Roczny plan dydaktyczny przedmiotu filozofia w zakresie rozszerzonym dla szkoły ponadgimnazjalnej, uwzględniający kształcone umiejętności i treści podstawy programowej

Nr Temat Liczba godzin

Treści podstawy

programowejTreści nauczania Kształcone umiejętności

Propozycje metod

nauczania

Propozycje środków dydaktycznych*

I. STAWIAJĄC PYTANIA

1 Czym jest filozofia? 2 III.3.4)

– wyjaśnia znaczenie i genezę terminu – umiejscawia w czasie miejsce narodzin filozofii i jej kulturowe znaczenie – definiuje pojęcia ideologii i światopoglądu– przedstawia relację między filozofią a światopoglądem i ideologią

– przedstawia charakterystykę myślenia filozoficznego– dokonuje analizy własnego światopoglądu– przedstawia różnice między specyfiką argumentacji filozoficznej a ideologicznej

pogadanka,wykład,ćwiczenia

Tekst:- Narodziny filozofii : [Platon, Uczta, 203 b–204 c, tłum. W. Witwicki, Warszawa 1982, s. 102–103].

2 Specyfika tekstu filozoficznego 1 – określa specyfikę tekstu

filozoficznego

– rozpoznaje problem zawarty w tekście– wyróżnia i odnajduje tezę (tezy), argumenty i wnioski zawarte w tekście

metoda aktywizująca,praca z tekstem podręcznika, elementy wykładu,praca z mapą,praca z tekstem źródłowym,praca z materiałem ilustracyjnym

Teksty:Arystoteles, O duszy, edycja komputerowa, www.zrodla.historyczne.prv.plZbigniew Herbert, Dusza Pana Cogito, w: tegoż, Raport z oblężonego miasta i inne wiersze, Wrocław 1992, s. 12-14.

3 Zdziwienie jako początek filozofii – analiza tekstów źródłowych

1 – analizuje i interpretuje tekst filozoficzny

– odnajduje poruszaną problematykę i odnosi ją do innych tekstów kulturowych

praca z tekstem źródłowymmetody aktywizujące,

Teksty:– Zdziwienie jako początek filozofii: [Arystoteles, Metafizyka, I 2 . 982 b 13 –

praca z materiałem ilustracyjnym

983 a 2].- Światopogląd galilejski : [S. Blackburn, Oksfordzki słownik filozoficzny, red. naukowy J. Woleński, tłum. C. Cieśliński, Warszawa 1997, s. 393].

4Znaczenie filozofii w kulturze

3

I.8.1)

– definiuje pojęcie kultury– charakteryzuje relacje i zależności między filozofią, religią, nauką i sztuką

– przedstawia charakterystykę myślenia filozoficznego– wskazuje kulturotwórczą rolę filozofii

dyskusja,wykład

Teksty:- O istocie sztuki; [ A. Schopenhauer, Świat jako wola i przedstawienie, t. II, tłum., wstęp i komentarz J. Garewicz, Warszawa 1995].- Dramat rozdziału między wiarą a rozumem : [Jan Paweł II, Encyklika Fides et ratio, 45–47, Poznań 1998, s. 70–73].

5

Znaczenie filozofii w kulturze – analiza tekstu źródłowego

2

praca z tekstem źródłowym, praca indywidualna

6 Dyscypliny filozoficzne 2 I.1.1)2)

– wymienia i definiuje główne dyscypliny filozoficzne– rozróżnia główne problemy poszczególnych dyscyplin filozoficznych

– dostrzega ważność i znaczenie pytań filozoficznych– formułuje pytania, które poszczególne dyscypliny filozoficzne inicjują swoje dociekania

pogadanka, wykład

Obraz:– Atmosfera (1872), C. Flammarion.

7

Podstawowe problemy i pojęcia filozofii – ontologia

2 I.1.1)2)I.2.1)2)3)

– definiuje podstawowe pojęcia występujące na gruncie ontologii – rozpoznaje podstawowe problemy i zagadnienia ontologii– klasyfikuje, ocenia i wskazuje na problemy filozoficzne w opozycji: idealizm–realizm, monizm–pluralizm

– dostrzega ważność i znaczenie pytań filozoficznych dla omawianej dyscypliny– rozpoznaje i samodzielnie rekonstruuje podstawowe problemy na gruncie omawianej dyscypliny– ilustruje poznane stanowiska na przykładach konkretnych zjawisk

pogadanka,praca z podręcznikiem,dyskusja,wykład

Teksty:- Początek świata : [Platon, Timajos (III. Początek świata), tłum. W. Witwicki, Warszawa 1960].- W rzece Heraklita : [Wisława Szymborska, W rzece Heraklita, z tomu Sól].

8 Ontologia – postawy wobec Boga

2 I.1.1)2)I.8.1)II.2.3)

– definiuje i charakteryzuje ateizm, agnostycyzm, panteizm, deizm, teizm i fideizm– wymienia przykładowych reprezentantów poznanych

– charakteryzuje różnice występujące pomiędzy omawianymi postawami wobec Boga– rozpoznaje argumenty na rzecz poznanych stanowisk

stanowisk

9 Ontologia – spór o uniwersalia 2 I.1.1)2)

I.8.3)

– prezentuje główne stanowiska w sporze o uniwersalia – zna i rozumie genealogię sporu oraz jego współczesne inklinacje

– formułuje własne stanowisko w sporze i przytacza argumenty za jego poparciem

10

Podstawowe problemy i pojęcia filozofii – epistemologia

2 I.1.1)2)

– definiuje podstawowe pojęcia występujące na gruncie ontologii – rozpoznaje podstawowe problemy i zagadnienia epistemologii– klasyfikuje, ocenia i wskazuje na problemy filozoficzne w opozycji: aprioryzm–aposterioryzm, sceptycyzm–dogmatyzm, absolutyzm–relatywizm, racjonalizm–irracjonalizm

– dostrzega ważność i znaczenie pytań filozoficznych dla omawianej dyscypliny– ilustruje poznane stanowiska na przykładach konkretnych zjawisk

11 Koncepcje prawdy 2

I.1.1)2)I.3.1)III.1.3)

– zna i rozumie podstawowe koncepcje prawdy: klasyczną, ewidencjonistyczną, koherencyjną, pragmatyczną, aklamacyjną– przytacza krytykę poznanych koncepcji

– dostrzega ważność znaczenia prawdy w aspekcie egzystencjalnym, aksjologicznym i naukowym – formułuje własne stanowisko w kwestii kryterium prawdy i przytacza argumenty na jego rzecz

dyskusja,wykład,metody aktywizujące

12

Podstawowe problemy i pojęcia filozofii – etyka

4I.1.1)2)I.4.2)I.4.4)5)

– klasyfikuje, ocenia i wskazuje na problemy filozoficzne w opozycji: subiektywizm–obiektywizm, altruizm–egoizm– prezentuje i porównuje wybrane koncepcje etyczne

– dostrzega ważność i znaczenie pytań filozoficznych dla omawianej dyscypliny– rozpoznaje i samodzielnie rekonstruuje podstawowe problemy na gruncie omawianej dyscypliny– ilustruje poznane stanowiska na przykładach konkretnych zjawisk

pogadanka,praca z podręcznikiem,dyskusja,wykładmetody aktywizujące,praca z tekstem źródłowym;praca z materiałem

13 Podstawowe problemy i pojęcia filozofii – estetyka

4 I.1.1)2)I.6.1)2)3)4)

– klasyfikuje, ocenia i wskazuje na problemy filozoficzne dotyczące koncepcji piękna i dzieła sztuki– rekonstruuje wybrane

Zdjęcia:posążek Wenus z Willendorfu, Trzy gracje Rubensa, Narodziny Wenus Botticellego, Marilyn Monroe,

koncepcje sztuki– dostrzega wpływy i powiązania między teoriami estetycznymi a wytworami sztuki

ilustracyjnym.

Audrey Hepburn, Naomi Campbell, rzeźba Dawid Michała Anioła, James Bond (Pierce Brosnan), Brad Pitt, David Beckham, kulturysta Arnold Schwarzeneger

14

Podstawowe problemy i pojęcia filozofii – antropologia

4 I.1.1)2)

– klasyfikuje, ocenia i wskazuje na problemy filozoficzne w opozycji: naturalizm–antynaturalizm, redukcjonizm–antyredukcjonizm oraz wybrane koncepcje sensu życia

Tekst:- Pesymizm : [A. Schopenhauer, Pesymizm (fragment 5), [w:] W kręgu dobra i zła. Wybrane teksty z etyki współczesnej od Hegla do Levinasa, oprac. i wybór tekstów E. Podrez, Warszawa 1994].

15

Podstawowe problemy i pojęcia filozofii – filozofia polityki

4 I.1.1)2)

– klasyfikuje, ocenia i wskazuje na problemy filozoficzne w opozycji: egalitaryzm–elitaryzm oraz koncepcje państwa i społeczeństwa

16Filozofia i czas – narodziny filozofii

1 – wyjaśnia i określa warunki, czas i miejsce narodzin filozofii

– analizuje znaczenie przejścia od myślenia mitycznego do naukowego

pogadanka

17

Filozofia i czas – stanowiska i poglądy w filozofii starożytnej Grecji

2I.2.1)2)I.3.1)I.4.1)

– streszcza i charakteryzuje w sposób ogólny poszczególne epoki filozoficzne– wymienia głównych myślicieli charakterystycznych dla poszczególnych epok filozoficznych – identyfikuje główne problemy, stanowiska i koncepcje filozoficzne rozpatrywane w historycznym aspekcie omawianej epoki

– wyjaśnia odmienny charakter poszczególnych epok filozoficznych– analizuje wzajemne powiązania i wpływy epok– identyfikuje w kontekście historycznym podstawowe rozwiązania problemów filozoficznych omawianych w danej epoce– dostrzega pozaeuropejskie inspiracje w filozofii na przestrzeni epok

pogadanka,wykład,praca z podręcznikiem

Tablice:– Filozofia starożytna i hellenistyczna – Filozofia średniowieczna – Renesans i filozofia nowożytna– Filozofia XIX – Filozofia współczesna 18

Filozofia i czas – stanowiska i poglądy w filozofii średniowiecza

2 I.7.2)

19 Filozofia i czas – stanowiska i poglądy w filozofii nowożytnej

2 II.1.1)II.3.1)2)3)4)II.5.1)2)3)4)

20

Filozofia i czas – stanowiska i poglądy w filozofii XIX wieku

2

III.1.1)2)4)5)III.2.1)2)5)

21

Filozofia i czas – stanowiska i poglądy w filozofii współczesnej

2

II. SZUKAJĄC ODPOWIEDZI

22Sokrates – pierwszy filozof etyk

2

I.3.1)I.4.1)2)

– przedstawia postać Sokratesa– przedstawia koncepcje dobra i cnoty oraz ich miejsce w etyce sokratejskiej– omawia etapy metody dialektycznej– definiuje rolę sumienia i określa jego znaczenie w etyce Sokratesa

– dowodzi ważności zagadnień etycznych w życiu człowieka– charakteryzuje metodę dialektyczną jako drogę prowadzącą do pogłębiania własnej świadomości– samodzielnie formułuje stanowisko krytyczne wobec intelektualizmu etycznego– formułuje własne stanowisko w kwestii istnienia wartości – prawdy, dobra itp.

pogadanka,wykład

23Metoda dialektyczna Sokratesa

2dyskusja,praca z podręcznikiem

Teksty:– Powołanie filozofa: [Platon, Protagoras, tłum. W. Witwicki, Warszawa 1958, s. 98–99].– Wiem, że nic nie wiem: [Platon, Protagoras, tłum. W. Witwicki, Warszawa 1958, s. 108–109].- Cnota jest wiedzą: [Platon, Menon [w:] tegoż, Gorgiasz, Menon, przeł. P. Siwek, Warszawa 1991, s. 175–176].

24 Idealizm Platona jako system filozoficzny

3 I.2.1)4 a)I.3.1)I.4.3)I.4.6b)I.5.1)3)4a)

– wyjaśnia wpływ filozofii Sokratesa na poglądy Platona– definiuje historyczne znaczenie filozofii Platona– wyjaśnia główne wątki (koncepcje człowieka i świata) oraz pojęcia występujące na gruncie filozofii Platona– przedstawia koncepcje

– analizuje zależności między filozofią a religią w systemie Platona– określa własności świata i rzeczy oraz relacje, jakie między nimi występują– określa rolę Demiurga w powstaniu świata

pogadanka,wykład,analiza tekstu źródłowego

Tekst:– Miłość platońska : [Platon, Uczta , 210 a – 212 a, tłum. W. Witwicki, Warszawa 1982].

filozofa na temat miłości

25Filozofia polityczna Platona

2 – prezentuje platońską wizję państwa idealnego

– podejmuję krytyczną refleksję form ustrojowych– dostrzega znaczenie koncepcji państwa jako elementu systemu filozoficznego Platona

26Mit jaskini – analiza tekstu źródłowego

2– ilustruje mit jaskini jako syntezę systemu filozoficznego Platona

– wykrywa i interpretuje symbolikę zawartą w tekstach źródłowych

praca z tekstem źródłowym,dyskusja

Tekst:– Mit jaskini: [Platon, Państwo, tłum. i oprac. W. Witwicki, Warszawa 1958, s. 358–366].

27

Arystoteles i początki naukowego myślenia

1

I.2.1)4 b)I.3.1) I.4.2)3)I.4.6c)I.5.2)3)4b)

– przedstawia postać Arystotelesa – wskazuje na początki naukowego myślenia u Arystotelesa

– przedstawia Arystotelesa jako pierwszego filozofa–naukowca– dostrzega doniosłość metody arystotelesowskiej

pogadanka,wykład

28Fizyka i Metafizyka Arystotelesa

2

– definiuje kluczowe pojęcia występujące na gruncie systemu Filozofa– przedstawia główne zagadnienia Fizyki i Metafizyki Arystotelesa

– określa szczegółowe problemy i treści występujące w Fizyce i Metafizyce

pogadanka,wykład, analiza tekstów źródłowych

Teksty:– Substancja jako pierwsza kategoria bytu: [Arystoteles, Metafizyka, VII 3, 1028 b 32 – 1029 a 15, tłum. T. Żeleźnik, Warszawa 1984].– Natura Boga: [Arystoteles, Metafizyka, VII 7, 1072 b 13–18 i 24–30, tłum. T. Żeleźnik, Warszawa 1984].– Pierwsza Przyczyna : [Arystoteles, Metafizyka , VII 8, 10273 a 23–36, tłum. T. Żeleźnik, Warszawa 1984].

29 Etyka Arystotelesa

2 – przedstawia założenia etyki arystotelesowskiej– wyjaśnia znaczenie i wypływ systemu filozoficznego Stagiryty

– stosuje kryterium złotego środka do rozwiązania przykładowego dylematu moralnego– formułuje własne stanowisko względem koncepcji etycznej

Tekst:– Zasada złotego środka : [Arystoteles, Etyka nikomachejska , II 6, 1106 b 36, tłum. G. Kromska, Warszawa 1956].

Arystotelesa

30 Filozofia polityki Arystotelesa 1

– prezentuje klasyfikacje form ustrojowych według Arystotelesa

– charakteryzuje i dostrzega znaczenie systemu polis jako wspólnoty politycznej– dostrzega znaczenie dobra publicznego jako celu refleksji politycznej podejmowanej na gruncie filozoficznym

Tekst:– Ustroje właściwe i zwyrodniałe: [Arystoteles, Polityka, ks.III, 5 1-9, 14-15, tłumaczenie L. Piotrowicz [w:] tegoż, Dzieła wszystkie, tom I, Warszawa 2003, s. 63–65, 66].

31

Znaczenie i wpływ systemów filozoficznych Platona i Arystotelesa

2

I.2.1)I.3.1)I.4.2)I.5.1)2)3)

– analizuje różnice i podobieństwa między systemami filozoficznymi Platona i Arystotelesa

– charakteryzuje ważność myśli Platona i Arystotelesa dla filozofii greckiej – dostrzega znaczenie i wpływ systemów Platona i Arystotelesa

dyskusja,praca z podręcznikiem

32

Filozofia hellenistyczna i poszukiwanie szczęścia

1 I.4.2)

– prezentuje charakter okresu hellenistycznego w odniesieniu do ówczesnych zmian społecznych, kulturowych i politycznych

– dostrzega rolę i znaczenie przemian społeczno-politycznych, jakie leżały u podstawy rozwoju filozofii hellenistycznej

33 Etyka stoicka 1

I.4.2)I.4.6e)

– wymienia głównych przedstawicieli szkoły stoickiej– prezentuje główne założenia etyki stoików– definiuje podstawowe pojęcia występujące na gruncie etyki stoickiej– charakteryzuje i dostrzega wynikanie między etyką a fizyką stoików

– dostrzega ważność i znaczenie szkoły stoickiej w przestrzeni starożytnej refleksji etycznej – analizuje teksty źródłowe i podejmuje próbę rozwiązania przykładowego dylematu moralnego na gruncie etyki stoików – podejmuje krytykę etyki stoickiej

pogadanka,wykład

34Filozofia stoicka – analiza tekstów źródłowych

2

praca z tekstem źródłowym,ćwiczenia,dyskusja

Teksty:- O wolności: [Epiktet z Hierapolis, Diatryby, tłumaczenie: www.zrodlahistoryczne.prv.p, s. 7–9].- Postawa stoicka : [Epiktet, Encheiridion, 5–9 (fragment), [w:] Filozofia Grecji i Rzymu, Warszawa 1968, s. 328–329]. - Filozofia jako jedyna ostoja w życiu : [Marek Aureliusz, Rozmyślania, II 17, tłum. M. Reiter, Warszawa 1997].

35 Hedonizm epikurejczyków

1 I.4.2)I.4.6d)

– wymienia głównych przedstawicieli szkoły

– dostrzega ważność i znaczenie szkoły epikurejskiej

pogadanka,wykład

epikurejskiej– definiuje podstawowe pojęcia występujące na gruncie etyki stoickiej– prezentuje główne założenia etyki epikurejczyków– przedstawia „czwórmian leczniczy” Epikura

w przestrzeni starożytnej refleksji etycznej – analizuje teksty źródłowe i podejmuje próbę rozwiązania przykładowego dylematu moralnego na gruncie etyki epikurejczyków– podejmuje krytykę etyki epikurejskiej

36

Filozofia epikurejczyków – analiza tekstów źródłowych

2

praca z tekstem źródłowym,ćwiczenia,dyskusja

Teksty:- Epikureizm: [Epikur, List do Menakeusa [w:] D. Laertios, Żywoty i poglądy sławnych filozofów. Epikur, tłum. I. Krońska, K. Leśniak, W. Olszewski, Warszawa 1982, s. 648–649].- Główne myśli epikureizmu : [Diogenes Laertios, Żywoty i poglądy sławnych filozofów. Epikur, tłum. I. Krońska, K. Leśniak, W. Olszewski, Warszawa 1982].

37

Sceptycy i problem możliwości poznania

1

I.3.2)3b)

– wymienia głównych przedstawicieli sceptyków starożytnych– definiuje podstawowe pojęcia występujące na gruncie filozofii sceptyków– prezentuje główne założenia etyki stoików

– dostrzega ważność i znaczenie sceptyków w przestrzeni starożytnej refleksji etycznej – analizuje teksty źródłowe i podejmuje próbę rozwiązania przykładowego dylematu moralnego na gruncie etyki sceptyków– podejmuje krytykę poglądów sceptyków

pogadanka,wykład

38

Filozofia sceptyków – analiza tekstów źródłowych

2

praca z tekstem źródłowym,ćwiczenia,dyskusja

Teksty:– Co to jest sceptycyzm?: [Sykstus Empiryk, Zarysy Pyrrońskie, ks. I. 4, tłumaczenie Adam Krokiewicz, www.zrodlahistoryczne.prv.pl]. - Czy istnieje rzeczywiste dobro i zło? : [Sykstus Empiryk, [w:] J. Jarco, Z. Kalita, M. Semp, Etyka. Podręcznik dla szkół średnich, Warszawa–Wrocław 1993, s. 55].

39Znaczenie i wpływ filozofii hellenistycznej

2 I.3.2)I.4.2)

– zestawia i porównuje poglądy poznanych szkół okresu hellenistycznego, wskazując na podobieństwa i różnice między nimi

– charakteryzuje znaczenie filozofii hellenistycznej w przestrzeni historycznej – dostrzega inspiracje myśli hellenistycznej oraz jej wpływy i znaczenie

dyskusja,praca z podręcznikiem

40Św. Augustyn – przedstawiciel patrystyki

2

I.7.1)I.7.4a)

– przedstawia postać św. Augustyna i znaczenie jego myśli – definiuje pojęcie patrystyki – wyjaśnia kluczowe pojęcia występujące na gruncie myśli św. Augustyna– przedstawia koncepcje poznania i Boga na gruncie myśli św. Augustyna– dostrzega problem pochodzenia i natury zła – streszcza poglądy etyczne i historiozoficzne św. Augustyna

– charakteryzuje św. Augustyna jako przedstawiciela patrystyki– określa zależność między filozofią Platona a myślą św. Augustyna– klasyfikuje, ocenia i wskazuje na treści filozoficzne w opozycji: subiektywizm–obiektywizm, racjonalizm–irracjonalizm – ocenia usprawiedliwienie zła w koncepcji św. Augustyna

pogadanka,wykład

41

Filozofia Św. Augustyna – analiza tekstów źródłowych

2praca z tekstem źródłowym,dyskusja

Teksty:– Zło jako brak dobra: [ św. Augustyn, Wyznania (fragm.), tłum. Z. Kubiak, Warszawa 1987].– Iluminacja : [św. Augustyn, Soliloquia (fragm.), w: Dialogi filozoficzne , t. II, Warszawa 1953, s.40–41].– W czym pobłądził św. Augustyn : [L. Kołakowski, Bóg nam nic nie jest dłużny… , tłum. I. Kania, Kraków 2001, s.46-47].- Św. Tomasz: [U. Eco, Św. Tomasz, [w:] Tegoż, Filozofia frywolna, tłum. M. Woźniak, Kraków 2004].

42

Św. Anzelm i ontologiczny dowód na istnienie Boga

2

I.8.2)4a)

– charakteryzuje relacje między wiarą a rozumem na gruncie myśli św. Anzelma– omawia i podejmuje krytykę argumentu ontologicznego św. Anzelma

– rekonstruuje argument ontologiczny w oparciu o pracę z tekstem źródłowym

pogadanka,wykład

Tekst: - Wiara szuka zrozumienia: [św. Anzelm, Św. Anzelm, Proslogion, tłum. T. Włodarczyk, Warszawa 1992, s. 144].

43Argument ontologiczny a jego krytyka

2

praca z tekstem źródłowympraca w grupach,dyskusja

Tekst:– Argument ontologiczny: [Św. Anzelm, Proslogion, cz. 2, tłum. T. Włodarczyk, Warszawa 1992, s. 145–146].

44 Św. Tomasz z Akwinu – filozof scholastyczny

3 I.7.3)I.7.4b)I.8.1)2)4b)

– przedstawia postać św. Tomasza i znaczenie jego myśli – wyjaśnia kluczowe pojęcia występujące na gruncie myśli św. Tomasza– streszcza problemy

– wskazuje na św. Tomasza jako kontynuatora myśli Arystotelesa– charakteryzuje i wskazuje na argumenty łączące myśl św. Tomasza z Arystotelesem

pogadanka,wykład

ontologiczne i epistemologiczne występujące na gruncie filozofii św. Tomasza– wskazuje przymioty Boga i wyjaśnia charakter stworzenia oraz relacje, jakie między nimi występują

– analizuje relację między filozofią a wiarą na gruncie myśli św. Tomasza

45

Pięć dróg św. Tomasza na istnienie Boga – analiza tekstu źródłowego

2

– streszcza pięć dróg św. Tomasza na istnienie Boga– dostrzega ważność argumentacji za istnieniem Boga

– swobodnie przedstawia treść pięciu dróg za istnieniem Boga– interpretuje charakter argumentacji za istnieniem Boga– wykrywa i przedstawia strukturę logiczną argumentów św. Tomasza

praca z tekstem źródłowym,dyskusja

Teksty:– Pięć dróg św. Tomasza na istnienie Boga: [św. Tomasz, Suma teologiczna, t. I, Londyn 1967, s. 80].- Św. Tomasz: [U. Eco, Św. Tomasz, [w:] Tegoż, Filozofia frywolna, tłum. M. Woźniak, Kraków 2004].

46Rola i znaczenie filozofii antycznej i średniowiecznej

2 I.7.1)2)3)

– przedstawia wpływy myśli antycznej na filozofię średniowieczną – charakteryzuje różnice i podobieństwa w filozofii św. Augustyna i św. Tomasza

– potrafi dowieść wpływu i znaczenia myśli antycznej na kulturę chrześcijańską– dostrzega miejsce i rolę filozofii św. Augustyna i św. Tomasza w kulturze chrześcijańskiej

praca w grupach,dyskusja

47

Kartezjusz: „Myślę, więc jestem”

2

II.1.2)II.1.5a)II.2.1)2)

– przedstawia Kartezjusza jako myśliciela nowożytnego– charakteryzuje sceptycyzm metodyczny– wyjaśnia kartezjańską argumentację za istnieniem Boga i świata materialnego– przedstawia koncepcje dualistyczną i mechanicystyczną – charakteryzuje znaczenie myśli Kartezjusza w historii filozofii

– analizuje założenia sceptycyzmu metodycznego– określa rolę i miejsce rozumu w kartezjańskiej teorii poznania– dostrzega znaczenie krytycznego myślenia i drogi metodycznego zwątpienia– ukazuje problemy wynikające z przyjęcia dualizmu antropologicznego– wyjaśnia wpływ Kartezjusza na myśl filozoficzną

pogadanka,wykład,metoda aktywizująca, praca z tekstem źródłowym, praca z materiałem ilustracyjnym

Teksty:- Człowiek. Opis ludzkiego ciała: [R. Descartes, Człowiek. Opis ciała ludzkiego, tłum., wstęp i przypisy A. Bednarczyk, Warszawa 1989].- Siedlisko wszystkich namiętności: [D. Goleman, Inteligencja emocjonalna, tłum. A. Jankowski, Poznań 1997].

48 Rozprawa o metodzie – praca z tekstem

2 praca z tekstem źródłowym,dyskusja

Tekst:– Rozprawa o metodzie: [Kartezjusz, Rozprawa o metodzie (fragmenty cz. III),

tłum. T. Boy-Żeleński, Kraków 2004, s. 20–22].

49Filozofia człowieka Blaisa Pascala

2

II.6.1)2)3a)

– charakteryzuje racjonalizm i sceptycyzm B. Pascala– przedstawia teorię miłości– rekonstruuje „zakład Pascala”

– podejmuje krytyczną analizę „zakładu Pascala” – analizuje tekst filozoficzny– dostrzega doniosłość myśli B. Pascala i jej wpływ na filozofię współczesną

wykład,metody aktywizujące,praca z tekstem podręcznika,praca z materiałem ilustracyjnym

50

Filozofia B. Pascala – analiza tekstów filozoficznych

2

praca z tekstem źródłowym,dyskusja,praca z materiałem filmowym

Teksty:– Co to jest ja? (myśl 323): [B. Pascal, Co to jest ja? [w:] Tegoż, Myśli, przekł. T. Boy-Żeleński, Warszawa 2008, s. 163–164].- Trzcina myśląca (myśl 347): [B. Pascal, Trzcina myśląca [w:] Tegoż, Myśli, przekł. T. Boy-Żeleński, Warszawa 2008, s. 172–173].- Zakład Pascala (myśl 233): [B. Pascal, Zakład Pascala [w:] Tegoż, Myśli, przekł. T. Boy-Żeleński, Warszawa 2008, s. 126–127].– Nędza człowieka [myśl 194 (fragm.)] [w: B. Pascal, Myśli , przekł. T. Boy-Żeleński, Warszawa 2008, s.106-109].

51Baruch de Spinoza – „Bóg, czyli natura”

2II.1.2)II.2.1)2)II.2.4b)

– prezentuje monistyczną koncepcję świata B. de Spinozy– streszcza koncepcje Boga i człowieka – przedstawia główne założenia etyki naturalistycznej Spinozy

– dostrzega ważność i miejsce systemu filozoficznego Spinozy w historii filozofii

pogadanka,wykład

52 Baruch de Spinoza – analiza tekstu filozoficznego

2 praca z tekstem źródłowym,dyskusja

Tekst:– Teoria podwójnego aspektu: [B. Spinoza, Twierdzenie XV [w:] Tegoż, Etyka, przełożył Ignacy Myślicki, na nowo

opracował Leszek Kołakowski, s.7–9].

53 Empiryzm Johna Locke’a 2

II.1.3)II.1.5b)II.3.2)3)

– określa J. Locke’a jako czołowego przedstawiciela oświecenia brytyjskiego– charakteryzuje główne wątki empiryzmu J. Locke’a– przedstawia krytykę pojęcia substancji

– argumentuje i zajmuje stanowisko w sporze dotyczącym pochodzenia wiedzy i źródeł poznania

pogadanka,wykład

54 Filozofia polityki Johna Locke’a 2

– rekonstruuje główne założenia umowy społecznej J. Locke’a

– interpretuje tekst filozoficzny – dostrzega znaczenie idei tolerancji na gruncie filozofii społeczno-politycznej

praca z tekstem źródłowym,praca w grupach, dyskusja

Teksty:– O stanie natury: [John Locke, Dwa traktaty o rządzie, przeł. Z. Rau, Warszawa 1992].– Społeczeństwo polityczne : [J. Locke, Drugi traktat o rządzie, roz. II, VII, VIII, IX, przeł. Z. Rau, Warszawa 1992].- List o tolerancji: [John Locke, List o tolerancji do przesławnego męża Limborcha Amsterdamczyka, profesora teologii w Seminarium Remonstrantów napisany przez przyjaciela pokoju, wroga prześladowań, Anglika Jana Locke’a, http://filozofiauw.wikidot.com/teksty-zrodlowe ].

55 Immaterializm Georga Berkeleya 2

II.1.3)II.2.1)II.2.4c)

– charakteryzuje główne wątki empiryzmu (sensualizmu) G. Berkeleya– przedstawia krytykę koncepcji idei abstrakcyjnych (substancji)– rekonstruuje teorie idei i umysłu

– odnosi i porównuje koncepcję poznania G. Berkeleya i J. Locke’a– argumentuje i zajmuje stanowisko w sporze dotyczącym pochodzenia wiedzy i źródeł poznania

pogadanka,wykład,metoda aktywizująca,praca z podręcznikiem

56 Analiza tekstu filozoficznego G.

2 praca z tekstem źródłowym,

Tekst:– Istnieć znaczy być

Berkeleya dyskusja

postrzeganym: [G. Berkeley, Traktat o zasadach poznania, cz. I. 3,4,5, przeł. J. Salamon, Kraków 2005, s. 25–27].

57 Empiryzm Davida Hume’a 2

II.1.3)II.1.5c)II.2.2)II.4.1)2)

– określa D. Hume’a jako przedstawiciela oświecenia brytyjskiego– wyjaśnia kluczowe pojęcia występujące na gruncie filozofii Hume’a– przedstawia filozofię umysłu (idee pamięci i wyobraźni) D. Hume’a– określa założenia empiryzmu i metody eksperymentalnej– dostrzega problem związku przyczynowo-skutkowego– przedstawia główne elementy etyki D. Hume’a

– analizuje sceptycyzm pragmatyczny Hume’a– wykrywa różnicę między sceptycyzmem metodycznym a pragmatycznym– formułuje zarzuty D. Hume’a wobec argumentów za istnieniem Boga– charakteryzuje założenia etyki Hume’a– określa znaczenie i wypływ filozofii Hume’a

pogadanka,wykład

58

Empiryzm Davida Hume’a – analiza tekstu filozoficznego

2praca z tekstem źródłowym,dyskusja

Tekst:– Krytyka pojęcia przyczynowości: [D. Hume, Badania dotyczące rozumu ludzkiego, VII 2, tłum. J. Łukaszewicz, T. Twardowski, Warszawa 1977].- Podstawa moralności : [D. Hume, Podstawa moralności, [w:] Tegoż, Badania dotyczące zasad moralności, I, tłum., wstęp A. Hochfeld, Warszawa 1975].

59Filozofia polityczna Woltera

2

II.3.3)5e)

– określa Woltera jako przedstawiciela oświecenia francuskiego– przedstawia racjonalizm i naturalizm w filozofii Woltera

– dostrzega znaczenie idei tolerancji i wolności obywatelskiej

pogadanka,wykład

60

Analiza wybranego tekstu filozoficznego Woltera

1praca z tekstem źródłowym,dyskusja

Tekst:– Niezwykła tolerancja u Żydów: [Wolter, Traktat o tolerancji napisany z powodu śmierci Jana Calasa, rozdz. 13, Warszawa 1956].

61

Teoria umowy społecznej Jana Jakuba Rousseau – analiza tekstu źródłowego

2

II.3.5d) – określa J. J. Rousseau jako przedstawiciela oświecenia francuskiego– przedstawia założenia pedagogiki J. J. Rousseau – rekonstruuje główne założenia umowy społecznej J. J. Rousseau

– dostrzega znaczenie idei demokracji na gruncie filozofii społeczno-politycznej– podejmuje krytyczną analizę antypedagogiki J. J. Rousseau

pogadanka,wykład,metoda aktywizująca,praca z podręcznikiem,praca z tekstem źródłowym

Tekst:– O umowie społecznej [J.J. Rousseau, Umowa społeczna, księga 2, przełożył Antoni Pesetiatkowicz, Kęty 2002, s. 18].

62 Naturalizm 1 praca z tekstem Tekst:

pedagogiczny J. J. Rousseau

źródłowym,dyskusja, metoda aktywizująca

Katarzyna Szumlewicz Rousseau, Helwecjusz, Condorcet: wychowanie wolnego człowieka do lepszego świata na: www.racjonalista.pl.

63

Racjonalizm monistyczno–metafizyczny Gottfreda W. Leibniza

2

II.1.2)

– rekonstruuje koncepcje Boga i świata – przedstawia zasady logiki G. W. Leibniza: racji dostatecznej, tożsamości i sprzeczności

– dostrzega ważność i miejsce systemu filozoficznego Leibniza w historii filozofii

pogadanka,wykład

64G. W. Leibniz – analiza tekstu filozoficznego

2praca z tekstem źródłowym,dyskusja

Tekst:– O człowieku: [G. W. Leibniz, List Leibniza do Arnaulda, Wenecja 23 marca 1690, w: Leibniz, Korespondencja z Antoine’em Arnauldem, tłum. S. Cichowicz, Warszawa 1998, s. 132–134].

65Rola i znaczenie filozofii Oświecenia

3II.1.1)2)3)I.2.1)2)I.3.1)2)3)

– dostrzega rolę oświeceniowej walki z dogmatyzmem oraz jej skutki– charakteryzuje główne zagadnienia i stanowiska filozofii oświeceniowej – porównuje koncepcje umowy społecznej, wskazując na ich podobieństwa i różnice

– potrafi dowieść wpływu i znaczenia myśli oświeceniowej na ówczesną naukę, sztukę i politykę– charakteryzuje znaczenie filozofii oświeceniowej w przestrzeni historycznej

praca w grupach,dyskusja

66

Wprowadzenie do filozofii krytycznej Immanuela Kanta

1

II.1.4)II.1.5d)II.4.1)2) – określa I. Kanta jako

przedstawiciela oświecania niemieckiego

pogadanka,wykład,metody aktywizujące,praca z podręcznikiem

67 Krytyka czystego rozumu I. Kanta

2 – przedstawia główne zagadnienia Krytyki czystego rozumu – kantowskiej teorii poznania

– analizuje znaczenie filozofii krytycznej– samodzielnie ocenia znacznie „przewrotu

wykład, praca z tekstem źródłowym,dyskusja

– wyjaśnia kluczowe pojęcia występujące na gruncie filozofii Kanta– samodzielnie podaje przykłady sądów – analizuje i przedstawia istotę „przewrotu kopernikańskiego” I. Kanta

kopernikańskiego”

68Krytyka praktycznego rozumu I. Kanta

2

– przedstawia i scharakteryzuje główne założenia i zagadnienia etyki Kanta– wyjaśnia kluczowe pojęcia występujące na gruncie etyki Kanta– przytacza jedno z brzmień imperatywu kategorycznego

– dokonuje analizy dylematu moralnego, odwołując się do założeń kantowskiej etyki– odkrawa i dowodzi doniosłości etycznej refleksji Kanta– analizuje wybrany dylemat moralny odwołujący się do etyki Kanta

wykład, praca z tekstem źródłowym,dyskusja

69 Krytyka władzy sądzenia I. Kanta 1

– przedstawia i charakteryzuje główne założenia i zagadnienia kantowskiej estetyki– wyjaśnia kluczowe pojęcia występujące na gruncie estetyki Kanta

– odnosi i porównuje rozwiązania estetyki kantowskiej do poznanych koncepcji piękna

wykład,dyskusja

70 Znaczenie filozofii I. Kanta. Analiza tekstów filozoficznych

2 – określa znacznie refleksji Kanta nad sposobem ludzkiego poznania

– charakteryzuje wpływ myśli Kanta na filozofię nowożytną

praca z tekstem źródłowym,dyskusja,metoda aktywizująca

Teksty:– Prawo moralne: [I. Kant, Krytyka praktycznego rozumu (fragm.), tłum., przed. i przyp. J. Gałecki, Warszawa 1984].- Antynomie rozumu: [I. Kant, Prolegomena do wszelkiej przyszłej metafizyki, która będzie mogła wystąpić jako nauka, § 51–52, przeł. B. Bonnstein, opr. J. Suchorzewska, Warszawa 1993, s. 94–95].– Co to jest Oświecenie : [I. Kant, Co to jest Oświecenie , w: M. Kuziak i inni, Słownik

myśli filozoficznej , Bielsko- Biała 2004, s. 226–227].- Dwie moralności : [F. Nietzsche, Poza dobrem i złem, cyt. za: B.A. Markiewicz, Filozofia dla szkoły średniej. Wybór tekstów, Warszawa 1987, s. 334–335].

71

Idealizm obiektywny Georga W. F. Hegla

2

II.5.1)2)II.5.5a)

– przedstawia G. W. F. Hegla jako przedstawiciela idealizmu niemieckiego – wyjaśnia kluczowe pojęcia występujące na gruncie filozofii Hegla– streszcza poglądy epistemologiczne i ontologiczne– przedstawia myśl G. W. F. Hegla na naturę sztuki, religii i państwa– charakteryzuje znaczenie filozofii Hegla

– analizuje charakterystyczne cechy idealizmu obiektywnego Hegla– określa przejawy alienacji i odnajduje je we współczesnym świecie– przedstawia główne założenia historiozofii Hegla– ocenia znaczenie i wypływ filozofii G. W. F. Hegla

pogadanka,wykład

72 Analiza tekstu G. W. F. Hegla 1

praca z tekstem źródłowym,dyskusja

Tekst:– Wielkie postacie historyczne a państwo: [G. W. F. Hegel, Wykłady z filozofii dziejów (Wstęp), tłum. J. Grabowski, A. Landman, Warszawa 1958].

73Rola i znaczenie idealizmu niemieckiego

1 II.1.4)II.5.1)2)

– opisuje wpływ i znaczenie filozofii I. Kanta i G. W. F. Hegla w odniesieniu do historii filozofii

– odnosi myśli omawianych filozofów do ówczesnych wydarzeń historycznych

74Pesymistyczna filozofia Artura Schopenhauera

2

II.6.1)2)3b) – charakteryzuje woluntarystyczną teorię poznania filozofa– przedstawia pesymistyczny pogląd na świat i życie A. Schopenhauera– streszcza główne zagadnienia estetyki filozofa

– dostrzega filozoficzne i pozafilozoficzne inspiracje w twórczości A. Schopenhauera– interpretuje i podejmuje krytyczną analizę tekstów filozofa

dyskusja,wykład,metoda aktywizująca,praca z tekstem źródłowy, praca z materiałem ilustracyjnym

75 A. Schopenhauer – analiza tekstu źródłowego

2 praca z tekstem źródłowym,dyskusja

Teksty:– O tym, czym się jest: [A. Schopenhauer, W poszukiwaniu mądrości życia.

Parerga i paralipomena, t. I, tłum. J. Garewicz, Warszawa 2002, s. 414–415].– Hymn do Nirwany : [K. Przerwa-Tetmajer, Wybór poezji , Wrocław 1991].

76Utylitaryzm Johna Stuarta Milla

2

II.4.1)2)3b)II.5.3)4)5c)

– wyjaśnia empirystyczne założenia filozofii J. S. Milla– przedstawia główne założenia etyki utylitarystycznej

– stosuje założenia utylitaryzmu do rozwiązania przykładowego dylematu moralnego– dostrzega znaczenie i wpływ utylitaryzmu

pogadanka,wykład

77Utylitaryzm – analiza tekstu filozoficznego

2

praca z tekstem źródłowym,ćwiczenia,dyskusja

Tekst:– Utylitaryzm: [J. S. Mill, Co to jest utylitaryzm, tłum. M. Ossowska, Warszawa 1959, s. 29–35].

78

Filozofia egzystencji Sørena Kierkegaarda

2

II.6.1)2)3c)

– przedstawia postać i najważniejsze dzieła S. Kierkegaarda oraz kontekst historyczno-kulturowy twórczości filozofa – opisuje najważniejsze wątki filozofii egzystencji – streszcza stadia egzystencjalne oraz rekonstruuje krytykę cywilizacji S. Kierkegaarda

– dostrzega znaczenie i wypływ filozofii S. Kierkegaarda– odnajduje inspiracje twórczości filozofa w myśli św. Augustyna i B. Pascala

dyskusja,wykład

79 Analiza tekstu S. Kierkegaarda 2

praca z tekstem źródłowym,dyskusja

Tekst:– Kim jest człowiek?: [S. Kierkegaard, Bojaźń i drżenie, 11a) przekł. J. Iwaszkiewicz, Łódź 1972 s. 146–147, 155].

80Materializm historyczny Karola Marksa

2

II.5.1)2)II.5.3)4)5b)

– przedstawia postać K. Marksa oraz kontekst historyczno-społeczny jego twórczości– omawia główne założenia materializmu historycznego i dialektycznego– opisuje teorię klas i koncepcje alienacji pracy

– odnajduje inspiracje twórczości filozofa w myśli G. W. F. Hegla– omawia i dyskutuje rolę i znaczenie filozofii K. Marksa w odniesieniu do przemian społeczno-politycznych

pogadanka,wykład,praca z tekstem źródłowym,praca z podręcznikiem

81K. Marks – analiza tekstu źródłowego

2praca z tekstem źródłowym,dyskusja

Tekst:– Przedmowa: [K. Marks, Przyczynek do krytyki ekonomii politycznej].

82 Filozofia życia Fryderyka

2 II.6.1)2)3d) – charakteryzuje postaci F. Nietzschego i wyróżnia okresy

– dostrzega nawiązania twórczości filozofii F.

dyskusja,wykład,

Nietzschegow jego twórczości– przedstawia krytykę moralności filozofa– interpretuje znaczenie „śmierci Boga”– wyjaśnia koncepcje nadczłowieka, woli mocy, ideę wiecznego powrotu

Nietzschego do myśli filozofów starożytnych– charakteryzuje znaczenie filozofii F. Nietzschego i jej kulturowy wpływ

praca pisemna – esej, praca z podręcznikiem

83 Analiza tekstu F. Nietzschego 3

praca z tekstem źródłowym,dyskusja,praca indywidualna

Teksty:– Tako rzecze Zaratustra: [F. Nietzsche, Tako rzecze Zaratustra, Książka dla wszystkich i dla nikogo, Przedmowa 1–4, tłum. W. Berent, Poznań 2006, s. 7–13].

84 Rola i znaczenie filozofii XIX 4

II.4.1)II.5.2)3)4)II.6.1)2)

– rekonstruuje główne zagadnienia i stanowiska powstałe na gruncie filozofii XIX wieku

– dostrzega rolę poznanych koncepcji oraz charakteryzuje ich wpływ kulturowy– charakteryzuje znaczenie filozofii XIX w. w przestrzeni historycznej– dokonuje krytycznej oceny poznanych stanowisk filozoficznych

praca w grupach,dyskusja

85Fenomenologia Edmunda Husserla

3

III.1.1) – przedstawia E. Husserla jako twórcę fenomenologii – przedstawia główne założenia fenomenologii– wyjaśnia kluczowe pojęcia występujące na gruncie fenomenologii Husserla– charakteryzuje znaczenie i główne postulaty filozofii E. Husserla

– wskazuje na kontekst historyczno-kulturowy powstania fenomenologii– dokonuje opisu fenomenologicznego (ćwiczenia)– ocenia znaczenie i wypływ metody fenomenologicznej na filozofię

pogadanka,wykład,metoda aktywizująca,praca z podręcznikiem

86 Fenomenologia – analiza materiałów źródłowych

2 praca z materiałem źródłowym,dyskusjaćwiczenia

Teksty:– Kryzys kultury zachodniej: [E. Husserl, Kryzys europejskiego człowieka, w: M. Kuziak i inni, Słownik myśli filozoficznej, Bielsko-Biała 2004, s. 356–357].– Fenomenologiczna epoché : [E. Husserl, Idee czystej fenomenologii i fenomenologii filozofii , w:

B. Markiewicz, Filozofia dla szkoły średniej. Wybór tekstów , Warszawa 1987, s. 351–354]. Obraz:Mężczyzna patrzący na ptaka w klatce, Dan Yacacarino.

III. W OBRONIE STANOWISKA

87

Wprowadzenie do zagadnień filozofii współczesnej

3III.1.1)III.2.1)III.3.1)

– określa główne zagadnienia podejmowane przez filozofię współczesną– przedstawia rolę i znaczenie filozofii współczesnej w korelacji do zmian kulturowo-politycznych XX wieku– identyfikuje najważniejszych przedstawicieli filozofii współczesnej

– dostrzega ważność refleksji filozofii jako znaczącej aktywności kulturotwórczej – charakteryzuje korelację między współczesną myślą filozoficzną a sztuką i aktywnością literacką

pogadanka,wykład

88Kwestia języka nauki w filozofii analitycznej

III.1.4)5)6c) – charakteryzuje główne założenia filozofii analitycznej– wymienia polskich przedstawicieli filozofii analitycznej – rekonstruuje główne założenia Koła Wiedeńskiego– przedstawia główne założenie myśli L. Wittgensteina – dostrzega rolę języka i jego struktury jako problemu filozoficznego

– charakteryzuje różnorodne stanowiska wewnątrz filozofii analitycznej– formułuje różnice między redukcjonizmem a deskryptywizmem– samodzielnie interpretuje fragmenty Traktatu logiczno-filozoficznego

pogadanka,wykład,praca z podręcznikiem

2

89 Filozofia analityczna – analiza tekstów źródłowych

3 praca z tekstem źródłowym,praca indywidualna,dyskusja,praca z materiałem filmowym i językowym

Teksty:– Granice mojego języka wskazują granice mojego świata: [L. Wittgenstein, Traktat logiczno-filozoficzny (fragm.), w: B. Markiewicz, Filozofia dla szkoły średniej. Wybór tekstów, Warszawa 1987, s. 396–398].– Jakie pytania mają sens : [M. Schilck, Zwrot w filozofii , w: B. Markiewicz, Filozofia dla szkoły średniej. Wybór tekstów, Warszawa 1987,

s. 399–400]. – Zasypiamy w słowach …, [w: Z. Herbert, Poezje , Warszawa 1998, s. 351].

90 Filozofia nauki 3

III.1.2)

– omawia i porównuje główne zagadnienia filozofii nauki: weryfikacjonizm Koła Wiedeńskiego, falsyfikacjonizm K. R. Poppera, teorię paradygmatów T. Kuhna

– odnosi i porównuje postulaty współczesnej filozofii nauki do koncepcji XVII-wiecznej rewolucji naukowej

pogadanka,wykład

91 Filozofia nauki – praca z tekstem 2

praca z tekstem źródłowym,dyskusja,

Teksty:– Co oznacza pragmatyzm?: [W. James, Wykład II. Co oznacza pragmatyzm [w:] Tegoż, Pragmatyzm. Nowa nazwa kilku starych metod myślenia. Popularne wykłady z filozofii, przeł. Michał Filipczuk, Kraków 2004, s. 25–39].

92 Fenomenologia 2

III.1.1)

– charakteryzuje główne założenia fenomenologii – przedstawia E. Stein i R. Ingardena jako kontynuatorów filozofii E. Husserla– charakteryzuje główne zagadnienia myśli filozoficznej E. Stein i J. Tischnera– streszcza estetyczne poglądy R. Ingardena

– rozpoznaje i wskazuje na założenia fenomenologii w myśli R. Ingardena– dostrzega doniosłą rolę kultury jako twórczej przestrzeni tworzonej przez człowieka – charakteryzuje rolę widza i artysty w powstaniu dzieła sztuki– analizuje i ocenia obecność wartości artystycznych i estetycznych w obrazie Red Sun M. Chagalla

pogadanka,wykład,praca z podręcznikiem

93

Fenomenologia – ćwiczenia i praca z tekstem filozoficznym

3

praca z tekstem źródłowym,praca indywidualna,ćwiczenia,dyskusja

Teksty:– Przeżycie estetyczne: [R. Ingarden, O estetyce fenomenologicznej, w: Filozofia XX wieku, t. I, red. Z. Kuderowicz, Warszawa 2002, s. 419–420].– Świat, człowiek i wartości : [R. Ingarden, K siążeczka o człowieku (fragm.), w: Świat, człowiek i wartości… , wstęp i oprac. Z. J. Czarnecki, Warszawa 1988, s. 256].Obraz:Red Sun (1949), M. Chagall.

94 Hermeneutyka 2 III.1.1) - przedstawia przedmiot i główne założenia hermeneutyki

- opisuje i dyskutuje różnicę pomiędzy naukami przyrodniczymi a naukami

pogadanka, wykład

95 Hermeneutyka – 2 praca z Teksty:

ćwiczenia- rekonstruuje hermeneutyczne rozumienie sensu - przedstawia koncepcję koła hermeneutycznego- rekonstruuje najistotniejsze wątki antropologiczne

humanistycznymi,- wskazuje historyczność doświadczenia i strukturę języka jako nieusuwalne elementy poznania,- definiuje metodę koła hermeneutycznego

podręcznikiem,ćwiczenia, dyskusja

- Teoria a praktyka [H.G. Gadamer, Dziedzictwo Europy, tłum. i wstęp A. Przyłębski, Warszawa 1992, s. 18].- Żyć z innymi: [H.G. Gadamer, Dziedzictwo Europy, tłum. i wstęp A. Przyłębski, Warszawa 1992, s. 21].Obrazy:

- Wieża Babel (1563), P. Brueugl Starszy,

- The Great Adventure (1930), R. Magritte.

96 Egzystencjalizm 2

III.2.1)2)3)4)6)7ab)

– rekonstruuje koncepcję człowieka na gruncie filozofii egzystencjalistów– wyjaśnia historyczne przyczyny powstania egzystencjalizmu współczesnego– wymienia głównych przedstawicieli egzystencjalizmu– prezentuje główne zagadnienia filozofii egzystencjalistycznej (problemy, pytania i odpowiedzi) – definiuje i świadomie posługuje się pojęciami występującymi na gruncie egzystencjalizmu– postrzega ważność problemów, jakie podejmuje egzystencjalizm – ocenia wartość wolności i odpowiedzialności w życiu

– streszcza wpływ egzystencjalizmu na sztukę i kulturę– odnosi się i wskazuje na relacje filozofii egzystencjalistów do literatury– rozpoznaje wątki egzystencjalistyczne w literaturze – samodzielnie dokonuje interpretacji fragmentów tekstów filozoficznych (J. P. Sartre i A. Camus)– samodzielnie ustosunkowuje się do zagadnień poruszanych przez egzystencjalistów

pogadanka, wykład,praca z podręcznikiem, metoda aktywizująca

Obrazy:– Względność (1953), M. C. Escher – The Son of Man (1964), R. Magritte – Człowiek pchający kamień pod górę, P. Anderson

97 Egzystencjalizm – analiza tekstów filozoficznych

3 praca z tekstem źródłowym,praca indywidualna,dyskusja

Teksty:– Człowiek jest skazany na wolność: [J. P. Sartre, Egzystencjalizm jest humanizmem (fragm.), w: B. Markiewicz, Filozofia dla szkoły średniej. Wybór tekstów, Warszawa 1987, s. 444–445].– Mit Syzyfa: [A. Camus, Mit Syzyfa i inne eseje, tłum. J. Guze, Warszawa 1004, s. 156–169].– Człowiek jest odpowiedzialny za świat i samego siebie : [J. P. Sartre, Byt i nicość (fragm.), w: B. Markiewicz, Filozofia dla

człowieka

szkoły średniej. Wybór tekstów , Warszawa 1987, s. 446].

98 Personalizm 2

III.2.1)2)3)4)5)6)7ce)

– definiuje pojęcie „osoby” jako punktu wyjścia personalistycznej refleksji o człowieku – wymienia głównych przedstawicieli personalizmu– prezentuje główne zagadnienia personalizmu– rekonstruuje personalistyczną krytykę współczesnej cywilizacji– przedstawia idee „społeczeństwa zaangażowanego”

– dostrzega ważność zagadnień poruszanych przez personalistów– samodzielnie formułuje własne stanowisko wobec krytyki cywilizacji współczesnej– dostrzega ważność pytania o istotę natury ludzkiej– analizuje różnicę między filozofią personalistów a egzystencjalistów

pogadanka,wykład,praca z podręcznikiem, metoda aktywizująca

Obraz:– Stworzenie człowieka (fragm.), Michał Anioł.

99 Personalizm – praca z tekstem 3

praca z tekstem źródłowym,praca indywidualna,dyskusja

Teksty: – Co to jest personalizm?: [E. Mounier, Świat osobowy, tłum. A. Krasiński, w: Filozofia XX wieku, t. I, red. Z. Kuderowicz, Warszawa 2002, s. 125].– Cel życia człowieka : [Matka Teresa, Cel życia człowieka , cyt. za: H. Seweryniak, Świadectwo i sens , Płock 2001, s. 517].– Kim jest osoba? : [T. Płużański, Emmanuel Mounier – twórca personalizmu , w: Filozofia XX wieku , t. I, red. Z. Kuderowicz, Warszawa 2002, s. 269].- Wspólne dobro: [K. Wojtyła, Osoba i czyn, Kraków 1969, s. 308–309].

100 Filozofia dialogu 2

III.2.1)2)3)4)5)6)7d)

– charakteryzuje koncepcje człowieka na gruncie filozofii dialogu– wyjaśnia historyczne przyczyny narodzin filozofii dialogu– wymienia głównych przedstawicieli filozofii dialogu

– określa wymiar etyczny filozofii dialogu– dobiera argumenty na rzecz relacji etycznej jako spotkania i dialogu– dostrzega ważność kategorii „świadomości etycznej”– interpretuje filozofię dialogu

pogadanka,wykład,praca z podręcznikiem

101 Filozofia dialogu – analiza tekstu filozoficznego

3 praca z tekstem źródłowym,praca

Teksty: – Ja i TY: [M. Buber, Ja i Ty, tłum. J. Doktor, w: W kręgu

– rekonstruuje główne założenia filozofii dialogu– dostrzega ważność problemu wolności i odpowiedzialności w obliczu Innego

jako sprzeciw wobec monologu i totalizacji– interpretuje tekst filozoficzny

indywidualna,dyskusja

dobra i zła…, oprac. i wyb. tekstów E. Podrez, Warszawa 1994, s. 142–143].– Filozofia dramatu : [J. Tichner, Filozofia dramatu , Kraków 1998, s. 299–301].- Całość i nieskończoność: [E. Lévinas, Całość i nieskończoność, tłum. M. Kowalska, wstęp B. Skarga, Warszawa 1998, s. 252–253].

102

Współczesna filozofia polityczna i społeczna

3

III.3.1)2)3)5)6abc

– rekonstruuje i porównuje główne stanowiska we współczesnej filozofii polityki– prezentuje najważniejsze koncepcje społeczne wyrosłe na gruncie współczesnej filozofii polityki (koncepcja społeczeństwa masowego, alienacji, koncepcja społeczeństwa „otwartego” i „zamkniętego”

– analizuje aktualne wydarzenia i problemy społeczno-polityczne, odnosząc je do poznanych stanowisk i koncepcji– samodzielnie analizuje tekst filozoficzny– podejmuje dyskusję i krytycznie odnosi się omawianych koncepcji i stanowisk

pogadanka,wykład

103

Współczesna filozofia polityczna i społeczna. Analiza tekstów źródłowych

2

praca z tekstem źródłowym,praca indywidualna,dyskusja

Teksty: - Ucieczka od wolności: [E. Fromm, Ucieczka od wolności, przeł. Olga i Andrzej Ziemilscy, Warszawa 2003, s. 232–233].- Społeczeństwo otwarte: [K.R. Popper, Społeczeństwo otwarte i jego wrogowie, t. 1 Urok Platona, przeł. H. Krahelska, Warszawa 2006].- Najnowszy dekalog : [A. Hugh Clough, Najnowszy dekalog, tłum. S. Kijaczko, [w:] V. J. Bourke, Historia etyki, tłum. A. Białek, Toruń 1994, s. 191].

104 Rola i znaczenie filozofii współczesnej

3 III.2.1)2)3)6)III.3.2)

– porównuje rozumienie wolności i odpowiedzialności na gruncie egzystencjalizmu, personalizmu i filozofii dialogu– charakteryzuje główne wątki współczesnej filozofii polityki i odnosi je do omawianych

– analizuje rolę i znaczenie omawianych koncepcji filozoficznych w kształtowaniu się współczesnych aksjologii kulturowych– dostrzega rolę i znaczenie omawianych koncepcji z

praca z podręcznikiem,dyskusja

koncepcji starożytnych i oświeceniowych – omawia główne zagadnienia podejmowane na gruncie filozofii nauki

zakresu filozofii polityki– samodzielnie podejmuje krytyczną dyskusję z omawianymi koncepcjami, poglądami i stanowiskami– postrzega znaczenie filozofii jako wciąż aktualnej aktywności kulturotwórczej

IV. NARZĘDZIA i METODY

105 Myśl i język 2– przedstawia główne zagadnienia logiki jako nauki– definiuje pojęcie języka

– dostrzega rolę języka jako narzędzia kształtującego myśl i rzeczywistość

pogadanka,wykład, ćwiczenia,praca z podręcznikiem

106 Nazwy i ich podział 2 – klasyfikuje rodzaje znaków i

nazw– wskazuje i rozpoznaje rodzaje nazw

107 Definicje 2

IV.1.6.7.8 – wyjaśnia budowę definicji– przedstawia błędy definicyjne

– samodzielnie buduje definicje – wskazuje i rozpoznaje błędy definicyjne

108 Błędy w definicjach 2

109 Elementy logiki formalnej 3

IV.2

– definiuje zdanie w sensie logicznym– wskazuje na zmienną zdaniową i stałe logiczne w przykładowym zdaniu

– odczytuje i zapisuje zdania w postaci schematu– stosuje metodę zerojedynkową do prostych schematów zdań

110 Rachunek zdań 3

111 Rodzaje rozumowań 2 IV.3.4 – definiuje i przedstawia

rodzaje rozumowań– odróżnia przesłanki od wniosku

pogadanka,praca w zespołach,dyskusja, prezentacja

112 Retoryka 2 IV.9 – przedstawia zasady, którymi powinien się kierować mówca

– dostrzega i rozróżnia chwyty erystyczne stosowane w dyskusji– samodzielnie odróżnia tezy od założeń

Tekst: - Podstawy każdej dialektyki : [A. Schopenhauer, Sztuka prowadzenia sporów, czyli erystyczna , tłum. L. Lachowiecki, Warszawa 1996, s. 16 i 19].

113 Przygotowywanie mowy

2 IV.5 – analizuje konstrukcje przemówienia

– konstruuje i wygłasza przemówienia, korzystając z zasad retoryki– hierarchizuje argumenty

użyte w przemowie

114 Dyskusja filozoficzna 2 – charakteryzuje zasady

dyskusji filozoficznej

– postrzega rolę prawdy w dyskusji i odpowiedzialności za wygłaszane poglądy – stosuje zasady dyskusji filozoficznej

*Podkreśleniem oznaczano teksty źródłowe znajdujące się na dołączonym do podręcznika nośniku CD.