14 Wiesław Wernic OLD GRAY

8/10/2019 14 Wiesaw Wernic OLD GRAY

1/276


2/276

Indeks: 00158/2014/12/W_14

Opracowanie edytorskie: Jawa48 na podstawie egzemplarza ze zbiorw prywatnych

Tylko do uytku wewntrznego i osobistego bez prawa przedruku i publikacji takw czci jak i w caoci.

Grudzie 2014


3/276

Prawa autorskie

nale do autora autorw ilustracjiWydawnictwa CZYTELNIK

ich spadkobiercw oraz innych osb fizycznych iprawnych majcych lub roszczcych sobie takie prawa.

Materiay wykorzystane w opracowaniu stanowi rdo danych onaszej kulturze literaturze i historii stanowi wasno publiczn a ich

rozpowszechnianie suy dobru oglnemu .

Wykorzystywanie tylko do uytku osobistego, tak jak czyta si ksik wypoyczonz biblioteki, od s siada, znajomego czy przyjaciela.

Wykorzystywanie w celach handlowych, komercyjnych, modyfikowanie, przedruk i tympodobne bez zgody autora edycji zabronione.

Niniejsze opracowanie suy wycznie popularyzacji tej ksiki i przypomnieniazapomnianych pozycji literatury z lat szkolnych.


4/276


5/276


6/276


7/276

Przez Gry i Prerie Tom 14Wiesaw Wernic OLD GRAY

Opracowanie edytorskie: Jawa48

7

I

S i w o w o s y

Przytrafio si to dokadnie sobie zapamitaem 10 kwietnia1889 roku. Godzin rwnie mog poda: kilka minut po dziesitej rano.

Znajdowaem si wwczas gdzie (sowo gdzie" najbardziej pasuje do okolicznoci) na pnoc od doliny Missouri i rwnoczenie napoudnie od rzeki Mlecznej. A wic, jak atwo odgadn, na obszarachterytorium Montany, ktra w kilka miesicy pniej, bo w listopadzie,uzyskaa prawa stanowe jako czterdziesty pierwszy stan Uniiamerykaskiej. Jechaem na pnoc, ku granicy Kanady. Jeszcze przed jejprzekroczeniem miaem si spotka z Karolem Gordonem, nieodstpnym towarzyszem moich dalekich wypraw.

Z wysokoci koskiego grzbietu wypatrywaem wic znajomej sylwetki jedca, a rwnoczenie mogem podziwia zieleniejc wwiosennym socu preri, ogromn niby morze, ograniczon na dalekimzachodzie szczytami Gr Skalistych. Czuem si wietnie, jak zwyklenapocztku kadej podry, nim zmczenie da zna o sobie, nim ciao,

odwyke od fizycznego Wysiku, po wielu dniach i nocach dostosuje si wreszcie do nowego rytmu ycia wrd pierwotnej przyrody. Mojabeztroska zostaa ukarana. Nieoczekiwana klska przygniota mnie doziemi. W przenoni i dosownie!

Pdziem lekkim kusem, spogldajc daleko, aby w por dostrzeclad linii kolejowej, jaka miaa (w myl informacji Karola Gordona) przecimi drog.Nagle stao si! Wyleciaem z sioda niby wyrzucony proc. Na

szczcie nie zahaczyem butem o strzemi, upadem wic na piersi, nie na


8/276



8

gow, co najprawdopodobniej uchronio mnie od skrcenia karku, jak tosi popularnie okrela. Lekko oszoomiony dwignem si i spojrzaem nawierzchowca. Usiowa rwnie powsta. Bezskutecznie. Mia zaman

nog. Trafi kopytem w gbok nor. Zorientowaem si, e caa przestrze dokoa podziurawiona zostaa niczym sito podziemnymi mieszkaniamipieskw preriowych, chocia nie dostrzegem nigdzie ani jednegoprzedstawiciela tego gatunku. Najprawdopodobniej z jakich tajemniczychpowodw opuciy swoje osiedle. A moe wymary? Ciekawie zajrzaem dokilku norek w adnej nie znalazem nawet ladu czworononych lokatorw. Tym, ktrzy niewiele wiedz o pieskach preriowych powie m, es to stworzonka dugoci okoo dwunastu cali1, wace niewiele ponaddwa funty 2, a setki takich osobnikw zamieszkuje podziemne jamkiwygrzebane pod poszyciem traw. Osiedli tych dniem i noc strzegspecjalne strae, alarmujce o niebezpieczestwie przenikliwymgwizdaniem. Wielokrotnie byem wiadkiem takich alarmw, wielokrotnieobserwowaem, jak pascy si beztrosko tumek zabawnych zwierztek byskawicznie znika pod ziemi. Wszystko to prawda, jednak nigdy jeszczenie staem si ofiar preriowych pieskw, a cilej mwic ich mieszka. Ioto przyszo mi z jake cikim sercem! zastrzeli wasnegowierzchowca, nabytego zaledwie przed trzema dniami. Innego wyjcia niebyo!

Ko, ktry zama nog, skazany jest niestety na mier. Syszaemco pr awda, e pewien hodowca zdoa ocali swe ulubione zwierz.Podobno trzyma je przez wiele tygodni w stajni, podwiesiwszy nadpodog na specjalnie sporzdzonych pasach, a zestawiona i ogipsowananoga zrosa si. Jakoby po tym zabiegu ko porusza si zupenie sprawnie.

Moe to prawda, moe to bajka. Nie mogem tego sposobu wyprbowa nie miaem ani pasw, ani stajni w pobliu.

W ponurym nastroju zwaliem uprz na jeden stos spojrzaem nazegarek. Wskazywa osiem minut po dziesitej. O dwunastej miaemspotka si z Karolem Gordonem tu przy torach linii kolejowej, biegncych

1 Okoo 30 cm. 2 Okoo 900 g.


9/276



9

z zachodu na wschd. Taka bya nasza umowa. Lecz gdzie te tory? Milprzede mn? Dwie? Dziesi? Siadem i zapaliem fajk. Trzeba odpocz przed dalsz wdrwk. I to z takim ciarem na plecach!

Przecie same siodo wayo trzydzieci funtw mimo, e naleaodo tych lejszych, kowbojskich, kalifornijskiego typu. A derka? A wypchanejuki? A winczester, pled do spania, metalowy kocioek? To wszystko miaemteraz dwiga na wasnym karku, z perspektyw caodziennej wczgiprzez bezdroa. I co pocznie Karol? Zapewne po bezskutecznym wypatrywaniu mnie przed, za i na samym szczycie nasypu ruszy naposzukiwanie. Jake jednak atwo min si niepostrzeenie wrd

pagrkowatego kraju...Wypaliem fajk, podniosem si, spojrzaem na stos bagay

poczuem przedsmak tego, co mnie czeka. Po chwili zrolowany pled spoczna mojej szyi niczym chomto, siodo na karku, oba juki obciyy medonie. I wtedy okazao si, e na ziemi spoczywa jeszcze winczester ikocioek. Czemu to natura nie wyposaya czowieka w dodatkow parrk? Jednake moja pomysowo pozwolia pokona trudnoci. Kocioekprzywizaem postronkiem do pasa, a bro wsa dziem pod pach. No i wdrog!

Nie uszedem kilku krokw, gdy zrolowany pled przekrzywi si, asiodo runo midzy trawy. Musiaem raz jeszcze wszystko zaczyna odpocztku. I znw podjem mczcy marsz. Zwieszajce si strzemiona biymnie po nogach, pled drapa szyj, a ciar sioda i jukw nie pozwala wyprostowa plecw. Po przejciu stu jardw poczuem si u kresu si.Jeszcze tylko dziesi krokw nakazaem sobie. Policzywszy do

dziesiciu, zmusiem si do nastpnych.

Soce signo szczytu nieba i prayo jak w najgortszy dzielata. Sp ywajc strugami potu, marzyem tylko o tym, aby zrzuci z siebienieszczsny baga, zwali si na ziemi, wypi wiadro wody. Nieziszczalnemarzenie, bo jak okiem sign nie rs najlichszy nawet krzaczek i adnastruga nie przecinaa mej drogi. Wreszcie dostrzegem co, co zapowiadaoupragniony koniec mordgi. Oto przede mn, nie dalej ni o p mili, biego

wzniesienie zbyt regularnego ksztatu, aby mogo by dzieem przyrody. Z


10/276


11/276


12/276



12

Gow zdobi szerokoskrzydy kowbojski kapelusz, mocno wypowiay. Jeden z tych, ktre w razie potrzeby mona napeni wod, by napoi konia.Spod kapelusza sterczay kosmyki wosw barwy niegu, kontrastujce z

cer twarzy spalonej socem i wiatrem. Gdyby nie ubir i rysy oblicza,mona by uzna tego czowieka za Indianina.

Wierzchowiec nieznajomego pas si kilka krokw dalej, nierozsiodany, i nie rni si niczym od tysicy koni uywanych przezrolnikw jako sia robocza. Ot, zupenie przecitne zwierz.

Skoczyem pali i utkwiem wzrok w dalekiej linii horyzontumarzc, i nagle zza tej linii wyskoczy galopujcy jedziec. Oczywicie Karol Gordon. Byoby to najlepsze zakoczenie przygody.

I co za zbieg okolicznoci! Jakby na potwierdzenie mych pragnienie znajomy ssiad nagle zauway:

Mamy gocia.

Wytrzeszczyem oczy. Falista preria bya tak samo pusta, jak przezcay okres mej dotychczasowej wdrwki.

W zym kierunku patrzysz. Bardziej w prawo. Teraz skry si zapagrkiem. O, jest!

Rzeczywicie! krzyknem uradowany. Szuka mnieprzyjaciel.

Ten sam, z ktrym umwie si nad jeziorkiem?

Wanie on.

To dlaczego nadciga z poudnia zamiast z zachodu?

Nie wiem. Moe wyjecha naprzeciw?

Dalekiego wdrowca dostrzegaem ju wyraniej. Gna wprost nanas, lecz jego sylwetka coraz mniej przypominaa posta Karola.

To jednak nie on westchnem.


13/276



13

W cigu nastpnych minut rozpoznaem ma konia, strj jedca,a nawet rysy twarzy.

Mody, schludnie ubranychopak nie wyglda na przybysza zdalekich stron, jego odzie bya zbytczysta, a wierzchowiec zbyt wypoczty.

Zatrzyma si o krok,energicznie cigajc cugle. Niewielebrakowao, a najechaby na mojewycignite nogi.

eby tylko nie skrcikarku, chopcze, przy takich sztuczkach odezwa si siwowosy.

Nie martw si, dziaduniu, isied spokojnie, a ty... to byo domnie podnie rczki w gr. No, ju!

Gos zabrzmia dwicznie,prawie wesoo, lecz ujrzaemutkwione we mnie ponure spojrzenie. Och, tonie by art. Pod niosem rce na widok wycelowanej lufy rewolweru.

Czego chcesz?

Rozemia si nonszalancko.

Pragn przetrzsn twoje bagae. Nie ruszaj si, bo...

Lufa colta zataczya na wysokoci moich piersi. W tej chwili padstrza, colt wylecia z doni nap astnika, a na muraw pocieka czerwonastruka. Chopak krzykn, skrci koniem w miejscu i pogna w bok.

Wracaj do tatusia, syneczku! krzykn siwowosy. I wicejnie prbuj takich sztuczek!

Ostatnich sw uciekajcy na pewno nie sysza. Skryogonajblisze wzniesienie gruntu.


14/276



14

Ale masz oko! powiedziaem do ssiada. Tak trafi!

Nie taka znowu sztuka. Smarkacz nie zwraca na mnie uwagi,

pukawka leaa pod rk. Strzeliem z kolana. Znasz ten sposb? Znam, bardzo zawodny.

Wystarczy nieco wprawy idobra bro.

Podnis z ziemi dugdwururk i poda. Obejrzaem. Bya toistna armata o kalibrze rzadkospotykanym. Cika. Obie lufy lniybkitn stal, jakby przed chwilopuciy rusznikarski warsztat. Tylkokolba, pena rys i drobnych wgbie,wiadczya o dugim uywaniu.

Ale to way...

atwo si przyzwyczai, za to odrzut saby, a celno znakomita. Suy mi od dwudziestu prawie lat, i nie zamienibym jej nawetna te najnowsze automatyczne cuda.

Myl, e nadaje si na niedwiedzie.

A jake. Lecz nie tylko. Sam widziae.

Pomylaem, i zdumiewajcy strza by w znacznie wikszymstopniu wynikiem bystrego oka (i sprawnej rki ni rusznikarskiej techniki.Strza z kolana, jak go niektrzy nazywaj, polega na tym, e luf strzelbyprzykada si do uda i odpowiednio zginajc nog w kolanie naprowadza muszk na cel. Jest to prawdziwa sztuka, ktrej sprosta nie potrafi nawetbiegli myliwi. Po co wic strzela z kolana? Po to, aby zmyli przeciwnika.Przyoenie kolby do ramienia jest przecie ostrzeeniem, lecz mao ktozwrci uwag na pozornie niedbay ruch rki przysuwajcej bro do nogi.

Siwowosy wsta, przeszed par krokw i podnis jaki ciemny

przedmiot spoczywajcy wrd traw.


15/276



15

Rykoszet stwierdzi podajc mi na otwartej doni potnegocolta. Ot, tu... wskaza na byszczc rys. Celowaem w magazynek,kula zelizna si i smarkacz dosta w rk.

Siad tu przy mnie, wydoby krtki myliwski n i co tampocz majstrowa przy broni.

Popatrz od ezwa si po chwili.

Spojrzaem. Stalowy walec, w ktrym umieszcza si kule, zostawyjty.

Jak mylisz? Co z tym zrobi? Nie czekajc na odpowieddoda: wanie to.

Zamachn si ramieniem. Kawaek stali wylecia wysoko, a potemzgin wrd traw. Reszta broni odbya podobn drog, tyle e w innymkierunku.

Ot, i wszystko. Nigdy ju aden spragniony wrae obuz nieskorzysta z tego colta.

Nie mog poj, co skonio chopaka do napadu. Niewyglda na krwawego morderc ani na zodzieja.

Pozory myl, lecz chyba masz racj. Co go skonio? Chpokazania swej odwagi, szukanie przygody, ktr mona by pochwali siprzed rwienikami. Och, mnstwo przyczyn!

Po nauczce, jak otrzyma, na pewno odejdzie mu chtka donastpnego napadu.

Moe tak, moe nie. Kto raz wkroczy na niebezpieczn ciek,nieatwo z niej schodzi.

C znowu! zaprotestowaem. Nie syszae o rewolwerowcach, ktrzy drug poow ycia spdzili jako uczciwiobywatele kraju, czsto stawiani innym za wzr?


16/276



16

A jake, syszaem. Lecz jeszcze czciej o bandytach, dlaktrych spokojne ycie jest tylko drobnym fragmentem w ich przestpczejdziaalnoci. Niekiedy duszym, niekiedy krtszym. Ot, choby dlaprzykadu Henry Brown. Jego sprawa bya gona. Znasz t histori?

Zaprzeczyem.

To jest przykad potwierdzajcy moj teori. Brownaspotkaem w Caldwell. Taka miecina przy dawnym szlaku przepdu byda,zwanym chisholmskim. Wiesz, co to jest?

Wiem odparem nieco podraniony i rwnoczenie

rozbawiony.Siwo wosy wida uzna mnie za typowego przedstawiciela

gromady greenhornw, ludzi niedowiadczonych i niezaradnych, arwnoczenie bezgranicznie zarozumiaych. Pojawiali si coraz czciej naDzikim Zachodzie, w miar jak ten Zachd cywilizowa si, a linie kolejoweuatwiay podrowanie.

Szlak chisholmski? Bya to trasa masowych przepdw byda,

jakie przez blisko dwadziecia lat gnano z pastwisk Teksasu na pnoc,dopki rozbudowa kolei nie pooya kresu uciliwym wdrwkom.

Caldwell mwi dalej Siwowosy (tak go w mylach poczem nazywa) ley na poudniu Kansasu, niedaleko granicOklahomy. Tam wanie przyby w czerwcu 1882 roku Henry Brown,wdrujc wanie chisholmskim szlakiem wprost z poudnia. Nie wygldana obdartusa. Ubranie nosi takie, na jakie sta kowboja lub trapera,

ktremu nie powodzi si ani bardzo le, ani bardzo dobrze. Poza tymposiada dwa szeciostrzaowe rewolwery i mocno sfatygowany winczester.Takim go wanie ujrzaem. Nie nudzi ci moje opowiadanie?

Zaprzeczyem cakiem szczerze. Bardzo lubi przysuchiwa siopowieciom zwizanym z dziejami Dzikiego Zachodu czsto wprawdzieubarwianym przez kolejnego narratora, ale przecie zawsze tkwio w nichziarno prawdy.


17/276



17

Brown przybywszy do Caldwell zgosi si do burmistrza zprob o jakkolwiek prac. Burmistrz skwapliwie skorzysta z okazji.Musisz wiedzie, e Caldwell, podobnie jak wiele pogranicznych miasteczek,nie cieszyo si dobr opini. Mieszkacy byli zbyt potulni, a nieproszenigocie, cigajcy tu z poudnia i zachodu, nazbyt przedsibiorczy. Nie mija tydzie bez krwawej bijatyki. Na krtko przed przybyciem Browna pijanikowboje zastrzelili miejscowego marszala 3. Brown zosta jego nastpc.

Trzeba przyzna, e wzorowo peni sub. Razem ze swympomocnikiem, Benem Wheelerem, oczyci miasto z wczgw, szulerw irewolwerowcw. Prawie nie uywajc broni. Miejscowa gazeta pisaa o nim

pochwalne hymny, nazywajc go czowiekiem pocigajcym za cyngielszybciej ni wszyscy mieszkacy poudniowego zachodu. Bya to oczywistabzdura, bowiem Brown w okresie dwu lat swego urzdowanie tylkodwukrotnie za cyngiel pocign. Po raz pierwszy, gdy pijany Indianinopiera si aresztowaniu; po raz drugi, gdy miejscowy szuler sign porewolwer.

Ju po szeciu miesicach pracy Brown otrzyma w prezencienowy winczester z napisem na srebrnej plakietce: Za cenne usugi wdziczni obywatele Caldwell".

Istotnie mieli by za co wdziczni, bo Caldwell stao sinajbardziej spokojnym, najbardziej bezpiecznym ze wszystkich miast iosiedli Kansasu; Brown w swym prywatnym yciu mg suy za wzrinnym. Nigdy nie pi, nie gra w karty, nawet nie uywa tytoniu. Po prostuchodzca cnota! Co ty na to?

Mruknem, e trafiaj si tacy, ale raczej rzadko. Prawda. Wedug mnie lepiej unika tego rodzaju osobnikw.

Kady czowiek ma swoje saboci, tak ju wiat zosta stworzony. Ujednych szybko je zauwaasz, inni tak potrafi si kry, e uchodz zaaniow. I nagle taki anio okazuje si istnym diabem. Najgorsze, e trudno przewidzie , w jakich okolicznociach, pojmujesz? 3 Przedstawiciel w adzy lokalnej podobnie jak szeryf, lecz mianowany przez wadze (miejskie, stanowe,okrgowe, terytorialne lub federalne). Dziaali gwnie na terenach, ktre jeszcze nie uzyskay samorzdowych

praw stanowych. [JW48]


18/276



18

Umiechnem si na taki wywd.

To znaczy odparem e Brown okaza si diabem w

anielskiej skrze? Ot to! Wyobra sobie, e w marcu 1884 roku Brown polubi

mi panienk i kupi dom. Miasto szalao z radoci wierzc, e teraz Brownna zawsze zostanie w Caldwell, a gdzie szuka lepszego marszala? Jakiebyo zdziwienie i przeraenie, gdy w miesic po lubie Brown znikn. Gubiono si w domysach, lecz jeszcze nie tracono nadziei, e wzorowymarszal powrci. Nieco pniej sprawa si wyjania, przyprawiajcniektrych o cik chorob nerwow: Brown wraz ze swym pomocnikiemBenem Wheelerem opucili miasto. Nigdy nie dowiemy si dlaczego. Wdrodze spotkali dwu wczcych si kowbojw teksaskich. Historia zd yazanotowa ich imiona i nazwiska: Bill Smith i John i Wesley. O czym taczwrka rozmawiaa na pustkowiu, nietrudno si domyli, bo razem ruszyli najkrtsz1 drog do miasta Medicine Lodge, pidziesit pi milod Caldwell. Przybyli tam wczesnym rank iem. Bill obj stra przedwejciem do banku, pozostaa trjka wkroczya do wntrza. W biurzeznajdowa si tylko kasjer i prezes. Strzelono do prezesa, ranic go ciko, strzelono do kasjera, trafiajc go miertelnie, ale padajc zdoa zatrzasnpancer ne drzwi skarbca. Gony huk zaalarmowa przechodniw. Bandyciwybiegli z lokalu, wskoczyli na konie i ruszyli galopem poprzez zaludniajce si ulice. Nie znali miasta, nie znali okolicy, po kilku godzinach, ciganiprzez liczn grup, zapdzili si w gb kanionu bez wyjcia. Po krtkiejwymianie strzaw poddali si. Odprowadzono ich do miasta i zamknito wareszcie. Lecz na tym sprawa si nie koczy. Gdy szczegy napadu stay sipowszechnie znane, rozwcieczony tum zebra si przed wizieniem imimo o poru szeryfa wtargn do rodka. Winiw wywleczono. Brownwyrwa si i rzuci do ucieczki. Po kilku krokach pad przeszyty kulami.Pozosta trjk wyprowadzono za granice miasta i powieszono na gaziach samotnego wizu. Tak zakoczya si prba rabunku.

A co mwiono w Caldwell na temat mierci tego wzorowegomarszala?

Ba! wykrzykn Siwowosy.


19/276



19

Nikt z mieszkacw Caldwell nie wierzy, e to Brown dokonanapadu. Gdy gazeta w Medicine Lodge opisaa przebieg wydarze, uznanot informacj za kamstwo, za prb pohabienia najlepszego z marszali.Sporo jeszcze czasu mino, zanim ujawniony yciorys Browna pozbawi tposta anielskich skrzyde. Sprawa nabraa rozgosu nawet poza granicami Kansas. Okazao si, e Brown cieszy si niema popularno ci i w NowymMeksyku, i w Teksasie. Ponur popularnoci. W 1878 roku zabiokrgowego szeryfa i dwu jego pomocnikw, pniej ukrad tabun koni wdolinie rzeki Pecos i uciek z nim do Teksasu, gdzie para si karcianszulerk. Potem, nie wiadomo dlaczego, uspokoi si. I ju w roku 1880zosta pomocnikiem szeryfa okrgu Oldham, wzorowo penic sw sub. Zkolei powdrowa do Caldwell. Zaledwie jednak dwa lata wytrwa w roli wzorowego stra prawa. Stare nawyki wziy gr. Dlatego powiadam: ktoraz wkr oczy na przestpcz ciek, nieatwo z niej schodzi.

Nie zgadzaem si z tak opini. Syszaem o wielu przestpcach,ktrzy po odbyciu wiziennej pokuty nigdy wicej nie dopucili sinajdrobniejszego wykroczenia.

Pewnie zrozumieli twierdziem e aden z nich nieuniknie sprawiedliwoci. Uda si sto razy, wpadnie za sto pierwsz prbrabunku czy oszustwa. Dlaczego? Bo takich ludzi rozzuchwala pocztkowepowodzenie i coraz bardz iej lekcewa groce im niebezpieczestwa.

Spojrza na mnie i przymruy artobliwie oko.

Filozof z ciebie! Jednak w tym, co mwisz, sporo jest prawdy. Wostatecznym rachunku adne przestpstwo si nie opaca. Tylko e o tym

nie wiedz ci, ktrzy je popeniaj. A dlaczego popeniaj? Z mnstwaprzyczyn, a jedn z nich jest dza przygd. Im bardziej ryzykownych, tymbardziej upragnionych. Widzisz, ten chopak nasucha si czy te naczytabajd o rzekomym bohaterstwie ludzi okrelanych oglnym mianemdesperados", czyli stracecw", i stara si ich naladowa. Ot, i caaprawda.

al mi go.


20/276



20

A mnie al jego ojca. Musi mie kopoty z takim synalkiem, jelisam jest uczciwym czowiekiem.

Podczas naszej rozmowy soce zdyo min szczyt nieba termin mego spotkania z Karolem dawno ju upyn. Podniosem si,spoj rzaem z rozpacz na stos rzemieni, jukw i siodo.

Czas na mnie powiedziaem.

Nie spiesz si. Znowu kto tu zmierza. Moe to nasz chopaczekwraca?...

Rzeczywicie, zza linii horyzontu wychyna malutka figurka.Rosa z kad sekund. Wydobyem z jukw lornetk.

Nie stwierdziem to nie chopak. Na szczcie.

Uniosem bro i trzykrotnie wystrzeliem w niebo. Gos strzawrozbrzmia w przestrzeni sabym echem.

Oszalae?! krzykn Siwowosy. .

To mj przyjaciel. Jestem tego pewien.

Niepotrzebny haas. Jeli ten twj przyjaciel ma oczy, znajdzienas i bez tej kanonady.

Zerwaem kapelusz z gowy i poczem nim macha. Jedziec musia zauway te sygnay, bo nagle zboczy z dotychczasowego szlaku igna prosto w naszym kie runku. W k ocu zbliy si na odlego ju tylkokilku jardw.

Karol! wrzasnem.

Zeskoczy z konia nie czekajc, a zwierz zatrzyma si, i podbieg.

W por przybywasz zawoaem nie kryjc radoci.

I ja tak myl odpar.

Uciska mnie, zerkn na Siwowosego, rozejrza si dokoa.


21/276



21

Nic si tu nie dziao? zapyta.

A jake! Skd wiesz?

Mwiono mi o dwch bandytach, jacy pojawili si w tych stronach. O... stracie konia?

Zama nog. Co to za historia z bandytami?

Niebezpieczna historia. Siad na zboczu nasypu, trzymajcstrzelb midzy kolanami. Czekaem na ciebie wdrujc wzdu torw, apniej odwiedziem farm. Mil std. Nic tam o tobie nie syszeli. Wtedywanie przygna syn farmera. By ranny w do. Opowiada, e napotka dwu obwiesiw, ktrzy usiowali go obrabowa, lecz stawi opr i wrcitylko z drobn szram.

Na prawej rce? zagadnem.

Na prawej. Moesz sobie wyobrazi, jak si zaniepokoiem tinformacj. No, ale ju wszystko w porzdku.

Suchaj, Karolu, obejrzae ran chopca?

Tak. Drobne zdarcie skry.

Oczywicie. Bo to by rykoszet. Kula trafia w nasad rewolweru i zelizna si po niej.

Najprawdopodobniej nie mylisz si, lecz skd o tym wiesz?Bye wiadkiem?

I wiadkiem, i niedosz ofiar.

Co takiego?! Wic jednak bandyci tu zawitali.

Nie byo adnych bandytw, myl, e nigdy nie istnieli. Ci dwajobwi esie, o ktrych mwi syn farmera, to... my! wskazaem na siebie i naSiwowosego. Ten ranny chopiec to gagan i kamca.

Ale...


22/276



22

Wysuchaj do koca. Gdyby nie mj towarzysz znowuskinem gow w kierunku nieznajomego zostabym dokadnieoczyszczony z pienidzy i broni. Zaskoczy mnie ten chystek jaknajprawdziwszego greenhorna.

Jak to si stao?

Opowiedziaem szczegowo o przebiegu zdarzenia.

Strza z uda! wykrzykn mj przyjaciel. i Ho, ho! Nie bylejaka to sztuka. Gratuluj! zwrci si do Siwowosego. Lecz doprawdytrudno mi uwierzy, e napastnikiem jest syn farmera. Bardzo sympatyczny

chopak. Moe to tylko zbieg okolicznoci? Zdumiewajcy zbieg! Ta sama rana na tej samej doni.

Poznaby chopca?

Oczywicie.

No to jedziemy na farm. Rzecz si tam rozstrzygnie, a przyokazji nabdziemy konia. Dziwnie si skada powiedzia partem e

ile razy okolicznoci nie pozwalaj mi towarzyszy ci w drodze, tyle razywpadasz w tarapaty.

Lecz jako z nich wychodz. Natomiast ty, Karolu nie potrafiszdotrzymywa terminw. Albo spniasz si kilka godzin, albo te znikaszprzed umwionym spotk aniem. Przybyem do Fort Benton tak, jak byo ustalone, a tam dowiedziaem si, e przed dwoma dniami wyjechaegdzie na preri", wyznaczajc mi nasyp kolejowy jako punkt orientacyjny.

adny punkt! Cigncy si milami! Lecz w pobliu farmy nad jeziorkiem. Prosiem Irvina, aby ci o

tym powiedzia.

I powiedzia, lecz ja nie miaem pojcia, gdzie ta farma siznajduje. Jak moge tak postpi?

Moje pretensje byy uzasadnione. Miejsce spotkania wybra Karol.Fort Benton, miasteczko nad grn Missouri, dobrze znaem. Miejscowy


23/276



23

szeryf, Vincent Irvin, ktrego Karol chcia odwiedzi, rwnie by mi znany.Wydawao si wic, e nasze spotkanie nie nastrczy adnych trudnoci.Jakie wic byo moje zdumienie, rozczarowanie i prawie... zo, gdy go niezasta em. Dodam, e Fort Benton ley niedaleko kanadyjskiej granicy, ktrobaj zamierzalimy przekroczy. Tymczasem musiaem odby dugwdrwk po bezdroach w poszukiwaniu kolejowego nasypu i jakiej tamfarmy nad jeziorkiem, straciem konia i niewiele brakowao, a stabym siofiar rabunku.

Zwrciem si do Karola:

Moe zechciaby mi wyjani przyczyn twego zniknicia zBenton? Bo Irvin nie zdradzi si ani swkiem.

Skin gow, co mogo oznacza, e przyznajemi ra cj, i wesooodpowiedzia:

Obiecuj wyjani ci wszystko w stosownym czasie i miejscu.

Tu zerkn na Siwowosego. Nie nalegaem duej: jeli Karolpragn zachowa tajemnic wobec obcych, na pewno nie bya to bahostka.

Zgoda owiadczyem. A teraz w drog, po konia. Zabierzmanatki i nie pd zbyt szybko. Moje nogi ju dosy si napracoway.

Wskoczy na swego wierzchowca.

Najpierw podaj mi siodo zarzdzi.

Przez cay czas, to znaczy od chwili pojawienia si megoprzyjaciela, Siwowosy nie odzywa si. Teraz niespodzie wanie zagada:

Jedziecie na farm przy jeziorku, jeli dobrze zrozumiaem.

Tak uprzedziem Karola.

Ruszam z wami.

Byo to bezceremonialne wproszenie si do towarzystwa. Nieoponowaem jednak, ten czowiek niedawno uratowa mnie przed grabie.


24/276



24

Bdzie nam bardzo mio odparem.

Co tam mrukn, a gono powiedzia:

Chc poinformowa farmera o postpku jego syna. Jeli niezosta w to wtajemniczony. Przed laty gociem nad jeziorkiem, a SamHarfield wywiadczy mi kilka usug. Wyglda na uczciwego czowieka imam nadziej, e si nie zmieni.

Wic znasz tego chopca! wykrzyknem. To dziwne, eci nie pozna.

Nie mg mnie pozna, gdy go nigdy dotd nie widziaem.Harfield wspomina o swym synu, przebywajcym gdzie w dalekimm iecie. Pewnie teraz wrci. Wszystko si okae, co ma si okaza. Jedmy.

Uwin si tak szybko, jakby by modzieniaszkiem. Nie byem tymzaskoczony. Podczas wsplnych z Karolem wdrwek niejeden razspotykaem ludzi, ktrzy w miastach wiedliby ycie spokojne, unikajc fizycznego wysiku, a tu na prerii znakomicie dawali sobie rad,przecigajc niejednego goowsa. Sdz, e wielka ywotno traperw,

eksplorerw i w ogle westmanw wywodzi si ze zdrowszego trybu yciana Dalekim Zachodzie. Obcowanie n a co dzie z surow dla czowieka przyrod staje si rdem energii na dugie lata. Dzi coraz mniej takichludzi. Powoli wykrusza si grupa samotnych wdrowcw, a w miarrozbudowy sieci kolejowej zwiksza si z roku na rok liczba zadufanych wsobie mies zczuchw, dostatecznie zasobnych w pienidze, by sta ich byona parotygodniowe wycieczki krajoznawcze". Rzecz jasna, e tacy majsabe lub cakiem bdne pojcie o wdrwkach przez pustkowia, a odpopeniania gupstw nie potrafi ich ustrzec zabierana w tak podr"suba, rwnie nie dowiadczona jak jej pracodawcy. Przed laty spotkali myna swej ciece kawalkad takich mieszczuchw.Jedynym w tej gromadzieczowiekiem, ktry mia nieco oleju w gowie, by wynajty przewodnik.Gdyby nie nasza interwencj a, sprawa zakoczyaby si tragicznie.

Na bezkresnych terenach Dzikiego Zachodu tego rodzaju ludzie sniebezpieczni sami dla siebie, bo usiuj wprowadzi miejskie nawyki tam,


25/276



25

gdzie nie sposb ich utrzyma nie ryzykujc wasnym yciem. Powiemszczerze: i ja kiedy byem taki. Na szczcie, dla mnie przez krtki okres.

Siwowosy skoczy obrzdza konia i zwrci si do mnie: Z kim jedziesz?

Miaem zamiar odpowiedzie, e oczywicie z Karolem, jeli tylkoSiwowosy zgodzi si wie moje bagae, lecz mj przyjaciel suszniezauway:

Na dwu nie ma miejsca na moim koniu, skorzystaj, Janie, zzaproszenia.

Siadem za plecami nieznajomego i ruszylimy wzdu kolejowegonasypu. Nie bya to przyjemna wdrwka, bo chocia kusowalimy wolno,jazda we dwjk na grzbiecie jednego zwierzcia zawsze jest uciliwa. Wmiar jak coraz boleniej tuka mnie po biodrze kolba winczestera, ktregomusiaem przewiesi przez plecy, nabieraem coraz wikszego wstrtu dotakiego sposobu podrowania. Tote z niecierpli woci wypatrywaemzabudowa farmy. A co nas czeka na farmie? Jeli mody napastnik jest

synem gospodarza?

Tym, ktrzy nigdy dotd nie syszeli o wiernym towarzyszu mychdalekich wypraw, naley si kilka sw informacji.

Karola Gordona poznaem przypadkowo, pracujc jako lekarzszpitala w Milwaukee nad jeziorem Michigan. Do szpitala Gordon trafi, a

raczej przywlk si, z paskudn ran uda dzieo pazurw szaregoniedwiedzia Gr Skalistych, zwanego grizzli. Rana goia si szybko dziki staraniom znac hora plemienia Czarnych Stp, wrd ktrych Gordonprzebywa przez pewien czas po wypadku. Wbrew rozsdkowi iprzestrogom Indian zbyt wczenie jednak wyruszy na nastpn wdrwk.W jakim celu?

Powiem krtko: Gordon para si zanikajcym ju traperstwem: polowa na futerkowe zwierzta, co jak pniej stwierdziem


26/276



26

przynosio niemae zyski. Podczas swej samotnej wyprawy na bezludneobszary pnocnej Kanady, gdzie cennych czworonogw jeszcze niebrakuje, Gordon o mao nie zgin. Wpad w bagno i cudem chyba zdoa si wydosta na twardszy grunt, lecz dugie przebywanie w grzzawiskuspowodowao otwarcie si starej rany. Gdy zgosi si do szpitala, jego nogadotknita bya gangren, a zakaenie grozio mu mierci. W takiej sytuacjijedynym ratunkiem moga by amputacja. Jednak potrzebna jest na to zgoda pacjenta, a Gordon energicznie si sprzeciwi.

Powiem krtko: Karol Gordon zosta wyleczony przy pomocy zidostarczonych do szpitala przez dwu in diaskich wojownikw z plemienia

Czarnych Stp. Im zawdzi cza powrt do normalnego ycia, nie mnie.Jednak podczas rekonwalescencji wielokrotnie dzikowa mi za opiek ipomoc. W rzeczywistoci ta pomoc bya cakowicie biernej natury: mogemsi sprzeciwi zastosowaniu nie zbadanych, nie znanych mi indiaskichlekw. Nie uczyniem tego, chocia byo to ryzyko groce surowymi konsekwencjami w wypadku zgonu chorego. Czemu zdecydowaem si natakie ryzyko? Ot, po prostu, wobec braku zgody pacjenta naprzeprowadzenie operacji, nie widziaem innego sposobu ratowania jego

ycia. A ten sposb okaza si skuteczny. Cokolwiek sdzioby si o indiaskich sposobach leczenia, faktem

jest, e opieraj si one na doskonaej znajomoci zi i sposobachstosowania lici czy kory rozmaitych gatunkw drzew i krzeww. Takiezioolecznictwo wymaga rzecz jasna odpowiedniej wiedzy, przekazywanejprzez indiaskich czarownikw z pokolenia na pokolenie. Doprawdyszkoda, e oficjalna medycyna dotychczas nie zainteresowaa si tym.

Moja znajomo z Karolem Gordonem nie zakoczya si jednakna poegnaniu w murach szpitala. Pniej, znacznie pniej dowiedziaemsi od Karola, jakie wid ycie. Przed laty pracowa jako kowboj na duejfarmie w okolicach Chicago. Jednake skusia go stugbna fama o odkryciupokadw zota w Czarnych Grach, w Poudniowej Dakocie. Bardziejzreszt zadecydowaa o tym ch przeycia przygody ni pragnieniebogactwa. Kowboje nigdy nie naleeli do ludzi o wysokim poziomie kultury. Prymitywni w obejciu do tego stopnia, e niektrzy hodowcy


27/276



27

wynajmujcy kowbojw do przepdu byda, jako warunek zatrudnieniastawiali zakaz uywania wulgarnych sw czsto analfabeci. Ot KarolGordon w tym zbiorowisku zalicza si do wyjtkw. Nie tylko bowiem ukoczy szko, lecz czyta, a nawet dosownie poera" ksiki.

Dlaczego wic zosta kowbojem? Przyczyn stao si przedwczesne sieroctwo. Po mierci rodzicw znajomy ojca przyj chopcado pracy na farmie. A kiedy do wiedzia si o jego zamiowaniu do lektury,uprzystpni mu wasn bibliotek. Tam Karol znalaz szereg ksiektraktujcych o Dzikim Zachodzie i zafascynowany t tematyk zapragn sprawdzi wasne siy, a jednoczenie porwna ksikowe opisy z

rzeczywistoci. I to byo gwnym motywem jego wyjazdu na ziemiePoudniowej Dakoty.

Gordon wrci ze swej wyprawy bogatszy o niejednodowiadczenie i... o pkaty woreczek zotego piasku. Jak mi pniejopowiada, wtedy rwnie nauczy si podstawowych zasad traperstwa odpoznanego wojownika z plemienia Dakotw. Potem przyczy si dokarawany osadniczej, gospoda rowa na wasnej farmie, a paroletnia katastrofalna susza zmusia go do sprzeday ziemi. Wraz z towarzyszemniedoli, Vincentem Irvinem, wyruszy na pnoc. Nieoczekiwany zbiegokolicznoci pokrzyowa ich plany zagospodarowania si na nowej ziemi.Vincent Irvin zosta wybrany szeryfem Fort Benton, a Karol Gordon j si traperstwa. Spotkaem go wanie w tym okresie jego ycia. W 1880 rokunamwi mnie do krtkiej wyprawy my liwskiej na ziemie DalekiegoZachodu i Pnocy. Za smakowaem w tego rodzaju wdrwkach i odtd coroku, wczesn wiosn, wyruszaem przy boku przyjaciela poznawa kraj, jego mieszkacw i jego przyrod. Gordon nauczy mnie jazdy konnej,celnego strzelania i szeregu innych umiejtnoci nieodzownych podczaswczgi po bezdroach. Dziki niemu poznaem ycie i zwyczaje Indian, anawet zaprzyjaniem si z plemieniem Czarnych Stp, do siedzib ktrychKarol dwukrotnie mnie zaprowadzi. To od nich uzyskaem zaszczytnyprzydomek Orlego Pira. Nigdy go nie uywaem, traktujc to wyrnieniepon ad miar moich skromnych usug, jakie wywiadczyem czerwonymbraciom".


28/276



28

Z Karolem Gordonem wdrowaem przez poudniow Kanad,Arizon, Nowy Meksyk, Oklahom. Ba, nawet zwiedzilimy pnocnyMeksyk zaproszeni tam przez wsplnego przyjaciela, Pedro Gonzalesa. A teraz oto czeka mnie daleki szlak, wiodcy ku pnocy poprzez prerie rodkowej Kanady. Takie bowiem byy nasze, a przede wszystkim Karola,zamierzenia.

W swej wdrwce mielimy odwiedzi wsie Czarnych Stp,bitnego plemienia, ktrego tereny rozcigaj si po obu stronach granicyStanw i Kanady, sigajc na poudnie poza rodkowy bieg rzeki Mlecznej, ana pnocy dopyww Pnocnego Saskatchewanu. Kraina to jeszcze

pierwotna, gdzie atwiej napotka osia, wapiti lub antylop ni biaegowdrowca. eruj tam jeszcze resztki bizonw wytpionych na poudniu, abobrowe eremia, wrd spitrzonych wd strumieni bez nazwy, nie naledo rzadkoci. Cieszyem si na myl, e znowu ujrz kraj, w ktrym przedlaty, przy boku Karola, przeyem sw pierwsz westmask przygod.


29/276



29

I I

N a f a r m i e

Linia torw wioda nas najkrtsz drog na zachd, poprzezkrain falist, poronit wiosenn traw, gdzieniegdzie ograniczon cianlasw porastajcych zbocza wzgrz. Oczy moje cieszyy si piknemkrajobrazu, lecz rado mcia niewygoda jazdy. Tote z westchnieniem ulgi przyjem zapowied koca podroy budowle rnego ksztatu iwielkoci, widoczne z grzbietu pagrka, na ktry wspiy si nasze konie.Obok tych zabudowa mienia si w socu czarna jak sadze plama wody.Jeziorko.

Nim zjechalimy w dolin, obskoczya nas sfora i szczekajcychpsw, ktr dopiero rozpdzi nadjedajcy kowboj.

Wszystko w porzdku?! krzykn do Karola.

W porzdku.

Pan Harfield kaza mie oko na otoczenie.

I susznie, lecz tym razem oko mona nieco przymkn wesoo odpowiedzia mj przyjaciel. I doda: Z tym napadem to co nietak...

Zostawilimy zdumionego kowboja. Ranym kusem podjechalimy pod szerok werand jednego z najokazalszych domw. Stana jbliej jeziorka, ktrego ciemne wody obleway piaszczyst ach wodlegoci kilku zaledwie krokw.


30/276



30

Pierwszy zeskoczyem z koskiego zadu dobrze mi si ta jazdadaa we znaki! Daszek werandy rzuca cie na cian, na okna i otwartedrzwi, tak e trudno byo dostrzec czy kto znajduje si wewntrz. Przezpaliki balustrady otaczajcej werand ujrzaem tylko psa. Olbrzyma, chyba rasy nowofunlandzkiej. Gapi si na mnie przez szpar, pniej ziewnprzecigle, pokazujc zbiska, jakich nie powstydziby si niedwied.Cikie i leniwe zwierz wygldao niczym uosobienie agodnoci. Bezwahania postawiem wic nog na pierwszym schodku i wspibym si nadrugi, gdyby Karol nie chwyci mnie za rami.

Nie spiesz si przestrzeg.

O co chodzi?

O psa.

O tego poczciwego leniucha? zdziwiem si.

Tak. Jego pozorna ospao i powolno s zwykym oszustwem. Jeli wkroczysz na werand, rzuci si na ciebie nawet bezwarknicia. Tak go wytresowano.

Cofnem si.

Masz racj powiedzia Siwowosy to bestia, lecz inieoceniony str w tych dzikich stronach.

Taki dozorca moe by kopotliwy dla samego gospodarza zauwayem.

Oh, nic podobnego. Hej, Sam! krzykn. Zabierz stdswego smoka!

Z mrocznej gbi budynku nikt si nie odezwa. Siwowosy zawoa po raz drugi i dopiero wwczas w drzwiach zamajaczya czyjasylwetka. Na werand wyszed mczyzna w biaej koszuli i takiej barwyspodniach, ale pomitych i nie pierwszej czystoci, jakby ich posiadacz przez dugie godziny tarza si po pododze.

Nareszcie jeste stwierdzi Siwowosy.


31/276



31

Czowiek w czystej koszuli i brudnych portkach zatrzyma si,wytrzeszczy oczy i rykn miechem.

Nie! To nieprawdopodobne! Kogo ja widz?! Przesta wrzeszcze.

To z radoci. Jeszcze si nie zdarzyo, aby przy by w odpowiedniejszej chwili. Zupenie jak na danie. Marzyem o tobie od kilkugodzin. I oto jeste. Co za traf! Co za traf!

Czy z powodu tych bandytw, ktrzy zaatakowali twego syna?

Ju wiesz?Niesychane!

Wiem. Niewymachu j rk, bo zgubiszrub, ktr z takim mozoemwygrzebae spod ka.Ciekawe, kiedy ostatnioszorowano podog w twojejbudzie? A teraz odpd psa.

Farmer znowu zahucza miechem.

Przy mnie jest agodny jak baranek.

Zabierz go.

No dobrze. Quiet! krzykn na psa. Marsz std! Tam!

wskaza na drzwi. Zwierz dwigno si z zaskakujc jak na swe rozmiary

zrcznoci i znikno w gbi domu.

Zaiste, stosowne imi4 mruknem do Karola. Jak nakpiny.

4 Spokojny (ang.)


32/276



32

Wybaczcie, panowie dopiero tera z farmer zwrci si do nas. Straciem gow ujrzawszy przyjaciela. Po tylu latach. Prosz na gr.Teksas! rykn. Hej, Teksas! Rusz si. Co ja mam z tym chopakiem!

Machn rk i w tej chwili co stukno o deski.

Mwiem: nie gestykuluj tak gwatownie powiedzia Siwowosy.

O, do licha!

Farmer schyli si i bezradnie rozglda dokoa.

Wpada w szpar poinformowa Siwowosy. Ale ty maszwzrok! Hej, Teksas!

Daj nam co do picia. Twj Teksas pewnie pi w jakim kcie.

Old Gray, Old Gray zamia si rolnik zawsze jestewszechwiedzcy. Bo na przykad, w jaki sposb odgade, e ja tnieszczsn rub wydobyem spod ka?

Wystarczy nieco spostrzegawczoci. Poznaem po twoich spodniach. Otrzep je chocia, bo wygldasz jak najgorszy brudas wiata.

Farmer nic na to n ie odpowiedzia. Wzruszy ramionami i odszedw gb domu.

Uwaga zwrci si do nas Siwowosy zniajc gos sprawsyna ja z nim omwi. Wy nie wspominajcie ani swkiem.

Dlaczego? zdziwiem si, bo przecie caa ta paskudnahistoria wizaa si przede wszystkim ze mn.

Daj spokj, Janie wtrci si Karol. Obaj jestemy tu obcy,wic lepiej milczmy.

Osupiaem. Czemu mj przyjaciel okaza si tak ustpliwy?Chtnie porozmawiabym w cztery oczyz modzieniaszkiem prbujcymzbjeckiego procederu, jednak dla witego spokoju machnemlekcewaco rk, jakby caa sprawa przestaa mnie interesowa.


33/276



33

Farmer wrci po kilku minutach niosc w doniach i pod pachamibutelki z zielonkawego szka. Za nim stpa wysoki i chudy dryblas wszerokoskrzydym kapeluszu i kowbojskim pasie wok bioder. Dwigasporej wielkoci okrgy st, ktry z omotem postawi na rodku werandy.

A teraz krzesa zarzdzi farmer. ywo, ywo, Teksas!Ruszasz si jak mucha w miodzie

A wic to by Teksas. Oczywicie przezwisko, nie nazwisko. Napewno przybysz z Teksasu. Wreszcie siedlimy na trzcinowych fotelach.

Piwo, panowie owiadczy

gospodarz. Sprowadziem je dopierowczoraj. Nieze, zupenie nieze. Hej,stary chopie zwrci si doSiwowosego na twoj cze!

Napeni szklanki.

Sprbowaem, istotnie napjby godny uznania.

Wic odnalaz panposzukiwan osob? zagada Harfielddo Karola.

Tak, nawet nie trwao todugo.

Wszystko dobre, co si dobrze koczy.

Farmer znowu zahucza miechem. Jego gos musia robi nakadym nowym suchaczu zaskakujce wraenie. Zazwyczaj bowiem takimbasem mwi mczyni tdzy, najczciej potni. Nasz gospodarz byszczupy, niskiego wzrostu i raczej niepozorny.

Ha odezwa si znowu. I ja potrafi odgadywa, niczymOld Gray.

Ja nie odgaduj sprzeciwi si Siwowosy, ja wiem.


34/276



34

Bujasz, stary chopie. Pijcie, panowie zwrci si do nas. Butelek nie zabraknie. Penych!

Pomylaem, e rolnik czy hodowca moe z niego jest dobry, leczsposobem bycia nie rni si od miejskiego andrusa. Niejeden razspotykaem podobnych mu farmerw, tak ograniczonych umysowo, etrudno byo mi poj, w jaki sposb potrafili zagospodarowa ugory istawia czoo rozlicznym przeciwnociom, pki elazny szlak nie poczy ich posiadoci ze wiatem, czynic je w ten sposb bardziej bezpiecznymmiejscem zamieszkania.

A przecie ich gospodarka rolna przynosia wspaniae efekty.Porozumie si z nimi nie byo atwo, a to gwnie z powodu ichzdumiewajcej niemal dziecinnej wiary dawanej bajdom i obraania si nasuchacza usiujcego sprostowa mylne informacje. Hardzi i pewni siebie, arwnoczenie przeraajco ciemni. Z nich to przecie wywodzili si zwolennicy lin czu, renderzy5 cigajcy przestpcw, niemniej okrutni odciganych, oraz niegdy owcy skalpw, wzorujcy si na najbardziejkrwawych zwyczajach indiaskich.

Obcowanie z Samem Harfieldem przez duszy czas byo napewno uciliwe, zwaszcza dla takiego mieszczucha jak ja. Ledwie tuprzybylimy, a ju poczem marzy o jak najszybszym opuszczeniu farmy.

No i co z t band rabusiw? zagadn gospodarz. Widzielicie j?

Nie odpar za nas dwu Siwowosy. Sprawa nie jest prosta.

O czym ty mwisz? Na ten temat porozmawiamy pniej.

Ale... ja rozesaem ludzi, aby mieli baczenie na bydo i konie.

Moesz ich pociga z powrotem.

Nie artujesz?

5Po angielsku: Rangersi Oddziay uzbrojonej ochotniczej milicji czuwajcej nad bezpieczestwem osad [JW48]


35/276


36/276



36

Teksas! Poczekaj! Zanim wyruszysz, sprowad tu Jacka, muszwam, panowie, przedstawi syna. Gdzie on si krci?

Widziaem go przy koniach. Powiedz, eby tu zaraz przyszed.

Poczuem si bardzo nieprzyjemnie. Ojciec niewiadomieszykowa konfrontacj napastnika z napadnitymi.

Chwileczk, Teksas wtrci si Siwowosy, a zwracajc dofarmera: Chtnie poznabym twego syna, lecz jeszcze nie teraz. Nieprzeszkadzaj mu bawi si komi, nieszkodliwa to zabawa. Bo nie ma nicgorszego od nudy. Strze swego syna przed nud, ona rodzi ze myli.

Nie rozumiem burkn Harfield. Opowiadasz mi zagadki,o co ci chodzi?

O to, eby nie wzywa syna. Zawsze ci dobrze radziem, Sam.Posuchaj mnie i tym razem.

Co knujesz, Old Gray, a ja, prosty rolnik, nie potrafi si w tym

wyzna. Ale dobrze ju, dobrze. Teksas, nie przywouj Jacka. Odejd. A teraz,Gray, opowiedz o sobie. Gdzie by, co porabia?

Zaiste farmer musia by wyjtkowo tpym czowiekiem, jelidziwaczna proba Siwowosego nie wzbudzia w nim niepokoju.

No, Old Gray, powiedz, znalaze swj dom?

Siwowosy pokrci przeczco gow.

Spojrzaem na pytajco. Jakiego to domu szuka nasz przypadkowy towarzysz? Karola musiay rwnie zaciekawi te sowa, boporuszy si niespokojnie, a zatrzeszcza trzcinowy fotel. Sdziem, ipodejmie temat, lecz on tylko rozpar si wygodniej i milcza.

Sam skary si na zagadki, a rwnoczenie je zadaje umiechn si do nas Siwowosy.


37/276


38/276



38

Mylaem sobie: nagle uchyl si drzwi, a sposzone niedwiadki uciekn...Ot... ten dom napolance chyba gdzie sta lub stoi po dzi dzie. Kto wie,moe kiedy trafi na samotn polan. Wydao mi si, e westchn. Wdrujecie na pnoc?

Na pnoc odpar Karol.

Moe wam uda si odnale taki dom? Wzniesiono go naterenie Kanady, z t ego kraju przywiz swe szkice artysta, zanim przenisje na ptno. Et, dziecinada zakoczy weselszym gosem.

Kady na staro ma jakiego bzika. Oto dlaczego Sam zapyta

mnie, czy znalazem swj dom. Obaj z Karolem milczelimy. Kim by Old Gray?Czy jego opowie

to wspomnienie, art czy te kryje w sobie fragment historii ycia tegoczowieka? Tak nie potrafiby opowiada aden traper ani rolnik, aniodludek-westman. Po co szuka tajemniczego domu? Bo, e szuka, byem tego pewien. I nie bez celu opisa go nam tak dokadnie. A moe taki obrazw ogle nie istnia?

Cisz przerwao dalekie klaskanie koskich kopyt, a pniejprzecigy ryk krw gnanych zapewne do wodopoju.

Farmer podnis kolejn butelk, napeni szklanki

Rozklejasz si, Old Gray zauway rubasznie.

Co ci si przywidziao z t chaup. A twj pacykarz na pewnowszystko zmyli. Widziaem w salonach rne malunki kobiet. Mylaem,

e ktr z nich spotkam, ale okazao si, e to wszystko byy wymylonepostacie.

Nawet si nie umiechnem na t prymitywn: uwag.

Bywa i tak odpowiedzia Siwowosy bywa inaczej. Niejestem pewien, czy obraz malowano natury... Po prostu lubi wspominaswe dziecistwo. Nie kady tak myli. Po licho to komu? wzruszy ramionami Harfield. Jeszcze raz przeywa stare kopoty?


39/276



39

Znowu zaj si butelkami.

Niekiedy i to potrzebne stwierdzi Old Gray sigajc po

szklank. Rozmowa si urwaa. Za spadzistym dachem jakiej szopy

chowao si soce. Nad szczytow belk stercza jeszcze czerwony,pkolisty rbek dziennej gwiazdy. Ten fakt oznacza dla mnie jedno:bdziemy nocowa na farmie. Nikt nie wyrusza w drog z kocem dnia, bezpilnej potrzeby. Nie byo nam pilno. Niestety! Irytowa mnie i drani nasz gospodarz. Nie potrafiem odgadn, co mogo czy tych dwch ludziulepionych przecie z zupenie innej gliny! Po co Siwowosy zwierza si zeswych marze czy wspomnie, ktrych tamten nie potrafi zrozumie? Amo e tu chodzi o nas dwu?

eby nie ko! Ten ko by przyczyn, dla ktrej musiaem tutkwi. A do tej pory sprawa kupna zwierzcia nie doczekaa si najmniejszejwzmianki.

Karolu szepnem a ko...

Siwowosy usysza moje sowa. Co jakby cie umiechu przemkno po jego ciemnej twarzy.

Sam odezwa si. Oni pot rzebuj konia, dobrego kusakana dalek drog.

Konia? Da si zrobi. Czemu nie?

Przerwa i wzrok swj skierowa na dwa wierzchowce stojce

przed werand: Karola i Old Graya. Niezbyt gocinny, a moe tylko nierozgarnity farmer dotd nie

zainteresowa si zwierztami.

Dwa konie! wykrzykn. Ten kasztan to przecie twj, OldGray. Przybylicie na jednym koniu? Dlaczego?

Ola czka wyjani krtko Siwowosy.


40/276



40

Rozumiem. Kiedy straciem tam swego osa. Std poszanazwa wyjani Karolowii mnie. Pieski preriowe dawno z tej czkiucieky, a szkoda. Swoim piskiem ostrzegay jadcych. To pan straci

zwierz? zwrci si do mego przyjaciela.

Nie odparem to ja.

Oczywicie paski ko zama nog...

Tak przywiadczyem ponuro.

No, to chodmy zaproponowa nieoczekiwanie. Waniezwierz ta spdzaj do korrali, a jeszcze do widno.

Podniosem si pierwszy i ruszylimy za gospodarzem. Terazmogem lepiej przyjrze si otoczeniu. Dom, w ktrym nas przyjmowano,stanowi centralny punkt farmy. Bowiem inne zabudowania tworzyywok niego pkole o dugim promieniu. Jedne migotay rowymiszybami, w ktrych przegldao si gasnce soce, inne okazyway goe,lepe ciany, jeszcze inne skaday si wycznie z dachw wspartych napalach. Nad samym jeziorkiem wida byo za ogrodzeniem spore poacie

zrytej kopytami ziemi korrale.Ludzi zauwayem niewielu. Dwu mczyzn wprowadzao do

jakiej szopy wz na wysokich koach, dwu innych, w asycie szczekajcegopsa, zaganiao powolne stado krw.

Tam Harfield wskaza w kierunku jeziorka.

Na brzegu, rozdeptanym, gliniastym i mokrym, tabun klaczy i

rebit kry wchodzc i wychodzc z wody. Konie opuszczay gowy kuczarnej, migotliwej powierzchni. Staway nieruchomo, z pyskami zanurzonymi w wodzie, walc si z szelestem po zadach dugimi ogonami.

Dwu kowbojw z wysokoci siode spogldao na zwierzta, najezioro i na kolejowy nasyp biegncy po przeciwlegej stronie jeziorka.

Z kupnem konia zdaem si cakowicie na Karola zna si natych sprawach. Gdy stado ju kusowao Od wodopoju, wskaza dwie

biegnce na kocu sztuki. Harfield da znak kowbojom, fruny lassa niczym


41/276



41

la- , tajce we, spadaj na szyje wybranych czworonogw. W chwilpniej przyprowadzono je do nas, a re szta stada znika w tumanach kurzu.

Schwytane wierzchowce zatrzymay si podrzucajc gowami,chrapic i bijc kopytami w zdeptan ziemi. Uspokoiy si na gos Karola umia przemawia do zwierzt, czego ja nigdy nie potrafiem. Wszystkiedwie sztuki by y jednakowej maci, kasztany, a rniy si tylko tym, ejeden mia bia strzak na czole, drugi ciemny pas midzy chrapami.Gdy Karol oglda pierwszego, Siwowosy zaj si drugim koniem.

Moesz go zabra, Sam. Nie nadaje si.

Co takiego? oburzy si farmer. W moim stadzie nie makoni, ktre by si nie nadaway! Co mu zarzucasz?

Ma skrocza.

Skrocza? A jeli nawet! To co? Takie wierzchowce s bardzowytrzymae i cige.

Nie zaprzeczam, jednak zostawiaj wyrany lad.

I c z tego? Kogo obchodz koskie lady?

Ej, Sam, Sam! Niezbyt mdrze brzmi twoje pytanie. Jakby niewiedzia, e koskie tropy bardzo wielu interesuj.

Harfield wzruszy ramionami.

Nie jestem tropicielem, nie jestem traperem i nie przybyem tu,aby wasa si po grach. Dla rolnika ko to jest ko, eby nawet mia

krowie racice. Byle dobrze chodzi w zaprzgu lub galopowa pod siodem. Rozbawia mnie ta sprzeczka, lecz nie wtrcaem si do niej,

chocia i ja wiedziaem, co to jest skrocze. Konie stpaj w ten sposb, enajpierw wysuwaj lew nog przedni i praw tyln, nastpny krok toprawa przednia i lewa tylna. Niekiedy jednak trafia si zwierz-odmieniec:stawia rwnoczenie dwie lewe nogi, potem dwie prawe, jak wielbd, copowoduje lekkie koysanie si grzbietu. Syszaem, e takie wierzchowce sbardzo szybkie, lecz prawd jest rwnie, e odciski ich kopyt rni si od


42/276



42

odciskw normalnych koni i atwo wpadaj w oko nawet niezbytwytrawnego tropiciela. W miecie, w osadzie, w gospodarstwie nie ma toadnego znaczenia. Ale na Dalekim Zachodzie wyrniajcy si lad moe

zaway tragicznie na yciu jedca. Co prawda ani Karola, ani mnie nikt nietropi, nie jechalimy na wojenn wypraw lecz... licho nie pi! Dobra tozasada: nie wyrnia si ani ubiorem zbyt jaskrawym, ani rumakiem zbytwspaniaym, ani zachowaniem zwracajcym uwag innych.

Oni tego konia nie kupi mrukn Old Gray.

Nie kupimy potwierdzi Karol.

No, to sprawdzimy drugiego kandydata Siwowosy zbliysi do gniadosza z bia strzak na czole, odebra koniec lassa z rkkowboja, skrci je owijajc wok ramienia, chwyci za grzywwierzchowca i natychmiast znalaz si na jego grzbiecie. By to skokwymagajcy nie byle jakiej sprawnoci fizycznej.

No, no... cmo knem na widok takiej sztuki.

Nie rb niemdrej miny szepn Karol. Na pewno

niejedno jeszcze ci zadziwi... Tymczasem Siwowosy, posugujc si wycznie lassem i

kolanami, pokaza znakomit szko jazdy: raz stpa, raz galopem, razkusem. Przygldaem si temu peen zachwytu i zazdroci jednoczenie.Nigdy nie osign takiej sprawnoci, chobym przez sto lat nie schodzi zsioda. A przecie nie zaliczaem si do kiepskich jedcw. Lecz zumiejtnoci powodowania koniem rzecz ma si podobnie jak z gr na

instrumentach muzycznych: rzadko kto zostaje mistrzem mi mo dugoletniejnauki. Nasz nowy znajomy okaza si prawdziwym mistrzem. O mao niezaklaskaem, gdy zatoczywszy ostatnie koo zatrzyma wierzchowca.

Bierzcie go powiedzia zeskakujc. Jest cigy i wytrzymay, a poza tym posuszny. Jeli cokolwiek znam si na rzeczy. A ty zwrci si do farmera nie daj zbyt wygrowanej ceny. Odbijeszsobie na kim innym.


43/276



43

Gospodarz machn lekcewaco rk i rozkaza kowbojowi, abyprzyprowadzi wybrane zwierz pod werand.

Czas na posiek powiedzia do nas. Chodmy, panowie.Tym razem wkroczylimy do wntrza domu. Pokj wyglda

ponuro. Chocia zwisajca z sufitu naftowa lampa ledwo mya,dostrzegem brud' wyzierajcy z kadego kta, a z uginajcych si przy bylestpniciu desek wzbijay si oboczki kurzu.

Siadajcie zaprosi Harfield.

Siedlimy. Stoek trzeszcza pode mn przy kadym poruszeniu, ai st chwia si niepokojco. Na blacie, wtpliwej czystoci, ustawiono picynowych talerzy, bliniaczo podobnych do dostarczanych przezintendentur onierzom naszej armii. Siwowosy rwnie musia to dostrzec, bo nagle zapyta:

Dawno u ciebie biwakowali onierze? Zao si, e najdalejprzed rokiem.

Zgade! zahucza miechem Harfield. Nic nie ujdzie twejuwadze. Miejcie si na bacznoci, panowie. On doszuka si dziury nawet wcaym. Teksas! rykn odwracajc gow. Dugo mamy czeka?

Teksas, tym razem opasany bia cierk, pojawi si natychmiast,niosc oburcz spor rynk, z ktrej buchaa chmurka pary.

Gdzie Jack? zapyta farmer.

Mwi, e go rka boli i poszed spa.

Co takiego? Wszystko przez te miejskie wychowanie! Syszae,Old Gray? Chopak ma lekko start skr na doni i ju robi z siebieinw alid. Ale ja myl, e po prostu... boi si! Tak przeywa ten napad...Powiedz, Old Gray, czy pobyt w miecie pozbawia mczyzn odwagi?Kiedy ja zaorywaem tu pierwszy zagon, idc za pugiem miaem przewieszonego przez rami remingtona. Pojmujesz?

Zapyt any skin gow.


44/276



44

Czarne Stopy rzek krtko. Chocia... ostatnie walkitoczyy si na tych ziemiach w 1877 roku: Lame Deer, Big Hole i Bear Paws,jeli mi pami dopisuje.

Walki! wykrzykn farmer. Co ty uwaasz za walk?Armaty, piechota, sz arujca kawaleria? Lecz gdy banda czerwonych skrobiegnie dom farmera i spali go wraz z mieszkacami, to ju si nie liczy!Teksas, nie stj jak koek w pocie. Dawaj, co tam masz.

To, co mia Teksas, okazao si gulaszem z baraniego misa.Jadem go wyszczerbionymwidelcem i cynow yk. Jakwida, Harfield nie dba oelegancj sztucw.

Jedzc rozmylaem ochopcu. Na pewno nas zauway i pozna, a teraz trzs si zestrachu przed konfrontacj.

Na szczcie podj farmer Indian widziaem ty lko z daleka. Miaem tu paru zuchwniele umiejcych wada broni, a nawet przyplta si jaki traper.Gociem go przez dwa miesice, chocia z ywnoci byo kiepsko. Leczdobr strzelb w dobrych rkach cenio si wwczas wyej od jedzenia. Wytego nie znacie zwrci si do mnie i do Karola a wyobrazi sobietrudno.

Kto wie mrukn Siwowosy moe znaj?

E, tam! Teksas, dawaj piwo! Jak tu przybyem, zaraz wzilimysi do budowy. Z tamtej strony jeziorka rs las, niewiele z niego pozosta o.Pierwsze drzewa poszy na blokhauz. Tga to bya robota. Dwignlimy weczwrk prawdziwy fort z palisad. Nareszcie mona byo bezpieczniejspa, lecz przed samym witem kolejny wartownik budzi wszystkich.Wiadomo, wit to ulubiona pora napadw czerwono skrych. Takie to byyczasy. Mao kto o nich pamita.


45/276



45

Lecz przecie aden napad si nie zdarzy wtrci Old Gray.

Na szczcie. W przeciwnym wypadku moe nie popijalibymy

teraz piwa. Wasze zdrowie!Oprniem szklank i skromnie zauwayem, e warto by

zanotowa takie wspomnienia.

Harfiel d wytrzeszczy na mnie oczy, a Siwowosy rozemia si.

Zapewne, zapewne przytakn jednak Sama nikt niezmusi do pisania. On tego nie lubi.

A nie lubi. Zbyt mdra to dla mnie sztuka. C, prosty jestemczowiek, za to mj syn...

W ten sposb rozmowa wkroczya na niebezpieczn ciek.Siwowosy te to zauway, bo natychmiast przerwa wywody farmera:

Gdzie nam szykujesz nocleg, Sam?

W domku gocinnym. Zapomniae o domku gocinnym?

Ta stara buda jeszcze stoi?

Ho, ho! I to wcale mocno.

Dobrze. A teraz ka nakarmi i napoi nasze konie.

Oczywicie. Teksas! Hej, Teksas!

Przywoany wysucha polecenia i owiadczy, e przekae jejakiemu tam Dickowi.

Niech umieci konie w stajni, nie w korralu.

Ani w stajni, ani w korralu zaprotestowa Old Gray. Takiju jestem, e lubi swoje zwierz mie na oku.

Syszae, Teksas? A wasze wierzchowce, panowie?

Wiadomo, e konie w stajni lepiej zabezpieczone s przed

kradzie, wic ju otwieraem usta, aby oznajmi o swym wyborze, gdy


46/276



46

Karol kopn mnie pod stoem i owiadczy, e podziela pogld Old Graya ie on sam nigdy nie sypia z dala od swego wierzchowca. Byo to oczywistekamstwo, ktrego celu nie mogem poj.

Teksas odszed, a w kilka minut pniej dobiego mych uszuguche tupotanie kopyt. Zapewne niewidoczny naszym oczom Dick speniapolecenie.

Skoczylimy sczy piwo, Old Gray poczstowa wszystkichcygarem i zacz si targ o konia. Jednak e, cho najbardziejzainter esowan osob byem ja, bo chodzio przecie o konia dla mnie, niemiaem moliwoci zabrania gosu. Rozmow, ktra chwilami przeradzaasi w ktni, prowadzili Siwowosy i farmer. Jako nie mogli doj do porozumienia. Harfield zmienia zdanie, wycofywa si, raz okazujcwyran chciwo na pienidze, to znw odgrywajc rol gocinnegogospodarza, gotowego odda przyjacioom cae swe mienie, nie tylko konia.

Mao nie parsknem miechem, gdy farmer cakiem serio owiadczy, e najchtniej podarowaby nam wierzchowca, gdyby niechwilowe trudnoci natury pieninej.

Ju zdecydowaem si przerwa ten targ i akceptowa wygrowan cen, gdy raptem Harfield skapitulowa. Wyoyemtrzydzieci dolarw, zapat niez z uwagi na brak jakichkolwiek kupcwna fa rmersk stadnin, i w czwrk ruszylimy ku gocinnemu domkowi".

Znakomicie go okreli Old Gray: buda i to chyba najstarsza nafarmie, zapewne przerobiona z blokhauzu, bo okienka i drzwi byywziutkie, a ciany zbite z nieokorowanych bali, midzy ktre ponapychanomchu, siana i gliny.

Gdy wkroczylimy do rodka, Harfield usiowa zapali naftowlamp, co mu si wreszcie z wielkim trudem udao, jako e wiatr buszujcywe wntrzu gasi pomie. Teraz dopiero ujrzaem izb: podoga z polepy, zardzewiay elazny piecyk z kominem w ksztacie rury wyprowadzonejukonie ku otworowi w cianie, dwie prymitywne awy, st z nogamiwbitymi w ziemi oraz cztery legowiska, co w rodzaju skrzy zbitych z

desek, wypenionych sianem i som.


47/276



47

Oto owiadczy z dum gospodarz moja pierwszasiedziba. Trzyma si krzepko i posiada tyle wygd, ile ich wymagaprawdziwy mczyzna wdrujcy po Dzikim Zachodzie. Zapewniam was, e

kiedy bya jedynym budynkiem w promieniu stu mil.

Na pewno mia racj, lecz ten fakt nie umniejszy megorozczarowania. Sdziem, e w przededniu dugiej wyprawy na prerieKanady przepi si raz jeszcze na normalnym ku. Nic z tego!

Karol krytycznym okiem ogarn ciemne wntrze, pniej zapyta,kiedy ostatnio zmieniano cik w legowiskach i czy przypadkiem nienocowa tu jaki zawszony i zapchlony brudas.

Pytanie i w treci, i w tonie nie zabrzmiao grzecznie, lecz przecienocleg, jaki zaofiarowa nam farmer, by oczywistym uchybieniem prawomgocinnoci. C byo robi? Darowanemu koniowi nie zaglda si w zby.Zreszt Harfield zapewni nas powanie, e cik w kach (powiedzia:kach"!) zmieniono za ledwie przed godzin, w przewidywaniu naszegonoclegu, a zawszonych brudasw" nigdy nie wpuszcza pod swj dach. Potakim owiadczeniu nie pozostawao nam nic innego jak uprzejmie

podzikowa za tak wspaniae miejsce do spania, co farmer przyj z wielcezadowolon min. Nasze konie przywizano do palikw wbitych w ziemiobok drzwi. Miay tak stercze przez ca noc, co przecie nie jestnajlepszym odpoczynkiem dla zwierzt. Nie mogem zrozumie, I dlaczegoKarol przysta na to. Niecierpliwie wyczekiwaem okazji, aby go o tozapyta. Wreszcie farmer ruszy ku drzwiom, yczc nam dobregoodpoczynku. Siwowosy uj go pod rami.

Przepraszam zwrci si do nas musz omwi pewnesprawy z Samem.

Znikli w ciemnociach wieczoru.

Co to wszystko znaczy, Karolu? wybuchnem. Dlaczegosi zgodzie, aby nasze konie mczyy si przez ca noc? A przedewszystkim wyjanij wreszcie, czemu nie czekae na mnie w Fort Benton,jak byo umwione!


48/276



48

Och stkn tyle pyta. Oczywicie... przerwaraptownie. Uwaga, kto idzie...

Such go nie myli. W otworze drzwi ukazaa si gowa Siwowosego.

Nie kadcie si, pki nie wrc zaszepta. Pniejwyjani.

W porzdku odpar Karol. Usyszelimy skrzypienie oddalajcych si krokw.

Co to wszystko znaczy? powtrzyem. Dlaczego suchasz siwe w szystkim tego Siwowosego? Przecie to zupenie obcy czowiek!

Mj przyjaciel zamia si cicho.

Dla ciebie obcy. Ja o nim ju co nieco syszaem.

Wic co z tego? zacietrzewiem si.

Wyratowa ci z kopotu, zapomniae ju, Janie?

Nie zapomniaem, jednak to nie powd, eby si zgadza nawszystko, co on proponuje . Choby z tymi komi.

Nie krzycz! Po co wszyscy dokoa maj nas sysze? Nocdwiki nios si daleko.

Mia racj, opanowaem si.

Wic kt to jest? zagadnem spokojnie.

Tak na dobr spraw... nie wiem.

Parsknem miechem.

Uwaasz, e gadam od rzeczy? Rzeczywicie nie wiem kim jestOld Gray, ale syszaem o nim na pewno wicej ni nasz gruboskrnygospodarz. Lecz to chowam dla siebie.

A dla mnie? zagadnem, cigle jeszcze rozbawiony.


49/276



49

Dla ciebie nie mam tajemnic.

Domylam si, e Siwowosy musi by kim niezwykle wanym

powiedziaem zgryliwie skoro przytakujesz kademu jego sowu. Nie mylisz si, Janie. Old Gray to nieprzecitna posta.

Ho, ho! A tak?

Wanie tak. Buszuje po preriach i grach nie od dzi. Niemu sz ci wyjania, co oznacza dodatek old" przed nazwiskiem czyzawoaniem?

Kiwnem gow. Doskonale wiedziaem. Sowo old"6 na DzikimZachodzie nie pozostaje w adnym zwizku z wiekiem osoby,. ktrazasuya na takie okrelenie, lecz z jej dowiadczeniem, z nabyt mdrocio yciu i o ludziach Zachodu.

A Gray? zapytaem. Sdzisz, e to nazwisko?

Nie. Tyle e pasuje do barwy jego wosw. Z tego si narodzio.Przezwisko, pseudonim czy jak tam chcesz.

Dobrze zgodziem si lecz sowo old" uzyskiwa niejedenwestman i nie widz w tym nic nad zwyczajnego.

Bo wiesz mniej ode mnie.

Pewnie. I cigle czekam na informacje. Koujesz jak lis oboknory.

Bo nie wiem, czy zd... Old Gray poszed pogada z farmeremo wyczynie synka. Rozmowa, przypuszczam, bdzie burzliwa, ale kto wie,jak si zakoczy. Dlatego zgodnie z rad nie pooymy si spa. Moe jednakuda mi si powiedzie ci wszystko, co sam wiem o tym czowieku. Ot OldGray... po raz pierwszy usyszaem o nim w zwizku z haniebn aferMasakry nad Piaskowym Strumieniem. Syszae o tym?

6 Stary (ang.) Na Dzikim Zachodzie takim przydomkiem oznaczano osob, szczeglnie dowiadczon i darzona

szacunkiem. [JW48}


50/276



50

Zaprzeczyem.

Ta historia wydarzya si w 1864 roku, chyba w listopadzie, w

Kolorado.Umiechnem si:

Wybacz moj niewiadomo rzekem lecz wwczasmiaem zaledwie trzynacie lat.

I ja niewiele wicej. Zainteresowaem si Piaskowym Strumieniem znacznie pniej. Sprawa bya do gona i rozesza siechem po caym kraju.

Uoyem si na mojej skrzyni moliwie wygodnie, zaszeleciosiano.

Szykujesz si do snu?

Po prostu prz ygotowuj si do wysuchania duszej opowieci owiadczyem.

I susznie. Teraz opowiem ci o niejakim Janie Chivingtonie,bohaterze afery, ktry w 1860 roku osiedli si w Den ver. By wwczaskaznodziej metodystw, lecz jego wygrowana ambicja kazaa mu szukakariery na innym polu.

O, do diaba! wrzasnem zrywajc si z pryczy.

Nie podoba ci si pan Chivington? z podejrzanym akcentemzagadn Karol.

Daje spokj! krzyknem. W tej trawie kryj si rojepche.

Zrzuciem kurt, kamizel i koszul. Plecy mnie swdziay i piekyjak od uku kaktusa.

Nasz farmer to dziki czowiek! zociem si. Jak mgproponowa taki nocleg?


51/276


52/276


53/276



53

odgraa, e wymorduje wszystkich Indian, gdy tylko nadarzy mu siokazja. Lecz okazja jako nie nadchodzia.

Z kocem listopada Chivington przyby z siedmiuset ludmi dofortu Lyon, gdzie owiadczy, e postanowi zaatakowa obz Indian nadPiaskowym Strumieniem. A gdy oficerowie zaogi fortu zaprotestowali,wykrzykn: Niech bdzie przeklty, kto sprzyja Indianom! Przybyem tu,aby pozabija wszystkich Indian i wierz, e mam prawo uy wszelkichrodkw dla osignicia tego celu!"

Wieczorem opuci fort i o wicie 29 listopada jego oddziazatrzyma si nie opodal obozowiska Czarnego Kota. Jak pniej wykazaoledztwo, w obozie przebywao piciuset Indian, w tym dwie trzecie kobiet idzieci. Wikszo wojownikw znajdowaa si na wyprawie owieckiej. Ufniw opiek armii nie wystawili adnych stray, jedynie paru chopcwpilnowao koni. Chivington rozkaza schwyta wszystkie wierzchowce, abyaden z czerwonoskrych nie zdoa uciec.

Dopiero wtedy Indianiezorientowali si w sytuacji. Czarny Kocio

wcign na maszt amerykask flag otrzyman od prezydenta Lincolna, aponiej bia flag poddania si. BiaaAntylopa, jeden z wodzw Czejenw, rzuci si naprzeciw onierzom, woajcpo angielsku: Zatrzyma si! Zatrzymasi!" i pad przeszyty kilkoma kulami.

onierze strzelali na olep zkarabinw i rewolwerw. Kilkuwojownikw zdyo chwyci za bro iotoczywszy gr up kobiet i dziecipoprowadzio j w gr strumienia. Czterdzieci kobiet, ktre schroniy si w

ziemnej jamie, wysao szecioletni dziewczynk z bia flag. Zostaa zabita po przejciu kilku krokw. onierze wywlekli kobiety, zabili je i

oskalpowali. Tymczasem Indianie, ktrzy zdoali doprowadzi kobiety i


54/276



54

dzieci do miejsca, gdzie wysoki brzeg zapewni im bezpieczestwo, wrcili,aby walczy.

Z nastaniem nocy onierze wycofali si, a ocaleni od pogromuIndianie powdrowali pieszo do oddalonego o pidziesit mil obozumyliwcw. Byo zimno. Termometr tej nocy wskazywa zero stopni.8

W masakrze nad Piaskowym Strumieniem zabitych zostao 98kobiet i dzieci oraz 25 wojownikw. onierze stracili 9 ludzi, 38 byorannych, gwnie w wyniku wasnej, bezadnej strzelaniny.

Trzeci puk wrci do Denver wiozc jako trofea ponad sto

indiaskich skalpw. Uciecha bya wielka, lecz nie trwaa dugo. I tu wreszcie dochodz do sprawy Old Graya powiedzia

Karol.

On tam by? zapytaem.

Nie wiem, czy by, lecz w miejscowej prasie, a pniej wgazetach innych stanw ukazay si alarmujce informacje. Pod wieloma znich figurowao przezwisko Old Graya. Opinia publiczna potpia mord.Poczto da ledztwa i sdw wojskowych. Chivington zwcha pismo nosem i przed kocem roku zwolni ze suby wszystkich onierzy 3 puku,zalecajc im opuszczenie nie tylko Denver, lecz i terytorium Kolorado. Samczmychn do Kalifornii. Utworzone trzy komisje ledcze przeprowadziy szczegowe dochodzenie i potpiy zbrodniczy akt. Jednak nikt nie stanprzed sdem. Winni masakry onierze i oficerowie rozproszyli si pocaym kraju. Jedynym rezultatem by koniec wojskowej i politycznej kariery

Chivingtona. Ot, tak wanie sprawa wygldaa. Hm... rzekem po chwilimilczenia. Takich jak Old Gray

byo wielu. W jego postpowaniu nie dostrzegam nic nadzwyczajnego.Niczym nie ryzyko wa.

atwo tak twierdzi oburzy si Karol. Lecz trzeba sporejodwagi, aby przeciwstawi si w czesnej opinii. Czyn Chivingtona uznano

8 Mowa o skali Fahrenheita czyli okoo 18 stopni Celsjusza


55/276



55

za bohaterstwo. Bez wystpienia Old Graya zapewnie nikt nie dowiedziabysi, jak wygldaa prawda.

No, wic dowiedzielimy si stwierdziem chodno cojednak nie przywrcio ycia pomordowanym.

A czego by chcia?! wykrzykn Karol. C wicej mgzrobi Old Gray?

Zgoda odparem oczywicie ja te wysoko sobie ceniodwag Old Graya, mimo to nadal nie pojmuj, dlaczego na kadym krokuustpujesz temu czowiekowi.

Bo jest znakomitym myliwym, wspaniaym wywiadowc,dzielnym czowiekiem, a poza tym... niesychanie tajemnicz postaci. Wczy si po Dzikim Zachodzie i nagle znika na cae miesice. Nie jesttraperem ani eksplorerem, wic za co kupuje naboje czy konie? Niektrzy podejrzewaj go, e pozostaje na subie Narodowej Agencji WywiadowczejAllana Pinkertona* 9, lecz on nikogo nie ciga!

Wzruszyem ramionami:

Tajemnicza posta... dzielny czowiek... niektrzy podejrzewaj... powtrzyem sceptycznym tonem. Widz go po razpierwszy, nigdy dotd o nim nie syszaem. Nawetod ciebie, Karolu.

Prawda przyzna niechtnie. Jako si nie zgadao, A pozatym... przez dugi czas mylaem, e Old Gray to tylko mit czy legenda... Maoto razy fantazjowano o nie istniejcych westmanach lub odkrywcach zotychgr? Nawet udzia Old Graya w gonej niegdy krwawej awanturze wMinnesocie przez dugi czas midzy bajki kadem. Pewnie o Minnesocierwnie nie syszae.

Minnesota! wykrzyknem, nieco podraniony sowemrwnie". Znam t histori. Bardzo dokadnie.

Bye wwczas maym chopcem.

9 Narodowa Agencja Wywiadowcza zaoona w 1850 r., o ktrej wielokrotnie ju pisano we wczeniejszych

powieciach tego cyklu. [JW48]


56/276



56

Tak, jedenastoletnim. Niewiele interesoway mnie wtedysprawy wielkiego wiata, lecz w Minnesocie zgin brat mojej matki i jegodwoje dzieci, moi rwienicy, z ktrymi bawiem si w traperw,

westmanw i czerwonoskrych!

No, to w yobra sobie, e Old Gray bawi wwczas w Minnesocie, a moe nawet specjalnie si tam uda, aby ratowa niedoszeofiary rzezi. I uratowa ich niema liczb, podobno okoo dwustu osb:kobiet i dzieci oraz z setk mczyzn. Wszystkich zdoa wyprowadzi t ylkosobie znanymi ciekami z samego rodka trwajcej od piciu dni walki.

Hm... mruknem jeli to prawda, z Old Graya nie ladazuch. Jeli to prawda, bo ile w takim razie lat sobie liczy?

Prawda, prawda, a co si tyczy jego lat, mwi, e ycie naprerii znakomicie przedua sprawno fizyczn. Nie syszae odziewidziesicioletnich traperach zwijajcych si jak czterdziestolatki?Ano c! Wiek Old Graya jest tak sam tajemnic jak jego cae ycie.

Zamyliem si. Odyy w mej pamici tamte czasy. W sierpniu1862 rok u wybucha na terenie stanu Minnesota rebelia Dakotw, zwanychrwnie Siuksami, odamu Santi, niczym bezporednio nie sprowokowana.Zgino wwczas czterystu pidziesiciu osadnikw, zaskoczonych nagym atakiem. Wojsko wysane pod dowdztwem pukownika Sibleya, dopieropo czterech tygodniach opanowao sytuacj.

Przyznaj, e wielkiej trzeba byo odwagi, aby ratowanieszcznikw.

A widzisz! oywi si Karol. Lecz gdyby zna jeszcze innerelacje o czynach Siwowosego! Powiadaj, e upolowa dwanacie szarychniedwiedzi, e przy dziesiciu stopniach mrozu 10 przeby na nienychrakietach przestrze omiu mil11 , dwigajc na plecach rannego trapera.Miao si to wydarzy nad Pnocn Saskatchewan, w samym sercu guszy i w peni zimy.

10 Mowa o skali Fahrenheita czyli 24 stopnie Celsjusza.11

okoo 13 km


57/276



57

No, no mruknem jeli to prawda, czyn godny podziwu.Lecz dobrze wiesz, jak ludzie potrafi przesadza i fantazjowa. Jedno jestdla mnie pewne: Old Gray strzela znakomicie. Dziki temu synek farmera

nie obupi mnie ze skry. A teraz powiedz mi, Karolu, a raczej wytumaczsi wreszcie, czemu nie czekae na mnie w Fort Benton?

Uff! Wiedziaem, e o to zapytasz... Musisz mi wybaczy. W FortBenton dowiedziaem si, e Old Gray kry po okolicy. Nawet niewyobraasz sobie, jak bardzo pragnem go pozna. A tu trafiaa si okazja.Jake mogem j przepuci? Wyznaczyem ci nowe spotkanie, przy torachkolejowych, niedaleko farmy. Miejsce cile okreliem, wic dotrze nie

byo trudno. Ot i wszystko. Zreszt, dziwnym zbiegiem okolicznocispotkaem Old Graya wanie jadc na spotkanie z tob.

Dlaczego swj zamiar trzymae w tajemnicy? W Fort Bentonnikt nie potrafi mi wyjani, co byo przyczyn twego odjazdu.

Vincent Irvin zna powd mego wyjazdu. Tylkoon jeden.

Lecz mi nie powiedzia oburzyem si.

Prosiem, aby milcza. Dla ciebie taka informacja nie miaaadnego znaczenia. Obawiaem si, e ty, Janie, po prostu z nudw nawasn rk te poczniesz szuka Siwowosego.

Na pewno tak nie postpibym, lecz nawet...

Ot to wanie! Zaleao mi bardzo i nadal zaley na tym, abyOld Gray nie domyli si, e go poszukiwaem, a ty, przepraszam ci, ale nieznajc caej sprawy, mgby mi popsu szyki.

Wzruszyem ramionami.

Nie bardzo rozumiem, po co taka tajemnica?

Old Gray to bardzo dziwny czowiek. Mwiono mi, e jeliwyczuje, e kto si nim zainteresowa, natychmiast daje drapaka. Pamitajo tym.


58/276



58

Bd pamita odparem grzeczniutko jak rwnie oczym innym jeszcze.

O czym? e niejaki Karol Gordon, do niedawna mj wierny przyjaciel,

sta si nagle nieufny i podejrzliwy. Ale nie bd ci przeszkadza. Baw si wdetektywa.

Przyznaj, nie umiaem ukry goryczy. Moe nawet doszobymidzy nami do ostrzejszej wymiany zda, lecz okolicznoci na to niepozwoliy. Zamiast odpowiedzi Karol podnis wskazujcy palec.

Kto idzie!

Dwa czy trzy razy pocignem dym z fajeczki, zanim usyszaemodgos krokw, a pniej zaskrzypiay uchylone drzwi. W racym wietlelampy wyonia si z mroku sylwetka Old Graya.

Nie picie. To bardzo dobrze. Za chwil odjedam. Myl, epostpicie podobnie.

Co takiego?! wykrzyknem.

Harfield oszala, a ja nie potrafiem przywrci mu rozumu.Zamiast wyoi synowi skr dobrym postronkiem, postanowi jutrozorgan izowa rozpraw sdow.

Co takiego? powtrzyem.

Mwi wyranie: rozpraw sdow. Jego trzech kowbojw

utworzy grono sdziowskie, ciebie tu spojrza na Karola ma uprosi,aby podj si roli oskaryciela, my dwaj kiwn gow w moj stron mamy by wiadkami i poszkodowanymi rwnoczenie.

A sobie jak wyznaczy rol? zapyta Karol.

Obrocy.

Ale to idiotyzm! wykrzyknem. I po co?


59/276


60/276



60

Nie czekajc na nasz zgod puci si kusem. Ksiyc wspina siku szczytowi nieba, preria pojaniaa.

Tak wic, jeden za drugim, trzej milczcy jedcy jechali rwniemilczc preri, niczym duchy wdrujce pnocn por przez uroczyska.


61/276



61

I I I

B o t a n i k

Alberta to jedna z trzech rodkowych prowincji Kanady, okrelanych wsplnym mianem: preriowe".

Do roku 1 870 stanowia cz olbrzymiego Kraju Ksicia Ruperta,stanowic wasno Kompanii Zatoki Hudsona, przedsibiorstwa, ktregohandlowe placwki zwane faktoriami p okryway rzadk sieci cay prawieobszar. Kompania zajmowaa si skupem skr i futer, sprzedawszystkiego, co potrzebne byo owcom biao-i czerwonoskrym cokonieczne byo dla ycia nielicznych w tych stronach farmerw. Handelprowadzono przewanie wymienny.

W maju 1882 rok u stworzono now jednostk administracyjn, ochrzczon imieniem Alberty na cze ony generalnego gubernatoraKanady (z ramienia Londynu), ksiniczki Ludwiki Karoliny Alberty, czwartej crki krlowej Anglii, Wiktorii12 .

Poudniowe obszary Alberty stanowi faliste prerie, porose nisk

traw, cignce si na przestrzeni 200 mil13

od granicy ze StanamiZjednoczonymi, a po rzek Red Deer. Dalsza, rodkowa cz Alberty jest rwnie preri, lecz poprzecinan pytkimi dolina mi, gdzieniegdzieszerokimi grzbietami grskich wzniesie, nieregularnie poros kpkamiwierzb, drzewami bawenianymi, topolami, brzozami i wierkiem. Najwiksz rzek jest tu Saskatchewan.

12 W roku 1905 do okrgu administracyjnego Alberty przyczono okrg Athabaska, tworzc now prowincj zzachowaniem nazwy Alberta.13

Okoo 320 km.


62/276



62

Wielkie lasy, pierwotne bory, pokrywaj pnocny obszar Alberty.Tysice maych jezior wrd ktrych najwiksze: Athabaska orazMniejsze Jezioro Niewolnicze stanowi raj dla myliwych i rybakw.

Takim to krajem wdrowalimy we trjk podczas pierwszej nocypobytu na kanadyjskiej ziemi. Konie biegy prawie bezszelestnie pomikkim podou wieych traw, a ksiyc dodawa tej nocnej wyprawietajemniczego uroku. Nasz prz ewodnik milcza, wic i ja nie otwieraem ust, zreszt... nawet nie bardzo mi si chciao. Trud poprzedniego dnia da mi siwe znaki. Piwo, ktrym tak hojnie czstowa nas farmer, rwniepodziaao: marzyem o nie jak nigdy dotd i czuem, e jeli nadal

bdziemy posuwa si w takim tempie, zapadn w drzemk. Na szczciepaszczyzna prerii pocza si obnia, a w dole ujrzaem drugi ksiyczerkajcy ku nam z gadkiej powierzchni bezszelestnie pyncej wody.

Siwowosy skrci. Przez kilka minut jechalimy z prdem rzeki ado punktu, gdzie zakole nurtu utworzyo dugi i wski pwysep. Old Grayzeskoczy z sioda.

Chodcie za mn. To dobre miejsce na nocleg.

Miejsce istotnie byo doskonae. Pwysep u nasady mia szeroko zaledwie trzech krokw stanowia j poronita rzadk trawgrobelka. Nawet mysz nie mogaby si tdy przemkn nie zauwaona.Dalej te ren rozszerza si we wszystkich kierunkach, tworzc regularnekoo. Pwysep dziki temu przypomina kuchenn patelni o dugiejrczce. Na samym rodku rosa kpa drzew krzakw. Lec wrd nichmona byo swobodnie obserwowa rzek i ld, samemu nie bdc

widzianym. Rozbilimy obz. Grunt by suchy, pokryty darni i zeschymigliwiem wierkw. Pachniao ywic i wilgotnym oddechem wody.Rozkul baczylimy konie, przywizali na dugich linkach do drzew,wymocilimy sobie legowiska.

A teraz spa! powiedzia Old Gray.

Bez nocnej warty? zdobyem si na uwag.

Zamia si cicho.


63/276



63

W tym miejscu... zbyteczne. A poza tym mam bardzo czujny sen.Mj czapak rwnie. Pusto tu do koa na dziesitki mil. Ani ludzi, anidrapienikw. Dobranoc.

Skoro tak zdecydowa czowiek, ktrego Karol uznawa za znakomitego westmana, gupot byoby sprzeciwia si. Zwaszcza z mojejstrony. Zostawiem ostateczn decyzj Karolowi, lecz on nawet niemrukn.

Otuliem si kocem, pod gow podsunem siodo i patrzyempoprzez gazie wysokich wierkw na niebo rozjanione blaskiemksiyca. Zmczenie powinno pogry mnie natychmiast w gbokim nie.Jednak nie p otrafiem zasn. Albo zbyt duo wrae przeyem tego pierwszego d nia wyprawy, albo te nie dostosowaem si jeszcze doodmiennych warunkw ycia. Leaem z otwartymi oczami, wsuchany wcisz mcon ledwie dosyszalnym pluskiem fal. Myli moje kryy wok postaci to Sama Harfielda, to Old Graya. Harfield okaza si nieokrzesanym i to ponad przecitn miar rolnikiem i niczym wicej. Lecz kim bySiwowosy? Nie wystarczyy mi informacje Karola. Tym bardziej, e niepochodziy z pierwszej rki, lecz od jakich nie znanych mi osb, nie znanych rwnie Karolowi. Dziwne, e mj przyjaciel, tak zawsze ostronyw swych sdach i rozwany, dawa im wiar. Wic chyba nie powiedziawszystkiego. Moe nie zdy? A moe nie chcia...

Do licha z tym wszystkim szepnem. Jeli zaraz niezasn, jutro bd czu si jak na p zdeche ciel.

Nic mi nie pomogo takie rozumowanie. Zamykaem i otwieraem

oczy, widziaem, jak ksiyc pynie po niebie, na koniec usyszaem dalekigos kujota. I chyba dopiero wwczas zaczem zapada w drzemk.

Obudzi mnie poranny wietrzyk, lecz przede wszystkim tupotanie koskich ng i trzask amanych gazi. Siadem. Kilka krokw odemnie, poza zasigiem drzew i krzeww, pon wielki ogie, a Karol amana kolanie usche konary wierkw i rzuca je do ogniska. Nieco dalej, nadsam wod, stercza Old Gray, tu obok koni, ktre opuszczay i podnosiygowy, na przemian pijc, na przemian parskajc i walc kopyta mi w


64/276



64

ziemi. Rowy wit stopniowo gas, a dzie nadbiega z dalekiego wschoduzielonej prerii. Karol zauway moje przebudzenie.

Id si umy mrukn i doda artobliwie: wygldasz,jakby ci przed chwil odwizano od pala mczarni.

P nocy oka nie zmruyem poskaryem si ziewajc. Dobrze radzisz ziew nem po raz drugi.

Wydobyem ze swego tumoczka rcznik, mydo (przedmiotrozlicznych artw Karola i wszystkich spotykanych wdrowcw) ipomaszerowaem w d rzeczki, aby mydliny nie zatruy wodopoju. Lekko

szczkajc zbami bohatersko skoczyem w nurt. Kiedy parskajc, kusem wrciem do obozowiska, kawa ju bulgotaa, boczek smay si napatykach pod piecz Karola, a Old Gray siedzia oparty o pie i mifajeczk.

Zawsze tak? spyta spojrzawszy na mnie.

Zawsze odparem jeli tylko w pobliu znajduje si rzekalub jezioro, lub jakakolwiek dziura pena wody.

Susznie kiwn gow. Lecz z tego wynika, e z ciebietylko przypadkowy bywalec prerii.

W jego sowach nie zabrzmia nawet cie zoliwoci, jednakdotkno mnie okrelenie przypadkowy". Chocia oczywicie mia racj. Boprzecie moje wdrwki po Dzikim Zachodzie ograniczay si do trzech-czterech miesicy w roku. Byem istotnie przypadkowym" bywalcemprerii.

Zjedlimy boczek, popili kaw i jeszcze przez chwil siedzielimyprzy wygaszonym ognisku w milczeniu pa lc fajki. Cienie drzew skracaysi coraz bardziej, bo soce pezo wyej i wyej po bezchmurnym niebie.Zapowiada si gorcy dzie.

Jestemy nad rzek Mleczn poinformowa Old Gray jakzapewne wam wiadomo. Nie pytam, dokd si udajecie, ja jad na wschd.


65/276



65

My na pnocny-zachd powiedzia Karol zgodnie z prawd,bo tylko taki kierunek jazdy mg nas doprowadzi do siedzib CzarnychStp.

A wic cieki nasze w tym miejscu si rozchodz.

Oczyci fajeczk, wsta, obrzdzi konia, skoczy na siodo i ruszypowoli przez grobelk.

Bywajcie!

Jeszcze raz dzikuj! zawoaem za nim.

Gupstwo! Kto wie, czy kiedy nie odwdziczysz mi si wpodobny sposb?

Skrci koniem w lewo i zmusi zwierz do galopu. Widzielimy gojeszcze chwil jako ruchomy, znikajcy punkt wrd bezkresnejpaszczyzny, pniej ciemna plamka znika.

Ruszamy? zapytaem.

Tak ci pilno, Ja nie? Myl, e jeszcze nie wypocze powczorajszym dniu.

Karolu, ty co knujesz.

Nie knuj, lecz zamylam. Sowo knucie" oznacza przeciepodstpn dziaalno na czyj szkod, a ja nie chc nikomu szkodzi.

No, no zauwayem ironicznie jaki to z ciebiejzykoznawca. Po co mamy tu tkwi niczym dwa koki w pocie?

Twoja pod ejrzliwo jest niczym nieuzasadniona. Sprawapolega na tym, e jeeli natychmiast ruszymy w drog moe to wyglda nach obserwowania Old Graya.

Przecie udaje si w zupenie odmiennym kierunku.

Nie dabym i centa, e tak jest naprawd. Old Gray zachowa sibardzo sympatycznie w stosunku do nas, pomijajc ju fakt, e wycign


66/276



66

ciebie z biedy Jest w rozmowie bezporedni i szczery, lecz ta szczero napewno ma swe granice. Po c miaby informowa dwu nieznajomych okierunku czy celu swej wy prawy ? Zreszt... sprawdzimy.

Co takiego?! oburzyem si. Masz zamiar szpiegowaSiwowosego?!

Nie denerwuj si, Janie. Chcesz jeszcze kawy?. Nie mamzamiaru go szpiegowa, jak mwisz, czy tropi. Sprawdzenie moe bywynikiem przypadku nie zalenego od naszej woli.

Nie rozumie m. Przecie powinnimy jecha w wrcz

przeciwnym kierunku? Na zachd, nie na wschd. Prawda, prawda. Mwisz jak najmdrzejszy geograf wiata.

14 Wiesław Wernic OLD GRAY

Documents

Transcript of 14 Wiesław Wernic OLD GRAY