czy jest trafne, czy jest szerokie i czy jest pogłębione.

Wyjaśnienie, czym jest, czym może być, czym powinna byćpraca dla człowieka (tu słowa klucze: powołanie,misja, utrzyma-nie, „dorobienie się”, przykry obowiązek, przymus, rozwój, samo-doskonalenie, samosprawdzenie się). Krótka charakterystykaróżnych rodzajów zajęć, które człowiek podejmował na prze-strzeni wieków. Przywołanie różnych złotych myśli, przysłów,powiedzeń na temat pracy. Scharakteryzowanie ludzi pracy.Wskazanie predyspozycji do uprawiania określonych zawo-dów. Zauważenie trudności na rynku pracy: bezrobocie, brakwykwalifikowanej siły roboczej, mechanizacja i technicyzacjaprocesów produkcji.

Argumentacjapraca jako obowiązekprzygotowanie do pracy narratora tekstu Sanit-Exupéry’ego,

odbywanie swoistego nowicjatu, przygotowanie do pokonywa-nia nie tylko ograniczeń fizycznych, ale przede wszystkim psy-chicznych („Życie wypełniał nam strach […]”.),

operowanie w opisie językiem, który wskazuje na obowią-zek, szkołę („odbywać nowicjat”, „loty ćwiczebne”, „lekcje me-teorologii”, „udzielali rad”, „wymagania”, „wyrzeczenia”…),

podział na starszych (doświadczenie, rutyna, bogactwoprzeżyć, celowe straszenie, nonszalancja, odpowiedzialność)i młodszych (praktykanci, początki, nieświadomość, strachprzed nieznanym, ale jedoczesna fascynacja nowym),

świadomość misji, odpowiedzialności za innych („Samw centrum olbrzymiego trybunału utworzonego dlań przezburzliwe niebo, pilot walczy o swój ładunek pocztowy z trze-ma bóstwami żywiołu: górą, morzem i burzą”.), poczucie osa-motnienia i jednocześnie wybraństwa, praca przedstawiana ja-ko mityczna walka z żywiołami;

praca jako pasjazmęczenie, pokonanie własnych ograniczeń, przeżycie ja-

ko powód do niewytłumaczalnej radości (śmiech Bury’ego ja-ko sygnał zwycięstwa),

operowanie w opisie słownictwem, które wskazuje na ra-dość z wykonywanej pracy („Zachwycił mnie ten śmiech”,„śmiech, który rozpromienił jego zmęczenie”),

różne perspektywy patrzenia na ten sam krajobraz: 1) za-chwyt lub znużenie widokiem chmur, zachodzącego słońca, fal

+

+

+

+

+

+

+

+

+

+

+

+

+

+

+

+

+

+

+

+

+

+

+

Lp. Znaczenie Wyraz

1. Osoba bardzo popularna, rozpoznawana

2. fenomen

3. Osoba zmysłowa, ceniąca piękno

4. światowiec

+

+

+

+

Akapit Pytanie

3. b

4. e

7. d

+

zaszczytu pilotowania samolotu pocztowego. Loty ćwiczebne,jazdy Tuluza – Perpignan i z powrotem, skromne lekcje meteo-rologii w lodowatym hangarze. Życie wypełniał nam strachprzed górami Hiszpanii, których jeszcze nie znaliśmy, i szacu-nek dla starszych kolegów.

Tych starszych kolegów spotykaliśmy w restauracji. Oprysk-liwi, z rezerwą, jak z łaski udzielali nam swych rad. A kiedy cza-sem któryś z nich, po powrocie z Alikantu czy Casablanki, przy-chodził spóźniony, w skórzanym płaszczu ociekającym desz-czem, i jeden z nas pytał go nieśmiało o warunki lotu, krótkieodpowiedzi umiały z burzy wyczarować przed naszymi oczy-ma bajeczny świat pełen sideł, zasadzek, nagle wyłaniającychsię skał, stromizn i wichrów zdolnych wyrywać cedry z korze-niami. […]

Pamiętam jeden powrót Bury’ego, który później zginął w Cor-bieres. Stary pilot zasiadł wśród nas i jadł powoli, bez słowa, po-chylając przytłoczone jeszcze niedawnym wysiłkiem ramiona.Był wieczór po jednym z tych niepogodnych dni, kiedy na ca-łej długości trasy niebo jest zgniłe, a pilot ma wrażenie, że górytoczą się w błocie tam i na powrót niczym zerwane z uwięzi dzia-ła, które w dawnych czasach orały ciężkimi kołami pokłady ża-glowców. Spojrzałem na Bury’ego, przełknąłem ślinę i zdoby-łem się na pytanie, czy miał ciężki lot. […] Wreszcie Bury pod-niósł głowę, […] coś sobie przypomniał i nagle wybuchnąłdźwięcznym śmiechem. Zachwycił mnie ten śmiech – Buryśmiał się tak rzadko! – ten krótki śmiech, który rozpromienił je-go zmęczenie. Bez żadnego innego komentarza do swojego zwy-cięstwa pochylił głowę i znów żuł bez słowa. […]

Tak wymagania i wyrzeczenia, które narzuca praca zawo-dowa, przeobrażają i wzbogacają świat. […] Na jednostajny krajobraz, który nuży pasażera, załoga samolotu patrzy inny-mi oczyma. Zasnuwające horyzont obłoki nie są dla niej ele-mentem dekoracyjnym: będą bezpośrednio obchodziły mięś-nie pilota i postawią przed nim pewne problemy do rozwiąza-nia. […] Oto szczyt, jeszcze daleki; jakie ukaże oblicze? W nocksiężycową będzie wygodnym punktem orientacyjnym. Jeślijednak pilot leci na ślepo, z trudem wyrównuje odchylenia i niejest pewien swojej pozycji, szczyt staje się dynamitem i wypeł-ni swoją groźbą całą noc. […]

Tak samo zmieniają się także oceany. Zwykli pasażerowienie dostrzegają burzy: widziane z tak wysoka fale nie mają wy-

raźnego kształtu, stosy wody wydają się nieruchome. Zaryso-wują się na nich tylko wielkie białe plamy, unerwione i pieni-ste, jak gdyby skute mrozem. Ale załoga widzi je i wie: tutaj niewolno wodować. Dla niej te plamy wyglądają jak wielkie jado-wite kwiaty.

A jeśli nawet lot odbywa się pomyślnie, pilot, który leci gdzieśna swoim odcinku trasy, nie jest zwykłym widzem zwykłegopejzażu. Barwy ziemi i nieba, ślady wiatru na morzu, złocistechmury o zmierzchu budzą nie podziw pilota, ale rozwagę. […]Sam w centrum olbrzymiego trybunału utworzonego dlań przezburzliwe niebo, pilot walczy o swój ładunek pocztowy z trze-ma bóstwami żywiołu: górą, morzem i burzą.

ANTOINE DE SAINT-EXUPÉRY, NOCNY LOT. ZIEMIA, PLANETA LUDZI. PILOT WOJENNY, KRAKÓW 1971.

Temat 2. Zinterpretuj podany utwór. Postaw tezę interpretacyj-ną i ją uzasadnij. Twoja praca powinna liczyć co najmniej 250słów.

Słyszę czasTylko w nocy słyszę czas,Pytam dokąd mnie goniPrzez tyle świata, tyle miast,Ciągle zmieniam adresy,Gubię zapiski i rękopisy,Nie wiem gdzie mieszkamI nie wiem jak długo,Bo to wszystko tymczasem,Wszystko w międzyczasie,W tym bękarcim słowie,Ale jakże mądrymI jak okrutnym,W międzyczasie od początku,W międzyczasie do końca,I tyle jest mego słowaA poza nimJuż prawdziwy czas.

Słyszę go w nocy,Patrzę w ciemność i widzę

Jak mijam w nawiasie,Od urodzenia do śmierci,Pod każdym adresem,W każdym mieszkaniu,W ogromnym świecie,Śród pogubionych zapiskówI trwożnych słówMego międzyistnienia.Na próżno go pytam,On mnie nie goni,Czeka spokojnie,Nic mi nie powieI jeśli co słyszęTo tylko w uszachPusty szum.

Jest to czas, w który nie mogę wkroczyć,Któremu nie mogę się sprzeciwić,Do którego nie należę,A który jest wszystkim.

[1969]

KAZIMIERZ WIERZYŃSKI, SŁYSZĘ CZAS, [W:] TEGOŻ, POEZJA I PROZA, T.1,KRAKÓW 1981.

WYPRACOWANIE

na temat nr …………

……….………………………………………………………………………………………..……….………………………………………………………………………………………….……….………………………………………………………………………………………..……….……………………………………………………………………………………….. ……….………………………………………………………………………………………..……….………………………………………………………………………………………….……….………………………………………………………………………………………..……….……………………………………………………………………………………….. ……….………………………………………………………………………………………..……….………………………………………………………………………………………….

+

KLUCZ ODPOWIEDZI I PUNKTOWANIA ZADAŃ

1

21Piątek5 maja 2017

EDUKACJA MATURA 2017 Z „WYBORCZĄ”

na oceanie (dla pasażera, podróżnika), 2) podziw dla natury,szacunek dla jej wielkości, siły (dla pilotów),

czytanie w naturze jak w otwartej księdze, rozpoznawanieznaków, skupianie uwagi na szczegółach, detalach niezauważa-nych przez zwykłych obserwatorów; pokora wobec sił natury,

operowanie językiem metafory, porównania w opisie oce-anicznych fal, górskich szczytów, chmur („wielkie białe plamy,unerwione i pieniste, jak gdyby skute mrozem”, „te plamy wy-glądają jak wielkie jadowite kwiaty”, „Barwy ziemi i nieba, śla-dy wiatru na morzu, złociste chmury o zmierzchu budzą niepodziw pilota, ale rozwagę”.).

Inne teksty kultury Na przykład:

Lalka Bolesława Prusa – bohater w młodości ciężko pracu-je (winiarnia u Hopfera), chce się usamodzielnić, nie zważa naprzykre uwagi (symboliczna scena wychodzenia z piwnicy);potem po ślubie z Minclową pomnaża majątek, bogaci się, znaj-duje poważanie w Warszawie i za granicą; miłość do Izabeli poz-wala mu czerpać przyjemność z pracy – pracuje dla ukochanejkobiety (praca jako siła witalna, motywacja wszelkich działań);Izabela Łęcka, zwiedzając fabrykę żelaza we Francji, jest prze-rażona widokiem półnagich robotników, twierdzi, że musielizrobić coś bardzo złego, skoro tak ciężko pracują (praca jakoprzykry obowiązek, kara),

Siłaczka Stefana Żeromskiego – Stanisława Bozowska, re-alizując misję pracy u podstaw, idzie oświecać ciemny lud; bo-haterowie pozytywistycznych nowel pracę traktują zgodniez przesłaniem epoki (praca organiczna, praca u podstaw),

Powrót posła Juliana Ursyna Niemcewicza – praca dla do-bra wspólnego, pro publico bono, z jednej strony obowiązeknaprawy Rzeczypospolitej, z drugiej pasja, radość płynąca z re-formowania państwa, przyczyniania się do jego ulepszania.

C. Poprawność rzeczową ocenia się na podstawie liczby błę-dów rzeczowych.

Pomyłki (np. w nazwach własnych lub datach) niewpływa-jące na uzasadnienie stanowiska wobec problemu uważa się zausterki, a nie błędy rzeczowe. Błąd kardynalny to błąd rzeczo-wy świadczący o nieznajomości (1) tekstu kultury, do któregoodwołuje się zdający, oraz (2) kontekstu interpretacyjnego przy-wołanego przez zdającego.

D. Kompozycja oceniana jest ze względu na funkcjonalnośćsegmentacji i uporządkowanie tekstu zgodnie z gatunkiem wy-powiedzi.

E. Spójność lokalną ocenia się na podstawie zgodności logicz-nej i gramatycznej między kolejnymi, znajdującymi się w bezpo-średnim sąsiedztwie zdaniami w akapitach.

F. Styl tekstu ocenia się ze względu na stosowność. G. Poprawność językowa oceniana jest ze względu na liczbę

i wagę błędów składniowych, leksykalnych, słowotwórczych, fra-zeologicznych, fleksyjnych i stylistycznych.

H. Poprawność zapisu ocenia się ze względu na liczbę błędówortograficznych i interpunkcyjnych (szacowaną odpowiednio doobjętości tekstu) oraz ich wagę (błędy rażące i nierażące).

Temat 2. Zinterpretuj podany utwór. Postaw tezę interpretacyjną i ją

uzasadnij. Twoja praca powinna liczyć co najmniej 250 słów.

Koncepcja interpretacyjna zdającego musi być widoczna w pra-cy, choć nie musi być wyrażona w formie tezy, może wynikać po-średnio z wywodu.

tematyka: problem czasu, uwikłanie człowieka w czasie,pytanie o sens życia, egzystencji, problem schyłkowości,

kreacja osoby mówiącej: bohater stawia pytania o sens ży-cia, zwłaszcza życia zawieszonego w przywoływanym „między-

czasie”; ma mało czasu, by zdefiniować własną tożsamość, jest jaktułacz, jak ktoś niezakorzeniony w żadnej czasoprzestrzeni („cią-gle zmienia adresy”, „nie wie, gdzie mieszka”, „dokąd zmierza”),

bohater jest zdeterminowany przez czas; słowo czas poja-wiające się w tekście wiele razy, odmieniane przez wszystkieprzypadki, wchodzące w różne związki frazeologiczne staje siędla człowieka pułapką („od początku do końca”),

bohater zdaje sobie sprawę z tego, że żyje w „tymczasowo-ści”, w „międzyczasie”, egzystuje „poza prawdziwym czasem”– czyżby chodziło o platońską ideę doskonałości?

życie człowieka na ziemi to chwila, ułuda, nic nieznaczą-cy ułamek „prawdziwego” czasu,

postawa wpisana w wiersz to pesymizm wynikający z bez-silności, pogodzenie się z niedoskonałością, z uwikłaniem w czas– kategoria, z którą nie można się mierzyć.

Przywołany przez zdającego kontekst powinien być sfunkcjo-nalizowany (nawiązujący do tekstu i pogłębiający koncepcję in-terpretacyjną).

jako kontekst można przywołać Lalkę Bolesława Prusa(fragment, w którym Wokulski spaceruje Powiślem i zastana-wia się nad sensem ludzkiej egzystencji). Dobrym kontekstembędą wiersze Wisławy Szymborskiej Rozmowa z kamieniem,Urodziny, fraszka O żywocie ludzkim Jana Kochanowskiego(podobieństwo postaw wobec wieczności, problem z przemi-janiem, niemożność pogodzenia się z nim). Interesujące było-by przywołanie rozważań na temat praw boskich i ludzkichw kontekście Antygony Sofoklesa,

tekst Kazimierza Wierzyńskiego (pochodzi z końca lat sześćdziesiątych XX wieku) nie nosi w sobie śladów witalizmu,optymizmu, aktywizmu (początkowe utwory, utwory pocho-dzące z XX-lecia międzywojennego), jest wyrazem gorzkiegorozrachunku z życiem, ludzką egzystencją.

+

+

+

+

+

+

+

+

+

+

+

+

+

+

+

+

+

§

OG

ŁO

SZ

EN

IE Przed Sądem Rejonowym dla Łodzi-Śródmieścia

w Łodzi w I Wydziale Cywilnym w sprawie I Ns

332/17 toczy się postępowanie z wniosku

Skarbu Państwa – Prezydenta Miasta Łodzi

o stwierdzenie nabycia spadku po Michale

Dawidzie Danielskim synu Szymona i Frimety

zm. w dniu 31 grudnia 1946 r. i Marjem Marii

Danielskiej córce Hersza i Chaji zm. w dniu

31 grudnia 1946 r. – ostatnio stale

zamieszkałych w Łodzi.

Sąd wzywa niniejszym wszystkich spadkobierców

wyżej wymienionych spadkodawców, aby

w terminie 3 miesięcy od dnia ukazania się

ogłoszenia zgłosili się do tego Sądu i udowodnili

nabycie spadku, gdyż w przeciwnym razie mogą

być pominięci w postanowieniu o stwierdzenie

nabycia spadku.

W skład spadku wchodzi nieruchomość przy

ul. Krzyżowej w Łodzi.

REKLAMA 33633969

§

OG

ŁO

SZ

EN

IE

Przed Sądem Rejonowym w Kłodzku w Wydziale I

Cywilnym toczy się postępowanie z wniosku Gminy

Kłodzko o stwierdzenie nabycia spadku po

Władysławie Józefie Kłonowskim, s. Franciszka

i Albiny z d. Jedlińskiej, urodzonym 12 lipca 1911 r.

w miejscowości Sobódka, zmarłym w dniu 1 lutego

1992 r. w Kłodzku, ostatnio stale zamieszkałym

w Starym Wielisławiu nr 59.

Wzywa się wszystkich zainteresowanych, aby

w terminie trzech miesięcy od dnia ukazania się

ogłoszenia udowodnili swoje uprawnienia do

spadku, w skład spadku wchodzi udział

w wysokości 1/4 części co do zabudowań

mieszkalnych i gospodarczych stanowiących

odrębny od gruntu przedmiot własności,

a znajdujących się na nieruchomościach

położonych w Starym Wielisławiu, dla których Sąd

Rejonowy w Kłodzku prowadzi księgi wieczyste

o nr SW1K/00068895/3 oraz SW1K/00019609/4,

gdyż w przeciwnym razie mogą być pominięci

w postanowieniu o stwierdzeniu nabycia spadku (sygn.

akt I Ns 276/17).

REKLAMA 33634224

Syndyk ZWK „MARYWIL” S.A. w Suchedniowie (26-130),

ul. Sportowa 10, woj. świętokrzyskie,

SPRZEDA

zorganizowaną części przedsiębiorstwa, w skład którego wchodzą: prawo użytkowania

wieczystego nieruchomości gruntowych o pow. łącznej 11,7 ha zabudowanych

budynkami produkcyjnymi, magazynowymi, socjalno-biurowymi o łącznej powierzchni

użytkowej 23945 m

2

; stanowiące zorganizowany zespół składników niematerialnych

i materialnych przeznaczonych do prowadzenia działalności gospodarczej za cenę nie

niższą niż 4.500.000,00 (słownie: cztery miliony pięćset tysięcy) złotych. Nieruchomości

posiadają urządzone księgi wieczyste: KI1R/00013255/8, KI1R /0003394/1 oraz

KI1R/00017356/4. Szczegółowe informacje o nieruchomości i regulaminie sprzedaży

można uzyskać w siedzibie syndyka oraz pod nr tel. 41 254 40 31; 512 320 220 lub pod

adresem e-mail: biuro@kaspol.net.

REKLAMA 33635566

Sta ro sta Opol skiin for mu je o za mia rze ogra ni cze nia spo so bu

ko rzy sta nia z nie ru cho mo ści o nie u re gu lo wa nymsta nie praw nym, ozn. nr. dzia łek 474/228i 479/229, ar kusz ma py 3, ob ręb Dę bie,

gmi na Chrzą sto wi ce, po wiat opol ski, za pi sa nej w KW nr OP1O/00060751/2 sta no wią cejwłas ność nie ży ją cej An ny TO MA SZEW SKIEJ, po przez udzie le niespół ce TA U RON Dy stry bu cja S.A. ze zwo le nia na za ło że nie i prze pro -wa dze nie na ww. nie ru cho mo ści prze wo dów i urzą dzeń słu żą cych doprze sy ła nia lub dy stry bu cji ener gii elek trycz nej, w ce lu re a li za cji in -we sty cji pod na zwą – Prze bu do wy li nii na po wietrz nej 110 kVGPZ Gro szo wi ce – GPZ Ozi mek.

W ter mi nie 2 mie się cy od dnia ogło sze nia oso by, któ rym przy -słu gu ją pra wa rze czo we do ww. Nie ru cho mo ści, win ny zgła szać się doSta ro stwa Po wia to we go w Opo lu, plac Wol no ści 7/8, II pię tro, po kój nr 235, tel. 77 4412342. Je że li w wy zna czo nym ter mi nie niezgło szą się oso by, któ rym przy słu gu ją ogra ni czo ne pra wa rze czo we,zo sta nie wszczę te po stę po wa nie w spra wie wy da nia ze zwo le nia na ogra ni cze nie spo so bu ko rzy sta nia z nie ru cho mo ści.

REKLAMA 33635731

Prezydent Wrocławia

ogłasza

drugi przetarg ustny nieograniczony na sprzedaż nieruchomości

gruntowej niezabudowanej, położonej we Wrocławiu przy:

ul. Starodworskiej;

obręb: Księ że Wiel kie, AM-2, dz. nr 58/3, (RIVb, RIVb);

GPS 51.07450 N 17.09478 E;

pow. dział ki: 13 886 m

2

;

KW nr WR1K/00348871/7;

wraz z udzia łem 1/2 czę ści w dział ce nr 58/4 (RI Va) obręb Księ że

Wiel kie, AM-2, o pow. 1450 m2, KW nr WR1K/00348872/4, przez -

na czo nej pod dro gę wew nętrz ną;

Przez na cze nie w mpzp: (dz. nr 58/3) za bu do wa miesz ka nio wa jed no ro -

dzin na, usłu gi I, edu ka cja, obiek ty opie ki nad dziec kiem, pla ce za baw,

te re no we urzą dze nia spor to we, kry te urzą dze nia spor to we, in fra struk -

tu ra dro go wa, obiek ty in fra struk tu ry tech nicz nej; (dz. nr 58/4) dro ga

wew nętrz na;

Ce na wy wo ław cza: 2 600 000,00 zł + VAT;

Wa dium: 260 000,00 zł

Wa dium uczest ni cy prze tar gu po win ni wpła cić naj póź niej do dnia 11 lip ca 2017 r. na kon to:

Gmi na Wroc ław, pl. No wy Targ 1-8, 50-141 Wroc ław – nr 36 1020 5226 0000 6302 0417

7655. Da tą do ko na nia wpła ty wa dium jest da ta uzna nia ra chun ku ban ko we go Gmi ny.

Prze targ od bę dzie się w sie dzi bie Urzę du Miej skie go Wro cła wia, pl. No wy Targ 1-8

w sa li 204 o godz. 10

00

dnia 18 lip ca 2017 r.

Peł ną in for ma cję do ty czą cą nie ru cho mo ści oraz prze tar gu za wie ra ogło sze nie wy wie szo -

ne na tab li cy ogło szeń w sie dzi bie Urzę du Miej skie go Wroc ła wia, pl. No wy Targ 1-8. Ogło -

sze nie o prze tar gu do stęp ne jest rów nież w In ter ne cie, na stro nach Urzę du Miej skie go

Wroc ła wia: www.um.wroc.pl/gn oraz pod adre sem www.bip.um.wroc.pl

In for ma cje o nie ru cho mo ści moż na uzy skać w Dzia le Pro mo cji Nie ru cho mo ści Urzę du

Miej skie go Wro cła wia, pl. No wy Targ 1-8, pok. 126 i 127, tel. +48-71-777-72-83 do

86, e-ma il: wns@um.wroc.pl

Pre zy dent Wro cła wia ma pra wo od wo ła nia prze tar gu z waż nych po wo dów.

REKLAMA 33634719

Prezydent Wrocławia

ogłasza

przetarg ustny nieograniczony na sprzedaż nieruchomości

gruntowej niezabudowanej, położonej we Wrocławiu przy:

ul. Granicznej;

obręb: Stra cho wi ce, AM-6, dz. nr 11/1, (RIVb, RV);

GPS 51.11038 N 16.88578 E;

pow. dział ki: 5163 m

2

;

KW nr WR1K/00350555/3;

Przez na cze nie w mpzp: ak tyw ność gos po dar cza i usłu gi (m.in. ad mi -

ni stra cja, biu ra, fi nan se, zdro wie, ga stro no mia, han del de ta licz ny,

han del hur to wy, pro duk cja, rze mio sło, tran sport, tu ry sty ka, obiek ty

słu żą ce sprze da ży de ta licz nej pa liw);

Ce na wy wo ław cza: 1 200 000,00 zł + VAT;

Wa dium: 120 000,00 zł

Wa dium uczest ni cy prze tar gu po win ni wpła cić naj póź niej do dnia 30 czer wca 2017 r.

na kon to: Gmi na Wro cław, pl. No wy Targ 1-8, 50-141 Wro cław – nr 36 1020 5226

0000 6302 0417 7655. Da tą do ko na nia wpła ty wa dium jest da ta uz na nia ra chun -

ku ban ko we go Gmi ny.

Prze targ od bę dzie się w sie dzi bie Urzę du Miej skie go Wro cła wia, pl. No wy Targ 1-8

w sa li 204 o godz. 10

00

dnia 7 lip ca 2017 r.

Peł ną in for ma cję do ty czą cą nie ru cho mo ści oraz prze tar gu za wie ra og ło sze nie wy wie -

szo ne na tab li cy og ło szeń w sie dzi bie Urzę du Miej skie go Wro cła wia,

pl. No wy Targ 1-8. Og ło sze nie o prze tar gu do stęp ne jest rów nież w In ter ne cie,

na stro nach Urzę du Miej skie go Wro cła wia: www.um.wroc.pl/gn oraz pod adre sem

www.bip.um.wroc.pl

In for ma cje o nie ru cho mo ści moż na uzy skać w Dzia le Pro mo cji Nie ru cho mo ści Urzę du

Miej skie go Wro cła wia, pl. No wy Targ 1-8, pok. 126 i 127, tel. +48-71-777-72-83 do

86, e-ma il: wns@um.wroc.pl

Pre zy dent Wro cła wia ma pra wo od wo ła nia prze tar gu z waż nych po wo dów.

REKLAMA 33634721

WYCIĄG Z OGŁOSZENIA O PRZETARGU

zgodnie z § 6 ust. 5a Rozporządzenia Rady Ministrówz dnia 14 września 2004 r. w sprawie sposobu i trybuprzeprowadzania przetargów oraz rokowań na zbycie

nieruchomości (j.t. Dz. U. z 2014 r., poz. 1490)

Prezydent Miasta Białegostoku ogłasza pierwszy przetarg ustny nieograniczony

na sprzedaż nieruchomości, stanowiącej własność Gminy Białystok:

1. Oznaczenie nieruchomości: – nieruchomość stanowiąca własność

Gminy Białystok, położona w Białymstokuprzy ul. Warszawskiej 7, oznaczona jako działka nr 352 o pow. 0,1143 ha, w obrębie 17– Bojary, zabudowana budynkiem Pałac MiejskiTryllingów wpisanym do rejestru zabytkówwojewództwa podlaskiego, z przeznaczeniempod zabudowę usługową z zakresu użytecznościpublicznej,

– księga wieczysta – BI1B/00008661/5.2. Cena wywoławcza: 2.132.400,00 zł3. Termin i miejsce przetargu: 6 lipca 2017 r.

(czwartek), godz. 1100, Urząd Miejski w Białymstoku,ul. Słonimska 1, sala 10.

4. Wysokość wadium: 213.240,00 zł, wpłata wadiumdo dnia 30 czerwca 2017 r. Za datę wpłaty uważać się będzie datę wpływu pieniędzy na kontosprzedającego.

5. Informacja o miejscu wywieszenia i publikacjiogłoszenia o przetargu: tablica ogłoszeń w siedzibieUrzędu Miejskiego w Białymstoku przy ul. Słonimskiej 1 oraz Internet – strona:www.bip.bialystok.pl – zakładka „przetargi na nieruchomości” oraz www.bialystok.pl.

6. Dane teleadresowe, pod którymi można uzyskaćszczegółowe informacje: Departament SkarbuUrzędu Miejskiego w Białymstoku, ul. Słonimska 1,pokój 707, tel. 85-869-60-78.

REKLAMA 33635149

% jutro matematyka

% we worek j. angielski

EGZAMINY MATURALNE Z ODPOWIEDZIAMI W „WYBORCZEJ”

MATURZYSTO! OPRÓCZ TEGO! Każdego dnia na wyborcza.plnauczyciele komentują dla Was egzaminy maturalne, omawiają pułapki i najtrudniejsze zadania.