Czy wyleczà nas wirusy?Skuteczne bakteriofagi str. 13

Anomalie pogodoweNie∏atwo z tym ˝yç str. 8

LUX-MEDmagazyn pacjentów kl inik medycznych

medycyna jest sztukà

NR1/33 ROK IX KWARTALNIK MARZEC 2007 www.luxmed.pl

Uwaga – HPV! str. 10

ISSN 1897-4899

2 LUX-MED marzec 2007

AKTUALNOŚCI3 Innowacje w LUX-MEDAngażujemy się w wiele innowacyjnychprojektów.

4 Telefoniczna InformacjaMedycznaO działalności TIM rozmawiamy z jejKoordynatorem, Barbarą Pietruczuk-Godoń.

5 Po˝egnanie z nadwagàOdchudzanie jest zbyt poważną sprawą, aby prowadzić ją po amatorsku.

PORADNIK7 Kobiece problemyNieregularne krwawienia mogą byćskutkiem zaburzeń hormonalnych.

8 Jak z tym ˝yç?Anomalie pogodowe – zjawisko meteopatiidotyczy ponad połowy Polaków.

W CENTRUM UWAGI10 Uwaga — wirus HPV!Od kilku miesięcy w naszych klinikachdostępna jest szczepionka przeciwkowirusowi HPV.

13 Czy wyleczà naswirusy?Bakteriofagami można leczyć przewlekłeinfekcje. W przeciwieństwie do antybiotykówfagi nie niszczą „dobrej” flory bakteryjnej.

FELIETON14 On m∏odszy, ona starsza...Czy ze szczęściem można walczyć?

[ str. 10 ]

[ str. 13 ]

Oddajemy w Paƒstwa r´ce kolejny numer naszego kwartalnika. Od pewnego

czasu pracowaliÊmy nad zmianami zarówno w formule pisma, jak i jego szacie

graficznej. Mamy nadziej´, ˝e efekt tych prac spodoba si´ Paƒstwu.

Zapraszamy do lektury „Poradnika”, sta∏ej rubryki, gdzie mo˝na znaleêç po˝ytecz-

ne wskazówki, podpowiedzi i przypomnienia. Liczymy te˝, ˝e zainteresujà Paƒstwa

tematy, którym poÊwi´camy sekcj´ „W centrum uwagi” — tym razem piszemy o in-

nowacyjnoÊci w medycynie na przyk∏adzie szczepionki przeciwko HPV i terapii za

pomocà fagów. W „AktualnoÊciach” jest miejsce na medyczne ciekawostki, a tak-

˝e informacje o tym, co s∏ychaç w naszych klinikach i jakie nowoÊci LUX-MED przy-

gotowa∏ dla Paƒstwa. Nie zabraknie te˝ felietonu i spojrzenia na otaczajàcy nas

Êwiat z lekkim przymru˝eniem oka.

OczywiÊcie nasze ∏amy sà otwarte na listy od Czytelników. Zach´camy do kontak-

tów z Redakcjà i przedstawiania propozycji interesujàcych Paƒstwa tematów. B´-

dziemy starali si´ je poruszaç w kolejnych numerach magazynu.

Redakcja

● SPIS TREŚCI

W N U M E R Z E

Adres redakcji: Al. Niepodległości 69, 02-626 Warszawa tel (022) 322-70-32, e-mail: info@luxmed.plWydawca: LUX-MED S.A., Ul. Racławicka 132B, 02-634 WarszawaProjekt graficzny i realizacja: Dziennikarska AgencjaWydawnicza Mediapolis sp. z o.o., Ul. Foksal 16, 00-372 Warszawa, tel. (022) 313 2200, e-mail: biuro@mediapolis.com.plFoto na okładce: Filip Springer

lek. med. Eryk Matuszkiewiczinternistaklinika medycznaLUX-MED w Poznaniu

3 LUX-MED marzec 2007

LUXMED

Wmedycynie bardzo wa˝ne jest

zaanga˝owanie i ciàg∏a praca na rzecz

podwy˝szania poziomu Êwiadczonych

us∏ug i bezpieczeƒstwa pacjenta.

Jednym z elementów tej pracy jest szukanie

innowacyjnoÊci, przede wszystkim innowacyjnych

metod leczenia. W LUX-MED staramy si´, aby

nasi pacjenci mieli dost´p do nowych

i bezpiecznych terapii. W ostatnim czasie

rozpocz´liÊmy wspó∏prac´ dotyczàcà dwóch

wa˝nych dziedzin. Od kilku miesi´cy w naszych

klinikach dost´pna jest szczepionka przeciwko

wirusowi HPV powodujàcemu raka szyjki macicy.

Tak˝e nied∏ugo b´dà Paƒstwo mogli skorzystaç

w LUX-MED z innowacyjnej terapii za pomocà

fagów.

Du˝e projekty medyczne to nie jedyne elementy,

dzi´ki którym mo˝emy zwi´kszaç bez-

pieczeƒstwo i satysfakcj´ naszych pacjentów. Bardzo

istotnà rol´ w naszej wspó∏pracy z Paƒstwem

odgrywajà tak˝e innowacje organizacyjne

i technologiczne. LUX-MED stale wprowadza

nowoczesne rozwiàzania, które usprawniajà prac´

naszych lekarzy. W ostatnich dniach rozpoczà∏ si´

w klinikach proces ucyfrowienia pracowni

radiologicznych, dzi´ki któremu b´dà Paƒstwo mieli

szerszy dost´p do badaƒ w jednym miejscu, a zdj´cia

RTG b´dà Paƒstwo otrzymywaç na p∏ytach CD,

zarchiwizowanych tak˝e w LUX-MED. Dzi´ki

takiemu rozwiàzaniu w razie koniecznoÊci

odtworzenia dokumentacji b´dzie mo˝na ponownie

otrzymaç zdj´cie oraz wynik.

Wobszarze zainteresowaƒ LUX-MED jest te˝

bardzo innowacyjna ga∏àê medycyny –

telemedycyna. W paêdzierniku rozszerzyliÊmy

zakres us∏ug Êwiadczonych przez TIM (Telefoniczna

Informacja Medyczna). Ostatnio podpisaliÊmy tak˝e

umow´ dotyczàcà mo˝liwoÊci wykorzystania

technologii mobilnych do opieki nad pacjentem.

LUX-MED ma te˝ inne ambitne plany. W grudniu

Rada Nadzorcza Spó∏ki podj´∏a decyzj´ o budowie

szpitala w Warszawie. Ma to byç pe∏noprofilowy

szpital na oko∏o 180 ∏ó˝ek, z czterema salami

operacyjnymi. Przy projekcie doradza nam znana

i doÊwiadczona malezyjska firma specjalizujàca si´

w budowie i prowadzeniu szpitali. JesteÊmy

przekonani, ˝e wszystkie te innowacyjne projekty

b´dà s∏u˝yç Paƒstwa bezpieczeƒstwu i przyczynià si´

do jak najwy˝szego poziomu us∏ug Êwiadczonych

przez LUX-MED.

dr n. med.Joanna Perkowicz,Lekarz Naczelny LUX-MED

Innowacje w LUX-MED

Zapraszam do lektury.

Foto

: ar

chiw

um L

UX-

MED

A K T U A L N O Â C I

– Czym obecnie zajmuje si´ TIM?Pomocà pacjentom dzwoniàcym na in-

folini´ LUX-MED z problemem zdro-

wotnym. Zespó∏ TIM tworzà doÊwiad-

czeni lekarze, piel´gniarki i ratownicy

medyczni, którzy zbierajà od dzwonià-

cego informacje i starajà si´ doradziç,

jakie dzia∏ania nale˝y w danej sytuacji

podjàç.

– Dlaczego utworzono TIM?TIM powsta∏a w 2005 roku, a ostatnie

rozszerzenie jej dzia∏alnoÊci to odpo-

wiedê na potrzeby naszych klientów.

Cz´sto dzwonili oni na infolini´ z pro-

blemami zdrowotnymi i proÊbà o rad´.

Niestety, w Polsce nie ma lub jest bar-

dzo ma∏o informacji medycznych dzia-

∏ajàcych w podobny sposób. W Interne-

cie lub przez telefon mo˝na uzyskaç in-

formacje o dy˝urach szpitali i aptek.

Rzadko zdarza si´ jednak, by mo˝-

na tam uzyskaç pomoc.

– Na czym polega pomoc konsultan-tów TIM?

Na poczàtku konsultanci medycz-

ni pe∏niàcy dy˝ur zadajà pacjento-

wi kilka pytaƒ i na podstawie od-

powiedzi ustalajà, czy problem,

z którym dzwoni, jest problemem

medycznym i w jaki sposób mo˝-

na pacjentowi pomóc, np. kierujà

go do lekarza okreÊlonej specjal-

noÊci.

W nag∏ych przypadkach pacjent

umawiany jest na natychmiastowà

wizyt´ w klinikach LUX-MED.

Nale˝y podkreÊliç, ˝e wtedy to Te-

lefoniczna Informacja Medyczna

podejmuje decyzj´, do którego le-

karza i jakiej kliniki kieruje pa-

cjenta lub sugeruje bezpoÊrednie

zg∏oszenie si´ do szpitala. W swo-

ich zasobach zespó∏ ma te˝ infor-

macje na temat dy˝urów szpitali

i aptek w ca∏ej Polsce.

– Kto mo˝e skorzystaç z pomocy?Z pomocy oraz informacji o dy˝u-

rach aptek i szpitali mo˝e skorzystaç

ka˝da osoba dzwoniàca na infolini´

LUX-MED. Nale˝y jednak pami´-

taç, ˝e g∏ównym zadaniem Telefo-

nicznej Informacji Medycznej

w LUX-MED jest pomoc pacjentom

z nag∏ymi problemami zdrowotnymi.

– Jak mo˝na si´ z Paƒstwem skon-taktowaç?

Poprzez ogólnopolskà infolini´

LUX-MED (0801 80 08 08). Przez

ca∏à dob´ po po∏àczeniu si´ z naszà

infolinià pacjent dzwoniàcy z proble-

mem medycznym mo˝e zostaç prze-

∏àczony do konsultantów medycz-

nych przez pracowników call center.

Mo˝na si´ te˝ po∏àczyç bezpoÊrednio,

wybierajàc tonowo cyfr´ pi´ç.

Dzi´kujemy za rozmow´.

Barbara Pietruczuk-Godoƒ,Koordynator TIM LUX-MED

O dzia∏alnoÊci TIM rozmawiamy z jej koordynatorem Barbarà Pietruczuk-Godoƒ.

10 stycznia 2007 r. odby∏o si´ oficjal-

ne otwarcie siódmej placówki LUX-

-MED w Warszawie. W nowej kli-

nice uruchomiono 14 nowoczes-

nych gabinetów specjalistycznych.

Podczas uroczystoÊci Prezes Marcin

Halicki podzi´kowa∏ wszystkim

osobom zaanga˝owanym w stwo-

rzenie i uruchomienie placówki

na warszawskim Ursynowie.

ruszy∏a w styczniu w Katowicach przy ul. Sokolskiej 29(budynek Citibank Handlowy — V pi´tro). Pacjenci mo-gà w niej uzyskaç konsultacje m.in. specjalistów medy-cyny pracy, internistów, neurologów, chirurgów, ortope-dów, okulistów, laryngologów, ginekologów, stomatolo-gów, kardiologów oraz dermatologów.

informacja medyczna

klinika LUX-MED w Polsce14.

4 LUX-MED marzec 2007

JesteÊmy na Ursynowie

0801 80 08 08

Telefoniczna InformacjaMedyczna

Przewodniczàcy Rady Naukowej LUX-MED prof. dr hab. n. med. Jerzy Szczerbaƒ

(z prawej) i Prezes LUX-MED Marcin Halicki (z lewej) podczas przeci´cia wst´gi.

Foto

: ar

chiw

um L

UX-

MED

Foto

: ar

chiw

um L

UX-

MED

Kilka miesi´cy temu postanowi∏em

schudnàç. Przy moim wzroÊcie

180 cm przekroczenie wagi 90 kg

by∏o bardzo powa˝nym ostrze˝eniem,

˝e z organizmem zaczyna dziaç si´ coÊ

niedobrego. Na dodatek ciÊnienie krwi

podskoczy∏o – do wartoÊci 150 na 100, wi´c

˝arty si´ skoƒczy∏y.

Gdy og∏osi∏em wÊród znajomych decyzj´ o zrzuceniu kilku

zb´dnych kilogramów, nawet nie przypuszcza∏em, ile to

w naszym kraju jest znawców tematu. Okaza∏o si´, ˝e pra-

wie ka˝dy z nich próbowa∏ wielokrotnie wymyÊlnych diet,

cz´sto kosztem olbrzymich wyrzeczeƒ, a rezultaty by∏y od-

mienne – zamiast ubytku nast´powa∏ wzrost masy cia∏a.

Utwierdzi∏o mnie to w przekonaniu, ˝e odchudzanie jest

zbyt powa˝nà sprawà, aby prowadziç jà po amatorsku.

Dlatego pod koniec kwietnia 2006 r. zdecydowa∏em si´

wziàç udzia∏ w sztandarowym

programie LUX-MED „Po-

˝egnanie z nadwagà”. Znala-

z∏em si´ pod opiekà dr Barba-

ry Jerschiny, która po bada-

niach uzna∏a, ˝e jestem zdro-

wy, a nadwaga wynika z ∏a-

komstwa – by∏a to, niestety,

prawda. ¸akomstwo wywo∏y-

wa∏ stres zwiàzany z pracà.

Nie ma co si´ oszukiwaç: aby schudnàç, trzeba przede

wszystkim wykonywaç troch´ çwiczeƒ fizycznych i mniej

jeÊç, za to cz´Êciej i w okreÊlonych godzinach. Jad∏ospis

musi byç urozmaicony i trzeba wypijaç ok. 2,5 litra p∏ynów,

w tym jak najwi´cej niegazowanej wody (obrzydlistwo, ale

mo˝na si´ przyzwyczaiç). Mnie trafi∏a si´ dieta 1500 kcal

na dob´. Jest ona obj´toÊciowo du˝a, wi´c nie mia∏em do-

kuczliwego uczucia g∏odu, czym mnie straszyli „znawcy”.

Jak to in˝ynier kupi∏em wag´ (dok∏adnoÊç wa˝enia 1 g)

i po aptekarsku realizowa∏em nakazany

jad∏ospis. Pomaga∏a mi w tym

ca∏a rodzina. Efekty by∏y

widoczne ju˝ po kilku-

nastu dniach, gdy

cia∏ka zacz´∏o uby-

waç i obwód pasa

zmala∏. W sumie

przez pierwsze 6 ty-

godni waga cia∏a spa-

d∏a o ok. 4 kg i „w nagro-

d´” roztoczy∏a nade mnà

dodatkowà opiek´ dietetycz-

ka Jagoda Kuchta. Teraz ju˝

mog∏em „ob˝eraç si´” 1800 kcal

na dob´ i pozwalaç sobie od czasu

do czasu na wyskoki: grill, s∏odkoÊci,

drinki, golonecz-

ka, piwo itp.

Po pi´ciu miesiàcach waga

ustabilizowa∏a si´ troch´ poni-

˝ej 80 kg, a wi´c stopniowo

zrzuci∏em w sumie po-

nad 10 kg i zgubi∏em ok. 8 cm

w pasie. Nawet trudno uwie-

rzyç, z jakà ∏atwoÊcià biegnie

si´ teraz do autobusu czy tram-

waju, a i ciÊnienie wróci∏o do normy. Sà te˝ minusy kura-

cji. Kupiony na wiosn´ garnitur jest do wyrzucenia, bo

sta∏ si´ dwa numery za du˝y, obcis∏e w szyi koszule sà te-

raz za luêne, spodnie zaÊ bez paska opadajà. Pod facho-

wym nadzorem proces odchudzania nie jest straszny. Co

wi´cej, pozwala uniknàç b∏´dów powodujàcych brak suk-

cesu wagowego.

A zatem ˝ycz´ powodzenia adeptom sztuki chudni´cia.

Jerzy Kostowski, Nafta Polska S.A.

5 LUX-MED marzec 2007

Pod koniec 2006 roku

w klinikach LUX-

-MED odby∏o si´ ba-

danie satysfakcji klien-

tów, które wykaza∏o

rosnàce zadowolenie

pacjentów z naszych

us∏ug.

Serdecznie Paƒstwu

dzi´kujemy za udzia∏

w badaniu.

JakoÊç w LUX-MED

odchudzanie jestzbyt powa˝nà

sprawà, aby prowadziçjà po amatorsku

„

LUXMED

Jad∏ospis musi byçurozmaicony.

Internetowe innowacjeW ostatnim czasie wdro˝yliÊmy e-center – nowoczesne

rozwiàzanie internetowe, które pozwala na komunikacj´

on-line. Jest to kolejne, po infolinii, narz´dzie umo˝liwia-

jàce ca∏odobowà komunikacj´ pacjentów z naszymi

klinikami (m.in. rezerwacj´ terminów wizyt). Dost´p

do e-center jest mo˝liwy przez www.luxmed.pl.

LUX-MED w Krakowie do∏àczy∏ do sieci

placówek wspó∏pracujàcych w dziedzinie

nauk biomedycznych oraz przyrodniczych

– Life Science.

Klaster Life Science tworzà placówki na-

ukowe, w tym Uniwersytet Jagielloƒski oraz

firmy prywatne. Celem wspó∏pracy jest pro-

wadzenie projektów badawczych i wdro˝e-

niowych oraz rozwijanie wspó∏pracy z orga-

nizacjami i firmami spoza Klastra, w celu

zapewnienia i u∏atwienia zaanga˝owanym

w nim partnerom dost´pu do najnowszych

osiàgni´ç wiedzy i technologii.

Dost´p do wiedzy

Po˝egnanie z nadwagà

Foto: Medium

P O R A D N I K

Comiesi´cznekrwawienia sà nast´pstwemregularniezachodzàcychw organizmiekobiety zmianhormonalnych.

nieregularna miesiàczka

Kobiece problemy

dr n. med.

Anna Âwiàtek

ginekolog po∏o˝nikklinika medyczna

LUX-MEDw Warszawie

LUXMED

O innych

przyczynach

nieregularnych

miesiàczek mo˝na

przeczytaç

w Bazie wiedzy:

www.luxmed.pl

Nieregularne krwawienia mogà byç skutkiemzaburzeƒ hormonalnych.

cz.II Najcz´Êciej spotyka si´ brak odpo-

wiedniego wydzielania progestero-

nu w cyklach bezowulacyjnych

oraz niedostateczne lub zbyt krótkie wytwa-

rzanie tego hormonu przez cia∏ko ˝ó∏te

– mówimy wtedy o niedomodze lutealnej.

Równie˝ nadmiernie przed∏u˝ajàca si´

czynnoÊç hormonalna tak zwanego prze-

trwa∏ego p´cherzyka jajnikowego mo˝e za-

k∏ócaç cyklicznoÊç wyst´powania miesià-

czek.

AndrogenyM´skie hormony – androgeny w pewnej

okreÊlonej iloÊci sà potrzebne ka˝dej kobiecie

do prawid∏owego funkcjonowania jej organi-

zmu. Zwi´kszona produkcja tych hormonów

powoduje zaburzenia cyklu miesiàczkowego,

wyst´powanie tràdzika i hirsutyzmu – ow∏osie-

nia w miejscach typowych dla m´˝czyzn oraz

brak owulacji i zaburzenia p∏odnoÊci.

Nadmiar m´skich hormonów w organizmie

kobiety mo˝e pochodziç z jajników lub z nad-

nerczy, czasem jest nast´pstwem stosowanych

leków i zawsze wymaga dok∏adnego ustalenia

przyczyny nieprawid∏owoÊci.

TarczycaZaburzona czynnoÊç tarczycy, a tak˝e innych

gruczo∏ów wydzielania wewn´trznego (pod-

wzgórza, przysadki, nadnerczy, trzustki) rów-

nie˝ mo˝e zak∏ócaç rytm miesiàczkowania.

Nieprawid∏owoÊci jajników i macicy, infekcje

przebiegajàce w obr´bie miednicy mniejszej to

nast´pne mo˝liwe przyczyny nieregularnych

krwawieƒ miesiàczkowych.

Oty∏oÊçKolejnà przyczynà mo˝e byç oty∏oÊç, ale rów-

nie˝ niedowaga, choroby wàtroby, nerek, jelita

grubego, zaburzenia uk∏adu krzepni´cia.

W ka˝dym przypadku konieczne jest wyjaÊ-

nienie przyczyny krwawienia, które wyst´puje

poza oczekiwanym terminem miesiàczki.

Przede wszystkim nale˝y wykluczyç wszystkie

inne, mo˝liwe przyczyny krwawienia – z od-

bytu, cewki moczowej, sromu i pochwy.

Bàdê pod kontrolàAcykliczne krwawienia, a wi´c niezwiàzane

z cyklem miesiàczkowym, szczególnie wtedy,

kiedy pojawiajà si´ po stosunku, mogà

Êwiadczyç o nieprawid∏owoÊciach szyjki ma-

cicy lub pochwy i zawsze muszà podlegaç

kontroli lekarskiej. Natomiast niewielkie

krwawienie wyst´pujàce w po∏owie cyklu za-

zwyczaj towarzyszy owulacji i nie jest ni-

czym nieprawid∏owym. Jego przyczynà jest

niewielkie obni˝enie st´˝enia ˝eƒskich hor-

monów, estrogenów, tu˝ przed owulacjà. Sta-

nowi to sygna∏ dla b∏ony Êluzowej macicy

do rozpocz´cia si´ jej z∏uszczania. W dal-

szych dniach st´˝enie estrogenów wraca

do wartoÊci prawid∏owych i niewielkie z re-

gu∏y krwawienie towarzyszàce owulacji

ustaje samoistnie.

dr n. med. Anna Âwiàtek

ginekolog po∏o˝nik klinika medyczna LUX-MED

w Warszawie

7 LUX-MED marzec 2007

Foto

: Sh

utte

tsto

ck

Foto

: ar

chiw

um L

UX-

MED

8 LUX-MED marzec 2007

Wpami´ci mamy jeszcze

niedawne doÊwiadczenia

– zima nadesz∏a spóênio-

na o trzy miesiàce, nasz

organizm próbuje przez

nast´pne kilka dni dostosowaç si´ do nowych

warunków. I ju˝ si´ prawie uda∏o, ale tydzieƒ

póêniej, z dnia na dzieƒ Ênieg znika, na dworze

pogoda przypomina wczesnà wiosn´, a nasz or-

ganizm przez chwil´ znów si´ buntuje, mamy

bóle g∏owy, jednak po dwóch-trzech dniach

wszystko wraca do normy. Tylko na jak d∏ugo?

Problem stary jak ÊwiatTo, ˝e organizm ludzki potrafi reagowaç

na zmiany pogody, wiadomo od wieków. Ju˝

Chiƒczycy oko∏o 5 tys. lat temu opisywali

wp∏yw na organizm cz∏owieka takich czynni-

ków, jak: wiatr, zimno, goràco, wilgotnoÊç czy

susza. Natomiast Hipokrates, zwany ojcem

medycyny, oko∏o 2 tys. lat temu opisywa∏

zwiàzki zmiennej pogody z samopoczuciem

cz∏owieka i wyst´pujàcymi chorobami, ró˝ny-

mi w ró˝nych porach roku.

W czasach nam bardziej wspó∏czesnych

w XIX w. niemiecki przyrodnik Aleksander von

Humboldt okreÊli∏ sposób oddzia∏ywania klima-

tu na cia∏o cz∏owieka. Opisa∏ mianowicie, ˝e

oddzia∏ywanie to odbywa si´ poprzez wp∏yw

czynnika atmosferycznego na nasze zmys∏y,

pobudzanie lub hamowanie dzia∏ania uk∏adu

nerwowego i syntezy hormonów.

Obecnie mo˝emy pos∏u˝yç si´ definicjà okreÊ-

lajàcà patologiczny wp∏yw czynników mete-

orologicznych na cz∏owieka, czyli meteopatià.

Wp∏yw ten jest uzale˝niony od indywidualnej

wra˝liwoÊci i p∏ci. Uda∏o si´ te˝ usystematyzo-

waç rodzaje reakcji meteopatycznych. Bardzo

praktyczna jest tutaj skala Carry’ego wyró˝-

niajàca w zale˝noÊci od czynników meteopa-

tycznych trzy typy reakcji.

Ach te bóleMeteopaci mogà byç tak˝e dzieleni ze wzgl´du

na typy objawów. Do pierwszej grupy mo˝emy

zaliczyç objawy ze strony narzàdu ruchu, tzw.

goÊçcowe, czyli bóle kostno-stawowe, mi´Ênio-

i nerwobóle. Bóle obserwuje si´ tak˝e u osób

przewlekle chorych, u których wyst´puje nasile-

nie dolegliwoÊci wyst´pujàcych w chorobach

zwyrodnieniowych (np. w RZS, czyli reumato-

idalnym zapaleniu stawów, u 70% chorych nasi-

lajà si´ dolegliwoÊci bólowe przy spadku ciÊnie-

nia atmosferycznego). Cz´sto zg∏aszanymi do-

legliwoÊciami sà te˝ tzw. dysergie pourazowe,

czyli bóle zlokalizowane w obr´bie wczeÊniej

z∏amanych koÊci czy nawet w miejscu amputo-

wanej koƒczyny (tzw. bóle fantomowe).

Drugà grup´ stanowià objawy nie˝ytowe,

czyli dolegliwoÊci ˝o∏àdkowo-jelitowe w po-

staci bólów brzucha czy biegunek. Istnieje

potwierdzony zwiàzek wyst´powania nowych

przypadków lub zaostrzeƒ choroby wrzodo-

wej ˝o∏àdka i dwunastnicy wczesnà wiosnà

i póênà jesienià. RównoczeÊnie zaobserwo-

wano, ˝e powik∏ania tej choroby w postaci

krwawienia z górnego odcinka przewodu

pokarmowego zdarzajà si´ cz´Êciej w czasie

ciep∏ych frontów atmosferycznych.

Do trzeciej grupy zalicza si´ tzw. objawy mó-

zgowe, wyra˝ajàce si´ zaburzeniami sfery

emocjonalnej i intelektu. Opisywana jest tu

depresja zimowa, zwiàzana ze skróceniem

czasu trwania dnia. Objawia si´ ona apatià,

sta∏ym zm´czeniem i zmniejszeniem reaktyw-

noÊci na bodêce zewn´trzne. Przy zmianach

ciÊnienia atmosferycznego, a tak˝e podczas

nap∏ywu mas goràcego i suchego powietrza

nasilajà si´ te˝ dolegliwoÊci u chorych na schi-

zofreni´. W jednym z badaƒ klinicznych wy-

odr´bniono trzy czynniki majàce zwiàzek

z pogodà, których wspó∏wyst´powanie zwi´k-

sza ryzyko udarów mózgu. Sà nimi: obni˝o-

na temperatura powietrza, wzrost ciÊnienia

atmosferycznego w przeddzieƒ oraz wzrost

wilgotnoÊci w dniu zachorowania.

Odr´bne zagadnienie stanowià choroby me-

teorotropowe, w których istnieje wyraêny

zwiàzek pomi´dzy wyst´powaniem i nasile-

niem objawów chorobowych a czynnikami

Z badaƒ przeprowadzonych przez Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej wynika, ˝e zjawisko meteopatii dotyczy ponad po∏owy Polaków.

P O R A D N I K lek. med.

Eryk Matuszkiewicz

internistaklinika medyczna LUX-MED

w Poznaniu

anomalie pogodowe

Jak z tym ˝yç?

Dieta bogata w witaminy i minera∏y tobardzo wa˝ny element profilaktyki.

Foto

: Fi

lip S

prin

ger

Foto

: ar

chiw

um M

edia

polis

9 LUX-MED marzec 2007

meteorologicznymi. Zalicza si´ tutaj wiele

wy˝ej ju˝ wymienionych chorób, jak: RZS,

choroba wrzodowa ˝o∏àdka i dwunastnicy,

udary mózgu, a tak˝e choroba wieƒcowa,

zawa∏ serca, nadciÊnienie t´tnicze, choroby

alergiczne i infekcyjne. Z obserwacji wyni-

ka, ˝e zawa∏y serca zdarzajà si´ cz´Êciej je-

sienià i zimà, rzadsze sà wiosnà i sporadycz-

ne w czerwcu. Potwierdzi∏y to badania

zwracajàce uwag´ na wzrost liczby zawa∏ów

serca przy niskiej temperaturze otoczenia

i spadek zachorowalnoÊci w miesiàcach cie-

plejszych. Chorzy na nadciÊnienie t´tnicze

nara˝eni sà na zwy˝ki ciÊnienia przy prze-

chodzeniu frontów ch∏odnych, na spadki

zaÊ w ciep∏ych porach roku i podczas cie-

p∏ych frontów powietrza. Bezsprzeczny wy-

daje si´ te˝ zwiàzek infekcji wirusowych

górnych dróg oddechowych (katar, grypa)

z och∏odzeniem. Szczególnie sprzyjajàce

zachorowaniom wirusowym sà wahania

temperatur, kiedy to organizm nie potrafi

zaadaptowaç si´ do istniejàcych warunków

atmosferycznych, oraz pogoda ni˝owa z sil-

nymi wiatrami. Wykazano tak˝e, ˝e chorzy

z astmà oskrzelowà cz´Êciej majà napady

dusznoÊci przy nag∏ym nap∏ywie ch∏odnych

mas powietrza ni˝ podczas stopniowego

och∏adzania.

Pami´tajmy o profilaktycePozostaje wa˝ne pytanie, jak radziç sobie

z objawami meteopatii. Na przestrzeni wie-

ków cz∏owiek poddawany by∏ dzia∏aniu ró˝-

nych czynników pogodowych, jak: wiatr,

deszcz, mróz, upa∏ i wykszta∏ci∏ mechanizmy

neutralizujàce negatywny wp∏yw pogody

na jego organizm. Powstanie tych mechani-

zmów uwarunkowane by∏o sta∏ym kontaktem

z przyrodà. Nie mniej wa˝ne by∏o od˝ywia-

nie si´ naturalnymi produktami, dost´pnymi

o danej porze roku, prowadzenie higienicz-

nego trybu ˝ycia, zachowanie równowagi

mi´dzy pracà a odpoczynkiem. Kiedy spoj-

rzymy na nasze ˝ycie, okazuje si´, ˝e wi´cej

czasu sp´dzamy w zamkni´tych, coraz cz´-

Êciej klimatyzowanych pomieszczeniach,

jemy w poÊpiechu, doÊwiadczamy ró˝nego

rodzaju stresów, a praca wype∏nia wi´kszoÊç

naszego czasu. Tak wi´c kluczowe wydaje si´

zachowanie zdrowej równowagi mi´dzy tym,

co niezb´dne i konieczne, a tym co dla nas

po˝yteczne i dobre. Wa˝ne pozostajà tak˝e

dzia∏ania profilaktyczne, dieta bogata w wita-

miny i minera∏y, regularny sen i wysi∏ek

fizyczny na Êwie˝ym powietrzu, techniki

relaksacyjne zwalczajàce napi´cie i stres.

Skuteczne mogà byç równie˝ wyciàgi z ko-

rzenia koz∏ka lekarskiego, szyszek chmielu,

ziela m´czennicy czy melisy, które dzia∏ajà

uspokajajàco, u∏atwiajà zasypianie, podnoszà

koncentracj´ i sprawnoÊç umys∏owà. Pomoc-

na mo˝e byç nowoczesna medycyna, pami´-

taç jednak musimy, ˝e leki ∏agodzà tylko

objawy i nie usuwajà przyczyny dolegliwoÊci,

a zdrowie i dobre samopoczucie le˝y przede

wszystkim w naszych r´kach.

chorych na reumatoidalnezapalenie stawówodczuwadolegliwoÊcibólowe przyspadku ciÊnieniaatmosferycznego.

70%

SKALA CARRY’EGO

Trzy typy reakcji w zależności od czynni-ków meteopatycznych:➤ Typ K: to osoby odczuwające dolegliwo-

ści przy przechodzeniu frontu chłodne-go, a dobrze znoszące łagodny i ciepłyklimat; są to osoby skłonne do przezię-bień i nerwic.

➤ Typ W: to osoby odczuwające dolegliwo-ści przy przechodzeniu frontu ciepłego;dobrze znoszą klimat chłodny, np. górski.

➤ Typ G: jest typem mieszanym – spotyka-nym najczęściej. Należą do niego osobyreagujące zarówno na fronty ciepłe, jaki na zimne.

W walce ze zjawiskiem meteopatiimo˝e nam pomóc wspó∏czesna medycyna

„

LUXMED

Foto

: Sh

utte

tsto

ck

Na ca∏ym Êwiecie oko∏o 630 mln ludzijest zaka˝onych wirusem HPV.

Wpewnym momencie swojego ˝y-

cia oko∏o po∏owa aktywnych sek-

sualnie kobiet i m´˝czyzn zostaje

zaka˝ona wirusem HPV.

Jakie sà skutki zaka-˝enia wirusem HPV?Do tej pory wyodr´bniono

kilka typów wirusa, z któ-

rych cz´Êç wià˝e si´ z wy˝-

szym ni˝ pozosta∏e ryzy-

kiem. Zaka˝enie wirusami

„wysokiego ryzyka”, wÊród

których najgroêniejsze sà ty-

py HPV 16, 18, 31 i 45, mo˝e

prowadziç do rozwoju raka

szyjki macicy lub innych no-

wotworów narzàdów mo-

czowo-p∏ciowych. Wirusy HPV 16 i 18 sà

odpowiedzialne za oko∏o 70% przypadków

raka szyjki macicy. Cz´sto spotyka si´ te˝ wi-

rusy HPV „niskiego ryzyka”, np. HPV typ 6

i 11, które powodujà powstawanie brodawek

– mi´sistych zmian rozrostowych w okolicy

narzàdów moczowo-p∏ciowych.

Nie tylko osoby doros∏e, ale tak˝e noworod-

ki mogà zostaç zara˝one wirusem HPV (ty-

py 6 i 11), w efekcie mo˝e to spowodowaç

rozwój zespo∏u „RRP” – nawracajàcej bro-

dawczakowatoÊci uk∏adu

oddechowego – choroby,

w której przebiegu pojawia-

jà si´ ∏agodne zmiany w ob-

r´bie uk∏adu oddechowego

powodujàce chrypk´ oraz

w niektórych sytuacjach

utrudniajàce oddychanie.

W jaki sposób wirusyHPV prowadzà do roz-woju raka? W wi´kszoÊci przypadków

zaka˝enie wirusami HPV

ust´puje samoistnie, jednak w przypadkach

zaka˝eƒ wirusami HPV wysokiego ryzyka

mo˝e dojÊç do rozwoju raka szyjki macicy.

Zmiany w obr´bie szyjki macicy powsta∏e

na skutek zaka˝enia wirusem HPV sà opi-

sywane jako Êródnab∏onkowa zmiana no-

wotworowa. W zale˝noÊci od typu wirusa

dr n. med.Joanna Perkowicz,Lekarz Naczelny LUX-MED

WartoÊç innowacji

W C E N T R U M U W A G Iinnowacje

Innowacyjność w medycynie służy zwiększeniubezpieczeństwa pacjenta, ułatwieniu pracy lu-dzi, a także tworzeniu nowych, zupełnie od-miennych rozwiązań. Wartość innowacji toprzede wszystkim jej wpływ na jakość leczenia.Nowoczesna diagnostyka, testy DNA czy wyna-lezienie szczepionek na wiele chorób stworzo-ne zostały właśnie po to, by pomóc potrzebują-cym. Innowacyjność w medycynie to jednaknie tylko nowe terapie, ale też nowoczesne po-dejście do pacjenta.Coraz częściej pacjent traktowany jest jakowspółtwórca procesu leczenia, jego zaangażo-wanie nie polega już tylko na przyjmowaniu le-ków według napisanego na kartce dawkowania,ale także na zrozumieniu choroby i umiejętno-ści dostosowania.

dr n. med. Marek JareckiDyrektor MedycznyRegionu WarszawskiegoLUX-MED

Innowacyjnością było przed laty wprowadzeniestandardów w diagnostyce i terapii, ponieważ mini-malizowały one możliwość nieustalenia właściwegorozpoznania i wybór niewłaściwej terapii. Skutkowałoto większym bezpieczeństwem pacjenta, ale i leka-rza. Obecnie innowacyjność może polegać m.in.na wprowadzaniu zmian – uzasadnionych stale na-gromadzającą się wiedzą medyczną – do obowiązu-jących standardów diagnostycznych i terapeutycz-nych. Podstawą innowacyjności są więc standardykształtujące wysoką jakość i profesjonalizm świad-czonych usług. To dzięki ustaleniu standardów moż-liwe jest myślenie o innowacyjności. Zyskują na niejwszyscy: lekarze oraz pacjenci, a także ich rodziny.Niektóre innowacje na początku są trudne zarównodla lekarzy, jak i pacjentów. Ich wprowadzenie wiążesię z dużymi zmianami, zaangażowaniem ludzi i cza-su. Wartość innowacyjności zależna jest też od tego,czy po pewnym okresie nie okaże się ona tylko mo-dą, która przeminęła równie szybko, jak nastała.

Zaka˝enie wirusem HPVnajbardziejrozpowszech-nione jestwÊród osób doros∏ychw wieku 18-28 lat.

Najbardziej istotnymielementami

zapobieganiazaka˝eniom HPV

pozostajà: wzgl´dniepóêna inicjacjaseksualna oraz

monogamiczne zwiàzkiseksualne.

Uwaga

10 LUX-MED marzec 2007

dr n. med.Zoulikha Jabiry-Zieniewiczginekolog po∏o˝nikklinika medyczna LUX-MEDw Warszawie

Foto

: ar

chiw

um L

UX-

MED

Foto

: ar

chiw

um L

UX-

MED

Foto

: Ar

tur

Biƒc

zyk

Foto: archiwum LUX-MED

11 LUX-MED marzec 2007

HPV przebieg zaka˝enia prowadzàcy

do rozwoju raka szyjki macicy mo˝e byç

ró˝ny.

Jak rozpoznaç zaka˝enie? Zaka˝enie mo˝e rozpoznaç ginekolog pod-

czas badania cytologicznego, stosowanego ja-

ko badanie przesiewowe zmian w obr´bie

szyjki macicy. Badanie to nie jest specyficzne

dla wirusów HPV, dlatego te˝ wynik testu nie

mo˝e w jednoznaczny sposób Êwiadczyç

o istnieniu lub braku zaka˝enia. Dla kobiet

po 30. roku ˝ycia odkryto niedawno test mo-

lekularny, który pozwala na identyfikacj´ za-

ka˝enia wirusem HPV w sposób bardziej

wiarygodny i w po∏àczeniu z wynikami cyto-

logii jest on szczególnie u˝yteczny przy po-

twierdzeniu, czy zauwa˝one zmiany sà spo-

wodowane zaka˝eniem HPV.

Jak zapobiegaç? Ryzyko zaka˝enia mo˝na ograniczyç zarów-

no wÊród m´˝czyzn, jak i kobiet poprzez

ograniczenie liczby partnerów seksualnych.

Równie˝ prawid∏owe u˝ywanie prezerwatyw

mo˝e zredukowaç ryzyko zaka˝enia wirusa-

mi HPV. Jednak˝e ca∏kowite zabezpieczenie

za pomocà prezerwatyw nie zosta∏o jeszcze

dok∏adnie okreÊlone.

Nale˝y pami´taç o tym, ˝e zaka˝enie wi-

rusami HPV cz´sto przebiega bezobjawo-

wo, tak wi´c nie mo˝na w sposób ca∏kowi-

cie pewny stwierdziç, czy dana osoba jest

zdrowa.

Jak leczyç? Obecnie nie ma na rynku leków antywiruso-

wych do leczenia zaka˝enia wirusami HPV.

Jest natomiast wiele sposobów leczenia objawo-

wego zmian powodowanych przez wirusy

HPV – brodawek narzàdów moczowo-p∏cio-

wych, zmian przedrakowych i raka szyjki ma-

cicy. W przypadku podejrzenia zara˝eniem na-

le˝y jak najszybciej zg∏osiç si´ do ginekologa.

– wirus HPV!– wirus HPV!

Pierwsza i na razie jedyna szczepionka zapo-biegająca rakowi jest już w Polsce. Mogą się niązaszczepić m.in. pacjenci LUX-MED. Badania kliniczne wykazały 100% skutecz-ności szczepionki w zapobieganiu rakowi szyjkimacicy, zmianom przednowotworowym, w tymzmianom przednowotworowym sromu i po-chwy. Rutynowe szczepienie dziewcząt w wie-ku 11-12 lat oraz szczepienia dziewcząt i kobietw wieku od 13 do 26 lat zalecane są przez pol-skie towarzystwa medyczne w rekomenda-

cjach dotyczących szczepień przeciwko wiru-sowi HPV. Szczepienia mogą być wykonywanetakże u młodszych dziewcząt, począwszyod ukończenia przez nie 9. roku życia, orazu chłopców w wieku 9-15 lat. Najkorzystniejszejest szczepienie kobiet przed inicjacją seksual-ną. Pełny cykl szczepień obejmuje podanie do-mięśniowe trzech dawek szczepionki. Drugai trzecia dawka powinny być podane odpowied-nio po 2 i po 6 miesiącach od dawki pierwszej. Więcej informacji: www.luxmed.pl, www.hpv.pl

Nowatorska szczepionka w LUX-MED

LUXMED

Foto

: M

ediu

m

12 LUX-MED marzec 2007

W C E N T R U M U W A G Iinnowacje

Efekt wirusa wysokiego ryzyka

Co powoduje raka szyjki macicy?Niektóre typy wirusa brodawczaka ludzkiego – HPV sà odpowie-

dzialne za powstawanie raka szyjki macicy. Ponad 2/3 przypadków ra-

ka szyjki macicy spowodowane jest przez typy wirusa HPV 16 i 18.

Czym jest rak szyjki macicy? To jeden z oko∏o 200 ró˝nych typów raka. Rozwija si´ w obr´bie szyj-

ki macicy, kiedy uszkodzone komórki nab∏onka zaka˝one wirusem

HPV zaczynajà si´ dzieliç bez kontroli. Komórki te mogà si´ groma-

dziç w jednym miejscu, tworzàc guz. Guzy ∏agodne sà z regu∏y nie-

szkodliwe. Guzy z∏oÊliwe stanowià powa˝ne zagro˝enie dla ˝ycia.

U kogo rozwija si´ rak szyjki macicy?Najcz´Êciej u kobiet pomi´dzy 40. a 59. rokiem ˝ycia. Wy˝szy wskaê-

nik zachorowalnoÊci wyst´puje wÊród kobiet wywodzàcych si´ z ni˝-

szych warstw spo∏ecznych, poniewa˝ one rzadziej poddawane sà te-

stom przesiewowym w kierunku raka szyjki macicy.

Jakie sà objawy raka szyjki macicy? Zmiany przedrakowe i wczesny rak nie powodujà bólu czy te˝ innych

objawów, dlatego te˝ szczególnie wa˝ne jest okresowe prowadzenie cy-

tologicznych badaƒ przesiewowych, aby wykryç zmiany przedrakowe.

W miar´ jak dochodzi do rozwoju choroby, kobiety mogà za-uwa˝yç jeden lub kilka z poni˝szych objawów: ➤ Nietypowe krwawienie z pochwy:

– krwawienie, które pojawia si´ pomi´dzy regularnymi krwa-

wieniami miesi´cznymi

– krwawienie po stosunku, prysznicu lub

badaniu ginekologicznym

– krwawienie miesi´czne, które trwa d∏u-

˝ej i jest bardziej obfite ni˝ zwykle

– krwawienie po menopauzie

➤ Obfite up∏awy z pochwy

➤ Ból w podbrzuszu

➤ Ból podczas stosunku.

Najwa˝niejsze jest, aby regularnie przepro-

wadzaç badania cytologiczne, poniewa˝

podczas badania ginekolog mo˝e wykryç

zmiany, zanim nabiorà one charakteru no-

wotworowego. W Polsce rutynowym bada-

niom poddaje si´ jedynie ok. 1/3 kobiet.

W jaki sposób mo˝na leczyç raka? Istnieje wiele metod leczenia zmian rakowych

i przedrakowych w obr´bie szyjki macicy.

W ka˝dym przypadku wybór najbardziej odpo-

wiedniej metody zale˝y od decyzji kobiety i jej

lekarza prowadzàcego.

Efekt wirusa niskiego ryzyka Co to sà k∏ykciny koƒczyste? To brodawkowate zmiany w kolorze cia∏a, wywo∏ane przezokreÊlone typy wirusa brodawczaka (HPV). Najcz´Êciej poja-wiajà si´ na zewn´trznych narzàdach p∏ciowych lub w pobli˝uodbytu u kobiet i m´˝czyzn, rzadziej w pochwie lub na szyjcemacicy. Zazwyczaj nie wywo∏ujà pieczenia, sw´dzenia lub bólu.

Jak cz´sto wyst´pujà k∏ykciny koƒczyste? Bardzo cz´sto. Szacuje si´, ˝e jedynie w Stanach Zjednoczonych

w 2003 roku odnotowano ponad 260 tys. nowych przypadków wystà-

pienia k∏ykcin koƒczystych. Oko∏o 1-2 % aktywnych seksualnie osób

aktualnie choruje na k∏ykciny. W wi´kszoÊci przypadków wyst´pujà

one u osób doros∏ych: u kobiet szczyt zachorowaƒ przypada na okres

mi´dzy 20. a 24. rokiem ˝ycia, a u m´˝czyzn mi´dzy 25. a 29. rokiem

˝ycia. W Polsce w ciàgu ostatnich 15 lat liczba rozpoznanych nowych

przypadków k∏ykcin koƒczystych wzros∏a ponadtrzykrotnie. W 2004

roku k∏ykciny koƒczyste by∏y przyczynà 31% wizyt w przychodniach

dermatologiczno-wenerologicznych.

K∏ykciny koƒczyste pojawiajà si´ zwykle kilka tygodni lub miesi´cy

po kontakcie seksualnym z osobà zaka˝onà, mogà te˝ w ogóle si´ nie

pojawiç (tzw. zaka˝enie utajone).

Jak rozpoznaje si´ k∏ykciny koƒczyste? Najcz´Êciej na podstawie ich charakterystycznego wyglàdu – naroÊli

na narzàdach moczowo-p∏ciowych. W przypadku stwierdzenia zmian

nale˝y zg∏osiç si´ do lekarza, poniewa˝ przy zara˝eniu typem wirusa

HPV niskiego ryzyka istnieje prawdopodobieƒstwo zara˝enia tak˝e

wirusem wysokiego ryzyka, powodujàcym raka

szyjki macicy, dlatego podczas wizyty lekarz

mo˝e wykonaç u kobiety z k∏ykcinami koƒczy-

stymi badanie cytologiczne, poszukujàc niepra-

wid∏owych komórek.

Jak leczyç k∏ykciny koƒczyste? Istnieje mo˝liwoÊç samoistnego ustàpienia

k∏ykcin. Na ogó∏ jednak k∏ykciny majà tenden-

cj´ do utrzymywania si´ lub powi´kszania.

W zale˝noÊci od rozmiaru oraz umiejscowie-

nia istnieje kilka opcji leczenia. Lekarz mo˝e

wybraç specjalnà maÊç lub roztwór przezna-

czony do stosowania miejscowego. Niektóre

k∏ykciny koƒczyste mo˝na usunàç poprzez za-

mra˝anie, elektrokoagulacj´ lub za pomocà la-

sera. Czasami potrzebna jest ingerencja chirur-

ga. Cz´sto dochodzi te˝ do nawrotu. Dzieje si´

tak, poniewa˝ wirusy HPV, wywo∏ujàce k∏ykci-

ny, mogà wcià˝ byç obecne na b∏onach Êluzo-

wych narzàdów p∏ciowych, a proces gojenia

sprzyja aktywacji cyklu ˝yciowego tego wirusa.

Szacuje si´, ˝e na Êwiecie liczbakobiet chorych na raka szyjkimacicy si´ga 1,4 miliona. W Polsce zapada na ten typ rakaponad 3600 kobiet rocznie,z czego umiera ok. 2000 – jest tojeden z najwy˝szych wskaênikóww Europie (9,4/100 000).

Foto

: Sh

utte

tsto

ck

13 LUX-MED marzec 2007

Wed∏ug danychz lat 80. fagipomog∏y 85%z 1,3 tys.leczonych nimipacjentów.

Czy wyleczà nas wirusy?Bakteriofagami mo˝na leczyç m.in. przewlek∏e infekcjeskóry, koÊci, rany pooperacyjne. W przeciwieƒstwie do antybiotyków nie niszczà „dobrej” flory bakteryjnej.

Wostatnich latach powstaje coraz

mniej antybiotyków, koszty pro-

dukcji i ryzyko niepowodzenia sà

tak du˝e, ˝e firmy farmaceutyczne ogranicza-

jà inwestycje. Coraz cz´Êciej wraca si´ do sta-

rych i sprawdzonych metod. Jednà z nich jest

terapia bakteriofagami, inaczej zwana fagowà.

Istnienie bakteriofagów og∏osi∏ w 1917 r.

paryski lekarz Felix d’Herelle, który odkry-

te w wodzie wirusy zastosowa∏ do leczenia

czerwonki u dzieci. Jego terapia przynios∏a

fantastyczne efekty i wkrótce preparaty fa-

gowe stosowane by∏y powszechnie. Jednak

ich popularnoÊç nie trwa∏a d∏ugo. W latach

50. ca∏y Êwiat zach∏ysnà∏ si´ nowym odkry-

ciem – antybiotykami, zapominajàc o bak-

teriofagach zupe∏nie. Dopiero brak reakcji

bakterii na kolejne antybiotyki wymusi∏ po-

wrót do korzeni.

W aptekach ich nie znajdziemyBakteriofagi to wirusy atakujàce bakterie. Po-

zyskuje si´ je ze Êcieków, brudnych rzek, ka-

∏u˝, gnijàcego mi´sa, ropy sàczàcej si´ z ran.

Zbudowane sà z g∏ówki zawierajàcej materia∏

genetyczny (DNA lub RNA) oraz ogonka,

który wbija si´ w komórk´ bakteryjnà i przez

nià wstrzykuje materia∏ genetyczny. Od tego

momentu w bakteryjnej komórce zachodzà

burzliwe przemiany. Ca∏y jej metabolizm

„przestawiany” jest tak, by produkowa∏a nowe

czàsteczki wirusa, identyczne z tym, który jà

zaatakowa∏. W ciàgu 30-60 minut wewnàtrz

komórki gromadzi si´ ich kilkadziesiàt. Prze-

pe∏niona komórka p´ka. Z jej wn´trza wydo-

stajà si´ wirusy. Poszukujà kolejnej bakterii

i cykl si´ powtarza.

Produkcja fagów polega na pobraniu od ka˝dej

osoby próbki bakterii i dopasowaniu do niej od-

powiedniego faga lub mieszaniny fagów. Na-

st´pnie z dobranych fagów ka˝dej z osób przy-

gotowuje si´ preparat do picia.

Bakteriofagi nie sà dost´pne w aptekach ani

w szpitalach, poniewa˝ dotàd nie przesz∏y ba-

daƒ klinicznych.

Europejski OÊrodek TerapiiFagowej i LUX-MEDJedyny w Europie oÊrodek terapii fagowej spe∏-

niajàcy wymogi unijne – Instytut Immunologii

i Terapii DoÊwiadczalnej PAN we Wroc∏awiu

prowadzony jest przez prof. Andrzeja Górskie-

go. W zasobach oÊrodka znajduje si´ 300 gatun-

ków fagów, a specjaliÊci Instytutu dysponujà

praktycznà wiedzà dotyczàcà ich wykorzystania.

W ostatnim czasie LUX-MED podpisa∏ z pla-

cówkà umow´ o wspó∏pracy. Pacjenci, u któ-

rych nie zadzia∏a∏a terapia antybiotykowa, b´-

dà mogli skorzystaç z terapii fagowej. Osoby te

b´dà konsultowane przez lekarzy LUX-MED

oraz Instytutu, a nast´pnie oÊrodek przygotuje

dla nich potrzebne fagi.

Redakcja dzi´kuje

Panu prof.

Andrzejowi Górskiemu,

dyrektorowi Instytutu

Immunologii i Terapii

DoÊwiadczalnej PAN

we Wroc∏awiu za pomoc

w przygotowaniu tekstu.

W materiale wykorzystano

informacje zawarte w:

1) „Befsztyki z wirusem”

„Gazeta Wyborcza”,

14.11.2006 r.

2) „Bakteriofagi — leki ze

Êcieków” www.biolog.pl

LUXMED

Foto

: Sh

utte

tsto

ck

o ró˝nicy wieku F E L I E T O N

Kwestia wieku tylko w ciàgu

ostatnich kilkudziesi´ciu lat ule-

g∏a znaczàcemu przewartoÊcio-

waniu. Niech Êwiadczy o tym doniesienie,

jakie zamieszczono w rubryce „z miasta”

w wychodzàcym w Warszawie na prze∏o-

mie XIX i XX stulecia „Tygodniku Ilu-

strowanym”: „Wczoraj, na Placu Zamko-

wym furgon potràci∏ czterdziestoszeÊcio-

letnià kobiet´. Nieprzytomna staruszka

zosta∏a odwieziona karetkà konnà

do Szpitala Dzieciàtka Jezus”. Któ˝ dzi-

siaj oÊmieli∏by si´ nazwaç staruszkà kobie-

t´, która mia∏aby 46 lat? Przecie˝ Sharon

Stone ma 48 lat!

Co na to podr´czniki?W podr´cznikach seksuologii pisze si´,

˝e potrzeby seksualne bardzo m∏odych

kobiet najlepiej zaspokajajà doÊwiadcze-

ni m´˝czyêni i vice versa: potrzeby seksu-

alne m∏odych m´˝czyzn najlepiej zaspo-

kajajà doÊwiadczone kobiety. M∏odym

dziewcz´tom zwykle nie zale˝y jeszcze

na seksie, one potrzebujà wzruszeƒ,

a seks staje si´ tylko dope∏nieniem tych

wzruszeƒ. Starsi m´˝czyêni, których

mo˝liwoÊci seksualne nie mogà si´ rów-

naç z mo˝liwoÊciami dwudziestolatków,

zaspokojà zarówno potrzeb´ wzruszeƒ

– d∏u˝sza gra wst´pna, tworzenie nastro-

ju – jak i zrealizujà, nierozwini´te jesz-

cze w pe∏ni, potrzeby seksualne dziewi´t-

nastolatek. Ale u kobiet czterdziestolet-

nich te potrzeby sà ju˝ znacznie wi´ksze.

W wielu przypadkach wa˝ne sà tak˝e bo-

gate doÊwiadczenia, wiedza o swoich po-

trzebach i brak dziewiczego skr´powania.

Nic te˝ dziwnego, ˝e czterdziestolatki

mogà spe∏niaç wszystkie, nawet najskryt-

sze marzenia i potrzeby swoich dwudzie-

stoletnich partnerów.

KiedyÊ to by∏o prosteW drugiej po∏owie XX wieku ludnoÊç Eu-

ropy leczy∏a rany wojenne, nast´powa∏y fa-

le wy˝ów demograficznych, a wojny i cho-

roby nie dziesiàtkowa∏y ju˝ dzieci i m∏o-

dzie˝y. W Polsce dojrza∏oÊç seksualnà rów-

noczeÊnie – corocznie – osiàga∏y pokolenia

liczàce prawie po milion osób. Paƒstwo za-

pewnia∏o im wykszta∏cenie, prac´, a cza-

sem nawet mieszkania. Nic te˝ dziwnego,

˝e ciàgle by∏o du˝o kandydatów do ma∏-

˝eƒstwa, a dzi´ki tradycyjnemu modelowi

rodziny fala rozwodów nas omija∏a. Teraz

bardzo wiele si´ zmieni∏o. Prawie ca∏a

m∏odzie˝ si´ kszta∏ci, dziewcz´ta konku-

rujà z ch∏opcami o lepszà p∏ac´, stanowi-

ska, awans. Szczury uczestniczàce w wy-

Êcigu nie majà p∏ci! Nie ma czasu, ani

miejsca na konwenanse, na umizgi i zalo-

ty. Owszem – szybkie numerki, seks bez

zobowiàzaƒ. Ale nie ma∏˝eƒstwo, nie ro-

dzina, nie dzieci! WyÊcig trwa… i nagle

okazuje si´, ˝e szybko przyrasta nam licz-

ba kobiet po trzydziestce i po czterdziestce,

które nie mia∏y dotàd czasu, by znaleêç so-

bie partnera ̋ yciowego. Zadbana, atrakcyj-

na i samodzielna finansowo czterdziesto-

latka z ∏atwoÊcià znajdzie sobie m∏odszego

partnera.

Statystyka nie k∏amieRoczniki statystyczne podajà, ˝e coraz cz´-

Êciej na Êlubnych kobiercach stajà kobiety

w wieku powy˝ej 35 lat, które biorà sobie

m´˝ów o dziesi´ç, pi´tnaÊcie lat m∏odszych.

Odsetek m´˝czyzn po czterdziestce i pi´ç-

dziesiàtce, którzy ˝enià si´ z kobietami o 10-

-20 lat m∏odszymi, jest jeszcze wi´kszy.

Mo˝na sàdziç, ˝e we wszystkich tych przy-

padkach decyzje sà przemyÊlane, ale zwiàz-

ki nie zawsze majà charakter „ma∏˝eƒstw

z rozsàdku” czy zwiàzków kontraktowych.

Czy takie rozwiàzania sà dobre z punktu

widzenia spo∏eczeƒstwa? Takie rodziny

nie zawsze dajà r´kojmi´ posiadania po-

tomstwa, a to nie jest zgodne z demogra-

ficznym interesem naszego kraju.

Ale czy ze szcz´Êciem mo˝na walczyç?

14 LUX-MED marzec 2007

dr n. med. Medard Lech

ginekolog po∏o˝nikklinika medyczna LUX-MED

w Warszawie

ON M¸ODSZY, ONA STARSZA...

NASI NOWI PARTNERZY

AMBRA– salon kosmetyczny w Krakowie – pielęgnacja twarzyi ciała. Rabat 10% na zabieg mikrodermabrazji diamento-

wej, 15% na zabieg fotoodmładzania systemem IPL oraz depilacji lase-rowej, 5% na zabiegi specjalistyczne francuskiej marki THALGO.

ATELIER URODY„SESJA”– salon kosmetyczny i fryzjerski w Łodzi. Rabat 10%na wszystkie usługi.

CARE CENTER SARA– nowatorskie usługi systemu teleopieki dla ludzi w po-

deszłym wieku. Rabat 10% na wszystkie usługi.

DWÓR OLIWSKI– pięciogwiazdkowy hotel i restauracja, położone

w sercu zabytkowej dzielnicy Gdańska – Gdańsku-Oliwie. Rabat 10 % na noclegi od cen standardowych.

NIKU– nowoczesny kompleks rekreacyjny w Poznaniu.

Rabat 15% na karnety roczne.

wi´cej na www.luxmed.pl

Foto

: ar

chiw

um L

UX-

MED