Wyklad inaugurac2011

Post on 11-Jan-2015

655 views 0 download

description

Wykład inauguracyjny z okazji rozpoczecia roku akademickiego 2011/12

Transcript of Wyklad inaugurac2011

Inauguracja roku akademickiego 2011/2012

Instytut Informacji Naukowej i BibliotekoznawstwaUniwersytet Pedagogiczny w Krakowie

Bibliotekarze

Dr Stanisław Skórka

Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie: Instytut Informacji Naukowej i Bibliotekoznawstwa

rządzą światem

Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie: Instytut Informacji Naukowej i Bibliotekoznawstwa

Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie: Instytut Informacji Naukowej i Bibliotekoznawstwa

Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie: Instytut Informacji Naukowej i Bibliotekoznawstwa

Bibliotekarz

• pracownik biblioteki• osoba zawodowo zajmująca się

informacją, • przeszkolona z zakresu nauki o

informacji i bibliotekoznawstwa, • organizująca i zarządzająca usługami

informacyjnymi w celu realizacji potrzeb informacyjnych

Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie: Instytut Informacji Naukowej i Bibliotekoznawstwa

Trochę historii…

Bibliotekarze byli potrzebni od kiedy zaczęto gromadzić i organizować informację…

Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie: Instytut Informacji Naukowej i Bibliotekoznawstwa

Bibliotekarz dawniej

• zajmował się książkami (gromadził, opracowywał, przechowywał, udostępniał)

• aktualizował katalogi• skupiony był raczej na dokumentach, niż

na czytelnikach (użytkownikach)• niedoceniany, uważany za dziwaka

Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie: Instytut Informacji Naukowej i Bibliotekoznawstwa

Cechy bibliotekarza

• znajomość faktów z wielu dziedzin wiedzy

• „chodząca encyklopedia”• żywy system informacyjno-

wyszukiwawczy• obarczony ciężarem

odpowiedzialności za rozwój nauki i cywilizacji

Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie: Instytut Informacji Naukowej i Bibliotekoznawstwa

Pięć praw bibliotekarstwa S.R. Ranganathan (1931)

1. Książki są po to, by z nich korzystać.2. Daj każdemu czytelnikowi odpowiednią

dla niego książkę.3. Każda książka ma swojego czytelnika.4. Oszczędzaj czas czytelnika.5. Biblioteka jest żywym, rozwijającym się

organizmem.

Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie: Instytut Informacji Naukowej i Bibliotekoznawstwa

Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie: Instytut Informacji Naukowej i Bibliotekoznawstwa11

Kto kradnie książki lub wypożyczonych nie zwraca, w tego ręku niech książka zmieni się w jadowitego węża.

Niechaj go tknie apopleksja i porazi jego członki.

Wrzeszcząc wniebogłosy, niechaj błaga o łaskę i niech żyje w męczarniach, dopóki jego ciało nie zgnije.

Mole niech zżerają jego trzewia jak robak śmierci, który nigdy nie umiera.

A kiedy stanie na Sądzie Ostatecznym, niechaj pochłonie go ogień piekielny.

Napis w bibliotece klasztoru San Pedro w Barcelonie.

Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie: Instytut Informacji Naukowej i Bibliotekoznawstwa

BIBLIOTEKARSTWO XXI WIEKU

- Przykro mi proszę pana, ale biblioteka nie wspiera już tej technologii

Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie: Instytut Informacji Naukowej i Bibliotekoznawstwa

- Proszę pana, to jest biblioteka. Jeśli chce pan książkę, proszę iść do księgarni…

Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie: Instytut Informacji Naukowej i Bibliotekoznawstwa

Biblioteka drogą do kariery…

Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie: Instytut Informacji Naukowej i Bibliotekoznawstwa

Pracowali jako bibliotekarze

Adam Mickiewicz (1798-1855)

Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie: Instytut Informacji Naukowej i Bibliotekoznawstwa

Pracowali jako bibliotekarze

Giacomo Casanova (1725-1798)

Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie: Instytut Informacji Naukowej i Bibliotekoznawstwa

Pracowali jako bibliotekarze

August Strindberg (1849-1912)

Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie: Instytut Informacji Naukowej i Bibliotekoznawstwa

Pracowali jako bibliotekarze

Stefan Żeromski (1864 -1925)

Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie: Instytut Informacji Naukowej i Bibliotekoznawstwa

Pracowali jako bibliotekarze

Henryk Arctowski (1871-1958)

Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie: Instytut Informacji Naukowej i Bibliotekoznawstwa

Borys Pasternak 1890-1960

Pracowali jako bibliotekarze

Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie: Instytut Informacji Naukowej i Bibliotekoznawstwa

Pracowali jako bibliotekarze

Papież Pius XI (Achilles Ratti) (1857-1939)

Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie: Instytut Informacji Naukowej i Bibliotekoznawstwa

Pracowali jako bibliotekarze

Zbigniew Herbert (1924-1998)

Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie: Instytut Informacji Naukowej i Bibliotekoznawstwa

Pracowali jako bibliotekarze

Stephen King

Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie: Instytut Informacji Naukowej i Bibliotekoznawstwa

Pracowali jako bibliotekarze

Mike Tyson

Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie: Instytut Informacji Naukowej i Bibliotekoznawstwa

Pracowali jako bibliotekarze

Reni Jusis

Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie: Instytut Informacji Naukowej i Bibliotekoznawstwa

Pracowali jako bibliotekarze

Jarosław Kaczyński

Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie: Instytut Informacji Naukowej i Bibliotekoznawstwa

Pracowali jako bibliotekarze

Małgorzata Tusk

Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie: Instytut Informacji Naukowej i Bibliotekoznawstwa

Pracowali jako bibliotekarze

Laura Bush

Iwona Pavlović (absolwentka inib)

Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie: Instytut Informacji Naukowej i Bibliotekoznawstwa

Pracowali także jako bibliotekarze

Horacy;św. Cyryl;Lao-tse;Mikołaj V;Immanuel Kant;Gotfried W. Leibnitz;Joachim Lelewel ;

Marcel Proust;Hector Berlioz;Johann Wolfgang von Goethe;Aleksander Dumas

Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie: Instytut Informacji Naukowej i Bibliotekoznawstwa

ONI zagrali rolę bibliotekarza

Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie: Instytut Informacji Naukowej i Bibliotekoznawstwa

Kathrin Hepburn, Desk Set (1957)

Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie: Instytut Informacji Naukowej i Bibliotekoznawstwa

Peter Sellers, Tylko dwóch może grać (1962)

Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie: Instytut Informacji Naukowej i Bibliotekoznawstwa

Catherine Deneuve, Agent Trouble (1987)

Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie: Instytut Informacji Naukowej i Bibliotekoznawstwa

Clint Eastwood, Ucieczka z Alcatraz (1979)

Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie: Instytut Informacji Naukowej i Bibliotekoznawstwa

Rene Russo, Pierwsza Liga (1989)

Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie: Instytut Informacji Naukowej i Bibliotekoznawstwa

Tim Robbins, Skazani na Shawshank (1994)

Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie: Instytut Informacji Naukowej i Bibliotekoznawstwa

Rachel Weisz, Mumia (1999)

Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie: Instytut Informacji Naukowej i Bibliotekoznawstwa

Judi Dench, Wetherby (1985)

Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie: Instytut Informacji Naukowej i Bibliotekoznawstwa

Jet Li, Black Mask (1996)

Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie: Instytut Informacji Naukowej i Bibliotekoznawstwa

Julia Roberts, Sypiając z wrogiem (1991)

Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie: Instytut Informacji Naukowej i Bibliotekoznawstwa

Noah Wyle, Bibliotekarz (2004, 2006, 2008)

Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie: Instytut Informacji Naukowej i Bibliotekoznawstwa

Biblioteka w filmie

Gwiezdne Wojny: Atak Klonów (2002)

Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie: Instytut Informacji Naukowej i Bibliotekoznawstwa

Biblioteka w filmie

Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie: Instytut Informacji Naukowej i Bibliotekoznawstwa

Bibliotekarze są odważni

Alia Muhammad Baker – dyrektor Al Basrah Central Library (Irak),

• w 2003 uratowała 30 tys. książek podczas bombardowania

Bibliotekarze z Uniwersytetu Opolskiego – ratowali zbiory przed powodzią w 1997 r.

Bibliotekarze rządzą także wszechświatem…

informacji

Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie: Instytut Informacji Naukowej i Bibliotekoznawstwa

Bibliotekarz współczesny

• zarządza informacją w różnych formach,• potrafi poszukiwać w każdym źródle informacji

(używa własnych strategii),• analizuje i reaguje na zachowania wyszukiwawcze

użytkowników,• przygotowuje przyszłych użytkowników do

posługiwania się systemami informacji,• posiada umiejętności i wiedzę, pozwalające na

podjęcie innego atrakcyjnego zawodu.

Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie: Instytut Informacji Naukowej i Bibliotekoznawstwa

N. NIRMALA

Bibliotekarz przyszłości nie będzie już opiekunem zakurzonych książek na półkach lecz komputerowym specem sortującym i sprzedającym informację

Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie: Instytut Informacji Naukowej i Bibliotekoznawstwa

- Pani Mazurska była naszą bibliotekarką, teraz jest naszą wyszukiwarką…

Broker informacji

Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie: Instytut Informacji Naukowej i Bibliotekoznawstwa

Broker informacji

• „łowca informacji” do wynajęcia,• specjalista pośredniczący w udzielaniu

wszelkiego rodzaju informacji,• doskonale orientuje się w źródłach

informacji, • stosuje własne scenariusze poszukiwań,• najczęściej specjalizuje się w konkretnej

dziedzinie.

Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie: Instytut Informacji Naukowej i Bibliotekoznawstwa53

Kto to jest architekt informacji?

Osoba ułatwiająca innym dostęp do informacji, która:

gromadzi różne jednostki informacji, 

grupuje jednostki w użyteczne kategorie,

przypisuje im nazwy łatwe do rozpoznania przez większość ludzi,

umieszcza je w miejscach, gdzie będą najszybciej znajdowane.

Przykład

Cel: zakup roweru cechy: damski, miejski

Cel: zakup roweru cechy: damski, miejski

Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie: Instytut Informacji Naukowej i Bibliotekoznawstwa

Opis książki w formacie MARC 21

Ale można i tak…

Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie: Instytut Informacji Naukowej i Bibliotekoznawstwa

Bibliotekarz-architekt informacji

Głównym celem bibliotekarza jest umożliwienie użytkownikom dostępu do informacji

Zadaniem architekta informacji jest ten dostęp ułatwić

Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie: Instytut Informacji Naukowej i Bibliotekoznawstwa

Nowe pięć praw bibliotekarstwa

1. Biblioteki służą ludzkości2. Miej szacunek dla wszystkich

nośników, poprzez które przekazywana jest wiedza

3. Używaj technologii inteligentnie dla usprawnienia usług

4. Chroń wolny dostęp do wiedzy5. Szanuj przeszłość i kreuj przyszłość

W. CrawfordM. Gorman

Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie: Instytut Informacji Naukowej i Bibliotekoznawstwa

Bibliotekarze mają swoją misję…

Wraz Internetem wdarła się do nas kultura, która przestała filtrować.

Musimy odnaleźć taki filtr, który pomoże nam posegregować te masy informacji.

Kiedy pojawi się zbyt wiele danych, brakuje kryteriów, wedle których

należałoby je przesiać.U. Eco

Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie: Instytut Informacji Naukowej i Bibliotekoznawstwa

… i cel

Internet jest jak zdewastowana biblioteka, w której ktoś zniszczył katalog, powyrywał

z książek strony tytułowe i indeksy, a następnie je porozrzucał.

A co gorsza... bałagan ten z każdym dniem rośnie...

Michael Gorman

Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie: Instytut Informacji Naukowej i Bibliotekoznawstwa

Bibliotekarstwo jest trendy

• Wykorzystuje nowe technologie• Dopasowuje się do nowych trendów• Bez biblioteki nie ma rozwoju nauki i

edukacji• Biblioteka jest trampoliną do

sukcesu

Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie: Instytut Informacji Naukowej i Bibliotekoznawstwa

Służyć i ochraniać

Zawsze wyobrażałem sobie raj jako bibliotekę; nigdy jako ogród.

Jorge Luis Borges