Współcześni Zrozumieć niezrozumiałe. Edukacja artystyczna w społeczeństwie.

Zadanie dofinansowane z środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego

2010

W ramach projektu został zorganizowany cykl spotkań autorskich oraz warsztatów artystycz-

nych związanych z obszarem designu oraz sztuki multimedialnej. Podstawę merytoryczną zada-

nia stanowiła otwarta w październiku 2009 r. Galeria Sztuki Nowoczesnej w Muzeum Okręgowym

im. Leona Wyczółkowskiego w Bydgoszczy, prezentująca najistotniejsze nurty, kierunki oraz

tendencje w polskiej sztuce XX oraz XXI wieku.

Prezentacje autorskie oraz warsztaty stały się sposobnością dla mieszkańców Bydgoszczy do

spotkania z uznanymi i cenionymi w naszym kraju artystami oraz bezpośredniego kontaktu z

najnowszymi zjawiskami w polskiej sztuce współczesnej. Tegoroczny projekt, w zamierzeniach

organizatorów, ma być początkiem szeroko rozumianej promocji Galerii Sztuki Nowoczesnej w

kontekście nurtów i przeobrażeń artystycznych przełomu XX i XXI wieku.

Galeria Sztuki Nowoczesnej jest pokazem wybranych, najbardziej reprezentacyjnych dzieł

w kolekcji bydgoskiego muzeum. Zaproponowany układ ekspozycji ma charakter chronologiczno-

-problemowy i odzwierciedla konkretne kierunki, nurty oraz postawy twórcze w sztuce pol-

skiej ostatnich stu lat, m.in. krąg artystów École de Paris, awangardowe ugrupowania dwu-

dziestolecia międzywojennego (Rytm, Bractwo św. Łukasza, Formiści Polscy, Zwornik, Komitet

Paryski), koloryzm, abstrakcję ekspresyjną i malarstwo materii, ekspresję geometryczną

i towarzyszącą jej refleksją konceptualną, nową figurację, fotorealizm, nurt surrealistycz-

no-metaforyczny oraz sztukę krytyczną. Pokaz zapoznaje z realizacjami z dziedziny malar-

stwa, rzeźby, fotografii artystycznej i nowych mediów twórców, których nazwiska na trwałe

zapisały się w historii sztuki. Wśród autorów prac odnajdziemy m.in.: Jacka Malczewskiego,

Tadeusza Makowskiego, Melę Muter, Stanisława Ignacego Witkiewicza, Bolesława Cybisa, Piotra

Potworowskiego, Jana Cybisa, Jerzego Nowosielskiego, Henryka Stażewskiego, Tadeusza Kanto-

ra, Tadeusza Brzozowskiego, Jadwigę Maziarską, Stanisława Fijałkowskiego, Jana Tarasina,

Jana Berdyszaka, Marka Sobczyka, Jarosława Modzelewskiego, Jacka Srokę, Leona Tarasewicza,

Stanisława Horno-Popławskiego, Stanisława Gierowskiego, Izabellę Gustowską, Zbigniewa Li-

berę, Józefa Robakowskiego i Zofię Kulik.

W ramach projektu „Współcześni” odbyło się 5 spotkań autorskich: z Agnieszką Lasotą, Domini-

kiem Lejmanem, Anną Magą, Leną Dulą oraz Justyną Wicenty i Izabellą Gustowską; prezentacja

prac studentów z Pracowni Grafiki Multimedialnej Zakładu Grafiki na Wydziale Sztuk Pięknych

UMK w Toruniu oraz trzy warsztaty: z zakresu fotografii otworkowej poprowadzone przez Marka

Noniewicza oraz dwa z zakresu designu poprowadzone przez Pawła Grunerta i Tomasza Rygalika.

2 3

Galeria Sztuki Nowoczesnej, ul. Mennica 8, fot. Wojciech Woźniak

Multimedia

Prezentacja prac studentów z Pracowni Grafiki Multimedialnej Zakładu Grafiki na Wydziale Sztuk Pięknych UMK w Toruniu16 kwietnia 2010 rokuGaleria Sztuki Nowoczesnej 01

4

Nowoczesne środki przekazu artystycznego w twórczości graficznej

Katedra Grafiki zaczęła funkcjonować w maju 1946 roku, na nowo powstałym Wydziale Sztuk

Pięknych Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. W wyniku reorganizacji w 1969 roku,

zmieniona została struktura organizacyjna Wydziału Sztuk Pięknych. Katedrę Grafiki przemia-

nowano na Zakład Grafiki. Zmieniające się realia lat 90-tych miały wpływ także na kształt

Zakładu Grafiki. Zwiększające się limity przyjęć na pierwszy rok studiów przy niezmiennej

a nawet rosnącej atrakcyjności graficznej specjalności, dały początek zmianom polegającym

głównie na rozszerzeniu oferty dydaktycznej.

Z inicjatywy prof. Sławomira Janiaka w 1993 roku powstała nowa, obok grafiki warsztatowej,

specjalność dyplomującą - projektowanie graficzne. W miejsce zlikwidowanego kierunku arty-

styczno-pedagogicznego w 1996 roku powołano nowy kierunek studiów - Grafika. Uruchomiona

została ponownie pracownia litografii. W 2002 roku rozpoczęto organizowanie pracowni gra-

fiki multimedialnej.

Pracownia realizuje program dydaktyczny w oparciu o tradycyjny warsztat graficzny oraz media

elektroniczne i ukierunkowana jest na twórcze przeszukiwanie wspólnych obszarów cyfrowych

mediów, tradycyjnych technik graficznych oraz unikatowych metod druku.

W chwili obecnej zajęcia w pracowni grafiki multimedialnej prowadzą: prof. zw. Leszek Kil-

jański (kierownik Zakładu), dr hab. Zdzisław Mackiewicz oraz dr Izabella Rutkowska.

Strona internetowa pracowni: www.grafika.umk.pl/?pracownia-grafiki-multimedialnej,24

Paulina Jarosz - z cyklu Symbioza

Daniel Witek - bez tytułu

Anna Caban - z cyklu Stworzenia

Spotkanie z Agnieszką Lasotą

15 maja 2010 rokuGaleria Sztuki Nowoczesnej

Cykl Meble z Pamięcią, został wyróżniony na Międzynarodowym Festiwalu Designu DMY 2008

w Berlinie, a w 2009 roku uznane przez włoski tygodnik L’espresso jako jeden z dziesięciu

najciekawszych projektów targów mediolańskich.

Artystka o projekcie: Odnalezione elementy starych mebli traktuję jak muzealne obiekty -

w ich opłakanym stanie pieczołowicie zamykam je w szklanym meblu - gablocie. Zamiast restau-

rować, zabezpieczam je w ich obecnym stanie. Pokazuję je takimi, jakimi są, przywracając

w nowej formie ich dawne funkcje. Dzięki technice możliwa się staje podróż w przeszłość.

Chwilami, za pomocą elektrycznej polaryzacji, szkło zmieniam na matowe przesłaniając za-

wartość wnętrza. Korzystam z projekcji, która przedstawia wspomnienie - obraz mebla z jego

świetności. Wtedy rzucany na mebel slajd z obrazem z przeszłości staje się ostry i czytelny.

Stary mebel znów promienieje dawną świetnością.

Agnieszka Lasota ukończyła wydział Architektury Wnętrz na Warszawskiej Akademii Sztuk Pięk-

nych (1996r) oraz podyplomowe studia w Istituto Europeo di Design w Mediolanie (2006r).

Po studiach pracowała jako architekt wnętrz . Poza pracą projektanta przez 6 lat związana

z magazynem Twój Styl gdzie prowadziła dział wnętrz. Od roku 1999 na zaproszenie międzyna-

rodowej stacji telewizyjnej Fashion TV, tworzyła sieć o wnętrz nazwie Fashion Bar. Autorka

unikatowych mebli i wielu prac z pogranicza sztuki i designu.

Ostatnio w swojej twórczości eksperymentuje „z pracą z procesem” metodą opracowaną przez

psychologa Arnolda Mindella.

Meble z pamięcią

02

8

Stół z cyklu „Meble z pamięcią”, fot. Agnieszka Lasota

Szafka z cyklu „Meble z pamięcią”, fot. Wojciech WoźniakSpotkanie z Agnieszką Lasotą i prezentacja cyklu „Meble z pamięcią”,

fot. Wojciech Woźniak

Spotkanie z Dominikiem Lejmanem

12 czerwca 2010 rokuGaleria Sztuki Nowoczesnej

Dominik Lejman (ur. 5 marca w 1969 roku w Gdańsku) zajmuje się malarstwem, które łączy

z projekcjami wideo, realizuje wideofreski i prace w formie wielkoformatowych fototapet.

W latach 1989-1993 studiował w Państwowej Wyższej Szkole Sztuk Plastycznych w Gdańsku na

Wydziale Malarstwa i Grafiki, w latach 1993-95 w Royal College of Art w Londynie. Jest au-

torem licznych wystaw indywidualnych oraz projektów publicznych realizowanych m.in. w Nowym

Jorku, Londynie oraz Berlinie. Brał udział w wielu ekspozycjach zbiorowych m.in.: Biennale

Architektury w Wenecji w 2004 r. Jest laureatem wielu polskich i zagranicznych nagród, m.in.

Paszportu “Polityki” w 2001 r. Stypendysta m.in. RCA, Fundacji Kościuszkowskiej, Trust for

Mutual Understanding, Location 1 w Nowym Jorku oraz Ministerstwa Kultury RP. Obecnie pro-

wadzi II Pracownię Malarstwa na Akademii Sztuk Pięknych w Poznaniu.

Dominik Lejman chętnie posługuje się figurą „zapalonego światła w kinie”. Kiedy

w sali projekcyjnej zapalą się światła, wciąż jesteśmy w przestrzeni spektaklu – tyle

że spektakl się skończył i zostaliśmy sami; oglądamy samych siebie. Ekran, który w za-

łożeniu powinien pełnić rolę przezroczystego okna, za którym rozwija się iluzja, od-

zyskuje nagle swoją niemą podmiotowość pustej powierzchni – która gotowa jest przy-

jąć każdą treść, lecz sama jest (tylko/aż) przestrzenią. Lejman większość prac buduje

w oparciu o projekcje wideo i niemal zawsze wyświetla je w jasnych pomieszczeniach,

w pełnym świetle stosownym raczej do eksponowania obrazów niż pokazywania filmów (…)

Stach Szabłowski, fragment artykułu: „Ornament i spektakl czyli zapalone światło w kinie”

03

POProjekcja

12

Dominik Lejman, „Łyżwiarze”, 2003, freski wideo

Dominik Lejman, „Pokażcie Sobie Znak Pokoju”, 2006, freski wideo

Spotkanie z Dominikiem Lejmanem, fot. Wojciech Woźniak

Warsztaty z zakresu design prowadził Paweł Grunert

2 – 4 września 2010 rokuZbiory Archeologiczne, ul. Mennica 2

Paweł Grunert (ur. w 1965 roku w Warszawie), studiował na Wydziale Architektury Wnętrz

warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych. W 1990 roku uzyskał dyplom z wyróżnieniem za pra-

cę zatytułowaną „Moje krzesła” w Pracowni Mebla, gdzie w latach 1990-1991 był asystentem,

następnie w latach 1993-1994 w Pracowni Form Wizualnych. Zrealizował kilka dużych wystaw

indywidualnych, m.in. „Dom” (1993), „Obiekty” (1995), Pokaz w Fabryce” (1997), „Meblarium

1” (2002), „Galeria Opera” (2003). Uczestniczył w licznych wystawach zbiorowych w kraju

i za granicą, był laureatem konkursów designerskich. Zaprojektował i stworzył kilkadziesiąt

mebli-obiektów, rzeźb i aranżacji przestrzennych. Jego prace - rzeźby, obiekty i meble uni-

katowe - znajdują się w zbiorach prywatnych i muzealnych w kraju i za granicą.

Warsztaty, poświęcone twórczym i niekonwencjonalnym metodom projektowania mebli, stanowić

będą próbę odpowiedzi na najistotniejsze pytania dotyczące designu: Czy istnieje granica

między rzeźbą a meblem? W jakim stopniu mebel może zmienić się w dekorację? Czym są eko-me-

ble? Funkcjonalizm - przekleństwo czy istota dobrego designu? W jaki sposób związki trady-

cyjnych form mogą zrodzić nowe meble? Czy natura może stanowić dobry wzór dla projektanta?

Te, i wiele, wiele innych zagadnień, pomoże uczestnikom warsztatów poznać podstawowe zasady

sztuki projektowania i spojrzeć na design w nowy twórczy sposób.

Meblarium

16

Warsztaty „Meblarium” z Pawłem Grunerem, fot. Wojciech Woźniak

fot. Mateusz Soliński

fot. Mateusz Soliński

fot. Wojciech Woźniak

Spotkanie z Anną Magą11 września 2010 rokuGaleria Sztuki Nowoczesnej

Anna Maga, historyk sztuki (dyplom na Uniwersytecie Warszawskim w 1981). Od zakończenia

studiów związana z Ośrodkiem Wzornictwa Nowoczesnego Muzeum Narodowego w Warszawie, którym

kieruje od 1993 roku. Interesuje się historią polskiego wzornictwa – szczególnie meblami

i szkłem. Jest współautorką wielu wystaw organizowanych przez Ośrodek Wzornictwa Nowocze-

snego, m. in.: „Spółdzielnia Artystów Ład 1926 – 1996” i „Rzeczy pospolite. Polskie produkty

1899 – 1999”.

Ośrodek Wzornictwa Nowoczesnego w Muzeum Narodowym w Warszawie posiada największą w Pol-

sce kolekcję - ponad 23 000 obiektów - sztuki dekoracyjnej, użytkowej i wzorniczej, są to

przede wszystkim prace rodzimych projektantów, powstałe po 1918 r. Duży zbiór mebli, tkanin

drukowanych, szkła, ceramiki, zabawek oraz przedmiotów z metalu, biżuterii, odzieży i jej

akcesoriów ma w większości charakter unikatowy. Wiele obiektów należących do kolekcji sta-

nowią prototypy.

04

PolskiewzorictwoCzy projekty sprzed lat są nadal atrakcyjne?

20

Spotkanie z Anną Magą

fot. Wojciech Woźniak

fot. Wojciech Woźniak

fot. Wojciech Woźniak

Warsztaty z zakresu fotografii otworkowej poprowadził Marek Noniewicz

20 – 26 września 2010 rokuGaleria Sztuki Nowoczesnej, ul. Mennica 8Pałac Młodzieży, ul. Jagiellońska 27

Marek Noniewicz (ur.1971 w Sulechowie) absolwent Studium Fotografii Akademii Sztuk Pięknych

w Poznaniu 1999, Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu 1997 - kierunek biologia oraz

Konserwatorium w Ostrawie (Czechy) 1995 - kierunek fotografia artystyczna. Technolog na Ka-

tedrze Fotografii Akademii Sztuk Pięknych w Poznaniu 1997-2001r. Od 2001 prowadzi autorskie

warsztaty fotograficzne, członek rzeczywisty Związku Polskich Artystów Fotografii (2004).

Stypendysta Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w latach 2008/2009, stypendysta Pre-

zydenta Miasta Bydgoszczy 2009/2010.

Dla pokolenia nowego milenium, pojęcia takie jak klisza fotograficzna czy negatyw to już

historia i to bardzo abstrakcyjna. Jednak dla twórców z czasu owego technicznego przeło-

mu, fotografia oparta na procesach fotochemicznych okazuje się mieć niezwykłą wartość. (…)

W obszarze mojej aktywności znajduję się głównie fotografia. Jestem przekonany że sposób

zapisu odzwierciedla proces myślenia o obrazie; stąd też częściej sięgam po dawne techniki,

starając się ożywić mit próbuję znaleźć dla niego współczesny kontekst. Możliwe że dotykam

utopii. Wielki format kondensuje energię zapisu, a fotografia otworkowa poszerza granice

percepcji. Nieodwracalność i nieustanne przeobrażenia procesów srebrowych, są w jakiś spo-

sób tożsame ze zmiennością świata przyrody. To, co staram się rejestrować, to przebieg tych

zmian.

Marek Noniewicz

Powolność zdarzeń

24

fot. Wojciech Woźniak

fot. Wojciech Woźniak

fot. Wojciech Woźniak

fot. Wojciech Woźniak

Warsztaty „Powolność zdarzeń” z Markiem Noniewiczem

Spotkanie z Leną Dulą28 października 2010 rokuGaleria Sztuki Nowoczesnej, ul. Mennica 8

Lena Dula, aktywna animatorka kultury, prezes Stowarzyszenia A KuKu Sztuka, dyrektorka

Międzynarodowego Festiwalu Form Multimedialnych: Transvizualia. Od lat aktywnie działa na

polu kultury i sztuki, realizując liczne projekty promujące głównie kulturę alternatywną.

Specjalizuje się w tworzeniu projektów interdyscyplinarnych. Studiowała filologię polską na

Uniwersytecie Gdańskim oraz produkcją filmową i telewizyjną w PWSFTViT.

TRANSVIZUALIA to największy w Polsce północnej, istniejący od 2007 roku, festiwal sztuki

multimedialnej, który skupia się na prezentowaniu związków między muzyką i dźwiękami a ob-

razem. Wydarzenie wydobywa energetyczny i emocjonalny potencjał zawarty w mediach; skupia

się na dynamice multimediów w poszukiwaniu nowych perspektyw, kontekstów i interpretacji.

Festiwal anektuje przede wszystkim liczne przestrzenie na terenie Gdyni. Wydarzenia towa-

rzyszące odbywają się w obszarze Trójmiasta. TRANSVIZUALIA nie mają jednej, z góry przyjętej

struktury - co roku organizatorzy dodają (lub redukują) poszczególne moduły. Ważny element

programowy stanowi prezentacja szerokiego spektrum alternatywnych form muzycznych i wizual-

nych. Poza KONKURSEM realizowane są następujące moduły programowe: TV-LIVEACTS czyli scena

muzyczna z udziałem gwiazd muzyki alternatywnej, TV LAB – bogata sekcja warsztatowa, spe-

cjalna strefa projektów audio-wizualnych TRANSSPACES, alternatywny program filmowy i pokazy

sztuki video zebrane w sekcji KINOROTACJE.

05

PolskiewzorictwoTrans multimedia i synteza sztuk

28

fot. Mateusz Dobersztyn

fot. Mateusz Dobersztyn

fot. Mateusz Dobersztyn

Spotkanie z Leną Dulą oraz Justyną Wicenty

Warsztaty z zakresu designu poprowadził Tomasz Rygalik

24 – 26 września 2010 rokuZbiory Archeologiczne, ul. Mennica 2

Tomek Rygalik (ur. 1976 r. w Łodzi) studiował Architekturę i Urbanistykę na Politechnice

Łódzkiej, a potem Industrial Design na Pratt Institute w Nowym Jorku. Pracował dla wielu

firm projektowych w Nowym Jorku. Był konsultantem takich marek jak Kodak, Polaroid, MTV,

Uniliver czy DuPont. Obecnie jest pracownikiem naukowym Royal College of Art w Londynie.

Prowadzi również własne studio projektowe w Londynie i Łodzi. Współpracuje między innymi

z Moroso, Artek, Iker, Noti, Heal’s, ABR. i Ideal Standard. Prowadzi też pracownie projek-

towania PG13 na Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie. Jego prace prezentowane były na wielu

wystawach, m.in. w Berlinie, Londynie, Mediolanie, Monachium, Nowym Jorku, Tokio oraz Wa-

lencji. Jest laureatem kilku nagród projektowych m.in. Rosenthal Design Award (2004), BSI

Enviromental Design Award (2005), British Council Design Award (2005). Wraz z holenderskim

projektantem Jorre van Astem są zwycięzcami brytyjskiej edycji Bombay Sapphire Martini Glass

Competition 2005.

Celem warsztatów jest próba analizy otaczającej nas kultury materialnej i tego, co po sobie

pozostawia. Uczestnicy zajęć, wykorzystując potencjał tkwiący w meblach o różnym pochodze-

niu i historii zmodyfikują je. Stosując twórczą dekonstrukcję stworzą zaskakujące realiza-

cje projektowe. Eksperyment pozwoli na poznanie subtelności oblicza przedmiotów codziennego

użytku.

Bękart

32

fot. Mateusz Soliński

fot. Mateusz Soliński

fot. Mateusz Soliński

Warsztaty „Bękart”

Spotkanie z Izabellą Gustowską

8 grudnia 2010 rokuGaleria Sztuki Nowoczesnej, ul. Mennica 8

Izabella Gustowska – artystka intermedialna (grafika, instalacja, video, video-perfor-

mance), profesor poznańskiego Uniwersytetu Artystycznego, wraz z ast. Ramanem Tratsiukiem

prowadzi Pracownię Działań Performatywnych i Multimedialnych na Wydziale Komunikacji

Multimedialnej

Izabella Gustowska jest jedną z głównych artystek sztuki video w polskiej kulturze wizu-

alnej. To znana część historii, spójrzmy jednak na jej ukrytą część, tą niewypowiedzianą,

tak jak słowa są szeptem na granicy artykulacji w jej halucynujących widza przestrzeniach

multimedialnych. Artystka jest jedną z przedstawicielek we współczesnej sztuce tendencji

związanej z afirmacją humanizmu i podmiotowości. Stało się tak jakby wbrew jej środkom wy-

razu czyli tzw. nowym mediom wizualnym i elektronicznym, telewizyjnym ekranom i projekcjom,

które przez wielu krytyków współczesnej kultury są oskarżane o dehumanizujące i alienujące

działanie. Kamera wideo w jej sztuce zamienia codzienność na poezję codzienności, umiesz-

cza rzeczywistość zewnętrzną we wnętrzu życia psychicznego. W ten sposób działa przeciwko

dystansujacemu efektowi technologii wizualnych. Za pomocą narzędzi “mass mediów” artystka

uprawia poetycką intymistykę i dokonuje psychicznej introspekcji, nie tylko samej siebie.

Jej projekcje mają w sobie otwarcie na fantazje i egzystencje innego. Dokonywana za pomocą

kamery wideo introspekcja psychiki afirmuje złożoność podmiotowości i jest próbą jej huma-

nistycznej obrony.

Paweł Leszkowicz, Kobiecość, media i nieświadomość: Feminizacja/humanizacja nowych mediów

w sztuce Izabelli Gustowskiej (fragment)

36

Przypadki Izy G.

06

fot. Monika Kosteczko-Grajek

Spotkanie z Izabellą Gustowską, fot. Monika Kosteczko-Grajek

Izabella Gustowska, Róża – Miłość, 2005

Izabella Gustowska, SHE - Stara Rzeźnia - Poznań 2008

Patroni medialni: