Post on 23-Feb-2016
description
„Zintegrowany Rozwój Przeworsko-Dynowskiego Obszaru Wsparcia”
WARSZTATY STRATEGICZNE
Przeworsk 13.06.2014
Monika PudłoAdam Tittinger
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Programu Pomoc Techniczna 2007-2013
Plan warsztatu
1. Prezentacja wyników diagnozy rozwoju społeczno – gospodarczego PDOW wykonanej przez SWIG DELTA PARTNER
2. Prezentacja wstępnej eksperckiej analizy SWOT w 6 obszarach społecznych i gospodarczych
3. Dyskusja – propozycje uczestników4. Wytyczenie obszarów strategicznych
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Programu Pomoc Techniczna 2007-2013
Analiza i diagnoza strategiczna
Rejestracja czynników rozwojowych PDOW na matrycy SWOT pozwoli na uporządkowanie i dalsze wykorzystanie przetworzonej informacji. Matryca SWOT służy do identyfikacji czynników rozwojowych i badania wzajemnego wpływu tych czynników z perspektywy• mocnych stron w kontekście wykorzystania rodzących się możliwości,• słabych stron z punktu widzenia pojawiających się możliwości,• analizy silnych stron w kontekście istniejących szans i zagrożeń,• słabych stron w kontekście istniejących szans i zagrożeń.
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Programu Pomoc Techniczna 2007-2013
Analiza i diagnoza strategiczna
Macierz SWOT
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Programu Pomoc Techniczna 2007-2013
Czynniki
Pozytywne Negatywne
Czynniki
Wewnętrzne – cechy na które mają wpływ mieszkańcy i władze PDOW.
mocne strony słabe strony
Zewnętrzne - cechy na które mieszkańcy i władze PDOW nie mają wpływu
Szanse zagrożenia
DEMOGRAFIA
Oprac. SWIG DELTA PARTNER
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Programu Pomoc Techniczna 2007-2013
Gmina miejska
Przeworsk
Gmina wiejska
Adamówka
Gmina wiejska Gać
Gmina wiejska Ja-
wornik Polski
Gmina miejsko - wiejska
Kańczuga
Gmina wiejska
Przeworsk
Gmina miejsko - wiejska
Sieniawa
Gmina wiejska Tryńcza
Gmina wiejska Zarzecze
Gmina miejska Dynów
Gmina wiejska Dynów
Gmina wiejska Hyżne
PDOW
0 20,000 40,000 60,000 80,000 100,00015,915
4,192
4,677
4,603
12,596
14,814
7,043
8,307
7,157
6,195
7,042
6,996
99,537Liczba mieszkańców w 2012 roku [os.]
DEMOGRAFIA
Oprac. własne
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Programu Pomoc Techniczna 2007-2013
Mocne strony Słabe strony korzystna struktura wiekowa
mieszkańców (udział ludności wg ekonomicznych grup wieku w % ludności ogółem w 2012 roku: 20,4% w wieku przedprodukcyjnym; 62,5% w wieku produkcyjnym; 17,1% w wieku poprodukcyjnym)
dodatni przyrost naturalny (77 osób)
ujemne saldo migracji (-173 osoby)
Szanse Zagrożenia Podejmowanie/rozwijanie współpracy
w ramach związku gmin Możliwość pozyskania środków
finansowych z UE
migracja ludzi młodych i wykształconych za granicę i do dużych ośrodków miejskich w Polsce
RYNEK PRACY
Oprac. SWIG DELTA PARTNERProjekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Programu Pomoc Techniczna 2007-2013
2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 20120
2000
4000
6000
8000
10000
12000
14000
16000
Liczba pracujących w PDOW ogółem oraz wg płci
ogółem Linear (ogółem) mężczyźniLinear (mężczyźni) kobiety Linear (kobiety)
RYNEK PRACY
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Programu Pomoc Techniczna 2007-2013
• W roku 2012 w PDOW odnotowano tylko 13 009 osób pracujących
• Liczba zarejestrowanych osób bezrobotnych wzrasta, z ponad 5 tys. w roku 2008 do ponad 8 tys. w 2012, co wskazuje na wysoki, blisko 14% poziom bezrobocia. Wskazuje to na małe zasoby miejsc pracy ogółem.
• Najwyższy wskaźnik bezrobocia wykazuje grupa wiekowa 24-35 lat. Młodzi ludzie wkraczający na ścieżkę zawodową, nie znajdują miejsca zatrudnienia, co powoduje zwiększanie się liczby osób pozostających bez pracy przez dłuższy czas
• Najwyższy poziom bezrobocia wykazuje miasto Przeworsk i gmina wiejska Przeworsk oraz gmina miejsko-wiejska Kańczuga
RYNEK PRACY
Oprac. własne
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Programu Pomoc Techniczna 2007-2013
Mocne strony Słabe strony ponad 60% mieszkańców w wieku
produkcyjnym 20,4% w wielu przedprodukcyjnym Liczni absolwenci szkół
wysoka stopa bezrobocia ca 14% (zwłaszcza wśród ludzi młodych),
duży odsetek osób bezrobotnych długotrwale bezrobotnych, bez prawa do zasiłku,
słaba aktywizacja bezrobotnych, odpływ ludności aktywnej za granice i
do większych miast (w szczególności młodych i ludzi wykształconych),
małe możliwości zatrudnienia, niska aktywność społeczności lokalnej
Szanse Zagrożenia możliwość pozyskania środków
finansowych z UE wzrost atrakcyjności inwestycyjnej
PDOW
postępujący proces zwolnień z istniejących zakładów pracy
niski poziom zatrudnienia poza rolnictwem
bezrobocie wśród młodzieży kończącej edukację
ukryte bezrobocie na wsi Odpływ kadry poza granice państwa
POMOC SPOŁECZNA I OCHRONA ZDROWIA
• Od roku 2007 maleje liczba przychodni podległych samorządowi terytorialnemu. W roku 2012 odnotowano 12 takich przychodni na 53 przychodnie ogółem na terenie PDOW
• Rozmieszczenie placówek związanych z ochroną zdrowia jest równomierne dzięki placówkom niepublicznym.
• Dostępność do aptek na terenie PDOW jest dobra. Jedynie małe gminy wiejskie: Adamówka, Gać i Hyżne, nie posiadają apteki, natomiast mają punkty apteczne
• Z analizy liczby udzielanych porad medycznych na terenie obszaru wynika, że utrzymuje się on na optymalnym poziomie, co oznacza, że zapewniona jest dostępność do tego rodzaju usług
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Programu Pomoc Techniczna 2007-2013
POMOC SPOŁECZNA I OCHRONA ZDROWIA
Oprac. własne
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Programu Pomoc Techniczna 2007-2013
Mocne strony Słabe strony Szpital Powiatowy w Przeworsku, dobrze rozwinięta sieć ośrodków
zdrowia świadczących podstawową opiekę zdrowotną - równomiernie rozmieszczona sieć placówek związanych z ochroną zdrowia,
dobrze rozwinięta sieć i oferta edukacji (przedszkolnej, szkolnej),
dobry poziom pomocy dla ludzi starszych,
dobrze działający system pomocy społecznej zapewniający wsparcie osobom i rodzinom pozostającym w trudnej sytuacji życiowej,
Rozwinięta infrastruktura społeczno-kulturalna – dobrze rozwinięta sieć bibliotek, gminne i wiejskie ośrodki kultury, koła gospodyń wiejskich i inne organizacje kultywujące tradycję lokalną - chóry, kapele, zespoły pieśni i tańca,
Dobrze rozwinięta sieć klubów sportowych.
niski poziom dochodów ludności, niekorzystna struktura wiekowa
prowadzących gospodarstwa rolne, brak ofert pracy, migracja osób młodych
i wykształconych w poszukiwaniu pracy i lepszych warunków życia,
niski poziom wykształcenia mieszkańców,
poziom wykształcenia niedostosowany do potrzeb rynku pracy,
brak perspektyw dla ludzi młodych, niski standard życia i wyposażenia
budynków mieszkalnych w infrastrukturę techniczną,
duże rozproszenie i rozdrobnienie osadnictwa,
stan techniczny obiektów użyteczności publicznej wymagający poprawy,
dominujące problemy społeczne (ubóstwo – bezrobocie – niepełnosprawność – uzależnienia)
duży odsetek osób długotrwale bezrobotnych,
niedostatecznie rozwinięta oferta spędzania czasu wolnego dla dzieci i młodzieży
POMOC SPOŁECZNA I OCHRONA ZDROWIA
Oprac. własne
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Programu Pomoc Techniczna 2007-2013
Szanse Zagrożenia zwiększenie zasobu mieszkań
socjalnych, przeznaczenie nowych terenów pod
budownictwo mieszkaniowe, podejmowanie/rozwijanie współpracy
w ramach związku gmin, możliwość pozyskania środków
finansowych z UE.
niż demograficzny, patologie społeczne (w tym alkoholizm,
narkomania), pogarszające się warunki bytowe osób o
najniższym poziomie dochodów, negatywne tendencje demograficzne w
regionie, wzrost dysproporcji w dochodach
ludności.
GOSPODARKA - PRZEDSIĘBIORCZOŚĆ
Oprac. SWIG DELTA PARTNER
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Programu Pomoc Techniczna 2007-2013
GOSPODARKA - PRZEDSIĘBIORCZOŚĆ
Oprac. własne
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Programu Pomoc Techniczna 2007-2013
Mocne strony Słabe strony wzrost liczby podmiotów gospodarczych
w stosunku do 2000 r. położenie przy głównych szlakach
komunikacyjnych, w niedalekiej odległości od autostrady,
strefa ekonomiczna w Przeworsku funkcjonującą w ramach Tarnobrzeskiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej,
duży udział sektora prywatnego, małych i średnich przedsiębiorstw wśród ogółu rejestrowanych firm,
duży potencjał nie wykorzystanej siły roboczej,
dobre warunki do rozwoju produkcji ekologicznej żywności,
przychylność władz samorządowych dla podejmujących działalność gospodarczą i inwestorów tworzących miejsca pracy,
stabilna i przychylna polityka władz gmin PDOW dotycząca rozwoju przedsiębiorczości,
możliwość przeznaczenia gruntów o najsłabszej bonitacji na cele pozarolnicze
gospodarstwa rolne nastawione na niskotowarową, wielokierunkową oraz nie wyspecjalizowaną produkcję
niekorzystna struktura – rozdrobnienie gospodarstw rolnych
brak nowych inwestycji, brak kapitału w regionie, niewystarczające uzbrojenie terenów
dla celów inwestycyjnych, mała ilość rozwojowych zakładów
przemysłowych, brak przemysłu przetwórczego, likwidacja zakładów przemysłowych
jako efekt zmian społeczno – gospodarczych,
słabo rozwinięta sieć instytucji okołobiznesowych,
niedostosowanie kierunków kształcenia do potrzeb rynku pracy,
niewystarczająca baza kształcenia zawodowego,
wysoka konkurencja, trudności z rynkiem zbytu,
niska liczba ofert pracy, brak klastrów (gron kooperacyjnych)
GOSPODARKA - PRZEDSIĘBIORCZOŚĆ
Oprac. własne
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Programu Pomoc Techniczna 2007-2013
Szanse Zagrożenia rosnące zapotrzebowanie na zdrową
żywność w Polsce i w Europie, co sprzyja rozwojowi rolnictwa ekologicznego
produkcja zdrowej żywności, wprowadzenie ekologicznych metod upraw
dywersyfikacja działalności w kierunku działalności pozarolniczej,
organizowanie się producentów rolnych (grupy producenckie, grupy marketingowe, spółdzielnie i stowarzyszenia).
rozwój sektora spożywczego, rozwój agroturystyki, tworzenie grup producenckich,
brak skutecznej promocji produktu lokalnego na rynku ogólnokrajowym, brak stabilnej polityki państwa, częste zmiany przepisów prawnych
duże dysproporcje w dochodach ludności,
wysokie koszty produkcji rolnej, pogarszająca się sytuacja ekonomiczna
w rolnictwie – malejąca dochodowość, ograniczony rynek zbytu produktów
rolnych, ubożenie społeczeństwa,
GOSPODARKA - PRZEDSIĘBIORCZOŚĆ
Oprac. własne
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Programu Pomoc Techniczna 2007-2013
Szanse Zagrożenia tworzenie nowych miejsc pracy, rozwój
Sektora MSP, rozwój agroturystyki i turystyki
weekendowej, rozwój informatyzacji i telekomunikacji, podejmowanie/rozwijanie współpracy
w ramach związku gmin, rozwój gospodarczy kraju, możliwość pozyskania środków
finansowych z UE,
Wysokie koszty prowadzenia działalności gospodarczej (podatki, koszty ubezpieczeń społecznych)
niestabilna i skomplikowana polityka podatkowa
skomplikowana procedura ubiegania się o środki z UE
wysoka konkurencyjność rynku marginalizacja gospodarcza regionu
INFRASTRUKTURA• Na terenie PDOW w 2012 roku z sieci kanalizacyjnej korzystało 58 916
osób; wzrost liczby przyłączeń w porównaniu do 2002 roku wynosi 76%
• Długość czynnej sieci kanalizacyjnej na terenie PDOW wynosi 990,8 km • Na terenie PDOW w 2012 roku z sieci gazowej korzystało 63 485 osób;
zanotowano marginalny przyrost liczby przyłączy od 2002 roku• Długość czynnej sieci gazowej na terenie PDOW wynosi 1 114,8 km• Na terenie PDOW w 2012 roku z sieci wodociągowej korzystało 73 148
osób; wzrost o 8% w stosunku do 2002 roku• Długość czynnej sieci wodociągowej rozdzielczej na terenie PDOW
wynosi 853,1 km
Oprac. Swig delta partner
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Programu Pomoc Techniczna 2007-2013
INFRASTRUKTURA
Oprac. własneProjekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Programu Pomoc Techniczna 2007-2013
Mocne strony Słabe strony dobrze rozwinięta sieć wodociągowa
za wyjątkiem terenów obejmujących gminy: Jawornik Polski, Kańczuga, Dynów, Hyżne,
dobrze rozwinięta sieć kanalizacyjna za wyjątkiem terenów obejmujących gminy: Jawornik Polski, Kańczuga, Dynów, Hyżne
dobrze rozwinięta sieć gazowa, z wyjątkiem gminy Adamówka,
dobrze rozwinięta sieć telekomunikacyjna, energetyczna
dobra dostępność komunikacyjna dobrze rozwinięta sieć dróg
powiatowych, Przeworsk jako ważny węzeł drogowy
i kolejowy
niska jakość techniczna nawierzchni dróg słabo rozwinięta gospodarka odpadami słabo rozwinięta sieć wodociągowa
w gminach Jawornik Polski, Kańczuga, Dynów, Hyżne
słabo rozwinięta sieć kanalizacyjna w gminach Jawornik Polski, Kańczuga, Dynów, Hyżne,
niski poziom efektywności energetycznej obiektów użyteczności publicznej i mieszkaniowych,
brak odpowiednio rozwiniętej infrastruktury okołoturystycznej,
brak terenów uzbrojonych pod inwestycje,
niewystarczająca infrastruktura sportowa,
słabo rozwinięta sieć autobusowa, niewystarczająca liczba połączeń,
niska drożność dróg, brak obwodnicy między innymi
Przeworska, zróżnicowanie stanu technicznego dróg
w poszczególnych gminach, nierównomierna gęstość sieci drogowej, zły stan techniczny mostów.
INFRASTRUKTURA
Oprac. własneProjekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Programu Pomoc Techniczna 2007-2013
Szanse Zagrożenia możliwość pozyskania środków
finansowych z UE, podejmowanie/rozwijanie współpracy
w ramach związku gmin,
wzrastające zapotrzebowanie na energię elektryczną,
wzrastająca ilość odpadów komunalnych, zmiana klimatu, zagrożenie klęskami żywiołowymi, wzrost poziomu zanieczyszczenia
środowiska, rosnące natężenie ruchu drogowego, wzrost poziomu hałasu.
TURYSTYKALiczba osób korzystających z noclegów na terenie PDOW w latach 2004-2012
Zabytki najważniejsze: Bazylika p.w. Ducha Świętego w Przeworsku, Dworce kolejki wąskotorowej Przeworsk-Dynów w gm. Jawornik Polski, Kańczuga, Przeworsk, Dynów, Hyżne, Zespoły pałacowo-parkowe m.in. w Przeworsku, Sieniawie, Zarzeczu, Żuklinie, Urzejowicach, Bachórzu, kościół parafialny pw. NMP z kryptą Czartoryskich w Sieniawie, gotycki kościół św. Marii Magdaleny w Nowosielcach, żywy skansen Pastewnik w Przeworsku, dwór Trzecieskich w Dynowie, stary i nowy cmentarz żydowski w Dynowie
Oprac. SWIG DELTA PARTNER
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Programu Pomoc Techniczna 2007-2013
TURYSTYKA
Oprac. własneProjekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Programu Pomoc Techniczna 2007-2013
Mocne strony Słabe strony niski poziom zanieczyszczenia
środowiska naturalnego, otoczenie sprzyjające praktykowaniu
różnych form wypoczynku, liczne cieki wodne i potoki stwarzające
możliwość budowy stawów hodowlanych oraz zalewów
bogactwo naturalne – lasy,
różnorodność fauny i flory kolejka wąskotorowa: Przeworsk-
Jawornik Polski-Dynów - trasa (46 km) „Małego Expresu Pogórzanin,
Niewypromowana marka turystyczna zbyt małe środki na promocję
turystyczną i inwestycyjną, niewystarczająca infrastruktura
turystyczna niewykorzystane atrakcje turystyczne, słabo rozwinięta baza noclegowa, mała ilość obiektów-miejsc rekreacyjno-
sportowych, brak gospodarstw agroturystycznych
(słaba promocja agroturystyki), niedostateczny stan techniczny
obiektów zabytkowych.
TURYSTYKA
Oprac. własneProjekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Programu Pomoc Techniczna 2007-2013
Mocne strony Słabe strony liczne zabytki o charakterze religijnym i
świeckim, wiele obiektów architektoni-cznych o charakterze zabytkowym (kościoły parafialne, cmentarze, kapliczki oraz pozostałości zespołów dworskich),
tereny o walorach przyrodniczych i krajobrazowych , które zostały objęte ochroną prawną, w tym: dwa obszary chronionego krajobrazu – Kuryłowski OCHK i Sieniawski OCHK, Przemysko-Dynowski Obszar Chronionego Krajobrazu, Park Krajobrazowy Pogórza Przemyskiego, Rezerwat Husówka i Lupa, park krajobrazowy i akwen wodny w Łopuszce Małej (gm. Kańczuga)
warunki naturalne dające możliwość organizowania popularnych form wypoczynku turystyki, w tym rowerowej i pieszej
TURYSTYKA
Oprac. własneProjekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Programu Pomoc Techniczna 2007-2013
Mocne strony Słabe strony przyrodniczo – edukacyjno –
turystyczne trasy rowerowe, źródła wód leczniczych wodorowęglowo
– chlorkowo na terenie gminy Hyżne, siarczano – sodowo – wapniowych (Nieborów), a także wód siarczkowych (Szklary).
Szlaki turystyczne, w tym górski szlak niebieski im. Gen. Wł. Sikorskiego, o długości 40 km, z Białej przez Matysówkę Łany, Dolinę Chmielnika, Borówki, Grzegorzówkę, Jawornik Polski, Bachórz do Dynowa
TURYSTYKA
Oprac. własneProjekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Programu Pomoc Techniczna 2007-2013
Mocne strony Słabe strony NORDIC WALKING PARK PODKARPACIE
CENTRUM (NWPPC) - ponad 400 kilometrów tras o zróżnicowanym stopniu trudności, trasy zlokalizowane na obszarze miasta i gminy Sieniawa oraz gmin: Adamówka, Gać, Grodzisko Dolne, Jarosław, Kuryłówka, Przeworsk, Tryńcza, Wiązownica i Zarzecze.
wzrastająca świadomość ekologiczna mieszkańców
brak dużych zakładów zagrażających jakości środowiska naturalnego
aktywna działalność instytucji non-profit, przyczyniająca się do rozwoju turystyki które skupiają się szczególnie wokół problematyki społeczno-gospodarczej, sportowej oraz kulturalnej (np. Związek Gmin Turystycznych Pogórza Dynowskiego, lokalne grupy działania – w tym Lokalna Grupa Działania „Dorzecze Mleczki” – obejmuje obszar trzech gmin (Przeworsk, Zarzecze, Gać)
TURYSTYKA
Oprac. własneProjekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Programu Pomoc Techniczna 2007-2013
Szanse Zagrożenia powiększenie i wzrost jakości bazy
agroturystycznej, rosnące zainteresowanie agroturystyką
i aktywną turystyką, inwentaryzacja posiadanych zasobów, aktywna polityka promocyjna PDOW, rozwój produktów lokalnych, wzrost zainteresowania zorganizowaną
turystyką i wypoczynkiem, rozbudowa infrastruktury sportowej i
rekreacyjnej, aktywna polityka promocyjna PDOW podejmowanie/rozwijanie współpracy
w ramach związku gmin, tworzenie nowych szlaków
turystycznych.
brak tradycji wykorzystania istniejących walorów turystyczno-krajobrazowych,
niedofinansowanie infrastruktury rekreacyjnej i sportowej
KULTURA
Oprac. własneProjekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Programu Pomoc Techniczna 2007-2013
Mocne strony Słabe strony Dobrze rozwinięta sieć domów kultury Aktywnie działające OSP Dobrze rozwinięta sieć bibliotek
publicznych Aktywny amatorski ruch artystyczny Duża ilość imprez kulturalnych (np. Dni
Pogórza Dynowskiego, konkursy kolęd i pastorałek, Regionalny Konkurs Poezji Patriotycznej w Dynowie
liczne stowarzyszenia, przyczyniające się do rozwoju kulturalnego i edukacyjnego
ograniczone możliwości budżetów JST niewypromowana marka kulturalna
obszaru brak imprezy ponadregionalnej
Szanse Zagrożenia pojawienie się sponsorów
instytucjonalnych pozyskanie środków MKiDN pozyskanie środków z funduszy UE
Ograniczenia budżetu centralnego Marginalizacja kulturalna regionu
OBSZARY STRATEGICZNE
• Rozwój gospodarczy, przedsiębiorczość, atrakcyjność inwestycyjna (strefy i tereny inwestycyjne), innowacyjność, inteligentne powiązania gospodarcze (klastry)
• Zrównoważony rozwój, przyjazne środowisko, gospodarka niskoemisyjna, gospodarka odpadami, gospodarka wodna (ochrona przeciwpowodziowa), rewitalizacja miast i obszarów zdegradowanych
• Atrakcyjność turystyczna, wypromowanie marki turystycznej, infrastruktura, szlaki, dziedzictwo kulturowe (zabytki, rewaloryzacja), imprezy i obiekty kulturotwórcze
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Programu Pomoc Techniczna 2007-2013
PRZEWORSKO DYNOWSKI OBSZAR WSPARCIA
DZIĘKUJEMY ZA UWAGĘ
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Programu Pomoc Techniczna 2007-2013