100 Lat - OSP-Kamien.pl · walenia serca, które mówi: ZAWRÓĆ!!! To Oni ochotniczo, lecz z...

100 Lat Ochotniczej Straży Pożarnej

w Kamieniu

Opracowanie graficzne i skład: Marek Cozaś, Damian Fijałkowski Druk: Drukarnia KALGRAF s. c., ul. Górna 2A, 62-800 Kalisz Wydawca: Drukarnia KALGRAF s. c. Nakład: 250 szt.

Opracowanie ukazało się staraniem członków Ochotniczej Straży Pożarnej w Kamieniu

3

Autorzy

Otrębska Beata

Cozaś Marek

Kamień 2012

5

PRZEDMOWA

Szanowni Państwo

Jubileusz 100-lecia Ochotniczej Straży Pożarnej w

Kamieniu to dla Gminy Ceków-Kolonia pierwsza taka uroczystość.

Powstała 100 lat temu jednostka Ochotniczej Straży

Pożarnej w Kamieniu ma bogatą historię, którą w wielkim skrócie

przedstawia niniejsze okolicznościowe opracowanie.

Opracowanie to powstało dzięki zaangażowaniu i pracy

obecnego Zarządu Ochotniczej Straży Pożarnej w Kamieniu, za co

serdecznie dziękuję.

Jestem przekonany, że uroczystości jubileuszowe 100

lecia, które odbędą się 9 i 10 czerwca 2012r. zostaną w pamięci

uczestników na wiele lat, natomiast niniejsze opracowanie

pozostanie na wieczność, stąd też tak ważna w moim

przekonaniu jego rola.

"Bogu na pożytek, ludziom na chwałę" to hasło, które

przyświeca działalności Ochotniczej Straży Pożarnej w Kamieniu

od momentu jej powstania do dnia dzisiejszego, czyli całe

„stulecie”.

Przez cały ten okres strażacy ochotnicy spełniali

pokładane na nich obowiązki z całym sercem i determinacją.

Oczywiście inne były wyzwania w okresie tworzenia

jednostki i obecne, ale zawsze służą pomocą poszkodowanym,

chronią i ratują mienie i życie ludzkie.

6

Ponadto poza działalnością związaną z pomocą bliźnim w

czasie pożaru, wypadku drogowego, klęski żywiołowej i każdego

zdarzenia zagrażającego życiu i mieniu Ochotnicza Straż Pożarna

w Kamieniu, jako jedyna w gminie może poszczycić się Orkiestrą

Dętą.

Tak więc działalność Ochotniczej Straży Pożarnej w

Kamieniu rozprzestrzenia się na całą sferę ludzkiego życia tj. od

momentów tragicznych do przyjemnych i wesołych.

Jest mi niezmiernie miło i przyjemnie, że osobiście mogę

uczestniczyć w tak ważnym święcie, jakim jest jubileusz 100 lecia

Ochotniczej Straży Pożarnej w Kamieniu.

Składam hołd tym strażakom, którzy zmarli oraz

serdeczne i gorące podziękowanie obecnym za dotychczasową

działalność.

Życzę wszystkim strażakom, aby nie ustawali w swojej

pasji bezinteresownego niesienia pomocy bliźnim oraz aby ich

działalność na rzecz lokalnej społeczności była przez nią

doceniana.

Łącze wyrazy szacunku.

Wójt Gminy Ceków Kolonia

Hieronim Kasprzak

7

WSTĘP

Druhny, Druhowie

Drodzy Mieszkańcy

W tym roku nasza jednostka obchodzi piękny jubileusz -

- setną rocznicę swego istnienia.

Publikację, którą oddajemy do rąk czytelników dedykujemy

wszystkim tym, którzy z oddaniem i poświęceniem tworzyli

historię straży pożarnej w Kamieniu.

Pragniemy w niej przybliżyć czytelnikowi najważniejsze

wydarzenia i decyzje podjęte przez poszczególne zarządy straży,

których realizacja wywarła istotny wpływ na życie społeczne i

operacyjno – techniczne naszej Jednostki, wsi i gminy.

W opracowaniu wykorzystane zostały zasoby archiwum

państwowego w Łodzi, zbiory archiwalne OSP Kamień, oraz

materiały pozyskane od rodzin strażackich.

Autorzy tego opracowania starali się zamieścić i opisać możliwie

wszystkie najważniejsze wydarzenia a było to zadanie bardzo

trudne i złożone.

Ochotnicze straże to ogromny ruch społeczny, skupiający ludzi

aktywnych i zawsze gotowych do niesienia pomocy

poszkodowanym i społeczeństwu, bez względu na porę dnia i

nocy. Dzięki takiej postawie strażacy mają szerokie grono

zwolenników i sympatyków.

Z upływem lat zwiększał się zakres podejmowanych działań w

szeroko pojętym systemie ratowniczo – gaśniczym a wyposażenie

8

jednostek tego systemu w małym stopniu odbiega od

wyposażenia jednostek PSP.

Związek Gminny zrzesza sześć jednostek z tego dwie Kamień i

Ceków działają w systemie ratowniczo- gaśniczym, jednostki

skupiają razem 512 członków czynnych, 16 wspierających i 8

honorowych oraz 20 członków młodzieżowych drużyn

pożarniczych. Nasza Jubilatka należy do najliczniejszych w

gminie.

Należy podkreślić, że gminne władze samorządowe poważnie

traktowały i traktują problem utrzymania i funkcjonowania

ochotniczych straży pożarnych na terenie naszej gminy.

W imieniu Zarządu OSP Kamień oraz Zarządu Oddziału Gminnego

Związku OSP RP w Cekowie składamy serdeczne podziękowania

wszystkim strażakom i działaczom za wieloletni trud, społecznej

służby i życzymy, aby nadchodzące lata upływały w zdrowiu,

szczęściu, pomyślności.

Z wyrazami szacunku i strażackim „ ile wyjazdów tylu powrotów”

Prezes Prezes

OSP Kamień Zarządu Oddziału Gminnego

ZOSP RP w Cekowie Kolonii

Andrzej Olczak Zenon Antczak

9

Modlitwa Strażaka

„Gdy obowiązek wezwie mnie Tam wszędzie, gdzie się pali, Ty

mi, o Panie, siłę daj, Bym życie ludzkie ocalił. Pozwól, niech

dziecko póki czas Z płomieni cało wyniosę, Przerażonego starca

daj Ustrzec przed strasznym losem. Daj, Panie, czujność, abym

mógł Najsłabszy słyszeć krzyk, Daj sprawność i przytomność

bym Ugasił pożar w mig. Swe powołanie pełnić chcę I wszystko z

siebie dać: Sąsiadów, bliźnich w biedzie strzec I o ich mienie

dbać. A jeśli taka wola Twa, Bym życie dał w ofierze, Ty bliskich

mych w opiece miej. O to Cię proszę szczerze.”

10

Nie szukają wymówek, gdy mają spełnić swój

obowiązek. Zaakceptowali strach, idą naprzód mimo

walenia serca, które mówi: ZAWRÓĆ!!!

To Oni ochotniczo, lecz z trudem i wysiłkiem pokonują

przeszkody i opory wypełniając swój obowiązek...

Strażacy, bo o nich mowa... już za chwilę świętować

będą swoje 100-lecie istnienia.

11

Spis treści

PRZEDMOWA ................................................................................................ 5

WSTĘP ........................................................................................................... 7

MODLITWA STRAŻAKA .................................................................................. 9

HISTORIA KAMIENIA .................................................................................... 14

W DAWNEJ POLSCE ..................................................................................... 19

W OKRESIE ZABORÓW ................................................................................. 21

W POLSCE ODRODZONEJ ............................................................................. 31

OCHRONA PRZECIWPOŻAROWA W CZASIE OKUPACJI HITLEROWSKIEJ ...... 34

LATA POWOJENNE ....................................................................................... 36

W RZECZPOSPOLITEJ POLSKIEJ ..................................................................... 62

POSIADANY SPRZĘT ..................................................................................... 68

EWIDENCJA CZŁONKÓW ORKIESTRY ............................................................ 93

EWIDENCJA CZŁONKÓW OSP ....................................................................... 94

ZARZĄDY OSP KAMIEŃ ................................................................................ 97

BIBLIOGRAFIA ............................................................................................ 110

12

Skład Komitetu Honorowego powołanego

z okazji obchodów 100-lecia istnienia

Ochotniczej Straży Pożarnej w Kamieniu

1. Przewodniczący – Krzysztof Grabowski - Członek Zarządu

Województwa Wielkopolskiego, Wiceprezes Zarządu oddziału

Wojewódzkiego ZOSP RP Województwa Wielkopolskiego

2. Z-ca przewodniczącego – Wacław Skotowski

3. Członek Komitetu – Leszek Aleksandrzak - Poseł na Sejm RP

4. Członek Komitetu – Józef Racki - Poseł na Sejm RP

5. Członek Komitetu – Andrzej Grzyb - Poseł do Parlamentu

Europejskiego

6. Członek Komitetu – Krzysztof Nosal - Starosta Kaliski, Prezes

Zarządu Oddziału Powiatowego ZOSP RP w Kaliszu

7. Członek Komitetu – Hieronim Kasprzak - Wójt Gminy Ceków

Kolonia

8. Członek Komitetu – Józef Majewski - Przewodniczący Rady

Gminy Ceków Kolonia

9. Członek Komitetu – Zenon Antczak - Wiceprezes Zarządu

Oddziału Powiatowego ZOSP RP w Kaliszu

10. Członek Komitetu – Krystian Pietrzak - Komendant Gminny

ZOSP RP w Cekowie Kolonia

11. Członek Komitetu – Ksiądz mgr Henryk Lemke - Kapelan

Związku Gminnego ZOSP RP w Cekowie Kolonia

12. Członek Komitetu – Ksiądz Kanonik mgr Józef Nowacki -

Proboszcz Parafii Zawistowania NMP w Dębem

13

Skład Komitetu Organizacyjnego powołanego

z okazji obchodów 100-lecia istnienia


1. Przewodniczący Komitetu – Olczak Andrzej - Prezes


2. Członek Komitetu – Janusz Nowak - Kierownik Gminnego

Centrum Promocji, Kultury i Sportu w Cekowie Kolonia

3. Członek Komitetu – Frątczak Teresa - Radna Gminy Ceków

Kolonia

4. Członek Komitetu – Hubert Agata - Radna Gminy Ceków

Kolonia

5. Członek Komitetu – Kowalski Kazimierz - Radny Gminy

Ceków Kolonia

6. Członek Komitetu – Maślak Jacek - Radny Gminy Ceków

Kolonia

7. Członek Komitetu – mgr Wioletta Bartosik - Dyrektor Zespołu

Szkół w Kamieniu

8. Członek Komitetu – Bryła Tadeusz - Sołtys Kamienia

9. Członek Komitetu – Iwona Ginalska - Przewodnicząca Koła

Gospodyń Wiejskich w Kamieniu

10. Członek Komitetu – Bryła Jan

11. Członek Komitetu – Cozaś Marek

12. Członek Komitetu – Chojnacki Zbigniew

13. Członek Komitetu – Karbowiak Grzegorz

14. Członek Komitetu – Kołodziejczyk Krzysztof

15. Członek Komitetu – Witczak Andrzej

16. Członek Komitetu – Wyborny Damian

14

Historia Kamienia

W 1960 roku nauczyciel z Cekowa – Jan Orczykowski wraz

ze swymi uczniami dokonali oględzin terenu dawnego cmentarza

Kamień-Bystrek. W wyniku wykopanych znalezisk oraz

otrzymanych urn i przedmiotów z brązu od tutejszej ludności,

można było określić okres założenia tegoż cmentarza przez

Słowian, zamieszkujących tereny dzisiejszego Kamienia.

Jan Orczykowski ściśle współpracował ze Stacją Archeologiczną

PAN oddział w Kaliszu (m.in. z dr. Dąbrowskim Krzysztofem)

oraz Muzeum Ziemi Kaliskiej, w wyniku czego najstarsze

eksponaty zostały zaliczone do epoki kultury Łużyckiej.

Ponieważ znany jest dokładnie okres jej rozwoju, możemy śmiało

potwierdzić, że życie ludzi na naszych terenach było już

przynajmniej 3,5 tys. lat temu. Osadnictwo to było ciągłe,

ponieważ cmentarz Bystrek dostarczył nam, także bardzo dużo

eksponatów z epoki rzymskiej, czyli z początków II wieku.

Polanie, jako jedni z wielu grup weszli w skład państwa

polskiego. Istniało już wtedy bardzo dużo grodów i osiedli –

późniejszych wsi. Brak było ludzi wykształconych a w związku z

tym zapisów odnośnie życia ludzi w poszczególnych skupiskach.

O Kamieniu pierwszy raz wspomniano w XIII wieku. Statuta

synodalne prowincji gnieźnieńskiej świadczą, że cytuję: „ w roku

1271 odprawiono synod we wsi Kamieniu nad rzeką Swędrnią

przy Kaliszu w czasie wiecowego tamże zjazdu książąt polskich, i

uchwalono prowincyonalne statuta, które Jarosław w zbiór swój

objął”.

Kościół parafialny w Kamieniu wzmiankowany jest już w

1444 roku.

15

W 1600 roku ośrodkiem parafialnym została wieś Dębe. Zmianę

wymusiła szerząca się reformacja. Spośród wyznań

protestanckich w Wielkopolsce osiedlali się głównie bracia

czescy, nazywani Jednotą. Poparcie magnaterii przyciągało tych

osadników i zapewniało im perspektywy rozwoju. Ich

słowiańskie pochodzenie, wysoki poziom etyczny i zamiłowanie

do pracy sprawiały, że witani byli chętniej niż inne wyznania

protestanckie. Sympatyków przymnażało im także odbieranie ich,

jako męczenników dla Ewangelii - prześladowani i w końcu

wygnani z Czech i Moraw, musieli w imię wierności wyznawanej

wierze opuścić ojczyznę. Do Polaków zbliżał braci również fakt,

że zarówno jedni, jak i drudzy pozostawali w antagonistycznych

stosunkach z Habsburgami. Właściciele Kamienia, bracia Jan i

Andrzej Zaremba, założyli zbór w 1587roku z kaznodzieją

księdzem Andrzejem. Oprócz niego nie jest znany z imienia

żaden inny duchowny Jednoty w tym zborze, co pozwala sadzić -

jak sugeruje zresztą Łukaszewicz - że zbór nie istniał długo, a ks.

Andrzej był tam pierwszym i ostatnim ministrem. Zbór ten był

jednym z dziesięciu zborów braci czeskich w powiecie kaliskim.

Przy zborze w pobliskim Koźminku mieściło się założona w 1550

roku szkoła, odgrywająca bardzo ważną rolę w życiu Jednoty.

Rola ta była na tyle znacząca, ze likwidacja szkoły znacznie

przyśpieszyła proces zaniku reformacji w tym regionie. Próby

odebrania protestantom kamieńskiego kościoła nie przynosiły

żadnych rezultatów.

W związku z tym podjęto starania o utworzenie nowej parafii,

która zapewniłaby wiernym dostęp do sakramentów. Z inicjatywą

wystąpił właściciel Dębego, Stanisław Mikołajewski. Zobowiązał

się zapewnić utrzymanie plebanowi, darowując jeden łan ziemi,

ogród, drewno na budowę i naprawę domu oraz prawo do połowu

ryb w Swędrni na użytek domowy. Przychylając się do prośby

16

Mikołajewskiego arcybiskup Stanisław Karnkowski zdecydował,

ze siedzibą parafii zostanie Dębe.

W Kamieniu istniał folwark będący własnością

poszczególnych dziedziców. Dawne wsie były bardzo biedne. Oto

urywek z inwentarza dóbr szlacheckich pow. Kaliskiego z 14 II

1622 roku, odnośnie wsi Kamień za dziedzica Mikołaja Zaręby:

W 1655 i 56 roku za Jana Kazimierza w czasie wojny ze

Szwedami miało miejsce starcie wojsk w Kamieniu; w lasach

kamieńskich są znaczne okopy, i podanie mówi, że w tych

błotach Szwedzi skarby zatopili. Bezskutecznie potem

poszukiwane. W późniejszym potem czasie poprzez

wybudowanie kanału zostały osuszone i odkryły się pastwiska i

łąki dające obfite, dobre siano.

Około 1816 roku kościół został doszczętnie spalony a na jego

miejscu w 1848 roku dziedzic Kamienia Julian Czartkowski

pobudował kaplicę mszalną pod wezwaniem św. Mikołaja z

grobowcami familijnymi, w których pochowano Magdalenę z

Umińskich-Czartkowską – córkę gen. wojsk polskich.

17

W ołtarzu głównym w tej kaplicy znajdował się obraz Matki

Boskiej z Dzieciątkiem z pierwszej połowy XIX wieku, obraz św.

Marii Magdaleny – kopia Guido Reniego. W wieży znajdowała

się sygnaturka z 1856 roku wykonana przez Tuluszkiewicza.

W 1850 roku powstała Szkoła założona także przez

ówczesnego właściciela ziemskiego Juliana Czartkowskiego, a

1860 roku została odznaczona srebrnym medalem przez

Towarzystwo Rolnicze.

W czasie powstania styczniowego kosynierzy ulokowali się

w folwarku Kamień-Dzięcioł gdzie była gorzelnia. Ich wypad na

trakt Kalisz-Turek doprowadził do rozbicia kasy rosyjskiej.

Stacjonujące w Cekowie wojska rosyjskie ścigały kosynierów

błotnistą drogą aż do Pośrednika k/Koźminka, tam oddział

powstańców pod wodzą por. Korytkowskiego został rozbity.

Wielu partyzantów zabito i raniono. Ówczesne źródło

relacjonowało to zdarzenie następująco cytuję: „Rosjanie spędzili

powstańców w błota, pędzili ich na przestrzeni kilku mil”.

Pod koniec XIX wieku wieś Kamień wraz z osadą Orzeł

posiadała 24 domy i 534 mieszkańców natomiast folwark Kamień

wraz z osadą Piaski i Orzeł posiadał 15 domów i 107

mieszkańców. Dobra Kamienia wraz z folwarkiem Dzięciół,

kolonią Beznatka i Orzeł wynosiły 1100 mórg gruntów ornych

(ok. 616 ha), 700 mórg lasu (ok. 392 ha), 250 mórg zagajników

(ok. 140 ha) oraz 350 mórg łąk i pastwisk (ok. 196 ha). Jak

informuje Słownik Geograficzny z1880 roku: „grunta przeważnie

mocne w kulturze, od lat 40 płodozmianie, gospodarstwo

postępowe, inwentarz ulepszony hodowlą od dawna

zaprowadzoną, budowle murowane pod dachówką i blachą. Jest

cegielnia produkująca cegłę i dachówkę, gorzelnia duża, browar

wyrabiający piwo pojedyncze; była i dystylarnia, fabryka wódek

słodkich, likierów, araku, fabryka octu na wielką skale. Teraz

18

skutkiem nowej ustawy zniesione. Gmina Kamień należy do

sądu gminnego okręgu III w Morawinie, poczta w Cekowie,

składa się ze wsi Kamień, Dzięcioł, Orzeł i Beznatka, Dębe,

Kolonia Dębe, Biernatki, Florentyna, Rożdżały, Kobierno,

Frankowizna, Koźlątków i Krzyżówki, Morawin i Podzborów,

Szadek i Przedzeń, Młynisko, Kuszyn, Jaszczury oraz Szadokierz.

W ogóle ziemi pod pługiem jest 7544 mórg (ok. 4225 ha), 3515

mórg lasu (ok. 1968 ha). Ludność wynosi 3961 mieszkańców, w

tej liczbie ewangelików 248 mężczyzn, 239 kobiet i 10 żydów”-

koniec cytatu.

19

W dawnej Polsce

Pożary od wieków niszczyły nasz kraj, obracając w perzynę

nie tylko dobytek ludzi, ale i dorobek kulturalny. Największe

straty występowały w dużych miastach, będących skupiskami

ludności, zajmującej się handlem i rzemiosłem. W czasie pożarów

pastwą płomieni padały nie tylko warsztaty pracy, majątek

ruchomy, domy mieszczańskie, ale i zabytkowe obiekty: zamki,

kościoły, klasztory. Główna przyczyna tych klęsk wynikała z

faktu, ze prawie całe budownictwo mieszkalne, sakralne, a nawet

obronne wznoszono z drewna. Tak było do XIV wieku. Dopiero

w okresie panowania króla Kazimierza Wielkiego i jego

następców można mówić o pewnej zmianie jakościowej

budownictwa na korzyść „Polski murowanej”, ale też zazwyczaj

dotyczyło to niektórych obiektów: zamków, kościołów, murów

obronnych.

Nic więc dziwnego, że w okresie poprzedzającym tę zmianę, w

wyniku pożarów uległo całkowitemu zniszczeniu w miastach

wiele drewnianych kościołów, dworów, budynków mieszkalnych.

Zdecydowanie gorsza sytuacja była na wsiach, gdzie budowano

wyłącznie z drewna, kryto słomą, jeszcze w XVIII wieku. Nie

znano kominów, a dym z paleniska wewnątrz izby rozchodził się

po całej chacie, znajdując ujście nieszczelnym drewnianym

dachem.

Pożary były najstraszniejszą plagą polskich wsi, niszcząc je

doszczętnie, co przy gęstej, palnej zabudowie, braku przerw

ogniowych i ludzi obeznanych z gaszeniem ognia było częstym

zjawiskiem.

20

Duża liczba wybuchających pożarów, a przede wszystkim ich

niszczycielska siła, spowodowała zainteresowanie się dość

wcześnie tą problematyką władz miejskich oraz właścicieli miast,

co owocowało uchwalaniem tzw. porządków ogniowych. Jako

pierwsze uchwaliła je w roku 1374 krakowska Rada Miejska.

Porządki ogniowe wprowadzane w polskich miastach określały

różne formy zabezpieczenia przed pożarami: przebieg akcji

gaśniczej, sposoby alarmowania, zaopatrzenie miast w wodę,

wyposażenie w sprzęt, budownictwo ogniotrwałe itp.

21

W okresie zaborów

Rozbiory Polski zahamowały rozwój państwa. Wstrzymany

tez został proces reformowania ochrony przeciwpożarowej, która

po upadku Rzeczypospolitej kształtowała się odmiennie w

zależności od systemów i przyzwolenia państw zaborczych.

Najlepiej proces ten przebiegał w zaborze austriackim, najsłabiej

w zaborze rosyjskim.

W zaborze austriackim podstawowym dokumentem, który

nakładał na obywateli w tym zakresie była ustawa o policji

ogniowej dla gmin wiejskich z 1786 roku. Określała ona warunki

bezpiecznego budownictwa i gromadzenia sprzętu gaśniczego w

domach, zobowiązywała do zapobiegania pożarom i czuwania, by

one nie wybuchały.

Ważną rolę w rozwoju pożarnictwa odegrała pierwsza w

Galicji Ochotnicza Straż Pożarna utworzona w Krakowie w 1865

roku. Jako organizacja skupiająca przedstawicieli wszystkich

stanów, szybko stała się ośrodkiem życia obywatelskiego i

narodowego, skupiając przede wszystkim młodzież rzemieślniczą

i akademicką, promieniując przykładem na inne miasta Galicji.

Sprawom bezpieczeństwa pożarowego wiele uwagi poświęcał

utworzony w 1875 r. Krajowy Związek Ochotniczych Straży

Pożarnych. Dzięki jego staraniom 5 marca 1897 r. ukazało się

rozporządzenie Wydziału Krajowego, na podstawie, którego

zostały wprowadzone obowiązkowe straże pożarne w gminach

wiejskich.

W zaborze pruskim polskie organizacje społeczne miały

utrudnioną działalność. Władze oraz miejscowa ludność starały

się nie dopuszczać Polaków do pełnienia różnych funkcji w

strażach, a nawet utrudniały im wstępowanie do straży.

22

W odróżnieniu od zaboru pruskiego i austriackiego w

zaborze rosyjskim sprawy ochrony przeciwpożarowej nie były

regulowane przepisami prawnymi. Pierwszą próbę utworzenia

zawodowej straży ogniowej podjął w 1829 r. mieszkaniec

Warszawy Jan Rudnicki, który przedstawił Komisji Rządowej

Spraw Wewnętrznych i Policji szczegółowy projekt

organizacyjny. Ostatecznie 1 stycznia 1836 r. Straż Ogniowa w

Warszawie rozpoczęła służbę. Do jej obowiązków należało:

gaszenie pożarów, czyszczenie kominów i sprzątanie ulic

Warszawy.

Dopiero kilkanaście lat później, ze względu na utrudnienia

zaborców, zaczęły powstawać towarzystwa ochotniczych straży

ogniowych w miastach. Najwcześniej, bo w 1864 r. powstało w

Kaliszu. W grudniu1898 r. minister spraw wewnętrznych

zatwierdził Ustawę normalną straży ogniowych w Królestwie

Polskim, zgodnie z którą straże ochotnicze mogły być tworzone

nie tylko w miastach, ale i w osadach. Na podstawie

wymienionych przepisów straże ochotnicze były poddane

ścisłemu nadzorowi policyjno-administracyjnemu i działaniom

rusyfikacyjnym.

W omawianym zaborze ważną rolę odegrała Instytucja

Ubezpieczeń Budowli od Ognia, która wspomagała działalność

straży, szczególnie w okresie prezesury Bolesława Chomicza.

Pokrywała ona straty poniesione przez poszkodowanych podczas

pożarów i nagradzała osoby, które szybko dostarczały sikawki na

teren akcji gaśniczej. Ważną rolę odegrało również Centralne

Towarzystwo Rolnicze, w którym niezwykle owocną działalność

prowadził inż. Józef Tuliszkowski. Powołał on i wyszkolił 71

ochotniczych straży pożarnych, utworzył 57 spółek budowlanych,

propagował budownictwo ogniotrwałe we wsiach i miasteczkach.

23

To właśnie w tym burzliwym okresie zostały podjęte próby

utworzenia Stowarzyszenia Pożarniczego w naszej miejscowości.

8 września 1911 roku złożono podanie następującej treści:

Do Wielmożnego Pana Gubernatora Kaliskiego

Mieszkańcy wsi Kamień gminy Kamień powiatu

Kaliskiego

Podanie W związku z klęską pożarów nawiedzających

miejscową ludność donosimy Waszej Wielmożności o

zamiarze utworzenia stowarzyszenie do walki z

pożarami, pod nazwą Kamieńska Drużyna Pożarnicza,

której działania obejmować będą okolice w promieniu

20 wiorst (1 wiorsta=1066 m) zgodnie z Regulaminem

Stowarzyszeń Pożarniczych w Carstwie Polskim

zatwierdzonym przez Ministerstwo Spraw

Wewnętrznych 12 grudnia 1898 roku. Załączając

Regulamin w 2 egzemplarzach prosimy Waszą

Wielmożność o pozwolenie na utworzenie Kamieńskiej

Drużyny Pożarniczej.

Wieś Kamień, 08 września 1911 roku.

24

Podanie skierowane przez założycieli do Gubernatora Kaliskiego

25


26


27

Na wyżej przedstawione pismo otrzymano następującą

odpowiedź:

W odpowiedzi na prośbę z pisma 9896 osobiście

pozwoliłem na założenie Związku Straży Pożarnej we

wsi Kamień na podstawie obowiązującej ustawy

pożarniczej. Powyższe informacje przekazano nowo

utworzonej organizacji.

W ten sposób, dnia 17 marca 1912 roku z inicjatywy księdza

Jana Cyranowskiego, a zatwierdzona przez Gubernatora Kalisza –

Nikołaja Nowosilcowa, została powołano do życia Kamieńska

Drużyna Pożarnicza.

Do kierowania jednostką, która liczyła 26 członków

powołano zarząd, w skład którego weszli:

Prezes - Romocki Witold

Naczelnik - Mikołajczyk Wincenty

Z-ca naczelnika - Karpisiewicz Franciszek

Skarbnik - Gryczyński Stanisław

Gospodarz - Kałużny Józef

Sekretarz - Pręczyński Ignacy

Sprzęt bojowy, jakim dysponowała jednostka przedstawiał się

następująco:

dwie sikawki ręczne na podwoziu czterokołowym

ręczna sikawka

wóz bojowy konny

wóz rekwizytowy czterokołowy

dwa bosaki

28

dwa wiadra

dwie łopaty

dwie tłumice

cztery topory

jedna kotwica

pięć odcinków węża

dwa węże ssawne

Ów tabor bojowy ulokowano w tzw. „Szopie Bregiera”,

znajdującej się przy trakcie Kalisz – Turek, niemal naprzeciwko

posiadłości właściciela ziemskiego. Powierzchnia tej szopy

wynosiła ok. 50 m. kw. Jednostka bojowa została podzielona na

trzy oddziały: toporników, wodny i beczkowy.

Pierwszy strój strażaka składał się z białej bluzy i pasa

parcianego. Poszczególne oddziały różniły się między sobą

kolorem otoku na maciejówkach oraz pagonach. Kolor czerwony

posiadali topornicy, niebieski – wodniacy a żółty oddział

beczkowy. Do przewożenia sprzętu bojowego służyły konie

wypożyczane od miejscowych gospodarzy.

Straż Ogniowa w Kamieniu, choć jeszcze młoda i uboga w

sprzęt, dawała znać o swoim istnieniu i gotowości bojowej nie

tylko na terenie swojej gminy, ale także i poza granicami – w

zaborze pruskim. W roku 1913 wybuchł wielki pożar w majątku

Macew w powiecie pleszewskim, miejscowość ta należała

wówczas do zaboru pruskiego druhowie z Ochotniczej Straży

Pożarnej z Kamienia bez wahania pośpieszyli na ratunek. Jadąc

do pożaru strażacy mieli szlaban graniczny szeroko otwarty,

natomiast w drodze powrotnej byli legitymowani przez

strażników granicznych.

29

Gubernia Kaliska wraz z zaznaczonymi miejscowościami

Kamień oraz Macew

30

W tym samym roku z inicjatywy właściciela cegielni

oraz ówczesnego właściciela majątku Kamień i zarazem Prezesa

Ochotniczej Straży Pożarnej Romockiego Witolda zaczęto

budować własną remizę strażacką. Rok później budynek został

oddany do użytku.

Rok później z funkcji prezesa ustąpił Witold Romocki a

na jego miejsce został wybrany Wincenty Mikołajczyk.

31

W Polsce odrodzonej

Odzyskanie niepodległości zostało entuzjastycznie przyjęte

przez Polaków, w tym przez zastępy strażackie. Związek

Floriański w odezwie do straży pisał: „Organizacje ochotniczych

straży pożarnych, które w martwocie dziejów ubiegłych były

zawsze ostoją życia narodowego, pozostaną, w to święcie

wierzymy, ośrodkiem skąd jedynie myśl państwowotwórcza,

karność społeczną pielęgnująca, wykwitnie”.

Straże pożarne w odrodzonej Polsce rozwijały się i

umacniały dzięki kultywowanym zasadom. Takie wartości

moralne jak poświecenie i służba dla innych, poszanowanie pracy,

oszczędność i gospodarność, honor, przywiązanie do ojczyzny i

wiary ojców stały się symbolem miłości i braterstwa ludzi,

wzbudzały powszechny szacunek w społeczeństwie.

To właśnie w tym okresie z inicjatywy Józefa Bryły, w

czerwcu 1921 roku, powstała Orkiestra Dęta przy Ochotniczej

Straży Pożarnej. Zwrócił się on wtedy z wnioskiem do zarządu o

stworzenie orkiestry oraz zaproponował jej skład: Józef Bryła,

Wiktor Lis, Józef Arnold, Józef Gąsiorek, Edward Lipowski,

Wacław Jagielski, Roman Pośpiech, Zygmunt Kałużny, Antoni

Pilarski, Stanisław Witczak, Józef Goral, Jan Jagielski, Ignacy

Kowalczyk, Stanisław Przepiórka, Stanisław Gryczyński, Antoni

Bryła. Pierwszym kapelmistrzem został dyrygent Wyższej Szkoły

w Wilnie – Zygmunt Cepelin. Zakupiono 16 instrumentów, 10

zakupił wójt gminy – Witold Romocki z funduszu gminnego,

troje druhów kupiło swe instrumenty na własność a pozostałe trzy

ofiarowało społeczeństwo.

32

W 1925 roku dokonano nowego wyboru zarządu. Prezesem

został Józef Kałużny, naczelnikiem – Wincenty Mikołajczyk, z-cą

naczelnika – Józef Goral, skarbnikiem Antoni Maślak,

sekretarzem pozostał Ignacy Pręczyński. To dzięki ich staraniom

w roku 1926 jednostce został oficjalnie wręczony Sztandar

Strażacki. Jeszcze tego samego roku został do niego dokupiony

emblemat.

Zdjęcie obrazuje uroczyste wręczenie Sztandaru w 1926 roku.

W 1929 roku odbyły się kolejne wybory. Funkcję

naczelnika pełnił Józef Kołodziejczyk, jego zastępcą został

Antoni Pilarski, na sekretarza powołano Ignacego Pręczyńskiego.

Od tego roku zaczęto uzyskiwać znaczące wyniki w wyszkoleniu

bojowym.

33

W 1934 roku pewni członkowie straży dokonali przewrotu,

starając się o zalegalizowanie do Związku Floriańskiego. W

rezultacie powołano nowy Zarząd, w skład którego weszli:

Prezes – Kałużny Józef

Naczelnik – Kołodziejczyk Józef

Z-ca naczelnika – Pilarski Antoni

Sekretarz – Pręczyński Ignacy

Gospodarz – Chojnacki Franciszek

34

Ochrona przeciwpożarowa w czasie okupacji hitlerowskiej

Na terenach polskich wcielonych do Rzeszy (Pomorze,

Wielkopolska i Śląsk) wprowadzono organizację ochrony

przeciwpożarowej obowiązującą

od listopada 1938 roku o zwalczaniu pożarów. W większych

miastach, w których były zawodowe straże pożarne, np. w

Poznaniu, Łodzi, Bydgoszczy, Katowicach, Chorzowie

wprowadzono policję ogniową (Feuerschutzpolizei, natomiast w

innych miastach, np. w Gnieźnie i Kaliszu – zawodowe straże

pożarne.

W jednostkach policji ogniowej pełnili służbę wyłącznie

Niemcy, Polacy zaś byli zatrudnieni, jako pracownicy

warsztatowi. Ochotnicze straże pożarne zostały jednostkami

pomocniczymi policji i podlegały fachowemu nadzorowi policji

ogniowej. We wszystkich jednostkach straży obowiązywał

wyłącznie język niemiecki. Stosowane były przepisy, regulaminy

i programy szkolenia obowiązujące na terenie Rzeszy.

Również i na terenie naszej miejscowości, Niemcy w

pierwszych miesiącach wojny dość przychylnie ustosunkowali się

do działalności straży pożarnej. W okresie okupacji strażą

zarządzał Komendant Żandarmerii – Lot. W każda niedzielę na

placu obok strażnicy odbywały się ćwiczenia. Zwalniały one od

przymusowej niedzielnej pracy, dlatego też często w szeregach

straży szukały schronienia osoby niezrzeszone. W późniejszym

okresie Komendant Żandarmerii – Lot, administrator majątku –

Rydel oraz gajowy Dopkiewicz zabierali wszystkich zebranych na

placu do przymusowej pracy.

35

W latach 1940-45 Ochotnicza Straż Pożarna w Kamieniu

przestała istnieć, powstał tzw. „martwy punkt”. Orkiestra dęta

również zawiesiła swoją działalność.

Po zakończeniu wojny, niemal każda Polska rodzina była

pogrążona w smutku i żałobie po stracie ojca, matki, syna lub

córki. Tragedia ta nie ominęła również naszej organizacji.

Podczas działań wojennych zginął Franciszek Chojnacki, który

został zamordowany na posterunku straży 15 sierpnia 1939 roku,

w obozie zagłady w Oświęcimiu zginęli: Tadeusz Błażejewski,

Marian Lipowski oraz Stanisław Mikołajczyk. Józef Łyszczyński

poniósł śmierć pod Monte Casino, Jan Krótkiewicz nie wrócił z

wojny. W obozie zagłady przebywał również druh Zygmunt

Wołoszyński. Chwała ich pamięci!

36

Lata powojenne

Po wyzwoleniu kraju spod hitlerowskiej okupacji zarówno

Ochotnicza Straż Pożarna wznowiła swoją działalność. Dwa lata

później, w 1947 roku, reaktywowano również orkiestrę dętą.

Nowo wybrany zarząd postanowił dokupić 8 instrumentów, aby

orkiestra mogła zagrać podczas uroczystego wręczenia

motopompy. W tym uroczystym dla druhów dniu społeczeństwo

ofiarowało im około 300 tys. zł. Był to rok niezwykle ważny dla

całego Zarządu, który podjął decyzję o budowie Domu Ludowego

wraz ze strażnicą. Fundusze na tę inwestycję pozyskano z

urządzanych imprez, ze sprzedaży ryb hodowanych w stawie

strażackim, z dotacji gminy w kwocie 150 tys. zł. oraz czynów

społecznych, które obliczane są na ogólną sumę 400 tys. zł.

W 1948 roku został aresztowany i niesłusznie uwięziony

naczelnik Antoni Pilarski. Człowiek ten cieszył się ogromnym

zaufaniem i dużą popularnością wśród lokalnego społeczeństwa,

dlatego też dwa lata później, kiedy został zwolniony ponownie

objął stanowisko naczelnika straży.

13 stycznia 1957 roku, po blisko 10-letniej budowie oddano

do użytku społeczeństwu Dom Ludowy.

37

Dom Ludowy wraz ze stawem i placem podarowanym przez

prezesa Romockiego Witolda.

38

Ludność Kamienia w tym dniu zebrała około 9 tys. zł.,

wpisując się do „Wiecznej Księgi”. Zarząd za tę sumę postanowił

kupić nowy wóz strażacki oraz nowy sztandar. Sztandar został

sprowadzony jeszcze tego samego roku. Przy jego zakupie

szczególnie wyróżnili się: Antoni Pilarski, Jan Majda, Antoni

Maślak, Bronisław Łyszczyński, Stanisław Cichy, Józef Łuczak.

Drzewiec do sztandaru został odnaleziony zaraz po wojnie przez

druha Antoniego Pilarskiego, niestety część zabytkowych

gwoździ uległa zniszczeniu.

Poświęcenie Sztandaru w 1957 roku.

39

Tego samego roku za długoletnią i ofiarną pracę na rzecz

Straży Pożarnej szereg dyplomów uznania otrzymał druh Antoni

Pilarski (wieloletni naczelnik, prezes oraz prezes honorowy

Naszej jednostki).

Dyplom przekazany przez Wojewódzką Komendę Straży

Pożarnych

40

Dyplom przekazany przez Powiatową Komendę Straży Pożarnych

41

Przedwojenna legitymacja zastępcy Naczelnika VIII rejonu druha

Antoniego Pilarskiego

42

Legitymacja wydana tuż po wojnie Naczelnikowi druhowi

Antoniemu Pilarskiemu

Świadectwo ukończenia kursu dowódcy sekcji przez dh Antoniego

Pilarskiego.

43

W dniu 19 maja 1957 roku jednostka strażacka zajęła II miejsce w

Rejonowych zawodach pożarowych w gr. II.

Rok później, 8 lipca, jednostce bojowej został wręczony wóz

strażacki zakupiony z funduszu własnego za kwotę 19 255 zł.

Przy wpisie do „ Wiecznej Księgi” zebrano ok 10 tys. złotych.

Sumę tę zwrócono wierzycielom, którzy pożyczali na budowę

Domu Ludowego.

44

Uroczystość z okazji wręczenia wozu strażackiego

Rok 1962 to pięćdziesiąta rocznica powstania straży w

naszej wsi. Przewodniczącą komitetu organizacyjnego obchodów

została Zofia Majda, kierownikiem Bronisław Majda, członkami -

Czesława Bryła, Marta Witczak, Bronisława Piątkiewicz,

Franciszek Bartnik, Maria Marczak, Józefa Jankowska, Katarzyna

Gac, Maria Dzióbek oraz Stanisław Matysiak. Z okazji jubileuszu

straży Komenda Powiatowa SP w Kaliszu przyznała srebrne

medale zasługi następującym druhom: Pilarski Antoni,

Kołodziejczyk Józef, Bryła Józef, Mikołajczyk Władysława,

Maślak Antoni, Gałęski Józef, Karpisiewicz Franciszek,

Jankowski Józef, Chojnacki Józef, Nowak Wincenty, Majda Jan,

Arnold Józef, Goral Wojciech, Gąsiorek Franciszek, Łuczak

Józef, Marczak Andrzej, Bryła Antoni. W sumie zostało

odznaczonych około 40 druhów. Dyplom uznania, przyznawany

45

uchwałą Okręgu Wojewódzkiego za 50-letnią chlubną i ofiarną

działalność w zaszczytnej służbie społecznej na niwie

pożarniczej, otrzymała również nasza jednostka.

Dyplom uznania dla Naszej jednostki przyznany przez Zarząd

Wojewódzki z okazji 50-lecia istnienia

46

Wniosek o odznaczenie dh Pilarskiego Antoniego medalem złotym

w 50-lecie istnienia OSP Kamień

47

Rok później dyplom za zajęcie IV miejsca podczas

Wojewódzkiego Przeglądu Orkiestr Dętych OSP województwa

poznańskiego w grupie wiejskiej otrzymała nasza orkiestra. Nasi

muzycy swą działalnością wsławili się nie tylko na terenie

Kamienia, lecz również w przyległych wsiach. Szczególne słowa

uznania należą się osobom, które kierowały orkiestrą. Byli to:

Edward Lipowski, Franciszek Świątczak, Andrzej Marczak i Jan

Chojnacki.

Dyplom za zajęcie IV miejsca podczas Wojewódzkiego Przeglądu

Orkiestr Dętych OSP województwa poznańskiego w grupie

wiejskiej

48

Kolejne lata to okres renesansu w dziejach naszej straży. W

okresie tym zakupiono nowy samochód marki GAZ 51, 10

hełmów ochronnych, 10 pasów bojowych, 10 toporów bojowych,

10 mundurów ochronnych.

Druh Jan Pośpiech wraz z samochodem GAZ 51

Ochotnicza straż pożarna w Kamieniu wraz z orkiestrą co

roku bierze udział w świętach państwowych, w pochodach

1-majowych i uroczystościach 22 lipca – Święto Odrodzenia

Polski.

49

Zdjęcie przedstawia pochód 1 majowy w 1970 r. na czele orkiestry od

lewej w-ce prezes Józef Jankowski i prezes Antoni Pilarski

Oddział straży z Kamienia, Morawina i Dębego, na czele oddziału

Naczelnik OSP z Kamienia Józef Chojnacki

50

Członkowie Naszej jednostki od lewej stoją: Maślak Tomasz,

Łuczak Józef, Pośpiech Roman, Maślak Antoni, Majda Antoni,

Kołodziejczyk Józef, Gałęski Józef i Prezes Pilarski Antoni

51

Rok 1971 jest rokiem bogatym w wydarzenia, w życiu

Ochotniczej Straży Pożarnej, a także rokiem dalszego jej

rozkwitu. W maju, z inicjatywy naczelnika OSP Józefa

Chojnackiego powstała Młodzieżowa Drużyna Pożarnicza. W

skład tej drużyny weszli: dowódca- Witczak Antoni – syn

Zygmunta, Witczak Stanisław- syn Stefana, Bryła Stanisław- syn

Józefa, Bryła Jan- syn Józefa, Chojnacki Eugeniusz- syn Józefa,

Pośpiech Stanisław – syn Romana, Łuczak Andrzej – syn Józefa,

Jagielski Antoni- syn Franciszka, Pośpiech Józef- syn Eugeniusza,

Witczak Jerzy- syn Zygmunta, Wypych Ryszard – syn Stanisława.

Drużyna ta przeszła intensywne szkolenie i wraz z sekcją męską

wystąpiła na zawodach rejonowych, które odbyły się 30 maja

1971 roku w Kamieniu zajmując 1 miejsce, a sekcja starszych 3

miejsce. Młodzieżowa Drużyna Pożarnicza zdobyła uznanie

wśród miejscowego społeczeństwa, a od władz powiatowych-

dyplom. Drużyna ta w dniu 27 czerwca wystąpiła w Piwonicach -

w Zawodach Powiatowych zajmując tam wysokie 3 miejsce. Na

wyróżnienie zasługuje Antoni Witczak- dowódca, który każdy

swój wolny czas poświęcił na szkolenie tej drużyny. Słowa

uznania należą się także naczelnikowi, Józefowi Chojnackiemu,

który troskliwie opiekował się drużyną i udzielał jej porad w

okresie szkolenia.

12 września tego samego roku swoją wielką rocznicę

istnienia obchodziła orkiestra dęta przy OSP w Kamieniu. W

uroczystościach tych brali udział: Prezes Zarządu Oddziału

Powiatowego Związku OSP w Kaliszu druh Wacław Kowalczyk,

przedstawiciel Komendy Powiatowej OSP w Kaliszu por.

Wojciech Jędrzych, przewodniczący Prezydium GRN w

Kamieniu Jan Witczak oraz delegacje okolicznych straży

pożarnych: OSP Morawin, OSP Kobierno, OSP Kalisz, OSP

Pólko, OSP Koźminek, OSP Józefina, OSP Koźlątków.

52

W dowód uznania za zasługi dla Straży Pożarnej oraz

orkiestry dętej, zarząd OSP w Kamieniu uchwałą z dnia 25 marca

1971 roku podał 14 druhów do odznaczenia. Uchwałą Zarządu

Głównego Związku Ochotniczych Straży Pożarnych w Warszawie

przyznano odznaczenia następującym druhom:

Złoty Medal Zasługi dla pożarnictwa otrzymali:

Lipowski Edward,

Marczak Andrzej,

Goral Zygmunt,

Łuczak Józef,

Srebrny Medal Zasługi dla pożarnictwa otrzymali:

Stasiak Stefan,

Bryła Józef,

Uchwałą Zarządu Wojewódzkiego Związku OSP w Poznaniu,

odznakę „ Strażak Wzorowy” otrzymali:

Chojnacki Jan,

Łyszczyński Tadeusz,

Pośpiech Jan,

Lipowski Franciszek.

Aktu dekoracji zasłużonych druhów dokonał Prezes Oddziału

Powiatowego Związku OSP w Kaliszu druh Wacław Kowalczyk

w towarzystwie Przewodniczącego Prezydium Gromadzkiej Rady

Narodowej w Kamieniu Jana Witczaka oraz licznie przybyłej

społeczności Kamienia i okolic.

53

Na zdjęciu składanie raportu przez Prezesa OSP w Kamieniu Antoniego

Pilarskiego Prezesowi Oddziału Powiatowego w Kaliszu Wacławowi

Kowalczykowi

54

Powitanie oddziału strażackiego przez Prezesa Wacława

Kowalczyka. W szeregu od lewej strażacy z Kamienia, Morawina,

Kobierna i Koźlątkowa

55

Zespół orkiestry dętej na ten dzień liczył 26 członków i był

jednym z najlepszych orkiestr dętych w powiecie kaliskim.

Zespół orkiestry dętej z Kamienia w dniu 12 września 1971 roku

Rok 1972 to rok pełen zmian. 29 stycznia na walnym

zgromadzeniu z funkcji naczelnika, ze względu na zły stan

zdrowia, zrezygnował Józef Chojnacki. Kilka miesięcy później –

16 sierpnia-jego zwłoki znaleziono w stawie na Poddębinie-

Skarszewie. Tajemnica jego śmierci została niewyjaśniona, a

nasza jednostka okryła się żałobą.

W tym samym roku uchwałą Sejmu PRL nastąpiła

reorganizacja władz administracji terenowej. Na miejsce

Prezydiów Gromadzkich Rad Narodowych powołano gminy,

które obszarowo zostały zwiększone.

Ku niezadowoleniu okolicznych mieszkańców z dniem 1

stycznia 1973 roku wieś Kamień przyłączono do gminy w

Cekowie.

56

16 maja nasza drużyna otrzymała z przydziału Komendy

Powiatowej w Kaliszu samochód bojowy GBM (beczkowóz),

który był od dawna upragniony i oczekiwany oraz 7 kompletów

umundurowania zimowego.

Samochód bojowy GBM+8 zdjęcie z 1981 roku

W 1974 roku na wspólnym posiedzeniu Zarządu Straży oraz

Zarządu Kółka Rolniczego mieszczącego się w Kamieniu

rozpatrzono projekt rozbudowy Domu Strażaka. 2 lutego odbyło

się walne zebranie straży. Obecny na zebraniu zastępca

Komendanta Powiatowego Straży Pożarnych w Kaliszu kpt. poż.

Józef Dąbrowski udzielił instrukcji dotyczących rozbudowy

strażnicy. Według jego projektu w nowo powstającym Domu

Strażaka powinny znajdować się 3 garaże, dyżurka, magazyn

paliwa oraz magazyn gospodarczy. Salę widowiskową należałoby

umieścić na piętrze. Wszyscy zebrani członkowie zaakceptowali z

zadowoleniem przedstawiony plan rozbudowy i udzielili pełnego

57

poparcia w dążeniu do jego realizacji. Z jego ust padła również

sugestia, ażeby członkowie straży oraz rolnicy rozważyli zmianę

dachów słomianych na mniej łatwopalne. Zarząd Kółka

Rolniczego podjął uchwałę o wygospodarowaniu pewnej kwoty

pieniędzy na rozbudowę strażnicy z Funduszu Rozwoju

Rolnictwa. Udało się na ten cel pozyskać dotację w wysokości

300 tys. złotych. Od roku 1975 rozpoczęło się gromadzenie

materiałów na rozbudowę strażnicy. Był to bardzo ciężki czas,

wiele prac było wykonanych w czynie społecznym. Druhowie

naszej jednostki nie tylko czynnie uczestniczyli w pracach

budowlanych, ale także sukcesywnie doposażali ją w sprzęt

bojowy, uczestniczyli z coraz większymi sukcesami w Zawodach

Sportowo – Pożarniczych

6 kwietnia 1980 roku ksiądz Józef Lisewski oraz prefekt

Benedykt Gembicki dokonali uroczystego poświęcenia nowej

remizy Ochotniczej Straży Pożarnej w Kamieniu.

58

Poświęcenie remizy Ochotniczej Straży Pożarnej w Kamieniu przez

księdza Józefa Lisewskiego oraz Prefekta Benedykta Gembickiego dnia

6 kwietnia 1980 roku.

Zdjęcie przedstawia osoby zebrane podczas poświęcenia remizy

59

Rok 1986 to rok obchodów 65 – lecia istnienia orkiestry dętej

przy OSP. W czasie obchodów tej rocznicy odbyło się uroczyste

przekazanie samochodu bojowego GBA marki Star 244, który

służy nam do dziś. Nasza jednostka otrzymała szereg wyróżnień i

dyplomów z tej okazji.

Przekazanie Samochodu Star S244 przez Komendę Wojewódzką w

Kaliszu

60

Odznaka Honorowa Oddziału PZCHiO w Kaliszu

61

Dyplom gratulacyjny przekazany przez władze gminy z okazji jubileuszu

62

W Rzeczpospolitej Polskiej

Lata 90 to czas wielkiego rozkwitu orkiestry, która była już

znana nie tylko w naszej gminie, ale i poza jej terenem. W roku

1990 dyrygentem zostaje Henryk Siuda. Zostają zakupione nowe

instrumenty oraz dokonano naboru młodzieży do orkiestry.

Cztery lata pracy dają bardzo znakomite efekty a ciągłe

udoskonalanie umiejętności muzycznych z biegiem lat owocuje

pasmem sukcesów.

I tak w 1994 roku orkiestra zajmuje czołowe miejsce w

Przeglądzie Orkiestr we Wronkach. W roku 1996 i 1998 orkiestra

zajmuje I miejsce w Wojewódzkim Przeglądzie Orkiestr Dętych

w Połczynie Zdroju otrzymując nagrody Ministra Kultury i

Sztuki, a te wygrane dały możliwość uczestnictwa w

Ogólnopolskim Przeglądzie Orkiestr Dętych w Bielsku

Białej1997 rok i w Koninie w 1999roku.

Na początku 1999 roku zostaje powołana grupa taneczna w

liczbie dziewiętnaście dziewczyn, a instruktorem zostaje Mariola

Ignasiak. Grupa ta wykonuje układy taneczne do utworów

grających przez orkiestrę.

Za swoją działalność i osiągnięcia w szerzeniu kultury

muzycznej orkiestra otrzymuje dyplom Ministra Kultury i Sztuki

w czerwcu 1997r. i sierpniu 1998 r.

Podczas Wielkopolskiego Przeglądu Orkiestr Dętych w

Rydzynie w 1999 roku muzycy zajmują II miejsce i potwierdzają

swoje osiągnięcia zajmując to samo miejsce w Kępnie 2000 roku.

W tym samym roku orkiestra zajmuje II miejsce w swojej grupie

na Przeglądzie Orkiestr Dętych „ O Złoty Róg” w Grodzisku

Wielkopolskim i I miejsce w Przeglądzie orkiestr Dętych

63

Południowej Wielkopolski „Leszno 2000”. W roku 2001 zajmuje

I miejsce na tym samym przeglądzie.

Od 15 do 18 czerwca 2001 roku orkiestra przebywa w

Szwajcarii, gdzie daje koncerty w miejscowościach Iverdon i

Chamblon.

Od 21 do 23 czerwca 2002 roku bierze udział w

Międzynarodowym Festiwalu Orkiestr Dętych w Czeskim

Decinie i zajmuje II miejsce w swojej grupie.

We wrześniu 2003 roku orkiestra bierze udział

w Międzynarodowym Festiwalu Orkiestr we Frankfurcie nad

Odrą na zaproszenie orkiestry z Frankfurtu. W listopadzie 2003 r.

jedzie po raz kolejny na koncerty do Frankfurtu zamykające rok

muzyczny.

Kolejny Międzynarodowy Festiwal to wyjazd we wrześniu 2004

r.

do miejscowości Bad Orb. Odniesione sukcesy owocują

następnymi zaproszeniami i tak w 2005 roku ponownie orkiestra

wyjeżdża na Międzynarodowy Festiwal do Frankfurtu nad Odrą.

Na opisywanych festiwalach orkiestra nasza była jedynym

reprezentantem naszego kraju.

Po podpisaniu umowy o współpracy partnerskiej pomiędzy

gminami orkiestra dwukrotnie wyjeżdża do miejscowości

Witzdorf oraz koncertuje w okolicznych miejscowościach.

Działalność orkiestry to nie tylko wyjazdy zagraniczne. Uświęca

ona uroczystości świeckie związane z różnymi uroczystościami

państwowymi i branżowymi, bierze udział we mszy podczas

wizyty Papieża Jana Pawła II w Kaliszu grając na mszy

papieskiej, gra na prezentacjach orkiestr organizowanych przez

tutejsze władze i organizacje, uświetnia widowiska sportowe

organizowane w Kaliszu.

64

Należy podkreślić, że orkiestra nasza miała okazję i zaszczyt

brać udział w koncertach z takimi wykonawcami jak: Krzysztof

Krawczyk, Maryla Rodowicz, Golec Orkiestra, Rudi Szubert.

Nie było i nie ma takiej drugiej orkiestry w powiecie

kaliskim, która by tyle osiągnęła, jest ona chlubą naszej jednostki

i gminy a osiągnęła to dzięki ciężkiej pracy dyrygenta i jej

członków.

Mariola Ignasiak – Choreograf

Henryk Siuda – Dyrygent

65

W 2009 roku została podjęta decyzja o modernizacji

strażnicy ze środków Unii Europejskiej. Wymieniono pokrycie

dachowe, okna a rok później ocieplono ją, wymieniono instalację

elektryczną.

Strażnica OSP po modernizacji. Rok 2011

66

Strażnica OSP wraz ze stawem widok z „lotu ptaka”

67

Członkowie zarządu kadencji 2011-2016 stoją od lewej:

Prezes – Olczak Andrzej, Naczelnik – Bryła Jan,

Wiceprezes – Karbowiak Grzegorz, Wice naczelnik – Witczak Andrzej,

Skarbnik – Maślak Jacek, Sekretarz– Kołodziejczyk Krzysztof,

Gospodarz – Wyborny Damian, Członek zarządu – Chojnacki Zbigniew,

Kronikarz – Cozaś Marek

68

Posiadany sprzęt

Jednostka Ochotniczej Straży Pożarnej w Kamieniu, która

została włączona do krajowego Systemu Ratowniczo-Gaśniczego

29 maja 2008 roku decyzją Nr XV/87 posiada na wyposażeniu

samochód gaśniczy GBA 2,5/16 marki Star 244. Samochód ten

posiada zbiornik na wodę o pojemności 2500 litrów, pojemnik na

środek pianotwórczy o pojemności 250 litrów oraz autopompę.

Samochód ten jest wyposażony w armaturę wodną tj. odcinki

ssawne, odcinki tłoczne W-75, odcinki tłoczne W-52, prądownicę

wodne turbo, prądownice uniwersalne, prądownice pianowe,

rozdzielacz oraz zasysacze liniowe. Posiada również oświetlenie

własne z agregatu prądotwórczego. Na samochodzie znajdują się

cztery komplety aparatów ochrony dróg oddechowych,

radiostacja samochodowa, radiostacja nasobna, latarki przenośne,

piła łańcuchowa marki Sthil oraz lizaki do kierowania ruchem w

czasie działań ratowniczo-gaśniczych.

Jednostka nasza posiada również samochód ratownictwa

drogowego marki Żuk, wyposażony we własne oświetlenie oraz

agregat prądotwórczy. Ponadto samochód posiada urządzenie

typu combi tnąco-rozpierające marki Lukas, piłę łańcuchową

marki Makita, przecinarkę TS-420 do cięcia betonu oraz stali

marki Sthil, zestaw ratowniczy PSP R1 wraz z deską

ortopedyczną, radiostację samochodową oraz nasobną.

Posiadamy również na stanie przyczepę gaśniczą uzbrojoną

w armaturę wodną tj. węże gaśnicze motopompę PO-5, pompę

pływającą Niagarę oraz pompę szlamową marki Honda WT30X.

69

Nasza strażnica od 2011 roku wyposażona jest w system

selektywnego powiadamiania wraz z funkcją dzwonienia oraz

wysyłania smsów na telefony ratowników. Całe uzbrojenia

osobiste strażaka znajdujące się na wyposażeniu Naszej jednostki

takie jak: hełm, ubranie ochronne, rękawiczki, kominiarki itp. jest

atestowane.

Samochód gaśniczy GBA 2,5/16 marki Star 244

70

Samochód ratowniczy marki Żuk

Na kolejnych stronach przedstawione zostały wybrane

dyplomy, wyróżnienia i podziękowania otrzymane przez Naszą

jednostkę w latach 1990 – 2012.

93

Ewidencja członków orkiestry

Na dzień 15 maja 2012roku

1. Bartosik Aleksander

2. Błażejewski Marcin

3. Bryła Dariusz

4. Bryła Jan

5. Bryła Sławomir

6. Bryła Stanisław

7. Chojnacki Jan

8. Chojnacka Karolina

9. Chojnacki Mariusz

10. Chojnacki Piotr

11. Chojnacki Tomasz

12. Chojnacki Zbigniew

13. Dreczko Jacek

14. Fijałkowski Damian

15. Fijałkowski Marek

16. Jasiński Mariusz

17. Jeżak Tomasz

18. Kałach Mikołaj

19. Karbowiak Grzegorz

20. Kołodziejczyk Adam

21. Kołodziejczyk Aneta

22. Kołodziejczyk Jarosław

23. Kołodziejczyk Krzysztof

24. Kołodziejczyk Milena

25. Kołodziejczyk Tomasz

26. Kołodzińska Dorota

27. Kuciński Marek

28. Kurdyk Julia

29. Kurdyk Maja

30. Lubka Wiesław

31. Maślak Jacek

32. Maślak Jerzy

33. Maślak Mateusz

34. Olczak Andrzej

35. Olek Artur

36. Rygas Adam

37. Szafran Marta

38. Szafran Piotr

39. Szewczyk Agnieszka

40. Świętczak Jan

41. Urbaniak Adam

42. Wielgocka Joanna

43. Wyborny Damian

44. Wypych Michał

45. Zieliński Paweł

94

Ewidencja członków OSP

Na dzień 15 maja 2012roku

Członkowie czynni

1. Bartosik Adam

2. Białkowski Sławomir

3. Błażejewski Adam

4. Błażejewski Marcin

5. Bryła Bożena

6. Bryła Dariusz

7. Bryła Grzegorz

8. Bryła Halina

9. Bryła Jan

10. Bryła Józef

11. Bryła Krzysztof

12. Bryła Leontyna

13. Bryła Łukasz

14. Bryła Marcin

15. Bryła Mariusz

16. Bryła Romana

17. Bryła Sławomir

18. Bryła Stanisław

19. Bryła Tadeusz

20. Chmiela Andrzej

21. Chmiela Danuta

22. Chmiela Hubert

23. Chojnacka Ewa

24. Chojnacka Karolina

25. Chojnacki Bogumił

26. Chojnacki Eugeniusz

27. Chojnacki Grzegorz

28. Chojnacki Jarosław

29. Chojnacki Mariusz

30. Chojnacki Piotr

31. Chojnacki Tomasz

32. Chojnacki Zbigniew

33. Cichorek Krzysztof

34. Cozaś Jan

35. Cozaś Marek

36. Cymer Karolina

37. Cymer Małgorzata

38. Cymer Zbigniew

39. Czyż Patrycja

40. Czyż Sebastian

41. Derbich Sławomir

42. Długaś Mariusz

43. Domagalski Sławomir

44. Dominiak Mikołaj

45. Dudek Lucjan

46. Dunaj Karol

47. Fengier Czesław

48. Fijałkowski Damian

49. Ginalski Stanisław

50. Goral Bogusław

51. Goral Ireneusz

52. Goral Kazimierz

53. Goral Maria Jolanta

54. Goral Wojciech

55. Graczyk Kazimierz

56. Grawas Andrzej

57. Grawas Bogdan

58. Grawas Robert

95

59. Growiec Agata

60. Growiec Barbara

61. Growiec Piotr

62. Ignaszak Andrzej

63. Jagielski Sławomir

64. Jankowski Józef

65. Jasińska Grażyna

66. Jasiński Józef

67. Jasiński Mariusz

68. Jeżak Maria

69. Jeżak Renata

70. Jeżak Tomasz

71. Kałach Wojciech

72. Karbowiak Grzegorz

73. Karpisiewicz Rafał

74. Kliber Kazimierz

75. Kołodziejczyk Adam

76. Kołodziejczyk Agnieszka

77. Kołodziejczyk Aleksander

78. Kołodziejczyk Aneta

79. Kołodziejczyk Dorota

80. Kołodziejczyk Genowefa

81. Kołodziejczyk Jarosław

82. Kołodziejczyk Krzysztof

83. Kołodziejczyk Roman

84. Kołodziejczyk Sławomir

85. Kołodziejczyk Tomasz

86. Kowalska Anna

87. Kowalski Tomasz

88. Krupiński Józef

89. Krupiński Marek

90. Kuciński Artur

91. Kuciński Grzegorz

92. Kuciński Jan

93. Kuciński Marek

94. Latański Sławomir

95. Lubka Piotr

96. Lubka Wiesław

97. Łuczak Monika

98. Maciejewski Zbigniew

99. Marczak Joanna

100. Marczak Marta

101. Marczak Piotr

102. Marczak Przemysław

103. Marczak Robert

104. Maślak Jacek

105. Maślak Jerzy

106. Maślak Mateusz

107. Maślak Teresa

108.. Mazurek Krzysztof

109.Mikołajczyk Jadwiga

110. Mikołajczyk Stanisław

111. Militowski Tomasz

112. Obuchowski Zbigniew

113. Olczak Andrzej

114. Otrębska Beata

115. Otrębski Dariusz

116. Owczarek Jan

117. Owczarek Narcyza

118. Palusiński Mirosław

119. Pasik Władysław

120. Pietrzak Eryk

121. Pilarczyk Michał

122. Pilarczyk Piotr

123. Poczekaj Krzysztof

124. Poczekaj Roman

125. Pośpiech Dariusz

126. Pośpiech Henryk

127. Pośpiech Jacek

128. Pośpiech Jerzy

129. Pośpiech Krystyna

130. Pośpiech Stanisław

131. Przepiórka Antoni

132. Przepiórka Jarosław

133. Przepiórka Renata

134. Rygas Adam

96

135. Sobieraj Stanisław

136. Sobieraj Tomasz

137. Stasiak Anna

138. Stasiak Arkadiusz

139. Stasiak Barbara

140. Stasiak Karolina

141. Stasiak Katarzyna

142. Stasiak Zygmunt

143. Staszak Monika

144. Staszak Stanisław

145. Szafran Piotr

146. Szewczyk Henryk

147. Świętczak Jan

148. Tomczyk Benedykt

149. Urbaniak Agnieszka

150. Urbaniak Janina

151. Urbaniak Kazimierz

152. Urbaniak Roman

153. Wachowski Mariusz

154. Wilner Robert

155. Witczak Andrzej

156. Witczak Arkadiusz

157. Witczak Jerzy

158. Witczak Konrad

159. Witczak Robert

160. Witczak Stanisław

161. Wojnicki Stanisław

162. Wojtysiak Ryszard

163. Wyborna Monik

164. Wyborny Damian

165. Wyborny Sławomir

166. Wypych Jolanta

167. Wypych Michał

168. Wypych Roman

169. Wypych Ryszard

170. Zieliński Karol

Członkowie wspierający

1. Gałęska Janina

2. Gałęski Kazimierz

3. Goral Daniela

4. Karpisiewicz Maria

5. Kliber Zofia

6. Kowalski Kazimierz

7. Krzywda Ryszard

8. Majda Zofia

9. Maślak Teodozja

10. Modzelewski Kazimierz

11. Poczekaj Jan

12. Pośpiech Zofia

13. Witczak Paweł

Członkowie Honorowi

1. Chojnacki Jan

2. Jankowski Józef

3. Kołodziejczyk Tadeusz

4. Pośpiech Jan

5. Wypych Adam

97

Zarządy OSP Kamień

1912

Prezes – Romocki Witold

Naczelni – Mikołajczyk Wincenty

z-ca Naczelnika – Karpisiewicz Franciszek

Skarbnik – Gryczyński Stanisław


Gospodarz – Kałużny Józef

1915

Prezes – Mikołajczyk Wincenty

Naczelnik – Goral Józef

z-ca Naczelnika – Bryła Józef

Skarbnik – Gryczyński Stanisław


Gospodarz – Kałużny Józef

1925


Naczelnik – Mikołajczyk Wincenty

z-ca Naczelnika – Goral Józef

Skarbnik – Maślak Antoni


98

1926


Naczelnik – Gałęski Józef

z-cą Naczelnika – Goral Józef



1929



z-cą Naczelnika – Pilarski Antoni



1934



z-cą Naczelnika – Pilarski Antoni




1936


Naczelnik – Pilarski Antoni

z-cą Naczelnika – Chojnacki Franciszek


99



1945


Naczelnik – Pilarski Antoni,



Sekretarz – Gąsiorek Franciszek

Gospodarz – Goral Wojciech

1948


Naczelnik – Witczak Stefan





1949


Naczelnik – Goral Roman





100

1950







1954

Prezes – Nowak Wincenty




Sekretarz – Pluciński Franciszek

Członek Zarządu – Gąsiorek Franciszek

1957

Prezes – Pilarski Antoni

Naczelnik – Jankowski Józef

Skarbnik – Łyszczyński Bronisław

Sekretarz – Wypych Adam

Gospodarz – Majda Jan

Członek Zarządu – Cichy Stanisław

Członek Zarządu – Stasiak Ryszard

Członek Zarządu – Nurek Stefan

101

Komisja Rewizyjna:

Przewodniczący – Łuczak Józef

Członek – Stasiak Stefan

Członek – Maślak Antoni

Członek – Kołodziejczyk Tadeusz

Członek – Bartosik Józef

1961


Wiceprezes – Matysiak Stanisław

Naczelnik – Chojnacki Józef


Sekretarz – Wypych Adam


Członek Zarządu – Olczak Jan

Członek Zarządu – Bryła Antoni

Komisja Rewizyjna:

Przewodniczący – Gąsiorek Franciszek

Członek – Majda Bronisław

Członek – Witczak Zygmunt

1964





102

Sekretarz – Majda Bronisław




1965




Skarbnik – Pośpiech Jan





1966



z-ca Naczelnika – Jankowski Józef



Gospodarz – Łyszczyński Bronisław

Członek Zarządu – Łuczak Józef

Komisja Rewizyjna:

Przewodniczący – Gąsiorek Franciszek

Członek – Witczak Zygmunt

Członek – Karpisiewicz Stefan

103

1969


Wiceprezes – Jankowski Józef


z-ca Naczelnika – Goral Wojciech





1971





Sekretarz – Goral Wojciech



1972



Naczelnik – Goral Wojciech


Sekretarz – Cichy Stanisław



104

1978


Naczelnik – Goral Wojciech


Sekretarz – Cichy Stanisław

Członek Zarządu – Łyszczyński Bronisław

Członek Zarządu – Jankowski Józef


Komisja Rewizyjna:

Przewodniczący – Chojnacki Jan

Członek – Graliński Józef

Członek – Bryła Józef

1980

Prezes – Maślak Antoni


Naczelnik – Chojnacki Grzegorz

Z-ca Naczelnika – Witczak Jerzy

Skarbnik – Lipowski Franciszek

Sekretarz – Bryła Stanisław

Gospodarz – Chojnacki Jan

Komisja Rewizyjna:

Przewodniczący – Pośpiech Jan

Z-ca przew. – Cichy Stanisław

Sekretarz – Łyszczyński Bronisław

105

Członek – Marczak Antoni

Członek – Karpisiewicz Jan

1984

Prezes – Antoni Maślak

Naczelnik – Pośpiech Henryk



Gospodarz – Owczarek Jan

Członek – Witczak Jerzy

Członek – Jankowski Józef

Komisja Rewizyjna:





1988





Gospodarz – Owczarek Jan


Członek – Chmiela Andrzej

106

Komisja Rewizyjna:



Członek – Kołodziejczyk Tadeusz



1991



Skarbnik – Owczarek Jan

Sekretarz – Jeżak Jacek

Gospodarz – Wypych Ryszard

Członek – Bryła Stanisław

Członek – Bryła Tadeusz

Członek – Bryła Zdzisław

Członek – Łuczak Jerzy

Komisja Rewizyjna:


Członek – Mikołajczyk Stanisław

Członek – Chojnacki Jan

Członek – Łyszczyński Bronisław

Członek – Dzióbek Maria

107

1993


Naczelnik – Sobieraj Stanisław


Sekretarz – Jeżak Jacek


Członek – Bryła Stanisław

Członek – Bryła Tadeusz

Członek – Kołodziejczyk Krzysztof

Członek – Łuczak Jerzy

Komisja Rewizyjna:



Członek – Chojnacki Jan


Członek – Dzióbek Maria

1996

Prezes – Bryła Tadeusz

Wiceprezes – Bryła Stanisław

Naczelnik – Sobieraj Stanisław


Sekretarz – Przepiórka Antoni


Członek – Cichorek Krzysztof

Członek – Chmiela Andrzej

108

Komisja Rewizyjna:



Członek – Goral Wojciech


2001

Prezes – Bryła Tadeusz

Wiceprezes – Bryła Stanisław

Naczelnik – Bryła Jan


Sekretarz – Przepiórka Antoni


Członek – Cichorek Krzysztof

Członek – Olczak Andrzej

Członek – Goral Wojciech

Komisja Rewizyjna:




2006

Prezes – Chojnacki Zbigniew

Wiceprezes – Karbowiak Grzegorz


Z-ca naczelnika – Bryła Grzegorz

109

Skarbnik – Maślak Jacek

Sekretarz – Kołodziejczyk Krzysztof

Gospodarz – Wyborny Damian

Członek – Kowalski Tomasz

Członek – Kołodziejczyk Jarosław

Komisja Rewizyjna:

Przewodniczący – Maślak Jerzy

Członek – Chojnacki Mariusz

Członek – Chojnacki Tomasz

2011

Prezes – Olczak Andrzej

Wiceprezes – Karbowiak Grzegorz


Z-ca naczelnika – Witczak Andrzej

Skarbnik – Maślak Jacek

Sekretarz – Kołodziejczyk Krzysztof

Gospodarz – Wyborny Damian

Kronikarz – Cozaś Marek

Członek – Chojnacki Zbigniew

Komisja Rewizyjna:

Przewodniczący – Ginalski Stanisław

Członek – Kowalski Tomasz

Członek – Growiec Piotr

110

Bibliografia

Archiwum Państwowe w Łodzi

Archiwum Ochotniczej Straży Pożarnej w Kamieniu

„Słownik geograficzny” Tom 3

„Kalisz i jego okolice” Maryla Szachówna

Gubernia Kaliska mapa szczegółowa Królestwa Polskiego red.

J.M.Bazewicz

Strony internetowe:

www.parafiadebe.info

www.straz.gov.pl

100 Lat - OSP-Kamien.pl · walenia serca, które mówi: ZAWRÓĆ!!! To Oni ochotniczo, lecz z...

Documents

Transcript of 100 Lat - OSP-Kamien.pl · walenia serca, które mówi: ZAWRÓĆ!!! To Oni ochotniczo, lecz z...