Przemoc i agresja rówieśnicza

( dziecko – ofiara - sprawca)

Mazowiecki Kurator Oświaty

Delegatura Ciechanów

Zespół Szkół Ponadgmnazjalnych

w Zielonej

ZSP Zielona 2014

Przemoc narusza podstawowe

prawo każdego człowieka –

prawo do życia w poczuciu

bezpieczeństwa.

POJĘCIA:

ZŁOŚĆ

AGRESJA

PRZEMOC

Pojęcie agresji

przez agresję rozumie się: każde zamierzone działanie, mające na celu wyrządzenie komuś szkody, krzywdy, straty, bólu fizycznego czy cierpienia psychicznego.

Osoby zachowują się również agresywnie, wtedy, gdy niszczą swoje lub cudze rzeczy, wyposażenie, pomieszczenia.

Pojęcie agresji

O agresji można mówić wtedy, gdy obie strony mają podobną siłę fizyczną i psychiczną.

Zaatakowana osoba potrafi bronić swoich praw.

PRZEMOC • Ma miejsce wówczas, gdy

osoba atakująca jest silniejsza

fizycznie lub psychicznie, albo

jest starsza. Osoba

zaatakowana ma często spore

trudności z tym, żeby się

bronić i jest niemal bezradna.

Cechą charakterystyczną jest

zatem nierównowaga sił.

• W przypadku przemocy tworzą

się dwie role: ofiary i sprawcy,

które mają wpływ na dalsze

funkcjonowanie człowieka.

Formy zachowań agresywnych/

przemocowych

• Agresja/ przemoc fizyczna (bicie, popychanie,

wymuszanie pieniędzy, niszczenie własności,

kopanie, plucie);

• Agresja/ przemoc słowna (przezywanie,

wyśmiewanie, grożenie, ośmieszanie, plotkowanie,

namawianie się, szantaż, obrażanie)

• Agresja/ przemoc pośrednia- bez użycia słów i

kontaktu fizycznego

(wrogie gesty, miny, izolowanie, manipulowanie)

Pośrednie formy agresji są tak samo krzywdzące i

bolesne, jak bezpośredni atak.

Jak należałoby wyobrazić sobie

typowego agresywnego ucznia?

Agresorzy/ Sprawcy przemocy to

częściej chłopcy (zwłaszcza

przemocy fizycznej).

Coraz częściej jednak zachowania

agresywne są zauważane wśród

dziewcząt, dominuje tu agresja

słowna, odrzucenie w grupie,

wyśmiewanie.

Agresorzy/ Sprawcy przemocy - jacy są ???

Jak należałoby wyobrazić sobie

typowego agresywnego ucznia?

Zachowuje się agresywnie wobec

młodszych i rówieśników, często też

wobec nauczycieli

Ma pozytywne nastawienie do agresji/

przemocy,

Nie zachowuje się lękliwie i niepewnie

Lubi mieć władzę i panować nad innymi,

a także chętnie obnosi się swoją

faktyczną ale i wymyśloną władzą nad

kolegami

Posiada pozytywny obraz siebie i

mocne poczucie własnej wartości

Jak należałoby wyobrazić sobie

typowego agresywnego ucznia?

Nie współczuje dręczonym uczniom, nie

zastanawia się, jak by to było gdyby on

był na ich miejscu;

Jego agresywne zachowanie nie jest

reakcją ani na porażki czy stresy w

szkole, ani też na prowokacje, czy

odrzucenie ze strony kolegów

Jego agresja jest raczej świadoma i w

pewnym sensie dostarcza mu satysfakcji

Jak należałoby wyobrazić sobie typowego

agresywnego ucznia?

Doświadczenie bycia sprawcą przemocy

wpływa na przyszłe życie dziecka.

Ma ono kłopoty z przestrzeganiem norm i

wartości społecznych, wchodzi w konflikt z

prawem o wiele częściej niż pozostali.

Czynniki sprzyjające stosowaniu

przemocy

Szybkie tempo życia –

postęp cywilizacyjny, urbanistyczny,

a z drugiej strony brak czasu dla domu, dla

dziecka, dla najbliższych, zastępowanie

dialogu telefonem i komputerem;

Czynniki sprzyjające stosowaniu

przemocy

Przemoc w rodzinie – przekazany wzorzec

zachowania się wobec osoby słabszej.

Wpływ grupy rówieśniczej (naśladowanie osób

ważnych w grupie, a zachowujących się agresywnie).

Długotrwałe dokuczanie ofierze powoduje, że

uczniowie zmieniają do niej swój stosunek: widzą ją

jako mniej wartościową, zasługującą na taki los,

wówczas poczucie winy grupy agresorów, a także

obserwatorów maleje.

Czynniki sprzyjające stosowaniu

przemocy

Moda na tzw. „wygodne” i łatwe życie, bez

odpowiedzialności i konsekwencji za

swoje postępowanie.

Wzory bezkarności i bezsilności prawa wobec świata

przestępczości, pokazywane publicznie;

Kreowanie okrucieństwa i przemocy w mediach

(filmy akcji z bronią i zbrodniami, gry komputerowe,

bajki dla dzieci, pełne agresji i przemocy).

Sylwetka ofiary przemocy

• są najczęściej słabsze fizycznie,

przestraszone, spokojne, pasywne

• cechują się małą wiarą we własne

możliwości i mają niskie poczucie własnej

wartości

• WSZYSTKIE TE CECHY SĄ ZARÓWNO

PRZYCZYNĄ JAK I SKUTKIEM AGRESJI/

PRZEMOCY

Sylwetka ofiary przemocy

• RZADKO (!!) zdarza się, by szykanowane dziecko szukało pomocy czy zwierzało się dorosłemu – a im dłużej taka sytuacja trwa, tym trudniej jest uwolnić się dziecku z roli ofiary

• NIESTETY CZĘSTO towarzyszy tej sytuacji efekt przyzwyczajenia – i to zarówno po stronie sprawców jak i ofiar. Wydaje się, że „tak było od zawsze”.

• Ofiara z czasem może zatracić poczucie, że dzieje jej się krzywda – ponieważ traktuje agresję/ przemoc jako coś, czego nie da się zmienić.

Konsekwencje dla ofiar przemocy są ogromne,

rzutują na całe życie człowieka.

Ofiary przeżywają głębokie

uczucie poniżenia i upokorzenia, strach, wstyd oraz dezorientację.

Długofalowe skutki dla ofiar:

• obniżenie poczucia własnej wartości oraz samooceny,

• izolacja społeczna,

• tendencje autodestrukcyjne

• utrwalony „syndrom ofiary”, ujawniający się przez całe życie

osoby.

Podstawą naszej wygranej nad przemocą

i agresją jest dialog. Szczera, otwarta rozmowa

w domu, w szkole, w klasie, w grupie kolegów.

Konieczne jest również, aby nikt nie był obojętny

na akty przemocy mające miejsce

w jego otoczeniu, ponieważ „przemoc karmi się

milczeniem” i jeśli nikt nie zareaguje,

to przemoc pozostanie bezkarna.

Mamy nadzieję, iż przygotowana prezentacja

choć w pewnym stopniu przyczynią się do

zmniejszenia zachowań agresywnych i

odpowie na pytanie jakie są jej przyczyny?

To my wszyscy musimy postarać się o to, by

rozwiązywać nasze problemy w sposób

konstruktywny, a nasze emocje - okiełznać w

ramy zasad i norm godnych człowieka.

DZIĘKUJEMY ZA UWAGĘ

Konferencja

„ Przemoc i agresja rówieśnicza

( dziecko – ofiara – i sprawca)”.

Mazowieckie Kuratorium Oświaty

w Warszawie, Delegatura Ciechanów,

ZSP Zielona.