Post on 28-Feb-2019
Zacznik nr 1 do uchway nr 628/54/15
Zarzdu Wojewdztwa Pomorskiego z dnia 30 czerwca 2015 r.
Zasady wdraania
Regionalnego Programu Operacyjnego
Wojewdztwa Pomorskiego na lata 2014-2020
(z dnia 30 czerwca 2015 r.)
Gdask,
czerwiec 2015 r.
2
Wykaz stosowanych skrtw .................................................................................................................. 4
Wykaz stosowanych poj....................................................................................................................... 6
1 Wprowadzenie .............................................................................................................................. 12
1.1 Cel, zakres i odbiorcy dokumentu ......................................................................................... 12
1.2 Podstawy prawne .................................................................................................................. 13
1.3 Dokumenty strategiczne i programowe ................................................................................ 17
2 Zasady udzielania pomocy w ramach RPO WP 2014-2020 ........................................................... 21
2.1 Zakres pomocy....................................................................................................................... 21
2.2 Podmioty uprawnione ........................................................................................................... 24
2.3 Rodzaje projektw ................................................................................................................. 25
2.4 Polityki horyzontalne ............................................................................................................. 28
2.5 Instrumenty terytorialne ....................................................................................................... 33
2.6 Formy wsparcia ..................................................................................................................... 36
2.6.1 Dotacje........................................................................................................................... 37
2.6.2 Instrumenty finansowe ................................................................................................. 37
2.7 Polityka przeciwdziaania naduyciom finansowym i korupcji .............................................. 38
3 Wsplne dla EFRR i EFS zasady dotyczce realizacji projektw objtych wsparciem dotacyjnym w
ramach RPO WP 2014-2020 .................................................................................................................. 39
3.1 rda finansowania projektu ............................................................................................... 40
3.1.1 Dofinansowanie ze rodkw funduszy strukturalnych .................................................. 40
3.1.2 Wkad krajowy ............................................................................................................... 41
3.1.3 Formy wnoszenia wkadu wasnego .............................................................................. 42
3.1.4 Kwalifikowanie pochodzenia wkadu wasnego w ramach projektw dofinansowanych
ze rodkw EFS .............................................................................................................................. 43
3.2 Pomoc publiczna.................................................................................................................... 44
3.3 Dochd w projekcie ............................................................................................................... 50
3.3.1 Projekty generujce dochd operacyjny ....................................................................... 53
3.4 Cross-financing (instrument elastycznoci) ........................................................................... 62
3.5 Zasady wsppracy w projektach .......................................................................................... 63
3.5.1 Partnerstwo ................................................................................................................... 63
3.5.2 Partnerstwo publiczno-prywatne .................................................................................. 68
3.6 Kwalifikowalno ................................................................................................................... 69
3.6.1 Zasady oglne kwalifikowalnoci .................................................................................. 70
3.6.2 Horyzont czasowy kwalifikowalnoci wydatkw ........................................................... 72
3
3.7 Tryb oceny i wyboru projektw do dofinansowania ............................................................. 73
3.7.1 Zasady naboru i oceny wnioskw o dofinansowanie w trybie konkursowym .............. 74
3.7.2 Zasady naboru i oceny wnioskw o dofinansowanie w trybie pozakonkursowym ...... 92
3.7.3 Zasady szczeglne dotyczce naboru i oceny wnioskw o dofinansowanie projektw
zintegrowanych ............................................................................................................................. 97
3.8 System teleinformatyczny komunikacji z IZ RPO WP/IP........................................................ 97
3.9 Szczegowe zasady realizacji, rozliczania i kontroli projektw w ramach EFRR .................. 99
3.9.1 Umowa o dofinansowanie projektu i decyzja o dofinansowaniu projektu ze rodkw
EFRR 99
3.9.2 Realizacja projektu dofinansowanego ze rodkw EFRR ............................................ 104
3.9.3 Przepywy finansowe i system rozlicze projektu dofinansowanego ze rodkw EFRR
107
3.9.4 Kontrola i audyt oraz weryfikacja udzielonych zamwie w ramach projektw
dofinansowanych ze rodkw EFRR ............................................................................................ 115
3.10 Szczegowe zasady realizacji, rozliczania i kontroli projektw w ramach EFS .................. 123
3.10.1 Umowa o dofinansowanie realizacji projektu i decyzja o dofinansowaniu projektu ze
rodkw EFS ................................................................................................................................ 123
3.10.2 Realizacja projektu dofinansowanego ze rodkw EFS ............................................... 130
3.10.3 Przepywy finansowe i system rozlicze projektu dofinansowanego ze rodkw EFS 132
3.10.4 Kontrola w ramach projektw dofinansowanych ze rodkw EFS ............................. 147
3.11 Stosowanie przepisw dotyczcych zamwie publicznych oraz przejrzysto
wydatkowania rodkw w ramach projektw dofinansowanych ze rodkw EFRR i EFS .............. 154
3.12 Nieprawidowoci ................................................................................................................ 158
3.13 Zwrot rodkw w ramach projektw dofinansowanych ze rodkw EFRR/EFS ................. 161
3.14 Monitorowanie i sprawozdawczo .................................................................................... 165
3.15 Promocja projektw ............................................................................................................ 169
3.16 Trwao projektw ............................................................................................................. 170
3.17 Archiwizacja dokumentw .................................................................................................. 173
4 Specyficzne wymogi w odniesieniu do wybranych obszarw tematycznych RPO WP 2014-2020
(rewitalizacja/ zdrowie/ innowacje/ inne uzgodnione w toku dyskusji nad zapisami SzOOP) ............ 175
4.1 Projekty zintegrowane w rewitalizacji ................................................................................. 175
5 Zaczniki ..................................................................................................................................... 176
4
Wykaz stosowanych skrtw
B+R+I Badania, rozwj, innowacje
BGK Bank Gospodarstwa Krajowego
DEFS Departament Europejskiego Funduszu Spoecznego Urzdu
Marszakowskiego Wojewdztwa Pomorskiego
DPR Departament Programw Regionalnych Urzdu Marszakowskiego
Wojewdztwa Pomorskiego
EFRR Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego
EFS Europejski Fundusz Spoeczny
GWA Generator Wnioskw Aplikacyjnych
IA Instytucja Audytowa
IP Instytucja Poredniczca
IRP Instytucja rozpatrujca protest
IZ RPO WP Instytucja Zarzdzajca Regionalnym Programem Operacyjnym
Wojewdztwa Pomorskiego na lata 2014-2020
Jst Jednostki samorzdu terytorialnego
KE Komisja Europejska
KOP Komisja Oceny Projektw
MIR Ministerstwo Infrastruktury i Rozwoju
MOF Miejski Obszar Funkcjonalny
NIK Najwysza Izba Kontroli
OMT Obszar Metropolitalny Trjmiasta
OP O Priorytetowa
OSI Obszary Strategicznej Interwencji
PI Priorytet Inwestycyjny
PUP Powiatowy Urzd Pracy
PZP Prawo zamwie publicznych
RPO WP 2014-2020 Regionalny Program Operacyjny Wojewdztwa Pomorskiego na lata 2014-
2020
RPS Regionalny Program Strategiczny
SRK 2020 Strategia Rozwoju Kraju 2020 Aktywne spoeczestwo, konkurencyjna
gospodarka, sprawne pastwo
SRWP Strategia Rozwoju Wojewdztwa Pomorskiego 2020
SUERMB Strategia Unii Europejskiej dla Regionu Morza Batyckiego
SWP Samorzd Wojewdztwa Pomorskiego
SzOOP RPO WP Szczegowy Opis Osi Priorytetowych Regionalnego Programu
Operacyjnego Wojewdztwa Pomorskiego na lata 2014-2020
UE Unia Europejska
UFP Ustawa z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (t.j. Dz. U. z 2013
r., poz. 885 ze zm.)
UMWP Urzd Marszakowski Wojewdztwa Pomorskiego w Gdasku
UP Umowa Partnerstwa
WE Wsplnota Europejska
WFOiGW Wojewdzki Fundusz Ochrony rodowiska i Gospodarki Wodnej w Gdasku
5
WRS Wsplne Ramy Strategiczne
WUP Wojewdzki Urzd Pracy w Gdasku
ZIT Zintegrowane Inwestycje Terytorialne
ZPT Zintegrowane Porozumienia Terytorialne
ZWP Zarzd Wojewdztwa Pomorskiego
6
Wykaz stosowanych poj
Beneficjent naley przez to rozumie podmiot publiczny lub prywatny, ktry, na podstawie
zawartej z IZ RPO WP/IP umowy o dofinansowanie lub wydanej decyzji o dofinansowaniu projektu,
realizuje projekt objty dofinansowaniem jednego z funduszy strukturalnych UE w ramach Programu
lub w kontekcie programw pomocy pastwa podmiot, ktry otrzyma pomoc lub w kontekcie
instrumentw finansowych podmiot, ktry wdraa instrument finansowy.
Decyzja o dofinansowaniu projektu naley przez to rozumie decyzj podjt przez Zarzd
Wojewdztwa Pomorskiego, ktra stanowi podstaw dofinansowania projektu realizowanego przez
Samorzd Wojewdztwa Pomorskiego tzw. projektu wasnego.
Dochd naley przez to rozumie dochd, o ktrym mowa w art. 61 rozporzdzenia oglnego,
obliczony zgodnie z zasadami okrelonymi w Wytycznych Ministra Infrastruktury i Rozwoju z dnia 18
marca 2015 r. w zakresie zagadnie zwizanych z przygotowaniem projektw inwestycyjnych, w tym
projektw generujcych dochd i projektw hybrydowych na lata 2014-20201.
Dofinansowanie naley przez to rozumie rodki pochodzce z Funduszy przekazywane przez
Patnika2 oraz wspfinansowanie ze rodkw budetu pastwa przekazywane przez IZ RPO WP/IP (w
przypadku projektw, dla ktrych zostao przewidziane wspfinansowanie ze rodkw budetu
pastwa3), na rachunek bankowy beneficjenta.
Fundusz naley przez to rozumie Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego lub Europejski
Fundusz Spoeczny, ktrego rodki przekazywane s przez Ministra Finansw z budetu rodkw
europejskich na rachunki Patnika w celu obsugi patnoci na rzecz beneficjentw.
Instytucja Poredniczca (IP) naley przez to rozumie podmiot, ktremu zostaa powierzona, w
drodze porozumienia albo umowy zawartej z IZ RPO WP, realizacja zada w ramach Programu.
Instytucja Zarzdzajca Regionalnym Programem Operacyjnym Wojewdztwa Pomorskiego na lata
2014-2020 (IZ RPO WP) naley przez to rozumie Zarzd Wojewdztwa Pomorskiego, ktrego
obsug w zakresie realizacji Programu zapewnia Urzd Marszakowski Wojewdztwa Pomorskiego
poprzez waciwe departamenty.
Korekta finansowa naley przez to rozumie kwot, o jak pomniejsza si dofinansowanie dla
projektu lub Programu w zwizku z nieprawidowoci indywidualn.
Nieprawidowo indywidualna nieprawidowo, o ktrej mowa w art. 2 pkt 36 rozporzdzenia
oglnego, oznacza kade naruszenie prawa unijnego lub prawa krajowego dotyczcego stosowania
prawa unijnego, wynikajce z dziaania lub zaniechania podmiotu gospodarczego zaangaowanego
we wdraanie funduszy Polityki Spjnoci, ktre ma lub moe mie szkodliwy wpyw na budet Unii
poprzez obcienie budetu Unii nieuzasadnionym wydatkiem.
1 Nr MIiR/H/2014-2020/7(01)03/2015.
2 rodki Funduszy przekazywane s przez Patnika na rachunek bankowy beneficjenta w formie patnoci
dokonywanej na zlecenie IZ RPO WP/IP zgodnie z art. 188 ust. 1 oraz 189 ust. 1 UFP. Patno moe przybra form refundacji lub zaliczki. 3 rodki budetu pastwa przekazywane s przez IZ RPO WP/IP na rachunek bankowy beneficjenta w formie
dotacji celowej zgodnie z art. 127 ust. 2 pkt 5 UFP. Dotacja celowa moe przybra form refundacji.
7
Okres kwalifikowalnoci naley przez to rozumie okres, w ktrym mog by ponoszone wydatki
kwalifikowalne w projekcie. Pocztek okresu kwalifikowania wydatkw w ramach RPO WP 2014-2020
stanowi dzie 1 stycznia 2014 r., a koniec 30 czerwca 2023 r. (w przypadku projektw objtych
pomoc publiczn ramy czasowe kwalifikowalnoci wydatkw wynikaj z waciwego programu
pomocowego).
Partner naley przez to rozumie podmiot wymieniony we wniosku o dofinansowanie, ktrego
udzia jest uzasadniony, konieczny i niezbdny, wnoszcy do projektu zasoby ludzkie, organizacyjne,
techniczne lub finansowe i wspuczestniczcy w jego realizacji na warunkach okrelonych w
porozumieniu/umowie o partnerstwie, a tym samym upowaniony do ponoszenia wydatkw
kwalifikowalnych w projekcie.
Partner wiodcy naley przez to rozumie partnera reprezentujcego wszystkich partnerw,
posiadajcego status beneficjenta, z ktrym zawierana jest umowa o dofinansowanie projektu i ktry
ponosi odpowiedzialno za przygotowanie, a nastpnie realizacj projektu.
Patnik naley przez to rozumie Bank Gospodarstwa Krajowego, ktry prowadzi obsug bankow
patnoci w ramach Programu na podstawie umowy rachunku bankowego zawartej z Ministrem
Finansw na zasadach okrelonych w ustawie z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych4
(UFP).
Patno kocowa naley przez to rozumie patno kwoty obejmujcej cao lub cz wydatkw
kwalifikowalnych, stanowicych dofinansowanie projektu, poniesionych na jego realizacj, ujtych
we wniosku o patno kocow, przekazan przez Patnika oraz IZ RPO WP/IP5 na rachunek bankowy
beneficjenta po zakoczeniu realizacji projektu oraz spenieniu warunkw okrelonych w umowie o
dofinansowanie.
Patno porednia naley przez to rozumie patno kwoty obejmujcej cz wydatkw
kwalifikowalnych poniesionych w miar postpu realizacji projektu, ujtych we wniosku o patno
poredni, przekazan przez Patnika oraz IZ RPO WP/IP6 na rachunek bankowy beneficjenta po
spenieniu warunkw okrelonych w umowie o dofinansowanie.
Portal funduszy europejskich naley przez to rozumie portal internetowy, o ktrym mowa w art.
115 ust. 1 lit. b rozporzdzenia oglnego, dostpny pod adresem internetowym:
www.funduszeeuropejskie.gov.pl.
Priorytet inwestycyjny naley przez to rozumie specyficzne dla kadego funduszu strukturalnego
priorytety, okrelone w art. 5 rozporzdzenia EFRR i art. 3 rozporzdzenia EFS, podlegajce wsparciu
w ramach waciwych dla danego funduszu celw tematycznych, wskazanych w art. 9 akapit pierwszy
rozporzdzenia oglnego.
Program naley przez to rozumie Regionalny Program Operacyjny Wojewdztwa Pomorskiego na
lata 2014-2020, przyjty uchwa nr 196/20/15 Zarzdu Wojewdztwa Pomorskiego z dnia 3 marca
2015 r. w zwizku z decyzj nr C(2015)908 Komisji Europejskiej z dnia 12 lutego 2015 r.
4 T.j. Dz. U. z 2013 r., poz. 885, ze zm.
5 W przypadku projektw, dla ktrych zostao przewidziane wspfinansowanie ze rodkw budetu pastwa.
6 W przypadku projektw, dla ktrych zostao przewidziane wspfinansowanie ze rodkw budetu pastwa.
http://www.funduszeeuropejskie.gov.pl/
8
Projekt naley przez to rozumie przedsiwzicie zgoszone przez beneficjenta we wniosku o
dofinansowanie, zmierzajce do osignicia zaoonego celu okrelonego wskanikami, z okrelonym
pocztkiem i kocem realizacji, zgoszone do objcia albo objte wspfinansowaniem rodkami
jednego z funduszy strukturalnych UE w ramach Programu.
Rachunek bankowy beneficjenta naley przez to rozumie rachunek bankowy, wskazany przez
beneficjenta dla potrzeb realizacji projektu dofinansowanego w ramach Programu.
Refundacja naley przez to rozumie zwrot beneficjentowi, faktycznie poniesionych oraz
odpowiednio udokumentowanych, czci wydatkw kwalifikowalnych na realizacj projektu,
przekazywany przez Patnika oraz IZ RPO WP/IP7 po spenieniu warunkw okrelonych w umowie o
dofinansowanie.
Ramy wykonania naley przez to rozumie, zgodnie z art. 21 i zacznikiem II do rozporzdzenia
oglnego, ramy wykonania okrelone w zapisach RPO WP 2014-2020 w celu monitorowania
postpw w osiganiu celw i wartoci docelowych przyjtych dla kadej Osi Priorytetowej w trakcie
caego okresu programowania. Ramy wykonania skadaj si z celw porednich ustanowionych na
2018 r. oraz z celw kocowych ustalonych na 2023 r. na poziomie poszczeglnych Osi
Priorytetowych Programu (z wyjtkiem OP 12. Pomoc techniczna). Do okrelania celw porednich i
kocowych wyraonych w ramach wykonania posuyy wskaniki finansowe, wskaniki produktu lub
kluczowe etapy wdraania wymienione w treci RPO WP 2014-2020 oraz w zaczniku nr 8.2 do
SzOOP RPO WP.
Rozliczenie zaliczki naley przez to rozumie wykazanie przez beneficjenta wydatkw
kwalifikowalnych we wniosku o patno, w terminie i na warunkach okrelonych w umowie o
dofinansowanie/decyzji o dofinansowaniu projektu, lub dokonanie zwrotu caoci lub czci zaliczki.
Rozpoczcie realizacji projektu w przypadku projektw realizowanych z EFRR naley przez to
rozumie przewidywan dat zawarcia pierwszej umowy z wykonawc w ramach projektu lub dat
zawarcia przez beneficjenta pierwszej umowy z wykonawc w ramach projektu w przypadku
wczeniejszego jej zawarcia przez beneficjenta z zachowaniem zasad kwalifikowalnoci wydatkw8.
W przypadku projektw realizowanych z EFS naley przez to rozumie dat wskazan we wniosku o
dofinansowanie projektu z zachowaniem zasad kwalifikowalnoci wydatkw okrelonych w
niniejszym dokumencie.
Rozporzdzenie EFRR naley przez to rozumie rozporzdzenie Parlamentu Europejskiego i Rady
(UE) nr 1301/2013 z dnia 17 grudnia 2013 r. w sprawie Europejskiego Funduszu Rozwoju
Regionalnego i przepisw szczeglnych dotyczcych celu Inwestycje na rzecz wzrostu i zatrudnienia
oraz w sprawie uchylenia rozporzdzenia (WE) nr 1080/2006 (Dz. Urz. UE L 347 z 20.12.2013 r., str.
289).
7 W przypadku projektw, dla ktrych zostao przewidziane wspfinansowanie ze rodkw budetu pastwa.
8 Pojcie rozpoczcia realizacji projektu nie obejmuje zawierania umw z wykonawcami o realizacj prac
przygotowawczych polegajcych na opracowaniu dokumentacji niezbdnej do przygotowania projektu w rozumieniu Wytycznych dotyczcych kwalifikowalnoci wydatkw w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Wojewdztwa Pomorskiego na lata 2014-2020, stanowicych zacznik nr 4 do niniejszego dokumentu.
9
Rozporzdzenie EFS naley przez to rozumie rozporzdzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE)
nr 1304/2013 z dnia 17 grudnia 2013 r. w sprawie Europejskiego Funduszu Spoecznego i uchylajce
rozporzdzenie Rady (WE) nr 1081/2006 (Dz. Urz. UE L 347 z 20.12.2013 r., str. 470).
Rozporzdzenie finansowe naley przez to rozumie rozporzdzenie Parlamentu Europejskiego i
Rady (UE, Euratom) nr 966/2012 z dnia 25 padziernika 2012 r. w sprawie zasad finansowych
majcych zastosowanie do budetu oglnego Unii oraz uchylajce rozporzdzenie Rady (WE,
Euratom) nr 1605/2002 (Dz. Urz. UE L 298 z 26.10.2012 r.).
Rozporzdzenie oglne naley przez to rozumie rozporzdzenie Parlamentu Europejskiego i Rady
(UE) nr 1303/2013 z dnia 17 grudnia 2013 r. ustanawiajce wsplne przepisy dotyczce
Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Spoecznego, Funduszu
Spjnoci, Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarw Wiejskich oraz Europejskiego
Funduszu Morskiego i Rybackiego oraz ustanawiajce przepisy oglne dotyczce Europejskiego
Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Spoecznego, Funduszu Spjnoci i
Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego oraz uchylajce rozporzdzenie Rady (WE) nr
1083/2006 (Dz. Urz. UE L 347 z 20.12.2013 r., str. 320).
System teleinformatyczny SL2014 naley przez to rozumie system, o ktrym mowa w art. 122 ust.
3 rozporzdzenia oglnego, stanowicy dla beneficjentw przede wszystkim narzdzie do
sporzdzania i wysyania wnioskw o patno oraz do komunikacji z IZ RPO WP/IP, dostpny pod
adresem internetowym: www.sl2014.gov.pl.
SzOOP RPO WP naley przez to rozumie Szczegowy Opis Osi Priorytetowych Regionalnego
Programu Operacyjnego Wojewdztwa Pomorskiego na lata 2014-2020, czyli dokument przyjty
uchwa nr 434/43/15 Zarzdu Wojewdztwa Pomorskiego z dnia 21 maja 2015 r. oraz zatwierdzony
w zakresie kryteriw wyboru projektw przez Komitet Monitorujcy RPO WP 2014-2020.
rodki wasne naley przez to rozumie rodki finansowe beneficjenta, przeznaczone na realizacj
projektu, z wyczeniem rodkw pochodzcych z czci budetowych poszczeglnych dysponentw,
funduszy celowych lub innych rodkw publicznych oraz poyczek preferencyjnych.
Taryfikator naley przez to rozumie dokument, opracowany przez Ministra Infrastruktury i
Rozwoju (MIR) w formie wytycznych horyzontalnych9, okrelajcy tryb postpowania i sposb
nakadania korekt finansowych w procesie realizacji przedsiwzi wspfinansowanych ze rodkw
UE w przypadku naruszenia przepisw Prawa Zamwie Publicznych.
Umowa o dofinansowanie projektu naley przez to rozumie umow zawart midzy IZ RPO WP/IP
a wnioskodawc, ktrego projekt zosta wybrany do dofinansowania, zawierajc co najmniej
elementy, o ktrych mowa w art. 206 ust. 2 UFP albo porozumienie, o ktrym mowa w art. 206 ust. 5
UFP, zawarte midzy IZ RPO WP/IP a wnioskodawc, bdcym pastwow jednostk budetow,
ktrego projekt zosta wybrany do dofinansowania.
9 Z zastrzeeniem art. 24 ust. 13 ustawy wdroeniowej, ktrym mwi, e minister waciwy do spraw rozwoju
regionalnego moe okreli, w drodze rozporzdzenia, warunki obniania wartoci korekt finansowych, o ktrych mowa w ust. 5 tego artykuu, oraz wartoci wydatkw poniesionych nieprawidowo, stanowicych pomniejszenie, o ktrym mowa w ust. 9 pkt 1 ww. artykuu, a take ich stawki procentowe, majc na wzgldzie charakter i wag nieprawidowoci, ich skutki finansowe, a take stanowisko Komisji Europejskiej, o ktrym mowa w ust. 6 przedmiotowego artykuu.
http://www.sl2014.gov.pl/
10
Umowa Partnerstwa naley przez to rozumie dokument, o ktrym mowa w art. 2 pkt 20
rozporzdzenia oglnego, przygotowany przez Rzd Polski z udziaem partnerw, zgodnie z
podejciem opartym na wielopoziomowym zarzdzaniu, i zatwierdzony przez Komisj Europejsk w
dniu 23 maja 2014 r., ktry okrela strategi Polski, jej priorytety i warunki efektywnego i
skutecznego korzystania z funduszy Polityki Spjnoci UE w celu realizacji unijnej strategii na rzecz
inteligentnego, zrwnowaonego wzrostu sprzyjajcego wczeniu spoecznemu, i ktry zosta
przyjty przez Komisj w nastpstwie oceny i dialogu z danym pastwem czonkowskim.
Ustawa wdroeniowa naley przez to rozumie ustaw z dnia 11 lipca 2014 r. o zasadach realizacji
programw operacyjnych polityki spjnoci finansowanych w perspektywie finansowej 2014-2020
(Dz. U. z 2014 r., poz. 1146, ze zm.).
Wkad wasny naley przez to rozumie rodki finansowe (w przypadku beneficjenta bdcego
jednostk samorzdu terytorialnego lub jednostk podleg pochodzce przynajmniej czciowo ze
rodkw wasnych lub poyczek) albo rzeczowe, zagwarantowane przez beneficjenta na pokrycie
wydatkw kwalifikowalnych w kwocie niezbdnej do uzupenienia dofinansowania projektu (czyli
rnica midzy kwot wydatkw kwalifikowalnych a kwot dofinansowania przyznan
beneficjentowi, zgodnie z poziomem dofinansowania okrelonym dla projektu w umowie o
dofinansowanie/decyzji o dofinansowaniu).
Wniosek o dofinansowanie projektu naley przez to rozumie, okrelony przez IZ RPO WP,
standardowy formularz wniosku o dofinansowanie wraz z zacznikami, naleycie wypeniony i
podpisany przez wnioskodawc, na podstawie ktrego wnioskodawca wystpuje do IZ RPO WP/IP o
przyznanie dofinansowania na realizacj projektu w ramach danego Dziaania/Poddziaania
Programu.
Wniosek o patno naley przez to rozumie, okrelony przez Ministra Infrastruktury i Rozwoju,
standardowy formularz wniosku beneficjenta o patno wraz z zacznikami, naleycie wypeniony i
zoony przez beneficjenta w systemie teleinformatycznym SL2014, na podstawie ktrego beneficjent
wystpuje do IZ RPO WP/IP o zaliczk na pokrycie czci lub caoci kwoty wydatkw
kwalifikowalnych, stanowicych dofinansowanie projektu, bd o refundacj czci albo caoci
kwoty poniesionych wydatkw kwalifikowalnych, stanowicych dofinansowanie projektu, w ramach
danego Dziaania/Poddziaania Programu bd rozlicza otrzyman zaliczk (formularz ten stanowi
zacznik nr 10 do niniejszego dokumentu).
Wnioskodawca naley przez to rozumie podmiot, ktry zoy wniosek o dofinansowanie projektu.
Wspfinansowanie krajowe z budetu pastwa naley przez to rozumie rodki budetu pastwa
niepochodzce z budetu rodkw europejskich, o ktrym mowa w art. 117 ust. 1 ustawy z dnia 27
sierpnia 2009 r. o finansach publicznych, wypacane na rzecz beneficjenta albo wydatkowane przez
pastwow jednostk budetow w ramach projektu, z wyczeniem podlegajcych refundacji przez
Komisj Europejsk rodkw budetu pastwa przeznaczonych na realizacj projektw pomocy
technicznej.
Wspfinansowanie UE naley przez to rozumie rodki pochodzce z budetu rodkw
europejskich, o ktrym mowa w art. 117 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach
publicznych, oraz podlegajce refundacji przez Komisj Europejsk rodki budetu pastwa
11
przeznaczone na realizacj projektw pomocy technicznej, wypacane na rzecz beneficjenta albo
wydatkowane przez pastwow jednostk budetow w ramach projektu.
Wydatki kwalifikowalne naley przez to rozumie wydatki lub koszty poniesione przez beneficjenta
lub podmiot upowaniony w umowie o dofinansowanie do ponoszenia wydatkw kwalifikowalnych
w zwizku z realizacj projektu w ramach Programu, zgodnie z zapisami Wytycznych dotyczcych
kwalifikowalnoci wydatkw w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Wojewdztwa
Pomorskiego na lata 2014-2020, stanowicych zacznik nr 4 do niniejszego dokumentu, ktre
kwalifikuj si do refundacji ze rodkw przeznaczonych na realizacj Programu w trybie okrelonym
w umowie o dofinansowanie.
Wytyczne horyzontalne naley przez to rozumie instrument prawny okrelajcy ujednolicone
warunki i procedury wdraania funduszy strukturalnych i Funduszu Spjnoci. Wytyczne wydaje
Minister Infrastruktury i Rozwoju, a skierowane s one do instytucji uczestniczcych w realizacji
programw operacyjnych i stosowane przez te instytucje na podstawie waciwego porozumienia,
kontraktu terytorialnego albo umowy oraz przez beneficjentw na podstawie umowy o
dofinansowanie albo decyzji o dofinansowaniu projektu.
Zakoczenie realizacji projektu naley przez to rozumie dat faktycznego ukoczenia lub
zrealizowania w peni projektu, oznaczajc dokonanie przez beneficjenta wszelkich powizanych
patnoci w odniesieniu do tego projektu.
Zaliczka naley przez to rozumie okrelon cz kwoty dofinansowania przyznanego w umowie,
przekazan beneficjentowi na podstawie wniosku o zaliczk przez Patnika w kadym roku realizacji
projektu, rozliczan za pomoc wniosku o patno.
Zasady wdraania RPO WP 2014-2020 naley przez to rozumie Zasady wdraania Regionalnego
Programu Operacyjnego Wojewdztwa Pomorskiego na lata 2014-2020, czyli niniejszy dokument
przyjty uchwa nr 432/43/15 Zarzdu Wojewdztwa Pomorskiego z dnia 21 maja 2015 r.,
stanowicy wytyczne programowe w rozumieniu ustawy wdroeniowej, wydane na podstawie
wytycznych horyzontalnych przez IZ RPO WP i dotyczce kwestii szczegowych Programu.
12
1 Wprowadzenie
1.1 Cel, zakres i odbiorcy dokumentu
Zapisy Zasad wdraania RPO WP 2014-2020 stanowi wytyczne programowe w rozumieniu art. 7 ust.
1 ustawy z dnia 11 lipca 2014 r. o zasadach realizacji programw operacyjnych polityki spjnoci
finansowanych w perspektywie finansowej 2014-2020 (Dz. U. z 2014 r., poz. 1146 ze zm.). Niniejszy
dokument ma na celu przedstawienie moliwoci oraz szczegowych warunkw i procedur
skutecznego skorzystania ze wsparcia pochodzcego z funduszy europejskich, oferowanego w
ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Wojewdztwa Pomorskiego na lata 2014-2020 (RPO
WP 2014-2020). W zwizku z powyszym zawarto w nim wszystkie niezbdne informacje o sposobie
przygotowania wniosku o dofinansowanie projektu, etapach jego oceny i wyboru, a take zasadach
realizacji, rozliczania, monitorowania, promowania oraz warunkach przeprowadzenia kontroli
projektw, ktre otrzymaj dofinansowanie w ramach RPO WP 2014-2020. Do stosowania
przedmiotowych wytycznych beneficjenci RPO WP 2014-2020 zobowizani s na podstawie umowy o
dofinansowanie albo decyzji o dofinansowaniu projektu.
Naley jednak podkreli, e obecne zapisy Zasad wdraania RPO WP 2014-2020 odnosz si do
projektw objtych bezzwrotnym wsparciem dotacyjnym, natomiast w zakresie projektw
podlegajcych wsparciu zwrotnemu w postaci instrumentw finansowych, tre dokumentu moe
zosta uzupeniona o odpowiednie informacje w pniejszym terminie, po zakoczeniu oceny ex-ante
przeprowadzonej zgodnie z wymogami art. 37 ust. 2 i 3 rozporzdzenia oglnego.
RPO WP 2014-2020 jest programem dwufunduszowym, czyli wspfinansowanym z dwch funduszy
strukturalnych: Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego (EFRR) i Europejskiego Funduszu
Spoecznego (EFS), realizujcym cele Umowy Partnerstwa, przyjtej przez Komisj Europejsk w dniu
23 maja 2014 r.
Za efektywno i prawidowo zarzdzania oraz wdraania RPO WP 2014-2020 odpowiedzialna jest
Instytucja Zarzdzajca (IZ RPO WP), ktrej funkcj peni Zarzd Wojewdztwa Pomorskiego (ZWP),
ktrego obsug w zakresie realizacji Programu zapewnia Urzd Marszakowski Wojewdztwa
Pomorskiego poprzez waciwe departamenty. Zadania IZ RPO WP zwizane z realizacj Programu w
zakresie Osi Priorytetowych wspfinansowanych z EFRR wykonuje Departament Programw
Regionalnych Urzdu Marszakowskiego Wojewdztwa Pomorskiego (DPR), natomiast za realizacj
zada w zakresie Osi Priorytetowych wspfinansowanych z EFS odpowiada Departament
Europejskiego Funduszu Spoecznego Urzdu Marszakowskiego Wojewdztwa Pomorskiego (DEFS).
Ponadto w ramach systemu wdraania RPO WP 2014-2020 zostan powoane nastpujce Instytucje
Poredniczce (IP):
1) jedna w zakresie realizacji wybranych Dziaa Programu wspfinansowanych z EFRR, nad ktr
nadzr zostanie powierzony DPR:
podmiot wybrany w drodze przetargu dla okrelonych Dziaa OP 1 Komercjalizacja wiedzy
i 2 Przedsibiorstwa;
2) jedna w zakresie wdraania Dziaania wspfinansowanego z EFS, nad ktr nadzr bdzie
sprawowa DEFS:
13
Wojewdzki Urzd Pracy w Gdasku (WUP) dla Dziaania 5.1 Aktywizacja zawodowa;
3) dodatkowo funkcj IP peni bdzie Zwizek Zintegrowanych Inwestycji Terytorialnych (ZIT).
Zakres delegacji wadzom miejskim zada zwizanych z realizacj Programu w ramach ZIT
okrela pisemne porozumienie pomidzy Zwizkiem ZIT a IZ RPO WP. Zgodnie z nim rola
Zwizku ZIT bdzie ogranicza si do udziau w wyborze projektw do dofinansowania10.
Natomiast techniczna organizacja naboru i pena ocena projektw bdzie dokonywana przez IZ
RPO WP, z udziaem, w stosownych przypadkach, ekspertw zewntrznych, w tym ekspertw
zgoszonych przez Zwizek ZIT.
1.2 Podstawy prawne
Prawodawstwo unijne
Po stronie unijnej, wdraanie funduszy strukturalnych reguluj stosowne akty ustawodawcze tj.
rozporzdzenia Parlamentu Europejskiego i Rady UE, oraz wydane na ich podstawie przez Komisj
Europejsk akty o charakterze nieustawodawczym, czyli akty delegowane i wykonawcze. Akty
delegowane mog uzupenia bd zmienia zapisy rozporzdze w ich mniej istotnych czciach,
natomiast akty wykonawcze maj na celu wdraanie tych rozporzdze poprzez okrelenie
jednolitych warunkw ich wykonania.
Unijny pakiet legislacyjny, w ktrym okrelono ramy prawne i strategiczne realizacji RPO WP 2014-
2020 obejmuje w szczeglnoci rozporzdzenie podstawowe i dwa szczegowe, ale te inne
wymienione poniej:
Rozporzdzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1303/2013 z dnia 17 grudnia 2013 r.
ustanawiajce wsplne przepisy dotyczce Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego,
Europejskiego Funduszu Spoecznego, Funduszu Spjnoci, Europejskiego Funduszu Rolnego na
rzecz Rozwoju Obszarw Wiejskich oraz Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego oraz
ustanawiajce przepisy oglne dotyczce Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego,
Europejskiego Funduszu Spoecznego, Funduszu Spjnoci i Europejskiego Funduszu Morskiego i
Rybackiego oraz uchylajce rozporzdzenie Rady (WE) nr 1083/2006 (Dz. Urz. UE L 347 z
20.12.2013 r.) (zwane dalej: rozporzdzeniem oglnym);
Rozporzdzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1301/2013 z dnia 17 grudnia 2013 r.
w sprawie Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego i przepisw szczeglnych
dotyczcych celu Inwestycje na rzecz wzrostu i zatrudnienia oraz w sprawie uchylenia
rozporzdzenia (WE) nr 1080/2006 (Dz. Urz. UE L 347 z 20.12.2013 r.) (zwane dalej:
rozporzdzeniem EFRR);
Rozporzdzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1304/2013 z dnia 17 grudnia 2013 r.
w sprawie Europejskiego Funduszu Spoecznego i uchylajce rozporzdzenie Rady (WE) nr
1081/2006 (Dz. Urz. UE L 347 z 20.12.2013 r.) (zwane dalej: rozporzdzeniem EFS);
10
Tryb i zasady naboru i oceny projektw w ramach Dziaa/Poddziaa objtych mechanizmem ZIT opisane s w dalszej czci dokumentu.
14
Rozporzdzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE, Euratom) nr 966/2012 z dnia 25
padziernika 2012 r. w sprawie zasad finansowych majcych zastosowanie do budetu
oglnego Unii oraz uchylajce rozporzdzenie Rady (WE, Euratom) nr 1605/2002 (Dz. Urz. UE L
298 z 26.10.2012 r.) (zwane dalej: rozporzdzeniem finansowym).
Do najwaniejszych aktw nielegislacyjnych UE dotyczcych funduszy strukturalnych nale
nastpujce rozporzdzenia:
Rozporzdzenie delegowane Komisji (UE) nr 240/2014 z dnia 7 stycznia 2014 r. w sprawie
europejskiego kodeksu postpowania w zakresie partnerstwa w ramach europejskich funduszy
strukturalnych i inwestycyjnych (Dz. Urz. UE L 74 z 14.03.2014 r.);
Rozporzdzenie delegowane Komisji (UE) nr 480/2014 z dnia 3 marca 2014 r. uzupeniajce
rozporzdzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1303/2013 ustanawiajce wsplne
przepisy dotyczce Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu
Spoecznego, Funduszu Spjnoci, Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarw
Wiejskich oraz Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego oraz ustanawiajce przepisy
oglne dotyczce Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu
Spoecznego, Funduszu Spjnoci i Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego (Dz. Urz. UE
L 138 z 13.05.2014 r.);
Rozporzdzenie delegowane Komisji (UE) nr 522/2014 z dnia 11 marca 2014 r. uzupeniajce
rozporzdzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1301/2013 w odniesieniu do
szczegowych przepisw dotyczcych zasad wyboru przeznaczonych do wsparcia przez EFRR
innowacyjnych dziaa na rzecz zrwnowaonego rozwoju obszarw miejskich i zarzdzania
tymi dziaaniami (Dz. Urz. UE L 148 z 20.05.2014 r.);
Rozporzdzenie wykonawcze Komisji (UE) nr 184/2014 z dnia 25 lutego 2014 r. ustanawiajce,
zgodnie z rozporzdzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1303/2013
ustanawiajcym wsplne przepisy dotyczce Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego,
Europejskiego Funduszu Spoecznego, Funduszu Spjnoci, Europejskiego Funduszu Rolnego na
rzecz Rozwoju Obszarw Wiejskich oraz Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego oraz
ustanawiajcym przepisy oglne dotyczce Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego,
Europejskiego Funduszu Spoecznego, Funduszu Spjnoci i Europejskiego Funduszu Morskiego i
Rybackiego, warunki majce zastosowanie do systemu elektronicznej wymiany danych midzy
pastwami czonkowskimi a Komisj oraz przyjmujce, zgodnie z rozporzdzeniem Parlamentu
Europejskiego i Rady (UE) nr 1299/2013 w sprawie przepisw szczegowych dotyczcych
wsparcia z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach celu Europejska
wsppraca terytorialna, klasyfikacj kategorii interwencji dla wsparcia z Europejskiego
Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach celu Europejska wsppraca terytorialna (Dz. Urz.
UE L 57 z 27.02.2014 r.);
Rozporzdzenie wykonawcze Komisji (UE) nr 215/2014 z dnia 7 marca 2014 r. ustanawiajce
zasady wykonania rozporzdzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1303/2013
ustanawiajcego wsplne przepisy dotyczce Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego,
Europejskiego Funduszu Spoecznego, Funduszu Spjnoci, Europejskiego Funduszu Rolnego na
rzecz Rozwoju Obszarw Wiejskich oraz Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego oraz
15
ustanawiajcego przepisy oglne dotyczce Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego,
Europejskiego Funduszu Spoecznego, Funduszu Spjnoci i Europejskiego Funduszu Morskiego i
Rybackiego w zakresie metod wsparcia w odniesieniu do zmian klimatu, okrelania celw
porednich i kocowych na potrzeby ram wykonania oraz klasyfikacji kategorii interwencji w
odniesieniu do europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych (Dz. Urz. UE L 69 z
08.03.2014 r.);
Rozporzdzenie wykonawcze Komisji (UE) nr 288/2014 z dnia 25 lutego 2014 r. ustanawiajce
zasady, zgodnie z rozporzdzeniem (UE) nr 1303/2013 Parlamentu Europejskiego i Rady
ustanawiajcym wsplne przepisy dotyczce Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego,
Europejskiego Funduszu Spoecznego, Funduszu Spjnoci, Europejskiego Funduszu Rolnego na
rzecz Rozwoju Obszarw Wiejskich oraz Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego oraz
ustanawiajcym przepisy oglne dotyczce Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego,
Europejskiego Funduszu Spoecznego, Funduszu Spjnoci i Europejskiego Funduszu Morskiego i
Rybackiego, w odniesieniu do wzoru dla programw operacyjnych w ramach celu Inwestycje
na rzecz wzrostu i zatrudnienia oraz zgodnie z rozporzdzeniem (UE) nr 1299/2013
Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie przepisw szczegowych dotyczcych wsparcia z
Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach celu Europejska wsppraca
terytorialna w odniesieniu do wzoru dla programw EWT w ramach celu Europejska
wsppraca terytorialna (Dz. Urz. UE L 87 z 22.03.2014 r.);
Rozporzdzenie wykonawcze Komisji (UE) nr 821/2014 z dnia 28 lipca 2014 r. ustanawiajce
zasady stosowania rozporzdzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1303/2013 w
zakresie szczegowych uregulowa dotyczcych transferu wkadw z programw i
zarzdzania nimi, przekazywania sprawozda z wdraania instrumentw finansowych,
charakterystyki technicznej dziaa informacyjnych i komunikacyjnych w odniesieniu do
operacji oraz systemu rejestracji i przechowywania danych (Dz. Urz. UE L 223 z 29.07.2014 r.);
Rozporzdzenie wykonawcze Komisji (UE) nr 964/2014 z dnia 11 wrzenia 2014 r.
ustanawiajce zasady stosowania rozporzdzenia parlamentu europejskiego i rady (UE) nr
1303/2013 w odniesieniu do standardowych warunkw dotyczcych instrumentw
finansowych (Dz. Urz. UE L 271 z 12.09.2014 r.).;
Rozporzdzenie wykonawcze Komisji (UE) nr 1011/2014 z dnia 22 wrzenia 2014 r.
ustanawiajce szczegowe przepisy wykonawcze do rozporzdzenia Parlamentu Europejskiego
i Rady (UE) nr 1303/2013 w odniesieniu do wzorw sucych do przekazywania Komisji
okrelonych informacji oraz szczegowe przepisy dotyczce wymiany informacji midzy
beneficjentami a instytucjami zarzdzajcymi, certyfikujcymi, audytowymi i poredniczcymi
(Dz. Urz. UE L 286 z 30.09.2014 r.);
Rozporzdzenie wykonawcze Komisji (UE) nr 2015/207 z dnia 20 stycznia 2015 r.
ustanawiajce szczegowe zasady wykonania rozporzdzenia Parlamentu Europejskiego i
Rady (UE) nr 1303/2013 w odniesieniu do wzoru sprawozdania z postpw, formatu
dokumentu sucego przekazywaniu informacji na temat duych projektw, wzorw
wsplnego planu dziaania, sprawozda z wdraania w ramach celu Inwestycje na rzecz
wzrostu i zatrudnienia, deklaracji zarzdczej, strategii audytu, opinii audytowej i rocznego
16
sprawozdania z kontroli oraz metodyki przeprowadzania analizy kosztw i korzyci, a take
zgodnie z rozporzdzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1299/2013 w odniesieniu
do wzoru sprawozda z wdraania w ramach celu Europejska wsppraca terytorialna (Dz.
Urz. UE L 38 z 13.02.2015 r.).
Prawodawstwo polskie
Na poziomie krajowym ramy okrelajce warunki realizacji RPO WP 2014-2020 stanowi w
szczeglnoci nastpujce akty prawne i dokumenty:
Ustawa z dnia 11 lipca 2014 r. o zasadach realizacji programw operacyjnych polityki spjnoci
finansowanych w perspektywie finansowej 2014-2020 (Dz. U. z 2014 r., poz. 1146 ze zm.)
(zwana dalej: ustaw wdroeniow);
Ustawa z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (t.j. Dz. U. z 2013 r., poz. 885 ze zm.)
(zwana dalej: UFP);
Wytyczne horyzontalne wydane na podstawie art. 5 ust. 1 ustawy wdroeniowej przez
Ministra Infrastruktury i Rozwoju w celu zapewnienia jednolitego i zgodnego z prawem Unii
Europejskiej sposobu realizacji programw operacyjnych oraz spenienia wymaga okrelonych
przez Komisj Europejsk w niniejszym zakresie, a take zapewnienia prawidowoci realizacji
zada i obowizkw okrelonych ustaw wdroeniow. Skierowane s one do instytucji
uczestniczcych w realizacji programw operacyjnych i stosowane przez te instytucje na
podstawie waciwego porozumienia, kontraktu terytorialnego albo umowy oraz przez
beneficjentw na podstawie umowy o dofinansowanie projektu lub decyzji o dofinansowaniu
projektu. W oparciu o wytyczne horyzontalne IZ RPO WP opracowuje wytyczne programowe
regulujce w sposb szczegowy kwestie dotyczce wdraanego przez ni Programu, z ktrych
wynikaj prawa i obowizki beneficjentw. Minister Infrastruktury i Rozwoju wyda m.in.
wytyczne horyzontalne w zakresie11:
trybw wyboru projektw;
kwalifikowalnoci wydatkw;
warunkw gromadzenia i przekazywania danych w postaci elektronicznej;
monitorowania postpu rzeczowego;
kontroli;
korekt finansowych;
informacji i promocji;
zagadnie zwizanych z przygotowaniem projektw inwestycyjnych, w tym projektw
generujcych dochd i projektw hybrydowych;
rewitalizacji;
instrumentw finansowych;
11
Cz wytycznych horyzontalnych zostaa ju zatwierdzona przez MIR i opublikowana na stronie internetowej: https://www.mir.gov.pl/fundusze/wytyczne_mrr/wytyczne_2014_2020/obowiazujace/strony/start.aspx. Pozostae dokumenty s w trakcie opracowywania lub podlegaj konsultacjom, a ich projekty dostpne s pod adresem internetowym: https://www.mir.gov.pl/fundusze/wytyczne_mrr/wytyczne_2014_2020/konsultacje/strony/start.aspx.
https://www.mir.gov.pl/fundusze/wytyczne_mrr/wytyczne_2014_2020/obowiazujace/strony/start.aspxhttps://www.mir.gov.pl/fundusze/wytyczne_mrr/wytyczne_2014_2020/konsultacje/strony/start.aspx
17
Zintegrowanych Inwestycji Terytorialnych;
oceny oddziaywania na rodowisko;
realizacji zasady partnerstwa;
realizacji zasady rwnoci szans i niedyskryminacji, w tym dostpnoci dla osb z
niepenosprawnociami oraz rwnoci szans kobiet i mczyzn;
realizacji projektw finansowanych ze rodkw Funduszu Pracy w ramach programw
operacyjnych wspfinansowanych z EFS;
realizacji przedsiwzi z udziaem rodkw EFS w obszarze edukacji;
realizacji przedsiwzi z udziaem rodkw EFS w obszarze zatrudnienia;
realizacji przedsiwzi z udziaem rodkw EFS w obszarze przystosowania
przedsibiorstw i pracownikw do zmian;
realizacji przedsiwzi z udziaem rodkw EFS i EFRR w obszarze wczenia spoecznego;
regu dofinansowania z programw operacyjnych podmiotw realizujcych obowizek
wiadczenia usug publicznych w transporcie zbiorowym;
regu dofinansowania z programw operacyjnych podmiotw realizujcych obowizek
wiadczenia usug publicznych w ramach zada wasnych jednostek samorzdu
terytorialnego w gospodarce odpadami.
Zapisy ww. wytycznych zostay odzwierciedlone w treci niniejszego dokumentu w zakresie, w jakim
zasadne jest ich stosowanie przez wnioskodawcw i beneficjentw RPO WP 2014-2020.
1.3 Dokumenty strategiczne i programowe
Ksztat i sposb realizacji polityki rozwoju wojewdztwa pomorskiego determinuj zapisy
nastpujcych dokumentw strategicznych i programowych:
Strategia na rzecz inteligentnego i zrwnowaonego rozwoju sprzyjajcego wczeniu
spoecznemu Europa 2020 (Strategia Europa 2020)12 zatwierdzona w dniu 17 czerwca 2010 r.
przez Rad Europejsk, stanowi nowy, dugookresowy program rozwoju spoeczno-gospodarczego UE
na lata 2010-2020, ktry zastpi bazujc na jej dowiadczeniach i osigniciach realizowan od
2000 r., zmodyfikowan 5 lat pniej, Strategi Lizbosk. Nowa Strategia ma na celu przyspieszenie
wyjcia z kryzysu gospodarczego i zapobieganie podobnemu kryzysowi w przyszoci. Dokument ten
ma rwnie stanowi odpowied Europy na pojawiajce si wyzwania, m.in. globalizacj, rosnce
zapotrzebowanie na ograniczone zasoby, zmiany klimatu oraz starzenie si spoeczestw.
Podkrelona w nim zostaa potrzeba wsplnego dziaania pastw czonkowskich na rzecz
wychodzenia z kryzysu oraz wdraania reform umoliwiajcych stawienie czoa ww. dugofalowym
problemom. W celu osignicia powyszych zaoe zaproponowano trzy wspzalene i wzajemnie
uzupeniajce si priorytety:
wzrost inteligentny, czyli rozwj gospodarki opartej na wiedzy i innowacjach,
wzrost zrwnowaony, czyli transformacja w kierunku gospodarki niskoemisyjnej, efektywniej
korzystajcej z zasobw i konkurencyjnej,
12
Pod adresem elektronicznym http://ec.europa.eu/europe2020/index_pl.htm dostpne s dokadne informacje dotyczce Strategii Europa 2020. Najwaniejsze aktualnoci zwizane z realizacj Strategii przez Polsk zawiera strona internetowa Ministerstwa Gospodarki: http://www.mg.gov.pl/Bezpieczenstwo+gospodarcze/Strategia+Europa+2020.
http://ec.europa.eu/europe2020/index_pl.htmhttp://www.mg.gov.pl/Bezpieczenstwo+gospodarcze/Strategia+Europa+2020
18
wzrost sprzyjajcy wczeniu spoecznemu, czyli wspieranie gospodarki charakteryzujcej si
wysokim poziomem zatrudnienia i zapewniajcej spjno gospodarcz, spoeczn i
terytorialn.
Ponadto Strategia Europa 2020 okrela pi nadrzdnych, wymiernych celw UE na rok 2020, ktre
nadadz kierunek caemu procesowi reform, a ktre przez pastwa czonkowskie zostay przeoone
na cele krajowe. Obejmuj one zatrudnienie, badania i rozwj, zmiany klimatu i zrwnowaone
wykorzystanie energii, edukacj oraz walk z ubstwem i wykluczeniem spoecznym. Zaoenia RPO
WP 2014-2020 pozostaj spjne z tymi celami.
Strategia Unii Europejskiej dla Regionu Morza Batyckiego (SUERMB)13 zostaa zatwierdzona przez
Rad Europejsk w padzierniku 2009 r. W jej kontekcie dopuszcza si realizacj w ramach RPO WP
2014-2020 projektw wsppracy na podstawie art. 70 ust. 2 rozporzdzenia oglnego. SUERMB jest
pierwsz strategi makroregionaln w UE o charakterze wewntrzunijnym oraz horyzontalnym,
opart na 4 filarach tematycznych: ochronie rodowiska, dobrobycie, dostpnoci i atrakcyjnoci oraz
bezpieczestwie. Obejmuje makroregion, w ktrego skad wchodzi 8 pastw czonkowskich UE:
Dania, Estonia, Litwa, otwa, Finlandia, Niemcy, Polska i Szwecja. Jej gwnym celem jest zacienienie
wsppracy w regionie, aktywizacja i wykorzystanie potencjau regionu Morza Batyckiego, jaki
pojawi si wraz z rozszerzeniem UE w 2004 r. Istot Strategii jest wsppraca na wielu poziomach:
rzdowym, regionalnym i lokalnym, z udziaem wiata nauki, orodkw badawczych, akademickich,
regionalnych struktur wsppracy, programw operacyjnych, a take sektora prywatnego. Stwarza
moliwo nawizania szerokich kontaktw z partnerami makroregionu oraz promowania na forum
midzynarodowym projektw ju realizowanych na poziomie regionu.
Wsplne Ramy Strategiczne (WRS) przedstawione w marcu 2012 roku przez Komisj Europejsk, s
narzdziem pozwalajcym przeoy cele Strategii Europa 2020 na kierunki interwencji
poszczeglnych polityk wsplnotowych oraz funduszy unijnych. Wyznaczaj wsplne przepisy dla
wszystkich funduszy Polityki Spjnoci, tj. Europejskiego Fundusz Rozwoju Regionalnego,
Europejskiego Funduszu Spoecznego i Funduszu Spjnoci, a take dla Europejskiego Funduszu
Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarw Wiejskich i Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego w
ramach nowej wieloletniej perspektywy 2014-2020. Na poziomie krajowym dokumentem, ktry
uwzgldnia cele przedstawione w WRS, jest Umowa Partnerstwa.
Strategia Rozwoju Wojewdztwa Pomorskiego 2020 (SRWP)14 przyjta uchwa nr 458/XXII/12
Sejmiku Wojewdztwa Pomorskiego z dnia 24 wrzenia 2012 r. stanowi kontynuacj poprzedniej
wersji tego dokumentu15, wyznaczajcego kierunki rozwoju regionu. Ma ona charakter horyzontalny i
odgrywa nadrzdn rol w ksztatowaniu i prowadzeniu przez Samorzd Wojewdztwa Pomorskiego
polityk rozwoju wojewdztwa, w tym zwizanych z programowaniem i ukierunkowaniem rodkw UE
w perspektywie finansowej 2014-2020. Zaktualizowana Strategia wyznacza w perspektywie 2020
roku trzy wzajemnie uzupeniajce si i rwnie wane cele strategiczne: nowoczesna gospodarka,
aktywni mieszkacy i atrakcyjna przestrze, a jej hasem nadrzdnym pozostaje spjno regionu.
13
Wicej informacji na temat Strategii SUERMB mona znale na stronie http://ewt.pomorskie.eu/pl/strategia_baltycka. 14
Szczegowe informacje na temat SRWP oraz tre tego dokumentu dostpne s na stronie internetowej http://strategia2020.pomorskie.eu/pl. 15
Zatwierdzonego uchwa nr 587/XXXV/05 Sejmiku Wojewdztwa Pomorskiego z dnia 18 lipca 2005 r.
http://ewt.pomorskie.eu/pl/strategia_baltyckahttp://strategia2020.pomorskie.eu/pl
19
Zapisy SRWP uwzgldniaj cele i priorytety dokumentw strategicznych, obowizujcych na poziomie
europejskim i krajowym m.in. Strategii Europa 2020, Krajowej Strategii Rozwoju Regionalnego 2010-
2020: Regiony, Miasta, Obszary Wiejskie oraz Koncepcji Przestrzennego Zagospodarowania Kraju
2030, a take Polityki Spjnoci oraz innych polityk UE po 2013 r. Zasadniczymi narzdziami realizacji
Strategii s Regionalne Programy Strategiczne penice wiodc rol w operacjonalizowaniu i
harmonizowaniu dziaa Samorzdu Wojewdztwa Pomorskiego w rnych obszarach tematycznych
Strategii oraz RPO WP 2014-2020.
Sze Regionalnych Programw Strategicznych (RPS)16 w zakresie: rozwoju gospodarczego (Pomorski
Port Kreatywnoci)17, atrakcyjnoci kulturalnej i turystycznej (Pomorska Podr)18, aktywnoci
zawodowej i spoecznej (Aktywni Pomorzanie)19, ochrony zdrowia (Zdrowie dla Pomorzan)20,
transportu (Mobilne Pomorze)21 oraz energetyki i rodowiska (Ekoefektywne Pomorze)22 stanowi
uszczegowienie i kluczowe narzdzie wdraania SRWP. Operacjonalizujc zapisy SRWP, czyli
przekadajc cele strategiczne na operacyjne, okrelaj one precyzyjnie sposb realizacji polityk
rozwojowych Samorzdu Wojewdztwa Pomorskiego do 2020 r. we wszystkich wyej wspomnianych
obszarach. Tre tych dokumentw determinuje te tematyczny zakres oraz logik interwencji RPO
WP 2014-2020.
Stanowisko sub Komisji w sprawie opracowania umowy o partnerstwie i programw w Polsce na
lata 2014-202023 (Position Paper) wewntrzny dokument Komisji Europejskiej opublikowany 26
wrzenia 2012 r. i przekazany stronie polskiej w padzierniku 2012 r., ktry okrela podstawowe
uwarunkowania i proponowane kierunki interwencji funduszy UE objtych Wsplnymi Ramami
Strategicznymi w nowej perspektywie finansowej w ukadzie tematycznym. Celem powstania
niniejszego stanowiska byo okrelenie ram dla dialogu pomidzy subami Komisji a Polsk w
sprawie przygotowania umowy o partnerstwie i programw operacyjnych, ktry rozpocz si
jesieni 2012 r. W dokumencie zostay uwzgldnione dowiadczenia zdobyte podczas okresu
programowania 2007-2013 oraz wnioski i propozycje Komisji dotyczce wieloletnich ram
finansowych na lata 2014-2020. Okrelono w nim kluczowe wyzwania stojce przed naszym
pastwem i przedstawiono wstpne opinie sub Komisji na temat gwnych priorytetw
wykorzystania funduszy unijnych w Polsce.
Umowa Partnerstwa (UP) najwaniejszy dokument, zatwierdzony przez Komisj Europejsk w dniu
23 maja 2014 r., wyznaczajcy kierunki interwencji funduszy europejskich w Polsce w latach 2014-
2020 w ramach trzech polityk unijnych: Polityki Spjnoci, Wsplnej Polityki Rolnej i Wsplnej Polityki
Rybowstwa. Jest form kontraktu midzy Polsk a Komisj Europejsk, w ktrym przedstawia si
strategi wykorzystania funduszy europejskich dla realizacji celw rozwojowych kraju w nowym
okresie programowania. Dokument ten okrela m.in.: cele i priorytety interwencji w ujciu
16
Szczegowe informacje na temat RPS oraz treci tych dokumentw dostpne s na stronie internetowej http://strategia2020.pomorskie.eu/pl. 17
Przyjty uchwa nr 952/275/13 Zarzd Wojewdztwa Pomorskiego z dniu 13 sierpnia 2013 r. (ze zm.). 18
Przyjty uchwa nr 912/272/13 Zarzd Wojewdztwa Pomorskiego z dnia 1 sierpnia 2013 r. (ze zm.). 19
Przyjty uchwa nr 910/272/13 Zarzd Wojewdztwa Pomorskiego z dnia 1 sierpnia 2013 r. 20
Przyjty uchwa nr 930/275/13 Zarzd Wojewdztwa Pomorskiego z dnia 8 sierpnia 2013 r. 21
Przyjty uchwa nr 951/275/13 Zarzd Wojewdztwa Pomorskiego z dnia 13 sierpnia 2013 r. 22
Przyjty uchwa nr 931/275/13 Zarzd Wojewdztwa Pomorskiego z dnia 8 sierpnia 2013 r. 23
Position of the Commission Services on the development of Partnership Agreement and programmes in POLAND for the period 2014-2020.
http://strategia2020.pomorskie.eu/pl
20
tematycznym i terytorialnym wraz z podstawowymi wskanikami monitorowania, stopie
uzupeniania si dziaa finansowanych w ramach wszystkich ww. polityk unijnych, ukad programw
operacyjnych oraz zarys ich systemu finansowania i wdraania.
Instrumentami realizacji UP s krajowe i regionalne programy operacyjne. Dlatego te wskazane w jej
zapisach cele rozwojowe do 2020 roku, wskaniki monitorujce ich realizacj oraz zakres
proponowanych interwencji stanowi punkt odniesienia do okrelania szczegowej zawartoci
poszczeglnych programw operacyjnych. Wynegocjowana z Komisj Europejsk UP wraz z
programami operacyjnymi bdzie stanowi podstaw do wdraania nowej perspektywy finansowej w
Polsce.
Cele UP s tosame z celami krajowymi wskazanymi w Strategii Rozwoju Kraju 2020 Aktywne
spoeczestwo, konkurencyjna gospodarka, sprawne pastwo (SRK 2020) oraz
zoperacjonalizowanymi w dziewiciu strategiach zintegrowanych (dotyczcych innowacyjnoci,
transportu, kapitau ludzkiego, kapitau spoecznego, energetyki i rodowiska, sprawnoci pastwa,
rozwoju regionalnego, rozwoju rolnictwa oraz obszarw wiejskich), jednoczenie zachowujc
synergi ze Strategi Europa 2020. Zgodnie z zapisami UP fundusze europejskie bd realizoway, w
rnym stopniu i zakresie, wszystkie trzy cele przyjtej przez rzd polski SRK 2020, tj. przyczyniay si
do zwikszenia konkurencyjnoci, zwikszenia spjnoci spoecznej i terytorialnej oraz poprawy
efektywnoci administracji. Ponadto wychodzc naprzeciw oczekiwaniom Komisji Europejskiej,
wskazanym w Position Paper, w obrbie celw UP wyrniono cztery priorytety finansowania ze
rodkw europejskich: otoczenie sprzyjajce przedsibiorczoci i innowacjom, spjno spoeczna i
aktywno zawodowa, infrastruktura sieciowa na rzecz wzrostu i zatrudnienia oraz rodowisko i
efektywne gospodarowanie zasobami. Zgodnie z UP fundusze zostan zainwestowane w te obszary,
ktre w najwikszym stopniu przyczyni si do rozwoju Polski.
Kontrakt Terytorialny dla Wojewdztwa Pomorskiego24 jest to umowa zawarta pomidzy Rzdem
Polskim a Samorzdem Wojewdztwa Pomorskiego w dniu 19 grudnia 2014 r., bdca wynikiem
dwustronnych negocjacji. Stanowi zobowizanie strony rzdowej i samorzdowej do realizacji celw i
przedsiwzi priorytetowych, ktre maj istotne znaczenie zarwno dla rozwoju kraju, jaki i
wojewdztwa, w perspektywie 2020 r., oraz okrela sposb ich finansowania, koordynacji i
realizacji. Wskazuje take zakres dofinansowania opracowywanego przez ZWP regionalnego
programu operacyjnego na lata 2014-2020, sucego realizacji Umowy Partnerstwa w zakresie
polityki spjnoci. Istotna warto kontraktu terytorialnego polega na wykorzystaniu go jako
narzdzia koordynujcego dziaania z zakresu polityki rozwoju podejmowane przez obie strony w celu
zwikszenia skutecznoci i efektywnoci tych dziaa oraz sprawnego wydatkowania rodkw
europejskich.
Regionalny Program Operacyjny Wojewdztwa Pomorskiego na lata 2014-202025 jest to
dokument w rozumieniu art. 2 pkt 17 ustawy wdroeniowej, przyjty uchwa nr 196/20/15 Zarzdu
Wojewdztwa Pomorskiego z dnia 3 marca 2015 r. w zwizku z decyzj nr C(2015)908 Komisji
24
Szczegowe informacje na temat Kontraktu Terytorialnego dla Wojewdztwa Pomorskiego oraz tre tego dokumentu dostpne s na stronie internetowej http://strategia2020.pomorskie.eu/pl. 25
Szczegowe informacje na temat RPO WP 2014-2020 oraz tre tego dokumentu dostpne s na stronie internetowej Programu www.rpo.pomorskie.eu.
http://strategia2020.pomorskie.eu/plhttp://www.rpo.pomorskie.eu/
21
Europejskiej z dnia 12 lutego 20015 r., okrelajcy zakres tematyczny oraz kierunki interwencji
funduszy strukturalnych w wojewdztwie pomorskim w latach 2014-2020.
Ramy tematyczne i przesanki interwencji RPO WP 2014-2020 s zdeterminowane rozstrzygniciami
wyej przywoanych dokumentw: SRWP, RPS, Strategii EUROPA 2020, UP oraz Position Paper i
skupiaj si na sferze gospodarczej, edukacji, aktywnoci zawodowej i spoecznej oraz wykorzystaniu
specyficznych potencjaw poszczeglnych obszarw, a take na systemie transportowym, energii i
rodowisku.
Szczegowy Opis Osi Priorytetowych Regionalnego Programu Operacyjnego Wojewdztwa
Pomorskiego na lata 2014-2020 (SzOOP RPO WP) przyjty przez IZ RPO WP uchwa nr 434/43/15
ZWP z dnia 21 maja 2015 r. oraz zatwierdzony w zakresie kryteriw wyboru projektw przez Komitet
Monitorujcy RPO WP 2014-2020, jest dokumentem, ktrego obowizek opracowania nakadaj na
instytucj zarzdzajc danym regionalnym programem operacyjnym zapisy art. 2 pkt 25 ustawy
wdroeniowej. Okrela w szczeglnoci zakres tematyczny Dziaa i Poddziaa w ramach
poszczeglnych Osi Priorytetowych RPO WP 2014-2020. Zawiera m.in. takie informacje, jak:
zaoone cele Osi Priorytetowych i sposoby ich realizacji,
zasady wdraania,
typy projektw,
kategorie potencjalnych beneficjentw,
tryby przeprowadzania naborw wnioskw o dofinansowanie projektw,
plan finansowy,
formy wsparcia,
poziom dofinansowania ze rodkw EFRR i EFS,
zasady przyznawania pomocy publicznej i pomocy de minimis,
opis instrumentu elastycznoci,
opisy kryteriw wyboru projektw,
oczekiwane bezporednie rezultaty planowanej interwencji wyraone wskanikami
monitorowania,
list projektw do realizacji wybranych w trybie pozakonkursowym.
2 Zasady udzielania pomocy w ramach RPO WP 2014-2020
2.1 Zakres pomocy
W ramach RPO WP 2014-2020 bd realizowane nastpujce Osie Priorytetowe, Dziaania i
Poddziaania:
1. Komercjalizacja wiedzy
1.1. Ekspansja przez innowacje
1.1.1. Ekspansja przez innowacje wsparcie dotacyjne
1.1.2. Ekspansja przez innowacje wsparcie pozadotacyjne
1.2. Transfer wiedzy do gospodarki
2. Przedsibiorstwa
2.1. Inwestycje podstawowe
22
2.2. Inwestycje profilowane
2.2.1. Inwestycje profilowane wsparcie dotacyjne
2.2.2. Inwestycje profilowane wsparcie pozadotacyjne
2.3. Aktywno eksportowa
2.4. Otoczenie biznesu
2.4.1. Specjalistyczne usugi doradcze
2.4.2. Wsparcie Instytucji Otoczenia Biznesu na terenie Obszaru Metropolitalnego Trjmiasta
mechanizm ZIT
2.4.3. Wsparcie Instytucji Otoczenia Biznesu
2.5. Inwestorzy zewntrzni
3. Edukacja
3.1. Edukacja przedszkolna
3.2. Edukacja oglna
3.2.1. Jako edukacji oglnej
3.2.2. Wsparcie ucznia szczeglnie uzdolnionego
3.3. Edukacja zawodowa
3.3.1. Jako edukacji zawodowej
3.3.2. Programy motywacyjne dla uczniw szk zawodowych
4. Ksztacenie zawodowe
4.1. Infrastruktura ponadgimnazjalnych szk zawodowych
4.2. Infrastruktura uczelni prowadzcych ksztacenie o profilu praktycznym
5. Zatrudnienie
5.1. Aktywizacja zawodowa osb bezrobotnych projekty Powiatowych Urzdw Pracy
5.1.1. Aktywizacja zawodowa osb bezrobotnych mechanizm ZIT
5.1.2. Aktywizacja zawodowa osb bezrobotnych
5.2. Aktywizacja zawodowa osb pozostajcych bez pracy
5.2.1. Aktywizacja zawodowa osb pozostajcych bez pracy mechanizm ZIT
5.2.2. Aktywizacja zawodowa osb pozostajcych bez pracy
5.3. Opieka nad dziemi do lat 3
5.4. Zdrowie na rynku pracy
5.4.1. Zdrowie na rynku pracy mechanizm ZIT
5.4.2. Zdrowie na rynku pracy
5.5. Ksztacenie ustawiczne
5.6. Adaptacyjno pracownikw
5.7. Nowe mikroprzedsibiorstwa
6. Integracja
6.1. Aktywna integracja
6.1.1. Aktywizacja spoeczno-zawodowa mechanizm ZIT
6.1.2. Aktywizacja spoeczno-zawodowa
6.2. Usugi spoeczne
6.2.1. Rozwj usug spoecznych mechanizm ZIT
6.2.2. Rozwj usug spoecznych
6.3. Ekonomia spoeczna
6.3.1. Podmioty ekonomii spoecznej mechanizm ZIT
6.3.2. Podmioty ekonomii spoecznej
23
6.3.3. Koordynacja rozwoju sektora ekonomii spoecznej
7. Zdrowie
7.1. Zasoby ochrony zdrowia
7.1.1. Zasoby ochrony zdrowia mechanizm ZIT
7.1.2. Zasoby ochrony zdrowia
7.2. Systemy informatyczne i telemedyczne
8. Konwersja
8.1. Kompleksowe przedsiwzicia rewitalizacyjne wsparcie dotacyjne
8.1.1. Kompleksowe przedsiwzicia rewitalizacyjne w miastach Obszaru Metropolitalnego
Trjmiasta mechanizm ZIT
8.1.2. Kompleksowe przedsiwzicia rewitalizacyjne w miastach poza Obszarem
Metropolitalnym Trjmiasta
8.2. Kompleksowe przedsiwzicia rewitalizacyjne wsparcie pozadotacyjne
8.3. Materialne i niematerialne dziedzictwo kulturowe
8.4. Wsparcie atrakcyjnoci walorw dziedzictwa przyrodniczego
9. Mobilno
9.1. Transport miejski
9.1.1. Transport miejski mechanizm ZIT
9.1.2. Transport miejski
9.2. Regionalna infrastruktura kolejowa
9.2.1. Regionalna infrastruktura kolejowa mechanizm ZIT
9.2.2. Regionalna infrastruktura kolejowa
9.3. Regionalna infrastruktura drogowa
10. Energia
10.1. Efektywno energetyczna - mechanizm ZIT
10.1.1. Efektywno energetyczna - mechanizm ZIT wsparcie dotacyjne
10.1.2. Efektywno energetyczna - mechanizm ZIT wsparcie pozadotacyjne
10.2. Efektywno energetyczna
10.2.1. Efektywno energetyczna wsparcie dotacyjne
10.2.2. Efektywno energetyczna wsparcie pozadotacyjne
10.3. Odnawialne rda energii
10.3.1. Odnawialne rda energii wsparcie dotacyjne
10.3.2. Odnawialne rda energii wsparcie pozadotacyjne
10.4. Redukcja emisji
11. rodowisko
11.1. Ograniczanie zagroe naturalnych
11.2. Gospodarka odpadami
11.3. Gospodarka wodno-ciekowa
11.4. Ochrona rnorodnoci biologicznej
12. Pomoc techniczna
RPO WP 2014-2020 jest finansowany ze rodkw EFRR i EFS oraz towarzyszcego im
wspfinansowania krajowego. Zgodnie z algorytmem podziau rodkw przyjtym w UP, alokacja
finansowa UE na Program wynosi cznie 1 864 811 698 EUR, w tym 1 340 249 168 EUR z EFRR i
524 562 530 EUR z EFS.
24
W realizacj RPO WP 2014-2020 zaangaowane bd krajowe rodki finansowe zarwno publiczne,
jak i prywatne. Minimalny udzia rodkw krajowych szacowany jest na poziomie 329 084 424 EUR, z
czego krajowy wkad publiczny stanowi bdzie 243 084 297 EUR, a prywatny 86 000 127 EUR.
Jednake ostateczny poziom zaangaowania rodkw krajowych w momencie zamknicia Programu
moe okaza si wyszy od oszacowanego na etapie programowania, w zalenoci od zakresu i
stopnia udzielania pomocy publicznej w ramach RPO WP 2014-2020.
Osie Priorytetowe RPO WP 2014-2020: 3. Edukacja, 5. Zatrudnienie, 6. Integracja i 12. Pomoc
Techniczna s wspfinansowane ze rodkw pochodzcych z EFS, pozostae podlegaj
wspfinansowaniu ze rodkw EFRR.
2.2 Podmioty uprawnione
Podmiot ubiegajcy si o wsparcie ze rodkw unijnych w ramach RPO WP 2014-2020, ktry
przygotowa i zoy wniosek o dofinansowanie projektu, w myl art. 2 pkt 28 ustawy wdroeniowej,
do momentu podpisania z IZ RPO WP/IP umowy o dofinansowanie lub wydania decyzji o
dofinansowaniu pozostaje wnioskodawc.
Z chwil zawarcia z IZ RPO WP/IP umowy o dofinansowaniu projektu lub wydania przez ni decyzji o
dofinansowaniu projektu, zgodnie z zapisami art. 2 pkt 1 ustawy wdroeniowej, podmiot ten staje si
beneficjentem rodkw RPO WP 2014-2020. Jest on odpowiedzialny za prawidow realizacj i
rozliczenie projektu dofinansowanego w ramach Programu.
Potencjalni beneficjenci uprawnieni do uzyskania wsparcia ze rodkw EFRR i EFS w ramach RPO WP
2014-2020 s zrnicowani w zalenoci od specyfiki tych funduszy, a take ukierunkowania wsparcia
kadego z Dziaa czy Poddziaa. Szczegowa lista beneficjentw zostaa wskazana w SzOOP RPO
WP, w opisie danego Dziaania i Poddziaania poszczeglnych Osi Priorytetowych Programu.
Gwne kategorie potencjalnych beneficjentw, mogcych ubiega si o dofinansowanie projektw
w ramach RPO WP 2014-2020, to:
jednostki samorzdu terytorialnego, ich zwizki i stowarzyszenia;
jednostki organizacyjne utworzone przez jednostki samorzdu terytorialnego;
spki z udziaem jednostek samorzdu terytorialnego;
podmioty wykonujce zadania jst/zwizku komunalnego;
jednostki samorzdu terytorialnego dziaajce w porozumieniach (partnerstwie) m.in. ze
wsplnotami i spdzielniami mieszkaniowymi, towarzystwami budownictwa spoecznego;
osoby prawne i jednostki organizacyjne nieposiadajce osobowoci prawnej;
jednostki administracji rzdowej, w tym m.in. stra poarna, policja;
jednostki sektora finansw publicznych;
inne jednostki sektora finansw publicznych posiadajce osobowo prawn;
organizacje pozarzdowe;
organy prowadzce szkoy/przedszkola/placwki;
instytucje edukacyjne;
szkoy wysze;
jednostki naukowe;
instytucje kultury;
25
kocioy i zwizki wyznaniowe;
spki wodne;
Regionalny Zarzd Gospodarki Wodnej;
urzdy morskie;
operatorzy elektrowni wodnych;
zarzdcy drg;
zarzdcy infrastruktury transportowej, sucej organizacji transportu zbiorowego publicznego;
operatorzy i organizatorzy transportu zbiorowego;
podmioty budujce lub zarzdzajce infrastruktur kolejow;
publiczne i prywatne podmioty wiadczce usugi zdrowotne i ich organy zaoycielskie;
samodzielne publiczne zakady opieki zdrowotnej;
Pastwowe Gospodarstwo Lene Lasy Pastwowe i jego jednostki organizacyjne;
grupy producentw rolnych;
Regionalna Organizacja Turystyczna (ROT)/Lokalna Organizacja Turystyczna (LOT);
kluby sportowe;
parki narodowe;
przedsibiorcy;
izby gospodarcze i organizacje przedsibiorcw;
instytucje otoczenia biznesu;
instytucje prowadzce badania naukowe lub prace rozwojowe;
instytucje sfery B+R+I;
instytucje finansowe;
podmioty zarzdzajce funduszami kapitaowymi podwyszonego ryzyka;
podmioty ekonomii spoecznej/przedsibiorstwa spoeczne;
zwizki zawodowe;
instytucje rynku pracy;
instytucje pomocy i integracji spoecznej;
instytucje wsparcia rodziny i systemu pieczy zastpczej;
instytucje resocjalizacyjne;
instytucje opiekuczo-wychowawcze;
podmioty prowadzce: centra integracji spoecznej/kluby integracji spoecznej/warsztaty
terapii zajciowej;
inne.
Ponadto lista podmiotw uprawnionych do ubiegania si o dofinansowanie ze rodkw RPO WP
2014-2020 w ramach poszczeglnych naborw wnioskw prowadzonych w trybie konkursowym,
bdzie kadorazowo podawana w ogoszeniu o naborze wnioskw oraz regulaminie konkursu (patrz
podrozdzia nr 3.7.1.1 niniejszego dokumentu).
2.3 Rodzaje projektw
Projekt stanowi najmniejsz i podstawow jednostk realizacyjn RPO WP 2014-2020, rozumian
jako przedsiwzicie posiadajce okrelony pocztek i koniec realizacji, zgoszone do objcia albo
objte wspfinansowaniem UE w ramach jednego z funduszy strukturalnych oraz suce osiganiu
zaoonych celw Programu, o czym przesdza art. 2 pkt 18 i art. 31 ustawy wdroeniowej.
26
W ramach RPO WP 2014-2020 przewiduje si realizacj nastpujcych rodzajw projektw:
Pojedyncze realizowane w ramach jednego Dziaania lub Podziaania RPO WP 2014-2020, a tym
samym w ramach jednego funduszu strukturalnego.
Zintegrowane zgodnie z art. 32 ustawy wdroeniowej, skadajce si z co najmniej dwch
pojedynczych projektw, dofinansowanych w ramach rnych lub tych samych Dziaa/Poddziaa
RPO WP 2014-2020, a tym samym z rnych lub tych samych funduszy strukturalnych, powizanych
ze sob tematycznie w ramach wsplnego celu, jaki ma zosta osignity dziki ich realizacji. Projekty
zintegrowane wybierane s do dofinansowania lub realizowane w sposb skoordynowany przez
waciwe instytucje, ktre okrelaj wzajemne relacje projektw w zakresie warunkw ich wyboru i
oceny lub postanowie umw/decyzji o dofinansowanie. W RPO WP 2014-2020 realizacja projektw
zintegrowanych przewidziana jest m.in. w projektach dot. ponadgimnazjalnego ksztacenia
zawodowego oraz w ramach kompleksowych przedsiwzi rewitalizacyjnych, ktrych zasady
przygotowania i sposb wdraania zostay szczegowo opisane w rozdziale nr 4.1 Zasad wdraania
RPO WP 2014-2020 oraz w Wytycznych dotyczcych programowania przedsiwzi rewitalizacyjnych
w celu ubiegania si o rodki finansowe w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego
Wojewdztwa Pomorskiego na lata 2014-2020, stanowicych Zacznik nr 13 do tego dokumentu26.
Partnerskie zgodnie z art. 33 ustawy wdroeniowej, realizowane w partnerstwie utworzonym przez
co najmniej dwa samodzielne, niezalene podmioty, wymienione we wniosku o dofinansowanie
projektu, ktrych udzia jest uzasadniony, konieczny i niezbdny, wnoszce do projektu zasoby
ludzkie, organizacyjne, techniczne lub finansowe oraz uczestniczce wsplnie w realizacji projektu na
warunkach okrelonych w umowie albo porozumieniu o partnerstwie. Szczegowe informacje i
zasady realizacji projektw partnerskich zostay zawarte w rozdziale nr 3.5 niniejszego dokumentu.
Hybrydowe zgodnie z art. 34 ustawy wdroeniowej, polegajce na wsplnej realizacji przez
partnerstwo utworzone pomidzy podmiotem publicznym a podmiotem prywatnym27 inwestycji
infrastrukturalnej, na warunkach okrelonych w art. 2 pkt 24 i art. 62-64 rozporzdzenia oglnego.
Przy czym przez inwestycj infrastrukturaln naley rozumie budow, przebudow lub remont
obiektu budowlanego lub wyposaanie skadnika majtkowego w urzdzenia podwyszajce jego
warto lub uyteczno, poczone z utrzymaniem lub zarzdzaniem przedmiotem tej inwestycji za
wynagrodzeniem. Szczegowe informacje i zasady realizacji projektw hybrydowych zostay zawarte
w podrozdziale nr 3.5.2 niniejszego dokumentu.
Grantowe w ramach ktrych, zgodnie z art. 35-36 ustawy wdroeniowej, beneficjent udziela
grantw na realizacj zada sucych osigniciu celu tego projektu przez grantobiorcw, ktrymi
26
Ponadto poszczeglne rozdziay niniejszego dokumentu mog zosta uzupenione w pniejszym etapie o odpowiednie zapisy dotyczce zasad wdraania projektw zintegrowanych, na przykad w zakresie naboru i oceny, patnoci, kontroli i monitoringu tych projektw. 27
Na gruncie prawa krajowego projektami hybrydowymi mog by nie tylko projekty realizowane w oparciu o ustaw z dnia 19 grudnia 2008 r. o partnerstwie publiczno-prywatnym (Dz. U. z 2009 r., Nr 19, poz. 100 ze zm.), ale rwnie projekty, w ktrych podstaw realizacji s inne akty prawne, m.in. ustawa z dnia 9 stycznia 2009 r. o koncesji na roboty budowlane lub usugi (Dz. U. z 2009 r., Nr 19, poz. 101 ze zm.) czy ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamwie publicznych, o ile wpisuj si w definicj partnerstwa publiczno-prywatnego.
27
mog by podmioty publiczne albo prywatne, wybrane przez beneficjenta projektu grantowego w
drodze otwartego naboru ogoszonego w ramach jego realizacji.28
W ramach RPO WP 2014-2020 wnioskodawcy mog otrzyma wsparcie na realizacj konkretnych
projektw, czyli spjnych logicznie i przemylanych przedsiwzi, odpowiadajcych na okrelone
problemy/potrzeby, z wyznaczonymi celami, wskanikami ich pomiaru i opisanymi zadaniami, ktre
maj przyczyni si do osignicia tych celw; oraz zaplanowanych do realizacji w zakresie danego
budetu i w okrelonym czasie. Majc na uwadze zakres interwencji specyficzny dla danego funduszu
wrd projektw, ktre mog uzyska wsparcie w ramach RPO WP 2014-2020 mona wyrni:
projekty infrastrukturalne (inwestycyjne) podlegajce, co do zasady, wspfinansowaniu
ze rodkw EFRR,
projekty nieinfrastrukturalne (nieinwestycyjne), w tym w szczeglnoci zwizane z
rozwojem zasobw ludzkich podlegajce wspfinansowaniu ze rodkw EFS.
Projekty musz by zgodne z celami gwnymi i szczegowymi poszczeglnych Dziaa/Poddziaa
RPO WP 2014-2020, a dany typ projektu musi by przewidziany, jako moliwy do realizacji, w ramach
okrelonej Osi, jej Dziaa lub Poddziaa.
Szczegowa lista typw projektw zostaa wskazana w SzOOP RPO WP, w opisie danego Dziaania i
Poddziaania poszczeglnych Osi Priorytetowych Programu. Ponadto informacja o typach projektw,
dla ktrych bdzie mona wnioskowa o dofinansowanie w ramach danego naboru wnioskw
prowadzonego w trybie konkursowym, bdzie kadorazowo zamieszczona w ogoszeniu o naborze
wnioskw oraz regulaminie konkursu (patrz podrozdzia nr 3.7.1.1 niniejszego dokumentu).
Projekt ubiegajcy si o dofinansowanie w ramach RPO WP 2014-2020 musi by przygotowany w
formie standardowego wniosku o dofinansowanie projektu i zoony na odpowiednim formularzu,
sporzdzonym w oparciu o aplikacj internetow Generator Wnioskw Aplikacyjnych (GWA),
dostpn wraz z instrukcj obsugi na stronie internetowej www.gwa.pomorskie.eu. Wzory
formularzy wniosku o dofinansowanie projektu w ramach RPO WP 2014-2020 znajduj si w
zacznikach nr: 1.1, 1.3, 1.4 i 1.5 do Zasad wdraania RPO WP 2014-2020. Do formularza wniosku o
dofinansowanie projektu konieczne jest doczenie, w zalenoci od warunkw danego naboru
wnioskw, wymaganych dla tego typu projektu zacznikw. W przypadku projektw
dofinansowanych ze rodkw EFRR ich lista oraz wzory znajduj si w Instrukcji przygotowania
zacznikw do wniosku o dofinansowanie projektu z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego
w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Wojewdztwa Pomorskiego na lata 2014-2020,
stanowicej zacznik nr 2 do niniejszego dokumentu. Natomiast w odniesieniu do projektw
dofinansowanych ze rodkw EFS, wymagane do wniosku zaczniki zostay okrelone w
odpowiedniej dla danego projektu Instrukcji wypeniania formularza wniosku o dofinansowanie
projektu ze rodkw Europejskiego Funduszu Spoecznego, znajdujcej si w zaczniku nr 1.6, 1.7 lub
1.8 do tego dokumentu, oraz dodatkowo zostan wskazane w regulaminie konkursu.
28
W pniejszym etapie szczegowe informacje i zasady realizacji projektw grantowych mog zosta zawarte w oddzielnym rozdziale/zaczniku niniejszego dokumentu powiconym wycznie tej tematyce lub poszczeglne rozdziay dokumentu mog zosta uzupenione o odpowiednie zapisy w zakresie patnoci, kontroli i monitoringu tych projektw.
http://www.gwa.pomorskie.eu/
28
Wniosek wraz z niezbdnymi zacznikami musi by zoony w odpowiednim terminie do waciwej
instytucji przyjmujcej wnioski:
DPR dla OP 1 i 2 (w zakresie wybranych Dziaa), 4, 7 - 11;
DEFS dla OP 3 i 6 oraz Dziaa 5.2 - 5.7;
IP:
WUP dla Dziaania 5.1
.29 dla Poddziaania 1.1.1, Dziaania 1.2 i Podziaania 2.2.1.
Szczegowe zasady przygotowania wniosku o dofinansowanie projektu w systemie online, uzyskania
dostpu do tego systemu oraz sposb skadania wnioskw do IZ RPO WP/IP, a take procedury ich
rozpatrywania, oceny i wyboru zawarte s w dalszej czci tego dokumentu oraz w jego
odpowiednich zacznikach.
Beneficjent, po podpisaniu umowy z IZ RPO WP/IP lub po wydaniu przez ZWP decyzji, realizuje
projekt zgodnie z warunkami zapisanymi w umowie o dofinansowanie /decyzji o dofinansowaniu
projektu w ramach RPO WP 2014-2020.
2.4 Polityki horyzontalne
Zgodnie z zapisami art. 5, 7 i 8 rozporzdzenia oglnego naley przestrzega na kadym z etapw
realizacji Programu tj. zarwno w trakcie jego programowania, jak i wdraania zasad
horyzontalnych: rwnoci szans i niedyskryminacji, rwnoci mczyzn i kobiet, zrwnowaonego
rozwoju, a take partnerstwa.
W zwizku z powyszym projekty realizowane w ramach RPO WP 2014-2020 musz przyczynia si
do realizacji opisanych poniej zasad horyzontalnych.
Zasada rwnoci szans i niedyskryminacji jest jedn z naczelnych polityk horyzontalnych UE, ktrej
propagowanie ma na celu zapobieganie wszelkim formom dyskryminacji, nie tylko ze wzgldu na
pe, ale rwnie z powodu rasy lub pochodzenia etnicznego, religii lub wiatopogldu,
niepenosprawnoci, wieku lub orientacji seksualnej. Powinno si to wyraa w konkretnym zakresie
interwencji majcym na celu nie tylko wspieranie rwnoci szans kobiet i mczyzn na rynku pracy,
ale take zapewnienie jednakowego dostpu wszystkich osb do edukacji, informacji i zatrudnienia,
co przyczyni si do zapobiegania powstawaniu problemw spoecznych, tj. bezrobociu czy ubstwu.
Poprzez eliminacj wszelkich barier fizycznych, finansowych, socjalnych czy psychologicznych,
utrudniajcych lub zniechcajcych do brania penego udziau w yciu spoeczestwa naley dy do
umoliwienia wszystkim osobom czynnego uczestnictwa w rynku pracy i integracji z otoczeniem.
Zidentyfikowano, e do gwnych grup w regionie naraonych na dyskryminacj nale osoby: z
niepenosprawnociami, mode do 30 roku ycia, starsze po 50 roku ycia, a take dugotrwale
bezrobotne, bierne zawodowo oraz wykluczone spoecznie i zagroone takim wykluczeniem, w tym
zamieszkujce zdegradowane spoecznie i gospodarczo obszary miejskie. Zasada rwnoci szans i
niedyskryminacji realizowana bdzie w ramach RPO WP 2014-2020 w szczeglnoci poprzez
kompleksowe dziaania na rzecz aktywizacji spoeczno-zawodowej grup defaworyzowanych. Cel
promowania rwnoci zostanie osignity poprzez wspieranie rozwoju transportu zbiorowego, ktry
29
Podmiot, ktry zostanie wybrany w drodze przetargu.
29
sprzyja poprawie mobilnoci zawodowej i aktywnoci spoecznej mieszkacw regionu, wspieranie
dziaa na rzecz godzenia ycia zawodowego i prywatnego oraz popraw dostpnoci do usug
spoecznych. Dodatkowo kwestia ta znajdzie odzwierciedlenie w dziaaniach ukierunkowanych na
wyrwnywaniu dostpu do wysokiej jakoci edukacji, w tym penego wczenia uczniw z
niepenosprawnociami lub zaburzeniami rozwoju, a take popraw dostpnoci do wysokiej jakoci
usug zdrowotnych w zakresie chorb cywilizacyjnych.
Na etapie programowania pod uwag zostaa wzita przede wszystkim specyficzna sytuacja osb z
niepenosprawnociami na rynku pracy. W zwizku z powyszym jednym z priorytetowych kierunkw
interwencji EFS, odpowiadajcym bezporednio na wyzwania wynikajce z zasady rwnoci szans jest
wsparcie osb z niepenosprawnociami w dostpie do rynku pracy, w zwikszaniu stopnia ich
przygotowania zawodowego oraz poprawie zdolnoci do uzyskania zatrudnienia. W tym kontekcie
niezwykle istotne jest budowanie otoczenia i tworzenie warunkw do rwnoprawnego uczestnictwa
tych osb w yciu spoecznym i zawodowym. Bdzie ono realizowane w szczeglnoci poprzez
zwikszanie poziomu zatrudnienia osb z niepenosprawnociami jako grupy znajdujcej si w
szczeglnej sytuacji na rynku pracy, uatwianie dostpu do edukacji i podnoszenia lub zdobywania
nowych kwalifikacji zawodowych przez te osoby oraz przez rozwj usug wspierajcych (np.
transportowych, opiekuczych, doradczych), ktre umoliwi wczenie osb z
niepenosprawnociami do rynku pracy.
Kolejn, mocno akcentowan zasad o charakterze horyzontalnym wprowadzon do polityk
wsplnotowych jest zasada rwnouprawnienia pci, ktrej przestrzeganie gwarantuje kobietom i
mczyznom przypisanie jednakowych praw i obowizkw, a take rwny dostp do zasobw
rodkw finansowych, szans rozwoju z ktrych mogliby korzysta. Zasada ta jest cile powizana z
zasad rwnoci szans i niedyskryminacji, zatem dziaania podejmowane na rzecz realizacji obu ww.
zasad powinny by skoordynowane. W sposb szczeglny przez promowanie rwnoci pci naley
rozumie inicjatywy przyczyniajce si do zwikszenia trwaego udziau kobiet i mczyzn w
zatrudnieniu, ksztaceniu i szkoleniu oraz rozwoju ich kariery, ograniczenia segregacji na rynku pracy,
zwalczania stereotypowego postrzegania rl kobiecych i mskich w yciu zawodowym i spoecznym,
a take popularyzacji i praktycznego stosowania elastycznych form zatrudnienia wrd pracodawcw.
W kontekcie polityki rwnoci szans pci w RPO WP 2014-2020 przewidziane zostay dziaania w
zakresie aktywizacji spoeczno-zawodowej grup defaworyzowanych, w tym kobiet, a take wspieranie
dziaa na rzecz godzenia pracy i ycia osobistego oraz wyduania aktywnoci zawodowej
pracownikw z uwzgldnieniem specyfiki i uwarunkowa kadej z pci. Dodatkowo zakres interwencji
ma koncentrowa si na tworzeniu odpowiednich warunkw sprzyjajcych poprawie dostpnoci i
jakoci opieki nad osobami zalenymi oraz usug zdrowotnych w zakresie chorb cywilizacyjnych.
Na etapie programowania pod uwag wzita zostaa odmienna sytuacja kobiet i mczyzn na rynku
pracy. W zwizku z powyszym kluczowego znaczenia dla interwencji EFS w kontekcie rwnoci
szans kobiet i mczyzn w ramach RPO WP 2014-2020 nabiera konieczno zwikszania zatrudnienia
zwaszcza kobiet, jako tej grupy, ktra jest grup defaworyzowan na rynku pracy oraz podnoszenia
ich kwalifikacji zawodowych, w tym w szczeglnoci wsparcia kobiet o niskich i zdezaktualizowanych
kwalifikacjach, np. powracajcych na rynek pracy po urlopach macierzyskich i wychowawczych. W
tym kontekcie istotne wydaje si rwnie pobudzanie w kobietach postaw przedsibiorczych,
mobilnoci oraz udzielanie wsparcia w formie szkole lub kursw przekwalifikowujcych zawodowo,
30
a take promowanie nowych form organizacji pracy oraz idei godzenia ycia zawodowego i
prywatnego poprzez zwikszanie dostpu do usug opiekuczych nad dziemi i osobami zalenymi, co
umoliwi ich pene uczestnictwo w ksztaceniu i rynku pracy.
W zapisach RPO WP 2014-2020 obie ww. kwestie tj. rwnouprawnienia kobiet i mczyzn oraz
zapewnienia rwnoci szans wszystkim grupom spoecznym, w szczeglnoci tym naraonym na
dyskryminacj, potraktowane zostay horyzontalnie, tym samym powinny znale odzwierciedlenie
we wszystkich projektach dofinansowanych w ramach Programu. Ponadto reguy obu polityk
wsplnotowych znajd odbicie we waciwych kryteriach wyboru projektw, a zobowizania dla
beneficjentw do ich przestrzegania wynika bdzie z postanowie umowy o dofinansowanie
realizacji projektu. Zasady te bd rwnie odwzorowane w wielu wskanikach Programu, ktrych
monitorowanie posuy ocenie, czy zaoone w tym zakresie cele zostay osignite.
Sposb realizacji wyej opisanych polityk horyzontalnych zosta szczegowo uregulowany w
Wytycznych Ministra Infrastruktury i Rozwoju z dnia 8 maja 2015 r. w zakresie realizacji zasady
rwnoci szans i niedyskryminacji, w tym dostpnoci dla osb z niepenosprawnociami oraz zasady
rwnoci szans kobiet i mczyzn w ramach funduszy unijnych na lata 2014-202030.
Rwnie wan polityk horyzontaln UE staa si zasada zrwnowaonego rozwoju, ktra zakada
minimalizacj oddziaywania dziaalnoci czowieka na rodowisko, w tym znalezienie rwnowagi
pomidzy ochron rodowiska, postpem gospodarczym i rozwojem spoecznym. Polityka ta bowiem
nakierowana jest na zachowanie, ochron i popraw jakoci rodowiska naturalnego, m.in. poprzez
ograniczanie szkodliwego wpyw