1

Hommageà

Paweł Pierściński

2

3

Hommageà

Paweł PierścińskiARTYŚCIE NA URODZINYKIELCE, 25 MAJA 2017

22 maja 2017 roku wieczorem,gdy książka ta wchodziła na drukarskie maszyny

poraziła nas wiadomość, że zmarł Paweł Pierściński.

Artysta nie poznał dedykowanego mu wydawnictwa; nie wiedział, że powstaje.

Książkę miał otrzymać 25 maja 2017 roku, w dniu urodzin, w upominku od przyjaciół.

4

Koncepcja wydawnictwa, redakcja i opracowanie edytorskieJerzy Daniel

Projekt okładkiAnna DanielNa okładce kompozycje wykorzystujące fotografie Pawła Pierścińskiego Sinusoida i Krajobraz falisty oraz autoportrety artysty i zdjęcia autorstwa różnych twórców. Archiwum Pawła Pierścińskiego.

WydawcaDrukarnia DUET w Kielcach

ISBN 978-83-939334-7-1

Druk: Drukarnia DUETul. Górna 11a, 25-415 KielceDTP OW Scriptume-mail: scriptum.daniel@post.pl

5

Z POKŁONEM...

Jeśli przeglądający niniejsze wydawnictwo orzeknie, podobnie jak pe-wien zaproszony do udziału w nim artysta fotografik: oto benefis Pawła Pierścińskiego – nie wypadnie temu zaprzeczyć, ale przytaknąć bez za-strzeżeń też nie będzie najłatwiej. Wprawdzie publikacja ta spełnia istotę takiego, wydawanego na rzecz twórcy, wydarzenia w uznaniu jego długo-letniej działalności artystycznej i wybitnego dorobku (a niekiedy, jak daw-niejszymi laty z reguły bywało, urządzanego również z intencją udziele-nia mu pomocy), ale byłby to benefis osobliwy, bo bez beneficjenta, a na domiar bez jego wiedzy. Ot, taki benefis zaoczny... I jeszcze należy po-wiedzieć, że zazwyczaj okazję i tytuł do benefisu stwarza jubileusz – do-brze wyglądająca, „okrągła” liczba lat odmierzających życiową drogę ar-tysty bądź ujmujących czas jego aktywności twórczej. A Pierściński przed dwoma laty świętował rocznicę – piękną, sześćdziesięciolecie – obecności na obszarze sztuki światłoczułej; związki z nią sam liczy od 1955 roku, gdy jako uczeń przedmaturalnej klasy kieleckiego „Żeromskiego” debiutował na wystawie, zaś świeczki na jubileuszowym torcie będzie gasił w roku 2018, na swe osiemdziesięciolecie.

Ale czy potrzeba specjalnego pretekstu, aby wyrazić komuś podzięko-wania, okazać wdzięczność i złożyć hołd?

Kilku przyjaciołom Pierścińskiego i admiratorom jego fotograficzne-go kunsztu wystarczyło pragnienie, które przyjęło postać potrzeby, aby powiedzieć Pawłowi, że mu zawdzięczamy pełną wzruszeń wędrówkę po krainie piękna i odkrycie świata, który istniał wokół nas, ale pozostawał nieznany, dopokąd nie skierował w jego stronę obiektywu swej kamery. Zresztą i pretekst się znalazł: 25 maja, dzień urodzin artysty. Taka droga wiodła do tej publikacji-upominku, która zrodziła się przy okrągłym stole.

Zasiedli za nim: Stanisław Kaczmarczyk, prezes Drukarni DUET w Kielcach, życzliwie sprzyjający artystom (w konferencyjenj sali firmy urządził niewielką galerię obrazów), który opowiadał się za ideą poświęco-nego Pierścińskiemu wydawnictwa i zadeklarował bezinteresowną jego pu-blikację, Jerzy Tecław, miłośnik sztuki, wernisażowy bywalec, oraz piszący te słowa, dziennikarz, który zaproponował formułę tej książeczki. Zgodzono się nadać jej charakter swoistego, dedykowanego twórcy Kieleckiej Szkoły Krajobrazu sztambucha, przedstawiającego artystom – zaproszonym foto-grafikom, malarzom, poetom – możliwość wpisu na jego kartach życzeń,

6

pozdrowień, gratulacji, i – jak to w pamiętniku – ozdobienia ich, oczywi-ście dziełem ze swego dorobku. Chęć przekazania życzeń solenizantowi za pośrednictwem tego tomiku wyraziło także grono sympatyków jego fo-tograficznych utworów spoza środowisk artystycznych. Wszystkich nazwi-ska publikujemy na ostatniej stronie.

Publikacja ta pragnie oddać cześć Pierścińskiemu artyście, ale także or-ganizatorowi środowiska fotograficznego, publicyście, teoretykowi, kryty-kowi, człowiekowi obdarzonemu głęboką życzliwością okazywaną począt-kującym autorom, próbującym zmagań z fotografią. Również filozofowi i estecie, który u zarania swej przygody z kamerą opowiedział się za wywo-dzącą się z tradycji Jana Bułhaka fotografią ojczystą i pozostał jej wierny. Bezkompromisowo opierał się nadciągającym z Zachodu modom na różne abstrakcje i eksperymenty, nie chciał być en vogue, narażał się swymi pejza-żowymi obrazami na podszyte ironią komentarze, że jego zdjęcia są takie niedzisiejsze, że zalatują myszką. Ale to Pierściński miał rację. Dowodzi tego ranga krajobrazu w dzisiejszej fotografii. Pierściński przyczynił się do jego renesansu, twórczo rozwijał jego potencjał i poetykę, wytyczał dla niego nowe kierunki i przecierał nowe szlaki.

Jak to dobrze, że w początkach lat sześćdziesiątych wstrzymano budowę warszawskiego metra... Inżynier Pierściński po stołecznej politechnice bar-dzo chciał współtworzyć tę inwestycję i – co tu ukrywać – dzięki znajomo-ściom udało mu się dostać tam pracę. Jak roboty zawieszono na kołku, wró-cił do rodzinnych Kielc, przez kilka lat kręcił się na etacie w budownictwie, aż doszedł do wniosku, że całym sobą odda się fotografii.

Paweł, gdybyś wtedy pozostał w Warszawie przy metrze, na pewno byś nie zarzucił żywiołu fotografii, która Ci weszła w krwioobieg. Ale czy świę-tokrzyska geometria byłaby tak dobrze rozpoznana i słynna, jaką się stała dzięki Tobie?

Nie będziemy szukać stylistycznych ornamentów, by złożyć Ci życzenia. Kochamy Cię po prostu, i szczerze. I dziękujemy za to, co dostaliśmy od Ciebie. Bądź zdrów! Pozostajemy z pokłonem...

Kielce, w maju 2017

7

ANDRZEJ BORYS

Ameliówka, 1991

8

SŁAWOMIR OSZYWA

9

JERZY BEDNARSKI

10

ANDRZEJ ŁADA

Bystrze na Kamiennej

11

PIOTR KALETA

Ponidzie leniwe

12

KRZYSZTOF MUSKALSKI AFIAP, AFRP, ZPAF

Jasna Góra

13

PAWEŁ OPALIŃSKI

Searching God in the Fog – XIII

14

W ZAWIKŁANYM KRAJOBRAZIE ŚWIATA

Pawłowi Pierścińskiemu

W tym zawikłanym krajobrazie światajesteś obecny – spójrz, na każdej mapie.Oto rozpięty na równoleżnikachoddychasz całą szerokością skóry.Na Twojej twarzy rozlega się łunasłońca równika i śniegów bieguna.

Jesteś obecny, śledzę każdy ruch Twój.Drgają anteny, wzrok zdziera z ekranumaskę szarości do koloru skóry.Oddychasz – oddech przyspieszam, nasilam,aż po muzykę, po oswobodzonyakord serc z pnączem coraz tkliwszych tonów.

STANISŁAW NYCZAJ

15

ANDRZEJ MOCHOŃ

16

JACEK RZODECZKO

17

Human Ambient VI

IRENEUSZ MISIAK

18

MAŁGORZATA KOZAKOWSKA

19

STANISŁAWA ZACHARKO

Listen to The Rain

20

BŁAZEN APOKALIPTYCZNY Ja – którego po czynach nigdy nie poznacie Wmieszany w gwar ulicy, w tłum wielkich krasnali Co chcąc życie wyprzedzić, siebie oszukali Sprzedajny, bo wam daję – co we mnie szukacie Znam modlitwy szatana i zmowy aniołów Przytroczony do ziemi wiadomości batem Panuję niepodzielnie nad wami i światem Choć sam siebie zapraszam do pustego stołu Kiedy się wszystkie znaki zapalą na niebie Nie będzie bicia dzwonów. Uderzymy w siebie Z cyklu: Dwunastu gniewnych błaznów

ADAM OCHWANOWSKI

21

EDWARD TUZ

Polonia

22

WIKTOR BEDNARCZUK

Unia

23

CEZARY ŁUTOWICZ

Panorama Sandomierza

24

BEATA JĘDRUCH

Studium

25

JACEK SZWIC

Kolombina

26

BALLADA Z ALBUMU FOTOGRAFII

Ratujmy dziadków! Wyblakną całkiemBryczesy ze szwem grubym i butySzmatką wełnianą na glanc czyszczoneKapelusz babci z wstążką jedwabnąMufka przez mole jeszcze nietkniętaGabardyna żakietu. Od święta.

Rodzicom naszym mocno doskwieraCzas, co Europę rozstrzelał żywcemŚwiatem potrząsał. Wyblakną i oniZ nogawką szerszą ujętą w spinaczSpódnicą w klosz i bluzką z żorżetyRatujmy album domowy rodziców!

A po nas co? Miejsce jakie w albumie? Nasz taniec nie-taniec, obrazów przelotSłowa nie-słowa odarte ze znaczeńI pośpiech, i dalej, i jeszcze, i znowuBiegnij i biegnij! Jak trzeba trzymaćAlbumu karty szeroko rozwarte?

Wnukom naszym, późnym niekoniecznie,Album rodzinny na co się przydaHistoria, która żywioły rodziI mgłę na minione łagodnie posyła?

IRENA ŻUKOWSKA-RUMIN

27

LECH LIPIEC

Nostalgia, technika wet plate collodion

28

Nietulisko

WIESŁAW TURNO

29

GRAŻYNA NIEZGODA

W Przemyślu, 2012

30

MAREK WAWRO

Object 3/016, płótno, olej, fotografia, 2016

31

MAŁGORZATA BIELECKA

Z cyklu: DK 4/2016, technika własna, 2016

32

MIECZYSŁAW WROŃSKI

33

ZDZISŁAW ANTOLSKI

MAKATKA Z ANIOŁAMI

Na targu, na straganie leżał sobie drewniany Chrystus

W poniżeniu, w udręczeniu między odpustowym kiczem z bolesnym obliczem

(Na czole miał przyklejoną cenę)

Kupiłem go, kupiłem z ran pod kranem obmyłem z kurzu, lepkich dotknięć

Włożyłem między baśnie w czystej, schludnej szufladzie niech zaśnie

Niech śni swoje życie o sadzie w rozkwicie kiedy jeszcze rósł – wiśnią

Po trzech dniach otworzyłem szufladę biurka była – jak przypuszczałem – pusta

Unieśli go anieli z makatki do kapliczki przydrożnej do Matki

34

IRENA GAŁUSZKA

Z cyklu: Na styku realności

35

STEFAN MARCINKOWSKI

Wspomnienia dzieci niewidomych

36

Niedaleko od Krakowa

ROBERT BAŚ

37

JANUSZ MIELCZAREK

38

Słońce w kapeluszu, Hel 2016

WALDEMAR KOZUB

39

RAFAŁ NOWAK

Oceano

40

Barwy jesieni

ZOFIA TURNO

41

TAMARA MAJ

Nadzieja na lepsze jutro. Szczęście zagości na dłużej tkanina autorska

42

ANATOMICZNY SZCZEGÓŁ

Na pierwszy rzut oka jest silna. Zdolna nosić drzewo do lasu. Takiej ręki nie powstydzi się drwal. Przyznałby się do niej Dawid z Florencji, ale więzi go marmur, i niechybnie Myśliciel, ten od Rodina. Właśnie trzyma mikrofon. Jest przy głosie. Co powie, ciałem stać się może.

Pulsuje Basilic vein, anatomiczny szczegół, zwykle skrywany pod rękawem męskiej koszuli. Nad wyraz prywatny, że pożyczyć się nie da. Leży jak ulał. Wspina się od łokcia i rzeźbi wypukły korytarz lewego przedramienia. Przetacza nieokiełznanie. Potrąca dziewiąty zmysł, który mam na usługach. Świadomość ciała jest ważna w tej grze.Domyślam się smaku. Czerwień schowana przed wzrokiem, a jednak nie tonie w głębiach osobliwego płynu. Wyłącznie ciemna stronaprzeciśnie się przez światło żyły, lecz nie trójkąt. Chyba że jest już oszlifowanym kamieniem.A więc to może być prawda. Wtedy pomiędzy jego i moją skórą nie wyschnie choćby zrodzona kropla potu.

Przedramię to zaledwie ręka niecała, a układa się w pełną frazę nieprzyzwoicie realnego obrazu. Nie kończmy. Jeszcze nie pora. Zanim zwątpienie – nagość objawiona niech będzie.Zanim nagłość przyjdzie ostudzić.

ELŻBIETA MUSIAŁ

43

SŁAWOMIR GOLEMIEC

Alchemia

44

DARIUSZ FLOREK

45

ZBIGNIEW WITASZEK

Bruzdy

46

ROBERT ANDRE

Tribute to Pink Floyd

47

TOMASZ GRZYB

48

SEBASTIAN KLOCHOWICZ

Pejzaż uproszczony. Bieszczady, technika Polaroid Choco

49

WŁADYSŁAW SZCZEPAŃSKI

Trwanie. Widok na Kielce, węgiel, pastel, 2005

50

JERZY PIĄTEK

51

ANDRZEJ PISKULAK

WIEKOWY SPOWIEDNIK

Ukryty głęboko w puszczy świętokrzyskiejDawał przez setki lat RozgrzeszenieTemu zagnanemu skrawkowi duszy

Nim nastał ChrystusOn był BogiemW swej koronie wykluwał ptakiUbożęta chmurnikówPozwalał dzikom ostrzyć szable O swój pieńWilczyce wyły do niegoDziką miłość

Konarami błogosławił ludziAby rodzili dzieciNa jego obraz i podobieństwo – Chłop jak dąb

A gdy nastał ChrystusPodzielił się nimWładzą

Jak dobry gospodarzW sążnistych słojachZawiekowałHistorię PolskiNa czarną godzinę

52

PIOTR BIENIEK

Z cyklu: Cola, fotografia mikroskopowa

53

OLIWIA HILDEBRANDT

Okruchy czasu, z cyklu: Transparencje, technika własna

54

Marynarze

WOJCIECH GEPNER

55

Ściana, Amsterdam 2017

KRZYSZTOF ZAJĄC

56

WIESŁAW WARCHOŁ

57

Okolice Zborówka, styczeń 2017

GRZEGORZ SIDEŁ

58

KATARZYNA ZIOŁOWICZ

Iluzoryczne przestrzenie III, druk pusty, rysunek, 2015

59

ANTONI MYŚLIWIEC

Z cyklu: Powtórka z krajobrazu (1)

60

PAWEŁ JAKUBOWSKI

Krajobraz industrialny

61

ZBIGNIEW CZEKAJ

Limba na Sokolicy

62

WACŁAW STAWECKI

Nike

63

Fot.

Paw

eł P

ierś

cińs

ki

HALINA STAWOWY-DOMBROWSKA

W milczeniu i nadziei, marmur

64

Pejzaż światłoczuły, płótno, olej, 2013

ALEKSANDRA ZUBA-BENN

65

BOGDAN PTAK

Złoty deszcz, płótno, akryl

66

ADAM WAWSZCZYK

67

JERZY MĄKOWSKI

Kielecczyzna w Maroku

68

ARKADIUSZ LATOS

Adam i Ewa

69

Droga Baby Świętokrzyskiej na kielecki Rynek

JOANNA BISKUP-BRYKCZYŃSKA

70

RADOSŁAW NOWAKOWSKI

71

Ekipa na planie filmu Dwa dni urlopu w reżyserii Józefa Gębskiego, 1985

Fot.

Paw

eł P

ierś

cińs

ki

JÓZEF GĘBSKI

72

Nadbużańskie wierzby, z cyklu: Miejsca magiczne, fotografia hybrydowa, 2015

RYSZARD KARCZMARSKI

73

SŁAWOMIR MICEK

Ryby

74

Fireworks for Pierściński

WOJCIECH PACIURA

75

ELŻBIETA BARAN

W drodze na Babią

76

MAŁGORZATA STĘPNIK

W ogrodzie

77

Powrót do Maleńca VII, z cyklu: Wspomnienia dla R.N, płótno, technika mieszana, Maleniec 2013

Autorka obrazu jest córką

autorki wiersza

NATALIA ŁAKOMSKA

78

FOTOKLUB GALERIA MCK W OSTROWCU ŚWIĘTOKRZYSKIM

Żołna Fot. JAROSŁAW WÓJCIK

79

Fot. AGNIESZKA SZAFIRSKA

RZESZOWSKIE STOWARZYSZENIE FOTOGRAFICZNE

80

Przedpłatę na niniejsze wydawnictwo wnieśli:

1. Robert Andre2. Zdzisław Antolski3. Elżbieta Baran4. Robert Baś 5. Jerzy Bednarski6. Wiktor Bednarczuk7. Małgorzata Bielecka8. Piotr Bieniek9. Joanna Biskup-Brykczyńska10. Andrzej Borys

i Maciej Borys11. Zbigniew Czekaj12. Kazimierz Czyżewski13. Anna Daniel14. Maria Daniel 15. Dariusz Florek16. Irena Gałuszka17. Wojciech Gepner18. Józef Gębski19. Barbara Gierszewska20. Sławomir Golemiec21. Tomasz Grzyb22. Oliwia Hildebrandt23. Paweł Jakubowski24. Iwona i Ireneusz

Janikowie 25. Beata Jędruch 26. Stanisław Kaczmarczyk27. Elżbieta Karczmarska

i Ryszard Karczmarski28. Piotr Kaleta29. Jadwiga Kasierska-Tecław30. Edyta Kita31. Sebastian Klochowicz32. Wojciech Kołodziej

33. Małgorzata Kozakowska 34. Grzegorz Kozera 35. Waldemar Kozub36. Jerzy Krzewicki37. Arkadiusz Latos38. Lech Lipiec39. Andrzej Łada40. Natalia Łakomska41. Cezary Łutowicz42. Tamara Maj43. Stefan Marcinkowski 44. Marzena Marczewska45. Zofia i Tadeusz

Maryniakowie46. Jerzy Mąkowski47. Sławomir Micek48. Ireneusz Misiak49. Janusz Mielczarek50. Andrzej Mochoń51. Małgorzata Mochoń52. Elżbieta Musiał 53. Krzysztof Muskalski54. Antoni Myśliwiec55. Grażyna Niezgoda56. Rafał Nowak57. Radosław Nowakowski58. Stanisław Nyczaj59. Adam Ochwanowski60. Paweł Opaliński61. Sławomir Oszywa62. Wojciech Paciura 63. Jerzy Piątek64. Kazimiera i Bogdan Piątek65. Andrzej Piskulak66. Danuta Półrola-Parol

67. Bogdan Ptak68. Piotr Rosiński69. Jacek Rzodeczko70. Grzegorz Sideł71. Adam Snochowski72. Wacław Stawecki73. Halina Stawowy-

Dombrowska74. Małgorzata Stępnik 75. Władysław Szczepański76. Jacek Szwic77. Joanna Szymczuch78. Jerzy Tecław79. Wiesław Turno80. Zofia Turno81. Edward Tuz82. Wiesław Warchoł83. Marek Wawro84. Irena Wawrzczak85. Bronisław Wawrzynkiewicz86. Adam Wawszczyk 87. Zbigniew Witaszek88. Piotr Wójcik 89. Mieczysław Wroński90. Stanisława Zacharko91. Lidia i Krzysztof Zawistowscy92. Krzysztof Zając93. Katarzyna Ziołowicz94. Aleksandra Zuba-Benn95. Irena Żukowska-Rumin

i Marian Rumin96. Fotoklub Galeria MCK

w Ostrowcu Świętokrzyskim97. Rzeszowskie Stowarzyszenie

Fotograficzne